intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài : ''Mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của xã hội, sự vận dụng của Đảng ta trong đổi mới đất nước'' .

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST
Báo xấu
168
lượt xem 51
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việt Nam trong sự phát triển của Đông Á và Đông Nam Á, hay nói rộng hơn là vòng cung Châu Á-Thái Bình Dương, hiện nay đang thu hút được nhiều người trong giới lãnh đạo và giới kinh doanh trên thế giới. vì sao Việt Nam có sự chú ý đó? chắc ch8án Việt Nam đã và đang tiến hành công cuộc đổi mới một cách toàn diện và ngày cảng sâu sắc về cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng xã hội...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài : ''Mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của xã hội, sự vận dụng của Đảng ta trong đổi mới đất nước'' .

  1. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI Mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của xã hội, sự vận dụng của Đảng ta trong đổi mới đất nước
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc Lêi nãi ®Çu ViÖt Nam trong sù ph¸t triÓn cña §«ng ¸ vµ §«ng Nam ¸, hay nãi réng h¬n lµ vßng cung Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng, hiÖn nay ®ang thu hót ®­îc nhiÒu ng­êi trong giíi l·nh ®¹o vµ giíi kinh doanh trªn thÕ giíi. V× sao ViÖt Nam cã sù chó ý ®ã? ch¾c ch¾n lµ do ViÖt Nam ®· vµ ®ang tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn vµ ngµy cµng s©u s¾c vÒ c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn chóc th­îng tÇng x· héi. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng x· héi ë n­íc ta, cÇn vËn dông vµ qu¸n triÖt quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng. C¬ së h¹ tÇng lµ kÕt cÊu kinh tÕ ®a thµnh phÇn trong ®ã cã thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, tËp thÓ vµ nhiÒu thµnh kinh tÕ kh¸c nhau. TÝnh chÊt ®an xen - qu¸ ®é vÒ kÕt cÊu cña c¬ së kinh tÕ võa lµm cho nÒn kinh tÕ s«i ®éng, phong phó, võa mang t×nh phøc t¹p trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Þnh h­íng x· héi. §©y lµ mét kÕt cÊu kinh tÕ n¨ng ®éng, phong phó ®­îc ph¶n chiÕu trªn nÒn kiÕn tróc th­îng tÇng vµ ®Æt ra ®ßi hái kh¸ch quan lµ nÒn kiÕn tróc th­îng tÇng còng ph¶i ®æi míi ®Ó ®¸p øng ®ßi hái cña c¬ së kinh tÕ. Nh­ vËy kiÕn tróc th­îng tÇng míi cã søc m¹nh ®¸p øng ®ß hái cña c¬ së h¹ tÇng. §· cã rÊt nhiÒu v¨n kiÖn trÝnh trÞ vµ luËn v¨n khoa häc ®Ò cËp s©u s¾c vÒ c«ng cuéc ®æi míi nµy. V× vËy, víi t­ c¸ch lµ mét sinh viªn cßn trªn gi¶ng ®­êng, em chØ mong bµi viÕt nµy cã thÓ nªu mét sè vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t vÒ c«ng cuéc ®æi míi nµy vµ thÊy ®­îc sù vËn dông cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc ë ViÖt Nam. Qua ®ã em m¹nh d¹n nhËn ®Ò tµi : ''Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng cña x· héi, sù vËn dông cña §¶ng ta trong ®æi míi ®Êt n­íc'' . 