intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đánh giá kết quả bước đầu thay khớp háng tại khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện Thanh Nhàn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

4
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh lý khớp háng có chỉ định thay khớp háng tại khoa ngoại Thần kinh; Đánh giá kết quả bước đầu phẫu thuật thay khớp háng tại khoa ngoại thần kinh.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đánh giá kết quả bước đầu thay khớp háng tại khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện Thanh Nhàn

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 487 - THÁNG 2 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU THAY KHỚP HÁNG TẠI KHOA NGOẠI THẦN KINH, BỆNH VIỆN THANH NHÀN Phạm Quang Phúc*, Tạ Văn Tư*, Lương Cầm Phong*, Hoàng Ngọc Tân* TÓM TẮT 14 SUMMARY Đặt vấn đề: Tổn thương khớp háng là hậu EVALUATION OF INITIAL RESULT quả của của chấn thương và nhiều bệnh lý: hoại OF HIP REPLACEMENT SURGERY tử vô trùng chỏm xương đùi, thoái hóa khớp AT DEPARTMENT OF háng…Thay khớp háng là phẫu thuật cắt bỏ các NEUROSURGERY - THANH NHAN phần khớp hư hỏng thay vào đó bằng khớp nhân HOSPITAL tạo nhằm mục đích phục hồi chức năng của Hip injury is a consequence of trauma and khớp. Mục tiêu: 1)Đặc điểm lâm sàng, cận lâm many conditions: aseptic necrosis of the femur, sàng bệnh lý khớp háng có chỉ định thay khớp hip degeneration ... A hip replacement is surgery háng tại khoa ngoại Thần kinh. 2) Đánh gía kết to remove damaged joint parts instead. Artificial quả bước đầu phẫu thuật thay khớp háng tại khoa joints aimed at rehabilitation of joints. ngoại thần kinh. Đối tượng và phương pháp Objectives: 1) Clinical and subclinical nghiên cứu: 12 BN được phẫu thuật thay khớp characteristics of hip arthritis with indications of háng tại khoa Ngoại thần kinh, từ tháng 12/2018 hip replacement in neurosurgery. 2) Evaluation đến tháng 2/2020, nghiên cứu mô tả tiến cứu. of initial results of hip replacement surgery at Kết quả: Tuổi trung bình 69,75 ± 14,3 tuổi, nam neurosurgery. Subjects and research methods: 75%, nữ 25%. Khớp háng bị tổn thương: bên 12 patients underwent hip replacement surgery at phải 16,6%, bên trái 83,4%. Bệnh lý thường gặp the Department of Neurology, from December là gãy cổ xương đùi chiếm 83,4%. Thay khớp 2018 to February 2020, the study described the háng bán phần chiếm 83,4% và thay khớp háng study. Results: Average age 69.75 ± 14.3 years, toàn phần chiếm 16,6%. Kết quả phục hồi chức male 75%, female 25%. Damaged groin: right năng tốt và rất tốt là 92,7%. Kết luận: Thay side 16.6%, left 83.4%. The common pathology khớp háng mang lại kết quả phục hồi chức năng is femoral neck fracture accounting for 83.4%. tốt. Partial hip replacement accounted for 83.4% and Từ khóa: khớp háng, thay khớp,khớp nhân total hip replacement accounted for 16.6%. The tạo result of good and very good rehabilitation is 92.7%. Conclusion: The hip replacement brings about good rehabilitation results. Keywords: hip, hip injury, hip replacement *Bệnh viện Thanh Nhàn surgery Chịu trách nhiệm chính: Phạm Quang Phúc Email: bsphamquangphuc@gmail.com I. ĐẶT VẤN ĐỀ Ngày nhận bài: 14/11/2019 Tổn thương khớp háng là hậu quả của Ngày phản biện khoa học: 10/12/2019 chấn thương và nhiều bệnh lý: hoại tử vô Ngày duyệt bài:15/01/2020 75
