Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao tính công khai, minh bạch trong đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Hà Đông, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công tác đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Hà Đông, thành phố Hà Nội đóng vai trò quan trọng, góp phần đạt được các mục tiêu phát triển về kinh tế - xã hội của quận. Bài viết trình bày đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao tính công khai, minh bạch trong đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao tính công khai, minh bạch trong đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Hà Đông, thành phố Hà Nội

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO TÍNH CÔNG KHAI, MINH BẠCH TRONG ĐẤU GIÁ QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT TẠI QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Nguyễn Thị Khuy, Hoàng Thị Phương Thảo, Vũ Thị Hường Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Tóm tắt Công tác đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Hà Đông, thành phố Hà Nội đóng vai trò quan trọng, góp phần đạt được các mục tiêu phát triển về kinh tế - xã hội của quận. Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông đã tổ chức đấu giá tại 02 dự án trên địa bàn phường Kiến Hưng và Phú Lương. Tổng số gồm 70 lô đất, diện tích 3.516,1 m2 với diện tích mỗi lô dao động từ 49,1 m2 - 83,8 m2, thu về cho ngân sách 140.419.550.000 đồng. Việc xác định giá khởi điểm đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, công khai, minh bạch, khách quan, trung thực, đảm bảo quyền và lợi ích của các bên tham gia đấu giá với mức chênh lệch trung bình giữa số tiền trúng đấu giá và giá khởi điểm dao động chủ yếu trong phạm vi 1,3 lần đến 1,56 lần tại 02 dự án. Các lô đất đấu giá ở vị trí trung tâm, có khả năng sinh lời cao hơn thì mức chênh lệch lớn hơn, lên tới 1,95 lần. Để nâng cao tính công khai, minh bạch trong công tác đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn quận trong thời gian tới, cơ quan chức năng nên xem xét hình thức tổ chức đấu giá, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, đồng thời cũng cần áp dụng những biện pháp về khoa học công nghệ trong đấu giá quyền sử dụng đất. Từ khóa: Đấu giá quyền sử dụng đất; Hà Đông; Hà Nội. Abstract Assessing the situation and proposed solutions to improve publicity and transparency in auctions on Land use rights in Ha Dong district, Hanoi City The auctions on land use right in Ha Dong district, Hanoi City plays an important role, contributing to achieving the district’s socio-economic development goals. Ha Dong District Land Fund Development Center held auctions at 2 projects in Kien Hung and Phu Luong wards with a total of 70 land lots, area of 3.566,3 m2 with the area of each lot ranging from 49 - 83,8 m2 collected for the budget 140.419.550.000 VND. The determination of the starting price ensures the correct order, procedures, publicity, transparency, objectivity, honesty, ensures the rights and interests of the auction participants with the average difference between the winning amount Auction and starting price fluctuated mainly in the range of 1,3 times to 1,56 times in 2 projects. The land plots auctioned in a central location, with higher profitability, the difference is larger, up to 1,95 times. In order to improve the publicity and transparency in the auctions on land use right in this district in the coming time, the authorities should consider the form of auction organization and propaganda to raise people’s awareness. At the same time, it is also necessary to apply science and technology in the auctions on land use right. Keywords: Auctions on Land use right; Ha Dong; Hanoi. 1. Đặt vấn đề Ở nước ta, “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý”, Nhà nước không trực tiếp sử dụng đất mà trao quyền sử dụng đất (QSDĐ) cho người sử dụng đất thông qua các hình thức, như: giao đất, cho thuê đất và công nhận quyền sử dụng đất [3]. Để bảo vệ quyền của người sử dụng đất, Nhà nước quy định người sử dụng đất có quyền sử dụng đất và quyền sử dụng đất là một quyền tài sản [1]. 548 Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
