Đảm bảo chất lượng giáo dục Đại học ở Việt Nam: Những thách thức từ quá trình kép

ÀAÃM BAÃO CHÊËT LÛÚÅNG<br /> GIAÁO DUÅC ÀAÅI HOÅC ÚÃ VIÏåT NAM:<br /> NHÛÄNG THAÁCH THÛÁC TÛÂ QUAÁ TRÒNH KEÁP<br /> . Nguyïîn Vùn Hiïåu*<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TOÁM TÙÆT<br /> Baâi viïët nhêån diïån nhûäng yïu cêìu, cú höåi vaâ thaách thûác cuãa cöng taác àaãm baão chêët<br /> lûúång (ÀBCL) giaáo duåc àaåi hoåc úã Viïåt Nam vúái tû caách laâ möåt quaá trònh keáp: vûâa àaáp ûáng<br /> nhu cêìu nguöìn nhên lûåc bêåc cao cho möåt xaä höåi àang phaát triïín theo hûúáng thõ trûúâng<br /> hoáa, cöng nghiïåp hoáa; vûâa àaáp ûáng nhûäng tiïu chuêín ÀBCL, ñt ra cuäng úã têìm khu vûåc, àïí<br /> giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt Nam coá thïí höåi nhêåp vaâo khu vûåc vaâ quöëc tïë trong böëi caãnh toaân cêìu<br /> hoáa. Qua àoá, baâi viïët àïì xuêët möåt söë giaãi phaáp hûúáng àïën viïåc ÀBCL theo hûúáng phaát<br /> triïín bïìn vûäng, hiïåu quaã.<br /> <br /> <br /> <br /> 1. Dêîn nhêåp hûúáng ài àuáng nïëu khöng noái laâ hûúáng phaãi ài<br /> Trong caác kïë hoaåch chiïën lûúåc cuãa mònh, nhòn tûâ sûá mïånh cuãa ÀHQG-HCM vaâ nhòn tûâ<br /> ÀHQG-HCM cuâng caác àún võ thaânh viïn luön goác àöå quaãn trõ àaåi hoåc. Nïìn taãng àïí hònh thaânh<br /> nhêën maånh àïën tñnh hiïåu quaã, àïën “vùn hoáa chêët nïn vùn hoáa àùåc thuâ àoá khöng gò khaác maâ chñnh<br /> lûúång”. Gêìn àêy, trong Kïë hoaåch chiïën lûúåc phaát laâ vùn hoáa chêët lûúång (VHCL), laâ hiïåu quaã mang<br /> triïín giai àoaån 2011-2015, ÀHQG-HCM coân dêëu êën àùåc thuâ cuãa chñnh chuã thïí taåo nïn chêët<br /> nhêën maånh àïën viïåc xêy dûång “vùn hoáa àùåc thuâ lûúång àoá - tûác cuãa chñnh ÀHQG-HCM vúái tû<br /> ÀHQG-HCM”, xem àoá laâ möåt trong nùm nhoám caách laâ möåt chuã thïí, möåt hïå thöëng.<br /> chiïën lûúåc nhùçm triïín khai cuå thïí caác muåc tiïu Àïën lûúåt mònh möîi àún võ thaânh viïn cuãa<br /> chiïën lûúåc cuãa àún võ giai àoaån 2011-2015 [4, ÀHQG-HCM - möåt thaânh töë cuãa hïå thöëng, trong<br /> 9-12]. àoá coá Trûúâng Àaåi hoåc Khoa hoåc Xaä höåi vaâ Nhên<br /> ÀHQG-HCM laâ möåt àaåi hoåc lúán, coá vai troâ vùn (ÀH KHXH&NV), cuäng laâ vaâ phaãi laâ möåt<br /> quan troång trong cöng cuöåc caãi caách giaáo duåc hïå thöëng vêån haânh trïn cú súã VHCL, vûâa taåo<br /> àaåi hoåc úã Viïåt Nam vaâ coá traách nhiïåm tiïn phong nïn phong caách vùn hoáa riïng, vûâa goáp phêìn<br /> trong viïåc àûa nïìn giaáo duåc àaåi hoåc trong nûúác taåo nïn phong caách chung cuãa vùn hoáa ÀHQG-<br /> lïn võ thïë ngang têìm khu vûåc vaâ höåi nhêåp quöëc HCM thöëng nhêët trong àa daång.<br /> tïë. Xêy dûång vùn hoáa àùåc thuâ ÀHQG-HCM laâ Tûâ goác nhòn Vùn hoáa hoåc, taác giaã àùåc biïåt<br /> <br /> <br /> * TS., Khoa Vùn hoáa hoåc, Trûúâng ÀHKHXH&NV-ÀHQG TP.HCM.