Công nghệ bê tông và bê tông đặc biệt phần 4

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

270
lượt xem 122
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'công nghệ bê tông và bê tông đặc biệt phần 4', kỹ thuật - công nghệ, kiến trúc - xây dựng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Công nghệ bê tông và bê tông đặc biệt phần 4

V G = K( d ) ho c log E.VE G0 Trong ñó : Go là h ng s phân tích: H s ñ c ng G b ng Go khi th tích ñ c theo ñơn v th tích nư c b ng không. Cũng v y, Go bi u th ñ s t c a nư c. M c dù ý nghĩa v t lý c a nó là th nào, Go ñ c l p v i các tính ch t c a v t li u ñ c và v i các t l tương ñ i c a các thành ph n c a h n h p. Các giá tr c a K ph thu c vào v t li u: ð i v i m t h n h p ñã cho K có th bi n ñ i v i các v t li u thành ph n và ñ i v i v t li u , nó ph thu c t l c t li u/ xi măng. B ng lý thuy t ta th y r ng ñ s t c a bê tông ph thu c vào hàm lư ng nư c, hàm lư ng ch t ñ n và t l nư c/xi măng. 6.3. Nh n xét v tính d o Th c nghi m ch ng t r ng có s tương t gi a ñ d o c a ñ t sét và tính d ñ c a bê tông ho c tính d phun như là chúng ta ñã xác ñ nh. Xem xét các t s sau ñây: Dính k t (ð d o c a ñ t sét) (Kh năng bi n d ng) B o t n s ñ ng nh t (Tính d ñ c a bê tông) (Tính d ñ ) Tính n ñ nh (Kh năng phun c a v a l ng) (ð ch y) Có th nh n th y r ng t s liên quan v i ngư ng c t và m u s liên quan v i ñ nh t d o. Th c nghi m ch ra r ng ñ i v i m t v t li u ñư c ch t o trong ñi u ki n ñã xác ñ nh, t s các h s lưu bi n như sau: τ 0 Ng−ong c¾t = [τ ]−1 = η § é nhít dÎo Tính d ñ là h ng s và quan h (τ, η’) là tuy n tính. Có kh năng tính toán tính d ñ theo ñ d c c a ñư ng th ng trong m t bi u ñ (τ, η’): ñ d c này s càng l n, khi ñ d o ho c tính d ñ càng cao. 7. ðo các ñ i lư ng lưu bi n Chúng ta v a th y r ng các ch t h , v a và bê tông có th ñư c ñ c trưng b ng m t s ñ i lư ng nào ñó: ngư ng c t, ñ dính, ñ nh t, ma sát bên trong. Không may là, s tách ly và vi c ño các ñ i lư ng này r t khó khăn và ph n l n các phương pháp ño t ng h p chúng l i ít ho c nhi u thành s ño c a ñ s t. 69
T n t i nhi u phương pháp, tĩnh ho c ñ ng, luôn luôn là phương pháp kinh nghi m, nhưng trư c h t là có tính ch t th c ti n phù h p và ñư c ki m tra nhà máy và công trư ng. 7.1 ðo lưu bi n c a các huy n phù Chúng tôi s phân các phương pháp ño thành b n nhóm: - Các phương pháp ño ñ ch y b t (Xem chương 10). - Nh t k SMIDTH ñư c dùng nhà máy xi măng - Phép th ñ s t và phép th ñ ch y Hình 3.3. Phép th ñ ch y và ñ s t c a bê tông -D ok Các phương pháp xuyên: - Các ki u máy dò ñ s t (ví d máy dò TETMATER) - Kim VICAT ñ xác ñ nh s ñông k t c a h xi măng - Qu t KELLY ñ thí nghi m bê tông 70
Hình 3.4. Qu t Kelly Các phương pháp xác ñ nh ñ ch y có ho c không có ch n ñ ng - Ph u MARSH ñư c dùng b i nh ng ngư i khai thác d u khí ñ thí nghi m bùn cho vi c khoan và trong bê tông t ñ m ho c bê tông. Phương pháp này cho phép ño ñ nh t bi u ki n, t c là ñ nh t c a ch t l ng Niutơn có cùng kh i lư ng th tích ch y trong cùng ñi u ki n. ðó không ph i là thí nghi m ch t ch , nhưng là phương pháp th c t hi n trư ng. Hình 3.5. Côn MARSH - Nh ng khuôn hình còn ñư c ch n ñ ng, ñ i v i bê tông, cũng cho phép ño ñ nh t bi u ki n trong khi có s phá ho i ñ dính gây nên b i ch n ñ ng. - D o k MEYNTER - ORTH v.v... 71
7.2. ðo và ñánh giá tính d ñ Chúng tôi ñã nh n xét r ng r t khó tách s ño các ñ i lư ng lưu bi n và r ng ph i tho mãn v i các s ño g p chung. Ngoài ra, ñ i v i bê tông, các s ño b nhi u b i d i r ng thành ph n h t. Ngư i ta có th ñ c trưng ñ ch y c a bê tông b ng ñ nh t c a nó dư i ch n ñ ng. Ngư i ta ñã xác ñ nh ñư c ch tiêu này t s ño th i gian ch y c a m t th tích bê tông nào ñó trong côn ch n ñ ng. Hình 3.6. Nh t k ki u VEE BEE ð n ñ nh c a bê tông d o có tương quan v i ngư ng c t. Ngư i ta có th ñ c trưng nó b ng phép th ñ ch y b t. Vi c ño này ñư c th c hi n b ng côn ABRAMS. 8. S phân t ng S phân t ng trong bê tông có nh hư ng l n ñ n tính ñ ng nh t c a bê tông. Vi c s d ng có tính ch t l m d ng ho c không ñư c kh ng ch t t các gi i pháp cho phép c i thi n tính d ñ c a bê tông có th d n t i thi u s ñ ng nh t do phân t ng. R t ph bi n là s phân t ng làm cho ch t lư ng bê tông ... Phân t ng là do thành ph n không h p lý thi u ch n ñ ng trong ho c là do h xi măng do rò r c a ván khuôn. S phân t ng c a bê tông tươi cũng có th x y ra khi tr n, khi chuyên ch , ñ m ch c v.v... 8.1. S không ñ ng nh t trong kh i bê tông. C n b o ñ m ñư c s phân b t t các thành ph n c u t o bê tông ñ t o ra ñ ñ ng nh t. S không ñ ng nh t trong kh i bê tông trong ph n l n các trư ng h p, xu t phát t các s khác nhau c a t tr ng gi a m t ph n là các h t c t li u l n và ph n kia là v a. ð i v i nh ng bê tông thông thư ng, t tr ng c a ñá b ng kho ng 2,6 và c a v a 72