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc Do thêi gian s­u tÇm tµi liÖu kh«ng nhiÒu vµ tr×nh ®é nhËn thøc cña em cßn h¹n chÕ, b¶n th©n em l¹i lµ ng­êi Laos nªn bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vµ bÊt cËp, em rÊt mong nhËn ®­îc sù nhËn xÐt cña c« gi¸o, vµ ®ãng gãp cña c¸c b¹n ®Ó bµi tiÓu luËn cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc Néi dung A. giíi thiÖu ®Ò tµi TriÕt häc lµ mét trong nh÷ng h×nh th¸i ý thøc x· héi, xÐt cho cïng ®Òu bÞ c¸c quan hÖ cña kinh tÕ qui ®Þnh. Dï ë x· héi nµo, triÕt häc bao giê còng bao gåm hai yÕu tè: YÕu tè nhËn thøc ®· lµ sù hiÓu biÕt vÒ thÕ giíi sung quanh trong ®ã con ng­êi lµ yÕu tè nhËn ®Þnh lµ sù ®¸nh gi¸ vÒ mÆt ®¹o lý. §Ó phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp ë c¸c giai ®o¹n ®Çu tiªn cña lÞch sö loµi ng­êi, triÕt häc ra ®êi víi tÝnh c¸ch lµ mét khoa häc tæng hîp c¸c tri thøc cña con ng­êi vÒ hiÖn thùc xung quanh vµ b¶n th©n m×nh. Sau ®ã, do sù ph¸t triÓn cña x· héi triÕt häc ®· t¸ch ra khái thµnh khoa häc ®éc lËp, triÕt häc víi tÝnh c¸ch lµ khoa häc, nªn nã cã ®èi t­îng vµ nhiÖm vô nhËn thøc riªng cña m×nh, nã lµ hÖ thèng nh÷ng quan niÖm, quan ®iÓm cã tÝnh chÊt chÝnh thÓ vÒ thÕ giíi, vÒ c¸c qu¸ tr×nh vËt chÊt, tinh thÇn vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng, vÒ nhËn thøc vµ c¶i biªn thÕ giíi. Do vËy, triÕt häc nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò: t­ duy, x· héi vµ tù nhiªn.Trong ®ã vÊn ®Ò x· héi lµ vÊn ®Ò mang tÝnh h×nh th¸i kinh tÕ, ph¶n ¸nh ®éng lùc sù ph¸t triÓn x· héi th«ng qua lùc l­îng s¶n xuÊt. §Ó cã c¬ chÕ, c¸ch thøc trong sù ph¸t triÓn x· héi th× cÇn ph¶i cã c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng. Do vËy c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng lµ mét vÊn ®Ò ®Æc biÖt ph¶i quan t©m tíi. C¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña häc thuyÕt h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi cña chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, lµ c¬ së thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn khoa häc trong nhËn thøc vµ c¶i t¹o x· héi. §¹i héi §¶ng VI ®· më ra mét trang míi cho lÞch sö kinh tÕ ViÖt Nam. B­íc ngoÆt nµy cã ý nghÜa träng ®¹i: BiÕn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam tõ kÕ ho¹ch ho¸ 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc tËp trung, quan liªu bao cÊp, thµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. B­íc ngoÆt nµy ®¸nh dÊu sù thay ®æi, ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam. Sù ph¸t triÓn nµy ph¶i ch¨ng lµ kÕt qu¶ cña ViÖt Nam tr­íc §¹i héi §¶ng VI? Vµ sù ph¸t triÓn nµo ph¶i ch¨ng còng cÇn tr¶i qua mét thêi kú gäi lµ. Thêi kú qu¸ ®é? Lªnin - Nhµ l·nh ®¹o lçi l¹c - nhµ qu¶n lý x· héi thiªn tµi ®· lu«n lu«n nh×n x· héi b»ng con m¾t cña nhµ qu¶n lý, vµ víi tÇm nh×n chiÕn l­îc hµm chøa phÐp biÖn chøng s©u s¾c. ¤ng lu«n lu«n muèn thay thÕ x· héi b»ng x· héi kh¸c tèt h¬n. Bëi vËy «ng ®· nãi” “Sù ph¸t triÓn lµ cuéc ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp”. LÞch sö ph¸t triÓn cña triÕt häc lµ lÞch sö ph¸t triÓn cña t­ duy triÕt häc g¾n liÒn víi cuéc ®Êu tranh cña hai ph­¬ng ph¸p t­ duy: BiÖn chøng vµ siªu h×nh. ChÝnh cuéc ®Êu tranh l©u dµi cña hai ph­¬ng ph¸p nµy ®· thóc ®Èy t­ duy triÕt häc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÒn dÇn víi th¾ng lîi cña t­ duy biÖn chøng duy vËt. TriÕt häc khi nãi ®Õn ph¸t triÓn th× lu«n