  2. BỆNH VIỆN THANH NHÀN KỶ NIỆM 65 NĂM NGÀY THẦY THUỐC VIỆT NAM 27.2.2020 trùng chỏm xương đùi, thoái hóa khớp II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU háng… Cho đến nay có nhiều phương pháp 2.1. Đối tượng điều trị tổn thương khớp háng do chấn 12 bệnh nhân được thay khớp háng: bán thương hay bệnh lý. Bao gồm điều trị bảo phần và toàn phần tại khoa ngoại thần kinh tồn kết hợp xương hay thay khớp háng. Điều từ tháng 12/2018 đến tháng 2/2020 trị bảo tồn thường đem lại kết quả liền xương 2.2. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả thấp (30-40%), để lại nhiều di chứng như tiến cứu loét, nhiễm trùng hô hấp, tiết niệu, khớp giả 2.2.1. Chẩn đoán hoặc tử vong nhất là đối với bệnh nhân lớn - Thăm khám lâm sàng tuổi [1]. Thay khớp háng để điều trị những - Chụp Xquang thường quy khớp háng 2 bệnh lý của khớp háng như thoái hoá khớp, bình diện thẳng và nghiêng tiêu chỏm, gãy cổ xương đùi.... ngày nay đã 2.2.2. Loại khớp nhân tạo trở nên phổ biến, giúp phục hồi chức năng vốn có của khớp, tránh được biến chứng của - Khớp hàng toàn phần tổn thương khớp háng. Những phương pháp - Khớp háng bán phần thay khớp háng chính hiện nay là thay khớp 2.2.3.Chỉ định phẫu thuật: háng toàn phần bao gồm thay chỏm xương Bệnh nhân gãy cổ xương đùi do chấn đùi và ổ cối, hoặc thay bán phần là chỉ thay thương phân loại Garden 3, 4. chỏm xương đùi đơn thuần.Mỗi loại có Gãy liên mấu chuyển xương đùi mất những ưu nhược điểm khác nhau và chỉ định vững theo AO ( A2, A3) cho những trường hợp khác nhau mà yếu tố - Quy trình kỹ thuật: liên quan trực tiếp là độ tuổi và chất lượng + Đánh giá trước mổ: đánh giá toàn trạng xương.[2] bao gồm các chức năng hô hấp, tuần hoàn, Từ tháng 12/ 2018 đến nay tại bệnh viện các bệnh phối hợp, chụp X quang kiểm tra khoa Ngoại thần kinh đã tiến hành phẫu mức độ gãy và mức độ loãng xương. thuật thay khớp háng 12 bệnh nhân có bệnh + Chuẩn bị mổ và điều trị các bệnh phối lý tại khớp háng cho kết quả tốt. Vì vậy hợp. chúng tôi thực hiện đề tài nhằm mục đích: + Quy trình mổ: gây tê hoặc gây mê, vệ 1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh lý khớp háng có chỉ định thay khớp sinh vùng mổ, rạch da và bộc lộ vùng gãy, háng tại khoa ngoại Thần kinh cắt lấy chỏm xương đùi, thay khớp háng bán 2. Đánh gía kết quả bước đầu phẫu thuật phần có cement hoặc không cement, đặt lại thay khớp háng tại khoa ngoại thần kinh. khớp và đóng vết mổ. Bất động chi gãy. 76
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 487 - THÁNG 2 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Các thì phẫu thuật [6] Thì 1: Rạch da, bộc lộ khớp nhìn rõ cổ xương đùi. Hình 2.1. Hình Đường rạch da Thì 2: Cắt cổ xương đùi, lấy chỏm Hình 2.2. Vị trí cắt cổ xương đùi và cắt bằng cưa lắc Thì 3: Chuẩn bị doa ổ cối Hình 2.3. Thử ổ cối 77
  4. BỆNH VIỆN THANH NHÀN KỶ NIỆM 65 NĂM NGÀY THẦY THUỐC VIỆT NAM 27.2.2020 Thì 4: Chuẩn bị xương đùi 
 Hình 2.4. Vị trí khoan ống tủy Hình 2.5. Nắn lại khớp háng nhân tạo sau khi đã xác định tốt Thì 5: Nắn lại khớp, đóng vết mổ. - Đánh giá chức năng theo phương pháp - Hậu phẫu: điều trị bằng kháng sinh, Charnley [3] thay băng vết mổ và tập phục hồi chức năng theo phác đồ từ ngày thứ 2 sau mổ. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU - Đánh giá kết quả sau phẫu thuật: Ở các 3.1. Giới và tuổi BN: thời điểm 1 tháng, 3 tháng hoặc bất cứ lúc - Giới: 9 BN nữ (75%) và 3 BN nam nào có diễn biến bất thường. (25), tỉ lệ nữ/nam là 3/1. - Kết quả Xquang sau mổ: Dựa theo tiêu - Độ tuổi trung bình là 69,75 tuổi, thấp chuẩn của John Craford Adams. nhất là 50 tuổi, cao nhất là 85 tuổi, 3.2. Nguyên nhân bênh lý: Bảng1. Phân loại tổn thương khớp háng Phân loại n n Garden 1 0 Gãy cổ xương đùi 10 Garden 2 0 78
