intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề cương sử thế giới phần 2

Chia sẻ: Pham Xuân Dương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

101
lượt xem
24
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'đề cương sử thế giới phần 2', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề cương sử thế giới phần 2

  1. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c USD năm 1961). + ði n khí hoá c nư c. - Kinh t - Xã h i có s thay ñ i t th p + Có n n công nghi p n ng (s n xu t ô tô, niên 60 c a th k XX : máy kéo, toa xe,...) + T l tăng trư ng hàng năm 8%. + Cơ s h t ng phát tri n (ñư ng xá hi n ñ i, th ñô, có tàu ñi n ng m, nhi u toa + T năm 1962 ñ n năm 1991, GNP tăng nhà ch c tr i...) 130 l n CHDCND Tri u Tiên). + Văn hoá – giáo d c có bư c phát tri n + Cơ c u kinh t thay ñ i : T tr ng nông ñáng k (1999 : xoá n n mù ch , ch ñ nghi p trong t ng s n ph m qu c dân giáo d c b t bu c 10 năm,..._ gi m 36,6 % xu ng 5% GNP), công nghi p tăng (24,1 % lên 50%). +/ ð c ñi m c a n n kinh t : + Có n n công nghi p phát tri n, nông - N n kinh t mang tính k ho ch và t p trung cao ñ nhà nư c. nghi p tiên ti n, cơ s h t ng hi n ñ i, xã h i thông tin cao (h th ng ñư ng cao t c - ð t nông nghi p ñư c t p th hoá. phát tri n v i 1720 km (năm 1998), m ng - Công nghi p n ng ñư c chú tr ng, ñ c lư i tàu ñi n ng m th ñô ñ ng th 6 bi t là công nghi p qu c phòng. th gi i...) - Nh ng khó khăn, h n ch c a n n kinh + Là m t trong 4 “con r ng kinh t ” châu t : kinh t v n g p khó khăn (m c dù Á và là m t nư c công nghi p m i (NIC). tuyên b m c a t năm 1995, ñ t nư c + Văn hoá, giáo d c tiên ti n (Giáo d c ñ i m t v i n n khan hi m lương th c,...) b t bu t t 6 ñ n 12 tu i). 3. Quan h gi a hai mi n Nam – B c bán ñ o Tri u Tiên - Hai nư c trên bán ñ o ra ñ i năm 1948. - T nh ng năm 50 – 60 c a th k XX, quan h gi a hai mi n là ñ i ñ u. Song nguy n v ng nhân dân hai mi n là th ng nh t ñ t nư c. - T nh ng năm 70, ñ c bi t khi ch m d t chi n tranh l nh, hai mi n bư c vào th i kì ñ i tho i. - Nh ng s ki n ch ng t hai mi n bư c vào ñ i tho i là : + Năm 1990, các nhà lãnh ñ o nh t trí : • Xoá b tình tr ng ñ i ñ u v kinh t , quân s . • Ti n hành h p tác nhi u m t. + Tháng 6/2000, hai nhà lãnh ñ o cao nh t c a 2 nư c có 1 cu c g p g t i Bình Như ng kí hi p ñ nh hoà h p. CÂU H I ÔN T P 13. Nêu nh n xét v nh ng bư c chuy n bi n to l n c a khu v c ðông B c Á t sau Chi n tranh th gi i th hai ñ n năm 2000. 14. B n “con R ng kinh t ” xu t hi n châu Á t sau Chi n tranh th gi i th hai (1945) bao g m nh ng qu c gia và vùng lãnh th nào ? T ñó, hãy l a ch n và trình bày nh ng nét chính v quá trình giành ñ c l p và s phát tri n kinh t – xã h i cu m t “con R ng kinh t ” mà anh (ch ) ñã nêu trên. 15. Tóm lư c di n bi n cu c n i chi n Trung Qu c (1946 – 1949) và s thành l p nhà nư c C ng hoà Nhân dân Trung Hoa. Vì sao cu c n i chi n Trung Qu c l i ñư c coi là m t cu c “cách m ng dân t c dân ch nhân dân” ? 16. Trình bày nh ng thành t u mà nhân dân Trung Qu c ñã ñ t ñư c trong công cu c xây d ng ch ñ m i qua mư i năm ñ u sau khi cách m ng th ng l i (1949 – 1959). 17. Hoàn c nh l ch s nào d n ñ n công cu c c i cách Trung Qu c (t năm 1978) ? N i dung c a ñư ng l i c i cách ? Th c hi n ñư ng l i c i cách, t năm 1978 ñ n năm 2000 Trung Qu c ñã có nh ng bi n ñ i căn b n như th nào ? 18. So sánh tình hình C ng hoà Dân ch Nhân dân Tri u Tiên và tình hình ð i Hàn Dân Qu c sau Chi n tranh th gi i th hai ñ n nay. Quan h hai mi n Nam – B c bán ñ o Tri u Tiên có nh ng chuy n bi n gì t nh ng năm 70 c a th k XX ñ n năm 2000 ? 11