Đấu giá quyền sử dụng đất (ĐGQSDĐ) là hình thức Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất quy định tại Khoản 1, Điều 118 của Luật Đất đai năm 2013. Đấu giá quyền sử dụng đất phải được thực hiện theo nguyên tắc nhất định, đảm bảo quyền lợi của các chủ thể khi tham gia vào quan hệ pháp luật này. Quy định về nguyên tắc đấu giá quyền sử dụng đất dựa trên nguyên tắc hoạt động đấu giá nói chung và mang những đặc điểm riêng của hoạt động ĐGQSDĐ. Nguyên tắc này được quy định cụ thể tại Điều 117, Luật Đất đai năm 2013. Thực tế đã chứng minh, nguồn tài nguyên đất mang lại những lợi ích to lớn cho Nhà nước, người sử dụng đất và cho toàn xã hội. Trong đó, hoạt động ĐGQSDĐ có vai trò quan trọng: (1) Là phương thức giúp Nhà nước huy động tối đa nguồn thu cho ngân sách, tạo vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế; (2) Tạo cơ sở cho sự phát triển thị trường QSDĐ, thị trường bất động sản; (3) Góp phần tạo lập sự ổn định, sự minh bạch, công bằng xã hội trong hoạt động giao đất, cho thuê đất, đảm bảo lợi ích của Nhà nước và lợi ích của người sử dụng đất [2]. Do đó, nếu quá trình ĐGQSDĐ không đảm bảo tính công khai, minh bạch thì mục đích của chủ thể có QSDĐ đặt ra trong ĐGQSDĐ sẽ không đạt được, QSDĐ sẽ không được bán đúng với giá trị của nó, người có nhu cầu không có điều kiện để tham gia đấu giá. Ngược lại, những người “cò mồi” có cơ hội để thực hiện hành vi thông đồng, dìm giá. Bên cạnh đó, sẽ rất khó khăn, nếu không muốn nói là không thực hiện được việc giám sát của nhân dân và xã hội đối với quá trình ĐGQSDĐ. Quận Hà Đông cách trung tâm Hà Nội 10 km về phía Tây Nam. Hà Đông có diện tích tự nhiên 4.963,77 ha và 17 đơn vị hành chính phường. Hà Đông là nơi đặt trụ sở một số cơ quan hành chính cấp thành phố của thủ đô Hà Nội. Hà Đông vốn là một vùng đất giàu truyền thống văn hóa và hiện nay là một trong những địa phương có tốc độ phát triển nhanh nhất của Hà Nội. Điều này dẫn tới sự chuyển dịch cơ cấu sử dụng đất phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Trong đó, công tác ĐGQSDĐ đóng vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn tài nguyên đất, nguồn tài chính từ đất, nhằm góp phần đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. 2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp: Được sử dụng để thu thập số liệu tại các phòng, ban về đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn quận Hà đông, thành phố Hà Nội. - Phương pháp chọn điểm nghiên cứu: Quận Hà Đông có 17 đơn vị hành chính phường, nghiên cứu lựa chọn 02 dự án đại diện cho 02 phường để đánh giá mức chênh lệch giữa số tiền trúng ĐGQSDĐ và giá khởi điểm ĐGQSDĐ. - Phương pháp điều tra, thu thập số liệu sơ cấp: Sử dụng phiếu điều tra phỏng vấn: (1) Cán bộ thực hiện công tác quản lý Nhà nước về đất đai (24 cán bộ các phòng ban và cán bộ địa chính có khu đất đấu giá); (2) Đối tượng sử dụng đất (tổ chức hoặc hộ gia đình, cá nhân) tham gia ĐGQSDĐ, các đối tượng thuộc khu vực có đất bị thu hồi để thực hiện dự án (mỗi dự án 30 phiếu). - Phương pháp thống kê, phân tích, xử lý và so sánh số liệu: Thống kê, phân tích, xử lý số liệu thu thập tại 02 dự án bằng phần mềm Excel; xác định mức chênh lệch giữa số tiền trúng ĐGQSDĐ và giá khởi điểm ĐGQSDĐ. - Phương pháp quan sát: Để đánh giá trực tiếp mức độ công khai, minh bạch trong đấu giá quyền sử dụng đất trên các trang thông tin điện tử và cung cấp thông tin tại chỗ. 3. Kết quả nghiên cứu và thảo luận 3.1. Quy trình đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Hà Đông Quy chế ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội được áp dụng theo Quyết định số 04/2017/QĐ-UBND ngày 24/02/2017 của Ủy ban Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, 549 bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
nhân dân thành phố Hà Nội quy định về Đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội. - Về trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất Công tác ĐGQSDĐ trên địa bàn quận Hà Đông, thành phố Hà Nội được thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định. - Xác định giá khởi điểm, tiền đặt trước, bước giá và phí tham gia ĐGQSDĐ + Giá khởi điểm được thực hiện theo đúng hướng dẫn việc xác định giá khởi điểm trong hoạt động ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất. Giá khởi điểm được xác định theo Thông tư số 48/2012/TT-BTC và Thông tư số 02/2015/TT-BTC ngày 05/01/2015 của Bộ Tài chính về việc sửa đổi, bổ sung Thông tư số 48/2012/TT-BTC về việc xác định giá khởi điểm trong hoạt động ĐGQSDĐ để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất. Giá khởi điểm được áp dụng dựa trên bảng giá đất do UBND thành phố quy định hoặc áp dụng phương pháp so sánh trực tiếp để xây dựng cụ thể cho từng lô đất thuộc các vị trí đấu giá theo từng dự án. Phương pháp xác định giá khởi điểm đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, công khai, khách quan và trung thực. Số liệu thể hiện mức chênh lệch giữa giá khởi điểm và giá theo bảng giá đất do UBND thành phố ban hành hoặc theo bảng giá đất cụ thể theo Quyết định của UBND thành phố. - Về hình thức đấu giá quyền sử dụng đất Hình thức ĐGQSDĐ được thể hiện cụ thể trong phương án đấu giá quyền sử dụng đất tại mỗi dự án trên địa bàn quận. Hình thức đấu giá được áp dụng khi thực hiện cuộc bán đấu giá theo từng lô và đấu giá bằng bỏ phiếu kín. - Về công khai thông tin đấu giá quyền sử dụng đất Các cuộc bán ĐGQSDĐ trên địa bàn quận được công khai thông tin trước, trong và sau khi tổ chức đấu giá. Các thông tin được công khai cho người dân như: thông tin về cuộc bán đấu giá, thông tin về hồ sơ bán đấu giá, thông tin cụ thể về lô đất bán đấu giá (vị trí, diện tích, mục đích, thời hạn sử dụng đất,…)... tại Cổng thông tin điện tử quận và thành phố, nơi bán ĐGQSDĐ, nơi có khu đất bán ĐGQSDĐ, trụ sở UBND phường nơi có khu đất ĐGQSDĐ và trên phương tiện thông tin đại chúng của địa phương. Việc công khai thông tin được thực hiện tốt, tạo thuận lợi cho người dân có nhu cầu tham gia ĐGQSDĐ. 3.2. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất tại 02 dự án nghiên cứu 3.2.1. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất tại dự án đấu giá phường Phú Lương Căn cứ theo Văn bản số 5267/PTQĐ ngày 30/11/2018 của Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông về việc công nhận kết quả trúng ĐGQSDĐ tại dự án đấu giá quyền sử dụng đất phường Phú Lương. Về giá khởi điểm: Giá khởi điểm làm căn cứ ĐGQSDĐ đối với 35 lô đất tại phiên đấu giá ngày 09/05/2018 là 21.600.000 đồng/m2 đến 27.300.000 đồng/m2. Bước giá: UBND quận Hà Đông quy định bước giá chung cho tất cả các lô đất là 100.000 đồng/m2 cho một bước giá (Một trăm nghìn đồng trên một mét vuông). Phiên đấu giá được tổ chức theo hình thức bỏ phiếu kín trực tiếp 01 vòng, công bố công khai ngay sau khi hết thời gian bỏ phiếu hoặc trước khi hết thời gian quy định nếu toàn bộ người tham gia đấu giá bỏ phiếu đấu giá vào hòm phiếu. 550 Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
Bảng 1. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất tại dự án đấu giá phường Phú Lương Đơn vị tính: 1.000 đồng Mức Số tiền Diện tích Giá khởi Giá trúng Số tiền chênh TT Số lô trúng đấu (m2) điểm đấu giá ước thu lệch giá (lần) NO07-LK01 1 50,0 21.600 30.500 1.080.000 1.525.000 1,41 NO07-K014 NO07-LK02 2 NO07-LK03 50,0 21.600 29.800 1.080.000 1.490.000 1,38 NO07-LK04 3 NO07-LK05 50,0 21.600 29.200 1.080.000 1.460.000 1,35 4 NO07-LK06 50,0 21.600 29.700 1.080.000 1.485.000 1,38 5 NO07-LK07 50,0 21.600 29.300 1.080.000 1.465.000 1,36 6 NO07-LK08 50,0 21.600 29.500 1.080.000 1.475.000 1,37 7 NO07-LK09 50,0 21.600 30.300 1.080.000 1.515.000 1,40 8 NO07-LK010 50,0 21.600 30.100 1.080.000 1.505.000 1,39 9 NO07-LK011 50,0 21.600 29.100 1.080.000 1.455.000 1,35 10 NO07-LK16 83,8 27.300 53.100 2.287.740 4.449.780 1,95 11 NO07-LK17 50,0 27.300 53.100 1.365.000 2.655.000 1,95 NO07-LK18 12 50,0 27.300 50.200 1.365.000 2.510.000 1,84 NO07-LK19 13 NO07-LK20 50,0 27.300 48.500 