kho ng 2,1. Trong trư ng h p này, các h t l n l ng xu ng ñáy. Trong trư ng h p bê tông nh , hi n tư ng phân t ng là ngư c l i: các h t l n nh t là nh nh t có xu hư ng n i lên. Ki u phân t ng này không th hi n rõ ràng trên m t kh i bê tông ñã ñ khuôn, nhưng có các h u qu x u ñ i v i ph m ch t c a bê tông trong công trình. Trong các vùng ñ y bê tông b ch n ñ ng quá m c ch a nhi u ñá, ñ ñ c ch c tăng lên, nhưng l i d v . Bê tông như v y có th có cư ng ñ kéo nh hơn. Ngư c l i, trong vùng bê tông ch a nhi u v a, ñ ñ c ch c ñ i v i c t li u to gi m ñi và cư ng ñ nén cũng có th gi m. 8.2. Xác ñ nh tr ng thái phân t ng S phân t ng ñư c t o ra b i các thao tác công ngh ñem l i ñ ñ ng nh t th p c a h n h p bê tông tươi. C n ño ñư c s phân t ng này trên các m u v t li u ñư c l y ra t bên trong bê tông trong các pha khác nhau c a s n xu t và ñ bê tông. GORISSE ñ ngh phương pháp sau ñây: M Nguyên t c ño ñ phân t ng là xác ñ nh ñ giàu v a c a m u ñư c l y ra M +G M0 t máy tr n so sánh v i ñ gi u v a c a thành ph n , c a h n h p lý thuy t. M 0 + G0 L y bê tông t máy tr n ho c máy trư c khi ñ bê tông r i tách G (ñá > 5mm) và M (v a < 5cm) b ng sàng có ñư ng kính 38 (5mm) trong nư c nư c. Tính ñư c ñ phân t ng theo công th c: M ISO = M + G M0 M 0 +G 0 V i: M- tr ng lư ng c a v a trong m u (cát + xi măng + nư c c a bê tông) G- tr ng lư ng c a ñá > 5mm c a m u M0- tr ng lư ng c a v a (cát + xi măng + nư c c a bê tông) trong h n h p bê tông G0- tr ng lư ng c a ñá > 5mm trong h n h p bê tông. - N u IS0 b ng 1 (b ng sai s c a phép ño g n ñúng), h n h p gi ng như lý thuy t là không có phân t ng. - N u IS0 > 1, có s phân t ng do nhi u v a. - N u IS0 < 1, có s phân t ng do thi u v a. Th c t , giá tr c a ñ phân t ng thư ng nói chung nh hơn (kho ng 0,97). ði u này xu t phát t vi c mà m t m t ph n v a trong các cách thao tác, phân tích khác nhau và các thành ph n không hoàn toàn b ng nhau v tr ng lư ng. T th c nghi m ñư c th c hi n b i GORISSE ñ xem xét ñ phân t ng khi tr n, v n chuy n, ch n ñ ng có các k t qu sau: 73
- Vi c tr n: ð ñánh giá s ñ ng nh t c a bê tông trong thùng c a máy tr n, ngư i ta có th l y ra các m u kho ng 20kg các giai ño n khác nhau c a th i gian ñ m t m tr n ra và ti p ti p ti n hành phân tích dư i nư c. - Ph u MARSH ñư c dùng b i nh ng ngư i khai thác d u khí ñ thí nghi m bùn cho vi c khoan và trong bê tông t ñ m ho c bê tông. Phương pháp này cho phép ño ñ nh t bi u ki n, t c là ñ nh t c a ch t l ng Niutơn có cùng kh i lư ng th tích ch y trong cùng ñi u ki n. ðó không ph i là thí nghi m ch t ch , nhưng là phương pháp th c t hi n trư ng. Hình 3.5. Côn MARSH - Nh ng khuôn hình còn ñư c ch n ñ ng, ñ i v i bê tông, cũng cho phép ño ñ nh t bi u ki n trong khi có s phá ho i ñ dính gây nên b i ch n ñ ng. - D o k MEYNTER - ORTH v.v... 7.2. ðo và ñánh giá tính d ñ Chúng tôi ñã nh n xét r ng r t khó tách s ño các ñ i lư ng lưu bi n và r ng ph i tho mãn v i các s ño g p chung. Ngoài ra, ñ i v i bê tông, các s ño b nhi u b i d i r ng thành ph n h t. Ngư i ta có th ñ c trưng ñ ch y c a bê tông b ng ñ nh t c a nó dư i ch n ñ ng. Ngư i ta ñã xác ñ nh ñư c ch tiêu này t s ño th i gian ch y c a m t th tích bê tông nào ñó trong côn ch n ñ ng. 74
Hình 3.6. Nh t k ki u VEE BEE ð n ñ nh c a bê tông d o có tương quan v i ngư ng c t. Ngư i ta có th ñ c trưng nó b ng phép th ñ ch y b t. Vi c ño này ñư c th c hi n b ng côn ABRAMS. 8. S phân t ng S phân t ng trong bê tông có nh hư ng l n ñ n tính ñ ng nh t c a bê tông. Vi c s d ng có tính ch t l m d ng ho c không ñư c kh ng ch t t các gi i pháp cho phép c i thi n tính d ñ c a bê tông có th d n t i thi u s ñ ng nh t do phân t ng. R t ph bi n là s phân t ng làm cho ch t lư ng bê tông ... Phân t ng là do thành ph n không h p lý thi u ch n ñ ng trong ho c là do h xi măng do rò r c a ván khuôn. S phân t ng c a bê tông tươi cũng có th x y ra khi tr n, khi chuyên ch , ñ m ch c v.v... 8.1. S không ñ ng nh t trong kh i bê tông. C n b o ñ m ñư c s phân b t t các thành ph n c u t o bê tông ñ t o ra ñ ñ ng nh t. S không ñ ng nh t trong kh i bê tông trong ph n l n các trư ng h p, xu t phát t các s khác nhau c a t tr ng gi a m t ph n là các h t c t li u l n và ph n kia là v a. ð i v i nh ng bê tông thông thư ng, t tr ng c a ñá b ng kho ng 2,6 và c a v a kho ng 2,1. Trong trư ng h p này, các h t l n l ng xu ng ñáy. Trong trư ng h p bê tông nh , hi n tư ng phân t ng là ngư c l i: các h t l n nh t là nh nh t có xu hư ng n i lên. Ki u phân t ng này không th hi n rõ ràng trên m t kh i bê tông ñã ñ khuôn, nhưng có các h u qu x u ñ i v i ph m ch t c a bê tông trong công trình. Trong các vùng ñ y bê tông b ch n ñ ng quá m c ch a nhi u ñá, ñ ñ c ch c tăng lên, nhưng l i d v . Bê tông như v y có th có cư ng ñ kéo nh hơn. 75
