Đánh giá bước đầu hiệu quả điều trị thải sắt bằng deferasirox trên bệnh nhân thalassemia phụ thuộc truyền máu tại Bệnh viện Truyền máu - Huyết học

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ BƯỚC ĐẦU HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ THẢI SẮT<br /> BẰNG DEFERASIROX TRÊN BỆNH NHÂN THALASSEMIA<br /> PHỤ THUỘC TRUYỀN MÁU TẠI BỆNH VIỆN TRUYỀN MÁU- HUYẾT HỌC<br /> Nguyễn Thị Hồng Hoa*, Võ Thị Kim Hoa**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả điều trị thải sắt bằng Deferasirox trên bệnh nhân thalassemia phụ thuộc truyền máu<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Thử nghiệm lâm sàng không nhóm chứng, tiền cứu trên bệnh<br /> nhân thalassemia phụ thuộc truyền máu có quá tải sắt điều trị tại bệnh viện Truyền máu - Huyết học từ tháng<br /> 8/2013 đến tháng 12/2014<br /> Kết quả: Có 29/33 bệnh nhân hoàn tất 1 năm điều trị. Mức LIC lúc đầu là 21,5 ± 8,6 mg/gdw và ferritin<br /> huyết thanh là 2926 ± 1610 ng/ml. Sau 1 năm điều trị Deferasirox, tỷ lệ thành công là 89,7%; LIC trung bình<br /> giảm -10,2 ± 6,3 mg/gdw (p < 0,0001) và ferritin huyết thanh trung bình giảm -485 ± 1102 ng/ml (p = 0,02). Hầu<br /> hết (93,7%) đều tăng liều, liều DFX khi kết thúc nghiên cứu (31,7 ± 5 mg/kg/ngày) cao hơn so với khi bắt đầu<br /> nghiên cứu (20,9 ± 1,9 mg/kg/ngày). Có 51,5% bệnh nhân ghi nhận có biến cố bất lợi. Các biến cố bất lợi phổ biến<br /> thường gặp nhất là tăng creatinin và tăng men gan thoáng qua, đau bụng.<br /> Kết luận: Deferasirox hiệu quả trong việc thải sắt trên bệnh nhân thalassemia phụ thuộc truyền máu có quá<br /> tải sắt mức độ nặng, thể hiện qua giảm ferritin huyết thanh và LIC. Deferasirox nhìn chung được dung nạp tốt<br /> mà không có biến cố bất lợi nào mới so với các nghiên cứu đã được công bố.<br /> Từ khóa: thải sắt, Deferasirox, thalassemia phụ thuộc truyền máu, quá tải sắt<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EFFICACY OF DEFERASIROX ON TRANSFUSION DEPENDENT THALASSEMIA AT BLOOD<br /> TRANSFUSION AND HEMATOLOGY HOSPITAL<br /> Nguyen Thi Hong Hoa, Vo Thi Kim Hoa<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 19 - No 4 - 2015: 96 - 103<br /> Objective: Evaluate the efficacy of Deferasirox on transfusion dependent thalassemia patients<br /> Methods: The prospective clinical 1-year study on transfusion dependent thalassemia patients at Blood<br /> transfusion and hematology from Aug 2013 to Dec 2014.<br /> Results: 29/33 enrolled patients completed 1- year treatment. Mean baseline LIC was 21.5 ± 8.6 mg/gdw and<br /> mean serum ferritin was 2926 ± 1610 ng/ml. After 1 yr’s Deferasirox treatment, the treatment success rate was<br /> 89.7%; a mean reduction in LIC of -10.2 ± 6.3 mg/gdw (p < 0.0001) and a mean reduction in serum ferritin of 485 ± 1102 ng/ml (p = 0.02). Most patients (93.7%) underwent dose increases, the dose at the end (31.7 ± 5<br /> mg/kg/d) was higher than the dose at baseline (20.9 ± 1.9 mg/kg/d). Adverse events were reported by 51.5%<br /> patients overall. The most common drug- related adverse events were temporarily increased serum creatinine and<br /> alanine aminotransferase/aspartate aminotransferase, abdominal pain.