1.365.000 2.425.000 1,78 14 NO07-LK21 50,0 27.300 49.000 1.365.000 2.450.000 1,79 15 NO07-LK22 50,0 27.300 47.500 1.365.000 2.375.000 1,74 16 NO07-LK23 50,0 27.300 47.000 1.365.000 2.350.000 1,72 17 NO07-LK24 50,0 27.300 46.500 1.365.000 2.325.000 1,70 18 NO07-LK25 50,0 27.300 46.100 1.365.000 2.305.000 1,69 19 NO07-LK26 50,0 27.300 45.600 1.365.000 2.280.000 1,67 20 NO07-LK27 50.0 27.300 45.800 1.365.000 2.290.000 1,68 21 NO07-LK28 50.0 27.300 46.000 1.365.000 2.300.000 1,68 22 NO08-LK01 62,0 21.600 33.200 1.339.200 2.058.400 1,54 23 NO08-LK02 50,0 21.600 29.500 1.080.000 1.475.000 1,37 24 NO08-LK03 50,0 21.600 29.100 1.080.000 1.455.000 1,35 NO08-LK04 25 50,0 21.600 28.800 1.080.000 1.440.000 1,33 NO08-LK08 NO08-LK05 26 50,0 21.600 29.200 1.080.000 1.460.000 1,35 NO08-LK10 27 NO08-LK06 50,0 21.600 27.200 1.080.000 1.360.000 1,26 28 NO08-LK07 50,0 21.600 27.900 1.080.000 1.395.000 1,29 29 NO08-LK11 63,0 21.600 32.900 1.360.800 2.072.700 1,52 Tổng 1.808,8 42.967.740 66.865.880 1,56 Nguồn: Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông Qua bảng số liệu trên, ta thấy tổng kinh phí theo giá khởi điểm thu được 42.967.740.000 đồng và tổng kinh phí thu về từ kết quả trúng đấu giá là 66.865.880.000 đồng, mức độ chênh lệch trung bình của giá trúng đấu giá so với giá khởi điểm là 1,57 lần. Bên cạnh đó giá trúng đấu giá dao động từ 27.200.000 đồng đến 53.100.000 đồng. Dự án đấu giá phường Phú Lương gồm 35 lô Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, 551 bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
đất với tổng diện tích 1.808,8 m2, các lô đất có diện tích từ 50,0 m2 đến 83,8 m2 nhưng chủ yếu diện tích các lô đất là 50,0 m2, chiếm tỷ lệ 91,43 % trong khu vực đấu giá. Qua đó cho ta thấy, diện tích giống nhau nhưng vị trí khác nhau dẫn đến giá khởi điểm khác nhau (từ 21.600.000 đồng/m2 - 27.300.000 đồng/m2 và giá trúng đấu giá có mức chênh lệch từ 1,26 đến 1,95 lần. Về công tác xác định giá khởi điểm tại dự án cho thấy chưa phù hợp với giá thị trường ở nhiều vị trí khác giá khởi điểm giống nhau. Khoảng cách giữa giá trúng đấu giá và giá khởi điểm tại dự án có mức chênh lệch khá cao, đặc biệt, một số vị trí của dự án có mức chênh lệch là 1,84 lần hoặc 1,95 lần. Đó là những lô đất có vị trí gần mặt đường lớn, nằm tại ngã ba các tuyến đường. Sau khi phiên đấu giá kết thúc, 100 % người trúng đấu giá đã hoàn thành việc nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách Nhà nước. Cơ quan chức năng có thẩm quyền tiến hành cấp Giấy chứng nhận cho các đối tượng trúng ĐGQSDĐ. 3.2.2. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất tại dự án đấu giá phường Kiến Hưng Căn cứ theo Quyết định số 5267/PTQĐ ngày 30/11/2018 của Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông về việc công nhận kết quả trúng ĐGQSDĐ tại dự án đấu giá quyền sử dụng đất phường Kiến Hưng. Về giá khởi điểm: Giá khởi điểm làm căn cứ đấu giá quyền sử dụng đất đối với 35 lô đất tại phiên đấu giá ngày 19/10/2018 là 33.200.000 đồng/m2. Bước giá: UBND quận Hà Đông quy định bước giá chung cho tất cả các thửa đất là 100.000 đồng/m2 cho một bước giá (Một trăm nghìn đồng trên một mét vuông). Phiên đấu giá được tổ chức theo hình thức bỏ phiếu kín trực tiếp 01 vòng, công bố công khai ngay sau khi hết thời gian bỏ phiếu hoặc trước khi hết thời gian quy định nếu toàn bộ người tham gia đấu giá bỏ phiếu đấu giá vào hòm phiếu. Bảng 2. Kết quả dự án đấu giá quyền sử dụng đất phường Kiến Hưng Đơn vị tính: 1.000 đồng Diện tích Giá khởi Giá trúng Số tiền Số tiền trúng MCL TT Số lô (m2) điểm đấu giá ước thu đấu giá (lần) 1 LK230 54,1 33.200 56.600 1.796.120 3.062.060 1,70 2 LK212 50,0 33.200 44.900 1.660.000 2.245.000 1,35 3 LK321 50,0 33.200 44.200 1.660.000 2.210.000 1,33 4 LK231 54,1 33.200 44.000 1.796.120 2.380.400 1,33 LK318 5 50,0 33.200 43.800 1.660.000 2.190.000 1,32 LK216 LK213 LK229 6 50,0 33.200 43.600 1.660.000 2.180.000 1,31 LK304 LK305 LK312 LK317 7 50,0 33.200 43.200 1.660.000 2.160.000 1,30 LK309 LK228 8 LK303 49,1 33.200 43.100 1.630.120 2.116.210 1,30 9 LK311 50,0 33.200 42.800 1.660.000 2.140.000 1,29 10 LK310 50,0 33.200 42.500 1.660.000 2.125.000 1,28 552 Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
Diện tích Giá khởi Giá trúng Số tiền Số tiền trúng MCL TT Số lô (m2) điểm đấu giá ước thu đấu giá (lần) LK308 11 50,0 33.200 42.300 1.660.000 2.115.000 1,27 LK313 12 LK222 50,0 33.200 42.200 1.660.000 2.110.000 1,27 13 LK223 50,0 33.200 42.100 1.660.000 2.105.000 1,27 14 LK315 50,0 33.200 42.000 1.660.000 2.100.000 1,27 LK215 LK217 LK220 LK316 15 LK221 50,0 33.200 41.800 1.660.000 2.090.000 1,26 LK367 LK227 LK306 LK307 LK214 LK218 16 50,0 33.200 41.700 1.660.000 2.085.000 1,26 LK219 LK226 Tổng 1.707,3 56.682.360 73.553.670 1,30 Nguồn: Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông Qua số liệu tại Bảng 2, dự án đấu giá phường Kiến Hưng gồm 35 lô đất có tổng diện tích 1.757,5 m2, diện tích các lô đất đấu giá từ 49,1 m2 đến 54,1 m2, diện tích các lô đất là 50,0 m2, chiếm 91,43 % của dự án. Tổng kinh phí theo giá khởi điểm thu được là 56.682.360.000 đồng và tổng kinh phí thu về từ kết quả trúng đấu giá là 73.553.670.000 đồng, mức độ chênh lệch trung bình của giá trúng đấu giá so với giá khởi điểm là 1,30 lần. Bên cạnh đó, giá trúng đấu giá dao động từ 41.700.000 đồng/m2 đến 56.600.000 đồng/m2. Về công tác xác định giá khởi điểm để ĐGQSDĐ tại dự án cho thấy chưa phù hợp với giá thị trường các lô đất có vị trí khác nhau, diện tích khác nhau nhưng giá khởi điểm được xác định tại dự án là 33.200.000 đồng/m2. Khoảng cách giữa giá trúng đấu giá và giá khởi điểm tại dự án có mức chênh lệch khá cao, đặc biệt, một số vị trí của dự án có mức chênh lệch là 1,70 lần. Đó là những lô đất có vị trí gần ngã ba các tuyến đường thuận lợi về giao thông, có khả năng sinh lợi cao khi khai thác sử dụng. Sau khi phiên đấu giá kết thúc, 100 % người trúng đấu giá đã hoàn thành việc nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách Nhà nước. Cơ quan chức năng có thẩm quyền tiến hành cấp Giấy chứng nhận cho các đối tượng trúng ĐGQSDĐ. 3.3. Ý kiến đánh giá của cán bộ, người sử dụng đất về công khai, minh bạch trong đấu giá quyền sử dụng đất 3.3.1. Đánh giá của cán bộ Điều tra phỏng vấn 24 cán bộ, công chức, viên chức liên quan đến công tác ĐGQSDĐ để đánh giá tính công khai, minh bạch trong ĐGQSDĐ. Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, 553 bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
Bảng 3. Ý cán bộ về công khai, minh bạch trong đấu giá quyền sử dụng đất tại 02 dự án Dự án ĐGQSDĐ Tại phường Tại phường Chỉ tiêu công khai, minh bạch Phú Lương Phú Lương TT Số Tỉ lệ Số phiếu Tỉ lệ (%) phiếu (%) 1. Thông tin dự án đấu giá 1.1 Rất hài lòng 9 37,50 10 41,67 1.2 Hài lòng 6 25,00 5 20,83 1.3 Không có ý kiến 4 16,67 7 29,17 1.4 Không hài lòng 3 12,50 2 8,33 1.5 Rất không hài lòng 2 8,33 0 0,0 2. Trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ 2.1 Rất hài lòng 6 25,00 3 12,50 2.2 Hài lòng 12 50,00 14 58,33 2.3 Không có ý kiến 5 20,83 0 0,00 2.4 Không hài lòng 0 0,00 5 20,83 2.5 Rất không hài lòng 1 4,17 2 8,33 3. Thông tin về bước giá 3.1 Rất hài lòng 18 75,0 15 62,50 3.2 Hài lòng 4 16,67 6 25,00 3.3 Không có ý kiến 1 4,17 0 0,00 3.4 Không hài lòng 0 0,00 2 8,33 3.5 Rất không hài lòng 1 4,16 1 4,16 4. Thông tin về giá khởi điểm 4.1 Rất hài lòng 3 12,50 4 16,67 4.2 Hài lòng 15 62,5 12 50,0 4.3 Không có ý kiến 6 25,0 7 29,17 4.4 Không hài lòng 0 0,00 1 4,16 4.5 Rất không hài lòng 0 0,00 0 0,00 5. Hình thức công khai, minh bạch thông tin 5.1 Đăng tải trên cổng thông tin điện tử của Quận 3 12,50 5 20,83 5.2 Niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước 9 37,50 10 41,67 5.3 Công khai trên phương tiện thông tin đại chúng 5 20,83 3 12,50 5.4 Thông qua việc tiếp công dân và họp tổ dân phố 7 29,17 6 25,00 5.5 Hình thức khác 0 0,00 0 0,00 Nguồn: Kết quả điều tra Thành phố Hà Nội rất quan tâm, chú trọng tới việc thực hiện nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai nói chung và pháp luật liên quan đến công khai, minh bạch ĐGQSDĐ nói riêng trên địa bàn thành phố. Thực hiện Quyết định số 1408/QĐ-TTg ngày 15/7/2016 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật tiếp cận thông tin, UBND thành phố ban hành Kế hoạch số 173/KH-UBND triển khai thi hành Luật Tiếp cận thông tin trên địa bàn thành phố. Từ bảng trên cho thấy, ý kiến nhận xét của các cán bộ thực hiện công tác ĐGQSDĐ hiện nay về trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ và thông tin dự án đấu giá đều được công khai, minh bạch theo quy định. Với hình thức công khai, minh bạch thông tin để người sử dụng đất có nhu cầu tham gia ĐGQSDĐ được tiếp cận được thông tin. Tại quận Hà Đông, các nội dung trong quy trình đấu giá được công khai, minh bạch với nhiều thức khác nhau như: Đăng tải trên Cổng 554 Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
thông tin điện tử của Quận; Niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước; Công khai trên phương tiện thông tin đại chúng; Thông qua việc tiếp công dân và họp tổ dân phố hoặc hình thức khác. Trong đó, cán bộ được phỏng vấn đều cho rằng chủ yếu công khai theo hình thức niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước với tỉ lệ đánh giá từ 37,50 % - 41,67 %. Các chỉ tiêu công khai, minh bạch cũng được các cán bộ đánh giá từ hài lòng đến rất hài lòng, như thông tin về giá khởi điểm công khai, minh bạch có tỉ lệ đánh giá hài lòng từ 02 dự án từ 16,67 % - 25,0 %; rất hài lòng từ 62,5 % - 75,0 %; thông tin về giá khởi điểm có rất nhiều cán bộ không cho ý kiến đánh giá với tỉ lệ đánh giá tại 02 dự án 25,0 % - 29,17 %. 3.3.2. Đánh giá của người tham gia đấu giá a. Về hình thức công khai, minh bạch thông tin trong ĐGQSDĐ Điều tra đối với 60 người tham gia ĐGQSDĐ tại 02 dự án nghiên cứu. Kết quả điều tra được thể hiện cụ thể qua Bảng 4. Bảng 4. Đánh giá về hình thức công khai, minh bạch thông tin trong ĐGQSDĐ của người tham gia đấu giá Dự án ĐGQSDĐ Tại phường Tại phường TT Chỉ tiêu công khai, minh bạch Phú Lương Kiến Hưng Tỉ lệ Tỉ lệ Số phiếu Số phiếu (%) (%) 1.1. Đăng tải trên cổng thông tin điện tử của quận 1.1 Rất hài lòng 3 10,00 4 13,33 1.2 Hài lòng 5 16,67 3 10,00 1.3 Không có ý kiến 2 6,67 0 0,00 1.4 Không hài lòng 16 53,33 15 50,00 1.5 Rất không hài lòng 4 13,33 8 26,67 2. Niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước 2.1 Rất hài lòng 6 20,00 7 23,33 2.2 Hài lòng 13 43,33 12 40,00 2.3 Không có ý kiến 1 3,33 2 6,67 2.4 Không hài lòng 3 10,00 6 20,00 2.5 Rất không hài lòng 7 23,33 3 10,00 3. Công khai trên phương tiện thông tin đại chúng 3.1 Rất hài lòng 5 16,67 3 10,00 3.2 Hài lòng 6 20,00 7 23,33 3.3 Không có ý kiến 3 10,00 1 3,33 3.4 Không hài lòng 11 36,67 15 50,00 3.5 Rất không hài lòng 5 16,67 4 13,33 4. Thông qua việc tiếp công dân và họp tổ dân phố 4.1 Rất hài lòng 12 40,00 8 26,67 4.2 Hài lòng 6 20,00 13 43,33 4.3 Không có ý kiến 0 0,00 2 6,67 4.4 Không hài lòng 5 16,67 4 13,33 4.5 Rất không hài lòng 7 23,33 3 10,00 Nguồn: Kết quả điều tra Hình thức công khai được tiến hành dưới nhiều hình thức theo quy định tại Điều 18, Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 quy định về hình thức và thời điểm công khai thông tin. Trong các Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, 555 bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
hình thức công khai thông tin tại Bảng 4, người dân đánh giá cao hình thức công khai thông tin đấu giá quyền sử dụng đất niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước, tỉ lệ hài lòng từ 40,0 % đến 43,33 % và rất hài lòng đạt từ 20,0 % đến 23,33 % đối 02 dự án đấu giá quyền sử dụng đất tại phường Kiến Hưng và phường Phú Lương. Bên cạch đó, hình thức công khai thông tin qua việc tiếp công dân và họp tổ dân phố cũng được đánh giá cao với mức độ hài lòng từ 26,67 % đến 40,0 % nhưng chỉ phù hợp với những người ra phường thực hiện thủ tục hành chính. Quận Hà Đông đã triển khai thực hiện nhiều mô hình mới phổ biến giáo dục pháp luật về Luật Đất đai 2013 cũng như Luật Tiếp cận thông tin năm 2016. Vì vậy, đối với công tác ĐGQSDĐ tại quận đều tiến hành công khai, minh bạch các nguồn thông tin dưới nhiều hình thức