<br /> <br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦97<br /> têm àùæc vaâ uãng höå quan àiïím VHCL vaâ àõnh hònh cuãa sûå chuyïín tiïëp (in transition) tûâ nïìn<br /> hûúáng xêy dûång vùn hoáa àùåc thuâ cuãa ÀHQG- giaáo duåc àaåi hoåc nùång vïì bao cêëp sang nïìn giaáo<br /> HCM. Tuy nhiïn coá thïí thêëy àêy laâ hûúáng ài duåc gùæn vúái kinh tïë thõ trûúâng; tûâ möåt nïìn giaáo<br /> khöng dïî daâng, búãi àïí hònh thaânh nïn möåt phong duåc àaåi hoåc coá tñnh tûå trõ, kheáp kñn sang möåt nïìn<br /> caách vùn hoáa àoâi hoãi rêët nhiïìu thúâi gian, nhiïìu giaáo duåc àaåi hoåc coá tñnh liïn thöng, hûúáng àïën<br /> nöî lûåc vaâ trong böëi caãnh hiïån nay, VHCL - nïìn àaåt chuêín khu vûåc vaâ quöëc tïë.<br /> taãng cuãa sûå hònh thaânh vùn hoáa àùåc thuâ, phaãi Trong quaá trònh keáp naây, giaáo duåc àaåi hoåc<br /> àûúåc xaä höåi thûâa nhêån thöng qua kiïím àõnh chêët Viïåt Nam àaä coá nhûäng nöî lûåc lúán, nhêët laâ tûâ<br /> lûúång vúái caác tiïu chñ khaá cao. Àêy laâ àiïìu thûåc möëc khúãi àêìu Thiïn niïn kyã múái. Trong Chiïën<br /> sûå khoá khùn, laâ thaách thûác àöëi vúái caác cú súã lûúåc phaát triïín giaáo duåc 2001-2010 do Thuã tûúáng<br /> giaáo duåc, caác àún võ coá töí chûác àaâo taåo úã Viïåt Chñnh phuã phï duyïåt vaâo thaáng 12/2001, cöng<br /> Nam trong àiïìu kiïån àêët nûúác àang trong quaá taác thanh tra giaáo duåc vaâ ÀBCL giaáo duåc thöng<br /> trònh cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa vaâ phaãi nöî qua viïåc töí chûác vaâ chó àaåo hïå thöëng kiïím àõnh<br /> lûåc àïí höåi nhêåp vúái caác tiïu chñ coá tñnh chuêín chêët lûúång àûúåc àùåc biïåt chuá troång1. Trûúác àoá,<br /> mûåc, trûúác tiïn laâ cuãa khu vûåc vaâ sau nûäa laâ cuãa cöng taác naây cuäng bûúác àêìu àûúåc chuá yá. Nùm<br /> quöëc tïë. 1999 Trung têm Àaãm baão chêët lûúång àaâo taåo<br /> 2. Böëi caãnh, àöång lûåc vaâ Nghiïn cûáu phaát triïín giaáo duåc trûåc thuöåc<br /> Chêët lûúång hùèn laâ vêën àïì àûúåc àùåt ra tûâ rêët ÀHQG-HN àaä àûúåc giao nhiïåm vuå nghiïn cûáu<br /> lêu, khi coá möëi quan hïå tûúng taác giûäa saãn xuêët vïì kiïím àõnh giaáo duåc àaåi hoåc úã cêëp àöå toaân<br /> vaâ sûã duång, tiïu duâng; thêåm chñ ngay tûâ khi coá quöëc vaâ àïën 2002 Trung têm naây vïì cú baãn àaä<br /> trao àöíi haâng hoáa, vêåt phêím úã daång xa xûa nhêët. xêy dûång xong Böå tiïu chñ àaánh giaá chêët lûúång<br /> Tuy nhiïn, tûâ viïåc quan têm vaâ nhêån thûác vïì giaáo duåc-àaâo taåo úã bêåc àaåi hoåc, àûúåc UÃy ban<br /> chêët lûúång àïën viïåc coá nhûäng phûúng phaáp, caách Khoa hoåc Nhaâ nûúác thöng qua2. Cuäng tûâ nùm<br /> thûác vaâ cöng cuå àïí ào àaåc vaâ àõnh lûúång hoáa giaá 2002 Böå GD&ÀT àaä thaânh lêåp Phoâng Kiïím àõnh<br /> trõ möåt caách khaách quan laâ caã möåt quaá trònh, gùæn chêët lûúång vaâ möåt nùm sau àoá thaânh lêåp Cuåc<br /> vúái tiïën böå khoa hoåc cöng nghïå cuäng nhû gùæn Khaão thñ vaâ Kiïím àõnh chêët lûúång. Cuöëi nùm<br /> vúái möåt cêëp àöå