Đánh giá hiệu quả của các kỹ thuật lọc máu trong điều trị suy thận cấp ở người lớn tuổi

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA CÁC KỸ THUẬT LỌC MÁU<br /> TRONG ĐIỀU TRỊ SUY THẬN CẤP Ở NGƯỜI LỚN TUỔI<br /> Nguyễn Bách*, Nguyễn Đức Công*, Vũ Đình Hùng**, Châu Thị Kim Liên*,***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả của các kỹ thuật lọc máu trong điều trị suy thận cấp ở người lớn tuổi.<br /> Đối tượng: Có tất cả 113 bệnh nhân STC được lọc máu tại Bệnh viện Thống Nhất và Khoa Nội Thận Bệnh Viện Chợ Rẫy từ tháng 10/2006 đến tháng 10/ 2011.<br /> Phương pháp nghiên cứu: tiến cứu, quan sát, mô tả có đối chứng.<br /> Xử lý số liệu thống kê: Dựa theo các thuật toán thống kê y học thông thường với phần mềm SPSS 13.0.<br /> Kết quả: Tỷ lệ giảm ure trong lọc máu ngắt quãng ở NLT so với người trẻ là: 42,07% (khoảng tứ vị 31,9256,33) so với 35,71% (khoảng tứ vị 17,56- 49,91); p > 0,05 và tỷ lệ giảm ure sau siêu lọc 8 giờ ở NLT so với<br /> người trẻ là 32,18% (khoảng tứ vị 19,28- 42,59) so với 26,75% (khoảng tứ vị 13,57- 50,31); p > 0,05. Đối với lọc<br /> <br /> <br /> máu ngắt quãng: Na và K sau lọc (mmol/L) ở NLT so với người trẻ lần lượt là: 139 ± 4,76 so với 137,64 ±<br /> <br /> <br /> 6,00 (p > 0,05) và 3,77 ± 0,57 so với 3,78 ± 0,69; (p > 0,05). Sau 8 giờ siêu lọc: Na và K (mmol/L) ở NLT so với<br /> người trẻ lần lượt là: 139,03 ± 4,25 so với 141,08 ± 7,33 (p > 0,05) và 3,87 ± 0,69 so với 3,90 ± 0,53 ( p > 0,05).<br /> Tỷ lệ tử vong ở NLT so với người trẻ: 51,90% so với 32,35% (p < 0,05)<br /> Kết luận: Nghiên cứu 79 bệnh nhân STC lớn tuổi và 34 bệnh nhân trẻ tuổi STC làm chứng được lọc máu<br /> ngắt quãng và siêu lọc tại Bệnh Viện Thống Nhất và Chợ Rẫy. Chúng tôi rút ra được các kết luận sau. Tỷ lệ<br /> giảm ure máu sau lọc ở NLT hoàn toàn tương đương với người trẻ. Đối với lọc máu ngắt quãng, tỷ lệ giảm ure ở<br /> NLT so với người trẻ là 42,07% (31,92-56,33) so với 35,71% (17,56-49,91); p > 0,05. Đối với siêu lọc liên tục, tỷ<br /> lệ giảm ure ở NLT so với người trẻ là: 32,18% (19,28- 42,59) so với 26,75% (13,57- 50,31); p > 0,05. Thay đổi về<br /> điện giải và toan kiềm sau lọc máu cũng không khác nhau ở 2 nhóm tuổi (p > 0,05). Tỷ lệ tử vong chung ở bệnh<br /> nhân lớn tuổi STC lọc máu cao hơn so với người trẻ: 51,90% so với 32,35% (p < 0,05).<br /> Từ khoá: suy thận cấp (STC), người lớn tuổi (NLT), lọc máu ngắt quãng, siêu lọc liên tục.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EFFECTIVESS OF DIALYSIS IN TREATMENT OF ACUTE RENAL FAILURE IN THE ELDERLY<br /> Nguyen Bach, Nguyen Duc Cong, Vu Dinh Hung, Chau Thi Kim Lien<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 42 - 46<br /> Objective: Evaluating the effectiveness of hemodialysis and hemofiltration techniques in treatment of acute<br /> renal failure in the elderly.<br /> Patients and methods: Patients: 113 ARF patients treated by hemodialysis and hemofiltration in Thong<br /> Nhat and Cho Ray hospital from Oct, 2006 to Oct, 2011 were enrolled the study.<br /> Method: prospective and controlled.<br /> Stastictical analysis was performed by using SPSS version 13.0 with standard analysis.