Cơ cấu chức năng và Các loại hình khu công nghiệp sinh thái

Chia sẻ: Nguyễn Lê Huy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

125
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tại Việt Nam hiện nay, có ba loại hình KCN tập trung do Nhà nước quy định là: KCN, khu chế xuất (KCX) và khu công nghệ cao (KCNC). Các thành phần cơ cấu chức năng chung trong KCN như sau: Khu công nghiệp và khu chế xuất Tỷ lệ Loại đất chiếm đất (%) Loại đất Tỷ lệ chiếm đất (%) 2-4%

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cơ cấu chức năng và Các loại hình khu công nghiệp sinh thái

4. c¬ cÊu chøc n¨ng vµ C¸c lo¹i h×nh kCNST 4.1. C¬ cÊu chøc n¨ng cña KCNST T¹i ViÖt Nam hiÖn nay, cã ba lo¹i h×nh KCN tËp trung do Nhµ níc quy ®Þnh lµ: KCN, khu chÕ xuÊt (KCX) vµ khu c«ng nghÖ cao (KCNC). C¸c thµnh phÇn c¬ cÊu chøc n¨ng chung trong KCN nh sau: Khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ Khu c«ng nghÖ cao xuÊt Tû lÖ Tû lÖ chiÕm Lo¹i ®Êt chiÕm Lo¹i ®Êt ®Êt ®Êt (%) (%) Trung t©m ®iÒu hµnh, Trung t©m ®iÒu hµnh, c«ng tr×nh c«ng céng 2-4% c«ng tr×nh c«ng céng 2-4% dÞch vô,… dÞch vô,… Khu vùc c¸c XNCN, Khu vùc c¸c XNCN, kho 50-60% 25-30% kho tµng tµng Khu vùc c¸c viÖn nghiªn 25-30% cøu Khu vùc c¸c c«ng Khu vùc c¸c c«ng tr×nh tr×nh cung cÊp vµ 3-5% cung cÊp vµ ®¶m b¶o kü 2-5% ®¶m b¶o kü thuËt thuËt Giao th«ng 15-20% Giao th«ng 12-15% C©y xanh 10-15% C©y xanh 25-30% Khu ë (cã thÓ cã) KCNST còng cã c¸c bé phËn chøc n¨ng t¬ng tù nh mét KCNC. Tuy nhiªn, tû lÖ vµ tÝnh chÊt c¸c thµnh phÇn chøc n¨ng cã thÓ hoµn toµn kh¸c, phô thuéc vµo ®Æc trng cña tõng KCNST theo tõng vÞ trÝ nhÊt ®Þnh. 52
4.1.1. Khu vùc trung t©m Khu vùc trung t©m bao gåm c¸c bé phËn qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh KCNST, c¸c c«ng tr×nh c«ng céng, dÞch vô vµ ®µo t¹o phôc vô nhu cÇu trong KCNST còng nh nhu cÇu cña c¸c khu vùc xung quanh.  Bé phËn qu¶n lý ®iÒu hµnh bao gåm: qu¶n lý ®Êt ®ai, tiÕp thÞ vµ kinh doanh, qu¶n lý c¸c XNCN, c¸c BP vµ ho¹t ®éng cña BPX, qu¶n lý m«i trêng, qu¶n lý c¶nh quan, ...  C¸c c«ng tr×nh c«ng céng, dÞch vô vµ ®µo t¹o bao gåm: Ng©n hµng, quü tÝn dông; Trung t©m xóc tiÕn viÖc lµm, chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®µo t¹o; DÞch vô vËn t¶i; Cöa hµng, nhµ hµng, bar, cafe, ¨n nhanh; Nhµ trÎ, mÉu gi¸o; Trung t©m thÓ thao vµ phôc håi søc kháe, trung t©m y tÕ; Bu ®iÖn, … kÕt hîp víi hÖ thèng c©y xanh mÆt níc c¶nh quan. Trung