Ngư c l i, trong vùng bê tông ch a nhi u v a, ñ ñ c ch c ñ i v i c t li u to gi m ñi và cư ng ñ nén cũng có th gi m. 8.2. Xác ñ nh tr ng thái phân t ng S phân t ng ñư c t o ra b i các thao tác công ngh ñem l i ñ ñ ng nh t th p c a h n h p bê tông tươi. C n ño ñư c s phân t ng này trên các m u v t li u ñư c l y ra t bên trong bê tông trong các pha khác nhau c a s n xu t và ñ bê tông. GORISSE ñ ngh phương pháp sau ñây: M Nguyên t c ño ñ phân t ng là xác ñ nh ñ giàu v a c a m u ñư c l y ra M +G M0 t máy tr n so sánh v i ñ gi u v a c a thành ph n , c a h n h p lý thuy t. M 0 + G0 L y bê tông t máy tr n ho c máy trư c khi ñ bê tông r i tách G (ñá > 5mm) và M (v a < 5cm) b ng sàng có ñư ng kính 38 (5mm) trong nư c nư c. Tính ñư c ñ phân t ng theo công th c: M ISO = M + G M0 M 0 +G 0 V i: M- tr ng lư ng c a v a trong m u (cát + xi măng + nư c c a bê tông) G- tr ng lư ng c a ñá > 5mm c a m u M0- tr ng lư ng c a v a (cát + xi măng + nư c c a bê tông) trong h n h p bê tông G0- tr ng lư ng c a ñá > 5mm trong h n h p bê tông. - N u IS0 b ng 1 (b ng sai s c a phép ño g n ñúng), h n h p gi ng như lý thuy t là không có phân t ng. - N u IS0 > 1, có s phân t ng do nhi u v a. - N u IS0 < 1, có s phân t ng do thi u v a. Th c t , giá tr c a ñ phân t ng thư ng nói chung nh hơn (kho ng 0,97). ði u này xu t phát t vi c mà m t m t ph n v a trong các cách thao tác, phân tích khác nhau và các thành ph n không hoàn toàn b ng nhau v tr ng lư ng. T th c nghi m ñư c th c hi n b i GORISSE ñ xem xét ñ phân t ng khi tr n, v n chuy n, ch n ñ ng có các k t qu sau: - Vi c tr n: ð ñánh giá s ñ ng nh t c a bê tông trong thùng c a máy tr n, ngư i ta có th l y ra các m u kho ng 20kg các giai ño n khác nhau c a th i gian ñ m t m tr n ra và ti p ti p ti n hành phân tích dư i nư c. Các k t qu ñ t ñư c ñ i v i b n máy tr n ñư c ñ ra thành năm ph n càng b ng nhau, m i ph n ñ u ñư c l y m u. Ngư i ta nh n th y r ng ba máy nhào cho các giá tr g n như không ñ i, trong khi mà ñ i v i máy tr n bê tông hi n tư ng phân t ng r t rõ nét. 76
- V n chuy n: C.E.B.T.P ñã ti n hành m t vài thí nghi m liên quan v i vi c v n chuy n bê tông b ng xe ben là r t có h i, ngay c trong th i gian khá ng n, sau 15 phút v n chuy n, ñã th hi n s không ñ ng nh t r t rõ. - Ch n ñ ng: ð ki m tra các gi thuy t ñã nêu trên, theo các gi thuy t này các ph n t ñ c l ng xu ng ñáy khuôn, các thí nghi m ñã ñư c th c hi n trên các m u hình tr (φ25cm và H45cm). Các k t qu ñ t ñư c v i hai bê tông y u ñư c ch n ñ ng trên bàn rung trong th i gian g p ñôi th i gian bình thư ng. Bê tông ñ u tiên là m t lo i bê tông c ñi n (thông thư ng) v i c t li u ñá vôi - silic, bê tông th hai là bê tông dùng c t li u ñ t sét n ph ng (Kezamzit). Theo bi n thiên c a ch s ñ phân t ng trong th i gian c a 5 l n l y m u ñư c th c hi n t lúc b t ñ u ñ ñ n lúc ñ ra h t ñ i v i 4 lo i máy tr n khác nhau. S phân t ng r t rõ ñ i v i bê tông thư ng ñư c ch n ñ ng r t m nh. - C t li u ñ c c a bê tông thông thư ng l ng xu ng ñáy, trong khi mà các h t nh l i n i lên trên m t. - Các bi n thiên c a IS0 trong trư ng h p ñ t sét n (Kêzamzit) r t l n. Trong trư ng h p này nh ng khác nhau v t tr ng gi a các h t l n và v a r t rõ r t. 9. Kh năng phân t ng 9.1 ð nh nghĩa Có th d ñoán trư c ho t ñ ng c a bê tông ñ i v i nguy cơ phân t ng. Chúng tôi g i kh năng phân t ng là kh năng c a bê tông ít ho c nhi u ñ i v i phân t ng. 9.2 ðo ñ phân t ng M t d ng c khá ñơn gi n cho phép ño ch s ñ phân t ng b ng cách cho bê tông rơi trên m u c t thép, sau ñó phân tích bê tông dư i nư c như trong trư ng h p phân t ng. Sau khi rơi liên ti p lên c t thép bê tông có th ñư c tách ra làm hai ph n: ph n gi a C và ph n bên ngoài m nh m t xi lanh như dư c ch ra trong sơ ñ dư i ñây: ð phân t ng ñư c xét b i công th c sau ñây: Mc M + Gc ISe = .K Mm M m + Gm ISe là t s gi a ñ gi u v a c a bê tông C bên trong c a ng tr phân chia v i ñ giàu v a c a bê tông m bên ngoài chính ng tr ñó. Ch s ñ phân t ng càng l n. Các giá tr c a ISe luôn luôn l n hơn 1 vì luôn luôn có s phân t ng c a bê tông, sau khi ñi qua trong máy phân t ng. Các giá tr bi n ñ i trong ph m vi t 1,05 ñ n 1,9; K là h s ñi u ch nh tính ñ n th i gian ch y. N u t là th i gian ñ thùng tr n ra, K có th ñư c cho theo công th c: 77
60 K= t + 45 H s K này có xu hư ng làm tăng ISe trong trư ng h p th i gian ñ thùng ra r t ng n và làm gi m ISe trong trư ng h p ngư c l i: ð phân t ng ph thu c vào thành ph n h t c a cát, cát quá thô (modun ñ nh cao) cho bê tông d phân t ng hơn. 10. Tính ñ ng nh t c a bê tông M t trong các chu n m c quan tr ng nh t nh hư ng ñ n ch t lư ng c a bê tông là tính ñ ng nh t, nghĩa là có kh năng có cùng thành ph n t t c các ñi m trong bê tông. V m t c u trúc ph i b m ñ m s x p ch ng c a các h t c t li u v i nhau, càng hoàn h o càng t t. ð làm ñư c vi c này, c n thi t có các phương ti n cơ h c cho phép d ch chuy n c a các thành ph n và ñ c bi t các h t c t li u, mà vi c này không ñư c kéo theo s phân t ng dù có s khác nhau v kích thư c và t tr ng. Hai lo i l c chính ch ng l i s d ch chuy n c a v t li u: l c ma sát và tr ng l c. T n t i các ma sát b m t gi a h n h p và thành khuôn, n i ma sát c a bê tông do s g gh và góc c nh c a c t li u và các lo i ma sát khác ph c t p do tính nh n r t d bi n ñ i c a các h n h p bê tông. CÂU H I ÔN T P 1. Các tính ch t lưu bi n c a h n h p bê tông tươi? 2. Tính công tác và các y u t nh hư ng ñ n tính công tác c a h n h p bê tông tươi? 3. Các phương pháp xác ñ nh tính công tác c a h n h p bê tông tươi? 78