quan hïå tûúng taác nhêët àõnh. 2004, Böå trûúãng Böå GD&ÀT ban haânh Quy àõnh<br /> Àiïìu naây rêët àuáng vúái lônh vûåc giaáo duåc - àaâo taåm thúâi vïì kiïím àõnh chêët lûúång trûúâng àaåi hoåc,<br /> taåo, nhêët laâ àaâo taåo úã bêåc àaåi hoåc, khi chêët lûúång trong àoá xaác àõnh roä “Kiïím àõnh chêët lûúång<br /> saãn phêím àaâo taåo luön laâ vêën àïì àûúåc àùåc biïåt trûúâng àaåi hoåc laâ hoaåt àöång àaánh giaá bïn ngoaâi<br /> quan têm nhûng laåi khöng dïî gò ào àaåc, lûúång nhùçm cöng nhêån trûúâng àaåi hoåc àaáp ûáng muåc<br /> hoáa. tiïu àaâo taåo àïì ra”3<br /> ÚÃ Viïåt Nam nhêån thûác vaâ yïu cêìu vïì kiïím Viïåc ban haânh quy àõnh naây àaánh dêëu bûúác<br /> àõnh chêët lûúång giaáo duåc àaåi hoåc cuäng chó àûúåc ngoùåt trong viïåc Viïåt Nam hûúáng àïën xêy dûång<br /> àùåt ra gùæn vúái nhûäng tiïën böå vaâ nhûäng nhu cêìu möåt nïìn giaáo duåc àaåi hoåc coá chêët lûúång trong<br /> xaä höåi khi àêët nûúác chuyïín tûâ nïìn kinh tïë kïë böëi caãnh toaân cêìu hoáa vaâ àaánh giaá chêët lûúång<br /> hoaåch hoáa têåp trung sang nïìn kinh tïë thõ trûúâng giaáo duåc theo nhûäng tiïu chñ khoa hoåc nhêët àõnh<br /> àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa. Tuy nhiïn quaá trònh àöìng thúâi triïín khai cöng taác naây trïn phaåm vi<br /> trïn cuäng chûa hùèn àuã sûác thuác àêíy nhû möåt xu toaân quöëc, trûúác hïët laâ úã hai àaåi hoåc quöëc gia:<br /> thïë têët yïëu, nïëu khöng gùæn vúái quaá trònh höåi nhêåp ÀHQG-HN vaâ ÀHQG-HCM.<br /> ngaây caâng maånh meä cuãa Viïåt Nam vaâo khu vûåc Àaáng chuá yá laâ khöng àúåi àïën khi trúã thaânh<br /> vaâ quöëc tïë trong böëi caãnh toaân cêìu hoáa. thaânh viïn (thûá 150) cuãa WTO vaâo thaáng 1/2007<br /> Coá thïí noái àêy laâ quaá trònh keáp vaâ giaáo duåc Viïåt Nam múái coá nhûäng chuã trûúng, nhûäng quyïët<br /> àaåi hoåc Viïåt Nam vêîn àang úã giai àoaån àêìu cuãa saách vïì giaáo duåc noái chung, vïì giaáo duåc àaåi hoåc<br /> quaá trònh naây vúái nhûäng àùåc trûng coá tñnh àiïín noái riïng, hûúáng theo caác nguyïn tùæc cuãa Hiïåp<br /> <br /> 1. Böå GD&ÀT (2001), http://moj.gov.vn.<br /> 2. Ngö Doaän Àaäi, http://www.ired.edu.vn.<br /> 3. Böå GD&ÀT (2004), http://vanban.moet.gov.vn.<br /> <br /> <br /> <br /> 98♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> àõnh chung vïì thûúng maåi vaâ dõch vuå4, möåt hiïåp giaã nïu trïn vûâa coá nhiïìu thuêån lúåi vûâa coá nhiïìu<br /> àõnh thuöåc Töí chûác Thûúng maåi Thïë giúái ra àúâi thaách thûác: Thuêån lúåi keáp vaâ cuäng àöìng thúâi laâ<br /> nùm 1995 göìm caác nguyïn tùæc vïì thûúng maåi thaách thûác keáp.