<br /> Results: Ure reduction rate in intermittent hemodialyis (first section) and continuous hemofiltration (after 8<br /> * Bệnh Viện Thống Nhất Tp HCM ** Học Viện Quân Y *** Khoa Nội thận- Bệnh Viện Chợ Rẫy<br /> Tác giả liên lạc: ThS. BS. Nguyễn Bách<br /> ĐT: 0918209808<br /> Email: bachnguyen32@yahoo.com<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> 43<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> hours hemofiltration) in the elderly group versus the controll group was 42.07% vs 35.71%; p > 0.05 and 32.18%<br /> <br /> <br /> vs 26.75% ; p > 0.05 respectively. In the intermittent hemodialysis: Na và K post dialysis (mmol/L) in the<br /> elderly group versus the controll group were: 139 ± 4.76 so với 137.64 ± 6.00 (p > 0.05) and 3.77 ± 0.57 so với<br /> <br /> <br /> 3.78 ± 0.69; p > 0.05 respectively. After 8 hours of hemofilttration: Na và K (mmol/L) in the elderly group<br /> versus the young group were 139.03 ± 4.25 vs 141.08 ± 7.33 (p > 0.05) and 3.87 ± 0.69 vs 3.90 ± 0.53 ( p > 0.05)<br /> respectively. Mortality rate in the elderly versus the young group was 51.90% vs 32.35% (p < 0.05)<br /> Conclusions: Effectiveness of hemodialysis and continuous hemofiltration section in reducing urea in the<br /> elderly was comparable with the young. Electrolyte changes was not different between two groups. Mortality rate<br /> in the ARF elderly treated dialysis was higher than the young group: 51.90% vs 32.35% (p < 0.05), espectially in<br /> the patients treated by continuous hemofiltration.<br /> Key words: Acute renal failure, elderly, intermittent hemodialysis, continuous hemofiltration<br /> máu ngắt quãng trong điều trị STC và nhận thấy<br /> MỞ ĐẦU<br /> siêu lọc liên tục an toàn hơn lọc máu ngắt quãng<br /> Hiện tại chưa có hướng dẫn (guidline) nào<br /> xét về khía cạnh ổn định HA trong lúc lọc, ít xảy<br /> về các kỹ thuật lọc máu dành riêng cho bệnh<br /> ra biến chứng mất cân bằng sau lọc nhưng lại dễ<br /> nhân suy thận cấp (STC) lớn tuổi nên điều trị<br /> bị biến chứng chảy máu khi lọc máu liên tục do<br /> vẫn đang áp dụng phác đồ chung của STC.<br /> phải dùng một lượng lớn thuốc kháng đông, kết<br /> Đặc điểm của STC ở người lớn tuổi (NLT)<br /> quả điều trị còn hạn chế và tỷ lệ tử vong ở mức<br /> là rối loạn chức năng thận xảy ra trong bệnh<br /> cao(8). Lọc máu liên tục áp dụng cho bệnh nhân<br /> cảnh toàn thân nặng và thận được xem như là<br /> lớn tuổi có gì khác biệt về kỹ thuật, biến chứng<br /> “nạn nhân” do đó điều trị thường khó khăn<br /> và hiệu quả so với người trẻ không?. Cũng chưa<br /> hơn so với người trẻ, đòi hỏi kết hợp giữa<br /> có nhiều nghiên cứu về vấn đề này. Một số<br /> điều trị nội khoa và lọc máu, kết hợp với điều<br /> nghiên cứu mô tả cho thấy ở NLT lọc máu dễ bị<br /> trị các bệnh lý nội khoa khác một cách toàn<br /> hạ huyết áp, loạn nhịp, dễ có biến chứng chảy<br /> diện. Mặt khác, điều trị STC ở NLT còn khó<br /> máu, nguy cơ xảy ra hội chứng mất cân bằng, tỷ<br /> khăn hơn so với người trẻ do NLT có nhiều<br /> lệ tử vong cao và chi phí cao hơn so với người<br /> bệnh nền và do thận và các hệ cơ quan khác<br /> trẻ tuổi(5,3).