intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng sốt giảm bạch cầu hạt trung tính ở bệnh nhân ung thư

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

7
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày việc mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng sốt giảm bạch cầu hạt trung tính ở bệnh nhân u đặc ác tính tại bệnh viện Nhi Trung ương từ tháng 07/2019 đến 05/2020. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang. Từ 07/2019 - 05/2020, chúng tôi nghiên cứu trên 69 đợt bệnh của 49 bệnh nhi đã được chẩn đoán u đặc ác tính, xuất hiện sốt giảm bạch cầu hạt sau đợt điều trị hóa chất tại bệnh viện Nhi Trung ương. Tiến hành đánh giá đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng tại thời điểm vào viện và trong quá trình điều trị tại bệnh viện.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng sốt giảm bạch cầu hạt trung tính ở bệnh nhân ung thư

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2020 ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG SỐT GIẢM BẠCH CẦU HẠT TRUNG TÍNH Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ Phan Tuấn Hưng1,2, Trần Đức Hậu1, Bùi Ngọc Lan1 Nguyễn Thị Hoài Anh1, Nguyễn Thị Huyền1,2, Nguyễn Thị Trang2 TÓM TẮT 16 SUMMARY Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm CLINICAL AND PARACLINICAL sàng sốt giảm bạch cầu hạt trung tính ở bệnh CHARACTERIZATION OF FEBRILE nhân u đặc ác tính tại bệnh viện Nhi Trung ương NEUTROPENIA EPISODES IN từ tháng 07/2019 đến 05/2020. Đối tượng, PATIENTS WITH SOLID TUMOR phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt Objective: To describe clinical, paraclinical ngang. Từ 07/2019 - 05/2020, chúng tôi nghiên characterization of patients diagnosed with solid cứu trên 69 đợt bệnh của 49 bệnh nhi đã được tumor who had neutropenic fever episodes at chẩn đoán u đặc ác tính, xuất hiện sốt giảm bạch National Children’s Hospital from 07/2019 to cầu hạt sau đợt điều trị hóa chất tại bệnh viện 05/2020. Methods: Descriptive cross-sectional study. From 07/2019 to 05/2020, we collected 69 Nhi Trung ương. Tiến hành đánh giá đặc điểm neutropenic fever episodes of 49 patients who lâm sàng, cận lâm sàng tại thời điểm vào viện và were diagnosed with solid tumor. We evaluated trong quá trình điều trị tại bệnh viện. Kết quả the clinical and paraclinical features at admission nghiên cứu: Sốt giảm bạch cầu hạt chủ yếu xảy and throughout the episodes. Result: ra trong 7 ngày kể từ đợt điều trị hóa chất, chiếm Neutropenic fever mostly happens in the first tỉ lệ 65,2% số đợt. Loại ung thư hay gặp sốt giảm week after chemotherapy. Type of solid tumor bạch cầu hạt nhất là u lympho, chiếm 42% số with the most number of neutropenic fever đợt. Triệu chứng hay gặp nhất là ở hệ tiêu hóa và episodes is lymphoma, which accounted for 42% đường hô hấp trên, trong đó loét miệng phổ biến episodes. The most common symptom is in nhất chiếm 55,1% đợt bệnh. Số lượng trung bình gastrointestinal and upper respiratory tract, with bạch cầu hạt trung tính là 0,12 G/l, với 63,2% đợt 55,1% episodes that have oral mucositis. The bệnh có bạch cầu hạt trung tính