Chương 4 CÔNG NGH CH T O BÊ TÔNG 1. Công ngh ch t o bê tông Bê tông tươi có ho t ñ ng lưu bi n và chúng c n ñư c tính d ñ . ð c trưng c a tính d ñ , m c dù khó hi u và luôn luôn còn chưa ñư c rõ ràng nhưng r t quan tr ng trong th c t s n xu t bê tông, vì nó t o ñi u ki n cho vi c ñ bê tông trong khuôn và t o ñ ñ c ch c và các tính ch t cơ h c lâu dài c a bê tông và k t c u bê tông c t thép. Mu n thu ñư c bê tông có ch t lư ng cao thì m i giai ño n ch t o c n ph i c n th n, t m . Thành ph n gi ng h t nhau nhưng khi thi công có th thu ñư c bê tông t t ho c bê tông x u. N u không thi công ñúng qui trình thì ch t lư ng c a bê tông r t kém. Do v y c n ph i bi t nh ng qui ñ nh m i giai ño n ch t o bê tông. Công ngh bê tông g m nh ng giai ño n thi công bê tông như sau: a) Cân ñong b) Nhào tr n c) V n chuy n d) ð khuôn ñ) ð m ch t e) B o dư ng g) Hoàn thi n h) Ki m tra ch t lư ng 1.1. Cân ñong Có hai phương pháp chu n b v t li u: Chu n b theo th tích: không ph i là phương pháp hay ñ xác ñ nh thành ph n v t li u vì r t khó khăn khi xác ñ nh th tích c a v t li u d ng h t r i r c. Ví d khi ñư c ñ m ch t cát m có th tích nh hơn r t nhi u so v i cát khô. Vì v y khi cân ñong v t li u cho bê tông ch t lư ng cao ch dùng phương pháp xác ñ nh theo kh i lư ng. Tuy nhiên ñ i v i bê tông dùng cho công trình không quan tr ng hay lư ng dùng ít có th chu n b v t li u theo th tích. Xi măng luôn luôn ñư c xác ñ nh theo kh i lư ng, không bao gi ñư c xác ñ nh theo th tích. Nói chung, cho m i m tr n, thì dùng xi măng theo t ng bao. Th tích c a m t bao xi măng là 35 lít (50 kg). Nư c ñư c xác ñ nh theo kg ho c theo lit sau cho thuân l i. Trong trư ng h p này hai ñơn v là như nhau vì kh i lư ng riêng c a nư c là 1kg/lit. Hàm lư ng nư c ñư c xác ñ nh d a vào t s nư c/xi măng và kh i lư ng c a xi măng; ví d , n u t s nư c/xi măng = 0.5, thì lư ng nư c dùng ñ nhào tr n v i m t bao xi măng là 0.5 x50 =25kg hay 25 lít. Hàm lư ng nư c này bao g m c lư ng nư c có trong ñ m c a c t li u. Chu n b v t li u theo kh i lư ng là phương pháp chính xác. V i bê tông ch t lư ng cao, h th ng cân ñong ph i chính xác. S d ng h th ng cân chính xác, thu n 79
ti n và ñơn gi n. Có r t nhi u h th ng cân khác nhau. Các lo i c th ph thu c vào lo i v t li u. Cân kh i lư ng l n thư ng dùng h th ng t ñ ng. S d ng h th ng cân t ñ ng yêu c u ph i có k sư gi i, có kinh nghi m. ph n ti p theo s ñi u ch nh hàm lư ng nư c theo ñ m c a c t li u. ð i v i nh ng công trình nh , h th ng cân bao g m 2 thùng, m i thùng ñư c g n v i m t h th ng ñòn b y có th ñi u ch nh t i tr ng. Khi quay ñ n m t ñi m nào ñó thì thùng ñ ng t ñ v t li u ra. Do v y m t thùng v a nh n v t li u còn thùng kia l i ñ v t li u vào m tr n. V i công trình nh thì ch c n máy cân có m t cánh tay ñòn ñơn gi n. H th ng cân t ñ ng có th ho t ñ ng v i công su t l n l n ho c nh . Ngư i ñi u khi n ch c n n m t ho c hai nút ñ cân t t c các lo i v t li u khác nhau, khi lo i v t li u nào ñã ñư c cung c p ñ thì nó s t ng t, không thêm vào n a. H th ng cân ñong t ñ ng này ñư c ch y b ng ñi n ho t ñ ng trên cơ s h th ng phi u ñ c l . Lo i máy này ñ c bi t thích h p khi ch t o h n h p bê tông thành ph m và ph i liên t c thay ñ i t l thành ph n h n h p ñáp ng ñòi h i c a các khách hàng khác nhau. H th ng máy cân ñong c n ph i ñư c ki m tra, b o dư ng thư ng xuyên ñ có th ho t ñ ng liên t c. Luôn ph i ki m tra sao cho cánh tay ñòn khi cân luôn thăng b ng, n u sai sót ph i s a ch a ngay. Khi thi công công trình nh , không c n cân xi măng; xi măng ñư c tính thành nhi u bao, m i bao 50kg. Th c t tai nhà máy thì m i bao n ng 50 kg nhưng do v n chuy n ñ n nhi u nơi... s m t mát ñi m t chút xi măng. ð c bi t n u xi măng ñư c ñ ng trong bao b ng s i ñay. Do v y lư ng xi măng công trư ng luôn th p hơn, th m chí có lúc m t hơn 5kg/bao. ðây cũng là nguyên nhân gây ra sai sót trong giai ño n cân ñ ng v t li u. ð i v i bê tông dùng cho các công trình l n, quan tr ng thì ph i cân ñong chính xác kh i lư ng, t l c a các thành ph n. Chu n b lư ng nư c. Khi ñã cân xong các thành ph n c t li u, xi măng thì ph i xác ñ nh chính xác lư ng nư c nhào tr n. B xung thêm nư c b ng cách ñ d n t ng xô (theo lít) thì s không chính xác vì s có lư ng nư c ñ ra ngoài vv... Nư c thư ng ñư c ñ ng trong các thùng ñư c ñ t n m ngang ho c th ng ñ ng phù h p v i máy tr n. Các thùng này ñư c ñ ñ y trư c m i m tr n. Vi c ñ nư c vào nhào tr n cũng ñư c thi t k sao cho có th ñi u ch nh ñư c lư ng nư c. Cũng có th l p thêm các công tơ ñ ño kh i lư ng nư c ñã ñ vào máy tr n. V i h th ng máy nhào tr n bê tông hi n ñ i thì vi c ñi u ch nh kh i lư ng v t li u ñư c th c hi n t ñ ng b i m t chíp vi x lý, do v y vi c cân ñong là r t chính xác, và còn ñi u ch nh sao cho phù h p v i ñ m c a c t li u. ð m c a c t li u ñư c xác ñ nh t ñ ng b i m t máy c m bi n sau ñó ñi u ch nh ngay lư ng nư c nhào tr n. 80
1.2. Nhào tr n Nhào tr n k h n h p v t li u s thu ñư c bê tông ñ ng nh t. Khi nhào tr n ph i ñ m b o h n h p ph i ñ ng nh t, c v màu s c và c u trúc. Nhào tr n b ng máy t o ra bê tông ñ ng nh t và gi ng nhau trong m t m và gi a các m , nó thích h p ñ i v i bê tông c t thép và bê tông kh i l n. Nhào tr n b ng máy không nh ng hi u qu mà còn kinh t vì kh i lư ng bê tông nhào tr n ñư c là r t l n. Có r t nhi u lo i máy tr n bê tông. Chúng ñư c phân làm hai lo i là máy tr n t ng m và máy tr n liên t c. Máy tr n t ng m s ch t o bê tông thành t ng ñ t, sau m t kho ng th i gian ta thu ñư c m t m bê tông. Còn máy tr n liên t c thì bê tông luôn ñư c t o ra không ng ng cho ñ n khi d ng máy. Lo i máy tr n liên t c ñư c s d ng khi thi công kh i l n như C u, ñư ng và ñ p ngăn nư c. V i công trình bình thư ng thì s d ng máy tr n t ng m . Máy tr n t ng m ñư c chia làm nhi u lo i ví d như: máy có thùng nghiêng, thùng không nghiêng, thùng l t, hay máy cư ng b c. 1.2.1. Máy tr n bê tông Các máy tr n bê tông là các máy quay ñơn gi n c a thùng theo tr c c a nó, có th n m ngang ho c hơi nghiêng. Tr ng l c là l c chính tác ñ ng ph i h p các v t li u thành h n h p bê tông. Có 3 lo i máy tr n bê tông chính như sau: - Máy tr n có tr c nghiêng ho c có thùng l t - Máy tr n có tr c n m ngang - Máy tr n có 3 ph n hình côn. Máy tr n có tr c nghiêng ho c thùng l t ð i v i dung tích s n xu t không vư t quá 500l/m tr n và ñ ñ t ñư c bê tông có ph m ch t trung bình, các máy tr n thông thư ng ñ t ñư c c u t o theo nguyên t c thùng l t Thùng, ñư c làm quay xung quanh tr c c a nó, có th t o ñ nghiêng khác nhau, tuỳ theo ñ ng tác ñang n p v t li u, tr n ho c ñ bê tông ra kh i máy. Vi c n p và ñ ra c a máy ñư c th c hi n b ng m t c a duy nh t ñư c ñ nh tâm trên tr c quay c a thùng. Vi c tr n các ph n t tr nên t t hơn khi ñ nghiêng c a tr c thùng so v i ñư ng n m ngang nh hơn. Máy tr n bê tông có tr c n m ngang ð i v i máy tr n bê tông có công su t l n hơn 500l/m tr n, không th s d ng thùng l t, vì tr ng lư ng v t li u quá l n. Khi ñó ngư i ta s d ng m t thi t b mà thùng ñư c quay xung quanh tr c n m ngang. Nguyên t c là cu n v t li u lên phía trên, r i l i ñ rơi xu ng ñáy c a máy tr n theo tr ng lư ng. 81
Ngoài ra vi c tr n ch th c hi n ñúng, n u các cánh có các hình d ng ñư c nghiên c u ñ truy n chuy n ñ ng vào bê tông trong khi rơi theo hư ng tr c; n u không, các thành ph n c a bê tông d ch chuy n trong các m t ph ng tương ñ i th ng ñ ng và h n h p ñư c tr n không t t. Các thi t b này m nh và ho t ñ ng ñơn gi n, nhưng chúng có h s ñ ñ y th p hơn h s ñ ñ y c a máy tr n bê tông có thùng l t. Các máy tr n có ba ph n hình côn ch là trư ng h p riêng c a máy tr n có tr c n m ngang. Trong lo i thi t b này, vi c tr n v t li u ñư c th c hi n b ng hai cánh xo n c a thùng. Khi ch y bình thư ng, các cánh cu n v t li u ra phía sau c a thùng. Nh có d ng hình côn c a nó, khi ñó các v t li u ñư c ñưa v phía trư c, t ñó nó t o nên m t ho t ñ ng ñi qua ñi la song song v i tr c quay. Trong khi thùng quay, v t li u ñư c kéo theo cùng m t lúc ra phía sau và v ph n trên c a thùng, t ñó chúng l i rơi xu ng dư i tác d ng c a tr ng l c. ð o ngư c chi u quay c a thùng ñ ñ bê tông ra, các cánh l i ñ y v t li u ra c a tháo. Tr t t ñưa v t li u khô vào dư ng như không có nh hư ng l n ñ n tính ñ ng nh t c a m tr n, nó v n t t trong t t c các trư ng h p. V i lo i thi t b này ngư i ta luôn ñ t ñư c bê tông t t hơn so v i các h th ng nêu trên. 1.2.2. Máy nhào bê tông Máy nhào là máy tr n ñư c các thành ph n c a bê tông và b o ñ m tính ñ ng nh t do s d ch chuy n c a cánh tr n. Năng lư ng ñư c chuy n thành d ch chuy n cư ng b c c a các thành ph n m t cách t ng quát sao cho b o ñ m ñư c s ñ o l n thư ng xuyên và vi c tr n hoàn h o h n h p. Máy nhào là lo i máy tr n t t. Tuy nhiên ñ b o ñ m tr n m nh, các máy nhào ñư c l p ñ ng cơ m nh hơn nhi u (g p hai ho c ba l n) so v i các máy tr n có th tích bê tông tr n ngang, tiêu th năng lư ng l n hơn. B o ñ m m t s ñ ng nh t t t hơn. Máy nhào có d ng hình tr . Chi u cao nh so v i ñư ng kính. T n t i m t vài lo i máy nhào có th tích l n có th cho lưu lư ng b ng 5m3 và l n hơn. Thi t b khi ho t ñ ng g n như hoàn toàn ñóng kín, tr phi ch ñ ra c a thùng kín ho c c a băng chuy n, ñi u ñó gi i h n s bay ra c a b i và gi m th t thoát xi măng. Máy ñư c b trí nhi u c a ñ ñưa xi măng, ph gia và c t li u vào vi c ki m tra b ng m t bê tông ñã s n xu t. B n lo i máy nhào: - Thùng c ñ nh v i b cánh quay và ñ ng tâm - Thùng c ñ nh có m t ho c hai b quay c a các cánh quay l ch tâm (b quay ki u nh y van ho c bánh răng hành tinh) - Thùng quay v i m t ho c hai b c ñ nh và l ch tâm c a các cánh quay theo hư ng ngư c l i (ngư c chi u) - Thùng quay v i m t b c ñ nh và l ch tâm c a các cánh quay theo cùng m t hư ng 82
Các lo i máy nhào cho ch t lư ng bê tông t t. Tuy nhiên do cát có t di n quá l n nên kh năng tương tác gi a xi măng và cát c n ñư c lưu ý b ng cách ch n th i gian tr n h p lý. Trong trư ng h p bê tông v n t n t i các h t xi măng ph i ch nh th i gian tr n. 1.2.3. Máy nhào có tác d ng m nh Có hai lo i máy nhào có tác d ng m nh là: - Máy tr n ki u tu c bin - Máy nhào ngư c dòng ñư c trang b các lòng qu y ho c xoáy c Máy tr n ki u tu c bin là nh ng máy ñơn gi n và c ñi n (nhóm th nh t), nhưng chúng ta b trí m t s cánh ñư c nâng cao và nó quay v i t c ñ l n (3,5 ñ n 4m/sec theo ñư ng chu vi thay vì 2,5m/sec là giá tr trung bình ñ i v i các lo i khác). Công su t r t l n. Tuy nhiên ph i ch ra r ng các máy này, do quan ni m thi t k và cách ho t ñ ng nên chi ti t d b mài mòn nhi u hơn. Máy nhào ngư c dòng ñư c l p các l ng qu y ho c xoáy c là các máy ñư c d ki n ñ s d ng trong công nghi p bê tông hi n ñ i. Trong các máy này, t t c h th ng tr n quay ngư c chi u v i thùng. Vi c b trí theo nhi u t ng c a các b ph n tr n cho m t chi u cao ch t t i l n và tr n m nh các thành ph n c a bê tông. Các l ng quay ho c các xoáy c là nh ng b ph n ph ñ kích ñ ng. Chúng cho phép ñáp ng ñư c k thu t tr n ñư c g i là phương pháp tr n h n h p hai pha. (phương pháp tr n riêng r ) - Pha th nh t: t o ra m t lo i v a Các l ng qu y quay v i t c ñ cao, tr n xi măng v i nư c t o thành nhũ tương và t o ra s làm ư t xi măng r t t t. Sau ñó cho cát vào h n h p ch t nhão. Cát ñư c tr n m nh v i t c ñ l n. Các h t cát ñư c bao ph g n như hoàn toàn b ng xi măng t o ra ñư c m t lo i v a r t ñ ng nh t. T t c các h t ñ u ñư c làm ư t và các liên k t gi a chúng ñư c gi m ñi rõ r t. - Pha th hai: T o thành bê tông ðưa ñá (s i) vào v a ñã ñư c tr n ñ ch t o bê tông. Gi m t c ñ c a l ng khu y, m t m t l ng khu y liên t c ñưa s n ph m s tr n v phía cánh c a máy nhào, như v y t o nên m t s ñ o l n thư ng xuyên v t li u. S chuy n ñ ng c a b ph n tr n và c a thùng h p l i cho hi u qu tr n t t, ngay c v n t c y u. Các b l ng qu y t o ra s cu n khí l n, bê tông ñư c s n xu t theo các phương pháp này có tính d o t t, m c dù hàm lư ng nư c ít. Ghi chú: Công ngh này ñòi h i s d ng các h th ng xác ñ nh li u lư ng ñ c l p ñ có th ñưa vào riêng r các thành ph n v t li u c a bê tông. Th i gian nhào: 30 ñ n 40 giây. 83
ð i v i bê tông khô và r t khô, các máy nhào th hi n ch t lư ng cao hơn là máy tr n bê tông. Các thí nghi m trư c ñây ñã ch ra r ng khi ñư c tr n b ng các máy nhào ho c b ng máy tr n bê tông có tr c n m ngang ho c có tr c nghiêng, bê tông có cư ng ñ t l v i các s 1/0.9/0.5. Có nghĩa là máy nhào cho bê tông ñ t ch t lư ng cao nh t. Máy nhào cho phép tr n k các ph n t v t li u, nên ñ m b o tính d ñ t t c a bê tông. 1.2.4. Công ngh tr n bê tông ðư c chia thành các bư c như sau: ð ñ y (n p v t li u) Vi c n p v t li u vào máy tr n bê tông và máy nhào ñư c th c hi n trong thùng ho c máng nghiêng. ð i v i máy tr n theo nhi u pha, m t tr t t chính xác ñưa các thành ph n vào là c n thi t. C n l p các thi t b t ñ ng ñ ñưa riêng bi t c a các thành ph n v t li u vào máy; Xi măng ñư c ñưa ñ n tr c ti p t si lô. C t li u ñư c ñưa vào b ng thùng có m t ho c nhi u ngăn, ph gia, c t li u ñư c chuy n vào theo các c a riêng. Trong máy tr n bê tông, nư c luôn ñư c cung c p b i m t thùng ch a ñ nh lư ng ñư c g n v i máy tr n; Trong các máy nhào, nư c ñư c ñưa vào b i m t ng nghiêng ñư c khoan l ch y vòng quanh thùng. M t vài lo i máy nhào l i ñư c trang b ñ có nư c nóng ch y vào ho c hơi nư c c n thi t cho vi c ch t o bê tông nóng. Dung tích c a máy tr n ð xác ñ nh các dung tích khác nhau c a m t máy tr n. C n phân bi t: - Dung tích c a thùng nói riêng - Dung tích tr n, t c là th tích h u ích c a các v t li u, trư c khi tr n, mà có th ñưa vào máy. - Dung tích s n xu t bê tông t ng m . Trong trư ng h p này, c n xác ñ nh chính xác n u th tích ñó ñư c tính khi b n ra ho c ñư c ch n ñ ng. ð i v i các máy tr n bê tông có thùng l t, có th th a nh n r ng t s Dung tÝch trén thư ng bi n ñ i t 0,6 ñ n 0.75. So v i dung tích thùng (t l dung Dung tÝch thïng tích tr n) ð i v i các máy tr n bê tông có tr c n m ngang, t l nh hơn b ng kho ng t 0.35 ñ n 0.40. ð i v i máy nhào, nó vào kho ng 0.4 Còn v t s : Dung tích bê tông s n xu t (bê tông không ch n ñ ng)/dung tích tr n không ph thu c vào máy tr n, mà ph thu c vào lo i bê tông s n xu t ra. N u dùng 84
m t c t li u, t s này có th b ng 0,9, nhưng ñ i v i ph n l n các lo i bê tông có thành ph n h t ñư c phân c p, nó vào kho ng 0,7 ñ n 0,75. Hi u su t tr n: Hi u su t ph thu c vào ch t lư ng c a v t li u tr n và môi trư ng. Ngoài hi u su t v năng lư ng, c n ph i xem xét t c ñ , th tích và ch t lư ng c a s n ph m. V y hi u su t ph thu c vào t ng th c a dây truy n s n xu t bê tông, t c là: - Kh năng cung c p và lưu kho, h th ng cân ñong v t li u và s n ph m, vi c chuy n các thành ph n bê tông - Vào vi c ti p nh n bê tông khi ñư c ñ ra kh i máy tr n bê tông và máy nhào và vào vi c v n chuy n, ñ n t n nơi ñ , m c ñ t ñ ng hoá t ng th . M i m t s vi c ñó ñư c xem xét riêng r , và nh y c m ñ i v i lưu lư ng xác ñ nh, ph thu c vào các ñi u ki n c a công trư ng. ð ñ t ñư c hi u su t t t hơn c a m t thi t b s n xu t ph i th c hi n s ñòng b hoá các ñ ng tác khác nhau và c i thi n m t ho c m t vài ñi m kìm hãm, h n ch c a dây chuy n. Như v y, ngư i ta tăng kh i lư ng s n ph m gi m giá thành. Tuy v y ñ tăng kh i lư ng không nên s d ng h s n p ñ y vì có nguy cơ trong trư ng h p này, ñ t ñư c các m tr n, mà ñ ñ ng nh t không còn ñư c ñ m b o. T c ñ quay là S vòng/phút mà thùng ho c h th ng tr n c a máy tr n th c hi n ñư c có nh hư ng r t l n ñ i v i s n lư ng c a máy và cũng v y ñ i v i ch t lư ng s n ph m. ð i v i máy tr n bê tông, t c ñ quay c a thùng ñư c g n li n v i ñư ng kính c a chúng theo công th c g n ñúng sau ñây: DV2 = 350 ñ n 400 ñ i v i máy tr n bê tông có tr c n m ngang DV2 = 300 ñ n 450 ñ i v i máy tr n bê tông có tr c nghiêng. D ñư c bi u th b ng mét, V bi u th b ng vòng/phút ð i v i các máy tr n có tr c nghiêng, ñ ñ ng nh t ñ t ñư c càng nhanh. Khi t c ñ càng l n, tuy nhiên ñi u ki n không ñ t t i t c ñ ly tâm. T c ñ ñ ng nh t, t c là t c ñ tương ng v i s phân tán ít nh t c a bê tông s n xu t ra, ñ t ñư c kho ng 20-30 vòng/phút, ñi u ñó g n b ng n a t c ñ ly tâm. ð i v i máy tr n bê tông có 3 ph n hình côn, t c ñ nh hơn (10 - 20 vòng/phút) ð i v i máy tr n bê tông có tr c n m ngang, t c ñ t i ưu ñ i v i ph m ch t bê tông t t vào kho ng 25 vòng /phút ð i v i các máy nhào, t c ñ vào kho ng 15-70 vòng/phút tuỳ theo lo i máy. 85
Th i gian tr n là th i gian c n thi t ñ ñ m b o m t m tr n ñ ng nh t c a t ng h p các thành ph n bê tông ñư c g i là th i gian tr n. Lúc tr n xong t t c các h t c t li u ph i ñư c bao ph b ng h xi măng. Th i gian tr n c a máy tr n bê tông và máy nhào là m t y u t nh hư ng ñ n ñ phân t ng. Th i gian tr n là hàm s c a 7 nguyên t sau: Tính ch t và kích thư c c a c t li u; T c ñ quay c a thùng; Lo i máy s d ng (ch t lư ng tr n); ð d o mong mu n; S lư ng các h t nh ; Th tích thùng và t i tr ng bê tông; S lư ng và b trí các cánh tr n. Khó xác ñ nh trư c th i gian tr n theo t t c các chu n m c. Theo kinh nghi m th i gian tr n trung bình như sau: Trong các máy tr n, b ng 1 ñ n 3 phút ñ i v i bê tông thông thư ng (1 phút ñ i v i bê tông r t d o ñ n 3 phút ñ i v i bê tông khô) nh hư ng c a th i gian tr n ñ i v i ñ ng nh t c a cư ng ñ (máy tr n bê tông có thùng hình tr n m ngang). Bê tông ch a 300kg xi măng/m3 (N/X = 0,7) Trong máy nhào b ng 40 ñ n 60 giây. Các th i gian này ph i ñư c kéo dài ñ i v i bê tông dùng c t li u nh . Th i gian ñ bê tông ra c a máy tr n ð i v i các máy tr n bê tông, thông thư ng nó n m trong kho ng t 10 - 30s. M t khác, bê tông nhi u v a xi măng ñ ra không t t b ng bê tông ít v a xi măng. M i l n v a xi măng ti p xúc v i b m t ư t (ngay c th ng ñ ng), nó dính vào t o ra s bít chét ñó c ñ nh các h t cát và ñá. S bít chét gi m ti t di n ñi qua và ch ng l i s ch y t t c a bê tông. ð i v i máy nhào, các v n ñ không quan tr ng như do công c a các cánh tr n. S ñ ra s nhanh (kho ng 10 ñ n 15s), ñi u ñó gi i thích m t ph n t c ñ c a các chu trình. Các ñ c tính cơ b n c a máy nhào và máy tr n bê tông ñư c ghi b ng sau: B ng 4.1 các ñ c tính cơ b n c a máy nhào và máy tr n bê tông B ng 4.1. Bê tông t i Sn Sm Công Dung ð ñ ng Ch t ch không lư ng tr n Các máy khác su t Lưu tích tr n, nh t c a lư ng ch n ñ ng gi , trong nhau mô tơ, lư ng l bê tông bê tông CV l m3 1 gi Máy tr n bê tông Vài lít Vài lít ñ n Rt ñ n 19 20-30 1-15 ñt Yu có tr c nghiêng ñ n 1000l 600l thư ng Máy tr n bê tông Trung Trung có tr c n m ngang 100-1000 ñ n 600 ñ n 19 20-30 2-20 Yu bình bình (hình tr mút côn) 86
