intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Chuyển đổi số trong thủ tục hành chính trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh: Điều kiện tiên quyết để xây dựng thành công chính quyền số hiện nay mô hình tham khảo cho thành phố Thủ Đức

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

21
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết nghiên cứu tác động, hiệu quả của Chuyển đổi số trong thủ tục hành chính ở Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời đưa ra một số khuyến nghị, giải pháp khắc phục những hạn chế và tồn tại trong quản lý nhà nước để từng bước xây dựng thành công chính quyền số hướng tới mục tiêu đưa Thành phố trở thành thành đô thị thông minh (smart city) như Đại hội Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ XI đã đề ra.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Chuyển đổi số trong thủ tục hành chính trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh: Điều kiện tiên quyết để xây dựng thành công chính quyền số hiện nay mô hình tham khảo cho thành phố Thủ Đức

  1. Chuyên san Phát triển Khoa học và Công nghệ số 9 (1), 2023 CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH: ĐIỀU KIỆN TIÊN QUYẾT ĐỂ XÂY DỰNG THÀNH CÔNG CHÍNH QUYỀN SỐ HIỆN NAY MÔ HÌNH THAM KHẢO CHO THÀNH PHỐ THỦ ĐỨC Lã Minh Thông Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh Tác giả liên hệ: laminhthong2003@gmail.com THÔNG TIN TÓM TẮT Cuộc cách mạng công nghệ đang làm thay đổi thế giới rất nhanh chóng, với các công nghệ mới được ứng dụng trong tất cả các lĩnh vực khác nhau, mang lại những tiến bộ chuyển đổi trong toàn bộ môi trường kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh công nghệ hiện đại, Chuyển đổi số trở thành trụ cột kĩ thuật số và là xu thế bắt buộc, tất yếu để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, sức cạnh tranh và thực hiện thành công chiến lược chính quyền số, nền kinh tế số, xã hội thông minh. Điều này không chỉ đúng với các quốc gia trên thế giới, mà ở Việt Nam- một đất nước đang phát triển nhưng lại có tiềm năng chuyển đổi số cao. Bài viết này nhằm nghiên cứu tác động, hiệu quả của Chuyển đổi số trong thủ tục hành chính ở Thành phố Hồ Chí Minh, đồng Từ khóa: thời đưa ra một số khuyến nghị, giải pháp khắc phục những Chính quyền số, thủ tục hạn chế và tồn tại trong quản lý nhà nước để từng bước xây hành chính, Thành phố dựng thành công chính quyền số hướng tới mục tiêu đưa Hồ Chí Minh. Thành phố trở thành thành đô thị thông minh (smart city) như Đại hội Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ XI đã đề ra. 1
  2. Chuyên san Phát triển Khoa học và Công nghệ số 9 (1), 2023 1. Đặt vấn đề Thuật ngữ “Chính quyền số” (CQS) bắt nguồn từ thuật ngữ Chính phủ số- Được xác định là một trong 3 trụ cột của Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia1 (bên cạnh đó là kinh tế số và xã hội số). Theo cách hiểu đơn giản Chính quyền số là một tập hợp các quy tắc chính trị và dân sự khi ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) để cung cấp và quản lý thủ tục hành chính mang tính pháp lý. Nghĩa là, công nghệ sẽ trao quyền cho người dân để họ có cơ hội tiếp cận sâu, rộng các loại dịch vụ công theo cách hiệu quả, linh hoạt; tham gia vào các hoạt động của chính quyền thông qua các hoạt động tương tác giữa chính quyền với người dân. Thủ tục hành chính là cách thức