  2. CHUYÊN ĐỀ SÀNG LỌC VÀ CHẨN ĐOÁN BỆNH DI TRUYỀN gây bệnh giảm sút, có thể dẫn đến nhiễm 2.1.1. Tiêu chuẩn chọn đối tượng nghiên trùng nặng, ảnh hưởng tính mạng của bệnh cứu. nhân và làm kéo dài thời gian điều trị. - Bệnh nhi điều trị nội trú tại Khoa Ung Hệ thống tạo máu ở trẻ em chưa trưởng thư Bệnh viện Nhi Trung ương, đã được thành và dễ gặp các rối loạn khi bị tác động chẩn đoán xác định bị mắc một trong các bệnh u đặc ác tính và đã điều trị hóa chất. bởi các yếu tố cả bên trong lẫn bên ngoài [1]. - Bạch cầu đa nhân trung tính < 1000 tế Sốt giảm bạch cầu hạt trung tính ở bệnh nhi bào/µL. do điều trị hóa chất là phổ biến nhất [2]. Sốt - Nhiệt độ đo ở nách ≥ 38°C đo một lần giảm bạch cầu hạt trung tính làm gián đoạn hoặc ≥ 37,5°C kéo dài hơn một giờ. quá trình điều trị hóa chất, tăng nguy cơ gặp - Không đang mắc các bệnh như: HIV, các biến chứng. Do đó, sốt giảm bạch cầu hạt viêm gan A, B, cúm A, B, tự miễn, suy dinh trung tính ở bệnh nhi ung thư ảnh hưởng lớn dưỡng đến quá trình điều trị bệnh nền cũng như giải - Người nhà bệnh nhi đồng ý tham gia quyết các biến chứng thứ phát. nghiên cứu. Hiện nay, các phương pháp điều trị sốt 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ: Không thỏa giảm bạch cầu hạt trung tính có nhiều tiến bộ mãn các điều kiện trên, bệnh nhi có thời gian vượt bậc: kháng sinh phổ rộng, kích bạch cầu nằm viện dưới 3 ngày. hạt trung tính, truyền bạch cầu hạt,… Tuy 2.2. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả, nhiên, chiến lược điều trị chưa thực sự nhất cắt ngang 2.2.1. Cỡ mẫu: Mẫu ngẫu nhiên thuận tiện. quán. Vì vậy, với mong muốn đóng góp cho 2.2.2. Xử lý số liệu quá trình điều trị và tiên lượng sốt giảm bạch Số liệu được nhập và quản lí bằng phần cầu hạt trung tính ở bệnh nhi ung thư, chúng mềm Microsoft Excel 2016. Số liệu được xử tôi thực hiện nghiên cứu “Đặc điểm lâm sàng, lí bằng lập trình SPSS v.20.0 với các phép cận lâm sàng sốt giảm bạch cầu hạt trung kiểm định, so sánh có ý nghĩa thống kê với p tính ở bệnh nhân ung thư” với mục tiêu: “Mô < 0,05 hoặc p < 0,01. tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng sốt giảm bạch cầu hạt trung tính ở bệnh nhân u đặc ác III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU tính tại bệnh viện Nhi Trung ương”. Từ 07/2019 đến 05/2020 chúng tôi thu thập được 69 đợt bệnh sốt giảm bạch cầu hạt II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU trên 49 bệnh nhân u đặc sau điều trị hóa chất 2.1. Đối tượng nghiên cứu. Các bệnh nhi tại bệnh viện Nhi trung ương. có chẩn đoán xác định là u đặc ác tính được 3.1. Đặc điểm lâm sàng điều trị tại bệnh viện Nhi Trung ương từ 3.1.1. Tuổi tháng 07/2019 đến tháng 05/2020 Bảng 1. Phân bố bệnh nhân theo tuổi Nhóm tuổi Lượt bệnh nhân Tỉ lệ (%) 5 tuổi 25 36,2 Tổng 69 100 Nhận xét: Nhóm tuổi hay mắc bệnh cao nhất là nhóm 2-5 tuổi chiếm 39,1%. 120
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2020 3.1.2. Giới Bảng 2. Phân bố bệnh nhân theo giới Giới Lượt bệnh nhân Tỉ lệ (%) Nam 51 73,9 Nữ 18 26,1 Tổng 69 100 Nhận xét: Nam nhiều hơn nữ 2,8 lần. 3.1.3. Loại ung thư Bảng 3. Loại ung thư Loại ung thư Lượt bệnh nhân Tỷ lệ (%) Medulloblast 2 2,9 Neuroblastoma 11 15,9 Rhabdoid 6 8,7 Sarcoma cơ vân 11 15,9 Sarcoma Ewing 1 1,4 Sarcoma xương 4 5,8 U lympho 29 42,0 U nguyên bào gan 1 1,4 U nguyên bào phổi 1 1,4 U thận 3 4,3 Tổng 69 100,0 Nhận xét: Loại ung thư hay gặp nhất trong sốt giảm bạch cầu hạt ở bệnh nhi u đặc là U lympho chiếm 42,0%. 3.1.4. Thời gian từ khi kết thúc lần tiêm/ truyền hóa chất gần nhất Bảng 4. Thời gian từ khi kết thúc lần tiêm/truyền hóa chất gần nhất Thời gian từ khi kết thúc lần tiêm/truyền Số lượt Tỉ lệ (%) hóa chất gần nhất ≤7 ngày 45 65,2 >7 ngày 24 34,8 Tổng 69 100 Nhận xét: Thời gian trung bình mắc là 6,4 ngày kể từ ngày truyền hóa chất cuối cùng. Nhóm bệnh nhân mắc trong vòng 7 ngày kể từ ngày truyền hóa chất cuối chiếm tỉ lệ cao nhất là: 65,2%. 3.1.5. Biểu hiện nhiễm trùng Bảng 5. Biểu hiện nhiễm trùng Biểu hiện nhiễm trùng Số lượt Tỉ lệ (%) Có biểu hiện nhiễm trùng 61 88,4 Biểu hiện tại đường tiêu hóa 43 62,3 Loét miệng 38 55,1 Tiêu chảy 18 26,1 121
  4. CHUYÊN ĐỀ SÀNG LỌC VÀ CHẨN ĐOÁN BỆNH DI TRUYỀN Vừa tiêu chảy vừa loét miệng 13 18,8 Biểu hiện tại đường hô hấp 34 49,3 Viêm đường hô hấp trên 33 47,8 Viêm đường hô hấp dưới 6 8,7 Suy hô hấp 2 2,9 Biểu hiện tại cơ quan khác 12 17,4 Da 6 8,7 Hậu môn 1 1,4 Tiết niệu 5 7,2 Không biểu hiện nhiễm trùng 8 11,6 Nhận xét: Biểu hiện nhiễm trùng tại đường tiêu hóa chiếm tỉ lệ cao nhất là: 62,3%. Trong đó, loét miệng thường gặp nhất chiếm 55,1% đợt bệnh. 3.2. Đặc điểm cận lâm sàng 3.2.1. Bạch cầu Bảng 6. Số lượng bạch cầu Lượng bạch cầu (G/l) Số lượt Tỉ lệ (%) ≥3,0 G/l 5 7,2 2,0-2,9 G/l 4 5,8 1,0-1,9 G/l 11 15,9
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2020 Nhận xét: Các đợt bệnh có số lượng bạch cầu Mono trung bình là 0,23 G/l. Các đợt bệnh nhân có bạch cầu Mono
  6. CHUYÊN ĐỀ SÀNG LỌC VÀ CHẨN ĐOÁN BỆNH DI TRUYỀN IV. BÀN LUẬN lần tiêm/truyền hóa chất cuối cùng. Nhóm 4.1. Đặc điểm lâm sàng bệnh nhi mắc trong vòng 7 ngày chiếm tỉ lệ 4.1.1. Tuổi cao nhất là 65,2%. Kết quả này tương đương Trong nghiên cứu này, tuổi của các bệnh với nghiên cứu của Rondinelli và cs khi xác nhân trong khoảng từ 3 tháng đến 11 tuổi, định thời gian trung bình xuất hiện sốt giảm tuổi trung bình của bệnh nhân là 4,5 tuổi. bạch cầu hạt là 7,3 ngày sau đợt hóa trị liệu Nhóm tuổi hay mắc sốt giảm bạch cầu hạt [5]. nhất là nhóm 2-5 tuổi, chiếm 46,4%. Trong 4.1.5. Biểu hiện nhiễm trùng nghiên cứu của Ülker Koçak và cs, tuổi trung Số lượng bệnh nhân có triệu chứng nhiễm bình là 9,4±5,1 tuổi (tuổi nằm trong khoảng trùng đường tiêu hóa và hô hấp có tỉ lệ cao 0-18) [3]. Còn trong nghiên cứu của nhất, lần lượt là 62,3% và 49,3%. Số lượng Mathilde Delebarre và cs, tuổi trung bình là bệnh nhân không biểu hiện triệu chứng trên 8,2±5,4 [4]. Như vậy trong nghiên cứu của lâm sàng là 10,1%. Biểu hiện thường gặp chúng tôi độ tuổi thấp hơn các nghiên cứu nhất là loét miệng nhưng lại không đặc hiệu trên. Sự khác biệt là do mô hình bệnh tật tại và giá trị gợi ý chưa cao. khoa ung thư bệnh viện Nhi trung ương có 4.2. Đặc điểm cận lâm sàng sự khác biệt so với các trung tâm khác trên 4.2.1. Số lượng bạch cầu thế giới. Số lượng tuyệt đối bạch cầu dưới 1,0 G/l 4.1.2. Giới trong nghiên cứu của Ammann và cs chiếm Tỉ lệ Nam/Nữ trong nghiên cứu của chúng 76,0% [6]. Kết quả nghiên cứu này cũng tôi là 2,8/1. Tỉ lệ này cũng có sự khác biệt so tương đương với nghiên cứu của chúng tôi với nghiên cứu của Mathilde Delebarre là với số lượng tuyệt đối bạch cầu dưới 1,0 G/l 1,05/1 [4]. Sự khác biệt do một phần do bệnh chiếm tỉ lệ nhiều