  2. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c Baøi 4 CAÙC NÖÔÙC ÑOÂNG NAM AÙ I/ S HÌNH THÀNH CÁC QU C GIA ð C L P ðÔNG NAM Á SAU CHI N TRANH TH GI I TH HAI. 1. Bi n ñ i c a ðông Nam Á sau Chi n tranh th gi i th hai (1939 – 1945) : T sau Chi n tranh th gi i th hai, các nư c ðông Nam Á ñã và ñang th c hi n nh ng bi n pháp tích c c ñ c ng c n n ñ c l p và phát tri n kinh t . a. Bi n ñ i to l n nh t: Trư c Chi n tranh th gi i th hai , ðông Nam Á là thu c ñ a c a các ñ qu c Âu Mĩ, sau ñó là Nh t B n (tr Thái Lan). Sau Chi n tranh th gi i th hai, các nư c ðông Nam Á ñã ñ ng lên ñ u tranh giành ñ c l p. Nhưng th c dân Âu – Mĩ l i tái chi m ðông Nam Á, nhân dân ñây ti p t c kháng chi n ch ng xâm lư c và giành ñ c l p hoàn toàn (Inñônêxia: 1950, ba nư c ðông Dương: 1975); ho c bu c các ñ qu c Âu – Mĩ ph i công nh n ñ c l p. Như v y, cho ñ n nay, các nư c ðông Nam Á ñ u giành ñ c l p. CÁC NƯ C ðÔNG NAM Á T NĂM 1945 ð N NAY Tên nư c T ng là thu c ñ a c a: Ngày giành ñ c l p 1. Vi t Nam Pháp 2/9/1945 2. Lào Pháp 12/10/1945 3. Campuchia Pháp 9/11/1953 4. Malayxia Anh 31/8/1957 5. Mianma Anh 4/1/1948 6. Xingapo Anh 9/8/1965 7. Brunây Anh 1/1/1984 Mĩ 8. Philíppin 4/7/1946 9. Inñônêxia Hà Lan 17/8/1945 10. ðông Timo B ðào Nha 20/5/2002 11. Thái Lan: Ph thu c Anh, Mĩ. Trong Chi n tranh th gi i th hai (1945), Thái Lan theo phát xít Nh t nên không m t ñ c l p. b. Bi n ñ i th hai: T sau khi giành ñ c l p dân t c, các nư c ðông Nam Á ñ u ra s c xây d ng n n kinh t – xã h i và ñ t nhi u thành tích to l n. + Trong quá trình xây d ng ñ t nư c, phát tri n kinh t , gi a hai nhóm nư c th c hi n nh ng chi n lư c khác nhau. Nhóm nư c ðông Dương và Mianma, sau khi giành ñư c ñ c l p ñã phát tri n theo mô hình kinh t t p trung, m c dù ñ t t i m t s thành t u, nhưng n n kinh t v n còn g p nhi u khó khăn. Tuy nhiên vào nh ng năm 80 c a th k XX tr ñi, các nư c này ñã t ng bư c chuy n sang kinh t th trư ng và bư c ñ u thu ñư c nh ng thành t u ñáng khích l . + Các nư c ðông Nam Á còn l i sau khi giành ñư c ñ c l p ti n hành công nghi p hoá thay th xu t kh u. T t nhiên th i ñi m ti n hành không gi ng nhau. Trong th i kỳ ñ u mô hình này thu ñư c nhi u thành t u, song sau ñó ñã b c l nhi u hành ch và bu c các nư c này ph i chuy n sang chi n lư c công nghi p hoá l y xu t kh u làm ch ñ o, kh ng ñ nh hư ng ñi ñúng ñ n c a các qu c gia này. + Có nư c tr thành nư c công nghi p m i như Inñônêxia, Thái Lan; có nư c “hoá r ng” như Xingapo,...ði u ñó ch ng t ch sau th i gian ng n giành ñư c ñ c l p, các nư c ðông Nam Á ñã rút ng n kho ng cách phát tri n v i các nư c tư b n châu Âu và B c Mĩ. c. Bi n ñ i th ba: M i quan h các nư c ðông Nam Á v n t ñ i ñ u ñã d n d n chuy n sang ñ i tho i. Năm 1992, ASEAN thành l p khu m u d ch t do (AFTA). Năm 1994, l p di n ñàn và khu v c (ARF). ð n tháng 7 – 1997, các nư c ðông Nam Á ñ u gia nh p Hi p h i các nư c ðông Nam Á, g i t t là ASEAN – m t t ch c liên minh chính tr - kinh t c a khu v c ðông Nam Á nh m m c ñích xây d ng nh ng m i quan h hòa bình, h u ngh và h p tác gi a các nư c trong khu v c. 12
  3. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c Bi n ñ i to l n nh t, có ý nghĩa quy t ñ nh ñ n s phát tri n c a khu v c ðông Nam Á t sau Chi n tranh th gi i th hai ñ n nay là t thân ph n các nư c thu c ñ a, n a thu c ñ a, l thu c...tr thành nh ng qu c gia ñ c l p, b i vì nh có bi n ñ i ñó, các nư c ðông Nam Á m i có nh ng ñi u ki n thu n l i ñ xây d ng và phát tri n n n kinh t , xã h i c a mình ngày càng ph n vinh sau này. 2. Lào (1945 – 1975) a. Giai ño n 1945 – 1954: Kháng chi n ch ng Pháp - Tháng 8/1945, th a cơ Nh t ñ u hàng ð ng minh, nhân dân Lào n i d y và thành l p chính quy n cách m ng. Ngày 12/10/1945, chính ph Lào ra m t qu c dân và tuyên b ñ c l p. - Tháng 3/1946 Pháp tr l i xâm lư c, nhân dân Lào c m súng b o v n n ñ c l p. Dư i s lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông Dương và s giúp ñ c a quân tình nguy n Vi t Nam, cu c kháng chi n ch ng Pháp Lào ngày càng phát tri n, l c lư ng cách m ng trư ng thành. - T 1953 – 1954, liên quân Lào – Vi t ph i h p m các chi n d ch Trung, Thư ng và H Lào…, giành các th ng l i l n, góp ph n vào chi n th ng ði n Biên Ph (Vi t Nam), bu c Pháp ký Hi p ñ nh Giơnevơ (20/7/1954) th a nh n ñ c l p, ch quy n và toàn v n lãnh th c a Lào, công nh n ñ a v h p pháp c a các l c lư ng kháng chi n Lào. b. Giai ño n 1954 – 1975: Kháng chi n ch ng Mĩ - Năm 1954, Mĩ xâm lư c Lào. ð ng Nhân dân cách m ng Lào (thành l p ngày 22/3/1955) lãnh ñ o cu c kháng chi n ch ng Mĩ trên c ba m t tr n: quân s - chính tr - ngo i giao, giành nhi u th ng l i. ð n ñ u nh ng năm 1960 ñã gi i phóng 2/3 lãnh th và 1/3 dân s c nư c. T 1964 −1973, nhân dân Lào ñánh b i các chi n lư c “chi n tranh ñ c bi t” và “chi n tranh ñ c bi t tăng cư ng” c a Mĩ - Tháng 02/1973, các bên Lào ký Hi p ñ nh Viêng Chăn l p l i hòa bình, th c hi n hòa h p dân t c Lào. - Th ng l i c a cách m ng Vi t Nam 1975 t o ñi u ki n thu n l i cho nhân dân Lào n i d y giành chính quy n trong c nư c. Ngày 2/12/1975 nư c C ng hòa dân ch nhân dân Lào chính th c thành l p. Lào bư c vào th i kỳ m i: xây d ng ñ t nư c và phát tri n kinh t -xã h i. Hãy phân tích s gi ng nhau gi a cách m ng Lào v i cách m ng Vi t Nam trong giai ño n ñó? T i sao có s gi ng nhau ñó ? * Nh ng ñi m gi ng nhau gi a cách m ng Lào và Cách m ng Vi t Nam. - Hai nư c cùng làm cách m ng tháng Tám 1945 và thành l p chính quy n Cách m ng. - T 1946 – 1954 c hai nư c cùng kháng chi n ch ng Pháp xâm lư c l n 2, ñ n tháng 7/1954 bu c Pháp ph i kí hi p ñ nh Giơnevơ công nh n ñ c l p c a hai nư c. - T 1954 – 1975 cùng kháng chi n ch ng Mĩ thành công trong năm * Có s gi ng nhau ñó là vì: Hai nư c cùng n m trên bán ñ o ðông Dương r t g n gũi nhau v m t ñ a lí. C hai nư c ñ u có chung k thù dân t c: Pháp, Nh t, Mĩ nên ph i ñoàn k t, g n bó ñ chi n th ng. Giai ño n ñ u 1945 – 1954 cách m ng 2 nư c ñ u di n ra dư i s lãnh ñ o tr c ti p c a ð ng c ng s n ðông Dương 3. Campuchia a. Giai ño n 1945 – 1954: Kháng chi n ch ng Pháp - Tháng 10/1945, Pháp tr l i xâm lư c Campuchia. Dư i s lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông Dương (t 1951 là ð ng Nhân dân cách m ng Campuchia), nhân dân Campuchia ti n hành kháng chi n ch ng Pháp. - Ngày 9/11/1953, do s v n ñ ng ngo i giao c a vua Xihanúc, Pháp ký Hi p ư c “trao tr ñ c l p cho Campuchia” nhưng v n chi m ñóng. - Sau th t b i ði n Biên Ph , Pháp ký Hi p ñ nh Giơnevơ công nh n ñ c l p, ch quy n và toàn v n lãnh th Campuchia. b. Giai ño n 1954 – 1975: - Giai ño n 1954 – 1970: Chính ph Xihanúc th c hi n ñư ng l i hòa bình, trung l p ñ xây d ng ñ t nư c. - Giai ño n 1970 – 1975: Kháng chi n ch ng Mĩ 13
  4. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c + Ngày 18/3/1970, tay sai Mĩ ñ o chính l t ñ Xihanúc. Cu c kháng chi n ch ng Mĩ và tay sai c a nhân dân Campuchia, v i s giúp ñ c a quân tình nguy n Vi t Nam ñã phát tri n nhanh chóng. + Ngày 17/4/1975, th ñô Phnôm Pênh ñư c gi i phóng, k t thúc th ng l i cu c kháng chi n ch ng Mĩ. c. Giai ño n 1975 – 1979: N i chi n ch ng Khơme ñ - T p ñoàn Khơme ñ do Pônp t c m ñ u ñã ph n b i cách m ng, thi hành chính sách di t ch ng và gây chi n tranh biên gi i Tây Nam Vi t Nam. - Ngày 3/12/1978, M t tr n dân t c c u nư c Campuchia thành l p, ñư c s giúp ñ c a quân tình nguy n Vi t Nam, lãnh ñ o quân dân Campuchia n i ñ y nhi u nơi. - Ngày 7/1/1979, th ñô Phnôm Pênh ñư c gi i phóng, Campuchia bư c vào th i kỳ h i sinh, xây d ng l i ñ t nư c. d. Giai ño n 1979 ñ n nay: Th i kỳ h i sinh và xây d ng ñ t nư c: - T 1979, n i chi n ti p t c di n ra, kéo dài hơn m t th p niên. ðư c s giúp ñ c a c ng ñ ng qu c t , các bên Campuchia ñã th a thu n hòa gi i và hòa h p dân t c. Ngày 23/10/1991, Hi p ñ nh hòa bình v Campuchia ñư c ký k t. - Sau cu c t ng tuy n c tháng 9/1993, Qu c h i m i ñã thông qua Hi n pháp, thành l p Vương qu c Campuchia do Xihanúc lên làm qu c vương. Campuchia bư c sang th i kỳ phát tri n m i. 4. Inñônêxia - L i d ng cơ h i Nh t ñ u hàng, ngày 17//8/1945, ñ i di n các ñ ng phái ñoàn th yêu nư c ñã thông qua b n Tuyên ngôn ñ c l p, thành l p nư c C ng hoà Inñônêxia. - Cách m ng tháng Tám bùng n , qu n chúng nhân dân n i d y giành chính quy n, thành l p Chính ph C ng hoà. - V i s h tr c a quân Anh, tháng 11/1945, th c dân Hà Lan ti n hành chi n tranh xâm lư c Inñônêxia. - Do s tho hi p c a Chính ph Inñônêxia, Hi p ư c Lahay (Inñônêxia và Hà Lan) ñư c ký k t (1949), bi n Inñônêxia t m t nư c ñ c l p tr thành thu c ñ a c a Hà Lan. - Năm 1953, Chính ph dân t c dân ch (ñ ng ñ u là Xucác nô) ñã hu b hi p ư c kí v Hà Lan, th c hi n nhi u bi n pháp, nh m khôi ph c và c ng c n n ñ c l p c a Inñônêxia. - Sau cu c ñ o chính không thành (30/9/1955) c a m t b ph n quân ñ i, tư ng Xuháctô lên c m quy n, tình hình chính tr trong nư c d n n ñ nh, t o ñà cho kinh t , văn hoá, giáo d c phát tri n. - V ñ i ngo i : th c hi n chính sách ñ i ngo i hoà bình, trung l p, gi vai trò quan tr ng trong vi c thúc ñ y xu th ñ i ngo i h p tác gi a các nư c trong khu v c. II/ QUÁ TRÌNH XÂY D NG VÀ PHÁT TRI N C A CÁC NƯ C ðÔNG NAM Á a. Nhóm các nư c ðông Dương: - Phát tri n n n kinh t t p trung, k ho ch hóa và ñ t m t s thành t u nhưng v n g p nhi u khó khăn. Cu i nh ng năm 1980 – 1990, chuy n d n sang n n kinh t th trư ng. - Lào: cu i nh ng năm 1980, th c hi n cu c ñ i m i, kinh t có s kh i s c, ñ i s ng các b t c ñư c c i thi n. GNP năm 2000 tăng 5,4%, s n xu t công nghi p tăng 4,5%, công nghi p tăng 9,2%. - Campuchia: năm 1995, s n xu t công nghi p tăng 7% nhưng v n là nư c nông nghi p. b. Nhóm 5 nư c sáng l p ASEAN: Chi n lư c hư ng n i Chi n lư c hư ng ngo i N i dung Sau khi dành ñ c l p kho ng nh ng T nh ng năm 60 – 70 tr ñi 1. Th i gian năm 50 – 60 c a th k XX. Tuy nhiên th i ñi m b t ñ u và k t thúc các nư c không gi ng nhau… 2. M c tiêu Công nghi p hoá thay th nh p kh u Công nghi p hoá l y xu t kh u làm ch ñ o ð y m nh phát tri n các ngành công 3. N i dung Ti n hành m c a n n kinh t thu hút 14
  5. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c nghi p, s n xu t hàng tiêu dùng n i ñ a v n ñ u tư và k thu t c a nư c ngoài, thay th hàng nh p kh u, chú tr ng th t p trung cho xu t kh u và phát tri n trư ng trong nư c. ngo i thương. ðáp ng nhu c u cơ b n c a nhân dân 4. Thành t u Làm cho b m t kinh t - xã h i các trong nư c, góp ph n gi i quy t n n th t nư c này bi n ñ i to l n. T tr ng công nghi p và m u d ch ñ i ngo i tăng nghi p… nhanh, t c ñ tăng trư ng kinh t khá cao. ð c bi t Xingapo ñã tr thành “Con r ng” kinh t n i tr i nh t ðông Nam Á… 5. H n c h - Thi u v n, nguyên li u, công ngh … - X y ra cu c kh ng ho ng tài chính l n (1997 – 1998) song ñã kh c ph c - ð i s ng ngư i lao ñ ng còn khó khăn, t n n tham nhũng quan liêu tăng, ñư c và ti p t c phát tri n. chưa gi i quy t quan h gi a tăng trư ng - Ph thu c vào v n và th trư ng bên ngoài quá l n, ñ u tư b t h p lý… v i công b ng xã h i. c. Các nư c ðông Nam Á khác - Brunây: toàn b ngu n thu d a vào d u m và khí t nhiên. T gi a nh ng năm 1980, chính ph ti n hành ña d ng hóa n n kinh t . - Mianma: Trư c th p niên 90, thi hành chính sách “ñóng c a”. ð n 1988, chính ph ti n hành c i cách kinh t và “m c a”, kinh t có nhi u kh i s c. III/ S RA ð I VÀ PHÁT TRI N C A T CH C ASEAN. 1. B i c nh thành l p : - Sau khi giành ñ c l p, nhi u nư c ðông Nam Á có ý ñ nh thành l p m t t ch c khu v c nh m t o nên s h p tác cùng phát tri n trên các lĩnh v c kinh t , khoa h c kĩ thu t, văn hóa và h n ch nh hư ng c a các nư c l n ñ i v i ðông Nam Á, nh t là khi cu c chi n tranh xâm lư c c a Mĩ ðông Dương ngày càng khó tránh kh i th t b i. - Ngày 8/8/1967, t i Băng C c (Thái Lan), thành l p “Hi p h i các nư c ðông Nam Á” g m 5 nư c: Thái Lan, Inñônêxia, Malaixia, Xingapo và Philíppin. Tr s ñ t t i Giacácta (Inñônêxia). Sau ñó k t n p thêm Brunây (1/1984), Vi t Nam (7/1995), Lào (7/1997), Mianma (7/1997) và Campuchia (4/1999). 2. Ho t ñ ng chính : - T 1967 – 1975: Là t ch c non y u, h p tác l ng l o. - T 1976 ñ n nay: Ho t ñ ng kh i s c t sau H i ngh Bali (Indonesia) tháng 2/1976, v i vi c ký Hi p ư c h u ngh và h p tác ðông Nam Á (Hi p ư c Bali), xác ñ nh nh ng nguyên t c cơ b n: tôn tr ng ch quy n và toàn v n lãnh th ; không can thi p vào công vi c n i b c a nhau; không s d ng ho c ñe d a s d ng vũ l c v i nhau; gi i quy t các tranh ch p b ng phương pháp hòa bình; h p tác phát tri n có hi u qu trong các lĩnh v c kinh t , văn hóa, xã h i. - Sau 1975, ASEAN c i thi n quan h v i ðông Dương, Tuy nhiên, t 1979 – 1989, quan h gi a hai nhóm nư c tr nên căng th ng do v n ñ Campuchia. ð n 989, hai bên b t ñ u quá trình ñ i tho i, tình hình chính tr khu v c c i thi n căn b n. Th i kỳ này kinh t ASEAN tăng trư ng m nh. - Sau khi phát tri n thành 10 thành viên (1999), ASEAN ñ y m nh ho t ñ ng h p tác kinh t , xây d ng ðông Nam Á thành khu v c hòa bình, n ñ nh ñ cùng phát tri n. Năm 1992, l p khu v c m u d ch t do ðông nam Á (AFTA) r i Di n ñàn khu v c (ARF), Di n ñàn h p tác Á – Âu (ASEM), có s tham gia c a nhi u nư c Á – Âu. 3. Quan h gi a ASEAN v i bán ñ o ðông Dương : + Giai ño n t năm 1967 – 1973: quan h khá căng th ng gi a hai phía (vì Philíppin và Thái Lan là hai thành viên c a SEATO). + Giai ño n t năm 1973 – 1978: Sau hi p ñ nh Pari t i Vi t Nam ñ t quan h ngo i giao v i Thái Lan và Philippin. ðã có nh ng cu c vi ng thăm l n nhau và b t ñ u h p tác song phương, ña phương trên nhi u lĩnh v c. 15
  6. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c + Giai ño n t 1989 – 1992: quan h căng th ng, ñ i ñ u vì v n ñ Campuchia các quan h b ngưng tr . + Giai ño n t 1989 – 1992: Quan h ñã ñư c c i thi n theo hư ng chuy n t ñ i ñ u sang ñ i tho i h p tác phát tri n cùng t n t i hòa bình v i ba nư c ðông Dương, gi a ASEAN và các nư c ðông Dương ñã di n ra các cu c ti p xúc trao ñ i, h p tác trên các lĩnh v c kinh t , văn hóa, khoa h c, kh i lư ng ñ u tư ASEAN vào Vi t Nam tăng. + Giai ño n t năm 1992 – 1995: Tháng 7/1992, Vi t Nam tr thành quan sát viên c a ASEAN. Ngày 28/7/1945, Vi t Nam chính th c ñ y xu th hòa bình n ñ nh và h p tác. Ngày 23/7/1997, ASEAN k t n p thêm Lào. Ngày 30/4/1999, Campuchia tr thành thành thành viên th 10 c a ASEAN. 4. Tri n v ng c a ASEAN : M r ng quan h h p tác v i các nư c Trung Qu c, Nh t B n, Hàn Qu c (Ngư i ta nói ñ n: ASEAN + 3) 5. Cho bi t th i cơ và thách th c khi Vi t Nam gia nh p ASEAN. a. Th i cơ. o T o ñi u ki n ñ Vi t Nam hòa nh p vào các ho t ñ ng c a khu v c ðông Nam Á. o Tăng cư ng m i quan h h p tác và hi u bi t l n nhau trên các lĩnh v c kinh t , văn hóa, khoa h c kĩ thu t gi a Vi t Nam v i các nư c trong khu v c. o Vi t Nam có ñi u ki n rút ng n kho ng cách v cơ s v t ch t kĩ thu t so v i các nư c trong khu v c. b. Thách th c : D b hòa tan, n n kinh t g p nhi u khó khăn vì ñi u ki n kĩ thu t s n xu t còn kém hơn so v i các nư c trong khu v c và trên th gi i. * Thái ñ : c n bình t nh, t tin, không b l th i cơ c n ra s c h c t p khoa h c kĩ thu t c a các nư c ñ thoát kh i s nghèo nàn l c h u t ng bư c ti n vào th i kì hi n ñ i hóa công nghi p hóa hi n ñ i hóa ñ t nư c. CÂU H I ÔN T P 19. ðông Nam Á 1945 – 2000 có nh ng bi n ñ i to l n nào ? Trình bày chi n lư c phát tri n kinh t c a các nư c sáng l p ASEAN theo m u sau : Chi n lư c Hư ng n i Hư ng ngo i V nñ M c tiêu N i dung Thành t u H n ch 20. Phân chia các giai ño n phát tri n c a cách m ng gi i phóng dân t c Lào t năm 1945 ñ n năm 1975 và tóm lư c n i dung chính c a t ng giai ño n. Nêu ñi m gi ng nhau gi a cách m ng Lào v i cách m ng Vi t Nam trong giai ño n ñó ? T i sao có s gi ng nhau ñó ? 21. Hãy ch n các s ki n chính trong l ch s Campuchia t năm 1945 ñ n năm 1993 và nêu n i dung c a s ki n ñó. 22. S thành l p, m c tiêu, nh ng ho t ñ ng chính c a t ch c “Hi p h i các nư c ðông Nam Á” và quan h c a kh i này v i ba nư c trên bán ñ o ðông Dương ? Tri n v ng c a ASEAN ? Cho bi t th i cơ và thách th c khi Vi t Nam gia nh p ASEAN. 16
  7. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c Baøi 5 AÁN ÑOÄ VAØ KHU VÖÏC TRUNG ÑOÂNG I/ N ð Sau Chi n tranh th gi i th hai, cu c ñ u tranh ch ng Anh ñòi ñ c l p c a nhân dân n ð phát tri n m nh m . 1. Phong trào ñ u tranh giành ñ c l p t 1945 – 1950. - 19/2/1946, hai v n thu binh Bombay kh i nghĩa ñòi ñ c l p dân t c, ñư c s hư ng ng c a các l c lư ng dân ch . Ngày 22/02, Bombay, 20 v n công nhân, h c sinh, sinh viên bãi công, tu n hành, mít tinh ch ng Anh… - 2/1947, 40 v n công nhân Cancútta bãi công. - Trư c s c ép c a phong trào, th c dân Anh ph i như ng b , trao quy n t tr cho n ð . Theo k ho ch Maobáttơn, n ð ñư c chia thành 2 nư c t tr : n ð (theo n giáo), Pakistan (H i giáo). ð ng Qu c ð i lãnh ñ o nhân dân n ð ti p t c ñ u tranh ñòi ñ c l p. - 26/01/1950, n ð tuyên b ñ c l p và thành l p nư c c ng hòa.. 2. Xây d ng ñ t nư c (1950 – 1991): a. ð i n i: ñ t nhi u thành t u: - Nông nghi p: nh cu c “cách m ng xanh” trong nông nghi p t gi a nh ng năm 70, n ð ñã t túc ñư c lương th c và t 1995 là nư c xu t kh u g o. - Công nghi p: phát tri n m nh công nghi p n ng, ch t o máy, ñi n h t nhân..., ñ ng th 10 th gi i v công nghi p. - Khoa h c k thu t, văn hóa – giáo d c: cu c “cách m ng ch t xám” ñưa n ð thành cư ng qu c v công ngh ph n m m, công ngh h t nhân và công ngh vũ tr (1974: ch t o thành công bom nguyên t , 1975: phóng v tinh nhân t o…) b. ð i ngo i: luôn th c hi n chính sách hòa bình trung l p tích c c, ng h phong trào gi i phóng dân t c th gi i. Ngày 7/1/1972, n ð thi t l p quan h v i Vi t Nam. Chính ph và nhân dân n ð luôn bày t thái ñ ñ ng tình v i s nghi p ñ u tranh giành ñ c l p c a nhân dân Vi t Nam trong công cu c xây d ng ñ t nư c ngày nay. S h p tác, h u ngh c a nhân dân Vi t Nam - n ð ñư c phát tri n trong lĩnh v c chăn nuôi, công nghi p nh . II/ KHU V C TRUNG ðÔNG (Chương trình nâng cao) 1. Nh ng nguyên nhân d n ñ n tình hình Trung ðông luôn luôn căng th ng, không n ñ nh Có v trí chi n lư c quan tr ng, do n m c a ngõ 3 châu, có kênh ñào Xuyê, có ngu n d u l a phong phú. Sau Chi n tranh th gi i th nh t, Anh Pháp th ng tr vùng này Sau Chi n tranh th gi i th hai, Mĩ xâm nh p, h t c ng Anh Pháp kh i Trung ðông. Mâu thu n gi a Mĩ, Anh, Pháp làm cho tình hình Trung ðông luôn luôn căng th ng, không n ñ nh. Hi n nay, do nhi u nguyên nhân (mâu thu n tôn giáo, s c t c, s tranh ch p gi a các nư c l n), tình hình Trung ðông v n căng th ng. 2. Nh ng s ki n chính trong ti n trình ñ u tranh gi i phóng dân t c c a nhân dân Palextin t năm 1947 ñ n năm 2000. 29/11/1947 : Theo Ngh quy t s 181 c a Liên h p qu c, s ñô h c a Anh qu c b hu b và lãnh th Palextin b chia c t làm hai qu c gia : m t c a ngư i R p Palextin, m t c a ngư i Do Thái. 15/5/1948 : 7 nư c R p t n công Ixran. T ñó, xung ñ t gi a Ixraen và Palextin di n ra liên miên. 28/5/1964 : T i Giêruxalem, t ch c gi i phóng Palextin (PLO) ñư c thành l p, ñà ñoàn k t r ng rãi các l c lư ng yêu nư c ñ u tranh cho s nghi p gi i phóng Palextin. 17
  8. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c 15/11/1988 : Nhà nư c Palextin thành l p do Y.Araphát, ch t ch PLO làm T ng th ng ñư c hơn 100 qu c gia quan h và ngày 15/12/1989 ñư c Liên h p qu c công nh n là ñ i di n c a Palextin t i Liên h p qu c. 26/8/1993 : Ixraen ch p nh n ñàm phán v i PLO trên nguyên t c “ñ i ñ t l y hoà bình”. 28/9/1995 : dư i s ch ng ki n c a T ng th ng M B.Clintơn, t p th ñô Oasinhtơn (M ), Ch t ch PLO Y.Araphát và Th tư ng Ixraen I.Rabin ñã chính th c kí hi p ñ nh m r ng quy n t tr c a ngư i Palextin b Tây sông Gioócñan. 23/10/1998 : hai bên kí B n ghi nh Oai Rivơ : Ixraen s chuy n giao 27,2% lãnh th b Tây sông cho Palextin trong vòng 12 tu n,… CÂU H I ÔN T P 23. Trình bày nh ng nét chính v cu c ñ u tranh giành ñ c l p nð sau năm 1945. 24. Trình bày nh ng thành t u xây d ng ñ t nư c và chính sách ñ i ngo i c a n ð sau khi giành ñư c ñ c l p. 25. Nêu các s ki n chính trong ti n trình ñ u tranh gi i phóng dân t c c a nhân dân Palextin t năm 1947 ñ n năm 2000. Phân tích nh ng nguyên nhân d n ñ n tình hình Trung ðông luôn luôn căng th ng, không n ñ nh. Baøi 6 CAÙC NÖÔÙC CHAÂU PHI VAØ KHU VÖÏC MÓ LATINH I. CÁC NƯ C CHÂU PHI 1. Vài nét v cu c ñ u tranh giành ñ c l p. a. Sau chi n tranh th gi i th hai : phong trào ñ u tranh giành ñ c l p châu Phi bùng n m nh trư c h t là B c Phi: - M ñ u là cu c binh bi n c a binh lính và sĩ quan yêu nư c Ai C p (1952), l t ñ vương tri u Pharuc, ch d a c a th c dân Anh, l p ra nư c C ng hòa Ai C p (18/6/1953). - Ti p theo là Libi (1952), Angiêri (1954 – 1962). b. N a sau th p niên 50, h th ng thu c ñ a c a th c dân châu Phi tan rã, nhi u qu c gia giành ñư c ñ c l p như : - 1956 : Tuynidi, Mar c, Xuñăng, - 1957 : Gana... - 1958 : Ghinê . c. ð c bi t năm 1960 là "Năm châu Phi" v i 17 nư c ñư c trao tr ñ c l p. d. Năm 1975, th ng l i c a cách m ng Ănggôla và Môdămbích ñã ch m d t ch nghĩa th c dân cũ châu Phi cùng và h th ng thu c ñ a c a B ðào Nha b tan rã . e. T 1975 ñ n nay: - Hoàn thành cu c ñ u tranh ch ng ch nghĩa th c dân cũ, giành ñ c l p dân t c v i s ra ñ i c a nư c C ng hòa Dimbabuê (1980) và Namibia (03/1990). - T i Nam Phi, trư c áp l c ñ u tranh c a ngư i da màu, b n Hi n pháp 11/1993, ch ñ phân bi t ch ng t c (Aphácthai) b xóa b . - Trong cu c b u c ña ch ng t c ñ u tiên, ông Nenxơn Manñêla tr thành T ng th ng da ñen ñ u tiên c a nư c C ng hòa Nam Phi (1994). 2. Tình hình phát tri n kinh t – xã h i : - Sau khi giành ñư c ñ c l p, các nư c châu Phi xây d ng ñ t nư c ,ñã thu ñư c m t s thành t u kinh t – xã h i. - Tuy nhiên, nhi u nư c châu Phi v n còn trong tình tr ng l c h u, không n ñ nh (ñói nghèo, xung ñ t, n i chi n, b nh t t, mù ch , bùng n dân s , n nư c ngoài…). 18
  9. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c - T ch c th ng nh t Châu Phi (OAU) – 5/1963, sau ñ i là Liên minh châu Phi (AU) tri n khai nhi u chương trình phát tri n c a Châu l c - Con ñư ng phát tri n c a châu Phi còn ph i tr i qua nhi u khó khăn, gian kh . II/ CÁC NƯ C M LATINH 1. Vài nét v quá trình ñ u tranh giành và b o v ñ c l p dân t c. - ð u th k XX ñã giành ñ c l p t Tây Ban Nha và B ðào Nha, nhưng sau ñó l thu c M - Sau chi n tranh th gi i th hai là “sân sau”, là thu c ñ a ki u m i c a M . - Sau Chi n tranh th gi i th hai, phong trào ñ u tranh ch ng ch ñ ñ c tài thân M bùng n và phát tri n. Tiêu bi u là th ng l i c a cách m ng Cu Ba: T i Cuba : + Tháng 3/1952, M giúp Batixta l p ch ñ ñ c tài quân s , xóa b Hi n pháp 1940, c m các ñ ng phái chính tr ho t ñ ng, b t giam và tàn sát nhi u ngư i yêu nư c… + Nhân dân Cuba ñ u tranh ch ng ch ñ ñ c tài Batixta dư i s lãnh ñ o c a Phiñen Caxtơrô. + Ngày 1/1/1959, ch ñ ñ c tài Batixta b l t ñ , nư c C ng hòa Cuba thành l p. + Sau khi cách m ng thành công, Cuba ti n hành c i cách dân ch . + 1961 ti n hành Cách m ng xã h i ch nghĩa và xây d ng ch nghĩa xã h i. + V i s n l c c a nhân dân và s giúp ñ c a các nư c xã h i ch nhĩa ñ t nhi u thành t u như xây d ng công nghi p v i cơ c u ngành h p lý , nông nghi p ña d ng , ñ t thành t u cao v văn hóa, giáo d c, y t , th thao…. Các nư c khác - Tháng 8/1961, M l p t ch c Liên minh vì ti n b lôi kéo các nư c M Latinh nh m ngăn ch n nh hư ng c a Cuba. - T th p niên 60 – 70, phong trào ñ u tranh ch ng M và ch ñ ñ c tài thân M giành ñ c l p phát tri n m nh giành nhi u th ng l i. Thí d : +1964 – 1999 Panama ñ u tranh và thu h i ch quy n kênh ñào Panama. + 1962 Hamaica , Triniñát , Tôbagô. + 1966 là Guyana, Bácbañ t. + 1983 có 13 nư c ñ c l p Caribê. - V i nhi u hình th c: bãi công c a công nhân, n i d y c a nông dân, ñ u tranh ngh trư ng, ñ u tranh vũ trang…., bi n châu l c này thành “l c ñ a bùng cháy” (tiêu bi u là phong trào ñ u tranh vũ trang Vênêxuêla, Pêru…) - K t qu chính quy n ñ c tài M La tinh b l t ñ , chính ph dân t c dân ch ñư c thi t l p . 2. Tình hình phát tri n kinh t – xã h i : - Sau khi khôi ph c ñ c l p, các nư c M Latinh ñ t ñư c nhi u thành t u ñáng khích l , nhi u nư c tr thành nh ng nư c công nghi p m i (NIC) như Braxin, Áchentina, Mehicô. T i Cuba : Sau khi cách m ng thành công, Cuba ti n hành c i cách dân ch . 1961 ti n hành Cách m ng xã h i ch nghĩa và xây d ng ch nghĩa xã h i. V i s n l c c a nhân dân và s giúp ñ c a các nư c xã h i ch nhĩa ñ t nhi u thành t u như xây d ng công nghi p v i cơ c u ngành h p lý, nông nghi p ña d ng, ñ t thành t u cao v văn hóa, giáo d c, y t , th thao…. - Trong th p niên 80, các nư c b suy thoái n ng n v kinh t , l m phát tăng nhanh, n nư c ngoài ch ng ch t, d n ñ n nhi u bi n ñ ng chính tr ( Áchentina, Bôlivia, Braxin, Chilê…) - Sang th p niên 90, kinh t M Latinh có nhi u chuy n bi n tích c c, t l l m phát gi m m nh, ñ u tư nư c ngoài tăng… .Tuy nhiên, M Latinh v n còn nhi u khó khăn v kinh t – xã h i (ñ c bi t tham nhũng là qu c n n, phân ph i không công b ng , n nư c ngoài ). So sánh phong trào gi i phóng dân t c châu Phi và khu v c Mĩ Latinh. 19
  10. ð cương l ch s 12 (Chu n & Nâng cao) Trư ng THPT Th ð c * Gi ng nhau : ð u phát tri n m nh m sau Chi n tranh th gi i th hai (1945), châu Phi “L c ñ a m i m i tr i d y”, còn Mĩ Latinh “ð i l c núi l a”. H u h t ñ u giành ñư c ñ c l p. * Khác nhau : Khu v c Mĩ Latinh Tiêu chí so sánh Châu Phi Giai c p lãnh ñ o Tư s n dân t c Vô s n và tư s n dân t c Ch ng ch nghĩa th c dân cũ Nhi m v cách Ch ng th c dân ki u m i m ng Hình th c ñ u tranh ð u tranh chính tr h p pháp và Nhi u hình th c ñ u tranh phong phú thương lư ng (bãi công, n i d t, ñ u tranh vũ trang). H u h t các nư c ñ u ñ ng trư c v n B m t ñ t nư c thay ñ i khác trư c. S phát tri n kinh t ñ khó khăn, nan gi i. M t s nư c tr thành nư c công sau chi n tranh nghi p m i (NIC) CÂU H I ÔN T P 26. Trình bày ng n g n v các giai ño n phát tri n và th ng l i c a phong trào gi i phóng dân t c khu v c Mĩ Latinh t sau Chi n tranh th gi i th hai (1945). Nêu ñi m gi ng nhau và khác nhau cơ b n gi a phong trào gi i phóng dân t c châu Phi và khu v c Mĩ Latinh. 27. S ki n nào ñánh d u bư c phát tri n m i c a phong trào gi i phóng dân t c khu v c Mĩ Latinh sau Chi n tranh th gi i th hai ? K t ñó phong trào ñã di n ra như th nào ? 28. Ch ng minh “Cuba là lá c ñ u c a phong trào cách m ng khu v c Mĩ Latinh”. CHÖÔNG IV MYÕ, NHAÄT BAÛN VAØ TAÂY AÂU (1945 – 2000) ¥ Baøi 7 NÖÔÙC MYÕ I/ NƯ C M T NĂM 1945 ð N 1973. 1. Kinh t : - Sau Chi n tranh th gi i th hai (1939 – 1945), kinh t M phát tri n m nh: công nghi p chi m 56,5% t ng s n lư ng công nghi p th gi i; nông nghi p b ng hai l n 5 nư c Anh, Pháp, CHLB ð c, Italia, Nh t c ng l i; n m 50% s lư ng tàu bè ñi l i trên bi n, ¾ d tr vàng th gi i, chi m 40% t ng s n ph m kinh t th gi i… - Kho ng 20 năm sau chi n tranh, M là trung tâm kinh t – tài chính l n nh t th gi i. * Nguyên nhân: - Lãnh th r ng l n, tài nguyên phong phú, nhân l c d i dào, trình ñ k thu t cao, năng ñ ng, sáng t o. - L i d ng chi n tranh ñ làm giàu t bán vũ khí. - Áp d ng thành công nh ng thành t u c a cu c cách m ng khoa h c kĩ thu t ñ nâng cao năng su t, h giá thành s n ph m, ñi u ch nh h p lý cơ c u s n xu t… - Trình ñ t p trung tư b n và s n xu t cao, c nh tranh có hi u qu trong và ngoài nư c. - Các chính sách và ho t ñ ng ñi u ti t c a nhà nư c có hi u qu . 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2