Đề cương sử thế giới phần 2
lượt xem 24
download
Tham khảo tài liệu 'đề cương sử thế giới phần 2', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Đề cương sử thế giới phần 2
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c USD năm 1961). + ði n khí hoá c nư c. - Kinh t - Xã h i có s thay ñ i t th p + Có n n công nghi p n ng (s n xu t ô tô, niên 60 c a th k XX : máy kéo, toa xe,...) + T l tăng trư ng hàng năm 8%. + Cơ s h t ng phát tri n (ñư ng xá hi n ñ i, th ñô, có tàu ñi n ng m, nhi u toa + T năm 1962 ñ n năm 1991, GNP tăng nhà ch c tr i...) 130 l n CHDCND Tri u Tiên). + Văn hoá – giáo d c có bư c phát tri n + Cơ c u kinh t thay ñ i : T tr ng nông ñáng k (1999 : xoá n n mù ch , ch ñ nghi p trong t ng s n ph m qu c dân giáo d c b t bu c 10 năm,..._ gi m 36,6 % xu ng 5% GNP), công nghi p tăng (24,1 % lên 50%). +/ ð c ñi m c a n n kinh t : + Có n n công nghi p phát tri n, nông - N n kinh t mang tính k ho ch và t p trung cao ñ nhà nư c. nghi p tiên ti n, cơ s h t ng hi n ñ i, xã h i thông tin cao (h th ng ñư ng cao t c - ð t nông nghi p ñư c t p th hoá. phát tri n v i 1720 km (năm 1998), m ng - Công nghi p n ng ñư c chú tr ng, ñ c lư i tàu ñi n ng m th ñô ñ ng th 6 bi t là công nghi p qu c phòng. th gi i...) - Nh ng khó khăn, h n ch c a n n kinh + Là m t trong 4 “con r ng kinh t ” châu t : kinh t v n g p khó khăn (m c dù Á và là m t nư c công nghi p m i (NIC). tuyên b m c a t năm 1995, ñ t nư c + Văn hoá, giáo d c tiên ti n (Giáo d c ñ i m t v i n n khan hi m lương th c,...) b t bu t t 6 ñ n 12 tu i). 3. Quan h gi a hai mi n Nam – B c bán ñ o Tri u Tiên - Hai nư c trên bán ñ o ra ñ i năm 1948. - T nh ng năm 50 – 60 c a th k XX, quan h gi a hai mi n là ñ i ñ u. Song nguy n v ng nhân dân hai mi n là th ng nh t ñ t nư c. - T nh ng năm 70, ñ c bi t khi ch m d t chi n tranh l nh, hai mi n bư c vào th i kì ñ i tho i. - Nh ng s ki n ch ng t hai mi n bư c vào ñ i tho i là : + Năm 1990, các nhà lãnh ñ o nh t trí : • Xoá b tình tr ng ñ i ñ u v kinh t , quân s . • Ti n hành h p tác nhi u m t. + Tháng 6/2000, hai nhà lãnh ñ o cao nh t c a 2 nư c có 1 cu c g p g t i Bình Như ng kí hi p ñ nh hoà h p. CÂU H I ÔN T P 13. Nêu nh n xét v nh ng bư c chuy n bi n to l n c a khu v c ðông B c Á t sau Chi n tranh th gi i th hai ñ n năm 2000. 14. B n “con R ng kinh t ” xu t hi n châu Á t sau Chi n tranh th gi i th hai (1945) bao g m nh ng qu c gia và vùng lãnh th nào ? T ñó, hãy l a ch n và trình bày nh ng nét chính v quá trình giành ñ c l p và s phát tri n kinh t – xã h i cu m t “con R ng kinh t ” mà anh (ch ) ñã nêu trên. 15. Tóm lư c di n bi n cu c n i chi n Trung Qu c (1946 – 1949) và s thành l p nhà nư c C ng hoà Nhân dân Trung Hoa. Vì sao cu c n i chi n Trung Qu c l i ñư c coi là m t cu c “cách m ng dân t c dân ch nhân dân” ? 16. Trình bày nh ng thành t u mà nhân dân Trung Qu c ñã ñ t ñư c trong công cu c xây d ng ch ñ m i qua mư i năm ñ u sau khi cách m ng th ng l i (1949 – 1959). 17. Hoàn c nh l ch s nào d n ñ n công cu c c i cách Trung Qu c (t năm 1978) ? N i dung c a ñư ng l i c i cách ? Th c hi n ñư ng l i c i cách, t năm 1978 ñ n năm 2000 Trung Qu c ñã có nh ng bi n ñ i căn b n như th nào ? 18. So sánh tình hình C ng hoà Dân ch Nhân dân Tri u Tiên và tình hình ð i Hàn Dân Qu c sau Chi n tranh th gi i th hai ñ n nay. Quan h hai mi n Nam – B c bán ñ o Tri u Tiên có nh ng chuy n bi n gì t nh ng năm 70 c a th k XX ñ n năm 2000 ? 11