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 487 - THÁNG 2 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Garden 3 7 Garden 4 3 A1 0 Gãy liên mấu chuyển A2 0 2 A3 2 N 12 - Chân trái: 10/12 BN, chân phải 2/12 BN 3.2.2. Loại khớp háng nhân tạo - Khớp háng bán phần: 10 - Khớp háng toàn phần: 02 3.3. Thời gian phẫu thuật: Trung bình 90,5 phút ( ngắn nhất 60 phút, dài nhất 120 phút) 3.3. Thời gian nằm viện:trung bình 10,5 ngày, ngắn nhất 7 ngày, dài nhất 28 ngày. Bảng 2. Thời gian nằm viện Thời gian n Dưới 10 ngày 5 Từ 10 – 15 ngày 5 Trên 15 ngày 2 3.4. Biến chứng sớm sau mổ: - XQ sau mổ theo John Craford Adam: - Trật khớp háng: 0 BN (0%). Chính xác 100% - Gãy xương đùi: 0 BN (0%) - Kết quả sớm sau mổ: tất cả BN liền vết - Viêm phổi: 0 BN (0%) mổ tốt. - Nhiễm trùng vết mổ: 0 BN (0%) - Kết quả về chức năng khớp háng theo - Tổn thương thần kinh ngồi: 0 BN thang điểmCharnley 3.5. Kết quả phẫu thuật: Bảng 3. Đánh giá chức năng sau mổ theo thang điểm Charnley Thang điểm Charnley N Rất tốt 9 (75%) Tốt 2 (16,7%) Khá 1 (8,3%) Trung bình 0 Xấu 0 IV. BÀN LUẬN tồn kết hợp xương hay thay khớp háng. Điều Tổn thương khớp háng là hậu quả của trị bảo tồn thường đem lại kết quả liền xương chấn thương và nhiều bệnh lý: hoại tử vô thấp (30-40%), để lại nhiều di chứng như trùng chỏm xương đùi, thoái hóa khớp loét, nhiễm trùng hô hấp, tiết niệu, khớp giả háng… Cho đến nay có nhiều phương pháp hoặc tử vong nhất là đối với bệnh nhân lớn điều trị tổn thương khớp háng do chấn tuổi [1]. thương hay bệnh lý. Bao gồm điều trị bảo 79
  6. BỆNH VIỆN THANH NHÀN KỶ NIỆM 65 NĂM NGÀY THẦY THUỐC VIỆT NAM 27.2.2020 Thay khớp háng để điều trị những bệnh viện hơn 20 ngày do trước mổ và sau mổ lý của khớp háng như thoái hoá khớp, tiêu phải điều trị các bệnh lý: tăng huyết áp, suy chỏm, gãy cổ xương đùi.... ngày nay đã trở hô hấp... Thời gian nằm viện trong nghiên nên phổ biến, giúp phục hồi chức năng vốn cứu này cũng tương đương như nghiên cứu có của khớp, tránh được biến chứng của tổn của các tác giả khác Phí Mạnh Công (2009), thương khớp háng. Những phương pháp thay [4], Hoàng Thế Hùng (2013), [5]. khớp háng chính hiện nay là thay khớp háng Trong nghiên cứu của chúng tôi, 100% toàn phần bao gồm thay chỏm xương đùi và BN không có tai biến trong mổ và đều liền ổ cối, hoặc thay bán phần là chỉ thay chỏm vết mổ tốt. Kết quả này cho thấy với sự phát xương đùi đơn thuần.Mỗi loại có những ưu triển ngành hồi sức và kháng sinh, BN được nhược điểm khác nhau và chỉ định cho điều trị tốt trước mổ và trong mổ nên hạn chế những trường hợp khác nhau mà yếu tố liên được tai biến trong mổ, do đó BN cao tuổi có quan trực tiếp là độ tuổi và chất lượng xu hướng được phẫu thuật ngày càng nhiều xương.[2] hơn. Trong nghiên cứu của chúng tôi, độ tuổi Về biến chứng sớm sau mổ hiện tại trên trung bình của BN là 69,75 (từ 50-85 tuổi), thế giới và tại Việt Nam các tác giả đã ghi đây là nhóm BN cao tuổi đều bị loãng xương nhận nhiều trường hợp bệnh nhân mắc phải nhiều nên chỉ cần ngã đập mông nhẹ xuống như trật khớp, nhiễm trùng vết mổ, viêm nền cứng là bị gãy xương. Tỉ lệ nữ/nam = phổi, tắc mạch… Nhưng do số liệu trong 3/1, phù hợp với nghiên cứu của các tác giả nghiên cứu của chúng tôi còn ít, nên chưa khác Phí Mạnh Công (2009), [4], Hoàng Thế gặp những trường hợp mắc biến chứng như Hùng (2013), [5]. vậy. Bước đầu đánh giá kết quả sau mổ khả 100% trường hợp bệnh nhân vào viện sau quan, chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật trong chấn thương gây đau và mất vận động khớp tương lai. háng, kèm theo các bệnh lý nội khoa. Đánh 12 BN đều không có biến chứng xa; kết giá trên CLS chủ yếu là X-quang chúng tôi quả chức năng khớp háng có 11 BN (91,7%) thu được kết quả đa phần là bệnh nhân gãy đạt kết quả tốt và rất tốt, 1 BN (8,3%) đạt kết cổ xương đùi trong đó phân độ theo Garden quả khá, không có BN nào đạt kết quả trung 3 có 7 trường hợp, Garden 4 có 3 trường bình và xấu. Kết quả này phù hợp với nghiên hợp. Tỷ lệ bệnh nặng trong nghiên cứu là cứu của các tác giả khác Nguyễn Tiến Bình, phù hợp với chỉ định thay khớp háng. Nguyễn Ngọc Liêm ( 1999 ),[1], Phí Mạnh Thời gian BN nằm viện trung bình 10,5 Công (2009), [4], Hoàng Thế Hùng (2013), ngày, trong đó có 83,33% nằm viện ≤ 15 [5] cho thấy sự phù hợp của phương pháp ngày. Các BN có thời gian nằm viện lâu hơn điều trị đối với người cao tuổi bị loãng nhóm bệnh khác là do tình trạng sức khỏe xương nặng gãy cổ xương đùi và liên mấu yếu, mắc nhiều bệnh toàn thân như các bệnh chuyển xương đùi. Chỉ định thay khớp háng tim mạch, hô hấp... nên phải điều trị nội khoa trong tổn thương khớp háng căn cứ vào các trước, trong và sau mổ. Đặc biệt có BN nằm yều tố: người cao tuổi, loãng xương, mắc các 80
  7. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 487 - THÁNG 2 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 bệnh toàn thân, cơ sở chuyên khoa, điều kiện hội ngoại khoa toàn quốc lần thứ 10, tr. 135- hồi sức trước, trong và sau mổ... 137. 2. Nguyễn Văn Hỷ (2007)“Đánh giá kết quả V. KẾT LUẬN phẫu thuật thay khớp háng bán phần bằng Qua nghiên cứu trên 12 bệnh nhân chấn chỏm Bipolar trong điều trị gãy cổ chính thương xương đùi được thay khớp háng nhân danh xương đùi tại Bệnh viện TƯ Huế.” Hội tạo trong khoảng thời gian từ 12/2018- nghị khoa học ngoại khoa chào mừng 105 năm ngày thành lập Đại học y Hà nội, tr 50- 02/2019 chúng tôi có một số kết luận sau: 51. - Thay khớp háng thường gặp ở nữ 3. Jacques H. Caton (2014), A comparative giới 75% và có thể gặp ở mọi lứa tuổi trong and retrospective study of three hundredand đó chủ yếu ở nhóm tuổi trung niên trung twenty primary Charnley type hip bình 69,75 tuổi. replacementswith a minimum follow up of - Các bệnh nhân đều đến do chấn ten years to assess wether a dual mobility thương khớp háng trong đó gãy cổ xương cup has a decreased dislocation risk, đùiở mức độ nặng tương đương theo phân độ Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Garden 3,4 là bệnh lý chiếm nhiều nhất International Orthopaedics (SICOT 83,3%. 4. Phí Mạnh Công (2009), “Đánh giá kết quả - Thay khớp háng nhân tạo có hiệu quả điều trị gãy liên mấu chuyển xương đùi ở điều trị tốt chấn thương xương đùi ở vị trí cổ người trên 70 tuổi bằng kết hợp xương nẹp xương đùi và liên mấu chuyển xương đùi với vít động tại Bệnh viện Saint Paul và Bệnh tỷ lệ cải thiện triệu chứng đạt 100% kèm viện 198”, Luận văn thạc sĩ y học, tr. 40-41. theo biến chứng rất thấp. 5. Hoàng Thế Hùng (2013), “Đánh giá kết quả điều trị gãy liên mấu chuyển xương đùi ở TÀI LIỆU THAM KHẢO người cao tuổi bằng phương pháp thay khớp 1. Nguyễn Tiến Bình, Nguyễn Ngọc Liêm ( háng bán phần Bipolar”, Luận văn thạc sĩ y 1999 ), “Nhận xét kết quả 126 trường hợp học, Học viện Quân y, tr. 50-51. thay khớp háng toàn phân và bán phần tại 6. Lesur E (2010), "The Anterior Approach", BV TW Quân đội 108″ Báo cáo khoa học đại Minimally Invasive Surgery in Total Hip Arthroplasty, Springer, pp. 27-45. 81
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2