nhất là 71,0%. Điều này có nhân sốt giảm bạch cầu hạt tại khoa ung thư thể lý giải là các hóa chất sử dụng trong điều bệnh viện Nhi trung ương mắc u lympho trị không chỉ tác động đơn độc trên dòng Burkitt và sarcoma cơ vân, và 2 mặt bệnh bạch cầu hạt trung tính. này có xu hướng xuất hiện ở trẻ nam nhiều Số lượng bạch cầu hạt trung tính ở các hơn so với trẻ nữ. bệnh nhân trung bình là 0,12 G/l, đa số bệnh 4.1.3. Loại ung thư nhân có lượng bạch cầu hạt trung tính dưới Loại ung thư thường gặp nhất là u 0,1 G/l (chiếm 62,3%). Kết quả tương đương lympho, chiếm tỉ lệ 42%. Trong nghiên cứu với nghiên cứu của Hakim và cs năm 2010 của Mathilde, tỉ lệ u lympho cũng chiếm tỉ lệ [7]. cao 27,3% và chỉ xếp sau u xương (32,8%) Bạch cầu mono có khả năng thực bào [4]. Do đó, kết quả của chúng tôi gần như mạnh mẽ. Dòng bạch cầu mono cũng bị tác tương đương nghiên cứu trên. động mạnh của hóa trị liệu trong điều trị ung 4.1.4. Thời gian từ kết thúc lần thư. Trong nhiều nghiên cứu về sốt giảm tiêm/truyền hóa chất gần nhất bạch cầu hạt ở trẻ em, số lượng bạch cầu Các bệnh nhi xuất hiện sốt giảm bạch cầu mono cũng được coi là một yếu tố tiên lượng hạt sau trung bình 6,4 ngày kể từ khi kết thúc 124
  7. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2020 điển hình như trong nghiên cứu của Klaassen Nuôi cấy và định danh vi khuẩn đóng vai và cs [8]. Còn trong nghiên cứu của chúng trò thiết yếu trong quản lý và điều trị bệnh tôi, số lượng trung bình dòng bạch cầu mono nhi sốt giảm bạch cầu hạt. Mô hình hồi quy là 0,23 ± 0,35 G/l, với 52,2% số lượt có logistic cho thấy các yếu tố như bệnh nhi
  8. CHUYÊN ĐỀ SÀNG LỌC VÀ CHẨN ĐOÁN BỆNH DI TRUYỀN Clinical Features, and Management. 7. neutropenia at low risk for severe bacterial 3. Koçak Ü., Rolston K.V., and Mullen C.A. infection. Med Pediatr Oncol, 41(5), 436– (2002). Fever and neutropenia in children 443. with solid tumors is similar in severity and 7. Hakim H., Flynn P.M., Srivastava D.K., et outcome to that in children with leukemia. al. (2010). Risk Prediction in Pediatric Cancer Support Care Cancer, 10(1), 58–64. Patients With Fever and Neutropenia:. The 4. Delebarre M., Dessein R., Lagrée M., et al. Pediatric Infectious Disease Journal, 29(1), (2019). Differential risk of severe infection in 53–59. febrile neutropenia among children with 8. Klaassen R.J., Goodman T.R., Pham B., et blood cancer or solid tumor. Journal of al. (2000). “Low-risk” prediction rule for Infection, 79(2), 95–100. pediatric oncology patients presenting with 5. Rondinelli P.I.P., Ribeiro K. de C.B., and fever and neutropenia. J Clin Oncol, 18(5), de Camargo B. (2006). A proposed score for 1012–1019. predicting severe infection complications in 9. Agyeman P., Aebi C., Hirt A., et al. (2011). children with chemotherapy-induced febrile Predicting Bacteremia in Children With neutropenia. J Pediatr Hematol Oncol, 28(10), Cancer and Fever in Chemotherapy-induced 665–670. Neutropenia: Results of the Prospective 6. Ammann R.A., Hirt A., Lüthy A.R., et al. Multicenter SPOG 2003 FN Study. The (2003). Identification of children presenting Pediatric Infectious Disease Journal, 30(7), with fever in chemotherapy-induced e114–e119. 126
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2