Đề cương ôn tập HK 2 môn Vật lí lớp 10 năm 2015-2016 - THPT Hùng Vương

TRƯỜNG THPT HÙNG VƯƠNG<br /> TỔ KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> <br /> ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HỌC KÌ 2<br /> MÔN: VẬT LÍ 10<br /> Năm học: 2015 – 2016<br /> I. CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN<br /> 1. Tóm tắt lí thuyết<br /> 1.1. Động lượng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Biểu thức: p  m.v<br /> - Đặc điểm: Động lượng là một vectơ cùng chiều với vận tốc.<br /> - Đơn vị: kg.m/s.<br /> 1.2. Xung lượng của lực<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Biểu thức:  p  F t<br /> - Đặc điểm: Độ biến thiên động lượng của một vật trong một khoảng thời gian bằng xung<br /> lượng của tổng các lực tác dụng lên vật.<br /> 1.3. Định luật bảo toàn động lượng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Biểu thức: p1  p 2 = hằng số. ( p t  p s )<br /> - Động lượng của một hệ cô lập được bảo toàn.<br /> 1.4. Va chạm mềm<br /> - Đặc điểm: Sau va chạm hai vật dính vào nhau và chuyển động cùng vận tốc.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Biểu thức: m1 v1  m2 v2  (m1  m2 )v<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Nếu ban đầu vật thứ 2 đứng yên (v2 = 0) : m1 v1  (m1  m2 )v<br /> 1.5. Công và công suất<br /> - Công: A  Fs cos <br /> - Công suất: P <br /> <br /> A<br />  Fv<br /> t<br /> <br /> 1.6. Động năng<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> - Biểu thức: Wđ  mv 2<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> - Liên hệ giữa công và động biến thiên động năng (định lí động năng): A  mv22  mv12<br /> 1.7. Thế năng<br /> - Thế năng trọng trường: Wt = mgz<br /> 1<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> - Thế năng đàn hồi: Wt  k (l ) 2<br /> - Liên hệ giữa độ biến thiên thế năng và công của trọng lực: A  Wt1  Wt 2  mgz1  mgz2<br /> 1.8. Cơ năng<br /> - Cơ năng của vật chuyển động trong trọng trường: W  Wt  Wđ =<br /> - Cơ năng của vật chịu tác dụng của của lực đàn hồi: W  Wt  Wđ =<br /> <br /> 1 2<br /> mv  mgz<br /> 2<br /> 1 2 1<br /> mv  k (l ) 2<br /> 2<br /> 2<br /> <br /> 2. Dạng bài tập<br /> - Xác định động lượng, xung lượng của lực, công, công suất, động năng, thế năng và cơ<br /> năng.<br /> - Dạng toán áp dụng định luật bảo toàn động lượng: bài toán va chạm, chuyển động bằng<br /> phản lực.<br /> - Dạng toán kết hợp bài toán động lực học để tính công của các lực cơ học.<br /> - Dạng toán áp dụng định luật bảo toàn cơ năng: tìm độ cao, vận tốc, …<br /> II. CHẤT KHÍ<br /> 1. Tóm tắt lí thuyết<br /> 1.1. Phương trình trạng thái của khí lí tưởng<br /> - Biểu thức:<br /> <br /> PV<br /> PV<br /> 1 1<br />  2 2<br /> T1<br /> T2<br /> <br /> - Liên hệ giữa nhiệt độ tuyệt đối (T) và nhiệt độ t: T = t + 273<br /> 1.2. Quá trình đẳng nhiệt<br /> - Biểu thức: PV<br /> 1 1  PV<br /> 2 2<br /> - Định luật Bôi-lơ – Ma-ri-ốt: Trong quá trình đẳng nhiệt của một lượng khí xác định áp suất<br /> tỉ lệ nghịch với thể tích.<br /> - Đường đẳng nhiệt biểu diễn sự biến thiên của áp suất theo thể tích. Trong hệ tọa độ (p, V)<br /> đường đẳng nhiệt là đường hypebol. Đường đẳng nhiệt ở trên có nhiệt độ cao hơn đường ở phía<br /> dưới.