<br /> dõch vuå trïn phaåm vi toaân cêìu, trong àoá coá lônh 3. Thaách thûác cuãa quaá trònh keáp<br /> vûåc giaáo duåc. Viïåt Nam laâ nûúác chêu AÁ àêìu tiïn Nhòn tûâ caác quan hïå bïn trong, coá thïí thêëy<br /> vaâ khaá súám cho pheáp thaânh lêåp trûúâng àaåi hoåc giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt Nam àaä vaâ àang àûáng trûúác<br /> quöëc tïë vúái 100% vöën nûúác ngoaâi, khaá súám trûúác nhûäng thaách thûác lúán vïì àaáp ûáng nhu cêìu cuãa xaä<br /> khi laâ thaânh viïn WTO. Àaåi hoåc RMIT àûúåc höåi: nhu cêìu àûúåc hoåc àaåi hoåc cuãa ngûúâi dên vaâ<br /> thaânh lêåp taåi TP.HCM nùm 2000 laâ möåt minh nhu cêìu àûúåc sûã duång nguöìn nhên lûåc coá chêët<br /> chûáng tiïu biïíu. lûúång cao. Nhùçm àaáp ûáng nhu cêìu hoåc àaåi hoåc,<br /> Cuäng trïn tinh thêìn cuãa Hiïåp àõnh chung vïì Nhaâ nûúác àaä taåo nïn löå trònh phaáp lyá khaá röång<br /> thûúng maåi vaâ dõch vuå, trong cöng trònh nghiïn cho viïåc múã trûúâng àaåi hoåc, kïët quaã laâ chó trong<br /> cûáu thuöåc Viïån nghiïn cûáu quöëc tïë vïì quy hoaåch khoaãng 11 nùm tûâ 1998-2009 úã nûúác ta àaä coá<br /> giaáo duåc5 àïì taâi GATS vaâ giaáo duåc àaåi hoåc: viïåc 307 trûúâng àaåi hoåc, cao àùèng àûúåc thaânh lêåp<br /> cêìn thiïët phaãi coá nhûäng chñnh saách phuâ húåp6, múái; riïng hai nùm 2010-2011 àaä coá khoaãng 20<br /> Varghese [6] àaä têåp trung phên tñch nhûäng taác trûúâng àaåi hoåc àûúåc thaânh lêåp trïn cú súã nêng<br /> àöång cuãa GATS àöëi vúái caác hïå thöëng giaáo duåc cêëp caác trûúâng cao àùèng hoùåc thaânh lêåp múái vaâ<br /> quöëc gia úã caác nûúác àang phaát triïín maâ Viïåt nhiïìu trûúâng àaåi hoåc àang trong quaá trònh xem<br /> Nam laâ möåt trong nhûäng trûúâng húåp tiïu biïíu. xeát cho thaânh lêåp. Vïì ngaânh hoåc, nùm 2009 caã<br /> Trong cöng trònh naây, taác giaã ghi nhêån sûå chuyïín nûúác coá hún 4.300 ngaânh hoåc thò nùm 2010 con<br /> biïën cuãa Viïåt Nam tûâ nïìn kinh tïë têåp trung söë naây àaä nhaãy lïn hún 4.500 ngaânh hoåc7. Bïn<br /> (centrally-planned system) sang nïìn kinh tïë thõ caånh viïåc àaáp ûáng nhu cêìu ngûúâi hoåc vïì söë lûúång,<br /> trûúâng àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa (socialist viïåc múã trûúâng àaåi hoåc aâo aåt (vúái mûác bònh quên<br /> market economy) cuäng nhû dêëu êën cuãa sûå chuyïín 12 trûúâng/möåt nùm trong thêåp niïn gêìn àêy) dêîn<br /> biïën theo hûúáng naây trong lônh vûåc giaáo duåc tûâ àïën viïåc thaã loãng trong quaãn lyá, chêët lûúång suát<br /> nhûäng nùm 1980. Taác giaã cuäng ghi nhêån sûå múã keám, vñ duå nhû nhûäng bêët cêåp trong tuyïín sinh<br /> röång àaáng kïí cuãa giaáo duåc àaåi hoåc úã Viïåt Nam vaâ àaâo taåo úã caác trûúâng àaåi hoåc, cao àùèng ngoaâi<br /> trong thêåp niïn 1990, nhòn tûâ sûå àa daång cuãa cöng lêåp trïn baáo chñ8. Khöng chó caác trûúâng<br /> caác loaåi hònh (types) trûúâng àaåi hoåc vaâ nhòn tûâ ngoaâi cöng lêåp, caác àaåi hoåc cöng lêåp cuäng gùåp<br /> lûúång àùng kyá àêìu vaâo. Theo nhaâ nghiïn cûáu nhûäng thaách thûác lúán trong viïåc ÀBCL quaãn lyá<br /> naây, vúái chûúng trònh caãi caách giaáo duåc úã Viïåt vaâ töí chûác àaâo taåo theo yïu cêìu cuãa àaâo taåo hoåc<br /> Nam, con söë àùng kyá àêìu vaâo àaåi hoåc seä tùng chïë tñn chó (HCTC) vöën coân khaá múái úã Viïåt Nam,<br /> gêëp nhiïìu lêìn vaâo nùm 2020 [7, 12]. nhêët laâ àaâo taåo gùæn vúái nhûäng nhu cêìu xaä höåi<br /> Roä raâng Viïåt Nam àaä vaâ àang coá nhûäng thuêån ngaây möåt phong phuá, àa daång vïì nguöìn nhên<br /> lúåi vaâ nhûäng cú höåi lúán àïí phaát triïín giaáo duåc lûåc trònh àöå cao.