chó ý ®Õn nguån gèc vµ ®éng lùc cña ph¸t triÓn vµ khuynh h­íng cña sù ph¸t triÓn. Sù ®ßi hái cña c¸c yÕu tè kh¸ch quan trong sù ph¸t triÓn cña sù vËt hiÖn t­îng ®ã lµ m©u thuÉn tÊt yÕu biÖn chøng. PhÐp biÖn chøng nãi r»ng: Sù vËt nµo còng cã mÆt tr¸i ng­îc, còng chøa ®éng m©u thuÉn bªn trong cña nã, b¶n th©n sù vËt, c¶ trong tù nhiªn vµ trong x· héi. Trong c¸c mÆt ®èi lËp bao giê còng cã sù ®Êu tranh g¹t bá lÉn nhau. PhÐp biÖn chøng ®· t×m thÊy sù thÊp nhÊt gi÷a c¸c mÆt ®èi lËp. C¸c mÆt ®èi lËp tån t¹i kh«ng t¸ch rêi nhau mµ lÉn vµo nhau, th©m nhËp trong nhau, mÆt nµy chøa ®ùng mÇm mèng cña mÆt kia, chóng t¸c ®äng qua l¹i lÉn nhau lµm ®iÒu kiÖn cho nhau tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn tõ c¸i nµy thµnh c¸i kh¸c cÇn mét thêi kú gäi lµ thêi kú qu¸ ®é. Trong nÒn kinh tÕ sù ph©n c«ng lao ®éng to¹ ra mèi quan hÖ h÷u c¬ gi÷a ng­êi vµ ng­êi t¹o ra sù ph¸t triÓn x· héi. Lªnin nãi “Do ph©n c«ng 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc lao ®éng, ai lo cho ng­êi Êy, mäi ng­êi v× mét ng­êi, mét ng­êi v× mäi ng­êi, vµ ph¶i t×m thÊy m×nh trong ng­êi kh¸c, cßn chóa kh«ng thÓ lo cho ng­êi ®­îc". Thêi kú qu¸ ®é hiÖn nay ë ViÖt Nam lµ thêi kú ñ mÇm cña mét x· héi ph¸t triÓn, trong ®ã ph©n c«ng lao ®éng ®ang diÔn ra m¹nh mÏ, ®ã lµ sù ®Êu tranh gi÷a nh÷ng mÆt ®èi lËp cña c¬ chÕ cò, vµ ®ang b¸o hiÖu mét t­¬ng lai t­¬i s¸ng, mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. §Ò tµi: Lªnin nãi "Sù ph¸t triÓn lµ cuéc ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp" tõ luËn ®iÓm trªn lµm râ c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng cña ViÖt Nam trong thêi kú qu¸ ®é" 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc B. Néi dung chÝnh: I. C¬ së h¹ tÇng. 1. Kh¸i niÖm: C¬ së h¹ tÇng lµ tæng hîp nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ cña mét h×nh th¸i kinh tÕ- x· héi nhÊt ®Þnh. Dùa vµo kh¸i niÖm ®ã, nã ®· ph¶n ¸nh chøc n¨ng x· héi cña c¸c quan hÖ x· héi cña c¸c quan hÖ s¶n xuÊt víi t­ c¸ch lµ c¬ së kinh tÕ cña c¸c hiÖn t­îng x· héi. §óng vËy, mçi mét h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi cã mét kÕt cÊu kinh tÕ ®Æc tr­ng lµ c¬ së hiÖn thùc cña x· héi, h×nh thµnh mét c¸ch quan trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vËt chÊt x· héi. Nã bao gåm kh«ng chØ nh÷ng quan hÖ trùc tiÕp gi÷a ng­êi víi ng­êi trong s¶n xuÊt vËt chÊt mµ nã cßn bao gåm c¶ nh÷ng quan hÖ kinh tÕ, trao ®æi trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ra ®êi sèng vËt chÊt cña con ng­êi. 2. §Æc ®iÓm, tÝnh chÊt: C¬ së h¹ tÇng cña mét x· héi cô thÓ th­êng bao gåm: kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ trong nÒn kinh tÕ. §ång thêi trong mçi c¬ së h¹ tÇng x· héi cßn cã nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt kh¸c nh­: dÊu vÕt, tµn tr÷ quan hÖ s¶n xuÊt cò vµ mÇm mèng, tiÒn ®Ò cña quan hÖ s¶n xuÊt míi. Cuéc sèng cña x· héi cô thÓ ®­îc ®Æt trong tr­íc hÕt bëi kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ tiªu biÓu cho cuéc sèng Êy vµ nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt qu¸ ®é, hay nh÷ng tµn d­ cò, mÇm mèng míi cã vai trß nhÊt ®Þnh gi÷a chóng tuy cã kh¸c nhau nh­ng kh«ng t¸ch rêi nhau