Đặc điểm lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và kết quả điều trị phẫu thuật u màng não nền sọ tại Bệnh viện Việt Đức

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />  <br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ <br /> PHẪU THUẬT U MÀNG NÃO NỀN SỌ TẠI BỆNH VIỆN VIỆT ĐỨC <br /> Dương Đại Hà*, Lê Anh Tuấn*, Phạm Hoàng Anh*, Hà Đăng Trung* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật u màng <br /> não nền sọ. <br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Bao gồm 45 bệnh nhân UMNNS được phẫu thuật tại bệnh viện <br /> Việt – Đức có kết quả mô bệnh học, giai đoạn từ tháng 01/2013 đến tháng 6/ 2014. <br /> Kết  quả:  Tuổi  từ  27‐78,  tuổi  trung  bình  là  49,24.  Tỷ  lệ  nam/nữ  là  2/3.Biểu  hiện  lâm  sàng  chính  của <br /> UMNNS thường là đau đầu (86,7%), mờ mắt (46,7%),tổn thương dây TK sọ (8.9%). Kích thước khối u >3cm là <br /> 73,3%. Tỉ lệ phân bố UMN trên yên 31,1%, UMN cánh nhỏ xương bướm là 22,3%. Lấy u toàn phần (Simpson <br /> I+II): 33,3%, bán phần: 66,7%.. U lành tính ít tái phát là 91,1%, nguy cơ tái phát cao là 8,9%. <br /> Kết  luận: U màng não nền sọ gặp ở lứa tuổi trung niên 40‐60. Biểu hiện lâm sàng chính của UMNNS <br /> thường là đau đầu, mờ mắt, tổn thương TK sọ. Kích thước khối u >3cm là hay gặp nhất. Điều trị phẫu thuật đem <br /> lại kết quả tốt: UMNNS độ II (TCYTTG) có nguy cơ tái phát thấp là 8,9%. <br /> Từ khóa: u màng não nền sọ, phẫu thuật u màng não. <br /> <br /> ABSTRACT  <br /> THE CLINICAL CHARACTERISTICS, DIAGNOSTIC IMAGING AND THE SURGICAL OUTCOME OF <br /> SKULL BASE MENINGIOMAS IN VIETDUC HOSPITAL <br /> Duong Dai Ha, Le Anh Tuan, Pham Hoang Anh, Ha Dang Trung  <br />  * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 6‐ 2014: 217 – 222 <br /> Objectives: Evaluate the clinical characteristics, diagnostic imaging and the surgical outcome of skull <br /> base meningiomas.  <br /> Methods:  Retrospective  and  prospective  study  on  45  patients  with  skull  base  meningioma  underwent <br /> surgical treatment from 01/2013 to 6/2014.  <br /> Results: The mean age was 49.24, the youngest is 27 years old and the oldest is 78. Ratio male /female is 2/3. <br /> Main clinical characteristics: headache (86.7%), visual deficit (46.7%), cranial nerves pulsy (8,9%). Tumor size > <br /> 3 cm is 73.3% (most common). The suprasellar meningiomas were 31.1%, the phenoid wing meningiomas were <br /> 23.3%. Result: Risk of recurrence of grade II skull base meningiomas was 8.9%.  <br /> Conclusion:  Meningiomas  are  more  common  in  middle  aged  from  40  to  60  years  old.The  clinical <br /> characteristic are: headaches, visual deficit, nausea. The size of tumor > 3 cm is most common. Surgical method <br /> gives good results: Meningiomas grade II (WHO) have a high risk of recurrence were 8.9%. <br /> Keywords: skull base meningioma, intracranial meningiomas surgery. <br /> U  màng  não  là  thương  tổn  tân  sinh  xuất <br /> phát  từ  màng  nhện.  