<br /> àaåi hoåc theo hûúáng hiïån àaåi hoáa, khu vûåc hoáa vaâ Nhòn tûâ nhûäng taác àöång coá tñnh ngoaåi sinh,<br /> quöëc tïë hoáa. Tuy nhiïn, nhû àaä noái trïn, Viïåt àïí höåi nhêåp khu vûåc vaâ quöëc tïë, giaáo duåc àaåi<br /> Nam laâ möåt trong nhûäng trûúâng húåp àiïín hònh hoåc Viïåt Nam chõu aáp lûåc vö cuâng lúán. Àoá laâ<br /> cuãa caác nûúác àang phaát triïín vaâ àang trong quaá phaãi xêy dûång löå trònh vaâ phaãi nhanh choáng thûåc<br /> trònh chuyïín tiïëp tûâ kinh tïë kïë hoaåch têåp trung hiïån àïí súám àaåt àûúåc, hoùåc coá nhûäng cú súã giaáo<br /> sang kinh tïë thõ trûúâng trong böëi caãnh toaân cêìu duåc àaåi hoåc súám àaåt àûúåc chuêín khu vûåc, cuå thïí<br /> hoáa. Àöëi vúái caác nûúác àang phaát triïín nhû Viïåt laâ àaáp ûáng àûúåc Böå tiïu chuêín AUN-QA cuãa<br /> Nam, quaá trònh keáp (the dual process) nhû taác Maång lûúái caác trûúâng àaåi hoåc Àöng Nam AÁ<br /> <br /> 4. GATS: General Agreement on Trade in Services.<br /> 5. IIEP, thuöåc UNESCO.<br /> 6. GATS and higher education: the need for regulatory policies.<br /> 7. http://kenhtuyensinh.vn, 12/10/11.<br /> 8. Tiïën Nguyïîn, http://www.nhandan.com.vn.<br /> <br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦99<br /> (ASEAN University Network). Nhûäng khoá khùn khi chñnh noá vêîn coân chûa thêåt sûå coá nöåi lûåc vaâ<br /> trong viïåc tûå àaánh giaá vaâ múâi àaánh giaá ngoaâi chûa thïí chuã àöång àûúåc nhiïìu mùåt gùæn vúái yïu<br /> (tûác kiïím àõnh chêët lûúång) cêëp chûúng trònh giaáo cêìu ÀBCL úã mûác chuêín khu vûåc? Trònh àöå ngoaåi<br /> duåc (CTGD) theo Böå Tiïu chuêín AUN-QA úã ngûä àêìu vaâo chó laâ möåt trong nhûäng trûúâng húåp<br /> ÀHQG-HCM trong thúâi gian qua laâ àiïìu thêëy tiïu biïíu, coân bao nhiïu àiïìu kiïån maâ möåt nûúác<br /> roä. Nïëu söët ruöåt vïì sûå àaåt chuêín vaâ bùçng moåi àang phaát triïín nhû Viïåt Nam khoá thïí àaáp ûáng<br /> caách àïí “àaåt chuêín” kiïím àõnh, khöng ai daám àûúåc nhû vïì cú súã vêåt chêët, trao àöíi chuyïn gia,<br /> chùæc rùçng seä khöng coá nhûäng hiïån tûúång tiïu trònh àöå quaãn lyá giaáo duåc, trònh àöå cuãa àöåi nguä<br /> cûåc, chaåy theo veã ngoaâi hún laâ phaát triïín bïìn tham gia àaâo taåo vaâ phuåc vuå àaâo taåo,...