võa ®Êu tranh víi nhau, võa liªn hÖ víi nhau vµ h×nh thµnh c¬ së h¹ tÇng cña mçi x· héi cô thÓ ë mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña lÞch sö. VÝ dô nh­: Trong x· héi phong kiÕn ngoµi quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn chiÕm ®Þa vÞ thèng trÞ, nã cßn cã quan hÖ s¶n xuÊt tµn d­ cña x· héi chiÕm h÷u n« lÖ, mÇm mèng cña quan hÖ s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa vµ chÝnh 3 yÕu tè ®ã cÊu thµnh nªn c¬ së h¹ tÇng phong kiÕn. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc §Æc tr­ng cho tÝnh chÊt cña mét c¬ së h¹ tÇng lµ do quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ quy ®Þnh. Quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ qui ®Þnh vµ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn xu h­íng chung cña toµn bé ®êi sång kinh tÕ - x· héi. Qui ®Þnh tÝnh chÊt c¬ b¶n cña toµn bé c¬ së h¹ tÇng x· héi ®­¬ng thêi mÆc dï quan hÖ tµn d­, mÇm mèng cã vÞ trÝ kh«ng ®¸ng kÓ trong x· héi cã nÒn kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn ®· tr­ëng thµnh, nh­ng l¹i cã vÞ trÝ quan träng trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cña x· héi ®ang ë giai ®o¹n mang tÝnh chÊt qu¸ ®é. C¬ së h¹ tÇng mang tÝnh chÊt ®èi kh¸ng tån t¹i trong x· héi mµ dùa trªn c¬ së chiÕm h÷u t­ nh©n vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. TÝnh chÊt ®èi kh¸ng cña c¬ së h¹ tÇng ®­îc b¾t nguån tõ nh÷ng m©u thuÉn néi t¹i kh«ng thÓ ®iÒu hoµ ®­îc trong c¬ së h¹ tÇng ®ã vµ do b¶n chÊt cña kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ quy ®Þnh. §ã lµ sù biÓu hiÖn cña sù ®èi lËp vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a c¸c tËp ®oµn ng­êi trong x· héi. Nh­ vËy, c¬ së h¹ tÇng lµ tæng thÓ vµ m©u thuÉn rÊt phøc t¹p, lµ quan hÖ vËt chÊt tån t¹i kh¸ch quan ®éc lËp víi ý thøc con ng­êi. Nã ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vËt chÊt vµ trùc tiÕp biÕn ®æi theo sù t¸c ®éng vµ ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. II. KH¸I NIÖM KIÕN TRóC TH¦îNG TÇNG X· HéI: 1. Kh¸i niÖm: KiÕn tróc th­îng tÇng lµ toµn bé nh÷ng quan ®iÓm: chÝnh trÞ, ph¸p quyÒn, ®¹o ®øc, triÕt häc, t«n gi¸o, nghÖ thuËt... víi nh÷ng thÓ chÕ t­¬ng øng: nhµ n­íc, ®¶ng ph¸i, gi¸o héi, c¸c ®oµn thÓ... ®­îc h×nh thµnh trªn mét c¬ së h¹ tÇng nhÊt ®Þnh. Bëi vËy, kiÕn tróc th­îng tÇng lµ nh÷ng hiÖn t­îng x· héi, biÓu hiÖn tËp trung ®êi sèng tinh thÇn cña x· héi, lµ bé mÆt tinh thÇn t­ t­ëng cña h×nh th¸i kinh tÕ -x· héi. Nã ®ãng vai trß quan träng cïng c¸c bé phËn kh¸c trong x· héi hîp thµnh c¬ cÊu hoµn chØnh cña h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc 2. §Æc ®iÓm, tÝnh chÊt: Nh­ vËy, c¸c bé phËn kh¸c nhau cña kiÕn truc th­îng tÇng ®Òu ra ®êi vµ cã vai trß nhÊt ®Þnh trong viÖc t¹o nªn bé mÆt tinh thÇn, t­ t­ëng cña x· ph¸t triÓn trªn mét c¬ së h¹ tÇng nhÊt ®Þnh, lµ ph¶n ¸nh c¬ së h¹ tÇng. Song kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c yÕu tè cña kiÕn tróc th­îng tÇng ®Òu liªn quan nh­ nhau víi c¬ së h¹ tÇng cña nã. Mµ trong x· héi cã giai cÊp, t­ t­ëng chÝnh trÞ, t­ t­ëng ph¸p quyÒn cïng nh÷ng tæ chøc t­¬ng øng nh­ chÝnh ®¶ng, nhµ n­íc lµ nh÷ng bé phËn quan träng nhÊt, m¹nh mÏ nhÊt vµ lµ thµnh phÇn