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c Baøi 4 CAÙC NÖÔÙC ÑOÂNG NAM AÙ I/ S HÌNH THÀNH CÁC QU C GIA ð C L P ðÔNG NAM Á SAU CHI N TRANH TH GI I TH HAI. 1. Bi n ñ i c a ðông Nam Á sau Chi n tranh th gi i th hai (1939 – 1945) : T sau Chi n tranh th gi i th hai, các nư c ðông Nam Á ñã và ñang th c hi n nh ng bi n pháp tích c c ñ c ng c n n ñ c l p và phát tri n kinh t . a. Bi n ñ i to l n nh t: Trư c Chi n tranh th gi i th hai , ðông Nam Á là thu c ñ a c a các ñ qu c Âu Mĩ, sau ñó là Nh t B n (tr Thái Lan). Sau Chi n tranh th gi i th hai, các nư c ðông Nam Á ñã ñ ng lên ñ u tranh giành ñ c l p. Nhưng th c dân Âu – Mĩ l i tái chi m ðông Nam Á, nhân dân ñây ti p t c kháng chi n ch ng xâm lư c và giành ñ c l p hoàn toàn (Inñônêxia: 1950, ba nư c ðông Dương: 1975); ho c bu c các ñ qu c Âu – Mĩ ph i công nh n ñ c l p. Như v y, cho ñ n nay, các nư c ðông Nam Á ñ u giành ñ c l p. CÁC NƯ C ðÔNG NAM Á T NĂM 1945 ð N NAY Tên nư c T ng là thu c ñ a c a: Ngày giành ñ c l p 1. Vi t Nam Pháp 2/9/1945 2. Lào Pháp 12/10/1945 3. Campuchia Pháp 9/11/1953 4. Malayxia Anh 31/8/1957 5. Mianma Anh 4/1/1948 6. Xingapo Anh 9/8/1965 7. Brunây Anh 1/1/1984 Mĩ 8. Philíppin 4/7/1946 9. Inñônêxia Hà Lan 17/8/1945 10. ðông Timo B ðào Nha 20/5/2002 11. Thái Lan: Ph thu c Anh, Mĩ. Trong Chi n tranh th gi i th hai (1945), Thái Lan theo phát xít Nh t nên không m t ñ c l p. b. Bi n ñ i th hai: T sau khi giành ñ c l p dân t c, các nư c ðông Nam Á ñ u ra s c xây d ng n n kinh t – xã h i và ñ t nhi u thành tích to l n. + Trong quá trình xây d ng ñ t nư c, phát tri n kinh t , gi a hai nhóm nư c th c hi n nh ng chi n lư c khác nhau. Nhóm nư c ðông Dương và Mianma, sau khi giành ñư c ñ c l p ñã phát tri n theo mô hình kinh t t p trung, m c dù ñ t t i m t s thành t u, nhưng n n kinh t v n còn g p nhi u khó khăn. Tuy nhiên vào nh ng năm 80 c a th k XX tr ñi, các nư c này ñã t ng bư c chuy n sang kinh t th trư ng và bư c ñ u thu ñư c nh ng thành t u ñáng khích l . + Các nư c ðông Nam Á còn l i sau khi giành ñư c ñ c l p ti n hành công nghi p hoá thay th xu t kh u. T t nhiên th i ñi m ti n hành không gi ng nhau. Trong th i kỳ ñ u mô hình này thu ñư c nhi u thành t u, song sau ñó ñã b c l nhi u hành ch và bu c các nư c này ph i chuy n sang chi n lư c công nghi p hoá l y xu t kh u làm ch ñ o, kh ng ñ nh hư ng ñi ñúng ñ n c a các qu c gia này. + Có nư c tr thành nư c công nghi p m i như Inñônêxia, Thái Lan; có nư c “hoá r ng” như Xingapo,...ði u ñó ch ng t ch sau th i gian ng n giành ñư c ñ c l p, các nư c ðông Nam Á ñã rút ng n kho ng cách phát tri n v i các nư c tư b n châu Âu và B c Mĩ. c. Bi n ñ i th ba: M i quan h các nư c ðông Nam Á v n t ñ i ñ u ñã d n d n chuy n sang ñ i tho i. Năm 1992, ASEAN thành l p khu m u d ch t do (AFTA). Năm 1994, l p di n ñàn và khu v c (ARF). ð n tháng 7 – 1997, các nư c ðông Nam Á ñ u gia nh p Hi p h i các nư c ðông Nam Á, g i t t là ASEAN – m t t ch c liên minh chính tr - kinh t c a khu v c ðông Nam Á nh m m c ñích xây d ng nh ng m i quan h hòa bình, h u ngh và h p tác gi a các nư c trong khu v c. 12
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c Bi n ñ i to l n nh t, có ý nghĩa quy t ñ nh ñ n s phát tri n c a khu v c ðông Nam Á t sau Chi n tranh th gi i th hai ñ n nay là t thân ph n các nư c thu c ñ a, n a thu c ñ a, l thu c...tr thành nh ng qu c gia ñ c l p, b i vì nh có bi n ñ i ñó, các nư c ðông Nam Á m i có nh ng ñi u ki n thu n l i ñ xây d ng và phát tri n n n kinh t , xã h i c a mình ngày càng ph n vinh sau này. 2. Lào (1945 – 1975) a. Giai ño n 1945 – 1954: Kháng chi n ch ng Pháp - Tháng 8/1945, th a cơ Nh t ñ u hàng ð ng minh, nhân dân Lào n i d y và thành l p chính quy n cách m ng. Ngày 12/10/1945, chính ph Lào ra m t qu c dân và tuyên b ñ c l p. - Tháng 3/1946 Pháp tr l i xâm lư c, nhân dân Lào c m súng b o v n n ñ c l p. Dư i s lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông Dương và s giúp ñ c a quân tình nguy n Vi t Nam, cu c kháng chi n ch ng Pháp Lào ngày càng phát tri n, l c lư ng cách m ng trư ng thành. - T 1953 – 1954, liên quân Lào – Vi t ph i h p m các chi n d ch Trung, Thư ng và H Lào…, giành các th ng l i l n, góp ph n vào chi n th ng ði n Biên Ph (Vi t Nam), bu c Pháp ký Hi p ñ nh Giơnevơ (20/7/1954) th a nh n ñ c l p, ch quy n và toàn v n lãnh th c a Lào, công nh n ñ a v h p pháp c a các l c lư ng kháng chi n Lào. b. Giai ño n 1954 – 1975: Kháng chi n ch ng Mĩ - Năm 1954, Mĩ xâm lư c Lào. ð ng Nhân dân cách m ng Lào (thành l p ngày 22/3/1955) lãnh ñ o cu c kháng chi n ch ng Mĩ trên c ba m t tr n: quân s - chính tr - ngo i giao, giành nhi u th ng l i. ð n ñ u nh ng năm 1960 ñã gi i phóng 2/3 lãnh th và 1/3 dân s c nư c. T 1964 −1973, nhân dân Lào ñánh b i các chi n lư c “chi n tranh ñ c bi t” và “chi n tranh ñ c bi t tăng cư ng” c a Mĩ - Tháng 02/1973, các bên Lào ký Hi p ñ nh Viêng Chăn l p l i hòa bình, th c hi n hòa h p dân t c Lào. - Th ng l i c a cách m ng Vi t Nam 1975 t o ñi u ki n thu n l i cho nhân dân Lào n i d y giành chính quy n trong c nư c. Ngày 2/12/1975 nư c C ng hòa dân ch nhân dân Lào chính th c thành l p. Lào bư c vào th i kỳ m i: xây d ng ñ t nư c và phát tri n kinh t -xã h i. Hãy phân tích s gi ng nhau gi a cách m ng Lào v i cách m ng Vi t Nam trong giai ño n ñó? T i sao có s gi ng nhau ñó ? * Nh ng ñi m gi ng nhau gi a cách m ng Lào và Cách m ng Vi t Nam. - Hai nư c cùng làm cách m ng tháng Tám 1945 và thành l p chính quy n Cách m ng. - T 1946 – 1954 c hai nư c cùng kháng chi n ch ng Pháp xâm lư c l n 2, ñ n tháng 7/1954 bu c Pháp ph i kí hi p ñ nh Giơnevơ công nh n ñ c l p c a hai nư c. - T 1954 – 1975 cùng kháng chi n ch ng Mĩ thành công trong năm * Có s gi ng nhau ñó là vì: Hai nư c cùng n m trên bán ñ o ðông Dương r t g n gũi nhau v m t ñ a lí. C hai nư c ñ u có chung k thù dân t c: Pháp, Nh t, Mĩ nên ph i ñoàn k t, g n bó ñ chi n th ng. Giai ño n ñ u 1945 – 1954 cách m ng 2 nư c ñ u di n ra dư i s lãnh ñ o tr c ti p c a ð ng c ng s n ðông Dương 3. Campuchia a. Giai ño n 1945 – 1954: Kháng chi n ch ng Pháp - Tháng 10/1945, Pháp tr l i xâm lư c Campuchia. Dư i s lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông Dương (t 1951 là ð ng Nhân dân cách m ng Campuchia), nhân dân Campuchia ti n hành kháng chi n ch ng Pháp. - Ngày 9/11/1953, do s v n ñ ng ngo i giao c a vua Xihanúc, Pháp ký Hi p ư c “trao tr ñ c l p cho Campuchia” nhưng v n chi m ñóng. - Sau th t b i ði n Biên Ph , Pháp ký Hi p ñ nh Giơnevơ công nh n ñ c l p, ch quy n và toàn v n lãnh th Campuchia. b. Giai ño n 1954 – 1975: - Giai ño n 1954 – 1970: Chính ph Xihanúc th c hi n ñư ng l i hòa bình, trung l p ñ xây d ng ñ t nư c. - Giai ño n 1970 – 1975: Kháng chi n ch ng Mĩ 13
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c + Ngày 18/3/1970, tay sai Mĩ ñ o chính l t ñ Xihanúc. Cu c kháng chi n ch ng Mĩ và tay sai c a nhân dân Campuchia, v i s giúp ñ c a quân tình nguy n Vi t Nam ñã phát tri n nhanh chóng. + Ngày 17/4/1975, th ñô Phnôm Pênh ñư c gi i phóng, k t thúc th ng l i cu c kháng chi n ch ng Mĩ. c. Giai ño n 1975 – 1979: N i chi n ch ng Khơme ñ - T p ñoàn Khơme ñ do Pônp t c m ñ u ñã ph n b i cách m ng, thi hành chính sách di t ch ng và gây chi n tranh biên gi i Tây Nam Vi t Nam. - Ngày 3/12/1978, M t tr n dân t c c u nư c Campuchia thành l p, ñư c s giúp ñ c a quân tình nguy n Vi t Nam, lãnh ñ o quân dân Campuchia n i ñ y nhi u nơi. - Ngày 7/1/1979, th ñô Phnôm Pênh ñư c gi i phóng, Campuchia bư c vào th i kỳ h i sinh, xây d ng l i ñ t nư c. d. Giai ño n 1979 ñ n nay: Th i kỳ h i sinh và xây d ng ñ t nư c: - T 1979, n i chi n ti p t c di n ra, kéo dài hơn m t th p niên. ðư c s giúp ñ c a c ng ñ ng qu c t , các bên Campuchia ñã th a thu n hòa gi i và hòa h p dân t c. Ngày 23/10/1991, Hi p ñ nh hòa bình v Campuchia ñư c ký k t. - Sau cu c t ng tuy n c tháng 9/1993, Qu c h i m i ñã thông qua Hi n pháp, thành l p Vương qu c Campuchia do Xihanúc lên làm qu c vương. Campuchia bư c sang th i kỳ phát tri n m i. 4. Inñônêxia - L i d ng cơ h i Nh t ñ u hàng, ngày 17//8/1945, ñ i di n các ñ ng phái ñoàn th yêu nư c ñã thông qua b n Tuyên ngôn ñ c l p, thành l p nư c C ng hoà Inñônêxia. - Cách m ng tháng Tám bùng n , qu n chúng nhân dân n i d y giành chính quy n, thành l p Chính ph C ng hoà. - V i s h tr c a quân Anh, tháng 11/1945, th c dân Hà Lan ti n hành chi n tranh xâm lư c Inñônêxia. - Do s tho hi p c a Chính ph Inñônêxia, Hi p ư c Lahay (Inñônêxia và Hà Lan) ñư c ký k t (1949), bi n Inñônêxia t m t nư c ñ c l p tr thành thu c ñ a c a Hà Lan. - Năm 1953, Chính ph dân t c dân ch (ñ ng ñ u là Xucác nô) ñã hu b hi p ư c kí v Hà Lan, th c hi n nhi u bi n pháp, nh m khôi ph c và c ng c n n ñ c l p c a Inñônêxia. - Sau cu c ñ o chính không thành (30/9/1955) c a m t b ph n quân ñ i, tư ng Xuháctô lên c m quy n, tình hình chính tr trong nư c d n n ñ nh, t o ñà cho kinh t , văn hoá, giáo d c phát tri n. - V ñ i ngo i : th c hi n chính sách ñ i ngo i hoà bình, trung l p, gi vai trò quan tr ng trong vi c thúc ñ y xu th ñ i ngo i h p tác gi a các nư c trong khu v c. II/ QUÁ TRÌNH XÂY D NG VÀ PHÁT TRI N C A CÁC NƯ C ðÔNG NAM Á a. Nhóm các nư c ðông Dương: - Phát tri n n n kinh t t p trung, k ho ch hóa và ñ t m t s thành t u nhưng v n g p nhi u khó khăn. Cu i nh ng năm 1980 – 1990, chuy n d n sang n n kinh t th trư ng. - Lào: cu i nh ng năm 1980, th c hi n cu c ñ i m i, kinh t có s kh i s c, ñ i s ng các b t c ñư c c i thi n. GNP năm 2000 tăng 5,4%, s n xu t công nghi p tăng 4,5%, công nghi p tăng 9,2%. - Campuchia: năm 1995, s n xu t công nghi p tăng 7% nhưng v n là nư c nông nghi p. b. Nhóm 5 nư c sáng l p ASEAN: Chi n lư c hư ng n i Chi n lư c hư ng ngo i N i dung Sau khi dành ñ c l p kho ng nh ng T nh ng năm 60 – 70 tr ñi 1. Th i gian năm 50 – 60 c a th k XX. Tuy nhiên th i ñi m b t ñ u và k t thúc các nư c không gi ng nhau… 2. M c tiêu Công nghi p hoá thay th nh p kh u Công nghi p hoá l y xu t kh u làm ch ñ o ð y m nh phát tri n các ngành công 3. N i dung Ti n hành m c a n n kinh t thu hút 14
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c nghi p, s n xu t hàng tiêu dùng n i ñ a v n ñ u tư và k thu t c a nư c ngoài, thay th hàng nh p kh u, chú tr ng th t p trung cho xu t kh u và phát tri n trư ng trong nư c. ngo i thương. ðáp ng nhu c u cơ b n c a nhân dân 4. Thành t u Làm cho b m t kinh t - xã h i các trong nư c, góp ph n gi i quy t n n th t nư c này bi n ñ i to l n. T tr ng công nghi p và m u d ch ñ i ngo i tăng nghi p… nhanh, t c ñ tăng trư ng kinh t khá cao. ð c bi t Xingapo ñã tr thành “Con r ng” kinh t n i tr i nh t ðông Nam Á… 5. H n c h - Thi u v n, nguyên li u, công ngh … - X y ra cu c kh ng ho ng tài chính l n (1997 – 1998) song ñã kh c ph c - ð i s ng ngư i lao ñ ng còn khó khăn, t n n tham nhũng quan liêu tăng, ñư c và ti p t c phát tri n. chưa gi i quy t quan h gi a tăng trư ng - Ph thu c vào v n và th trư ng bên ngoài quá l n, ñ u tư b t h p lý… v i công b ng xã h i. c. Các nư c ðông Nam Á khác - Brunây: toàn b ngu n thu d a vào d u m và khí t nhiên. T gi a nh ng năm 1980, chính ph ti n hành ña d ng hóa n n kinh t . - Mianma: Trư c th p niên 90, thi hành chính sách “ñóng c a”. ð n 1988, chính ph ti n hành c i cách kinh t và “m c a”, kinh t có nhi u kh i s c. III/ S RA ð I VÀ PHÁT TRI N C A T CH C ASEAN. 1. B i c nh thành l p : - Sau khi giành ñ c l p, nhi u nư c ðông Nam Á có ý ñ nh thành l p m t t ch c khu v c nh m t o nên s h p tác cùng phát tri n trên các lĩnh v c kinh t , khoa h c kĩ thu t, văn hóa và h n ch nh hư ng c a các nư c l n ñ i v i ðông Nam Á, nh t là khi cu c chi n tranh xâm lư c c a Mĩ ðông Dương ngày càng khó tránh kh i th t b i. - Ngày 8/8/1967, t i Băng C c (Thái Lan), thành l p “Hi p h i các nư c ðông Nam Á” g m 5 nư c: Thái Lan, Inñônêxia, Malaixia, Xingapo và Philíppin. Tr s ñ t t i Giacácta (Inñônêxia). Sau ñó k t n p thêm Brunây (1/1984), Vi t Nam (7/1995), Lào (7/1997), Mianma (7/1997) và Campuchia (4/1999). 2. Ho t ñ ng chính : - T 1967 – 1975: Là t ch c non y u, h p tác l ng l o. - T 1976 ñ n nay: Ho t ñ ng kh i s c t sau H i ngh Bali (Indonesia) tháng 2/1976, v i vi c ký Hi p ư c h u ngh và h p tác ðông Nam Á (Hi p ư c Bali), xác ñ nh nh ng nguyên t c cơ b n: tôn tr ng ch quy n và toàn v n lãnh th ; không can thi p vào công vi c n i b c a nhau; không s d ng ho c ñe d a s d ng vũ l c v i nhau; gi i quy t các tranh ch p b ng phương pháp hòa bình; h p tác phát tri n có hi u qu trong các lĩnh v c kinh t , văn hóa, xã h i. - Sau 1975, ASEAN c i thi n quan h v i ðông Dương, Tuy nhiên, t 1979 – 1989, quan h gi a hai nhóm nư c tr nên căng th ng do v n ñ Campuchia. ð n 989, hai bên b t ñ u quá trình ñ i tho i, tình hình chính tr khu v c c i thi n căn b n. Th i kỳ này kinh t ASEAN tăng trư ng m nh. - Sau khi phát tri n thành 10 thành viên (1999), ASEAN ñ y m nh ho t ñ ng h p tác kinh t , xây d ng ðông Nam Á thành khu v c hòa bình, n ñ nh ñ cùng phát tri n. Năm 1992, l p khu v c m u d ch t do ðông nam Á (AFTA) r i Di n ñàn khu v c (ARF), Di n ñàn h p tác Á – Âu (ASEM), có s tham gia c a nhi u nư c Á – Âu. 3. Quan h gi a ASEAN v i bán ñ o ðông Dương : + Giai ño n t năm 1967 – 1973: quan h khá căng th ng gi a hai phía (vì Philíppin và Thái Lan là hai thành viên c a SEATO). + Giai ño n t năm 1973 – 1978: Sau hi p ñ nh Pari t i Vi t Nam ñ t quan h ngo i giao v i Thái Lan và Philippin. ðã có nh ng cu c vi ng thăm l n nhau và b t ñ u h p tác song phương, ña phương trên nhi u lĩnh v c. 15
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c + Giai ño n t 1989 – 1992: quan h căng th ng, ñ i ñ u vì v n ñ Campuchia các quan h b ngưng tr . + Giai ño n t 1989 – 1992: Quan h ñã ñư c c i thi n theo hư ng chuy n t ñ i ñ u sang ñ i tho i h p tác phát tri n cùng t n t i hòa bình v i ba nư c ðông Dương, gi a ASEAN và các nư c ðông Dương ñã di n ra các cu c ti p xúc trao ñ i, h p tác trên các lĩnh v c kinh t , văn hóa, khoa h c, kh i lư ng ñ u tư ASEAN vào Vi t Nam tăng. + Giai ño n t năm 1992 – 1995: Tháng 7/1992, Vi t Nam tr thành quan sát viên c a ASEAN. Ngày 28/7/1945, Vi t Nam chính th c ñ y xu th hòa bình n ñ nh và h p tác. Ngày 23/7/1997, ASEAN k t n p thêm Lào. Ngày 30/4/1999, Campuchia tr thành thành thành viên th 10 c a ASEAN. 4. Tri n v ng c a ASEAN : M r ng quan h h p tác v i các nư c Trung Qu c, Nh t B n, Hàn Qu c (Ngư i ta nói ñ n: ASEAN + 3) 5. Cho bi t th i cơ và thách th c khi Vi t Nam gia nh p ASEAN. a. Th i cơ. o T o ñi u ki n ñ Vi t Nam hòa nh p vào các ho t ñ ng c a khu v c ðông Nam Á. o Tăng cư ng m i quan h h p tác và hi u bi t l n nhau trên các lĩnh v c kinh t , văn hóa, khoa h c kĩ thu t gi a Vi t Nam v i các nư c trong khu v c. o Vi t Nam có ñi u ki n rút ng n kho ng cách v cơ s v t ch t kĩ thu t so v i các nư c trong khu v c. b. Thách th c : D b hòa tan, n n kinh t g p nhi u khó khăn vì ñi u ki n kĩ thu t s n xu t còn kém hơn so v i các nư c trong khu v c và trên th gi i. * Thái ñ : c n bình t nh, t tin, không b l th i cơ c n ra s c h c t p khoa h c kĩ thu t c a các nư c ñ thoát kh i s nghèo nàn l c h u t ng bư c ti n vào th i kì hi n ñ i hóa công nghi p hóa hi n ñ i hóa ñ t nư c. CÂU H I ÔN T P 19. ðông Nam Á 1945 – 2000 có nh ng bi n ñ i to l n nào ? Trình bày chi n lư c phát tri n kinh t c a các nư c sáng l p ASEAN theo m u sau : Chi n lư c Hư ng n i Hư ng ngo i V nñ M c tiêu N i dung Thành t u H n ch 20. Phân chia các giai ño n phát tri n c a cách m ng gi i phóng dân t c Lào t năm 1945 ñ n năm 1975 và tóm lư c n i dung chính c a t ng giai ño n. Nêu ñi m gi ng nhau gi a cách m ng Lào v i cách m ng Vi t Nam trong giai ño n ñó ? T i sao có s gi ng nhau ñó ? 21. Hãy ch n các s ki n chính trong l ch s Campuchia t năm 1945 ñ n năm 1993 và nêu n i dung c a s ki n ñó. 22. S thành l p, m c tiêu, nh ng ho t ñ ng chính c a t ch c “Hi p h i các nư c ðông Nam Á” và quan h c a kh i này v i ba nư c trên bán ñ o ðông Dương ? Tri n v ng c a ASEAN ? Cho bi t th i cơ và thách th c khi Vi t Nam gia nh p ASEAN. 16
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c Baøi 5 AÁN ÑOÄ VAØ KHU VÖÏC TRUNG ÑOÂNG I/ N ð Sau Chi n tranh th gi i th hai, cu c ñ u tranh ch ng Anh ñòi ñ c l p c a nhân dân n ð phát tri n m nh m . 