Đề tài khoa học: Tính độc lập của ngân hàng trung ương trong mối quan hệ với lạm phát-nghiên cứu thực tế tại Việt Nam

1<br /> <br /> Mã số:………...........<br /> <br /> TÍNH ĐỘC LẬP CỦA NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG TRONG MỐI QUAN HỆ VỚI LẠM PHÁT - NGHIÊN CỨU THỰC TẾ TẠI VIỆT NAM<br /> <br /> i<br /> <br /> TÓM TẮT ĐỀ TÀI Lạm phát luôn được xem là mối quan tâm hàng đầu của mỗi quốc gia bởi những ảnh hưởng sâu rộng của nó đến sự tăng trưởng của nền kinh tế, gia tăng khoảng cách giàu nghèo trong xã hội và làm tiềm ẩn các nguy cơ bất ổn xã hội. Cùng với xu hướng hội nhập toàn cầu là việc nền kinh tế Việt Nam phải chịu tác động nhiều hơn từ diễn biến nền kinh tế thế giới, nguy cơ bất ổn gia tăng, từ đó dẫn đến diễn biến lạm phát phức tạp hơn. Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam lúc này dần bộc lộ một số hạn chế mà xuất phát điểm là do những mâu thuẫn mục tiêu, độ trễ, cũng như sự không nhất quán trong thực hiện chính sách. Từ đó hiệu quả thực thi chính sách sụt giảm, trong đó có bình ổn mức giá (lạm phát). Bởi vậy, sự độc lập của NHNN Việt Nam trong việc thực thi chính sách tiền tệ là một vấn đề cần được quan tâm. Bài nghiên cứu trình bày tổng quan về tính độc lập của NHTW trong mối quan hệ với lạm phát, nêu lên thực trạng cũng như chỉ số độc lập của NHNN Việt Nam. Kết quả từ phương pháp định lượng sử dụng chỉ số độc lập NHTW pháp định (tính dựa trên luật định), động (theo thời gian), trong mô hình hồi quy với biến phụ thuộc là tỷ lệ lạm phát động hàng quý của Việt Nam, đã xác nhận rằng tồn tại mối quan hệ ngược chiều giữa tính độc lập của NHNN VN với tỷ lệ lạm phát. Bên cạnh đó, xuất phát từ thực trạng về tính độc lập của NHNN VN cùng với việc tham khảo mô hình tổ chức các NHTW trên thế giới, nhóm nghiên cứu đã rút ra được bài học kinh nghiệm để từ đó đề xuất những ý kiến về mức độc lập của NHNN Việt Nam thích hợp trong thời điểm hiện tại, nhằm hướng đến bình ổn mức giá và phát triển kinh tế, bao gồm: độc lập trong ngân sách, đi đôi với trách nhiệm giải trình và tách bạch chức năng điều hành và quản trị.<br /> <br /> ii<br /> <br /> MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH SÁCH BẢNG, ĐỒ THỊ, HÌNH VẼ LỜI MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài Mục tiêu nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Nội dung nghiên cứu Đóng góp của đề tài Hướng phát triển của đề tài v vii 1 1 1 2 2 2 3<br /> <br /> 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TÍNH ĐỘC LẬP CỦA NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG VÀ MỐI QUAN HỆ CỦA TÍNH ĐỘC LẬP CỦA NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG VỚI LẠM PHÁT 4 1.1. Tổng quan về ngân hàng Trung ương 1.1.1. 1.1.2. 1.1.3. 1.1.4. 1.2. Lịch sử hình thành & khái niệm, bản chất của NHTW Khái niệm, bản chất của NHTW Mục tiêu, chức năng và công cụ của NHTW Mô hình tổ chức Cơ sở lý thuyết về tính độc lập của NHTW Đo lường tính độc lập của NHTW 4 4 5 6 7 9 9 12 15 15 15 16 16 17 17 18 20<br /> <br /> Tính độc lập của NHTW<br /> <br /> 1.2.1. 1.2.2.<br /> <br /> 1.3. Lạm phát 1.3.1. Khái niệm về lạm phát 1.3.2. Phân loại lạm phát 1.3.3. Nguyên nhân của lạm phát 1.3.4. Đo lường lạm phát 1.4. Tổng quan các nghiên cứu trước đây về mối quan hệ giữa tính độc lập của NHTW và lạm phát 1.4.1. Các nghiên cứu trong nước 1.4.2. Các nghiên cứu ngoài nước KẾT LUẬN PHẦN 1<br /> <br /> iii<br /> <br /> 2. THỰC TRẠNG VỀ TÍNH ĐỘC LẬP CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM VÀ LẠM PHÁT QUA CÁC GIAI ĐOẠN 21 2.1. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển 2.1.2. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của NHNN Việt Nam 2.2. Tính độc lập của NHNN Việt Nam 2.3. Thực trạng lạm phát của Việt Nam 2.3.1. Giai đoạn 1986-1999 2.3.2. Giai đoạn 2000-2007 2.3.3. Giai đoạn 2008-2013 2.3.4. Hiện nay KẾT LUẬN PHẦN 2 21 21 23 26 28 28 31 34 42 43<br /> <br /> 3. PHÂN TÍCH THỰC NGHIỆM MỐI QUAN HỆ GIỮA TÍNH ĐỘC LẬP CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM VỚI LẠM PHÁT 45 3.1. Phương pháp nghiên cứu 3.2. Dữ liệu nghiên cứu 3.2.1. Chỉ số độc lập của NHTW 3.2.2. Dữ liệu khác 3.3. Mô hình nghiên cứu 3.3.1. Kiểm định nghiệm đơn vị với sự phá vỡ cấu trúc 3.3.2. Mô hình hồi quy 3.4. Kết quả thực nghiệm 3.4.1. Kiểm định nghiệm đơn vị với những phá vỡ cấu trúc 3.4.2. Mô hình hồi quy KẾT LUẬN PHẦN 3 4. BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT 45 45 45 50 51 51 53 55 55 59 60 61<br /> <br /> 4.1. Mô hình tổ chức NHTW một số quốc gia trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam 61 4.1.1. Cục dự trữ liên bang Mỹ 4.1.2. Ngân hàng trung ương châu Âu 4.1.3. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc 4.1.4. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam 61 65 68 69<br /> <br /> iv<br /> <br /> 4.2. Ý kiến đề xuất 4.2.1. Góc nhìn tính độc lập NHNN Việt Nam của nhóm nghiên cứu 4.2.2. Ý kiến đề xuất KẾT LUẬN PHẦN 4 KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 71 71 72 73 75 i<br /> <br />