để người dân có nhu cầu tham gia đấu giá tiếp cận được thông tin và lựa chọn dự án phù hợp với nhu cầu của mình. b. Về tính công khai, minh bạch thông tin trong ĐGQSDĐ Ý kiến đánh giá của người tham gia đấu giá về công khai, minh bạch về trình tự, thủ tục trong đấu giá quyền sử dụng đất chi tiết tại Bảng 5. Bảng 5. Đánh giá tính công khai, minh bạch thực hiện trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ của người tham gia đấu giá Dự án ĐGQSDĐ Tại phường Tại phường TT Chỉ tiêu công khai, minh bạch Phú Lương Kiến Hưng Số phiếu Tỉ lệ (%) Số phiếu Tỉ lệ (%) 1. Thông tin dự án ĐGQSDĐ 1.1 Rất hài lòng 5 16,67 4 13,33 1.2 Hài lòng 7 23,33 6 20,00 1.3 Không có ý kiến 6 20,00 3 10,00 1.4 Không hài lòng 7 23,33 8 26,67 1.5 Rất không hài lòng 5 16,67 9 30,00 2. Trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ 2.1 Rất hài lòng 4 13,33 6 20,00 2.2 Hài lòng 15 50,00 16 53,33 2.3 Không có ý kiến 0 0,00 2 6,67 2.4 Không hài lòng 7 23,33 4 13,33 2.5 Rất không hài lòng 4 13,33 2 6,67 3. Thông tin về bước giá 3.1 Rất hài lòng 2 6,67 5 16,67 3.2 Hài lòng 11 36,67 14 46,67 3.3 Không có ý kiến 1 3,33 0 0,00 3.4 Không hài lòng 7 23,33 5 16,67 3.5 Rất không hài lòng 9 30,00 6 20,00 4. Thông tin về giá khởi điểm 4.1 Rất hài lòng 6 20,00 7 23,33 4.2 Hài lòng 15 50,00 12 40,00 4.3 Không có ý kiến 1 3,33 3 1000 4.4 Không hài lòng 3 10,00 2 6,67 4.5 Rất không hài lòng 5 16,67 6 20,00 Nguồn: Kết quả điều tra Qua Bảng 5 cho thấy, trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ và thông tin dự án đấu giá đều được công khai, minh bạch theo quy định với mức độ đánh giá hài lòng đối với trình tự, thủ tục là 556 Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
50,0 % - 53,33 % tại 02 dự án nghiên cứu. Bên cạch đó cũng có một số thành viên tham gia phỏng vấn không tiếp cận được thông tin của dự án khi công khai, minh bạch, cụ thể là ý kiến không hài lòng là 23.33 % đến 26,67 %. Tại dự án đấu giá quyền sử dụng đất tại phường Kiến Hưng có tới 30,0% ý kiến rất không hài lòng. Vì vậy, cần có quy định rõ chính sách pháp luật trong ĐGQSDĐ, có sự giám sát của công dân trong trình tự thực hiện và minh bạch, công khai thông tin để ĐGQSDĐ mang tính công bằng, công khai, minh bạch và khách quan. 3.4. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao tính công khai, minh bạch trong đấu giá quyền sử dụng đất 3.4.1. Giải pháp về cải cách thủ tục hành chính trong đấu giá quyền sử dụng đất Quá trình tổ chức, thực thi ĐGQSDĐ có tác động lớn tới tính công khai, minh bạch và nâng cao hiệu quả của công tác ĐGQSDĐ, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước cũng như của tổ chức, cá nhân tham gia ĐGQSDĐ. Để việc thực thi ĐGQSDĐ thực sự hiệu quả, cần quan tâm tới một số những nội dung sau: - Mối quan hệ giữa các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong thực hiện pháp luật về ĐGQSDĐ; - Thủ tục hành chính về ĐGQSDĐ; - Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong công khai, minh bạch ĐGQSDĐ. 3.4.2. Giải pháp về công nghệ thông tin trong đấu giá quyền sử dụng đất Với những thành tựu khoa học công nghệ hiện nay, việc khai thác những mặt tích cực của CNTT để truyền tải các quyết sách đến người dân có cơ hội tiếp cận thông tin liên quan đến quyền và lợi ích của họ là cấp thiết và có ý nghĩa thực tiễn cao. Để hoạt động ĐGQSDĐ thực sự hiệu quả, đảm bảo tính công khai, minh bạch cần quan tâm tới việc ứng dụng công nghệ vào trong ĐGQSDĐ, thể hiện qua một số những nội dung sau: - Xây dựng CSDL về ĐGQSDĐ và hoàn thiện cơ sở hạ tầng CNTT. - Áp dụng công nghệ thông tin trong triển khai ĐGQSDĐ trực tuyến. 3.4.3. Giải pháp về tuyên truyền, chính sách, pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật có vị trí vô cùng quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả trong công tác ĐGQSDĐ nói chung và trong tăng cường công khai, minh bạch ĐGQSDĐ nói riêng. Thực tế cho thấy, việc thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật là một phần nguyên nhân ảnh hưởng tới hiệu quả tính công khai, minh bạch trong ĐGQSDĐ. Việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về ĐGQSDĐ để các công dân và đặc biệt là các tổ chức, cá nhân có nhu cầu ĐGQSDĐ có thể hiểu rõ được những quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục, quyền và nghĩa vụ của mình. Thực hiện tốt nội dung này sẽ góp phần nâng cao được sự hiểu biết, niềm tin cho người dân, đồng thời để người dân có thái độ tích cực khi tham gia vào ĐGQSDĐ. 