Máy nhào bê tông Trung Trung có ba ph n hình 275-1650 200-1100 5-35 25-35 4-18 A.B bình bình côn Máy nhào 150-7000 100-5000 4-200 40-60 10-240 Tt Tt T3. Máy nhào có b 100-4000 85-2500 3-75 30-50 2-240 Tt Tt Tt chuy n ñ ng nh y Trình t tr n bê tông như sau: Hi u qu tương ñ i c a các máy tr n r t khó xác ñ nh, nhưng ta th y r ng máy tr n thùng quay có l p thêm các tay g t bên trong ho t ñ ng hi u qu hơn. Chúng ñ c bi t thích h p ñ i v i h n h p khô, c ng mà các lo i máy tr n khác r t khó tr n do chúng g n v i nhau thành kh i trong thùng. Hình d ng và góc nghiêng thùng , kích thư c và góc nghiêng tay g t nh hư ng r t l n ñ n hi u qu c a máy tr n. Ta th y r ng máy tr n thùng nghiêng ho t ñ ng hi u qu hơn máy tr n có thùng n m ngang. Ngư i ta th y r ng, v i m i lo i máy tr n th m chí ñư c nhào tr n r t k , khi ñ ra ph n l n là c t li u s ñ ra trư c sau ñó ph n ñ ra sau ít c t li u hơn. Do v y c n nhào tr n thêm m t chút ngay sau khi ñ bê tông ra kh i máy tr n. Bình thư ng m t m tr n thư ng ñư c dùng ng v i m t bao xi măng 50kg. N u ph i l a ch n lo i máy tr n thì thùng tr n ph i ch a ñ t t c v t li u ng v i m t bao xi măng. ði u này ph thu c vào t l thành ph n h n h p. Ví d v i t l h n h p là 1:2:4 thì dung tích thùng tr n lý tư ng là 200 lít, n u t l h n h p là 1:3:6 thì dung tích thùng s là 280 lít ñ dùng v i m t bao xi măng. Thùng tr n 200 lít không ñ ñ tr n h n h p có t l 1:3:6 và tương t như v y thùng tr n dung tích 280 lít l i quá l n ñ i v i h n h p có t l 1:2:4 do v y s không kinh t . ð u tiên ñ m t n a s c t li u thô vào máng ñ ng t m (máng ñ ñ ng t m th i trư c khi ñ vào thùng tr n) sau ñó ñ m t n a s c t li u m n vào. Ti p theo ñ h t xi măng vào (thư ng là m t bao) r i ñ n t ph n c t li u thô và c t li u vào ti p theo. ð v t li u vào như v y xi măng d tr n ñ u v i thành ph n khác và ngăn c n không cho xi măng b bay ra ngoài khi có gió th i m nh. Trư c khi ñ h n h p vào thùng tr n, ñ kho ng 25% lư ng nư c nhào tr n vào thùng tr n trư c ñ làm ư t thùng tr n, ngăn c n không cho xi măng dính vào tay khu y hay dính vào ñáy thùng tr n. Sau ñó ngay l p t c ñ h n h p ñ h n h p v t li u khô vào thùng và ñ ti p 75% lư ng nư c còn l i. N u thùng tr n có h th ng cung c p nư c riêng thì nư c s ñư c cho vào ñ ng th i cùng v i v t li u. Th i gian ñư c tính b t ñ u t lúc ñ h t nư c vào thùng tr n. Khi s d ng ph gia d o ho c siêu d o, thì gi l i kho ng 1 lít nư c r i tr n ph gia v i nư c sau ñó ñ h n h p vào thùng tr n sau khi nhào tr n h n h p ñư c m t phút. Khi s d ng ph gia thì nên nhào tr n lâu hơn ( kho ng 30 giây) ñ ph gia tr n ñ u v i h n h p. 87
Khi s d ng ph gia d o, nói chung là ph i làm nhi u thí nghi m trong phòng trư c ñ tìm ra li u lư ng ph gia h p lý ñ ñ t ñư c ñ s t. Do lư ng nhào tr n ít cho nên nhào tr n trong phòng thí nghi m có th không ñúng. Ph gia d o dùng v i hàm lư ng nh s không ñư c nhào tr n k v i xi măng. ð gi i quy t v n ñ này có th dùng các cách sau: ð u tiên, ñ nư c vào ñ nhào tr n nhưng gi l i n a lít. Thêm xi măng và cát vào r i nhào tr n h n h p. Hoà ph gia vào n a lít nư c và rót vào h n h p v a. Nhào tr n h n h p trong 30 giây ñ ph gia tr n l n v i v a và cu i cùng ñ c t li u l n vào (10-20mm). Quá trình này thu ñư c k t q a nhào tr n t t hơn. Th i gian nhào tr n: máy tr n bê tông thư ng ñư c thi t k ñ ch y v i v n t c 15 – 20 vòng trong m t phút. ð nhào tr n ñư c h n h p thì c n quay t 25 – 30 vòng. Trên công trư ng, thư ng có xu hư ng là tăng nhanh t c ñ quayvà gi m th i gian nhào tr n. K t qu là làm gi m ch t lư ng bê tông. M t khác, n u bê tông ñư c nhào tr n tương ñ i lâu thì s không kinh t vì s n lư ng bê tông s th p và t n nhi u nhiên li u. Do ñó ñi u quan tr ng là ph i nhào tr n h n h p theo ñúng quá trình ñ thu ñư c l i ích t i ña. Theo kinh nghi m thì ch t lư ng c a bê tông – c th là cư ng ñ c a bê tông s tăng n u th i gian nhào tr n tăng, nhưng ph i nh hơn 2 phút, tuy nhiên cư ng ñ tăng không ñáng k . Máy tr n bê tông không ph i là thi t b ñơn gi n. Khi thi t k máy tr n thì ph i xem xét nhi u y u t . Hình d ng c a thùng tr n, s lư ng tay g t, góc nghiêng c a tay g t, chi u dài c a tay g t, chi u sâu c a tay g t, kho ng cách gi a tay g t và thùng tr n, t c ñ quay vv… nh hư ng r t l n ñ n m c ñ ñ ng ñ u và th i gian nhào tr n t i ưu. Nói chung th i gian nhào tr n g n li n v i dung tích thùng tr n. Th i gian nhào tr n n m trong kho ng 1’30’’ – 2’30’’. Dung tích thùng tr n càng l n thì th i gian nhào tr n càng tăng. Tuy nhiên, máy tr n hi n ñ i t c ñ cao theo RMC có th i gian nhào tr n là 15 – 30 giây. Máy tr n dung tích m t kh i t c ñ cao ch c n 2 phút ñ nhào tr n m t m bê tông. Máy tr n có dung tích thùng tr n 6m3 c n 12 phút ñ th c hi n xong m t m . Th nh tho ng, công trư ng bê tông có th không ñư c ñ ra kh i thùng tr n và máy tr n th c hi n trong th i gian khá dài vì công nhân tranh lu n hay cãi nhau, hay c n ph i s a l i hình d ng ván khuôn hay b trí l i c t thép, thì nói chung là cư ng ñ c a bê tông s tăng nhưng n m trong m t gi i h n nào ñó. Do th i gian nhào tr n dài, cho nên t l nư c/xi măng gi m, do nư c b hút vào trong c t li u và bay hơi. Cũng có th tăng cư ng ñ là do tăng tính công tác b i vì c t li u thô trong h n h p do b nhào tr n nhi u s b mài mòn ho c v ra cho nên s có thêm thành ph n h t m n ho c b m t c t li u thô trơn nh n hơn. ði u này có th không ñúng trong m i ñi u ki n và trong m i trư ng h p. Th nh tho ng, nư c b c hơi và tăng thêm lư ng h t m n 88