<br /> cũng đã bị suy giảm chức năng.<br /> Áp dụng chỉ định và kỷ thuật lọc máu<br /> Một số vấn đề còn tranh luận trong lọc máu<br /> cho NLT và đang được nghiên cứu: chỉ định lọc<br /> máu: nên chỉ định lọc máu sớm hơn ở NLT?.<br /> Còn nhiều ý kiến tranh luận và các bằng chứng<br /> y học trái ngược nhau. Các khuyến cáo được<br /> đưa ra vẫn là tùy từng bệnh nhân cụ thể, cân<br /> nhắc từng trường hợp lâm sàng và nên dựa vào<br /> nhiều yếu tố như giai đoạn của STC (độ nặng),<br /> số cơ quan bị suy và mức độ nặng của các cơ<br /> quan, tốc độ thay đổi các chỉ số hóa sinh huyết<br /> thanh (ure, creatinin)(5).<br /> <br /> chung cho cả 2 nhóm tuổi. Nghiên này được<br /> thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả của các kỷ<br /> thuật lọc máu trong điều trị suy thận cấp ở<br /> người lớn tuổi.<br /> <br /> Chọn lựa kỹ thuật lọc máu: vẫn chưa có<br /> nhiều nghiên cứu so sánh về hiệu quả, biến<br /> chứng và tỷ lệ tử vong giữa kỹ thuật lọc máu<br /> ngắt quãng và siêu lọc liên tục ở NLT. Có<br /> nghiên cứu so sánh giữa siêu lọc liên tục và lọc<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> + Độ tuổi: 2 nhóm. Nhóm 1 (NLT) ≥ 60 tuổi,<br /> có 79 bệnh nhân. Nhóm 2 (người trẻ): 18-59 tuổi,<br /> nhóm chứng, có 34 bệnh nhân.<br /> <br /> 44<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng<br /> Có tất cả 113 bệnh nhân STC được lọc máu<br /> tại Bệnh Viện Thống Nhất và Khoa Nội Thận Bệnh Viện Chợ Rẫy từ tháng 10/2006 đến tháng<br /> 10/ 2011.<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> + Chẩn đoán STC: creatinin huyết thanh<br /> tăng ≥ 176,8 µmol/L (2mg/dl) và xác định được ít<br /> nhất 1 nguyên nhân gây ra STC(2,9)<br /> + Đầy đủ các thông tin, xét nghiệm như<br /> bệnh án nghiên cứu đề ra.<br /> + BN và gia đình đồng ý lọc máu, không bỏ<br /> dỡ và không chuyển đổi phương pháp lọc máu<br /> vì lý do kinh tế.<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Khi có 1 trong các yếu tố: không xác định<br /> được nguyên nhân STC, tiền sử suy thận mạn<br /> (creatinin huyết thanh 3 tháng trước > 176,8<br /> µmol/L), khi nhập viện đã có các biểu hiện của<br /> suy thận mạn rõ ràng như thiếu máu mạn nặng,<br /> siêu âm 2 thận teo hoặc tăng cản âm vùng vỏ<br /> thận trên siêu âm, tử vong trong vòng 24 giờ sau<br /> khi nhập viện.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Tiến cứu, quan sát, mô tả có đối chứng.<br /> <br /> Các tiêu chuẩn chẩn đoán và điều trị sử<br /> dụng trong nghiên cứu<br /> - Chỉ định lọc máu cấp cứu<br /> STC có một trong các biến chứng sau: hội<br /> chứng nhiễm độc ure huyết; viêm màng ngoài<br /> tim do STC; qúa tải thể tích tuần hoàn đáp ứng<br /> kém với thuốc lợi tiểu đặc biệt có biểu hiện phù<br /> <br /> <br /> phổi; tăng K máu nặng (K huyết thanh > 6,5<br /> mEq/l hoặc 5,5-6,5mEq/L và có biểu hiện tăng<br /> <br /> K máu trên ECG); toan chuyển hóa nặng ( pH <<br /> 7,2) không đáp ứng điều trị nội khoa(7). Tuỳ theo<br /> tình trạng lâm sàng và xét nghiệm của từng<br /> bệnh nhân sẽ được chỉ định lọc máu hằng ngày,<br /> cách ngày hoặc chuyển sang lọc máu.