t©m cña KCNST nÕu ë gÇn c¸c khu d©n c th× cã thÓ ph¸t triÓn trë thµnh mét trung t©m c«ng céng míi cña céng ®ång vµ lµ ®iÓm ®Æc trng næi bËt cña toµn vïng. 4.1.2. Khu vùc c¸c XNCN Sù kh¸c biÖt c¬ b¶n cña KCNST vµ KCN th«ng thêng chÝnh lµ thµnh phÇn c¸c XNCN. Khi b¾t ®Çu x©y dùng KCN th«ng thêng, ngêi ta cha thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c XNCN sÏ thuª ®Êt trong ®ã. §èi víi KCNST, c¸c XNCN ®îc lùa chän ngay tõ giai ®o¹n chuÈn bÞ theo c¸c lo¹i h×nh c«ng nghiÖp nhÊt ®Þnh trong c¬ cÊu cña mét BPX (hay HSTCN) nhÊt ®Þnh. Quy m«, c«ng suÊt ®Çu vµo vµ ®Çu ra, nhu cÇu HTKT cña tõng XNCN còng ®îc x¸c ®Þnh tríc. ViÖc ph¸t triÓn më réng khu vùc c¸c XNCN vµ lo¹i h×nh c«ng nghiÖp sau nµy phô thuéc vµo kh¶ n¨ng cung cÊp vµ ®¸p øng cña BPX (hay HSTCN) ®· thiÕt lËp. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ diÖn tÝch khu vùc c¸c XNCN, viÖc chia l« ®Êt vµ vÞ trÝ cña tõng XNCN trong KCNST ®îc x¸c ®Þnh theo tÝnh chÊt cña KCNST vµ HSTCN ®îc thiÕt lËp. 53
4.1.3. Khu vùc c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vµ thö nghiÖm KCNST lµ mét “ngêi” ®i ®Çu trong viÖc nghiªn cøu vµ triÓn khai khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ cao, phôc vô s¶n xuÊt vµ c¸c ngµnh kh¸c, ®Æc biÖt lµ khi KCNST liªn kÕt víi c¸c trêng ®¹i häc hay viÖn nghiªn cøu. Khu vùc nµy bao gåm c¸c c«ng tr×nh: trung t©m nghiªn cøu, thö nghiÖm, phßng thÝ nghiÖm, th viÖn, trung t©m th«ng tin, … C¸c c«ng tr×nh nµy cã thÓ n»m ®éc lËp hoÆc kÕt hîp chung víi c¸c XNCN tïy theo tÝnh chÊt cña nã. C¸c c«ng tr×nh ®îc bè trÝ trong mét hÖ thèng c©y xanh mÆt níc t¹o c¶nh quan ®Ñp vµ m«i trêng lµm viÖc chÊt lîng cao. 4.1.4. Khu vùc c¸c c«ng tr×nh cung cÊp vµ ®¶m b¶o kü thuËt Mçi mét KCNST cã mét hÖ thèng HTKT ®Æc trng riªng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c KCNST n¨ng lîng t¸i sinh hay KCNST nhµ m¸y ®iÖn (Xem phÇn 4.2.3 vµ 4.2.4). Trong KCNST, hÖ thèng cung cÊp vµ ®¶m b¶o kü thuËt lµ mét hÖ thèng liªn hoµn phøc t¹p. Lo¹i h×nh, c«ng suÊt vµ m¹ng líi cña hÖ thèng nµy phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña KCNST vµ sù trao ®æi n¨ng lîng, níc vµ c¸c chÊt th¶i gi÷a c¸c XNCN trong ®ã. Khu vùc nµy bao gåm:  C¸c c«ng tr×nh vµ m¹ng líi cung cÊp: ®iÖn n¨ng (tr¹m biÕn ¸p, tr¹m ®iÖn diesel, ®iÖn mÆt trêi,…), níc s¹ch, th«ng tin liªn l¹c, c¸c lo¹i nhiªn liÖu, …  C¸c c«ng tr×nh vµ m¹ng líi trao ®æi, t¸i sö dông: níc nãng, h¬i níc, níc th¶i c¸c cÊp ®é, BP vµ c¸c chÊt th¶i kh¸c,…  C¸c c«ng tr×nh thu gom vµ xö lý: níc ma, níc th¶i, r¸c th¶i,… HÖ thèng thu gom vµ tiÒn xö lý c¸c BP vµ chÊt th¶i di ®éng trong KCNST lµ mét thµnh phÇn chøc n¨ng míi so víi c¸c KCN th«ng thêng. HÖ thèng nµy bao gåm c¸c toa xe hay xe t¶i chuyªn dông xö lý s¬ bé c¸c BP t¹i chç tríc khi chuyÓn tíi mét 54
