Nhằm chuẩn bị kiến thức cho kì kiểm tra học kì 1 sắp tới, mời các bạn học sinh lớp 12 cùng tải về "Đề cương ôn tập học kì 1 môn Địa lí lớp 12 năm 2022-2023 - Trường THPT Bùi Thị Xuân" dưới đây để tham khảo, hệ thống kiến thức đã học. Chúc các bạn ôn tập kiểm tra đạt kết quả cao!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đề cương ôn tập học kì 1 môn Địa lí lớp 12 năm 2022-2023 - Trường THPT Bùi Thị Xuân
- ĐỊA 12 ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP CUỐI HỌC KÌ I NĂM HỌC 2022 – 2023
A. LÍ THUYẾT (Học các bài 2, 6 – 7, 8, 9 – 10, 11 – 12).
B. KĨ NĂNG
1. Đọc và phân tích Atlat (các trang 45, 67, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14).
2. Làm việc với bảng biểu đồ, bảng số liệu
GỢI Ý HỌC BÀI
A. LÍ THUYẾT
BÀI 2. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ
I. Vị trí địa lí (Atlat trang 4,5)
II. Phạm vi lãnh thổnước ta = vùng đất + vùng biển + vùng trời.
1. Vùng đất= phần đất liền + cáchải đảo có tổng diện tích là 331 212 km2.
Phần đất liền được giới hạn bởi đường biên giới trên đất liền và đường bờ biển.
Hải đảo: Hơn 4000 đảo, phần lớn là đảo ven bờ, hai quần đảo xa bờ trên biển Đông là Hoàng Sa
và Trường Sa.
2. Vùng biển
Gồm5 bộ phận: nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục
địa.
3. Vùng trời
III. Ý nghĩa của vị trí địa lí
a. Ý nghĩa tự nhiên
VTĐL quy định đặc điểm cơ bản của thiên nhiên nước ta mang tính chất nhiệt đớiẩmgió
mùa.
VTĐL và lãnh thổ tạo nên sự phong phú về tài nguyên khoáng sản và sinh vật.
+ Phong phú khoáng sản = vị trí liền kề với vành đai sinh khoáng Thái Bình Dương và Địa Trung
Hải.
+ Phong phú về sinh vật = di cư di lưu của các luồng sinh vật.
VTĐL và lãnh thổ tạo nên sự phân hóa đa dạng của tự nhiên (theo chiều BN, ĐT và theo độ
cao)
Vị trí nước ta nằm trong vùng có nhiều thiên tai (bão, lũ lụt, hạn hán…).
BÀI 6, 7. ĐẤT NƯỚC NHIỀU ĐỒI NÚI
I. Đặc điểm chung của địa hình nước ta
1. Đồi núi chiếm phần lớn diện tích nhưng chủ yếu là đồi núi thấp
Đồi núi chiếm ¾ diện tích lãnh thổ, đồng bằng chỉ chiếm ¼ diện tích.
1
- Địa hình đồng bằng, đồi núi thấp (dưới 1000m) chiếm 85% và địa hình núi cao (trên 2000m)
chiếm 1% so với toàn diện tích lãnh thổ.
2. Cấu trúc địa hình khá đa dạng
Địa hình nước ta được vận động Tân Kiến Tạo làm trẻ lại và có tính phân bậc rõ rệt.
Hướng nghiêng chung cuả địa hình: Thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam.
Hướng núi:
+ Hướng Tây Bắc – Đông Nam: vùng núi Tây Bắc và Trường Sơn Bắc.
+ Hướng vòng cung: Vùng núi Đông Bắc và Trường Sơn Nam.
3. Địa hình của vùng nhiệt đới ẩm gió mùa (Xâm thực = đồi núi; Bồi tụ = đồng bằng hạ lưu sông).
4. Địa hình chịu tác động mạnh mẽ của con người
II. Các khu vực địa hình
1. Khu vực đồi núi = địa hình núi + bán bình nguyên, đồi trung du.
a. Địa hình núi gồm: Đông Bắc, Tây Bắc, Trường Sơn bắc, Trường Sơn nam.