<br /> - Chỉ định siêu lọc liên tục<br /> STC có HA thấp (HA< 90/60 mmHg có/<br /> không sử dụng thuốc vận mạch); STC ở BN có<br /> suy tim nặng và STC trong bệnh cảnh suy đa cơ<br /> quan(10). Tuỳ tình trạng của từng BN sẽ quyết<br /> định thời gian lọc máu, thời điểm chuyển sang<br /> lọc máu ngắt quãng.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Chỉ số giảm ure trước – sau lọc (lọc máu<br /> ngắt quãng) và thời điểm bắt đầu lọc máu (T0)<br /> và sau 8 giờ (T8) đối với siêu lọc liên tục; điều<br /> chỉnh rối loạn điện giải, toan kiềm sau lọc máu<br /> và tỷ lệ tử vong do tất cả nguyên nhân.<br /> <br /> - BN sống hay tử vong<br /> Tử vong được ghi nhận khi BN được xác<br /> định tử vong tại bệnh viện hoặc bệnh quá nặng<br /> người nhà xin về và tử vong tại nhà ngay sau<br /> đó.<br /> Xử lý số liệu thống kê<br /> Dựa theo các thuật toán thống kê y học<br /> thông thường và dùng máy vi tính với phần<br /> mềm SPSS 13.0.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Bảng 1: Đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân suy thận<br /> cấp lọc máu<br /> Đặc điểm lâm<br /> sàng chính<br /> <br /> Nhóm NLT<br /> n = 79<br /> <br /> Nhóm<br /> chứng<br /> n = 34<br /> Tuổi trung bình 76,6 ± 7,65 37,1±12,9<br /> Nhóm nguyên nhân STC<br /> Trước thận, n (%) 62 (78,48) 20 (58,82)<br /> Tại thận, n (%) 12 (15,79) 11 (32,35)<br /> Sau thận, n (%)<br /> 5 (6,33)<br /> 3 (8,83)<br /> STC thể thiểu-vô<br /> 48,05<br /> 70,59<br /> niệu (%)<br /> Suy hệ tạng khác kèm theo<br /> Hạ huyết áp, n (%) 32 (40,51) 12 (35,29)<br /> Suy hô hấp, n (%) 39 (49,37) 10 (29,41)<br /> RLCN gan, n (%) 30 (37,97) 22 (64,71)<br /> <br /> <br /> <br /> 2<br /> <br /> p<br /> <br /> < 0,01<br /> <br /> 4,195<br /> <br /> 0,09<br /> <br /> 4,839<br /> <br /> 0,02<br /> <br /> 0,272<br /> 3,854<br /> 6,837<br /> <br /> 0,380<br /> 0,038<br /> 0,008<br /> <br /> Bảng 2: Các chỉ định lọc máu cấp cứu.<br /> Chỉ định<br /> <br /> Nhóm Nhóm chứng<br /> NLT<br /> Lọc máu cấp cứu<br /> Số BN<br /> 79<br /> 34<br /> Tăng K máu, n (%)<br /> 3 (3,79)<br /> 3 (8,82)<br /> Quá tải dịch, n (%)<br /> 18 (22,78) 12 (35,29)<br /> Hội chứng tăng ure huyết, n (%) 17 (21,52)<br /> 3 (8,82)<br /> Toan chuyển hoá mất bù, n (%) 4 (5,06)<br /> 2 (5,88)<br /> Kết hợp ≥ 2 chỉ định trên, n (%) 37 (46,84) 14 (41,18)<br /> Siêu lọc liên tục<br /> Số BN<br /> 31<br /> 13<br /> STC có huyết áp thấp, n (%) 23 (74,19) 11 (84,62)<br /> STC có tổn thương cơ quan 8 (25,81)<br /> 2 (15,38)<br /> khác, n (%)<br /> <br /> - Đánh giá hiệu quả lọc máu<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> 45<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Bảng 3: Các kỹ thuật lọc máu được áp dụng điều trị<br /> suy thận cấp và khảo sát tỷ lệ tử vong theo từng kỹ<br /> thuật.<br /> 2<br /> Nhóm<br /> Nhóm<br /> <br /> NLT<br /> chứng<br /> n = 79<br /> n = 34<br /> Kỹ thuật lọc máu<br /> Ngắt quãng, n (%) 48 (60,76) 21 (62,86) 0,01<br /> Siêu lọc liên tục, n (%) 31 (39,24) 13 (37,14)<br /> Tỷ lệ tử vong chung<br /> Số BN lọc máu<br /> 79<br /> 34<br /> Số BN tử vong<br /> 41<br /> 11<br /> Tỷ lệ tử vong<br /> 51,90<br /> 32,35 3,656<br /> Tỷ lệ tử vong theo từng kỹ thuật<br /> Kỹ thuật ngắt quãng<br /> Số BN lọc máu ngắt<br /> 48<br /> 21<br /> quãng<br /> Tử vong, n (%)<br /> 17 (35,42) 3 (14,29) 3,169<br /> Kỹ thuật siêu lọc liên tục<br /> Số BN siêu lọc liên tục<br /> 31<br /> 13<br /> Tử vong, n (%)<br /> 24 (77,42) 8 (61,54) 1,165<br /> <br /> Kỹ thuật lọc máu<br /> <br /> p<br /> <br /> 0,546<br /> <br /> 0,043<br /> <br /> 0,064<br /> <br /> 0,236<br /> <br /> Bảng 4: Nồng độ ure, creatinin trước-sau lọc máu<br /> ngắt quãng (lần đầu tiên)<br /> Chỉ số<br /> <br /> Nhóm NCT Nhóm chứng<br /> n = 48<br /> n = 21<br /> <br /> Ure trước lọc (mmol/L)<br /> Trung vị<br /> 28,3<br /> 22,75<br /> Khoảng tứ vị (25%- 21,7 – 38,3 14,87 – 30,53<br /> 75%)<br /> Ure sau lọc (mmol/L)<br /> Trung vị<br /> 15,9<br /> 11,4<br /> Khoảng tứ vị (25%- 11,6 – 20,75 8,89 – 18,8<br /> 75%)<br /> Tỷ lệ giảm ure (%)<br /> Trung vị<br /> 42,07<br /> 35,71<br /> Khoảng tứ vị (25%31,92 17,56 – 49,91<br /> 75%)<br /> 56,33<br /> Creatinin trước lọc (µ<br /> mol/L)<br /> Trung vị<br /> 386<br /> 446,92<br /> Khoảng tứ vị<br /> (25%-75%)<br /> 282 – 595 262,5 – 805,30<br /> Creatinin sau lọc (µ<br /> mol/L)<br /> Trung vị<br /> 225<br /> 267,50<br /> Khoảng tứ vị<br /> 170 – 331 163,25- 374,50<br /> (25%-75%)<br /> <br /> p<br /> <br /> 0,004<br /> <br /> 0,068<br /> <br /> Ure trước siêu lọc<br /> <br /> 46<br /> <br /> Nhóm NCT Nhóm chứng<br /> n = 31<br /> n = 13<br /> <br /> Nhóm NCT Nhóm chứng<br /> n = 31<br /> n = 13<br /> <br /> (mmol/L)<br /> Trung vị<br /> 22,95<br /> Khoảng tứ vị(25%- 15,1 – 32,95<br /> 75%)<br /> Ure sau 8 giờ siêu<br /> lọc (mmol/L)<br /> Trung vị<br /> 13,85<br /> Khoảng tứ vị (25%- 9,65 – 20,45<br /> 75%)<br /> Tỷ lệ giảm ure (%)<br /> Trung vị<br /> Khoảng tứ vị<br /> 32,18<br /> (25%-75%)<br /> 19,28- 42,59<br /> Creatinin trước siêu<br /> lọc (µ mol/L)<br /> Trung vị<br /> 312<br /> Khoảng tứ vị<br /> 230,2 - 417,2<br /> (25%-75%)<br /> Creatinin sau 8 giờ<br /> siêu lọc (µ mol/L)<br /> Trung vị<br /> 181<br /> Khoảng tứ vị (25%- 154,7- 285,5<br /> 75%)<br /> <br /> Chỉ số<br /> (Trị trung bình ± SD)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 0,316<br /> <br /> 286<br /> 0,425<br /> 221,50 – 438,5<br /> <br /> 227,50<br /> 129,7 - 332,7<br /> <br /> 0,9<br /> <br /> Nhóm NCT Nhóm chứng<br /> n = 48<br /> n = 21<br /> <br /> p<br /> <br /> 137,6 ± 6,0 0,494<br /> <br /> trước lọc (mmol/L) 4,69 ± 0,94<br /> <br /> 4,39 ± 1,11<br /> <br /> 0,32<br /> <br /> 3,77 ± 0,57<br /> <br /> 3,78 ± 0,69<br /> <br /> 0,96<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bảng 7: Thay đổi về điện giải (Na , K ) sau 8 giờ<br /> siêu lọc đầu tiên<br /> Chỉ số<br /> (Trị trung bình ± SD)<br /> Na<br /> <br /> <br /> <br /> trước lọc (mmol/L)<br /> <br /> <br /> Na sau lọc (mmol/L)<br /> <br /> <br /> K trước lọc (mmol/L)<br /> <br /> <br /> K sau lọc (mmol/L)<br /> <br /> p<br /> <br /> 26,75<br /> 13,57 – 50,31<br /> <br /> 0,028<br /> <br /> 139 ± 4,76<br /> <br /> Na sau lọc (mmol/L)<br /> <br /> K sau lọc (mmol/L)<br /> <br /> 0,382<br /> <br /> 10,25<br /> 7,93 – 11,90<br /> <br /> 131,9 ± 5,8 0,574<br /> <br /> <br /> <br /> 0,414<br /> <br /> 13,2<br /> 11,8 – 20,15<br /> <br /> trước lọc (mmol/L) 132,8 ± 7,2<br /> <br /> <br /> K<br /> 0,053<br /> <br /> p<br /> <br /> Bảng 6: Điện giải và toan kiềm trước - sau lọc máu<br /> ngắt quãng<br /> <br /> Na<br /> <br /> Bảng 5: Hiệu quả giảm ure, creatinin sau 8 giờ siêu<br /> lọc đầu tiên<br /> Chỉ số<br /> <br /> Chỉ số<br /> <br /> Nhóm NCT<br /> n = 31<br /> <br /> Nhóm<br /> p<br /> chứng<br /> n = 13<br /> 139,2 ± 7,2 140,1 ± 4,9 0,639<br /> 139,0 ±4,3<br /> <br /> 141,1 ± 7,3 0,378<br /> <br /> 4,66 ± 0,98 4,46 ± 0,74 0,47<br /> 3,87 ± 0,69 3,90 ± 0,53 0,87<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Bảng 1 mô tả các đặc điểm của bệnh nhân<br /> STC lọc máu. Không có sự khác biệt về tỷ lệ các<br /> nhóm nguyên nhân STC và tỷ lệ STC kèm hạ<br /> <br /> 0,002<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> HA ở 2 nhóm tuổi. Nhưng ở NLT, tỷ lệ STC<br /> được lọc máu có kèm theo suy hô hấp cao hơn<br /> so với nhóm trẻ tuổi. Trong khi đó, tỷ lệ bệnh<br /> nhân trẻ tuổi STC thể vô niệu – thiểu niệu và có<br /> rối loạn chức năng gan cao hơn so với bệnh<br /> nhân lớn tuổi (p < 0,05). Bảng 2 trình bày các chỉ<br /> định lọc máu, siêu lọc được áp dụng tương tự<br /> nhau cho 2 nhóm BN.<br /> <br /> Đánh giá hiệu quả lọc máu<br /> Xét về hiệu suất thanh thải các chất có trọng<br /> lượng phân tử thấp như ure, creatinin: đối với<br /> lọc máu ngắt quãng, kết quả ở bảng 4 cho thấy<br /> nồng độ creatinin huyết thanh trước lọc tương<br /> đương nhau và nồng độ ure, creatinin huyết<br /> thanh sau lọc không khác nhau ở 2 nhóm tuổi.<br /> Tỷ lệ giảm ure ở nhóm BN lớn tuổi có xu hướng<br /> cao hơn so với nhóm chứng. Nguyên nhân là do<br /> nồng độ ure trước lọc ở nhóm STC lớn tuổi cao<br /> hơn so với nhóm trẻ tuổi nên chênh lệch<br /> gradient nồng độ ure lớn hơn vì vậy hiệu suất<br /> lọc cao hơn cho dù tất cả các thông số lọc máu<br /> khác (tốc độ bơm máu, thời gian lọc, màng<br /> lọc…) tương đương nhau. Đối với siêu lọc liên<br /> tục tỷ lệ giảm ure ở NLT cũng tương đương với<br /> nhóm chứng (bảng 5).<br /> <br /> <br /> thận nặng còn do nhiều yếu tố khác như rối<br /> loạn chức năng các hệ cơ quan khác kèm theo.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Nghiên cứu 79 bệnh nhân STC lớn tuổi và 34<br /> bệnh nhân trẻ tuổi STC làm chứng được lọc máu<br /> ngắt quãng và siêu lọc tại Bệnh Viện Thống<br /> Nhất và Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh.<br /> Chúng tôi rút ra được các kết luận sau<br /> Tỷ lệ giảm ure máu sau lọc ở NLT hoàn toàn<br /> tương đương với người trẻ. Đối với lọc máu<br /> ngắt quãng, tỷ lệ giảm ure ở NLT so với người<br /> trẻ là 42,07% (31,92-56,33) so với 35,71% (17,5649,91); p > 0,05. Đối với siêu lọc liên tục, tỷ lệ<br /> giảm ure ở NLT so với người trẻ là: 32,18%<br /> (19,28- 42,59) so với 26,75% (13,57- 50,31); p ><br /> 0,05. Thay đổi về điện giải và toan kiềm sau lọc<br /> máu cũng không khác nhau ở 2 nhóm tuổi (p ><br /> 0,05).<br /> Tỷ lệ tử vong chung ở bệnh nhân lớn tuổi<br /> STC lọc máu cao hơn so với người trẻ: 51,90% so<br /> với 32,35% (p < 0,05).<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> Lọc máu giúp điều chỉnh tốt các ion Na ,<br /> <br /> K . Kết quả bảng 6,7 cho thấy nồng độ các ion<br /> <br /> <br /> Na , K trước và sau lọc ở cả 2 nhóm tuổi<br /> không khác biệt có ý nghĩa thống kê. Nồng độ<br /> <br /> <br /> ion Na , K sau lọc được đưa về giới hạn bình<br /> thường sau lọc ở cả 2 nhóm tuổi đối với cả 2 kỹ<br /> thuật lọc.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Tỷ lệ tử vong chung<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Ở BN lọc máu ở NLT cao hơn người tuổi<br /> cao hơn so nhóm trẻ tuổi: 51,90% so với<br /> 32,35%; p < 0,05, (bảng 3). Tỷ lệ này thấp hơn<br /> tác giả Kohli ở Ấn Độ (72,5%) ở BN > 60 tuổi<br /> tại ICU(9) và tương đương với Dominik (47%)<br /> với tuổi trung bình là 62,15 ± 15(6) và Haque<br /> Ammar. Khi phân tích riêng từng kỹ thuật lọc<br /> máu, kết quả bảng 3 cũng còn cho thấy tỷ lệ<br /> tử vong đặc biệt cao đối với kỹ thuật siêu lọc.<br /> Tử vong trong STC bên cạnh do tổn thương<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 7.<br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> 10.<br /> 11.<br /> <br /> Ammar H et al (2010). Survival of elderly patients with acute<br /> kidney injury requiring continuous renal replacement therapy.<br /> Int. J. Gerontology 1, 46-51.<br /> Baraldi A (1998). Acute renal failure of medical type in an elderly<br /> population. Nephrol Dial Transplant 13 (Suppl 7): 25-29.<br /> Bonello M, Petras D; Ricci Z, Zamperetti N and Ronco C (2009).<br /> Acute renal failure in the elderly critically ill patient. Critical Care<br /> Nephrology 1675-1680 (PUBMed serach).<br /> Bouphy PD, Somers MJG, Baum MA (2005). Multicenter<br /> evaluation of anticoagulation in patient receving continuous<br /> renal replacement therapy. NDT 20, 1416-1421.<br /> Chronopoulis A, Cruz DN, Ronco C (2010). Hospital- acquired<br /> acute renal injury in the elderly. Nat Rev Nephrol 6, 141-49.<br /> Dominik EU, Jacob SH, Ferari P et al. (2009). Comparition of<br /> continuous and intermittent renal replacement theraphy for<br /> acute renal failure. NDT 20: 1630-1637.<br /> Hà Hoàng Kiệm (2009). “Hội chứng suy thận cấp”. Điều trị nội<br /> khoa. Trang 13-22. Học viện quân y. NXB Quân đội nhân dân.<br /> Hsieh CW and Chen H (2007). Continuous renal replacement<br /> therapy for acute renal failure in the elderly. Int. J. Gerontology<br /> 1, 46-51.<br /> Kohli HS (2000). Treatment – related acute renal failure in the<br /> elderly: a hospital –based prospective study. Nephrol Dial<br /> Transplant 15, 212-217.<br /> Levy J (2009). Management of acute kidney injury. Oxford<br /> Handbook of Dialysis 3rd Edition.<br /> Ponikvar R, Buturorie J (1995). Hemodialysis in patients with<br /> high risk of hemorrhage: prostacyclin vs Citrate vs heparin-free.<br /> Journal Americal Society of Nephrology 6, 4.<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> 47<br /> <br />