intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

CƠ SỞ MÔI TRƯỜNG ĐẤT, NƯỚC, KHÔNG KHÍ - PHẦN III MÔI TRƯỜNG NƯỚC - CHƯƠNG 3

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

593
lượt xem
157
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ô NHIỄM NGUỒN NƯỚC 1. Định nghĩa ô nhiễm môi trường nước. Môi trường nước có thể bị nhiễm bẩn hoặc bị ô nhiễm. Nhiễm bẩn có thể màu sắc bị thay đổi chưa gây hại. Ô nhiễm môi trường nước là nồng độ chất gây ô nhiễm vượt quá mức an toàn cho phép. Ô mhiễm nguồn nước cho nông nghiệp và công nghiệp thì gây ô nhiễm cho nguồn nước uống và sinh hoạt.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: CƠ SỞ MÔI TRƯỜNG ĐẤT, NƯỚC, KHÔNG KHÍ - PHẦN III MÔI TRƯỜNG NƯỚC - CHƯƠNG 3

  1. CHÆÅNG 3: Ä NHIÃÙM NGUÄÖN NÆÅÏC 1. Âënh nghéa ä nhiãùm mäi træåìng næåïc. Mäi træåìng næåïc coï thãø bë nhiãùm báøn hoàûc bë ä nhiãùm. Nhiãùm báøn coï thãø maìu sàõc bë thay âäøi chæa gáy haûi. Ä nhiãùm mäi træåìng næåïc laì näöng âäü cháút gáy ä nhiãùm væåüt quaï mæïc an toaìn cho pheïp. Ä mhiãùm nguäön næåïc cho näng nghiãûp vaì cäng nghiãûp thç gáy ä nhiãùm cho nguäön næåïc uäúng vaì sinh hoaût. Hay noïi mäüt täøng quaït, báút cæï sæû thay âäøi cháút læåüng næåïc vãö màût váût lyï, hoïa hoüc hay sinh hoüc, maì sæû thay âäøi naìy coï taïc haûi âãún táút caí sinh váût, hay sæû thay âäøi naìy laìm cho næåïc khäng thêch håüp cho báút cæï muûc âêch sæí duûng naìo thç âæåüc xem laì ä nhiãùm mäi træåìng næåïc. 2. Caïc nguäön gáy ä nhiãùm. Coï nhiãöu nguäön gáy ä nhiãùm næåïc bãö màût vaì næåïc ngáöm. Háöu hãút caïc nguäön gáy ä nhiãùm laì do hoaût âäüng saín xuáút cäng nghiãûp, tiãøu thuí cäng nghiãûp, näng nghiãûp, ngæ nghiãûp, giao thäng thuíy, dëch vuû, vaì sinh hoaût do con ngæåìi. Ä nhiãùm do tæû nhiãn coï thãø nghiãm troüng nhæng khäng thæåìng xuyãn vaì cuîng khäng phaíi laì nguyãn nhán chuí yãúu gáy suy thoaïi cháút læåüng næåïc. Mäüt säú caïc nguäön gáy ä nhiãùm: 2.1. Ä nhiãùm tæì khu dán cæ. Næåïc thaíi tæì khu dán cæ laì næåïc thaíi tæì caïc häü gia âçnh, bãûnh viãûn, khaïch saûn, træåìng hoüc, caïc cå quan chæïa cháút thaíi trong quaï trçnh sinh hoaût,... Âàûc âiãøm næåïc thaíi sinh hoaût laì coï haìm læåüng khaï cao cuía caïc cháút hæîu cå khäng bãön væîng, cháút ràõn vaì nhiãöu vi truìng. Haìm læåüng cháút ä nhiãùm trong næåïc thaíi seî thay âäøi khaïc nhau, phuû thuäüc vaìo âiãöu kiãûn sinh hoaût, âiãöu kiãûn sinh thaïi cuía tæìng vuìng. 28