<br /> vûäng, àuáng chuêín tûâ nöåi lûåc. Thay lúâi kïët<br /> Chêët lûúång giaáo duåc àûúåc kïët tinh vaâ thïí hiïån Tûâ nhûäng àiïìu nïu trïn, theo taác giaã, àïí àaãm<br /> úã saãn phêím giaáo duåc. Caác nïìn giaáo duåc tiïn tiïën baão cho giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt Nam àaåt àïën möåt<br /> àïìu nïu cao triïët lyá giaáo duåc lêëy ngûúâi hoåc laâm trònh àöå chêët lûúång nhêët àõnh thò cêìn phaãi coá<br /> trung têm, tûác bùçng moåi caách nhùçm phaát huy cao têìm nhòn, coá kïë hoaåch, coá löå trònh nhû chuáng ta<br /> nhêët nùng lûåc cuãa ngûúâi hoåc vaâ thöng qua àoá àaáp àaä laâm, nhûng trïn hïët vêîn laâ nhòn thùèng vaâo<br /> ûáng àûúåc nhu cêìu xaä höåi. Giaáo duåc Viïåt Nam noái thûåc traång, vaâo nöåi lûåc hiïån coá vaâ bùæt àêìu thûåc<br /> chung, giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt Nam noái riïng, cuäng hiïån nghiïm tuác tûâ nhûäng viïåc tûúãng chûâng nhû<br /> nïu cao tinh thêìn lêëy ngûúâi hoåc laâm trung têm vaâ rêët nhoã.<br /> chuáng ta hùèn khöng ai nghi ngúâ vïì quyïët têm Nhûäng nùm qua, nhiïìu trûúâng àaåi hoåc úã nûúác<br /> hiïån thûåc hoáa quan niïåm trïn. Tuy nhiïn, àùåt trong ta àaä chuyïín sang hònh thûác àaâo taåo tñn chó. Nhòn<br /> möëi quan hïå vúái vùn hoáa ÀBCL àaâo taåo nhùçm tûâ goác àöå quaãn trõ àaåi hoåc, àêy laâ sûå chuyïín<br /> àaáp ûáng nhu cêìu ngûúâi hoåc vaâ nhu cêìu xaä höåi múái hûúáng, cuäng laâ sûå vêån àöång coá tñnh têët yïëu nhùçm<br /> thêëy tûâ quan niïåm àïën thûåc tïë, tûâ lyá tûúãng àïën àaáp ûáng àûúåc caác yïu cêìu cuãa quy trònh keáp<br /> hiïån thûåc laâ möåt khoaãng caách khaá xa vúâi. nïu trïn. Tuy nhiïn coá thïí thêëy àaâo taåo theo<br /> Saãn phêím giaáo duåc, cuäng nhû saãn phêím cuãa HCTC úã àaåi hoåc Viïåt Nam àïën nay vêîn chó laâ<br /> nhiïìu lônh vûåc khaác, luön laâ kïët quaã töíng húåp bûúác àêìu vaâ coân khöng ñt luáng tuáng vò chûa höåi<br /> cuãa rêët nhiïìu àiïìu kiïån. Nïëu khöng chuã àöång àuã àiïìu kiïån, tûâ cú súã vêåt chêët, trònh àöå quaãn lyá,<br /> àûúåc möåt söë àiïìu kiïån cöët loäi thò saãn phêím khöng CTGD, àïën nguöìn lûåc con ngûúâi – caã tûâ phña<br /> thïí hoaân chónh, khöng thïí àaãm baão chêët lûúång ngûúâi àaâo taåo lêîn àöëi tûúång àûúåc àaâo taåo. Cêìn<br /> cuãa àêìu ra. Xin nïu möåt vñ duå. Chêët lûúång tuyïín bùæt àêìu haânh trònh chêët lûúång vaâ ÀBCL tûâ chñnh<br /> sinh àêìu vaâo luön àoáng vai troâ quan troång trong nhûäng yïu cêìu cú baãn nhêët cuãa HCTC vaâ phaãi<br /> viïåc goáp phêìn àaâo taåo nïn nhûäng saãn phêím giaáo tûâ nhûäng àiïìu kiïån hiïån coá cuãa cú súã àaâo taåo àïí<br /> duåc coá chêët lûúång, nhûng phêìn nhiïìu caác trûúâng vaåch ra löå trònh vaâ tiïu chñ phuâ húåp. Cêìn àùåc<br /> àaåi hoåc úã Viïåt Nam khöng coá àûúåc nhiïìu nguöìn biïåt quan têm àïën cöng taác kiïím soaát chêët lûúång<br /> àêìu vaâo chêët lûúång. Nïìn taãng ngoaåi ngûä laâ möåt nöåi böå, thûåc chêët laâ giuáp quaãn lyá, giaám saát vaâ<br /> vñ duå. Ngoaåi ngûä vûâa laâ möåt cöng cuå àïí sinh àaánh giaá viïåc thûåc thi caác tiïu chñ àïì ra tûâ goác<br /> viïn hoåc têåp, thu lûúåm àûúåc kiïën thûác nhiïìu àöå quaãn trõ àaåi hoåc. Trïn cú súã àoá múái coá thïí noái<br /> nguöìn, vûâa laâ nùng lûåc cêìn phaãi coá khi ra trûúâng àïën àaánh giaá ngoaâi, àïën kiïím àõnh chêët lûúång<br /> àïí àaáp ûáng àûúåc nhu cêìu xaä höåi nhûng àêy laåi laâ àñch thûåc theo chuêín quöëc gia hay khu vûåc.<br /> àiïím yïëu cuãa böå phêån khöng nhoã hoåc sinh, sinh Thûá nûäa, cêìn xaác àõnh ÀBCL giaáo duåc khöng<br /> viïn Viïåt Nam. Giaáo duåc Viïåt Nam àïën nay vêîn phaãi laâ möåt viïåc cuãa chó riïng möåt ai maâ laâ traách<br /> coân nùång vïì tûâ chûúng vaâ giaãng daåy ngoaåi ngûä nhiïåm cuãa tûâng ngûúâi trong cú súã giaáo duåc-àaâo<br /> úã bêåc hoåc phöí thöng vêîn chûa àûúåc chuá troång taåo. Haäy bùæt àêìu tûâ viïåc möåt giaãng viïn àïën lúáp<br /> hoùåc chûa coá phûúng phaáp àaâo taåo hiïåu quaã. àuáng giúâ, thûåc hiïån àuáng nöåi quy vïì giúâ giêëc vaâ<br /> Vêåy, liïåu giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt Nam hiïån khoa hoåc, nghiïm minh trong giaãng daåy vaâ àaánh<br /> nay coá thêåt sûå àaãm baão àûúåc chêët lûúång àaâo taåo giaá kïët quaã hoåc têåp. Dïî daäi hoùåc thiïëu khoa hoåc<br /> úã mûác cao nhùçm àaáp ûáng nhu cêìu cuãa möåt xaä trong kiïím tra, àaánh giaá rêët dïî dêîn àïën hoåc haânh<br /> höåi àang ngaây caâng phaát triïín theo hûúáng cöng thiïëu nghiïm tuác vaâ têët nhiïn chêët lûúång hoåc têåp<br /> nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa vaâ höåi nhêåp quöëc tïë khöng cao. Mùåt khaác, cêìn tùng cûúâng hún nûäa<br /> <br /> <br /> 100♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> viïåc lêëy yá kiïën cuãa ngûúâi hoåc vaâ àêíy maånh cöng Àöëi vúái cú súã àaâo taåo, kiïím àõnh chêët lûúång<br /> taác tû vêën hoåc têåp, giuáp ngûúâi hoåc coá nhiïìu khaã laâ yïu cêìu bùæt buöåc, coá tñnh têët yïëu trong öín<br /> nùng lûåa choån, khöng chó úã viïåc lûåa choån mön àõnh vaâ phaát triïín; böå phêån ÀBCL cuãa cú súã<br /> hoåc maâ coân caã viïåc choån ngûúâi daåy mön hoåc àoá. àaâo taåo cêìn phöí biïën sêu röång vaâ thûúâng xuyïn<br /> Coá nhû vêåy, chêët lûúång giaãng daåy múái coá thïí nhiïåm vuå ÀBCL àïën tûâng caá nhên trong cú súã<br /> ngaây caâng theo hûúáng chêët lûúång vaâ àuáng vúái àaâo taåo sao cho úã hoå trúã thaânh yá thûác thûúâng<br /> tinh thêìn “lêëy ngûúâi hoåc laâm trung têm”. trûåc, thaânh möåt kiïíu nhêån thûác vïì VHCL, thaânh<br /> Cuäng cêìn traánh töí chûác quaãn lyá, giaãng daåy möåt phêím chêët khöng thïí thiïëu cuãa ngûúâi laâm<br /> vaâ àaánh giaá möåt caách hònh thûác. Taác giaã baâi viïët cöng taác àaâo taåo.