<br /> 1.3. Quá trình đẳng tích<br /> - Biểu thức:<br /> <br /> p1 p2<br /> <br /> T1 T2<br /> <br /> - Định luật Sac-lơ: Trong quá trình đẳng tích của một lượng khí xác định áp suất tỉ lệ thuận<br /> với nhiệt độ tuyệt đối.<br /> - Đường đẳng tích biễu diễn sự biến thiên của áp suất với nhiệt độ tuyệt đối. Đường đẳng<br /> tích là đường thẳng nếu kéo dài thì đi qua gốc tọa độ. Đường đẳng tích ở trên có thể tích nhỏ<br /> hơn đường phía dưới.<br /> 1.4. Quá trình đẳng áp<br /> 2<br /> <br /> - Biểu thức:<br /> <br /> V1 V2<br /> <br /> T1 T2<br /> <br /> - Mối liên hệ giữa thể tích và nhiệt độ tuyệt đối trong quá trình đẳng áp: Trong quá trình<br /> đẳng áp của một lượng khí xác định thể tích tỉ lệ thuận với nhiệt độ tuyệt đối.<br /> - Đường đẳng áp biễu diễn sự biến thiên của thể tích với nhiệt độ tuyệt đối. Đường đẳng áp<br /> là đường thẳng nếu kéo dài thì đi qua gốc tọa độ. Đường đẳng áp ở trên có áp suất nhỏ hơn<br /> đường phía dưới.<br /> 2. Dạng bài tập<br /> - Dạng bài tập vận dụng các biểu thức phương trình trạng thái, quá trình đẳng nhiệt, đẳng<br /> tích, đẳng áp để tính các thông số trạng thái: p, V, T.<br /> - Dạng toán phân tích đồ thị và chuyển đổi đồ thị.<br /> III. CƠ SỞ CỦA NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC<br /> 1. Tóm tắt lí thuyết<br /> 1.1. Nội năng và các cách làm thay đổi nội năng<br /> - Nội năng bằng tổng động năng và thế năng tương tác của các phân tử cấu tạo nên vật.<br /> - Có hai cách làm thay đổi nội năng; truyền nhiệt và thực hiện công.<br /> - Nhiệt lượng: Q  mct<br /> - Phương trình cân bằng nhiệt: Qtỏa = QThu<br /> 1.2. Các nguyên lí của nhiệt động lực học<br /> - Nguyên lí I NĐLH: Độ biến thiên nội năng bằng tổng công và nhiệt lượng mà vật nhận<br /> được.<br /> - Biểu thức: U  Q  A<br /> Quy ước: Q > 0: vật nhận nhiệt; Q < 0: vật truyền nhiệt; A > 0: vật nhận công; A < 0: vật<br /> thực hiện công.<br /> - Nguyên lí II NĐLH:<br /> + Nhiệt không thể truyền từ một vật sang vật nóng hơn.<br /> + Động cơ nhiệt không thể chuyển hóa tất cả nhiệt lượng nhận được thành công cơ học.<br /> 2. Dạng bài tập<br /> Dạng toán vận dụng nguyên lí thứ I NĐLH để tính: độ biến thiên nội năng, công và nhiệt<br /> lượng.<br /> IV. CHẤT RẮN VÀ CHẤT LỎNG. SỰ CHUYỂN THỂ<br /> 1. Tóm tắt lí thuyết<br /> 1.1. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình<br /> 1.2. Sự nở vì nhiệt<br /> - Độ nở dài: l  l  l0   l0 t<br /> - Độ nở khối: V  V  V0  V0 t<br /> 3<br /> <br /> - Liên hệ giữa hệ số nở khối và nở dài:   3<br /> 1.3. Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng<br /> - Hiện tượng căng bề mặt của chất lỏng.<br /> - Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.<br /> - Hiện tượng mao dẫn.<br /> 1.4. Sự chuyển thể của các chất<br /> - Nhiệt nóng chảy: Q   m<br /> - Nhiệt hóa hơi: Q  Lm<br /> 1.5. Độ ẩm của không khí<br /> - Độ ẩm tuyệt đối (a): là khối lượng tính ra gam của hơi nước có trong 1m3.<br /> - Độ ẩm cực đại (A): là khối lượng tính ra gam của hơi nước có trong 1m3 hơi nước bão hòa.<br /> - Độ ẩm tỉ đối: f <br /> <br /> a<br /> .100%<br /> A<br /> <br /> 2. Dạng bài tập<br /> - Tính độ nở dài và nở khối.<br /> - Tính độ ẩm tỉ đối.<br /> V. MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP THAM KHẢO<br /> Bài 1: Một vật trượt không vận tốc đầu từ đỉnh dốc nghiêng dài 8 m, cao 4 m. Lấy g = 10<br /> m/s2. Tính vận tốc của vật ở chân dốc khi:<br /> a. Bỏ qua ma sát.<br /> b. Hệ số ma sát giữa vật và mặt phẳng nghiêng 0,2.<br /> Bài 2 : : Một vật trượt không vận tốc đầu từ mặt phẳng nghiêng dài 5 m, nghiêng góc 30o so<br /> với phương ngang. Coi ma sát trên mặt phẳng nghiêng không đáng kể. Đến chân mặt phẳng<br /> nghiêng, vật tiếp tục chuyển động trên mặt phẳng ngang một quảng đường bao nhiêu và trong<br /> thời gian bao lâu thì dừng lại? Biết hệ số ma sát giữa vật và mặt phẳng ngang là 0,2. Lấy g =<br /> 10 m/s2.<br /> Bài 3: Một vật khối lượng m = 1kg được thả rơi tự do từ độ cao h = 20m so với mặt đất. Cho<br /> g = 10 m/ s2.<br /> a. Xác định cơ năng tại vị trí thả?<br /> b. Tính vận tốc của vật khi vừa chạm đất.<br /> c. Tới mặt đất vật lún xuống một đoạn S. Biết lực cản trung bình của đất lên vật có độ lớn<br /> 4000N. Tính đoạn đường S đi được.<br /> Bài 4: Một hòn bi khối lượng 200g được ném thẳng đứng lên cao với vận tốc 10m/s từ mặt đất.<br /> Chọn mốc tính thế năng tại mặt đất. Lấy g = 10m/s2<br /> a. Độ cao của hòn bi khi toàn bộ động năng ban đầu đã chuyển hóa thành thế năng?<br /> b. Tính động năng của hòn bi lúc vật lên độ cao 2,5m.<br /> c. Tìm vận tốc của hòn bị khi thế năng gấp 2 lần động năng.<br /> Bài 5: Cho các đồ thị sau biểu diễn chu trình biến đổi trạng thái của các khối khí lí tưởng.<br /> a. Vẽ lại đồ thị (hình 1) trong hệ tọa độ (V,T); (P,V).<br /> 4<br /> <br /> b. Vẽ lại đồ thị (hình 2) trong hệ tọa độ (V,T); (P,T).<br /> c. Vẽ lại đồ thị (hình 3) trong hệ tọa độ (P,T); (P,V).<br /> d. Vẽ lại đồ thị (hình 4) trong hệ tọa độ (V,T); (P,V).<br /> p<br /> p<br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> Hình 1<br /> <br /> T<br /> <br /> 4<br /> <br /> Hình 4<br /> V<br /> <br /> p<br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> T<br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> 4<br /> 3<br /> 3<br /> 4<br /> <br /> Hình 2<br /> <br /> Hình 3<br /> <br /> T<br /> <br /> Bài 6: Một lượng khí lý tưởng trong xilanh có pittông chuyển động được. Các thông số trạng<br /> thái ban đầu (gọi là trạng thái 1) của khối khí này là p1 = 105 Pa; V1 = 10 lít; T1 = 300 K. Cung<br /> cấp cho khối khí trong xilanh một nhiệt lượng 600 J để nung nóng đẳng áp khối khí này tới khi<br /> thể tích của khối khí tăng thêm 2 lít, gọi trạng thái này là trạng thái 2.<br /> a. Tìm nhiệt độ của khối khí ở trạng thái 2.<br /> b. Nội năng của khối khí tăng hay giảm bao nhiêu?<br /> Bài 7: Một khối khí lí tưởng có nhiệt độ 27o C ở trạng thái 1. Khí được biến đổi qua hai quá<br /> trình:<br /> - Từ trạng thái 1, khí được biến đổi đẳng tích sang trạng thái 2 có: áp suất 1,5 atm và nhiệt độ là<br /> 177 o C , thể tích 10 lít.<br /> - Từ trạng thái 2, khí được biến đổi đẳng áp sang trạng thái 3 có nhiệt độ 627oC .<br /> a. Xác định các thông số của từng trạng thái ?<br /> b. Vẽ đồ thị biểu diễn quá trình biến đổi trạng thái trên trong hệ tọa độ (p, T).<br /> Bài 8: Một khối khí ở nhiệt độ 27oC, áp suất 3 atm. Đun nóng đẳng tích khối khí đến áp suất<br /> tăng gấp đôi. Tính nhiệt độ khối khí lúc này?<br /> Bài 9: Khí được nén đẳng nhiệt từ thể tích 20 lít đến thể tích 15 lít,áp suất khí tăng thêm<br /> 0,6at.Tìm áp suất ban đầu của khí?<br /> <br /> 5<br /> <br />