  2. 2.2. Ä nhiãùm tæì khu cäng nghiãûp vaì chãú biãún. Næåïc thaíi cäng nghiãûp laì næåïc thaíi tæì cå såí saín xuáút cäng nghiãûp, tiãøu thuí cäng nghiãûp, giao thäng váûn taíi. Næåïc thaíi cäng nghiãûp khäng coï âàûc âiãøm chung maì phuû thuäüc vaìo âàûc âiãøm cuía tæìng ngaình saín xuáút. · Næåïc thaíi cuía caïc xê nghiãûp chãú biãún thæûc pháøm âæåìng, sæía, thët, täm, caï, næåïc ngoüt, bia... chæïa nhiãöu cháút hæîu cå. · Næåïc thaíi cuía caïc xê nghiãûp thuäüc da ngoaìi cháút hæîu cå coìn coï kim loaûi nàûng, sulfua. · Næåïc thaíi cuía caïc xê nghiãûp àõc quy coï näöng âäü chç vaì acid khaï cao. · Næåïc thaíi nhaì maïy bäüt giáúy chæïa nhiãöu cháút ràõn lå læíng, phenol... Caïc taïc nhán vaì thaình pháön næåïc thaíi cäng nghiãûp seî âæåüc trçnh baìy chi tiãút trong quaï trçnh giaíng daûy. 2.3. Næåïc chaíy traìn màût âáút. Næåïc chaíy traìn màût âáút do mæa, næåïc thoaït tæì ruäüng væåìn seî laì nguäön gáy ä nhiãùm næåïc säng, häö. Næåïc chaíy traìn qua âäöng ruäüng coï thãø cuäún theo raïc, hoïa cháút baío vãû thæûc váût, phán boïn. Næåïc ræía träi qua khu dán cæ, âæåìng phäú, cå såí saín xuáút cäng nghiãûp seî laìm ä nhiãùm do cháút ràõn, vi truìng, hoïa cháút,...Näöng âäü cháút ä nhiãùm do chaíy traìn phuû thuäüc vaìo cæåìng âäü vaì diãûn têch cuía vuìng mæa, vaì khäúi læåüng cháút ä nhiãùm trãn bãö màût maì næåïc chaíy qua. 2.4. Mäi træåìng næåïc bë ä nhiãùm do caïc yãúu täú tæû nhiãn. · Ä nhiãùm do màûn, næåïc màûn theo thuíy triãöu hoàûc tæì muäúi moí trong loìng âáút, khi coï âiãöu kiãûn hoìa láùn trong mäi træåìng næåïc, laìm cho næåïc bë nhiãùm clo, Natri. näöng âäü muäúi khoíang 8 g/l thç háöu hãút caïc thæûc váût âãöu bë chãút. · Ä nhiãùm do pheìn, caïc quaï trçnh pheìn hoaï trong âáút khi gàûp næåïc seî loang ra laìm ä nhiãùm nguäön næåïc. Nguäön næåïc tråí nãn giaìu nhäm, sàõt di âäüng. Háöu hãút thæûc váût seî ngäü âäüc khi pH< 4. · Ngoaìi ra sæû hoaût âäüng cuía con ngæåìi cuîng goïp pháön gia tàng mæïc âäü ä nhiãùm do caïc yãúu täú tæû nhiãn nhæ do xoïi moìn âáút cuäún träi caïc pháön tæí âáút. 29
  3. 3. Caïc taïc nhán gáy ä nhiãùm. Ä nhiãùm mäi træåìng næåïc coï thãø do hiãûn tæåüng tæû nhiãn nhæ nuïi læía, luî luût, xám nhiãùm màûn, pheìn... Tuy nhiãn hoaût âäüng cuía con ngæåìi måïi chênh laì nguyãn nhán phäø biãún vaì tráöm troüng nháút. Caïc hoaût âäüng cuía con ngæåìi ngaìy caìng gia tàng vãö qui mä vaì âa daûng trãn caïc lénh væûc: sinh hoaût, saín xuáút cäng nghiãûp, näng nghiãûp, khai khoaïng. giao thäng, näng nghiãûp, cäng trçnh thuíy låüi, du lëch. Táút caí nhæîng hoaût âäüng naìy âæa säú læåüng låïn caïc cháút thaíi vaìo âaûi dæång, säng häö, næåïc ngáöm laìm suy giaím roí rãût cháút læåüng næåïc tæû nhiãn åí háöu hãút caïc quäúc gia trãn thãú giåïi. Coï 10 nhoïm taïc nhán cå baín: 1. Caïc cháút hæîu cå dãù bë phán huîy sinh hoüc. Cháút naìy gäöm caïc cháút beïo, protein... chuïng laì cháút gáy ä nhiãùm phäø biãún åí khu dán cæ vaì khu cäng nghiãûp chãú biãún thæûc pháøm. 2. Caïc cháút hæîu cå bãön væîng, caïc cháút naìy thæåìng coï âäüc tênh cao khoï bë phán huîy. Mäüt säú têch luîy vaì læu täön láu daìi trong mäi træåìng vaì cå thãø sinh váût nãn gáy taïc haûi tráöm troüng âãún hãû sinh thaïi næåïc. Caïc cháút naìy thæåìng coï trong næåïc thaíi cäng nghiãûp, næåïc chaíy traìn tæì caïc vuìng saín xuáút näng nghiãûp, caïc hoïa cháút baío vãû thæûc váût. 3. Caïc kim loaûi nàûng, caïc cháút naìy coï âäüc tênh cao âäúi våïi con ngæåìi, âäüng váût vaì thæûc váût qua chuäùi thæûc pháøm. Caïc kim loaûi nàûng thæåìng coï trong næåïc thaíi cäng nghiãûp laì: chç, thuíy ngán, asen, mangan, cadmium. Âáy laì nhæîng cháút ráút âäüc âäúi våïi con ngæåìi khi chuïng væåüt quaï ngæåîng an toaìn. 4. Caïc ion vä cå, caïc ion vä cå coï näöng âäü cao trong næåïc tæû nhiãn âàûc biãût laì næåïc biãøn vaì khu dán cæ. Khi væåüt quaï näöng âäü cho pheïp âãöu khäng an toaìn cho thæûc váût, âäüng váût vaì seî coï aính hæåíng khäng täút âãún hãû sinh thaïi næåïc. 5. Dáöu måî laì cháút loíng khoï tan trong næåïc, nhæng tan trong dung mäi hæîu cå. Dáöu måî coï thaình pháön hoïa hoüc ráút phæïc taûp, coï âäüc tênh cao vaì tæång âäúi bãön væîng trong mäi træåìng næåïc. Âäüc tênh vaì taïc âäüng sinh thaïi cuía dáöu måî tuìy thuäüc vaìo tæìng loaûi dáöu. Háöu hãút caïc loaìi âäüng vaì thæûc váût âãöu bë taïc haûi do dáöu måî, do dáöu caín tråî quaï trçnh quang håüp, hä háúp vaì cung cáúp dinh dæåîng. 6. Maìu trong næåïc tæû nhiãn coï thãø do cháút hæîu cå trong cáy coí bë phán raî, næåïc coï sàõt vaì mangan daûng keo hoàûc hoaì tan. 30
  4. 7. Muìi trong mäi træåìng næåïc do: cháút hæîu cå tæì cäúng raînh khu dán cæ, caïc xê nghiãûp chãú biãún, caïc khu hoïa cháút, saín pháøm tæì sæû phán huîy cáy, âäüng váût. 8. Cháút phoïng xaû,trong mäi træåìng luän luän täön taûi læåüng phoïng xaû do hoaût âäüng cuía con ngæåìi. Caïc sæû cäú phoïng xaû gáy taïc haûi nghiãm troüng âãún con ngæåìi vaì sinh váût, do khaí nàng xuyãn tháúu cuía chuïng cæcû maûnh. Mäüt säú haût nhán phoïng xaû âæåüc tçm tháúy chuí yãúu trong næåïc laì Radi vaì Kali-40, cacbon-14. Haût nhán phoïng xaû âaïng quan tám nháút trong næåïc uäúng laì raâi. Nhæîng nàm gáön âáy, åí Myî âaî tçm tháúy cháút naìy trong næåïc åí mäüt säú nåi coï saín xuáút uran. 9. Nhiãût âäü cuîng laì taïc nhán váût lyï gáy ä nhiãùm nguäön næåïc. Nhiãût âäü gia tàng coï thãø laìm thay âäøi cáúu truïc cuía hãû sinh thaïi næåïc. Khi nhiãût âäü gia tàng thç oxy hoìa tan thæåìng giaím, do váûy seî gáy aính hæåíng âãún sinh saín vç træïng hay caï con ráút máùn caím våïi sæû tàng nhiãût âäü. 10. Caïc cháút táøy ræía, vaì caïc cháút phuû gia táøy ræía. Nhæîng nghiãn cæïu gáön âáy cho tháúy caïc cháút naìy âaî goïp pháön laìm ä nhiãùm mäi træåìng næåïc ngaìy caìng gia tàng, do nhu cáöu sæí duûng caïc cháút táøy ræía cho sinh hoaût cuîng nhæ caïc ngaình cäng nghiãûp. 4. Taïc haûi cuía ä nhiãùm mäi træåìng næåïc. · Aính hæåíng âãún sæïc khoíe cäüng âäöng qua viãûc sæí duûng næåïc cho sinh hoaût. · Khi mäi træåìng næåïc bë ä nhiãùm, khaí nàng xám nhiãùm, bay håi, khuyãún taïn vaìo mäi træåìng lán cáûn ráút cao vaì nhanh, tæì âoï keïo theo sæû ä nhiãùm dáy chuyãön vaì gáy âäüc. · Nhu cáöu næåïc cuía thæûc âäüng váût vaì con ngæåìi ráút låïn, do váûy khaí nàng taïc haûi cuía mäi træåìng næåïc khi ä nhiãùm thç ráút tráöm troüng. 5. Biãûn phaïp khàõc phuûc. Baío vãû mäi træåìng næåïc laì viãûc laìm cáúp baïch vaì quan troüng hiãûn nay. Qua caïc säú liãûu phán têch cho tháúy ràòng mæïc âäü ä nhiãùm tàng cao gáúp 2-10 láön, tháûm chê coï khi lãn âãún 50 láön so våïi chè tiãu an toaìn cuía täø chæïc y tãú thãú giåïi. Mäüt säú biãûn phaïp nhàòm ngàn chàûn cuîng nhæ haûn chãú ä nhiãùm mäi træåìng næåïc: · Giaïo duûc trong nhán dán yï thæïc baío vãû mäi træåìng næåïc. 31
  5. · Haûn chãú ä nhiãùm nguäön næåïc åí näng thän do caïc cháút thaíi ràõn, hæîu cå, nhiãùm pheìn, màûn... · Giaím mæïc âäü ä nhiãùm thaình thë, do næåïc sinh hoaût, næåïc thaíi cäng nghiãûp, chãú biãún,bãûnh viãûn, vaì tæì caïc khu du lëch. · Âãö nghë caïc biãûn phaïp xæí lyï næåïc thaíi thêch håüp cho caïc nhaì maïy xê nghiãûp træåïc khi thaíi ra hãû thäúng thaíi chung. · Thæåìng xuyãn kiãøm tra vaì coï biãûn phaïp xæí lyï këp thåìi nhæîng nåi vi phaûm. · Âáöu tæ nghiãn cæïu triãût âãø vaì coï hiãûu quaí caïc âãö aïn xæí lyï ä nhiãùm næåïc. 6. Khaïi quaït ä nhiãùm mäi træåìng biãøn vaì ven biãøn. 6.1. Ä nhiãùm mäi træåìng biãøn. · Ä nhiãùm do con ngæåìi khai thaïc taìi nguyãn biãøn laìm cho xoïi moìn båì biãøn, máút cán bàòng mäi sinh, taìi nguyãn ngaìy caìng caûn kiãût. · Khai thaïc dáöu, âaï dáöu, âaï chaïy. Âoï laì kãút quaí cuía sæû roì rè trong quaï trçnh khai thaïc. · Ä nhiãùm do taìu beì, giao thäng trãn biãøn. · Ä nhiãùm do cháút thaíi âä thë. Khaí nàng tæû laìm saûch cuía biãøn ráút låïn vç váûy ä nhiãùm biãøn váùn coìn åí mæïc âäü tháúp. 6.2. Ä nhiãùm ven biãøn. Aính hæåíng cuía ä nhiãùm caïc hãû sinh thaïi lán cáûn nãn ä nhiãùm ven biãøn ngaìy nay âang åí tçnh traûng baïo âäüng âoí: · Do khai thaïc vaì sæí duûng khäng håüp lyï taìi nguyãn ven biãøn nhæ âäún ræìng, chuyãøn âäøi hãû canh taïc... · Ä nhiãùm ven biãøn seî tàng lãn gáúp âäi do ven biãøn chëu aính hæåíng træûc tiãúp cuía mäi træåìng biãøn, mäi træåìng âáút liãön vaì cæía säng · Khäng âæåüc quan tám âáöu tæ âuïng mæïc, nãn hiãûu quaí sæí duûng taìi nguyãn ven biãøn ngaìy caìng tháúp vaì nguy cå ä nhiãùm caìng tráöm troüng. 32