Đây  là  thương  tổn  phần <br /> lớn lành tính chiếm một tỷ lệ 15% ‐ 22% các u <br /> <br /> trong sọ. UMN đa số tiến triển chậm chỉ chèn <br /> ép  mà  ít  khi  xâm  lấn  vào  nhu  mô  não,  nên <br /> thường  phát  triển  âm  thầm  khá  lâu,  có  thể <br /> phát triển đến kích thước lớn trước khi có biểu <br /> <br /> * Bệnh viện Việt Đức <br /> Tác giả liên lạc: TS. Dương Đại Hà  ĐT: 0903278538;<br /> <br /> Email: duongdaiha@gmail.com <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> <br /> Bệnh Lý Sọ Não  <br /> <br />  <br /> <br /> 217 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014<br /> <br />  <br /> hiện  lâm  sàng.  Điều  trị  phẫu  thuật  có  thể  lấy <br /> bỏ toàn bộ loại thương tổn này(5). <br /> Biểu  hiện  lâm  sàng  của  u  màng  não  nền  sọ <br /> rất đa dạng và phong phú do vị trí của u màng <br /> não  có  thể  gặp  ở  các  vùng  màng  não  bao  phủ. <br /> Phẫu  thuật  lấy  u  màng  não  nền  sọ  thường  khó <br /> khăn do u có hệ thống mạch máu tân sinh phong <br /> phú,  vị  trí  u  ở  những  vùng  chức  năng  quan <br /> trọng.Một số khối u màng não xuất phát từ các <br /> vị  trí  khó  tiếp  cận:  vùng  cánh  xương  bướm, <br /> xoang  TM  hang,  vùng  dốc  nền…  Kích  thước <br /> khối  u  lớn, chèn ép  vào  các  cấu  trúc  thần  kinh, <br /> mạch máu tăng sinh phong phú nên việc lấy bỏ <br /> triệt  để  u  màng  não  mà  không  làm  ảnh  hưởng <br /> đến các vùng chức năng quan trọng vẫn là một <br /> thách thức đối với các phẫu thuật viên(8,3). <br /> Việc nghiên cứu một cách tổng quát về dịch <br /> tễ, các đặc điểm lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh, <br /> kết  quả  phẫu  thuật  u  màng  não  nền  sọ  chưa <br /> được  đề  cập  đến  nhiều.Vì  vậy  để  chẩn  đoán <br /> sớm, điều trị hiệu quả loại u màng não lành tính <br /> thường gặp này, chúng tôi tiến hành đề tài nhằm <br /> mục  tiêu:  mô  tả  đặc  điểm  lâm  sàng,  chẩn  đoán <br /> hình ảnh và đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật <br /> u màng não nền sọ <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Đối tượng nghiên cứu  <br /> <br /> Các chỉ tiêu nghiên cứu <br /> Được  thu  nhập  theo  mẫu  bệnh  án  nghiên <br /> cứu. <br /> + Đặc điểm đối tượng nghiên cứu: Tuổi, giới, <br /> thời gian từ khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng <br /> cho đến khi đến bệnh viện. <br /> + Các chỉ tiêu biểu hiện lâm sàng: nhức đầu, <br /> buồn  nôn,  mờ  mắt,  hội  chứng  TALNS,  hội <br /> chứng thần kinh khu  trú,  liệt dây thần  kinh  sọ, <br /> hội  chứng  tiểu  não,  động  kinh,  các  hội  chứng <br /> khác, rối loạn tâm thần, ý thức, tiền sử cá nhân <br /> và gia đình, đánh giá thể trạng bệnh nhân trước <br /> và  sau  điều  trị  bằng  chỉ  số  chức  năng  sống <br /> Karnofsky (Karnofsky Performance Status/KPS). <br /> + Các chỉ tiêu chẩn đoán hình ảnh: Hình ảnh <br /> CLVT: Tính chất u, ranh giới u, vị trí, kích thước u, <br /> vôi hóa trong u, phù quanh u, hiệu ứng choán chỗ, <br /> xâm lấn xương sọ, mức độ bắt thuốc cản quang. <br /> Hình ảnh CHT: vị trí, kích thước u, phù não <br /> quanh u, đánh giá mức độ xâm lấn của u vào các <br /> mạch máu, vùng chức năng quan trọng. mức độ <br /> bắt thuốc đối quang từ, dấu hiệu chảy máu hoại <br /> tử trong u. <br /> +  Kết  quả  phẫu  thuật:  Khả  năng  lấy  u  theo <br /> phân