nhµ m¸y kh¸c, lµm gi¶m møc ®é vËn chuyÓn vµ lu tr÷ BP còng nh chÊt th¶i trong KCNST (Xem phÇn 5.4.1.3). 4.1.5. Khu vùc c©y xanh vµ c¶nh quan Khu vùc nµy bao gåm hÖ thèng c¸c c«ng viªn c©y xanh, vên d¹o, mÆt níc vµ c¸c c¶nh quan tù nhiªn cña khu ®Êt hßa nhËp trong hÖ thèng c¶nh quan tù nhiªn toµn vïng. HÖ thèng nµy ®îc bè trÝ tËp trung hay xen kÏ víi c¸c c«ng tr×nh kh¸c nhau cña KCNST nh»m hßa hîp tèt nhÊt víi hÖ sinh th¸i tù nhiªn vµ HSTCN. DiÖn tÝch vµ tÝnh chÊt khu vùc nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®Æc ®iÓm sinh th¸i tù nhiªn cña khu vùc (®Þa h×nh, dßng níc, th¶m thùc vËt, ®éng vËt,…). C«ng viªn trong KCNST cã nhiÒu kh¶ n¨ng trë thµnh c«ng viªn sinh th¸i vµ lµ mét trung t©m c«ng céng, n¬i tËp trung vui ch¬i gi¶i trÝ, nghØ ng¬i, c¾m tr¹i, c©u c¸ vµ ng¾m c¶nh cña d©n c toµn vïng. Cã thÓ bè trÝ c¸c c«ng tr×nh thÓ thao, phôc håi søc kháe kÕt hîp trong khu vùc nµy. 4.1.6. §Êt giao th«ng §Êt giao th«ng trong KCNST bao gåm: ®êng giao th«ng, c¸c b·i ®ç xe tËp trung vµ bÕn xe buýt. HÖ thèng vËn chuyÓn ®êng s¾t, nhµ ga ®êng s¾t, c¸c tr¹m trung chuyÓn ®îc khuyÕn khÝch sö dông khi cã thÓ v× c¸c lîi Ých vÒ kinh tÕ vµ m«i trêng. NÕu n»m gÇn c¸c c¶ng s«ng hay c¶ng biÓn, KCNST cÇn tËn dông lîi thÕ vËn chuyÓn nµy. Tuy nhiªn cÇn xem xÐt thËn träng c¸c ¶nh hëng tíi hÖ sinh th¸i díi níc vµ « nhiÔm níc mÆt. C¸c tuyÕn giao th«ng cÇn nghiªn cøu kü lìng ®Ó gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng xÊu (tiÕng ån, bôi, khÝ th¶i) tíi hÖ sinh th¸i tù nhiªn trong vµ ngoµi KCNST. 4.1.7. Khu vùc ë Tïy theo nhu cÇu cña lùc lîng lao ®éng mµ khu vùc ë cã thÓ ®îc bè trÝ trong KCNST. KCNST lóc nµy trë thµnh mét khu vùc ph¸t triÓn toµn diÖn víi mét tr×nh ®é tæ chøc rÊt cao, bao gåm 55
toµn bé c¸c chøc n¨ng cña ®« thÞ: nhµ ë, trung t©m c«ng céng, khu v¨n phßng, khu s¶n xuÊt, khu vui ch¬i gi¶i trÝ,…. C¬ cÊu c¸c bé phËn chøc n¨ng trong KCNST 4.2. C¸c lo¹i h×nh KCNST Mçi mét KCNST cã mét chñ ®Ò (®Æc trng) riªng vÒ m«i trêng hay HSTCN trong ®ã. C¨n cø vµo ®ã, hiÖn nay ngêi ta chia KCNST thµnh n¨m lo¹i chÝnh sau ®©y:  KCNST n«ng nghiÖp (KCNSTNN)  KCNST t¸i t¹o tµi nguyªn (KCNSTTTTN)  KCNST n¨ng lîng t¸i sinh (KCNSTNLTS)  KCNST nhµ m¸y ®iÖn (KCNSTNMD) 56
 KCNST läc hãa dÇu hay hãa chÊt (KCNSTLHD) 4.2.1. KCNST n«ng nghiÖp 4.2.1.1. Giíi thiÖu chung KCNSTNN cã tÝnh chiÕn lîc quan träng cho ph¸t triÓn bÒn v÷ng ë nh÷ng níc n«ng nghiÖp nh ViÖt Nam. KCNSTNN tËp trung vµo lùa chän nhãm c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm sö dông nhiÒu n¨ng lîng, níc vµ biomass ®Ó t¹o ra c¸c dßng lu chuyÓn BP thuËn lîi. TiÕp theo lµ nhãm c¸c c«ng ty hç trî n«ng nghiÖp bÒn v÷ng, gióp nhµ n«ng vµ ngµnh n«ng nghiÖp thùc hiÖn mét sè môc tiªu c¬ b¶n sau ®©y:  B¶o tån vµ duy tr× c¸c tËp qu¸n n«ng nghiÖp truyÒn thèng mang tÝnh sinh th¸i.  Hç trî chuyÓn ®æi tõ ph¬ng thøc n«ng nghiÖp cò sang n«ng nghiÖp sinh th¸i.  B¶o tån vµ giò g×n quü ®Êt n«ng nghiÖp vµ hÖ thèng thñy lîi, h¹n chÕ xuèng cÊp.  Duy tr×, ®æi míi m«i trêng kinh tÕ vµ x· héi n«ng th«n. N«ng nghiÖp sinh th¸i - C¬ së quan träng ®Ó h×nh thµnh KCNSTNN 57
4.2.1.2. C¬ cÊu KCNSTNN §Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu cña n«ng nghiÖp bÒn v÷ng nãi trªn còng nh c¸c môc tiªu bÒn v÷ng cña KCNST, c¬ cÊu chung mét KCNSTNN bao gåm:  C¸c doanh nghiÖp cung cÊp thiÕt bÞ, n¨ng lîng, nguyªn liÖu vµ c¸c dÞch vô n«ng nghiÖp: - M¸y mãc, trang thiÕt bÞ n«ng nghiÖp tiªn tiÕn, c¸c hÖ thèng gi¸m s¸t,… - N¨ng lîng tù t¹o hoÆc t¸i sinh. - DÞch vô qu¶n lý s¶n phÈm vµ dÞch bÖnh. - DÞch vô t vÊn vµ ®µo t¹o ph¸t triÓn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng, kü thuËt cao.  C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ ph©n phèi thùc phÈm: - ChÕ biÕn rau qu¶; chÕ biÕn c¸c thùc phÈm tõ s÷a; chÕ biÕn thÞt gia sóc, c¸ vµ gia cÇm. - Ph©n phèi, tiÕp thÞ c¸c s¶n phÈm trªn.  C¸c doanh nghiÖp sö dông BP ®Ó: s¶n xuÊt khÝ gas sinh häc, ph©n compost,…  C¸c khu vùc s¶n xuÊt thùc phÈm chuyªn canh trong hay gÇn KCNST: nhµ kÝnh, ao thñy s¶n,…  C¸c doanh nghiÖp liªn quan kh¸c: C¸c doanh nghiÖp sö dông c¸c vËt liÖu sinh häc nh cä, dÇu gai, tre, … hay c¸c doanh nghiÖp t¸i sinh tµi nguyªn. (Xem vÝ dô KCNSTNN Burlington, Vermont, Mü, phÇm 6.2) 4.2.2. KCNST t¸i t¹o tµi nguyªn 4.2.2.1. Giíi thiÖu chung KCNSTTTTN lµ mét c¬ héi rÊt lín tõ viÖc chÊm døt kh¸i niÖm “chÊt th¶i” vµ lµm s¹ch m«i trêng ®« thÞ. Theo b¸o c¸o cña ñy ban t¸i chÕ vïng §«ng B¾c Mü (NERC) th× riªng n¨m 1999 ngµnh c«ng nghiÖp t¸i chÕ t¹i khu vùc nµy ®¹t trÞ gi¸ tíi 44 tû ®«la víi 58
13.000 doanh nghiÖp vµ 206.000 lao ®éng. Tuy nhiªn, rÊt khã cho c¸c thµnh phè ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thùc hiÖn ®iÒu nµy. T¹i nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn, hµng triÖu hé gia ®×nh sèng nhê nh÷ng b·i r¸c. Hä t×m kiÕm tÊt c¶ nh÷ng g× cã thÓ cßn mang l¹i gi¸ trÞ trong r¸c vµ chÝnh hä lµ nh÷ng ngêi t¸i chÕ vµ t¸i sö dông ®Çu tiªn. ViÖc thµnh lËp KCNSTTTTN ®ång nghÜa víi viÖc chÊm døt nguån sèng cña nh÷ng ngêi nµy. ChÝnh phñ t¹i c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cÇn cã gi¶i ph¸p hç trî tÝch cùc nh: cung cÊp tµi chÝnh, c¸c gi¶i ph¸p s¹ch vµ an toµn, t¸i tæ chøc ho¹t ®éng ®Ó hä cã thÓ trë thµnh doanh nghiÖp lín trong nÒn kinh tÕ t¸i chÕ vµ tham gia vµ KCNST. C¸c c«ng nghÖ t¸i t¹o nguån tµi nguyªn - C¬ së h×nh thµnh KCNSTTTTN KCNSTTTTN t¹o ra lîi Ých vÒ kinh tÕ vµ m«i trêng to lín tõ viÖc qu¶n lý, t¸i sö dông, t¸i chÕ mét c¸ch hÖ thèng c¸c dßng chÊt th¶i c«ng nghiÖp, th¬ng m¹i, nhµ ë vµ c«ng céng. KCNSTTTTN kh«ng ®¬n thuÇn lµ mét hÖ thèng thu gom vµ xö lý chÊt th¶i mµ lµ mét hÖ thèng cã thÓ t¸i t¹o l¹i gi¸ trÞ chÊt th¶i, t¹o nªn c¸c c¬ héi kinh doanh vµ viÖc lµm, t¹o nguån lîi nhuËn míi, ®ång thêi ®em l¹i hiÖu qu¶ vÒ m«i trêng vµ søc kháe céng ®ång. 59
HÖ thèng tæng thÓ nµy bao gåm c¸c c«ng nghÖ vµ cÊu tróc kinh doanh tiªn tiÕn nhÊt. Ngµnh c«ng nghiÖp t¸i t¹o tµi nguyªn bao gåm: t¸i sö dông, t¸i chÕ, t¸i s¶n xuÊt, compost hãa còng nh tiÕp thÞ vµ tiªu hñy c¸c chÊt kh«ng thÓ sö dông ®îc. Ngµnh c«ng nghiÖp nµy gåm nhiÒu c¸c ho¹t ®éng nh: thu gom, ph©n lo¹i, chÕ biÕn c¸c phÕ th¶i; söa ch÷a, t©n trang, th¸o dì thiÕt bÞ; s¶n xuÊt n¨ng lîng tõ nguyªn liÖu t¸i chÕ; b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. VÊn ®Ò cèt lâi ë ®©y lµ biÕn c¸c chÊt th¶i thµnh c¸c s¶n phÈm hay nguyªn vËt liÖu cã thÓ b¸n ®îc. 4.2.2.2. C¬ cÊu KCNSTTTTN C¬ cÊu chung mét KCNSTTTTN bao gåm:  Nhãm c¸c doanh nghiÖp t¸i t¹o chÝnh: - C¸c doanh nghiÖp t¸i sö dông: mua, b¸n, t©n trang c¸c vËt liÖu vµ s¶n phÈm cã thÓ t¸i sö dông. - C¸c doanh nghiÖp t¸i chÕ: giÊy, plastic, hãa chÊt, kÝnh, lèp xe, kim lo¹i, ... thµnh nguyªn liÖu. - C¸c doanh nghiÖp thu gom vµ ph©n phèi c¸c vËt liÖu cha sö dông cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c: r¸c th¶i v¨n phßng, thøc ¨n vµ giÊy thõa tõ nhµ hµng, dung m«i hay c¸c chÊt hãa häc kh¸c. - C¸c doanh nghiÖp compost hãa vµ xö lý ch«n