Vùng núi Đông Bắc Tây Bắc Trường Sơn Bắc Trường Sơn Nam
Vị trí Nằm ở phía Đông sông Nằm giữa sông Hồng Phía nam sông Cả đến dãy Phía nam dãy Bạch Mã
Hồng. và sông Cả. Bạch Mã.
Hướng Vòng cung Tây Bắc – Đông Nam Các dãy núi chạy song song Vòng cung
núi chính ` và so le theo hướng Tây
Bắc Đông Nam.
Hướng Thấp dần từ Tây Bắc Thấp dần từ Tây Bắc Cao ở 2 đầu Bắc – Nam, Cao ở phía Đông thấp dần
nghiêng xuống Đông Nam xuống Đông Nam. thấp trũng ở giữa. sang phía Tây.
Hình thái Chủ yếu là đồi núi Chủ yếu là núi cao Địa hình chủ yếu là núi Gồm các khối núi và cao
thấp. và núi trung bình (Là thấp và đồi, hẹp ngang. nguyên. Địa hình có sự
vùng núi cao nhất bất đối xứng rõ nét giữa
nước ta). hai sườn của Trường
Sơn Nam.
b. Bán bình nguyên và đồi trung du
2. Khu vực đồng bằng
Đăc điêm
̣ ̉ Đông băng Sông Hông
̀ ̀ ̀ Đông băng Sông C
̀ ̀ ửu Long Đồng bằng ven biển miền
trung
Nguyên nhân Bồi tụ phu sa cua hê thông sông
̀ ̉ ̣ ́ Bồi tụ phu sa cua hê thông sông
̀ ̉ ̣ ́ ̀ ̣ ̉ ật liệu biên (ch
Bôi tu cua v ̉ ủ
hinh thanh
̀ ̀ Hông va Thai Binh.
̀ ̀ ́ ̀ ̣ Mê Công. yế u) va phu sa sông.
̀ ̀
Đất màu mở Đất màu mở Đất nghèo dinh
dưỡng
BÀI 8. THIÊN NHIÊN CHỊU ẢNH HƯỞNG SÂU SẮC CỦA BIỂN
1. Khái quát về biển Đông
Biển rộng diện tích 3,447 triệu km2. (2 Thái Bình Dương)
Biển tương đối kín.
Biển của vùng nhiệt đới ẩm gió mùa.
Là biển giàu tài nguyên.
2. Ảnh hưởng của biển Đông tới thiên nhiên Việt Nam
a. Khí hậu
2
- Do biển Đông rộng, nhiệt độ nước biển cao và biến động theo mùa làm cho khí hậu nước ta mang
nhiều đặc tính của khí hậu hải dương nên điều hòa hơn:
+ Điều hòa nhiệt độ làm cho mùa đông bớt lạnh, mùa hè bớt nóng.
+ Làm tăng độ ẩm của các khối khí khi qua biển mang lại cho nước ta lượng mưa và độ ẩm lớn.
b. Địa hình và các hệ sinh thái ven biển: đa dang
Địa hình ven biển: đa dạng.
+ Vịnh biển, đường bờ biển khúc khuỷu => Phát triển cảng biển (GTVT biển).
+ Bãi triều, đầm phá=> Nuôi trồng thủy sản nước lợ.
Hệ sinh thái vùng ven biển: rấtđa dạng và giàu có.
+ Hệ sinh thái rừng ngập mặn: diện tích lớn nhất ở Nam Bộ (Đồng bằng sông Cửu Long –
Rừng U Minh) (lớn thứ 2 trên thế giới sau rừng Amazon).
. Tuy nhiên hiện nay rừng ngập mặn đã bị thu hẹp rất nhiều do chuyển đổi thành diện tích nuôi
tôm, cá và do cháy rừng…
. Cho năng suất sinh học cao, đặc biệt là SV nước lợ.