1. Phong trào ñ u tranh giành ñ c l p t 1945 – 1950. - 19/2/1946, hai v n thu binh Bombay kh i nghĩa ñòi ñ c l p dân t c, ñư c s hư ng ng c a các l c lư ng dân ch . Ngày 22/02, Bombay, 20 v n công nhân, h c sinh, sinh viên bãi công, tu n hành, mít tinh ch ng Anh… - 2/1947, 40 v n công nhân Cancútta bãi công. - Trư c s c ép c a phong trào, th c dân Anh ph i như ng b , trao quy n t tr cho n ð . Theo k ho ch Maobáttơn, n ð ñư c chia thành 2 nư c t tr : n ð (theo n giáo), Pakistan (H i giáo). ð ng Qu c ð i lãnh ñ o nhân dân n ð ti p t c ñ u tranh ñòi ñ c l p. - 26/01/1950, n ð tuyên b ñ c l p và thành l p nư c c ng hòa.. 2. Xây d ng ñ t nư c (1950 – 1991): a. ð i n i: ñ t nhi u thành t u: - Nông nghi p: nh cu c “cách m ng xanh” trong nông nghi p t gi a nh ng năm 70, n ð ñã t túc ñư c lương th c và t 1995 là nư c xu t kh u g o. - Công nghi p: phát tri n m nh công nghi p n ng, ch t o máy, ñi n h t nhân..., ñ ng th 10 th gi i v công nghi p. - Khoa h c k thu t, văn hóa – giáo d c: cu c “cách m ng ch t xám” ñưa n ð thành cư ng qu c v công ngh ph n m m, công ngh h t nhân và công ngh vũ tr (1974: ch t o thành công bom nguyên t , 1975: phóng v tinh nhân t o…) b. ð i ngo i: luôn th c hi n chính sách hòa bình trung l p tích c c, ng h phong trào gi i phóng dân t c th gi i. Ngày 7/1/1972, n ð thi t l p quan h v i Vi t Nam. Chính ph và nhân dân n ð luôn bày t thái ñ ñ ng tình v i s nghi p ñ u tranh giành ñ c l p c a nhân dân Vi t Nam trong công cu c xây d ng ñ t nư c ngày nay. S h p tác, h u ngh c a nhân dân Vi t Nam - n ð ñư c phát tri n trong lĩnh v c chăn nuôi, công nghi p nh . II/ KHU V C TRUNG ðÔNG (Chương trình nâng cao) 1. Nh ng nguyên nhân d n ñ n tình hình Trung ðông luôn luôn căng th ng, không n ñ nh Có v trí chi n lư c quan tr ng, do n m c a ngõ 3 châu, có kênh ñào Xuyê, có ngu n d u l a phong phú. Sau Chi n tranh th gi i th nh t, Anh Pháp th ng tr vùng này Sau Chi n tranh th gi i th hai, Mĩ xâm nh p, h t c ng Anh Pháp kh i Trung ðông. Mâu thu n gi a Mĩ, Anh, Pháp làm cho tình hình Trung ðông luôn luôn căng th ng, không n ñ nh. Hi n nay, do nhi u nguyên nhân (mâu thu n tôn giáo, s c t c, s tranh ch p gi a các nư c l n), tình hình Trung ðông v n căng th ng. 2. Nh ng s ki n chính trong ti n trình ñ u tranh gi i phóng dân t c c a nhân dân Palextin t năm 1947 ñ n năm 2000. 29/11/1947 : Theo Ngh quy t s 181 c a Liên h p qu c, s ñô h c a Anh qu c b hu b và lãnh th Palextin b chia c t làm hai qu c gia : m t c a ngư i R p Palextin, m t c a ngư i Do Thái. 15/5/1948 : 7 nư c R p t n công Ixran. T ñó, xung ñ t gi a Ixraen và Palextin di n ra liên miên. 28/5/1964 : T i Giêruxalem, t ch c gi i phóng Palextin (PLO) ñư c thành l p, ñà ñoàn k t r ng rãi các l c lư ng yêu nư c ñ u tranh cho s nghi p gi i phóng Palextin. 17
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c 15/11/1988 : Nhà nư c Palextin thành l p do Y.Araphát, ch t ch PLO làm T ng th ng ñư c hơn 100 qu c gia quan h và ngày 15/12/1989 ñư c Liên h p qu c công nh n là ñ i di n c a Palextin t i Liên h p qu c. 26/8/1993 : Ixraen ch p nh n ñàm phán v i PLO trên nguyên t c “ñ i ñ t l y hoà bình”. 28/9/1995 : dư i s ch ng ki n c a T ng th ng M B.Clintơn, t p th ñô Oasinhtơn (M ), Ch t ch PLO Y.Araphát và Th tư ng Ixraen I.Rabin ñã chính th c kí hi p ñ nh m r ng quy n t tr c a ngư i Palextin b Tây sông Gioócñan. 23/10/1998 : hai bên kí B n ghi nh Oai Rivơ : Ixraen s chuy n giao 27,2% lãnh th b Tây sông cho Palextin trong vòng 12 tu n,… CÂU H I ÔN T P 23. Trình bày nh ng nét chính v cu c ñ u tranh giành ñ c l p nð sau năm 1945. 24. Trình bày nh ng thành t u xây d ng ñ t nư c và chính sách ñ i ngo i c a n ð sau khi giành ñư c ñ c l p. 25. Nêu các s ki n chính trong ti n trình ñ u tranh gi i phóng dân t c c a nhân dân Palextin t năm 1947 ñ n năm 2000. Phân tích nh ng nguyên nhân d n ñ n tình hình Trung ðông luôn luôn căng th ng, không n ñ nh. Baøi 6 CAÙC NÖÔÙC CHAÂU PHI VAØ KHU VÖÏC MÓ LATINH I. CÁC NƯ C CHÂU PHI 1. Vài nét v cu c ñ u tranh giành ñ c l p. a. Sau chi n tranh th gi i th hai : phong trào ñ u tranh giành ñ c l p châu Phi bùng n m nh trư c h t là B c Phi: - M ñ u là cu c binh bi n c a binh lính và sĩ quan yêu nư c Ai C p (1952), l t ñ vương tri u Pharuc, ch d a c a th c dân Anh, l p ra nư c C ng hòa Ai C p (18/6/1953). - Ti p theo là Libi (1952), Angiêri (1954 – 1962). b. N a sau th p niên 50, h th ng thu c ñ a c a th c dân châu Phi tan rã, nhi u qu c gia giành ñư c ñ c l p như : - 1956 : Tuynidi, Mar c, Xuñăng, - 1957 : Gana... - 1958 : Ghinê . c. ð c bi t năm 1960 là "Năm châu Phi" v i 17 nư c ñư c trao tr ñ c l p. d. Năm 1975, th ng l i c a cách m ng Ănggôla và Môdămbích ñã ch m d t ch nghĩa th c dân cũ châu Phi cùng và h th ng thu c ñ a c a B ðào Nha b tan rã . e. T 1975 ñ n nay: - Hoàn thành cu c ñ u tranh ch ng ch nghĩa th c dân cũ, giành ñ c l p dân t c v i s ra ñ i c a nư c C ng hòa Dimbabuê (1980) và Namibia (03/1990). - T i Nam Phi, trư c áp l c ñ u tranh c a ngư i da màu, b n Hi n pháp 11/1993, ch ñ phân bi t ch ng t c (Aphácthai) b xóa b . - Trong cu c b u c ña ch ng t c ñ u tiên, ông Nenxơn Manñêla tr thành T ng th ng da ñen ñ u tiên c a nư c C ng hòa Nam Phi (1994). 2. Tình hình phát tri n kinh t – xã h i : - Sau khi giành ñư c ñ c l p, các nư c châu Phi xây d ng ñ t nư c ,ñã thu ñư c m t s thành t u kinh t – xã h i. - Tuy nhiên, nhi u nư c châu Phi v n còn trong tình tr ng l c h u, không n ñ nh (ñói nghèo, xung ñ t, n i chi n, b nh t t, mù ch , bùng n dân s , n nư c ngoài…). 18
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c - T ch c th ng nh t Châu Phi (OAU) – 5/1963, sau ñ i là Liên minh châu Phi (AU) tri n khai nhi u chương trình phát tri n c a Châu l c - Con ñư ng phát tri n c a châu Phi còn ph i tr i qua nhi u khó khăn, gian kh . II/ CÁC NƯ C M LATINH 1. Vài nét v quá trình ñ u tranh giành và b o v ñ c l p dân t c. - ð u th k XX ñã giành ñ c l p t Tây Ban Nha và B ðào Nha, nhưng sau ñó l thu c M - Sau chi n tranh th gi i th hai là “sân sau”, là thu c ñ a ki u m i c a M . - Sau Chi n tranh th gi i th hai, phong trào ñ u tranh ch ng ch ñ ñ c tài thân M bùng n và phát tri n. Tiêu bi u là th ng l i c a cách m ng Cu Ba: T i Cuba : + Tháng 3/1952, M giúp Batixta l p ch ñ ñ c tài quân s , xóa b Hi n pháp 1940, c m các ñ ng phái chính tr ho t ñ ng, b t giam và tàn sát nhi u ngư i yêu nư c… + Nhân dân Cuba ñ u tranh ch ng ch ñ ñ c tài Batixta dư i s lãnh ñ o c a Phiñen Caxtơrô. + Ngày 1/1/1959, ch ñ ñ c tài Batixta b l t ñ , nư c C ng hòa Cuba thành l p. + Sau khi cách m ng thành công, Cuba ti n hành c i cách dân ch . + 1961 ti n hành Cách m ng xã h i ch nghĩa và xây d ng ch nghĩa xã h i. + V i s n l c c a nhân dân và s giúp ñ c a các nư c xã h i ch nhĩa ñ t nhi u thành t u như xây d ng công nghi p v i cơ c u ngành h p lý , nông nghi p ña d ng , ñ t thành t u cao v văn hóa, giáo d c, y t , th thao…. Các nư c khác - Tháng 8/1961, M l p t ch c Liên minh vì ti n b lôi kéo các nư c M Latinh nh m ngăn ch n nh hư ng c a Cuba. - T th p niên 60 – 70, phong trào ñ u tranh ch ng M và ch ñ ñ c tài thân M giành ñ c l p phát tri n m nh giành nhi u th ng l i. Thí d : +1964 – 1999 Panama ñ u tranh và thu h i ch quy n kênh ñào Panama. + 1962 Hamaica , Triniñát , Tôbagô. + 1966 là Guyana, Bácbañ t. + 1983 có 13 nư c ñ c l p Caribê. - V i nhi u hình th c: bãi công c a công nhân, n i d y c a nông dân, ñ u tranh ngh trư ng, ñ u tranh vũ trang…., bi n châu l c này thành “l c ñ a bùng cháy” (tiêu bi u là phong trào ñ u tranh vũ trang Vênêxuêla, Pêru…) - K t qu chính quy n ñ c tài M La tinh b l t ñ , chính ph dân t c dân ch ñư c thi t l p . 2. Tình hình phát tri n kinh t – xã h i : - Sau khi khôi ph c ñ c l p, các nư c M Latinh ñ t ñư c nhi u thành t u ñáng khích l , nhi u nư c tr thành nh ng nư c công nghi p m i (NIC) như Braxin, Áchentina, Mehicô. T i Cuba : Sau khi cách m ng thành công, Cuba ti n hành c i cách dân ch . 1961 ti n hành Cách m ng xã h i ch nghĩa và xây d ng ch nghĩa xã h i. V i s n l c c a nhân dân và s giúp ñ c a các nư c xã h i ch nhĩa ñ t nhi u thành t u như xây d ng công nghi p v i cơ c u ngành h p lý, nông nghi p ña d ng, ñ t thành t u cao v văn hóa, giáo d c, y t , th thao…. - Trong th p niên 80, các nư c b suy thoái n ng n v kinh t , l m phát tăng nhanh, n nư c ngoài ch ng ch t, d n ñ n nhi u bi n ñ ng chính tr ( Áchentina, Bôlivia, Braxin, Chilê…) - Sang th p niên 90, kinh t M Latinh có nhi u chuy n bi n tích c c, t l l m phát gi m m nh, ñ u tư nư c ngoài tăng… .Tuy nhiên, M Latinh v n còn nhi u khó khăn v kinh t – xã h i (ñ c bi t tham nhũng là qu c n n, phân ph i không công b ng , n nư c ngoài ). So sánh phong trào gi i phóng dân t c châu Phi và khu v c Mĩ Latinh. 19
- ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c * Gi ng nhau : ð u phát tri n m nh m sau Chi n tranh th gi i th hai (1945), châu Phi “L c ñ a m i m i tr i d y”, còn Mĩ Latinh “ð i l c núi l a”. H u h t ñ u giành ñư c ñ c l p. * Khác nhau : Khu v c Mĩ Latinh Tiêu chí so sánh Châu Phi Giai c p lãnh ñ o Tư s n dân t c Vô s n và tư s n dân t c Ch ng ch nghĩa th c dân cũ Nhi m v cách Ch ng th c dân ki u m i m ng Hình th c ñ u tranh ð u tranh chính tr h p pháp và Nhi u hình th c ñ u tranh phong phú thương lư ng (bãi công, n i d t, ñ u tranh vũ trang). H u h t các nư c ñ u ñ ng trư c v n B m t ñ t nư c thay ñ i khác trư c. S phát tri n kinh t ñ khó khăn, nan gi i. M t s nư c tr thành nư c công sau chi n tranh nghi p m i (NIC) CÂU H I ÔN T P 26. Trình bày ng n g n v các giai ño n phát tri n và th ng l i c a phong trào gi i phóng dân t c khu v c Mĩ Latinh t sau Chi n tranh th gi i th hai (1945). Nêu ñi m gi ng nhau và khác nhau cơ b n gi a phong trào gi i phóng dân t c châu Phi và khu v c Mĩ Latinh. 27. S ki n nào ñánh d u bư c phát tri n m i c a phong trào gi i phóng dân t c khu v c Mĩ Latinh sau Chi n tranh th gi i th hai ? K t ñó phong trào ñã di n ra như th nào ? 28. Ch ng minh “Cuba là lá c ñ u c a phong trào cách m ng khu v c Mĩ Latinh”. CHÖÔNG IV MYÕ, NHAÄT BAÛN VAØ TAÂY AÂU (1945 – 2000) ¥ Baøi 7 NÖÔÙC MYÕ I/ NƯ C M T NĂM 1945 ð N 1973. 1. Kinh t : - Sau Chi n tranh th gi i th hai (1939 – 1945), kinh t M phát tri n m nh: công nghi p chi m 56,5% t ng s n lư ng công nghi p th gi i; nông nghi p b ng hai l n 5 nư c Anh, Pháp, CHLB ð c, Italia, Nh t c ng l i; n m 50% s lư ng tàu bè ñi l i trên bi n, ¾ d tr vàng th gi i, chi m 40% t ng s n ph m kinh t th gi i… - Kho ng 20 năm sau chi n tranh, M là trung tâm kinh t – tài chính l n nh t th gi i. * Nguyên nhân: - Lãnh th r ng l n, tài nguyên phong phú, nhân l c d i dào, trình ñ k thu t cao, năng ñ ng, sáng t o. - L i d ng chi n tranh ñ làm giàu t bán vũ khí. - Áp d ng thành công nh ng thành t u c a cu c cách m ng khoa h c kĩ thu t ñ nâng cao năng su t, h giá thành s n ph m, ñi u ch nh h p lý cơ c u s n xu t… - Trình ñ t p trung tư b n và s n xu t cao, c nh tranh có hi u qu trong và ngoài nư c. - Các chính sách và ho t ñ ng ñi u ti t c a nhà nư c có hi u qu . 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Bảng so sánh Luận cương chính trị (10/1930) và Cương lĩnh chính trị (2/1930) của Đảng
1 p | 1208 | 109
-
Bài 9: Nhật Bản tiết 1: Tự nhiên, dân cư và tình hình phát triển kinh tế
5 p | 716 | 38
-
Bài 15: Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác - Giáo án Ngữ văn 8
12 p | 541 | 35
-
THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2008 Môn thi: LỊCH SỬ - THPT không phân ban
8 p | 222 | 33
-
Lịch Sử lớp 12 - Bài 1 đến bài 10
17 p | 343 | 28
-
ĐÁP ÁN ĐỀ THI THỬ ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG Hệ: Không Phân ban Mã đề thi:
5 p | 135 | 22
-
Ôn thi đại học lịch sử thế giới phần 2
7 p | 124 | 16
-
Tiết 1: EU-liên minh khu vực lớn nhất thế giới
5 p | 157 | 11
-
Bài 2 : SỰ PHÂN BỐ DÂN CƯ CÁC CHỦNG TỘC TRÊN THẾ GIỚI
5 p | 424 | 10
-
Bài 25 : THẾ GIỚI RỘNG LỚN VÀ ĐA DẠNG
4 p | 128 | 7
-
Ngân hàng câu hỏi ôn tập Lịch sử lớp 12 năm 2022-2023 - Trường THPT Yên Dũng số 2
17 p | 9 | 3
-
Những tấm bản đồ làm thay đổi thế giới Phần 2
7 p | 39 | 3
-
Công ty Cổ phần Đầu tư Công nghệ Giáo dục IDJ 2011 Bài tập 1. Tại sao
1 p | 68 | 3
-
Đề cương ôn tập giữa học kì 2 môn Địa lí lớp 10 năm 2022-2023 - Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm
16 p | 4 | 2
-
Đề cương ôn tập học kì 2 môn Lịch sử lớp 9 năm 2023-2024 - Trường THCS Mạo Khê 2, Đông Triều
5 p | 6 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn