Đề cương ôn tập HK 1 môn Ngữ văn lớp 11 năm 2017-2018 - THPT Hoàng Hoa Thám

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HKI LỚP 11<br /> I. ĐỌC HIỂU<br /> 1. Các thao tác lập luận<br /> - Phân tích.<br /> - So sánh.<br /> 2. Các phong cách ngôn ngữ<br /> - Báo chí: Khái niệm, đặc điểm chung, các phương tiện diễn đạt…<br /> 3. Các phương thức biểu đạt:<br /> - Tự sự<br /> - Miêu tả<br /> - Biểu cảm<br /> - Thuyết minh<br /> - Nghị luận<br /> - Hành chính<br /> 3. Các phép tu từ:<br /> - So sánh, nhân hoá, ẩn dụ, hoán dụ, tương phản, liệt kê, chơi chữ, điệp…<br /> - Tác dụng của việc dùng các biện pháp tu từ này.<br /> 4. Nội dung chính của văn bản và những câu hỏi liên quan đến nội dung chính của văn<br /> bản:<br /> - Đọc và xác định nội dung chính của văn bản.<br /> - Dựa vào nội dung chính của văn bản để trả lời các câu hỏi có liên quan đến văn bản. Cách trả<br /> lời gọn, rõ, bám vào các câu, từ có trong văn bản để trả lời.<br /> Chú ý: Khi xác định nội dung chính của văn bản, có thể dựa vào câu chủ đề (nếu có) hoặc tóm<br /> lược nội dung trên cả văn bản.<br /> II. Làm văn: Học sinh đọc kĩ tác phẩm, nắm lại những nội dung chủ yếu của từng tác phẩm.<br /> 1. Hai đứa trẻ<br /> - Khung cảnh và cuộc sống phố huyện lúc hoàng hôn, lúc đêm về và lúc chuyến tàu đi qua.<br /> Phố huyện tố tăm, nghèo nàn, đơn điệu được nhìn qua đôi mắt và tâm hồn Liên: nhạy cảm,<br /> nhân hậu, trong sáng và giàu ước mơ.<br /> - Các giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm.<br /> - Bút pháp lãng mạn nhưng không xa rời hiện thực, nghệ thuật tương phản-đối lập, văn chương<br /> giàu chất thơ… Phong cách văn chương TL qua tác phẩm.<br /> 2. Chữ người tử tù:<br /> - Tình huống truyện đặc sắc.<br /> <br /> - Nhân vật:<br /> + Huấn Cao với ba vẻ đẹp: tài hoa, khí phách, thiên lương<br /> + Quản ngục với vẻ đẹp của một người yêu cái đẹp, trân trọng người tài. Đó cũng là một con<br /> người với thiên lương trong sáng và khí phách hơn người.<br /> Ngợi ca cái đẹp, cái thiện, cái tài. Từ đó ta thấy được quan niệm thẩm mĩ toàn diện của NT.<br /> - Cảnh cho chữ: Hội tụ tài năng NT với bút pháp lãng mạn, nghệ thuật tương phản, phóng<br /> đại…:<br /> + Không gian thời gian đặc biệt.<br /> + Con người: hoán đổi vị thế…<br />  Quan niệm của NT về cái đẹp.<br /> - Bút pháp lãng mạn, nghệ thuật tương phản, phóng đại, ngôn ngữ giàu có…Phong cách văn<br /> chương NT qua tác phẩm.<br /> 3. Hạnh phúc một tang gia<br /> - Nhan đề mang mâu thuẫn trào phúng<br /> - Hạnh phúc chung - riêng của mọi người trước cái chết của cụ cố Tổ.<br /> - Khung cảnh đám ma với những người đi đưa đám: hỗi tạp, giả dối, trơ trẽn, bất nhân, bất<br /> hiếu.<br /> - Các giá trị hiện thực và nhân đạo đi kèm.<br /> - NT: Mâu thuẫn đặc sắc. Nghệ thuật điệp, thủ pháp tương phản-đối lập giữa biểu hiện bên<br /> ngoài và suy nghĩ bên trong giúp VTP lột mặt nạ nhân vật, phô ra bản chất thật dối trá của con<br /> người.<br /> 4. Chí Phèo<br /> - Các tên gọi khác nhau của tác phẩm.<br /> - Các dấu mốc quan trọng trong cuộc đời của CP: ra tù và giặp Thị Nở<br /> - Trọng tâm là sự thức tỉnh của CP sau đêm gặp Thị Nở:<br /> + Thức tỉnh giác quan<br /> + Thức tỉnh ý thức<br /> + Thức tỉnh phẩm chất người khi nhận bát cháo hành của TN<br /> - Bị từ chối quyền làm người lương thiện: đau đớn, uống rượu, càng uống càng tỉnh, đến nhà<br /> BK giết BK rồi tự tử.<br /> Nghệ thuật miêu tả nội tâm sâu sắc bằng các độc thoại nội tâm dài.<br /> - Các giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc của tác phẩm.<br /> - Kết cấu tâm lí, nghệ thuật miêu tả nội tâm bậc thầy.<br /> - Phong cách văn chương của NC qua tác phẩm.<br /> <br /> III. ĐỀ MẪU<br /> A. Đọc-hiểu (3đ)<br /> Đọc đoạn văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới.<br /> “Khi mạng xã hội ra đời, những người cổ xúy thường cho rằng chức năng quan trọng<br /> nhất của nó là kết nối. Nhưng trên thực tế phải chăng mạng xã hội đang làm chúng ta xa<br /> cách nhau hơn?<br /> Tôi đi dự đám cưới, bữa tiệc được chuẩn bị chu đáo, sang trọng từ khâu tiếp khách,<br /> lễ nghi cho đến cách chọn thực đơn, loại nhạc biểu diễn trong suốt bữa tiệc, chứng tỏ bạn<br /> rất trân trọng khách mời.<br /> Vậy mà suốt buổi tiệc, nhìn quanh mình đâu đâu tôi cũng thấy có người chăm chú dán<br /> mắt vào màn hình điện thoại, mà khỏi nói tôi cũng biết họ đang xem gì qua cách họ túm<br /> tụm thành từng nhóm vừa chỉ trỏ vào chiếc điện thoại vừa bình luận, nói cười rôm rả.<br /> (…)Trẻ trung có (số này chiếm đông hơn cả), tầm tầm cũng có. Nói đâu xa, ngay<br /> trong bàn tôi cũng thế, mọi người xúm lại chụp ảnh rồi “post” lên Facebook ngay tức thì<br /> “cho nó “hot”!”, một người bảo vậy. ”…<br /> (Gần mặt…cách lòng- Lê Thị Ngọc Vi- Tuổi trẻ Online 04/05/2014)<br /> 1. Phong cách ngôn ngữ của đoạn văn bản?<br /> 2. Những người đi dự đám cưới ở đoạn văn bản trên quan tâm tới điều gì? Điều đó trái với sự<br /> tiếp đón của gia chủ ra sao?<br /> 3. Tác giả đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật gì khi đặt nhan đề cho bài báo? Em hiểu nhan đề đó<br /> như thế nào?<br /> B. Làm văn (7 điểm)<br /> Về nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật của Nam Cao trong tác phẩm “ Chí Phèo”.<br /> ĐÁP ÁN - BIỂU ĐIỂM<br /> A. Đọc-hiểu<br /> 1. Phong cách ngôn ngữ báo chí (0.5đ)<br /> 2. Những người đi dự đám cưới quan tâm đến chiếc điện thoại của mình. Nhiều người<br /> tranh thủ chụp hình để đăng Facebook. (0.5đ)<br /> Còn gia chủ thì chuẩn bị chu đáo, thể hiện sự trân trọng khách mời.(0.5đ)<br /> 3. Thủ pháp đối lập, tương phản. (0.5đ)<br /> Nhan đề thể hiện rõ mặt trái, mâu thuẫn của mạng xã hội: làm cho con người xa cách<br /> nhau ngay cả khi đang đối diện với nhau. (1.0đ)<br /> B. Làm văn<br /> Học sinh có thể làm theo nhiều cách nhưng phải đảm bảo những yêu cầu sau.<br /> a. Mở bài<br /> - Giới thiệu khái quát về tác giả Nam Cao và tác phẩm: “Chí Phèo”<br /> - Giới thiệu vấn đề cần bàn luận: Nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật của Nam Cao<br /> trong tác phẩm. (0.5đ)<br /> b. Thân bài<br /> <br /> - Giải thích: nghệ thuật miêu tả nội tâm là cách thức nhà văn đi sâu vào nội tâm nhân<br /> vật, thể hiện những suy nghĩ, tình cảm, cảm xúc của nhân vật. Nghệ thuật miêu tả nội tâm là<br /> sở trường của Nam Cao, góp phần tạo nên sự thành công lớn của tác phẩm : “Chí Phèo”(0.5đ)<br /> - Nghệ thuật miêu tả nội tâm được thể hiện rõ nét nhất thông qua việc miêu tả quá trình<br /> thức tỉnh của CP để từ một con quỷ dữ quay trở lại làm người với khát khao lương thiện:<br /> + Thức tỉnh các giác quan: mắt nhìn thấy, tai lắng nghe, miệng thấy đắng…(1.0đ)<br /> + Thức tỉnh ý thức: nhớ về quá khứ, hiểu về hiện tại và hình dung ra tương lai.(1.5đ)<br /> + Thức tỉnh cảm xúc người với khát khao lương thiện khi nhận bát cháo hành của Thị<br /> Nở: Ngạc nhiên, mắt ướt, vừa vui vừa buồn, cảm thấy ăn năn, muốn làm hoà với mọi người,<br /> muốn làm người lương thiện… (1.0đ)<br /> Khi bị từ chối quyền được làm người lương thiện: cố níu kéo, khóc, uống rượu, càng<br /> uống càng tỉnh, giết Bá Kiến rồi tự tử. (1.0đ)<br /> - Khái quát: Nam Cao đã đi sâu vào nội tâm nhân vật bằng biện pháp miêu tả tâm lí với<br /> những đoạn độc thoại nội tâm dài. Ông đã thể hiện quá trình thức tỉnh của CP để rồi vừa phản<br /> ánh vừa tố cáo xã hội vừa thể hiện niềm tin vào bản chất lương thiện của con người.(1.0đ)<br /> c. Kết bài<br /> - Nhắc lại giá trị của nghệ thuật miêu tả nội tâm.<br /> - Một vài cảm xúc cá nhân về Nam Cao và tác phẩm: “Chí Phèo”(0.5đ)<br /> <br />