4. Kết luận Quy trình thực hiện ĐGQSDĐ tại quận Hà Đông phù hợp với quy định của pháp luật và tình hình thực tiễn tại địa phương. Việc xác định giá khởi điểm đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, công khai, minh bạch, khách quan, trung thực, đảm bảo quyền và lợi ích của các bên tham gia đấu giá, với mức chênh lệch trung bình giữa số tiền trúng đấu giá và giá khởi điểm dao động chủ yếu trong phạm vi 1,3 lần đến 1,56 lần tại 02 dự án. Các lô đất đấu giá ở vị trí trung tâm, có khả năng sinh lời cao hơn thì mức chênh lệch lớn hơn, lên tới 1,95 lần. Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, 557 bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
đã tổ chức đấu giá tại 02 dự án trên địa bàn phường Kiến Hưng và Phú Lương với tổng số 70 lô đất, diện tích 3.516,1 m2 với diện dích tích mỗi lô dao động từ 49,1 - 83,8 m2, thu về cho ngân sách 140.419.550.000 đồng. Đánh giá ý kiến của những cán bộ thực hiện công tác đấu giá quyền sử dụng đất hiện nay về trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ và thông tin dự án đấu giá đều được công khai, minh bạch theo quy định, với tỷ lệ hài lòng từ 50,0 - 58,33 % tại 02 dự án. Với hình thức công khai, minh bạch thông tin đa dạng đã giúp được nhiều người sử dụng đất có nhu cầu tham gia ĐGQSDĐ tiếp cận được thông tin. Tuy nhiên, hình thức công khai niêm yết tại trụ sở cơ quan quản lý Nhà nước được đánh giá tỷ lệ cao nhất, từ 37,50 - 41,67 %. Đối với người tham gia đấu giá quyền sử dụng đất đánh giá là hài lòng và rất hài lòng về công khai, minh bạch thông tin về đấu giá quyền sử dụng đất, với tỷ lệ 50,0 - 53,33 % đối với công khai trình tự thủ tục đấu giá, niêm yết tại trụ sở cơ quan Nhà nước về thông tin ĐGQSDĐ được đánh giá với tỷ lệ 40,0 - 43,33 % tại 02 dự án. Để nâng cao hiệu quả tính công khai, minh bạch trong công tác ĐGQSDĐ trên địa bàn quận trong thời gian tới, cơ quan chức năng nên xem xét hình thức tổ chức đấu giá, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, đồng thời cũng cần áp dụng những biện pháp về khoa học công nghệ trong đấu giá quyền sử dụng đất. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Trần Tiến Hải (2015). Thực hiện pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất ở các tỉnh Bắc Trung Bộ Việt Nam hiện nay. Luận án Tiến sĩ Luật học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. [2]. Nguyễn Minh Tâm (2016). Vai trò của việc đấu giá quyền sử dụng đất trong nền kinh tế thị trường ở nước ta. [3]. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013). Luật Đất đai. Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [4]. Quyết định số 5267/PTQĐ ngày 30/11/2018 của Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hà Đông về việc công nhận kết quả trúng ĐGQSDĐ tại dự án đấu giá quyền sử dụng đất phường Phú Lương và phường Kiến Hưng. [5]. Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Hà Đông (2020). Danh mục lập hồ sơ đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định trên địa bàn quận Hà Đông, thành phố Hà Nội. [6]. Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Hà Đông. Hồ sơ tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất vào mục đích làm nhà ở tại quận Hà Đông. [7]. UBND thành phố Hà Nội (2016). Điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016 - 2020) thành phố Hà Nội. [8]. UBND thành phố Hà Nội (2017). Quyết định số 04/2017/QĐ-UBND ngày 24 tháng 02 năm 2017 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội quy định về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội. Ngày chấp nhận đăng: 10/11/2021. Người phản biện: TS. Phạm Anh Tuấn 558 Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững