Đáp án thi ĐH Sinh khối B 2002

Chia sẻ: Vuong Dinh Hieu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

127
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu ' đáp án thi đh sinh khối b 2002', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đáp án thi ĐH Sinh khối B 2002

bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o kú thi tuyÓn sinh ®h, c® n¨m 2002 §¸p ¸n vµ thang ®iÓm ®Ò chÝnh thøc m«n thi: sinh häc néi dung Thang ®iÓm C©u1 . (§H: 2 ®iÓm; C§: 2,5 ®iÓm) §H C§ 1. Kh¸i niÖm vµ vÝ dô vÒ sù thÝch nghi theo mïa 1.1. Kh¸i niÖm • M«i tr−êng sèng cña sinh vËt trªn tr¸i ®Êt th−êng thay ®æi cã tÝnh chu k×, chñ yÕu lµ chu k× mïa vµ chu k× ngµy ®ªm. 0,25 0,25 • Kh¶ n¨ng ph¶n øng cña sinh vËt mét c¸ch nhÞp nhµng víi nh÷ng thay ®æi cã tÝnh chu k× cña m«i tr−êng lµ nhÞp sinh häc. 0,25 0,50 Ghi chó: Trong mçi phÇn cho ®iÓm, ý cña c¶ 4 côm tõ in nghiªng ph¶i ®ñ ( chØ cÇn thiÕu 1 ý lµ kh«ng ®−îc ®iÓm). 1.2- VÝ dô vÒ sù thÝch nghi theo mïa - Vïng l¹nh: a- Dao ®éng mïa vÒ khÝ hËu lín, cã b¨ng tuyÕt vµo mïa ®«ng. 0,25 0,25 b- PhÇn lín c©y xanh rông l¸, sèng ë tr¹ng th¸i chÕt gi¶. c- §éng vËt th−êng ngñ ®«ng, khi ®ã trao ®æi chÊt cña c¬ thÓ con vËt gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt chØ ®ñ ®Ó sèng. 0,25 d- Ph¶n øng tÝch cùc ®Ó qua mïa ®«ng kh¸c nhau tuú nhãm ®éng vËt: Sãc tr÷ thøc ¨n ®Ó qua ®«ng. Chim cã b¶n n¨ng di tró, rêi bá n¬i xø l¹nh khan hiÕm thøc ¨n tíi n¬i kh¸c Êm h¬n, nhiÒu thøc ¨n h¬n, sang mïa xu©n chóng l¹i bay vÒ quª h−¬ng. 0,25 0,25 Ghi chó: • §¹i häc: §èi víi phÇn ®iÓm 0,25 thø hai ph¶i nªu ®−îc 2 ý gåm (b+d) hoÆc (c+d) míi cã ®iÓm; cßn nÕu lµ (b+c) th× kh«ng ®−îc ®iÓm. • Cao ®¼ng: môc a: 0,25 ®; ý môc b hoÆc c: 0,25 ®; ý môc d: 0,25® - Vïng nhiÖt ®íi: • Dao ®éng vÒ l−îng thøc ¨n, ®é Èm, nhiÖt ®é, ¸nh s¸ng kh«ng qu¸ lín. PhÇn lín sinh vËt kh«ng cã ph¶n øng chu k× mïa râ rÖt. • VÝ dô: Mét sè thùc vËt (Bµng, Xoan, Sßi) rông l¸ vµo mïa ®«ng. Mét sè c«n trïng (nhéng s©u Sßi, bä Rïa n©u) ngñ ®«ng; sè kh¸c (nhéng b−ím 0,25 0,25 ®ªm h¹i lóa, ng«) ngñ hÌ vµo thêi k× kh« h¹n. Ghi chó: Cã thÓ nªu mét vÝ dô kh¸c t−¬ng tù còng ®−îc ®iÓm. 2- Nh©n tè sinh th¸i Nh©n tè sinh th¸i t¹o nªn sù khëi ®éng cña nhÞp sinh häc theo mïa chÝnh lµ 0,25 0,25 sù thay ®æi ®é dµi chiÕu s¸ng trong ngµy. • VÝ dô: ë Hµ néi, s©u Sßi hãa nhéng ngñ ®«ng vµo ®Çu th¸ng 11 d−¬ng lÞch, nöa ®Çu th¸ng 3 míi në buím. Ngµy ng¾n ë th¸ng 11 ®· b¸o hiÖu 0,25 0,25 cho s©u hãa nhéng vµo giÊc ngñ ®«ng. Ngµy dµi ë th¸ng 3 b¸o hiÖu cho c©y Sßi ®©m chåi nÈy léc vµ nhéng në b−ím. Ghi chó: Cã thÓ nªu mét vÝ dô kh¸c t−¬ng tù còng ®−îc ®iÓm. 1
3- VÝ dô minh häa nhÞp sinh häc cña sinh vËt mang tÝnh di truyÒn Nh÷ng ®éng vËt nh− ong, th»n l»n ®−îc nu«i trong ®iÒu kiÖn cã ®é dµi chiÕu s¸ng æn ®Þnh vÉn gi÷ nhÞp ®iÖu ngµy ®ªm nh− khi sèng trong thiªn 0,25 0,25 nhiªn. Ghi chó: Cã thÓ nªu mét vÝ dô kh¸c t−¬ng tù, nh−ng ph¶i chøng tá nhÞp sinh häc mang tÝnh di truyÒn. C©u 2. (§H: 2 ®iÓm; C§: 2,5 ®iÓm) 1- Quan niÖm cña §¸cuyn vÒ biÕn dÞ 1.1.Kh¸i niÖm biÕn dÞ c¸ thÓ cña §acuyn: • §acuyn lµ ng−êi ®Çu tiªn dïng kh¸i niÖm biÕn dÞ c¸ thÓ (gäi t¾t lµ biÕn dÞ) ®Ó chØ sù ph¸t sinh nh÷ng ®Æc ®iÓm sai kh¸c gi÷a c¸c c¸ thÓ cïng 0,25 0,25 loµi trong qu¸ tr×nh sinh s¶n. • BiÕn dÞ xuÊt hiÖn trong qu¸ tr×nh sinh s¶n ë tõng c¸ thÓ riªng lÎ vµ theo nh÷ng h−íng kh«ng x¸c ®Þnh. 0,50 0,50 • Lµ nguån nguyªn liÖu cña chän gièng vµ tiÕn hãa. 0,25 0,25 1.2. BiÕn dÞ x¸c ®Þnh: • D−íi t¸c dông trùc tiÕp cña ngo¹i c¶nh hay cña tËp qu¸n ho¹t ®éng ë ®éng vËt chØ g©y ra nh÷ng biÕn ®æi ®ång lo¹t theo mét h−íng x¸c ®Þnh, 0,25 0,50 t−¬ng øng víi ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh. • Ýt cã ý nghÜa trong chän gièng vµ tiÕn hãa. 0,25 0,25 2 .C¸c ®Æc ®iÓm thÝch nghi chØ cã tÝnh hîp lÝ t−¬ng ®èi 2.1. Mçi ®Æc ®iÓm thÝch nghi lµ s¶n phÈm cña chän läc tù nhiªn trong mét hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh. Khi hoµn c¶nh thay ®æi, mét ®Æc ®iÓm vèn cã lîi cã thÓ 0,25 0,25 trë thµnh bÊt lîi vµ bÞ thay thÕ b»ng ®Æc ®iÓm thÝch nghi h¬n. 2.2. Trong hoµn c¶nh sèng æn ®Þnh th× c¸c ®ét biÕn vÉn kh«ng ngõng ph¸t sinh, chän läc tù nhiªn vÉn kh«ng ngõng t¸c ®éng. V× thÕ, trong lÞch sö tiÕn 0,25 0,50 hãa, nh÷ng sinh vËt xuÊt hiÖn sau mang nhiÒu ®Æc ®iÓm hîp lý h¬n nh÷ng sinh vËt xuÊt hiÖn tr−íc. C©u 3. (§H: 2 ®iÓm;C§: 2,5 ®iÓm) 1- X¸c ®Þnh quy luËt di truyÒn mµu l«ng: Tõ c¸c d÷ kiÖn cña ®Ò bµi cho thÊy, sù di truyÒn mµu l«ng cña chã tu©n theo qui luËt di truyÒn t−¬ng t¸c øc chÕ (¸t chÕ) cña gen tréi trªn cÆp NST t−¬ng ®ång nµy ®èi víi c¸c gen kh«ng alen trªn cÆp nhiÔm s¾c thÓ t−¬ng 0,25 ®ång kh¸c. 0,25 V× gen I øc chÕ biÓu hiÖn cña c¸c gen B vµ b, nªn cã sù t−¬ng quan gi÷a c¸c kiÓu gen vµ kiÓu h×nh nh− sau: - Nhãm kiÓu gen cho mµu l«ng tr¾ng : I-B-, I-bb. 0,25 - Nhãm kiÓu gen cho mµu l«ng ®en : iiB-. - KiÓu gen cho mµu l«ng h¹t dÎ : iibb. Ghi chó: Cã thÓ viÕt cô thÓ c¸c kiÓu gen tõ mçi nhãm kiÓu gen nãi trªn. 2- Tû lÖ ph©n ly kiÓu gen vµ kiÓu h×nh ë F1 2
• Chã dÞ hîp tö vÒ c¶ hai cÆp gen cã kiÓu gen lµ IiBb, nªn cã kiÓu h×nh mµu l«ng tr¾ng. S¬ ®å lai: P IiBb x IiBb 0,25 0,25 (chã mµu l«ng tr¾ng) (chã mµu l«ng tr¾ng) Gt P IB, Ib, iB, ib IB, Ib, iB, ib F1 : • Tû lÖ ph©n ly kiÓu gen : 1 IIBB : 2IiBB : 2IIBb : 4IiBb:1IIbb : 2Iibb: 1 iiBB: 2iiBb:1iibb 0,25 0,25 • Tû lÖ ph©n ly kiÓu h×nh: 9(I-B-) : 3(I-bb) : 3(iiB-) : 1iibb 12 tr¾ng : 3 ®en : 1 h¹t dÎ 0,25 0,25 3- TØ lÖ chã mµu l«ng tr¾ng ®ång hîp tö vÒ c¶ hai cÆp gen ë F1 Chã mµu l«ng tr¾ng ®ång hîp tö vÒ c¶ hai cÆp gen lµ nh÷ng c¸ thÓ chøa mét trong hai kiÓu gen sau ®©y : IIBB hoÆc IIbb. Chóng chiÕm tû lÖ 2/16 hay 0,25 0,50 1/8 sè c¸ thÓ cña F1. 4- TØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh ë F2 do giao phèi ngÉu nhiªn gi÷a chã cã mµu l«ng ®en víi chã cã mµu l«ng h¹t dÎ cña F1 Chã cã mµu l«ng h¹t dÎ chØ cã mét kiÓu gen lµ iibb, trong khi chã cã mµu l«ng ®en th× cã thÓ mang mét trong hai kiÓu gen iiBb hoÆc iiBB. V× thÕ, khi 0,25 0,25 cho giao phèi ngÉu nhiªn chã cã mµu l«ng h¹t dÎ víi chã cã mµu l«ng ®en th× cã thÓ x¶y ra mét trong hai kh¶ n¨ng sau ®©y: a) Kh¶ n¨ng thø nhÊt: F1 iiBB x iibb (chã mµu l«ng ®en) (chã mµu l«ng h¹t dÎ) 0,25 0,25 gt F1 iB ib F2 kiÓu gen : iiBb kiÓu h×nh: TÊt c¶ ®Òu cã mµu l«ng ®en b) Kh¶ n¨ng thø hai: F1 iiBb x iibb (chã mµu l«ng ®en) (chã mµu l«ng h¹t dÎ) 0,25 0,25 gt F1 iB, ib ib F2 kiÓu gen : 1iiBb : 1iibb kiÓu h×nh: 50% chã cã mµu l«ng ®en : 50% chã cã mµu l«ng h¹t dÎ Ghi chó: ThÝ sinh cã thÓ biÖn luËn ®©y lµ tØ lÖ ph©n li tÝnh theo lÝ thuyÕt. C©u 4 (§H: 2 ®iÓm; C§: 2,5 ®iÓm) 1- X¸c ®Þnh phÐp lai • PhÐp lai nµy cã tªn gäi lµ phÐp lai ph©n tÝch. V× ®ã lµ phÐp lai gi÷a c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi (th©n cao-qu¶ ®á) víi c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng lÆn 0,25 0,25 (th©n thÊp-qu¶ bÇu dôc). • Néi dung: PhÐp lai ph©n tÝch lµ phÐp lai gi÷a c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi víi c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng lÆn ®Ó kiÓm tra kiÓu gen. 0,25 0,25 2- BiÖn luËn vµ s¬ ®å lai 2.1. BiÖn luËn 3
• §©y lµ phÐp lai ph©n tÝch vµ do ë thÕ hÖ lai xuÊt hiÖn 4 kiÓu h×nh, nªn mçi c©y cµ chua th©n cao-qu¶ trßn ®em lai ph©n tÝch ®Òu ph¶i t¹o ra bèn lo¹i giao tö lµ AB, Ab, aB, ab. Tõ ®ã suy ra, kiÓu gen mçi c©y nµy ®Òu dÞ hîp tö vÒ hai cÆp gen quy ®Þnh hai cÆp tÝnh tr¹ng vÒ kÝch th−íc 0,25 0,50 c©y vµ h×nh d¹ng qu¶. • PhÐp lai ph©n tÝch thø nhÊt + Trong tæng sè bèn lo¹i kiÓu h×nh ë thÕ hÖ lai, bªn c¹nh hai lo¹i kiÓu h×nh gièng víi c¸c c©y bè mÑ ®Òu chiÕm tØ lÖ 40%, ®· xuÊt hiÖn thªm hai lo¹i kiÓu h×nh míi lµ sù tæ hîp c¸c tÝnh tr¹ng cña c¸c c©y bè mÑ; ®ã lµ kiÓu h×nh th©n cao – qu¶ bÇu dôc vµ th©n thÊp – qu¶ trßn ®Òu chiÕm tØ 0,25 0,25 lÖ 10%. V× thÕ, ®©y lµ kÕt qu¶ cña hiÖn t−îng ho¸n vÞ gen x¶y ra ë c©y cµ chua th©n cao - qu¶ trßn. + Trong phÐp lai ph©n tÝch, tØ lÖ kiÓu gen cña c¸c giao tö sinh ra tõ c¬ thÓ dÞ hîp tö ®em lai ph©n tÝch ®−îc suy ra tõ tØ lÖ kiÓu h×nh cña c¸c c¸ thÓ ë thÕ hÖ lai vµ ng−îc l¹i. V× thÕ, tØ lÖ 10% cña c¸c kiÓu h×nh th©n cao- qu¶ bÇu dôc vµ th©n thÊp -qu¶ trßn sÏ t−¬ng øng víi tØ lÖ 10% cña c¸c giao tö Ab vµ aB. §ång thêi tØ lÖ 40% cña c¸c kiÓu h×nh th©n cao- qu¶ trßn vµ th©n thÊp-qu¶ bÇu dôc sÏ t−¬ng øng víi tØ lÖ 40% cña c¸c giao tö AB vµ ab. V× tØ lÖ c¸c lo¹i giao tö ®−îc h×nh thµnh do ho¸n vÞ gen th−êng thÊp h¬n so víi c¸c lo¹i giao tö ®−îc h×nh thµnh do liªn kÕt gen, nªn kiÓu 0,25 0,50 gen cña c©y th©n cao-qu¶ trßn thø nhÊt ph¶i lµ: AB/ab. • PhÐp lai ph©n tÝch thø hai: BiÖn luËn t−¬ng tù nh− trªn, suy ra ®−îc kiÓu 0,25 0,25 gen cña c©y cµ chua th©n cao- qu¶ trßn thø hai lµ Ab/aB. Ghi chó: thÝ sinh cã thÓ biÖn luËn theo mét c¸ch kh¸c nh−ng ph¶i nªu ®−îc ý cña c¸c ®o¹n ch÷ in nghiªng trªn. 2.2.S¬ ®å lai • S¬ ®å lai ph©n tÝch c©y th©n cao - qu¶ trßn thø nhÊt P AB/ab ( th©n cao-qu¶ trßn) x ab/ab (th©n thÊp- qu¶ bÇu dôc) gt P AB = ab = 40% ab = 100% 0,25 0,25 Ab = aB = 10% Fb 40% AB/ab th©n cao- qu¶ trßn 40% ab/ab th©n thÊp- qu¶ bÇu dôc 10% Ab/ab th©n cao- qu¶ bÇu dôc 10% aB/ab th©n thÊp - qu¶ trßn. • S¬ ®å lai ph©n tÝch c©y th©n cao - qu¶ trßn thø hai P Ab/aB ( th©n cao-qu¶ trßn) x ab/ab (th©n thÊp- qu¶ bÇu dôc) gt P Ab = aB = 40% ab = 100% 0,25 0,25 AB = ab = 10% Fb 40% Ab/ab th©n cao- qu¶ bÇu dôc 40% aB/ab th©n thÊp- qu¶ trßn 10% AB/ab th©n cao- qu¶ trßn 10% ab/ab th©n thÊp - qu¶ bÇu dôc. C©u 5. (§H: 2 ®iÓm). Cao ®¼ng kh«ng ph¶i lµm c©u nµy. 1- Kh¸i niÖm thÓ dÞ béi 4
Trong thÓ dÞ béi, ë tÕ bµo sinh d−ìng, t¹i mét hoÆc mét sè cÆp NST ®¸ng lÏ chøa 2 NST ë mçi cÆp t−¬ng ®ång th× l¹i chøa 3 NST (thÓ ba nhiÔm) 0,50 hoÆc nhiÒu NST (thÓ ®a nhiÔm), hoÆc chØ 1 NST (thÓ mét nhiÔm) hoÆc thiÕu h¼n NST ®ã (thÓ khuyÕt nhiÔm). 2- C¬ chÕ vµ hËu qu¶ 2.1. C¬ chÕ Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö, cÆp NST giíi tÝnh cña bè hoÆc mÑ kh«ng ph©n li sÏ t¹o ra mét lo¹i giao tö mang c¶ 2 NST giíi tÝnh vµ mét lo¹i giao tö kh«ng chøa nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh nµo. • Giao tö mang hai nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh thô tinh víi mét giao tö mang mét nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh, sÏ t¹o nªn hîp tö chøa ba nhiÔm s¾c thÓ giíi 0,25 tÝnh (thÓ ba nhiÔm). • Giao tö kh«ng chøa nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh thô tinh víi mét giao tö b×nh th−êng (mang mét nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh) sÏ t¹o nªn hîp tö chØ chøa 0,25 mét nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh (thÓ mét nhiÔm). - S¬ ®å minh häa c¬ chÕ: (1) P XX x XY gtP XX, O X, Y 0,25 con XXX : XXY : OX : OY (2) P XX x XY gtP X X Y, O con XXY : OX Ghi chó: ChØ cÇn viÕt 1 trong 2 s¬ ®å trªn. 2.2. HËu qu¶ • KiÓu ®ét biÕn ba nhiÔm g©y ra c¸c hËu qu¶ nghiªm träng nh− sau: ** Héi chøng 3 X ( XXX) n÷, buång trøng vµ d¹ con kh«ng ph¸t triÓn, th−êng rèi lo¹n kinh nguyÖt, khã cã con. ** Héi chøng Claiphent¬ (XXY) nam, mï mµu, th©n cao, ch©n tay dµi, tinh 0,25 hoµn nhá, si ®Çn, v« sinh. Ghi chó: ChØ cÇn nªu mét trong hai héi chøng trªn. • KiÓu ®ét biÕn mét nhiÔm còng g©y ra c¸c hËu qu¶ nghiªm träng nh−: Héi chøng Tícn¬ (OX) n÷, lïn, cæ ng¾n, kh«ng cã kinh nguyÖt, vó kh«ng 0,25 ph¸t triÓn, ©m ®¹o hÑp, d¹ con nhá, trÝ tuÖ chËm ph¸t triÓn. 3- Tr×nh bµy ph−¬ng ph¸p tÕ bµo trong nghiªn cøu di truyÒn ng−êi • Lµm tiªu b¶n tÕ bµo, nghiªn cøu bé nhiÔm s¾c thÓ, cÊu tróc hiÓn vi cña c¸c nhiÔm s¾c thÓ trong tÕ bµo c¬ thÓ nh»m ph¸t hiÖn nhiÒu dÞ tËt vµ bÖnh di truyÒn bÈm sinh liªn quan ®Õn c¸c ®ét biÕn sè l−îng, cÊu tróc nhiÔm 0,25 s¾c thÓ. • VÝ dô cô thÓ: Trong tÕ bµo cã 3 nhiÔm s¾c thÓ sè 21 g©y héi chøng §ao; mÊt ®o¹n NST sè 21 hoÆc 22 g©y bÖnh b¹ch cÇu ¸c tÝnh; ba NST 16-18 ngãn trá dµi h¬n ngãn gi÷a, tai thÊp, hµm bÐ; 3 NST 13-15: søt m«i, thõa ngãn, chÕt yÓu. Ghi chó: Ph¶i nªu Ýt nhÊt mét trong c¸c vÝ dô trªn míi ®−îc ®iÓm. 5