+ Các hệ sinh thái trên đất phèn (nhất là ĐBSCL) và hệ sinh thái rừng trên các đảo (nhất là đảo Phú
Quốc) cũng rất phong phú và đa dạng.
c. Tài nguyên thiên nhiên vùng biển
Tài nguyên khoáng sản:
+ Trữ lượng lớn và giá trị nhất là dầu khí khai thác ở thềm lục địa Nam Bộ.
+ Các bãi cát ven biển có trữ lượng lớn titan chính là nguồn nguyên liệu quý cho ngành công
nghiệp.
+ Trữ lượng muối lớn: nhất là Nam Trung Bộ – có nhiệt độ cao, nắng nhiều, lại chỉ có một số
sông nhỏ đổ ra biển.
Tài nguyên hải sản (có ý nghĩa nhất đối với cư dân vùng biển).
+ Sinh vật biển Đông tiêu biểu cho hệ sinh vật vùng biển nhiệt đới giàu thành phần loài và có
năng suất sinh học cao, nhất là ở vùng ven bờ.
+ Ven các đảo, nhất là quần đảo HS và TS có các rạn san hô cùng đông đảo các loài sinh vật khác.
d. Thiên tai (Bão, sạt lỡ bờ biển, cát bay – cát chảy)
Bão: (là thiên tai có ảnh hưởng lớn nhất với cư dân vùng biển)
+ Mỗi năm có 9 – 10 cơn bão xuất hiện trên biển Đông, trong đó có 3 – 4 cơn bão đổ bộ trực
tiếp vào nước ta.
+ Bão (nhất Bắc Trung Bộ) thường kèm mưa lớn, sóng lừng, nước biển dâng gây lũlụt làm thiệt
hại lớn về người và của nhất là cư dân sống ở vùng ven biển nước ta.
Sạt lở bờ biển: đã và đang đe dọa nhiều đoạn bờ biển của nước ta, nhất dải bờ biển Trung Bộ.
3
- Hiện tượng cát bay, cát chảy: Lấn chiếm ruộng vườn, làng mạch và làm hoang mạc hóa đất đai
dọc vùng ven biển Miền Trung.
=>Sử dụng hợp lí TNTN biển, phòng chống ô nhiễm môi trường biển, thực hiện biện pháp
phòng chóng thiên tai là những vấn đề hệ trọng trong chiến lược khai thác tổng hợp, phát triển kinh
tế biển.
BÀI 9,10 THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA
1. Khí hậu nhiệt đớiẩmgió mùa
a. Tính chất nhiệt đới
Nguyên nhân: Do vị trí địa lí của nước ta nằm hoàn toàn trong vùng nội chí tuyến Bắc Bán Cầu
nên nhận được lượng bức xạ MT lớn do góc nhập xạ lớn và ở mọi nơi trong năm đều có 2 lần MT lên
thiên đỉnh.
Biểu hiện:Altat trang 9.
b. Tính chất ẩm
Nguyên nhân: Vị trí địa lí tiếp giáp biển, trong khu vực hoạt động của gió mùa châu Á và hoạt
động của gió Tin phong Bắc Bán Cầu (các khối khí di chuyển qua biển đã mang lại cho nước ta lượng
mưa và độ ẩm lớn).
Biểu hiện:Atlat trang 9
c. Tính gió mùa
Nguyên nhân: Sự chênh lệch khí áp theo mùa giữa đất liền và biển, giữa bán cầu Nam và Bán
Cầu Bắc sự luân phiên các khối khí (các loại gió) hoạt động theo mùa.
Biểu hiện:
* Gió mùa Đông Bắc: Nơi xuất phát: cao áp Xibia (khối khí đông cực).Thời gian: 11 – 4 năm sau.
Hướng gió: Đông Bắc. Phạm vi tác động: Từ dãy núi Bạch Mã trở ra Bắc (Miền Bắc). Tính chất: nửa
đầu mùa đông lạnh khô; nửa sau mùa đông lạnh ẩm.Hệ quả: Gió mùa Đông Bắc tạo nên mùa đông ở
miền Bắc với đặc điểm thời tiết: nửa đầu mùa đông lạnh khô; nửa sau mùa đông lạnh ẩm mưa phùn ở
vùng ven biển, các đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.
* Gió mùa Tây Nam:Nơi xuất phát: Đầu mùa: từ cao áp bắc Ấn Độ Dương. Giữa và cuối mùa:
cao áp cận chí tuyến Nam bán cầu (khối khí tín phong Bán Cầu Nam). Thời gian: 5 – 10. Hướng gió: Tây
Nam. Phạm vi tác động: Cả nước. Tính chất: ẩm. Hệ quả: Đầu mùa: gây mưa cho Tây Nguyên và
đồng bằng Nam Bộ, gây khô nóng cho vùng đồng bằng ven biển Trung Bộ, phía nam khu vực Tây Bắc.
Gió này biến tính khi vượt núi thành khô nóng gọi là gió phơn Tây Nam hay còn gọi là gió Lào . Giữa và
cuối mùa: kết hợp với dải hội tụ nhiệt đới gây mưa cho cả nước.
. Sự kết hợp giữa gió mùa Tây Nam và dải hội tụ nhiệt đới là nguyên nhân chủ yếu gây
mưa vào mùa hạ cho miền Bắc và miền Nam và mưa vào tháng 9 cho Trung Bộ.
4
- => Kết quả tính gió mùa tạo nên sự phân mùa khí hậu ở nước ta:
2. Địa hình của vùng nhiệt đới ẩm gió mùa (Xâm thực = đồi núi; Bồi tụ = đồng bằng hạ lưu sông).
3.Sông ngòi nhiệt đới ẩm gió mùa: Dày đặc.Nhiều nước, giàu phù sa. Chế độ nước theo mùa.
4.Đất nhiệt đới ẩm gió mùa
Quá trình feralit là quá trình hình thành đất đặc trưng cho vùng khí hậu nhiệt đới ẩm đất feralit là
loại đất chính ở vùng đồi núi nước ta.
5. Sinh vật nhiệt đới ẩm gió mùa
HST rừng nhiệt đới ẩm gió mùa phát triển trên đất feralit là cảnh quan tiêu biểucho thiên
nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.
SV: Đa dạng, trong đó các loài nhiệt đới chiếm ưu thế. (ATLAT TRANG 12)
+ Thực vật phổ biến là các loài họ Đậu, Vang, Dâu Tằm, Dầu.
+ Động vật: atlat trang 12.
BÀI 11, 12. THIÊN NHIÊN PHÂN HÓA ĐA DẠNG
1. Thiên nhiên phân hóa theo Bắc – Nam
a. Biểu hiện
Miền Phần lãnh thổ phía Bắc Phần lãnh thổ phía Nam
Đặc điểm
Ranh giới Từ dãy núi Bạch Mã trở Từ dãy núi Bạch Mã trở vào
ra
Kiểu khí hậu Nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông Cận xích đạo gió mùa.
Khí hậu
lạnh.
Cảnh Cảnh quan thiên nhiên Đới rừng nhiệt đới gió mùa. Đới rừng cận xích đạo gió mùa.
quan tiêu biểu
b. Nguyên nhân: Do lãnh thổ trải dài trên nhiều vĩ tuyến, kết hợp với bức chắn địa hình làm cho thiên
nhiên phân hóa (nhất là KH).
2. Theo chiều Đông – Tây
a. Biểu hiện
Từ Đông sang Tây (từ biển vào đất liền) thiên nhiên nước ta phân hóa thành 3 dải rõ rệt:
Vùng biển và thềm lục địa phía đông
Vùng đồng bằng ven biển
Vùng đồi núi: cảnh quan đa dạng, thiên nhiên mang sắc thái khác nhau, được thể hiện:
+ Giữa vùng Đông Bắc và Tây Bắc: vùng núi Đông Bắc thiên nhiên mang sắc thái cận nhiệt đới gió
mùa, thì vùng núi thấp phía nam Tây Bắc lại là nhiệt đới gió mùa và ở vùng núi cao Tây Bắc là ôn đới.
+ Giữa đông Trường Sơn và Tây Nguyên:
5
- . Khi đông Trường Sơn đón nhận các luồng gió từ biển thổi vào (gió Tin phong Bắc bán cầu) tạo nên mùa
mưa vào thu đông, thì ở Tây Nguyên lại là mùa khô (sườn khuất gió), nhiều nơi khô hạn gay gắt, xuất
hiện cảnh quan rừng thưa.
. Còn khi Tây Nguyên vào mùa mưa (sườn đón gió của gió mùa Tây Nam) thì sườn đông TS lại chịu tác
động của gió Tây khô nóng.
b. Nguyên nhân: Thiên nhiên có sự phân hóa theo chiều Đông – Tây là do sự tác động tổng hợp của yếu tố
khí hậu với yếu tố địa hình.
3. Thiên nhiên phân hóa theo độ cao
a. Biểu hiện: Sự phân hóa của các yếu tố tự nhiên giữa 3 đai cao.
Đai cận nhiệt đới gió mùa Đai ôn đới gió mùa
Các đặc điểm Đai nhiệt đới gió mùa
trên núi trên núi
Từ 600 700 đến
Dưới 600 700m Từ 2600m trở lên.
Miền Bắc 2600m
Phạm vi
Từ 900 1000 đến
Miền Nam Dưới 900 1000m Không có
2600m
Khí hậu nhiệt đới biểu hiện rõ nét. Khí hậu mang tính chất cận Khí hậu mang tính chất
Khí hậu
nhiệt. ôn đới.
Đất đồng bằng:phù sa Đất feralit có mùn Đất mùn thô
Các loại đất chính
Đất vùng đồi núi thấp: feralit. Đất mùn
b. Nguyên nhân: Thiên nhiên có sự phân hóa theo độ cao là do sự phân hóa của địa hình kéo theo sự thay
đổi của các thành phần tự nhiên khác.
B. PHẦN KĨ NĂNG
1. Nhận dạng loại biểu đồ (Đề cho bảng số liệu)
Lựa chọn biểu đồ tròn: Khi yêu cầu có cụm từ: “cơ cấu + đề bài = 4 năm.
Lựa chọn biểu đồ đường: Khi yêu cầu có cụm từ: “tốc độ tăng trưởng”.
Lựa chọn biểu đồ cột: Khi yêu cầu có cụm từ: “giá trị/qui mô/số lượng…” như GDP, dân
số, diện tích, sản lượng….
Lựa lựa biểu đồ kết hợp: trong câu hỏi chứa các đại lượng có 2 đơn vị khác nhau.
2. Nhận dạng tên biểu đồ (Đề cho biểu đồ):
Biểu đồ tròn: có từ cơ cấu hoặc cơ cấu và qui mô.
Biểu đồ miền: có từ sự chuyển dịch cơ cấu (hoặc cơ cấu hoặc sự thay đối cơ cấu).
Biểu đồ cột: chú ý đơn vị và chú giải để xác định.
Biểu đồ đường: chú ý đơn vị của trục tung để xác định.
+ Trục tung đơn vị: % thì chọn đáp án có từ tốc độ tăng trưởng.
+ Trục tung đơn vị khác % thì đáp án thường có từ giá trị hoặc qui mô…
6
- Biểu đồ kết hợp: tìm câu trả lời có từ 2 đại lượng chứa 2 đơn vị ở 2 trục tung trên biểu
đồ đề cho.
3. Nhận xét biểu đồ (dựa vào đơn vị và số liệu để chọn đáp án đúng với câu hỏi)
4. Nhận xét bảng số liệu (dựa vào đơn vị và số liệu để chọn đáp án đúng với câu hỏi)
7
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