lÊp hay pha trén: xö lý ®Êt bÈn, gèm, c¸c ®èng vì trong nhµ m¸y, c¸c chÊt thèi r÷a, gç lo¹i (c¸c chÊt h÷u c¬ vµ kho¸ng chÊt kh«ng cßn gi¸ trÞ sö dông) - C¸c doanh nghiÖp x©y dùng vµ ph¸ hñy: thu gom vµ xö lý c¸c ®èng vì tõ viÖc ph¸ hñy c«ng tr×nh, c¸c vËt liÖu ®· sö dông (gç lo¹i, cöa ®i, cöa sæ, thiÕt bÞ níc, gèm,…), t¸i chÕ bªt«ng vµ asphalt, xö lý c¸c vËt liÖu m¸i, g¹ch vµ c¸c ®èng hçn t¹p kh¸c. 60
T¸i chÕ r¸c th¶i trong KCNSTTTTN - C¸c doanh nghiÖp cung cÊp n¨ng lîng: sö dông c¸c chÊt h÷u c¬ ®Ó s¶n xuÊt gas sinh häc vµ sö dông cao su tõ c¸c lèp xe ®Ó s¶n xuÊt nhiªn liÖu hay ®iÖn n¨ng. - C¸c doanh nghiÖp chuyªn th¸o dì: c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, ®iÖn tö vµ c¸c thiÕt bÞ sinh ho¹t kh«ng thÓ söa ch÷a hay t¸i sö dông.  C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt: - C¸c doanh nghiÖp sö dông c¸c phÕ th¶i ®· qua xö lý ®Ó s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm t¸i chÕ, sö dông c¸c ®Çu ra kh¸c cña c¸c doanh nghiÖp trong KCNST nh nhiÖt thõa, níc thõa hay c¸c phÕ th¶i kh¸c. 61
- C¸c doanh nghiÖp t¸i s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm : thiÕt bÞ ®iÖn, x©y dùng, vËn t¶i, y tÕ,... - C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ t¸i chÕ nguyªn liÖu, n¨ng lîng t¸i sinh vµ tiÕt kiÖm n¨ng lîng. - C¸c cña hµng söa ch÷a thiÕt bÞ gia ®×nh vµ v¨n phßng.  C¸c doanh nghiÖp liªn quan kh¸c: - Chuyªn canh n«ng nghiÖp: nhµ kÝnh, tr¹i c¸ - C¸c hé kinh doanh c¸ thÓ s¶n xuÊt s¶n phÈm thñ c«ng tõ vËt liÖu t¸i chÕ hay dÞch vô söa ch÷a. - C¸c doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô vµ t vÊn m«i trêng. - C¸c doanh nghiÖp cung cÊp vèn ®Çu t.  C¸c doanh nghiÖp b¸n bu«n vµ b¸n lÎ: - C¸c s¶n phÈm ®· qua sö dông: thiÕt bÞ gia ®×nh, v¨n phßng, quÇn ¸o, ®å gç,… - C¸c thiÕt bÞ t¸i s¶n xuÊt. - Bao tiªu c¸c s¶n phÈm hoµn thiÖn tõ c¸c doanh nghiÖp trong KCNST. - Mèi l¸i c¸c s¶n phÈm t¸i chÕ.  C¸c dÞch vô th¬ng m¹i vµ HTKT: - Khu vùc trung t©m: héi häp, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, nhµ hµng, nhµ trÎ,… - HÖ thèng viÔn th«ng vµ cung cÊp th«ng tin. - M¹ng líi hç trî c¸c doanh nghiÖp. - C¸c dÞch vô chung nh: qu¶n lý m«i trêng, bu«n b¸n, kÕ to¸n,… - C¸c trung t©m s¶n xuÊt vµ b¸n hµng thñ c«ng. 62
(Xem vÝ dô KCNSTTTTN Cabazon, California, Mü, phÇn 6.3) 4.2.3. KCNST n¨ng lîng t¸i sinh 4.2.3.1. Giíi thiÖu chung HiÖu qu¶ vÒ kinh tÕ vµ m«i trêng cao, c¸c søc Ðp vÒ nguån n¨ng lîng tù nhiªn kh«ng thÓ t¸i t¹o lµ ®éng lùc c¬ b¶n ph¸t triÓn c«ng nghÖ n¨ng lîng t¸i sinh vµ tiÕt kiÖm n¨ng lîng. C¸c níc n»m trong khu vùc nhiÖt ®íi nhiÒu ¸nh s¸nh mÆt trêi vµ søc giã lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn c¸c nguån n¨ng lîng t¸i sinh. Sö dông hiÖu qu¶ (tiÕt kiÖm) n¨ng lîng ®ang lµ mét xu híng ph¸t triÓn m¹nh ë c¸c níc ph¸t triÓn v× c¸c lý do b¶o vÖ m«i trêng vµ c¾t gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng. HiÖn nay, tæng thÞ trêng thiÕt bÞ sö dông tiÕt kiÖm n¨ng lîng trªn thÕ giíi trÞ gi¸ kho¶ng 82 tû ®«la mçi n¨m (theo Serchuk vµ Singh 1999). §©y chÝnh lµ c¸c c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn c¸c KCNSTNLTS. ThiÕt bÞ n¨ng lîng giã trong KCNSTNLTS C«ng nghÖ n¨ng lîng t¸i sinh ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín: kÝch thíc nhá gän, c«ng suÊt lín, gi¸ thµnh rÎ. HiÖn nay, c¸c thiÕt bÞ cung cÊp n¨ng lîng t¸i sinh cã rÊt nhiÒu lo¹i, bao gåm: thiÕt bÞ hãa ®iÖn, thiÕt bÞ n¨ng lîng giã, pin mÆt trêi, 63
níc nãng mÆt trêi, n¨ng lîng sinh häc, m¸y ph¸t ®iÖn khÝ ®èt (gas, hydro). 4.2.3.2. C¬ cÊu chung C¬ cÊu chung mét KCNSTNLTS bao gåm:  Nhãm c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ cung cÊp n¨ng lîng t¸i sinh: n¨ng lîng giã, n¨ng lîng mÆt trêi, khÝ gas sinh häc,…  Nhãm c¸c doanh nghiÖp sö dông n¨ng lîng t¸i sinh, trao ®æi n¨ng lîng vµ BP.  Nhãm c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ cung cÊp c¸c thiÕt bÞ n¨ng lîng t¸i sinh vµ thiÕt bÞ tiÕt kiÖm n¨ng lîng.  Nhãm c¸c doanh nghiÖp cung cÊp nguyªn liÖu vµ dÞch vô cho c¸c doanh nghiÖp trªn ho¹t ®éng. 4.2.4. KCNST nhµ m¸y ®iÖn 4.2.4.1. Giíi thiÖu chung Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn lµ ®iÓm mÊu chèt h×nh thµnh KCNSTNMD. T¹i c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ë ch©u ¸, cã rÊt nhiÒu khu vùc kh«ng thÓ cung cÊp ®Çy ®ñ ®iÖn n¨ng tõ m¹ng líi ®iÖn quèc gia vµ cÇn x©y dùng nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn riªng. Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn kh«ng chØ cung cÊp ®iÖn n¨ng mµ cßn t¹o ra mét lîng nhiÖt thõa rÊt lín trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. ViÖc h×nh thµnh KCNSTNMD lµ mét c¬ héi ®Ó tËn dông nguån n¨ng lîng quý b¸u nµy còng nh thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña toµn khu vùc. Nguån n¨ng lîng nµy kh«ng chØ sö dông cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp trong KCNST mµ cßn sö dông cho c¸c ngµnh n«ng nghiÖp, chÕ biÕn vµ sinh ho¹t quanh vïng. 64
Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn lµ ®iÓm mÊu chèt h×nh thµnh KCNSTNMD 4.2.4.2. C¬ cÊu chung C¬ cÊu chung mét KCNSTNMD bao gåm:  Nhãm c¸c nhµ cung cÊp: dÞch vô vµ nguyªn liÖu cho ho¹t ®éng cña nhµ m¸y ®iÖn.  Nhãm c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp sö dông n¨ng lîng thõa vµ phÕ th¶i (BP) tõ nhµ m¸y ®iÖn: h¬i níc, níc nãng, bôi, th¹ch cao, CO2, dung m«i,…  Nhãm c¸c n«ng tr¹i vµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt thùc phÈm sö dông n¨ng lîng thõa vµ BP tõ nhµ m¸y ®iÖn: h¬i níc, níc nãng, níc thõa,…  Nhãm c¸c doanh nghiÖp tiÕt kiÖm n¨ng lîng: cung cÊp dÞch vô t vÊn vµ trang thiÕt bÞ, s¶n phÈm tiÕt kiÖm n¨ng lîng trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, th¬ng m¹i, c«ng céng vµ gia ®×nh.  Nhãm c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ vµ dÞch vô n¨ng lîng t¸i sinh. 65
4.2.5. KCNST läc hãa dÇu 4.2.5.1. Giíi thiÖu chung Ngµnh c«ng nghiÖp läc hãa dÇu lµ mét ngµnh ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ rÊt cao cho c¸c quèc gia nhng còng ¶nh hëng rÊt lín tíi m«i trêng. KCNSTLHD lµ mét gi¶i ph¸p h÷u Ých ®Ó ngµnh c«ng nghiÖp nµy ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong xu thÕ ph¸t triÓn chung toµn cÇu. §èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã tr÷ lîng dÇu th« vµ khÝ ®èt lín nh ViÖt Nam th× ®©y lµ mét c¬ héi kh«ng thÓ bá qua. KCN läc hãa dÇu hiÖn t¹i lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn mét KCNSTLHD sau nµy KCNSTLHD thêng ®îc ®Æt gÇn c¸c má dÇu, khÝ ®èt hay khu vùc cã kh¶ n¨ng vËn chuyÓn vµ cung cÊp dÇu th« liªn tôc (nh ven biÓn). Ngµnh c«ng nghiÖp läc hãa dÇu bao gåm nhiÒu lo¹i h×nh c«ng nghiÖp kh¸c nhau, s¶n phÈm rÊt ®a d¹ng, kh¶ n¨ng « nhiÔm rÊt lín. V× vËy, KCNSTLHD thêng cã quy m« rÊt lín, rÊt nhiÒu nhµ m¸y, c¬ cÊu ho¹t ®éng vµ hÖ thèng qu¶n lý m«i trêng phøc t¹p. 4.2.5.2. C¬ cÊu chung C¬ cÊu chung mét KCNSTNMD bao gåm: 66
 Nhãm c¸c doanh nghiÖp khai th¸c vµ cung cÊp khÝ vµ dÇu th«.  Nhãm c¸c nhµ m¸y läc hãa dÇu, khÝ víi c¸c c«ng nghÖ hãa s¹ch: §©y chÝnh lµ h¹t nh©n cña KCNSTLHD.  Nhãm c¸c doanh nghiÖp sö dông n¨ng lîng thõa vµ c¸c phÕ phÈm tõ läc hãa dÇu, khÝ.  Nhãm c¸c doanh nghiÖp cung cÊp, trao ®æi n¨ng lîng.  Nhãm c¸c doanh nghiÖp trao ®æi, ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cña KCNST. 67