<br /> * Bệnh viện Truyền máu – Huyết học TP. Hồ Chí Minh<br /> ** Trường Đại học y khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Thị Hồng Hoa ĐT: 0903187501<br /> <br /> 96<br /> <br /> Email: bshonghoa@yahoo.com.vn<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu – Huyết Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Conclusion: Deferasirox is effective in the removal of liver iron in the heavily iron- overload patients with<br /> transfusion dependent thalassemia, by reduction in LIC and serum ferritin. Deferasirox was well tolerated with no<br /> new adverse events in the previous studies.<br /> <br /> Keywords: Iron chelation, Deferasirox, transfusion dependent thalassemia, iron overload<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Thalassemia là bệnh lý thiếu máu tán huyết<br /> di truyền phổ biến nhất trên thế giới. Để kéo dài<br /> thời gian sống, bệnh nhân cần phải được truyền<br /> máu định kỳ. Sắt dư thừa do máu truyền vào sẽ<br /> lắng đọng tại các cơ quan như tim, gan, tuyến<br /> nội tiết…làm suy yếu các cơ quan này và là<br /> nguyên nhân chính có thể làm bệnh nhân<br /> thalassemia tử vong, nhất là khi sắt lắng đọng ở<br /> tim(1). Deferasirox (DFX) là thuốc thải sắt dạng<br /> uống mới nhất được dùng khoảng 10 năm gần<br /> đây. Thuốc được khẳng định là hiệu quả trong<br /> thải sắt quá tải ở tim và gan(13).<br /> DFX được phép sử dụng tại Việt Nam từ<br /> giữa năm 2013 và đến nay chưa có nghiên cứu<br /> nào về DFX được công bố. Tại Bệnh viện<br /> Truyền máu- Huyết học, DFX được dùng cho<br /> bệnh nhân thalassemia quá tải sắt đầu tiên vào<br /> tháng 5/2013. Nghiên cứu này được tiến hành<br /> nhằm đánh giá hiệu quả thải sắt cũng như độ<br /> an toàn của DFX trên bệnh nhân thalassemia<br /> phụ thuộc truyền máu.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> hạn trên bình thường; Test HIV dương tính; mắc<br /> bệnh viêm gan B hay C tiến triển đang điều trị<br /> đặc hiệu, bệnh cơ tim, bệnh tâm thần, bệnh nhân<br /> là nữ có thai hay đang cho con bú hay bệnh nhân<br /> đang sử dụng những thuốc nghiên cứu khác<br /> - Thiết kế nghiên cứu: Đây là thử nghiệm<br /> lâm sàng không nhóm chứng, tiền cứu.<br /> Tất cả bệnh nhân đủ tiêu chuẩn vào nghiên<br /> cứu sẽ được ngưng thuốc thải sắt khác trước đó<br /> 1 ngày trước khi dùng liều DFX đầu tiên. Liều<br /> DFX khởi đầu trung bình là 20- 25 mg/kg/ngày;<br /> tăng liều nếu SF tăng hay SF ổn định > 1000<br /> ng/ml; giảm liều nếu SF giảm < 1000 ng/ml hay<br /> có tác dụng phụ như creatinin tăng > giới hạn<br /> trên, tăng men gan ≥ 3 lần giá trị bình thường,<br /> phát ban da. Mức tăng giảm liều là 5- 10<br /> mg/kg/ngày và liều tối đa là 40 mg/kg/ngày. Nếu<br /> SF < 500 ng/ml trong 2 lần xét nghiệm liên tiếp<br /> thì sẽ ngưng DFX và dùng lại khi SF > 1000<br /> ng/ml. Nếu men gan vẫn có khuynh hướng tăng<br /> > 5 lần giá trị bình thường dù đã can thiệp bằng<br /> thuốc ổn định men gan thì tạm ngưng DFX. Mục<br /> tiêu truyền máu là giữ Hb trước truyền ổn định<br /> ở mức 8- 9 g/dl đối với bệnh nhân ≤ 15 tuổi và 78 g/dl đối với bệnh nhân > 15 tuổi.<br /> <br /> - Tiêu chuẩn nhận vào: Tất cả bệnh nhân<br /> thalassemia phụ thuộc truyền máu ≥ 2 tuổi được<br /> truyền máu tối thiểu 10 lần, có ferritin huyết<br /> thanh (SF) ≥ 1000 ng/ml, phân suất tống máu thất<br /> trái (LVEF) ≥ 56% và sắt ở gan (LIC) > 2 mg/gdw.<br /> <br /> Đánh giá hiệu quả DFX dựa vào LIC. Thải<br /> sắt thành công nếu LIC giảm ≥ 3 đối với các<br /> trường hợp LIC lúc đầu > 10 mg/gdw, LIC từ 2- 7<br /> nếu LIC lúc đầu từ 7- 10 mg/gdw và LIC không<br /> tăng thêm nếu LIC lúc đầu từ 2- 7 mg/gdw(2,4,10,11);<br /> SF được đo lúc đầu và mỗi 3 tháng, là biến số hỗ<br /> trợ thêm cho việc đánh giá hiệu quả; T2* và<br /> LVEF góp phần đánh giá hiệu quả của DFX trên<br /> sắt ở tim, LIC được đo bằng MRI tại bệnh viện<br /> Chợ Rẫy, LVEF được đo tại bệnh viện Truyền<br /> máu - Huyết học.<br /> <br /> Bệnh nhân được loại khỏi nghiên cứu nếu có<br /> ALT hay AST ≥ 3 lần ngưỡng giới hạn trên bình<br /> thường; Creatinin huyết thanh > ngưỡng giới<br /> <br /> Độ an toàn được đánh giá mỗi tháng bằng<br /> cách ghi nhận các biến cố bất lợi và làm các xét<br /> nghiệm thường quy, gồm đếm số lượng tế bào<br /> <br /> Bệnh nhân thalassemia phụ thuộc truyền<br /> máu có quá tải sắt điều trị tại bệnh viện Truyền<br /> máu - Huyết học từ tháng 8/2013 đến tháng<br /> 12/2014<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu – Huyết Học<br /> <br /> 97<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> máu, ALT, AST, creatinin huyết thanh. Biến cố<br /> bất lợi được ghi nhận trên tất cả bệnh nhân có<br /> dùng tối thiểu 1 liều DFX.<br /> Các số liệu được xử lý bằng phần mềm<br /> STATA 10.0, với độ tin cậy 95%, ngưỡng p = 0,05<br /> được chọn có ý nghĩa thống kê. Biến số định tính<br /> được trình bày dưới dạng số tuyệt đối và tỷ lệ %.<br /> Biến số định lượng được trình bày dưới dạng số<br /> trung bình ± độ lệch chuẩn (mean ± SD) (nếu là<br /> phân phối bình thường) hay số trung vị và<br /> percentile 25% và 75% (median, 25%,75%) (nếu<br /> là phân phối không bình thường), giá trị nhỏ<br /> nhất (min) và giá trị lớn nhất (max). Sự khác biệt<br /> của biến số được phân tích bằng phép kiểm t test<br /> nếu là biến số định lượng, phép kiểm χ2 test hay<br /> Fisher test nếu là biến số định tính.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Đặc điểm bệnh nhân<br /> Tổng cộng có 33 bệnh nhân thỏa tiêu chuẩn<br /> vào nghiên cứu. Sau 1 năm, có 29 bệnh nhân<br /> hoàn tất nghiên cứu, không có ca nào tử vong.<br /> Trong 33 bệnh nhân, có 23 bệnh nhân trẻ em ≤ 15<br /> tuổi và 6 bệnh nhân người lớn > 15 tuổi với các<br /> đặc điểm như trong Bảng 1<br /> Bảng 1: Đặc điểm bệnh nhân<br /> Biến số<br /> Tuổi trung bình (nhỏ nhất- lớn nhất)<br /> 10 (6 - 38)<br /> (năm)<br /> Nam : Nữ (n)<br /> 14 : 15<br /> Thalassemia Beta : Beta/HbE :<br /> 11(37,9) : 14(48,3 )<br /> Alpha (n,%)<br /> : 4(13,8)<br /> Tiền căn viêm gan B (n,%)<br /> 0<br /> Tiền căn viêm gan C (n,%)<br /> 2 (6,9)<br /> Cắt lách (n,%)<br /> 6 (20,7)<br /> DFO (n,%)<br /> 1 (3,5)<br /> DFP (n,%)<br /> 10 (34,5)<br /> DFO + DFP (n,%)<br /> 18 (62)<br /> Thể tích máu đã truyền trong 1 năm<br /> 133 ± 34,5<br /> nghiên cứu ± SD (ml/kg)<br /> Lượng sắt do truyền máu trong 1<br /> 0,23 ± 0,06<br /> năm nghiên cứu ± SD (mg/kg/ngày)<br /> Hemoglobin trước truyền ± SD (g/dl)<br /> 8 ± 0,4<br /> <br /> SD: standard deviation (độ lệch chuẩn)<br /> <br /> 98<br /> <br /> Tình trạng quá tải sắt<br /> Tất cả bệnh nhân đều có quá tải sắt ở gan<br /> (LIC) mức độ từ vừa đến nặng với giá trị tuyệt<br /> đối LIC là 21,5 ± 8,6 mg/gdw. Nhóm trẻ em có<br /> LIC thấp hơn nhóm người lớn (19,5 ± 8,1 so với<br /> 28,7 ± 6,3 mg/gdw) (p = 0,01). Nồng độ trung<br /> bình ferritin huyết thanh (SF) là 2926 ± 1610<br /> ng/ml. Giá trị trung bình T2* lúc đầu của mẫu<br /> nghiên cứu là 31,1 ± 10,8 ms; có 17,3% bệnh nhân<br /> có quá tải sắt ở tim (T2* ≤ 20 ms). Tất cả các<br /> trường hợp đều có phân suất tống máu thất trái<br /> (LVEF) bình thường 67,5 ± 2,7%. Phân tích giá trị<br /> SF, T2* và LVEF theo nhóm trẻ em và người lớn<br /> đều không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê<br /> (Bảng 2).<br /> Bảng 2: Tình trạng quá tải sắt lúc đầu<br /> Biến số<br /> Trẻ em Người lớn<br /> Tất cả<br /> LIC 2- < 7 mg/gdw<br /> 0<br /> (n,%)<br /> LIC 7- 15 mg/gdw<br /> 7 (24,1%)<br /> (n,%)<br /> LIC > 15 mg/gdw<br /> 22 (75,9%)<br /> (n,%)<br /> Giá trị trung bình LIC 19,5 ± 28,7 ± 6,3 21,5 ± 8,6<br /> ± SD (mg/gdw)<br /> 8,1<br /> Nồng độ trung bình 2685 ±<br /> 3851 ± 2926 ± 1610<br /> SF ± SD (ng/ml)<br /> 1507<br /> 1793<br /> Giá trị trung bình T2* 32,5 ± 25,6 ± 15,3 31,1 ± 10,8<br /> ± SD (ms)<br /> 9,3<br /> Giá trị trung bình<br /> 67,7 ± 66,6 ± 2,9 67,5 ± 2,7<br /> LVEF ± SD (%)<br /> 2,7<br /> <br /> Liều Deferasirox thực dùng<br /> Liều DFX trung bình dùng trong 1 năm<br /> nghiên cứu là 26,6 ± 3,1 mg/kg/ngày, liều khi kết<br /> thúc nghiên cứu cao hơn so với khi bắt đầu<br /> nghiên cứu (31,7 ± 5 so với 20,9 ± 1,9<br /> mg/kg/ngày). Hầu hết các trường hợp (93,7%)<br /> đều tăng liều từ tháng thứ ba; có 24,1% giảm liều<br /> DFX do tác dụng phụ.<br /> <br /> Hiệu quả của Deferasirox trên LIC<br /> Tỷ lệ bệnh nhân điều trị thành công là 89,7%.<br /> Có 10,3% bệnh nhân thất bại (3/29), trong đó có 2<br /> bệnh nhân có LIC tăng thêm và 1 bệnh nhân có<br /> LIC lúc kết thúc là 9,6 so với lúc đầu là 9,8<br /> mg/gdw. Tỷ lệ thành công ở nhóm trẻ em và<br /> người lớn lần lượt là 91,3% và 83,3%.<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu – Huyết Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> Sau 1 năm điều trị DFX, nồng độ LIC giảm ở<br /> tất cả bệnh nhân, ở nhóm quá tải sắt gan mức độ<br /> vừa và nặng lần lượt là -10,2 ± 6,3 mg/gdw (p <<br /> 0,0001); -5,4 ± 4 mg/gdw (p = 0,01); -11,6 ± 6,2<br /> mg/gdw (p < 0,0001) (Bảng 3)<br /> Bảng 3: Thay đổi LIC sau 1 năm điều trị với<br /> Deferasirox<br /> LIC<br /> Lúc đầu Kết thúc<br /> ∆ LIC<br /> p<br /> (mg/gdw)<br /> Tất cả<br /> 21,5 ± 8,5 11,3 ± 6,6 -10,2 ± 6,3 < 0,0001<br /> LIC 7-15 11,1 ± 2,2 5,7 ± 2,3<br /> -5,4 ± 4 < 0,0001<br /> LIC > 15 24,7 ± 7,1 13,1 ± 6,6 -11,6 ± 6,2<br /> 0,01<br /> <br /> Mức giảm LIC ở nhóm LIC mức độ nặng<br /> nhiều hơn nhóm mức độ vừa (-11,6 ± 6,2 so với 5,4 ± 4 mg/gdw (p = 0,02), mức giảm LIC ở nhóm<br /> DFX ≤ 25 thấp hơn nhóm DFX > 25 mg/kg/ngày<br /> (-5,6 ± 5,4 so với -11,3 ± 6,1mg/gdw (p= 0,04).<br /> Tỷ lệ bệnh nhân có quá tải sắt ở gan mức độ<br /> nặng (> 15 mg/gdw) lúc đầu là 75,9% đã giảm<br /> còn 31% lúc kết thúc nghiên cứu. Trước điều trị<br /> không có trường hợp nào quá tải sắt ở gan mức<br /> độ nhẹ nhưng sau điều trị đã xuất hiện 37,9% có<br /> mức độ nhẹ (p = 0,008).<br /> <br /> Hiệu quả của Deferasirox trên Ferritin<br /> huyết thanh (SF)<br /> Sau 1 năm điều trị, mức giảm SF ở tất cả<br /> bệnh nhân, nhóm LIC mức độ vừa, nhóm LIC<br /> mức độ nặng lần lượt là -485 ± 1102 ng/ml (p =<br /> 0,02); -46,5 ± 1114 ng/ml (p = 0,9); -624 ± 1086<br /> ng/ml (p = 0,01) (Bảng 4)<br /> Bảng 4: Thay đổi SF sau 1 năm điều trị DFX<br /> SF (ng/ml) Lúc đầu<br /> Tất cả<br /> 2926 ±<br /> 1610<br /> LIC 7-15<br /> 2364 ±<br /> mg/gdw<br /> 992<br /> LIC > 15<br /> 3105 ±<br /> mg/gdw<br /> 1742<br /> <br /> Kết thúc<br /> 2441 ±<br /> 1334<br /> 2317 ±<br /> 793<br /> 2480 ±<br /> 1478<br /> <br /> ∆ SF<br /> -485 ±<br /> 1102<br /> -46,5 ±<br /> 1114<br /> -624 ±<br /> 1086<br /> <br /> p<br /> 0,02<br /> 0,9<br /> 0,01<br /> <br /> Mức giảm SF ở nhóm LIC mức độ nặng<br /> nhiều hơn mức độ vừa (-624 ± 1086 so với -46,5 ±<br /> 1114 ng/ml) (p = 0,2). Mức giảm SF ở nhóm<br /> người lớn nhiều hơn nhóm trẻ em (-1690 ± 1187<br /> so với -170 ± 852 ng/ml) (p= 0,001).<br /> Sau 1 năm điều trị, tỷ lệ bệnh nhân có SF ><br /> 2500 ng/ml lúc đầu là 44,8% đã giảm còn 31%, tỷ<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu – Huyết Học<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> lệ bệnh nhân có SF từ 1000-2500 ng/ml đã tăng từ<br /> 55,2% lên 69% (p = 0,04)<br /> <br /> Ảnh hưởng của Deferasirox trên tim<br /> Sau 1 năm điều trị, mức tăng T2* ở tất cả<br /> bệnh nhân, nhóm LIC mức độ vừa, nhóm LIC<br /> mức độ nặng lần lượt là 1,2 ± 5,9 ms; 2,6 ± 6,1 ms;<br /> 0,7 ± 5,9 ms. Tuy nhiên các sự khác biệt đều<br /> không có ý nghĩa thống kê. Tỷ lệ bệnh nhân có<br /> T2* ≤ 20 ms không đổi (17,3%)<br /> So sánh giá trị phân suất tống máu thất trái<br /> (LVEF) lúc đầu và sau 1 năm điều trị của mẫu<br /> nghiên cứu thì không có sự khác biệt (67,5 so với<br /> 67,7 mg/gdw) cũng như theo mức độ LIC vừa và<br /> nặng thì cũng không có sự khác biệt.<br /> <br /> Biến cố bất lợi của Deferasirox<br /> Biến cố bất lợi được ghi nhận trên bệnh nhân<br /> có dùng ít nhất 1 liều DFX nên tổng số trường<br /> hợp được phân tích trên biến số này sẽ là 33<br /> trường hợp. Có 51,5% bệnh nhân ghi nhận có<br /> biến cố bất lợi xảy ra trong thời gian dùng thuốc,<br /> cụ thể được liệt kê trong bảng 5. Chúng tôi xét<br /> tình trạng tăng creatinin huyết thanh theo liều<br /> Deferasirox thì không thấy có sự khác biệt giữa 2<br /> nhóm dùng DFX ≤ 25 và > 25 mg/kg/ngày<br /> Bảng 5: Tỷ lệ các loại biến cố bất lợi<br /> Biến cố bất lợi<br /> Phát ban da<br /> Buồn nôn<br /> Nôn ói<br /> Đau bụng<br /> Tiêu chảy<br /> Giảm tiểu cầu < 100K/μl<br /> Tăng ALT/AST từ 3 - 5 lần<br /> giới hạn trên<br /> Tăng ALT/AST ≥ 5 lần giới<br /> hạn trên<br /> *<br /> Tăng creatinin<br /> <br /> Số lượng bệnh nhân (n,<br /> %)<br /> 3 (9,1)<br /> 1 (3)<br /> 1 (3)<br /> 4 (12,1)<br /> 1 (3) (liều 40 mg/kg/ngày)<br /> 1 (3)<br /> 6 (20,6)<br /> 3 (10,3)<br /> 9 (31)<br /> <br /> * > 33% so với lúc đầu nhưng ≤ giới hạn trên, hai lần liên<br /> tiếp<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Nghiên cứu của chúng tôi là nghiên cứu đầu<br /> tiên ở Việt Nam nhằm đánh giá hiệu quả và độ<br /> an toàn của DFX ở bệnh nhân thalassemia. Mẫu<br /> nghiên cứu có đặc điểm là quá tải sắt nặng dù<br /> <br /> 99<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> đang dùng thuốc thải sắt trước đó. Giá trị LIC<br /> trung bình và SF trung bình lúc đầu đều cao hơn<br /> ngưỡng được xem là có dự hậu không tốt. Giá trị<br /> tuyệt đối trung bình LIC lúc đầu đo được là 21,5<br /> ± 8,6 mg/gdw. Không có trường hợp nào quá tải<br /> sắt ở gan mức độ nhẹ. Khi phân tích tình trạng<br /> quá tải sắt ở gan lúc đầu theo nhóm tuổi, chúng<br /> tôi ghi nhận nhóm trẻ em có quá tải sắt ở gan ít<br /> hơn nhóm người lớn (19,5 so với 28,7 mg/gdw)<br /> (p = 0,01). Kết quả này tương tự với nghiên cứu<br /> ESCALATOR(11) (17 so với 20 mg/gdw). Điều này<br /> có thể lý giải là do bệnh nhân trẻ em được can<br /> thiệp điều trị thải sắt sớm nên gánh nặng sắt<br /> chưa kịp lắng đọng nhiều bằng bệnh nhân người<br /> lớn. Nồng độ trung bình SF lúc đầu là 2926 ±<br /> 1610 ng/ml. Chúng tôi phân tích giá trị trung<br /> bình SF theo nhóm trẻ em và người lớn thì<br /> không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa 2<br /> nhóm này.<br /> Các nghiên cứu trước đây đều đồng thuận<br /> rằng hiệu quả của DFX tùy thuộc vào cả hai yếu<br /> tố liều dùng và lượng sắt quá tải(7,8,10,11). Liều DFX<br /> trung bình dùng trong 1 năm nghiên cứu của<br /> chúng tôi là 26,6 và liều bắt đầu là 20,9<br /> mg/kg/ngày. Có 93,7% bệnh nhân được tăng liều<br /> DFX vì SF có khuynh hướng tăng thêm sau 3<br /> tháng đầu điều trị, chứng tỏ bệnh nhân chưa đạt<br /> được mục tiêu giảm gánh nặng sắt. Nghiên cứu<br /> ESCALATOR(11) cũng ghi nhận liều DFX 20<br /> mg/kg/ngày không đủ để làm giảm gánh nặng<br /> sắt ở những bệnh nhân quá tải sắt nặng và có<br /> đến 78% phải tăng liều > 20 mg/kg/ngày. Theo<br /> thông tin từ nhà sản xuất, phần lớn bệnh nhân<br /> đều được bắt đầu với liều Deferasirox 20<br /> mg/kg/ngày, tuy nhiên có thể điều chỉnh dựa<br /> vào lượng sắt vào do truyền máu, gánh nặng sắt<br /> hiện tại và mục đích trị liệu. Các dữ liệu trên<br /> càng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chỉnh<br /> liều DFX kịp thời dựa trên SF và lượng máu<br /> truyền vào để chắc chắn rằng bệnh nhân sẽ đạt<br /> được mục tiêu giảm hay duy trì ổn định gánh<br /> nặng sắt.<br /> Tỷ lệ điều trị thành công ở tất cả bệnh<br /> nhân, nhóm trẻ em và người lớn lần lượt là<br /> <br /> 100<br /> <br /> 89,7%; 91,3% và 83,3% cao hơn so với nghiên<br /> cứu ESCALATOR(11) là 57%; 57,4% và 56%. Sự<br /> khác biệt này có lẽ là do chúng tôi dùng liều<br /> DFX cao hơn (26,6 so với 23,1 mg/kg/ngày)<br /> trong khi lượng máu truyền vào của chúng tôi<br /> ít hơn. Sau 1 năm điều trị, mẫu nghiên cứu đã<br /> đạt được cân bằng sắt âm tính với nồng độ<br /> LIC lúc đầu từ 21,5 giảm còn 11,3 mg/gdw với<br /> mức giảm LIC là -10,2 mg/gdw (p < 0,0001),<br /> tương đương với mức giảm LIC -10,2 mg/gdw<br /> ở nhóm T2* > 20 ms trong nghiên cứu của<br /> Pathare(7) (18 còn 7,8 mg/gdw), cao hơn so với<br /> nghiên cứu CORDELIA(8) là -8,9 mg/gdw. Việc<br /> giảm LIC ở bệnh nhân có quá tải sắt ở gan<br /> nặng rất có ý nghĩa trong việc cải thiện dự hậu<br /> của bệnh nhân(5,11).<br /> So sánh mức thay đổi LIC theo nhóm tuổi<br /> thì mức giảm LIC ở nhóm trẻ em thấp hơn<br /> người lớn (-9,9 so với -11 mg/gdw) dù sự khác<br /> biệt không có ý nghĩa thống kê. Kết quả này<br /> tương<br /> tự<br /> như<br /> trong<br /> nghiên<br /> cứu<br /> (11)<br /> ESCALATOR với các giá trị lần lượt là -2,9<br /> và -4,4 mg/gdw. Chúng tôi cho rằng vì nhóm<br /> bệnh nhân trẻ em có mục tiêu giữ Hemoglobin<br /> cao hơn nhóm người lớn nên lượng máu<br /> truyền vào nhiều hơn và như vậy lượng sắt<br /> vào do truyền máu cũng nhiều hơn. Hơn nữa,<br /> các nghiên cứu về dược động học đã cho thấy<br /> rằng khả năng bộc lộ với DFX ở trẻ em thấp<br /> hơn 20- 30% so với người lớn(3,6,9). Vì vậy,<br /> chúng tôi nghĩ cần có nghiên cứu với cỡ mẫu<br /> lớn hơn để đánh giá sự khác biệt này có ý<br /> nghĩa thống kê hay không và nếu có thì cần<br /> xác định sự khác biệt này có liên quan đến liều<br /> dùng, lượng sắt vào do truyền máu, đặc điểm<br /> dược động học của DFX hay là phối hợp các<br /> yếu tố trên.<br /> So sánh mức thay đổi LIC theo liều DFX,<br /> chúng tôi ghi nhận mức giảm LIC ở nhóm dùng<br /> DFX liều ≤ 25 thấp hơn nhóm dùng DFX liều > 25<br /> mg/kg/ngày (-5,6 so với -11,3 mg/gdw) (p= 0,04).<br /> Điều này khẳng định thêm quan sát của các<br /> nghiên cứu trước đây cho rằng DFX liều 25- 30<br /> mg/kg/ngày có tác dụng giảm gánh nặng sắt<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu – Huyết Học<br /> <br />