<br /> thûúâng tûå hoãi liïåu coá cêìn phaãi töí chûác àaánh giaá Ngoaâi ra, cêìn kïët húåp Böå Tiïu chuêín cuãa Böå<br /> möåt luêån vùn thaåc sô vúái àêìy àuã ban bïå nhû vöën GD&ÀT vaâ Böå Tiïu chuêín AUN-QA àïí thûåc hiïån<br /> vêîn diïîn ra caác cú súã àaâo taåo àaåi hoåc vaâ sau àaåi töët viïåc quaãn lyá àaâo taåo vaâ phaát triïín theo hûúáng<br /> hoåc úã nûúác ta, dïình daâng àïën mûác nhúä buöíi àaánh ÀBCL. Böå Tiïu chuêín cuãa Böå GD&ÀT thñch<br /> giaá naâo khöng coá hoùåc coá ñt ngûúâi ài dûå thò thêåt húåp vúái viïåc töí chûác bïn trong, tûå àaánh giaá, laâm<br /> laâ aãm àaåm vaâ nhaåt nheäo. Taåi sao möåt höåi àöìng cú súã cho àaánh giaá ngoaâi; trong khi àoá, Böå Tiïu<br /> chêëm luêån vùn thaåc sô vaâ caã luêån aán tiïën sô vúái chuêín AUN-QA rêët thñch húåp àöëi vúái caác àún võ,<br /> kïët quaã àûúåc baão mêåt cho àïën phuát cuöëi thò àêìu tûâ cêëp böå mön trúã lïn trong viïåc xêy dûång chiïën<br /> buöíi vêîn laâ nhûäng hoa laâ hoa àïí chúâ tùång cho lûúåc phaát triïín phuâ húåp.<br /> tên thaåc sô vaâ tên tiïën sô!<br /> <br /> TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO<br /> 1. Böå GD&ÀT (2001), Chiïën lûúåc phaát triïín giaáo duåc 2001- 2010, http://moj.gov.vn.<br /> 2. Böå GD&ÀT (2004), Quy àõnh taåm thúâi vïì kiïím àõnh chêët lûúång trûúâng àaåi hoåc, http://vanban.moet.gov.vn.<br /> 3. Böå GD&ÀT (2007), Quy àõnh vïì tiïu chuêín àaánh giaá chêët lûúång giaáo duåc trûúâng àaåi hoåc, http://<br /> vanban.moet.gov.vn.<br /> 4. ÀHQG-HCM (2010), Kïë hoaåch chiïën lûúåc (baãn toám tùæt). Nxb. Àaåi hoåc Quöëc gia TP.HCM.<br /> 5. Ngo Doan Dai, “Higher Education Accreditation – Situation in Vietnam and the United States’ and Japan’s<br /> Experience, http://www.ired.edu.vn.<br /> 6. N.V. Varghese (2007), GATS and higher education: the need for regulatory policies, www.unesco.org/iiep/<br /> publications.pubs.htm.<br /> 7. Nguyïîn Tiïën (2012), “Àaåi hoåc, cao àùèng ngoaâi dên lêåp úã TP.HCM: Nhûäng bêët cêåp dêìn löå roä”, http://<br /> www.nhandan.com.vn.<br /> 8. Trûúâng ÀH KHXH-NV, ÀHQG-HCM (2011), Taâi liïåu têåp huêën tûå àaánh giaá cêëp chûúng trònh giaáo duåc theo Böå<br /> tiïu chuêín AUN-QA (Lûu haânh nöåi böå).<br /> 9. “Hêåu quaã cuãa viïåc öì aåt múã trûúâng àaåi hoåc” (2011), http://kenhtuyensinh.vn.<br /> <br /> SUMMARY<br /> <br /> Quality Assurance in Higher Education in Vietnam:<br /> Challenges from the Dual Process<br /> .<br /> Dr. Nguyen Van Hieu<br /> This paper identifies the requirements, opportunities and challenges of the quality<br /> assurance of higher education in Vietnam as a dual process: satisfying the need of<br /> highly-educated human resource for a developing country which follows market-oriented<br /> and industrialization-oriented direction as well as meeting the quality standards of<br /> higher education, at least at the regional level, so that the Vietnamese's higher education<br /> can integrate into its region as well as the world in the context of globalization. The<br /> article also presents some solutions to quality assurance of higher education in Vietnam<br /> in the direction of its sustainable development and efficiency.<br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦101<br />