tổ chức thực hiện hoạt động quản lý hành chính nhà nước theo đó cơ quan, cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ, cá nhân, tổ chức thực hiện quyền, nghĩa vụ theo quy định của pháp luật trong quá trình giải quyết các công việc quản lý hành chính nhà nước2. Thủ tục hành chính với tính chất phong phú, đa dạng đương nhiên phải linh hoạt mới có thể tạo nên quy trình cho từng hoạt động quản lý cụ thể. Do vậy, không thể có một thủ tục hành chính duy nhất cho toàn bộ hoạt động quản lý hành chính nhà nước mà có rất nhiều thủ tục hành chính khác nhau. Ví dụ, pháp luật quy định để một dự án đầu tư phát triển đô thị sau khi có chủ trương đều phải trải qua rất nhiều các cơ quan nhà nước như Sở quy hoạch kiến trúc, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở xây dựng. Đồng thời, còn phải làm việc với các phòng riêng phụ trách lĩnh vực của từng cơ quan kể trên. Điều này đã tạo ra một chuỗi liên hoàn về thủ tục hành chính làm mất nhiều thời gian, làm chận tiến độ thi công dự án,… Chính vì vậy, việc ứng dụng các công nghệ số phục vụ cho các hoạt động quản lý của chính quyền các cấp (trong đó có thủ tục hành chính) sẽ giúp chính quyền trở nên thực chất, chuyên nghiệp và hiệu quả hơn khi mọi thứ giờ đây tồn tại dưới dạng kĩ thuật số. Các cơ quan có liên quan, trách nhiệm về một vấn đề có thể cùng xử lí, giải quyết trong cùng 1 Quyết định số 749/ QĐ-Ttg về Phê duyệt Chương trình “Chuyển đổi số Quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” 2 Giáo trình Luật Hành Chính, Đại học Luật Hà Nội, Nhà xuất bản Công an nhân dân, tr.153 2
  3. Chuyên san Phát triển Khoa học và Công nghệ số 9 (1), 2023 một thời điểm bằng việc tiếp nhận trực tiếp thông tin trên cơ sở dữ liệu dùng chung. Quá trình này khác hoàn toàn với phương thức hoạt động trước đây ở bộ phận “một cửa” ở UBND các cấp: tiếp nhận, xử lý, phản hồi thông tin bằng các hình thức như giấy tờ, hồ sơ hay văn bản sẽ làm mất rất nhiều thời gian cho người dân, doanh nghiệp và đôi khi gây khó khăn cho đội ngũ cán bộ, công chức với khối lượng giấy tờ chờ giải quyết rất nhiều. Đồng thời, thông qua ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo trong hoạt động quản lý thường ngày sẽ giúp chính quyền các cấp lắng nghe được tâm tư nguyện vọng, những phản ánh của nhân dân về công tác hành chính hiện nay nói chung và quá trình cải cách thủ tục hành chính tại địa phương trên Cổng thông tin điện tử của Uỷ ban nhân dân. Với vị thế một đô thị đặc biệt cùng với Thủ đô Hà Nội, lại là đầu tàu kinh tế, trung tâm về chính trị- văn hóa giáo dục của vùng trọng điểm phía Nam và cả nước, nhận thức sâu sắc vai trò, tầm quan trọng của mình, Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương đầu tiên trong cả nước đi đầu triển khai ứng dụng CNTT vào các cơ quan chính quyền đã ban hành Quyết định số 2392/QĐ-UBND về Cập nhật Kiến trúc Chính quyền Điện tử và Quyết định số 2393/QĐ- UBND về chương trình Chuyển đổi số ngay sau khi “Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia năm 2025, định hướng năm 2030” vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Theo đó, Thành phố đặt tầm nhìn đến năm 2030 sẽ trở thành “Đô thị thông minh với sự đổi mới căn bản, toàn bộ hoạt động của bộ máy chính quyền số, của các doanh nghiệp số và sự thịnh vượng, văn minh của một xã hội số”. Đồng thời vạch ra các chỉ tiêu cụ thể như “100% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được cung cấp trên nhiều phương tiện truy cập khác nhau, bao gồm cả thiết bị di động, 100% hồ sơ công việc ở cấp thành phố, 100% công việc ở cấp quận, huyện và 95% hồ sơ cấp phường, xã được xử lý trên môi trường mạng (trừ hồ sơ công việc thuộc phạm vi bí mật nhà nước)…giảm 40% thủ tục hành chính…”3. Điều đó đã khẳng định tư duy đổi mới, sáng tạo của tập thể lãnh đạo Thành phố với quyết tâm khắc phục những hậu quả của Đại dịch Covid-19, phục hồi các hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời tạo động lực mới cho Thành phố tăng trưởng trong tương lai. 3 Quyết định số 2393/ QĐ-UBND của Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh ngày 03/7/2020“ Phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số của Thành phố Hồ Chí Minh” 3
  4. Chuyên san Phát triển Khoa học và Công nghệ số 9 (1), 2023 2. Thực tiễn ứng dụng chuyển đổi số vào các thủ tục hành chính trên địa bàn thành phố trong 6 tháng đầu năm 2022 Theo Thống kê tình hình tập hợp xử lý hồ sơ của Sở Thông tin và Truyền thông trong 6 tháng đầu năm (tính từ ngày 15/12/2021 đến ngày 14/6/2022) thì Thành phố có 4.166 đã tiếp nhận trong đó đã giải quyết được 3.350 hồ sơ (chiếm 99.5%), trễ hạn 16 hồ sơ (chiếm 0.5%)4 đã cho thấy nhiều kết quả rõ nét, tiến hành thực hiện kế hoạch giải quyết ngay 88 thủ tục hành chính trong ngày sau khi tiếp nhận như các thủ tục về công chứng và cần sự tra cứu về pháp luật nhằm tạo sự thuận tiện và tiết kiệm thời gian cho người dân và doanh nghiệp. Đồng thời, tiếp tục triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 3,4 (hầu hết với các thủ tục đăng ký khai sinh, khai tử, đều có thể thực hiện trực tuyến mức độ 3, ngoại trừ thủ tục đăng kí kết hôn) và cung cấp thông tin cho người dân như: Cổng dịch vụ công thành phố, Hệ thống một cửa điện tử quản lý hồ sơ đất đai, nâng cấp hệ thống tổng đài 1022 thành Cổng thông tin hợp nhất đa ngành, đa lĩnh vực, là kênh giao tiếp đa phương tiện giữa người dân và chính quyền các cấp của Thành phố và hiện đang xếp vị trí thứ 05/63 tỉnh,thành trong bảng chỉ số xếp hạng sẵn sàng ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình thực hiện đã xảy ra một số bất cập như việc đăng ký tài khoản sử dụng dịch vụ công hiện nay yêu cầu người đăng ký phải sử dụng sim điện thoại là thuê bao chính chủ. Trong khi đó, hiện nay nhiều người dân vẫn dùng thuê bao không chính chủ, dẫn đến hạn chế đăng ký tài khoản dịch vụ công.Tại nhiều sở, ngành, hệ thống tiếp nhận, giải quyết hồ sơ hành chính một cửa chưa được kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Vì thế, nhiều đơn vị chưa có dữ liệu để điền thông tin vào biểu mẫu điện tử. Bên cạnh đó, đường truyền hiện chưa ổn định, thường bị gián đoạn, mất kết nối, trong khi chưa có cơ quan chuyên môn để xử lý kỹ thuật. Do vậy, khi gặp trục trặc, các cơ quan thường mất nhiều thời gian khắc phục, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dịch vụ công trực tuyến. 4 https://dichvucong.ict-hcm.gov.vn/web/neoops/thong-ke 4