  6. 7. Caïc thäng säú cå baín âaïnh gêa cháút læåüng næåïc. Tuìy theo tæìng loaûi næåïc sæí duûng våïi caïc muûc âêch khaïc nhau, seî coï mäüt säú tiãu chuáøn tæång æïng våïi muûc âêch sæí duûng. Tuy nhiãn mäüt säú chè tiãu cå baín âæåüc duìng phäø biãún laì: 1. Âäü pH: laì chè tiãu quan troüng âãø kiãøm tra cháút læåüng næåïc cáúp vaì næåïc thaíi. Dæûa vaìo gêa trë pH ta seî quyãút âënh phæång phaïp xæí lyï, vaì âiãöu chènh læåüng vaì loaûi hoïa cháút thêch håüp trong quaï trçnh xæí lyï. 2. Âäü acid vaì âäü kiãöm trong næåïc, âäü acid trong næåïc tæû nhiãn laì do CO2 hoàûc caïc acid vä cå gáy ra. Âäü acid aính hæåíng âãún cháút læåüng næåïc, vaì laìm àn moìn thiãút bë. Âäü kiãöm cao trong næåïc seî laìm aính hæåíng âãún sæû säúng caïc sinh váût trong næåïc vaì gáy nãn âäü cæïng trong næåïc. Chè tiãu naìy cáön thiãút trong quaï trçnh laìm mãöm næåïc. 3. Âäü âuûc: do caïc haût ràõn lå læíng, caïc cháút hæîu cå phán raî hoàûc do âäüng thæûc váût säúng trong næåïc gáy nãn. Âäü âuûc laìm giaím khaí nàng truyãön aïnh saïng do váûy aính hæåíng quaï trçnh quang håüp dæåïi næåïc. Âäü âuûc caìng låïn, næåïc åí âäü nhiãùm báøn cao vaì cáön phaíi coï biãûn phaïp xæí lyï. 4. Âäü cæïng cuía næåïc biãøu thë haìm læåüng muäúi canxi vaì magiã trong næåïc. Âäü cæïng trong næåïc seî cho biãút tçnh traûng cháút læåüng næåïc, cuîng nhæ tçnh traûng phaït triãøn cuaí caïc loaìi thuíy sinh trong næåïc. 5. Haìm læåüng oxy hoìa tan trong næåïc, oxy hoìa tan seî tham gia vaìo quaï trçnh trao âäøi cháút, duy trç nàng læåüng cho quaï trçnh phaït triãøn, sinh saín vaì taïi saín xuáút cho caïc loaìi sinh váût dæåïi næåïc. Haìm læåüng oxy hoìa tan cho ta biãút cháút læåüng næåïc, oxy hoìa tan tháúp, næåïc coï nhiãö cháút hæîu cå, nhu cáöu oxy hoïa tàng nãn tiãu thuû nhiãöu oxy trong næåïc, oxy hoìa tan cao, næåïc nhiãöu rong taío tham gia quang håüp giaíi phoïng oxy. 6. Nhu cáöu oxy sinh hoüc (BOD), laì læåüng oxy cáön thiãút âãø vi sinh váût tiãu thuû trong quaï trçnh oxy hoïa caïc cháút hæîu cå trong næåïc, nháút laì næåïc thaíi. Chè säú BOD laì thäng säú quan troüng âãø âaïnh gêa mæïc âäü ä nhiãùm cuía næåïc. Chè säú naïy caìng cao chæïng toí næåïc coï khaí nàng ä nhiãùm caìng låïn. 7. Nhu cáöu oxy hoïa hoüc (COD), âáy cuîng laì thäng säú cáön thiãút âãø âaïnh giaï ä nhiãùm âáút. Thæåìng COD âæåüc sæí duûng räüng raè hån BOD, båíi vç xaïc âënh BOD âoìi hoíi thåìi gian láu hån COD 33
  7. 8. Haìm læåüng phätpho trong næåïc thæåìng åí daûng H2PO4-, HPO42-, PO43-, pälyphätphat, vaì phätpho hæîu cå. Âáy laì mäüt trong nhæîng nguäön dinh dæåîng chuí yãúu cho caïc thæûc váût dæåïi næåïc. Tuy nhiãn nãúu haìm læåüng quaï cao seî gáy hiãûn tæåüng phuï dæåîng trong caïc ao häö. 9. Haìm læåüng sunphat, seî aính hæåíng tåïi viãûc hçnh thaình H2S trong næåïc gáy muìi khoï chëu, gáy nhiãùm âäüc våïi caï. Dãù gáy hiãûn tæåüng àn moìn. 10. Haìm læåüng nitå trong næåïc laì nguäön dinh dæåîng cho caïc thæûc váût trong næåïc. Nitå trong næåïc thæåìng åí caïc daûng amoniac vaì muäúi amän, nitå tæû do. 11. Haìm læåüng kim loaûi nàûng, do næåïc thaíi cäng nghiãûp hoàûc âä thë. Chuí yãúu laì chç, âäöng, niken, thuíy ngán. 12. Haìm læåüng cháút dáöu måî, coï thãø laì cháút beïo, axid hæîu cå, chuïng gáy khoï khàn trong quaï trçnh váûn chuyãøn næåïc, ngàn caín oxy hoìa tan. 13. Caïc chè tiãu vãö vi sinh váût. Vi khuáøn E-colilaì vi khuáøn âàûc træng cho mæïc âäü nhiãùm vi truìng cuía næåïc aính hæåíng âãún cháút læåüng næåïc sinh hoaût. Ngoaìi ra caïc loaìi rong taío laìm næåïc coï maìu xanh. Caïc loaìi naìy chãút âi seî laìm tàng cháút hæîu cå, cháút hæîu cå phán huîy seî tiãu thuû oxy vaì laìm thiãúu oxy trong næåïc. Cáu hoíi cuäúi chæång. 1. Dæûa vaìo caïc taïc nhán gáy ä nhiãùm chuí yãúu, Caïc anh chi haîy phán loaûi 2 nhoïm taïc nhán: · Nhoïm taïc nhán aính hæåíng âãún sæïc khoíe cäüng âäöng. · Nhoïm taïc nhán laìm xaïo träün hãû sinh thaïi aính hæåíng âãún saín xuáút näng nghiãûp. 2. Anh chë coï suy nghé gç vãö cháút læåüng næåïc ngaìy nay? täút hay khäng täút hån so våïi nhæîng tháûp kyî træåïc? Nhæîng âãö xuáút âãø náng cao cháút læåüng næåïc. 3. Nãúu nhæ næåïc baûn âang åí vaìo tçnh traûng thiãúu næåïc saûch. Coï mäüt thäng baïo càõt giaím 90% læåüng næåïc cung cáúp haìng ngaìy? Baûn seî coï suy nghé vaì âãö xuáút gç âãø caíi thiãûn tçnh traûng trãn? 34
  8. 4. Nãúu nhæ baûn âæåüc pheïp choün giæîa càõt giaím næåïc vaì âiãûn thç baûn seî choün giaíi phaïp naìo? Vç sao? 5. Baûn haîy cho nhæîng nháûn xeït vãö tçnh traûng cháút læåüng næåïc åí caïc quäúc gia âaî phaït triãøn vaì âang phaït triãøn? 6. Váún âãö khai thaïc vaì sæí duûng næåïc ngáöm åí viãût nam coï hiãûu quaí khäng? vaì cháút læåüng næåïc ngáöm nhæ thãú naìo? 7. Theo caïc anh chë: 1. Tiãu chuáøn cháút læåüng næåïc naìo quan troüng nháút cho næåïc sinh hoaût. Vç sao? 2. Tiãu chuáøn naìo quan troüng nháút cho næåïc duìng trong saín xuáút näng nghiãûp. Vç sao? 8. Taïc nhán naìo gáy ä nhiãùm næåïc tráöm troüng nháút åí ÂBSCL? Coï thãø haûn chãú nguäön gáy ä nhiãùm naìy âæåüc khäng? 9. Caïc anh chë coï âãö xuáút gç âãø náng cao cháút læåüng næåïc åí ÂBSCL? 35
  9. 36
  10. 37
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2