loại của Simpson. <br /> + Đánh giá kết quả phẫu thuật: Dựa vào bảng <br /> Karnofsky để đánh giá tình trạng bệnh nhân.Phân <br /> tích số liệu theo chương trình SPSS 16.0. <br /> <br /> Gồm  45  bệnh  nhân  được  chẩn  đoán,  phẫu <br /> thuật và có kết quả mô bệnh học là u màng não <br /> tại Khoa Phẫu thuật Thần kinh Bệnh viện Việt – <br /> Đức  trong  thời  gian  từ  tháng  01  năm  2013  đến <br /> tháng 6 năm 2014. <br /> <br /> sọ  được  chẩn  đoán  và  điều  trị  phẫu  thuật  tại <br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân <br /> <br /> khoa  phẫu  thuật  thần  kinh  bệnh  viện  Việt  Đức <br /> <br /> ‐  Tất  cả  các  bệnh  nhân  được  chẩn  đoán  u <br /> màng não nền sọ  <br /> ‐  Được  mổ  và  có  kết  quả  mô  bệnh  học  là  u <br /> màng não. <br /> <br /> Thiết kế nghiên cứu: <br /> Nghiên  cứu  mô  tả,  hồi  cứu  và  tiến  cứu,  cắt <br /> ngang, không đối chứng  dựa trên hồ  sơ  bệnh án <br /> tại Khoa PTTK BV Việt Đức. <br /> <br /> 218<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU <br /> Nghiên  cứu  45  bệnh  nhân  u  màng  não  nền <br /> <br /> trong  thời  gian  từ  năm  2013  đến  tháng  6  năm <br /> 2014 và thu được kết quả như sau: <br /> <br /> Đặc điểm dịch tễ học <br /> Tuổi  trung  bình  là:  49,24.  Bệnh  nhân  ít <br /> tuổi  nhất  là:  27,  cao  tuổi  nhất  là:  78.  Tỷ  lệ <br /> nam/nữ là 2/3. <br /> <br /> Đặc điểm lâm sàng <br /> Dấu hiệu lâm sàng được tóm tắt trong bảng 1. <br /> <br /> Chuyên Đề Phẫu Thuật Thần Kinh <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />  <br /> Bảng 1: Triệu chứng lâm sàng <br /> Triệu chứng lâm sàng<br /> Đau đầu<br /> Mờ mắt<br /> Buồn nôn<br /> Động kinh<br /> Dấu hiệuTKKT<br /> Rối loạn vận động<br /> Rối loạn tâm thần<br /> <br /> Số bệnh nhân Tỷ lệ %<br /> 39<br /> 86,7<br /> 21<br /> 46,7<br /> 13<br /> 28,9<br /> 1<br /> 2,2<br /> 4<br /> 8,9<br /> 2<br /> 4,4<br /> 1<br /> 2,2<br /> <br /> Vị trí u<br /> Xương bướm trần ổ mắt<br /> <br /> Bệnh nhân<br /> 1<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 2,2<br /> <br /> Cánh nhỏ xương bướm<br /> <br /> 10<br /> <br /> 22,2<br /> <br /> Xoang tĩnh mạch hang<br /> <br /> 2<br /> <br /> 4,4<br /> <br /> Hố thái dương<br /> <br /> 3<br /> <br /> 6,7<br /> <br /> UMNNS dốc nền<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2,2<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 45<br /> <br /> 100<br /> <br /> Kết quả điều trị phẫu thuật:  <br /> <br /> Đau  đầu  và  mờ  mắt  là  triệu  chứng  thường <br /> gặp nhất, chiếm tỷ lệ 86,7% và 46,7%, động kinh <br /> có  1  bệnh  nhân  chiếm  tỷ  lệ  2,2%.  Có  4  trường <br /> hợp có dấu hiệu thần kinh khu trú chiếm 8,9%. <br /> <br /> Để đánh giá mức độ lấy u trong phẫu thuật <br /> chúng  tôi  phân  loại  dựa  vào  phân  độ  của <br /> Simpson  áp  dụng  cho  phẫu  thuật  lấy  u  màng <br /> não như bảng 4. <br /> <br /> Chẩn  đoán hình ảnh:  Tất cả các bệnh nhân <br /> đều được chụp CLVT và/hoặc chụp CHT trước <br /> mổ để chẩn đoán. <br /> <br /> Bảng 5: Lấy u theo Simpson <br /> <br /> Bảng 2: Kích thước khối u trên phim chup CLVT <br /> Kích thước khối u<br /> < 3 cm<br /> 3 - 6cm<br /> > 6 cm<br /> Tổng<br /> <br /> Số bệnh nhân<br /> 12<br /> 28<br /> 5<br /> 45<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 26,67<br /> 62,22<br /> 11,11<br /> 100<br /> <br /> Bảng 3: Đặc điểm của khối u trên phim MRI <br /> Số bệnh nhân<br /> 36<br /> 45<br /> 28<br /> 17<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 80<br /> 100<br /> 62,2<br /> 37,8<br /> <br /> 100%  khối  u  có  ranh  giới  rõ  ràng.  Sau  tiêm <br /> thuốc đối quang từ tỷ lệ khối u bắt thuốc là 80%. <br /> Phần  lớn  khối  UMNNS  phù  quanh  u  chiếm <br /> 62,2%.  Trên  phim  17  bệnh  nhân,  có  hình  ảnh <br /> khối u chèn ép tổ chức xung quanh chiếm 37,8%. <br /> Về  vị  trí  khối  u:  trên  yên  (14  bệnh  nhân) <br /> chiếm  tỷ  lệ  cao  nhất  31,11%,  cánh  nhỏ  xương <br /> bướm  22,2%,  xương  bướm  trần  ổ  mắt  (1  bệnh <br /> nhân) chiếm 2,2%, hố thái dương (3 bệnh nhân) <br /> chiếm 6,7%, u vùng rãnh khứu giác chiếm 24,4%. <br /> Bảng 4: Phân loại vị trí u trên phim MRI <br /> Vị trí u<br /> UMNNS khứu giác<br /> <br /> Bệnh nhân<br /> 11<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 24,4<br /> <br /> UMNNS trên yên<br /> UMNNS lều tiểu não<br /> <br /> 14<br /> 3<br /> <br /> 31,1<br /> 6,7<br /> <br /> Bệnh Lý Sọ Não  <br /> <br /> Số bệnh nhân<br /> 15<br /> 30<br /> 45<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 33,33<br /> 66,67<br /> 100<br /> <br /> Có  15/45  bệnh  nhân  được  phẫu  thuật  lấy  u <br /> toàn bộ chiếm 33,33%, 66,67% lấy u bán phần (30 <br /> bệnh nhân). <br /> <br /> Bệnh nhân có u kích thước > 3cm chiếm tỷ lệ <br /> cao nhất 73,33%, u  3cm<br /> <br /> 7<br /> <br /> 26<br /> <br /> 33<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 18<br /> <br /> 27<br /> <br /> 45<br /> <br /> Kích  thước  của  u  >  3cm  có  ảnh  hưởng  đến <br /> tình  trạng  bệnh  nhân  sau  mổ.  (theo  phân  loại <br /> KPS sau mổ). Những bệnh nhân có kích thước u <br />  3cm. <br /> <br /> 219 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014<br /> <br />  <br /> Bảng 8: Bảng khả năng lấy u theo Simpson và KPS <br /> sau mổ <br /> KPS sau mổ Lấy u<br /> Toàn phần<br /> Bán phần<br /> Tổng<br /> <br /> KPS I + II KPS III + IV Tổng<br /> 11<br /> 4<br /> 15<br /> 7<br /> 18<br /> <br /> 23<br /> 27<br /> <br /> 30<br /> 45<br /> <br /> Khả  năng  lấy  u  trong  phẫu  thuật  dựa  theo <br /> phân  loại  của  Simpson  có  ảnh  hưởng  đến  tình <br /> trạng  bệnh  nhân  sau  mổ  (theo  phân  loại  bảng <br /> KPS). Những bệnh nhân lấy u toàn phần có khả <br /> năng  hồi  phục  cao  gấp  9,04  lần  những  bệnh <br /> nhân lấy u theo Simpson bán phần.  <br /> <br /> BÀN LUẬN  <br /> Trong các thống kê của u màng não trên thế <br /> giới, nữ giới thường cao hơn nam giới tỷ lệ 2/1‐<br /> 3/1(1).Tỷ  lệ  mắc  bệnh  giữa  nam  và  nữ  trong <br /> nghiên  cứu  này  là  2/3:  Nam(40%),  nữ  (60%), <br /> không có có sự khác biệt với nghiên cứu của các <br /> tác  giả  trên  thế  giới.  Tuổi  của  bệnh  nhân  trong <br /> nghiên cứu của chúng tôi bao gồm từ 27 đến 78 <br /> tuổi,tuổi trung bình là 49,24. <br /> <br /> Đặc điểm lâm sàng <br /> Đau  đầu,  mờ  mắt  và  buồn  nôn  là  ba  triệu <br /> chứng thường xuyên hay gặp nhất. Triệu chứng <br /> đau đầu chiếm 86,7% (39/45 bệnh nhân). Có khi <br /> đau  đầu  khu  trú  do  u  chèn  ép  vào  màng  não <br /> hoặc  mạch  máu.  Gần  tương  ứng  với  kết  quả <br /> nghiên  cứu  của  Nguyễn  Phong  (92,4%),  Trần <br /> Minh  Trí  (88,6%)(5,8).  Triệu  chứng  nôn:  gặp  ở <br /> 13/45 bệnh nhân chiếm tỷ lệ 28,9% và phù gai thị <br /> (  mờ  mắt)  chiếm  46,7%.  Những  bệnh  nhân  đến <br /> với  chúng  tôi  thường  ở  giai  đoạn  muộn,  do  u <br /> chèn ép gây tăng áp lực nội sọ thì nôn, phù gai <br /> thị là dấu hiệu rất hay gặp.  <br /> Các  triệu  chứng  ít  găp  khác:  động  kinh <br /> (chiếm 2,2%), rối loạn tâm thần (chiếm 3,2%), liệt <br /> vận động (chiếm 4,4%), dấu hiệu thần kinh khu <br /> trú (chiếm 8,9%). Kết quả nghiên cứu của chúng <br /> tôi  cũng  tương  ứng  với  Trần  Minh  Trí  và <br /> Nguyễn  Văn  Tấn(5,8).  Ngoài  ra  cũng  có  những <br /> trường hợp phát hiện u màng não mà hoàn toàn <br /> không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng. <br /> <br /> 220<br /> <br /> Đặc điểm chẩn đoán hình ảnh. <br /> Trên  phim  chụp  CLVT,  kích  thước  khối  u <br /> trong nhóm nghiên cứu trên 3 cm chiếm tỷ lệ cao <br /> (73,3%).Trong  khi  đó  thời  gian  từ  khi  có  triệu <br /> chứng  cho  đến  khi  nhập  viện  chỉ  kéo  dài  vài <br /> tháng. Điều này có thể giải thích là u màng não <br /> đã xuất hiện từ lâu nhưng phát triển chậm, khi <br /> có  biểu  hiện  lâm  sàng  thì  kích  thước  khối  u  đã <br /> lớn gây chèn ép vào nhu mô não. Khối u to, có <br /> biểu  hiện  lâm  sàng  bệnh  nhân  mới  đi  khám <br /> bệnh. Kết quả này cũng tương ứng kết của Trần <br /> Minh  Trí  (tỷ  lệ  u  >3cm  là  79,5%).  Theo  Osborn <br /> với tăng đậm độ là 75%, đồng đậm độ 25%. Tỷ lệ <br /> bắt thuốc cản quang trong nhóm nghiên cứu của <br /> chúng tôi là 80%, tương tự với Rees là 71%(8,6). <br /> Trên  phim  CHT  hình  ảnh  khối  u  có  chèn <br /> ép tổ chức xung quanh chiếm 37,8%. Phần lớn <br /> khối UMNNS phù quanh u chiếm 62,2%. Vị trí <br /> của u màng não vùng nền sọ dựa vào gốc bám <br /> của u được xác định bằng phim chụp cắt lớp vi <br /> tính,  cộng  hưởng  từ  và  xác  định  của  phẫu <br /> thuật  viên  trong  quá  trình  phẫu  thuật.  Phân <br /> loại vị trí khối u: vùng trên yên chiếm tỷ lệ cao <br /> nhất  31,11%,  cánh  nhỏ  xương  bướm  22,3%, <br /> vùng  xương  bướm  trần  ổ  mắt  2,2%,  hố  khứu <br /> giác chiếm 24,44%(4). <br /> Để  khảo  sát  mạch  máu  nuôi  u  và  mối  liên <br /> quan giữa u với hệ thống động mạch não ở nền <br /> sọ,  ngày  nay  nhiều  tác  giả  khuyên  nên  chụp <br /> mạch máu bằng CHT, đặc biệt bằng CLVT có tái <br /> tạo  mạch  máu  não  (MSCT,  CTA),  kỹ  thuật  này <br /> vừa an toàn cho bệnh nhân vừa cung cấp đầy đủ <br /> các thông tin cần thiết(4). <br /> <br /> Kết quả phẫu thuật. <br /> Kết quả phẫu thuật u màng não, đặc biệt là <br /> u  màng  não  nền  sọ  phụ  thuộc  vào  nhiều  yếu <br /> tố: thể trạng của bệnh nhân, vị trí u, kích thước <br /> u, mức độ tăng sinh mạch của khối u, trình độ <br /> kinh nghiệm của phẫu thuật viên, phương tiện <br /> và  trang  thiết  bị..  Trong  nghiên  cứu  này:  15 <br /> bệnh  nhân  được  phẫu  thuật  lấy  u  toàn  bộ <br /> chiếm  33,3%,  66,7%  lấy  u  bán  phần.  Thực  tế <br /> việc lấy toàn bộ khối UMN nền sọ rất khó, đặc <br /> <br /> Chuyên Đề Phẫu Thuật Thần Kinh <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />  <br /> biệt là đối với Simpson độ I thì việc cắt toàn bộ <br /> khối u và phần màng não bị xâm lần rất phức <br /> tạp với các u nền sọ. Borovill đề nghị thêm vào <br /> bảng  phân  loại  của  Simpson  lấy  u  mức  độ  0: <br /> lấy toàn bộ u cùng với lấy rộng màng cứng ra <br /> xung  quanh  trên  3cm  Theo  Greenberg,  Black <br /> ngay cả lấy toàn bộ u, màng cứng và xương bị <br /> thâm  nhiễm,  nhưng  vẫn  có  khoảng  10%  u <br /> màng não tái phát sau 5 năm(2,4). <br /> Năm  2003,  Kanaan  phân  tích  hồi  cứu  89 <br /> trường hợp UMNNS: 48% lấy u toàn bộ, 44% lấy <br /> gần hết u, 8% lấy u một phần, tỉ lệ tử vong 5%. <br /> Trong nghiên cứu của Alaywan và Sindou nhận <br /> xét về kết quả phẫu thuật u màng não cánh nhỏ <br /> xương  bướm  cho  thấy  các  yếu  tốt  ảnh  hưởng <br /> đến  khả  năng  phục  hồi  sau  mổ  là:  tình  trạng <br /> bệnh nhân trước mổ và kích thước u(1). <br /> Theo  nhận  xét  của  Tew,  Froelch  đường  mổ <br /> FTOZ  (fronto‐temporo‐orbito‐zygomatic)  được <br /> áp  dụng  trong  các  trường  hợp  UMNNS  cánh <br /> nhỏ  xương  bướm,  ăn  một  phần  vào  trong  hốc <br /> mắt. Kĩ thuật mài sát xương nền sọ, không phải <br /> vén não lấy u được dễ dàng hơn mà không làm <br /> tổn thương mạch máu thần kinh trong mổ, giảm <br /> nguy cơ biến chứng sau mổ(3,7). <br /> Tất cả các bệnh nhân đều được đánh gíá và <br /> phân nhóm: Nhóm 1 (tốt và khá) nhóm 2 (trung <br /> bình  và  kém)  tại  thời  điểm  bệnh  nhân  ra  viện. <br /> Bệnh nhân ra viện ở nhóm 1 (Karnofsky 60 ‐ 100) <br /> là 40%, nhóm 2 (Karnofsky 0 ‐ 50 điểm) là 60%. <br /> Tỷ lệ này thấp hơn tác giả Abdel với tỷ lệ nhóm <br /> 1 đến 80%(3). <br /> Bệnh  nhân  được  đánh  giá  sau  mổ  từ  sáu <br /> tháng trở đi. Chúng tôi kiểm tra bệnh nhân bằng <br /> các hình thức như: Khám lại tại phòng khám, hỏi <br /> và trả lời qua thư. Để thu nhập các thông tin trên <br /> lâm  sàng,  khai  thác  các  diễn  biến  sau  mổ:  Rối <br /> loạn  tri  giác,  động  kinh  và  liệt…Chụp  kiểm  tra <br /> sau mổ là vấn đề cần thiết được các tác giả tiến <br /> hành  thường  quy.  Tuy  nhiên  ở  Việt  Nam  việc <br /> chụp lại kiểm tra cho bệnh nhân sau mổ không <br /> phải là điều dễ dàng do điều kiện kinh tế và tâm <br /> lý của người bệnh.  <br /> <br /> Bệnh Lý Sọ Não  <br /> <br />  <br /> <br /> Các yếu tố liên quan đến khả năng phục hồi <br /> sau  mổ  đã  được  nhiều  tác  giả  đề  cập  và  nhấn <br /> mạnh  trong  nghiên  cứu:  Trần  Minh  Trí  đưa  ra <br /> kết  luận  vị trí  u,  kích  thước  u  và  phương  pháp <br /> mổ là các yếu tố liên quan đến kết quả sau phẫu <br /> thuật(3).Trong nghiên cứu này những bệnh nhân <br /> lấy  u  theo  phân  loại  của  Simpson  độ  (I  +  II)  có <br /> khả năng hồi phục cao gấp 9,04 lần so với những <br /> bệnh  nhân  được  lấy  u  theo  phân  loại  Simpson <br /> (III +IV + V) ( có ý nghĩa thống kê với p