  5. Chuyên san Phát triển Khoa học và Công nghệ số 9 (1), 2023 3. Giải pháp hiện nay nhằm đổi mới, thúc đẩy bước tiến mới trong thủ tục hành chính ở thành phố Như chúng ta đã biết, Chuyển đổi số là xu hướng tất yếu của sự phát triển và trước tốc độ “thần tốc” mà cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang không ngừng vận động, nếu không nhanh chóng bắt kịp với tình hình chung thì việc bị tụt hậu, trì trệ sẽ là điều khó tránh khỏi. Hơn nữa,với một Thành phố đặc thù như Thành phố chúng ta, luôn là đầu tàu, tiên phong cho các tỉnh, thành trong cả nước thì lại càng áp lực hơn rất nhiều. Đó là nhiệm vụ nặng nề cho cả hệ thống chính trị và nhân dân Thành phố cần phải hoàn thành và đề ra các giải pháp mới, đổi mới khi ứng dụng tối đa những thành tựu khoa học kĩ thuật vào hoạt động giải quyết thủ tục hành chính hiện nay sao cho phải đảm bảo 3 tiêu chí “Thời gian tiết kiệm nhất- giấy tờ ít nhất- thủ tục nhẹ nhất” với các bước đi cụ thể: Trước hết, cần phải có sự chuyển biến thay đổi về nhận thức, đổi mới tư duy về chuyển đổi số không chỉ trong đội ngũ cán bộ, công chức đang công tác tại các sở, ban, ngành, ủy ban nhân dân các cấp và ngay với cả đại đa số người dân để tăng cường sợi dây liên kết giữa bộ máy hành chính nhà nước và sự đồng lòng, ủng hộ của công dân, khuyến khích người dân tích cực tham gia, đóng góp ý kiến vào các tiện ích mà chuyển đổi số đem lại khi người dân tiến hành làm các thủ tục hồ sơ trực tuyến tại nhà. Thứ hai, để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho những công chức làm làm việc, vận hành trực tiếp Cổng dịch vụ công và giải quyết thủ tục hành chính, Thành phố tổ chức các buổi tập huấn chuyên đề hoặc các khóa đào tạo ngắn hạn bồi dưỡng về tin học, giới thiệu kiến thức cơ bản về chuyển đổi số hoặc các buổi đi tiếp xúc thực tế ở một số quận, huyện trên địa bàn thành phố, trao đổi chuyển đổi số với các doanh nghiệp, làm sao để thúc đẩy chuyển đổi số trong khu vực công phải thật sâu rộng, thực chất và hiệu quả hơn nữa ở nhiều lĩnh vực chứ không phải chỉ thủ tục hành chính. Điều này, giúp nâng cao chất lượng tham mưu, ra quyết định và thực hiện nhiệm vụ tốt hơn nhờ tận dụng công nghệ số và có đầy đủ thông tin,dữ liệu ở cán bộ, công chức đã qua quá trình đào tạo, khảo sát thực tiễn. 5
  6. Chuyên san Phát triển Khoa học và Công nghệ số 9 (1), 2023 Thứ ba, Thành phố cần nghiên cứu phát triển hạ tầng số hình thành hệ thống trung tâm dữ liệu thành phố có ít nhất 02 trung tâm dữ liệu có năng lực tính toán cao và được kết nối đồng bộ để phục vụ các hệ thông thông tin của thành phố tin cậy, ổn định, dựa trên công nghệ điện toán đám mây và kiến trúc siêu hội tụ, đạt chuẩn tối thiểu Tier 3, đảm bảo đầy đủ trang thiết bị, máy móc như lên kế hoạch xây dựng Kho dữ liệu dùng chung trên cơ sở vừa cung cấp dữ liệu phục vụ công tác điều hành, quản lý và dự báo, cũng như khai thác trực tiếp đế xây dựng các ứng dụng mới. Cần xây dựng, hoàn thiện phần mềm ứng dụng tại đơn vị thực hiện kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu giữa các hệ thống thông tin trong nội bộ và với các đơn vị khác để nâng cao hiệu quả, chất lượng giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông, cung cấp dịch vụ công trực tuyến; đảm bảo 7 liên kết, chia sẻ, kết nối với Hệ thống thông tin Một cửa điện tử và cổng dịch vụ công thành phố. Thứ tư, như Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời đã từng nói “Cán bộ là gốc của mọi công việc; muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”, như vậy có thể thấy yếu tố con người đóng vai trò quan trọng trong sự vận hành bộ máy nhà nước. Thành phố Hồ Chí Minh với dân số hơn 10 triệu dân, có 10 cơ quan hành chính mà các tỉnh, thành khác không có. Theo số liệu thống kế sơ bộ giải quyết thủ tục hành chính tại một số sở - ban - ngành giai đoạn 2017-2021, tính bình quân một công chức thực hiện từ 580 hồ sơ/năm và tăng dần theo từng năm5 và qua khảo sát đội ngũ cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách tại 48 phường, xã, thị trấn có dân số trên 50.000 người bị quá tải trong giải quyết hồ sơ, xử lý nhiệm vụ quản lý nhà nước tại địa phương. Chính vì vậy, cần đề xuất, kiến nghị lên các cơ quan có thẩm quyền về việc tăng biên chế và công nhận số lượng biên chế mà HĐND Thành phố đã duyệt bởi sẽ rất khó khăn trong giải quyết nhanh chóng thủ tục hành chính khi có sự chênh lệch lớn giữa số dân, lượng công việc quá lớn so với công chức đang làm việc thực tế hiện nay trên địa bàn (Thành phố Hồ Chí Minh có vị trí tính chất đặc thù của một đô thị đặc biệt). Đồng thời, cần nghiên cứu về vấn đề tăng lương nhằm tạo khuyến khích, tăng cường động lực làm việc cho đội ngũ cán bộ, công chức. 5 .https://tuoitre.vn/tp-hcm-giai-trinh-ly-do-du-bien-che-va-de-xuat-giu-nguyen-hien-trang- 20221005072407716.htm 6
  7. Chuyên san Phát triển Khoa học và Công nghệ số 9 (1), 2023 4. Kết luận Có thể thấy, việc thực hiện chuyển đổi số trong giải quyết thủ tục hành chính là vấn đề cấp thiết trong phát triển chính quyền số hiện nay, nhằm tạo tiền đề tăng trưởng kinh tế cho Thành phố trong những giai đoạn tiếp theo, thực hiện mục tiêu, phương hướng phát triển đến năm 2030 “Là thành phố dịch vụ, công nghiệp hiện đại, thành phố văn hóa, đầu tàu về kinh tế số, xã hội số, GRDP bình quân đầu người khoảng 13.000 USD, là trung tâm về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ và văn hóa của khu vực Đông Nam Á” 6 và tầm nhìn đến năm 2045 “Trở thành trung tâm kinh tế, tài chính Châu Á, phát triển bền vững, có chất lượng cuộc sống cao, GRDP bình quân đầu người khoảng 37.000 USD, là điểm đến hấp dẫn toàn cầu”7 như Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XI nhiệm kỳ 2020- 2025 đã đề ra.Vì vậy, hơn lúc nào hết rất cần sự vào cuộc đồng bộ các ngành, các cấp của cả hệ thống chính trị Thành phố cùng sự đồng lòng, ủng hộ của người dân hướng tới đưa quá trình Chuyển đổi số nói chung và Cải cách thủ tục hành chính của Thành phố thành công, xây dựng Thành phố mang tên Bác thực sự “văn minh, hiện đại, nghĩa tình” TÀI LIỆU THAM KHẢO Quyết định số 749/ QĐ-Ttg về Phê duyệt Chương trình “Chuyển đổi số Quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Giáo trình Luật Hành Chính, Đại học Luật Hà Nội, Nhà xuất bản Công an nhân dân. Quyết định số 2393/ QĐ-UBND của Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh ngày 03/7/2020 “Phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số của Thành phố Hồ Chí Minh”. https://dichvucong.ict-hcm.gov.vn/web/neoops/thong-ke. https://tuoitre.vn/tp-hcm-giai-trinh-ly-do-du-bien-che-va-de-xuat-giu-nguyen-hien- trang-20221005072407716.htm. https://www.hcmcpv.org.vn/tin-tuc/nghi-quyet-dai-hoi-dai-bieu-dang-bo-thanh-pho-ho- chi-minh-lan-thu-xi-nhiem-ky-2020-2025-1491870713. 6 https://www.hcmcpv.org.vn/tin-tuc/nghi-quyet-dai-hoi-dai-bieu-dang-bo-thanh-pho-ho-chi-minh-lan- thu-xi-nhiem-ky-2020-2025-1491870713. 7 https://www.hcmcpv.org.vn/tin-tuc/nghi-quyet-dai-hoi-dai-bieu-dang-bo-thanh-pho-ho-chi-minh-lan- thu-xi-nhiem-ky-2020-2025-1491870713. 7
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2