chÝnh cña kiÕn tróc th­îng tÇng, tiªu biÓu cho chÕ ®é chÝnh trÞ, x· héi Êy. Ngoµi ra cßn cã c¸c yÕu tè kh¸c ®èi lËp víi nh÷ng t­ t­ëng quan ®iÓm, tæ chøc chÝnh trÞ cña c¸c giai c¸p bÞ trÞ. KiÕn tróc th­îng tÇng cña x· héi cã ®èi kh¸ng giai cÊp mang tÝnh giai cÊp s©u s¾c. TÝnh giai cÊp cña kiÕn tróc th­îng tÇng biÓu hiÖn ë sù ®èi ®Þch vÒ quan ®iÓm, t­ t­ëng vµ c¸c cuéc ®Êu tranh vÒ t­ t­ëng cña c¸c giai cÊp ®èi kh¸ng. Bé phËn cã quyÒn lùc m¹nh nhÊt cña kiÕn tróc th­îng tÇng cña x· héi cã tÝnh chÊt ®èi kh¸ng giai c¸ap lµ nhµ n­íc-§©y lµ c«ng cô cña giai cÊp thèng trÞ tiªu biÓu cho x· héi vÒ mÆt ph¸p lý- chÝnh trÞ. Thêi kú qu¸ ®é tõ CNTB lªn CNCS, nh÷ng tµn d­ t­ t­ëng cña c¸c giai cÊp thèng trÞ bãc lét vÉn cßn tån t¹i trong kiÕn tróc th­îng tÇng. V× vËy, trong kiÕn tróc th­îng tÇng cña c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa ë thêi kú nµy vÉn cßn sù ®Êu tranh gi÷a t­ t­ëng x· héi chñ nghÜa víi nh÷ng tµn d­ t­ t­ëng kh¸c. ChØ ®Õn chñ nghÜa céng s¶n, tÝnh giai cÊp cña giai cÊp cña giai cÊp th­îng tÇng míi bÞ xo¸ bá. III. Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng x· héi. Theo nh­ quan ®iÓm cña chñ nghÜa duy t©m th× nhµ n­íc vµ ph¸p luËt quyÕt ®Þnh quan hÖ kinh tÕ, ý thøc t­ t­ëng quyÕt ®Þnh tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc Theo chñ nghÜa duy vËt, kinh tÕ lµ yÕu tè duy nhÊt quyÕt ®Þnh cßn ý thøc t­ t­ëng, chÝnh trÞ kh«ng cã vai trß g× ®èi víi tiÕn bé x· héi. Nh­ng theo chñ nghÜa M¸c- Lª nin, ®· kh¼ng ®Þnh: C¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng cã quan hÖ biÖn chøng kh«ng t¸ch rêi nhau, trong ®ã cã c¬ së h¹ tÇng gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh kiÕn tróc th­îng tÇng. Cßn kiÕn tróc th­îng tÇng lµ ph¶n ¸nh c¬ së h¹ tÇng, nh­ng nã cã vai trß t¸c ®éng trë l¹i to lín ®èi víi c¬ së h¹ tÇng ®· sinh ra nã. Trong sù thèng nhÊt biÖn chøng nµy, sù ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng ®ãng vai trß víi kiÕn tróc th­îng tÇng. KiÕn tróc th­îng tÇng ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng hay c¬ së h¹ tÇng nµo th× kiÕn tróc th­îng tÇng Êy. Sù biÕn ®æi gi÷a hai yÕu tè nµy còng tu©n theo mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a chÊt vµ l­îng diÔn ra theo hai h­íng : Mét lµ: sù ph¸t triÓn ho¹c gi¶m ®i vÒ l­îng dÉn ®Õn sù biÕn ®æi ngay vÒ chÊt. Hai lµ: sù t¨ng hay gi¶m vÒ l­îng kh«ng lµm cho chÊt thay ®æi ngay mµ thay ®æi dÇn dÇn tõng phÇn tõng b­íc . Theo quy luËt nµy th× qu¸ tr×nh biÕn ®æi gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng diÔn ra nh­ sau: Khi c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é giíi h¹n nµo ®ã gäi lµ ®iÓm nót, th× nã ®ßi hái ph¶i kÐo theo sù thay ®æi vÒ kiÕn tróc th­îng tÇng. Qu¸ tr×nh nµy kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ sù biÕn mét hay nhiÒu bé phËn mµ lµ sù chuyÓn ®æi c¶ mét h×nh th¸i kinh tÕ chÝnh trÞ vµ h×nh th¸i kinh tÕ chÝnh trÞ ­u thÕ sÏ chiÕm gi÷ giai ®o¹n lÞch sö nµy: trong giai ®o¹n h×nh th¸i kinh tÕ chÝnh trÞ ®ã chiÕm gi÷ th× c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng cã sù dung hoµ víi nhau hay ®¹t ®­îc giíi h¹n ®é.T¹i ®©y, c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng t¸c ®éng biÖn 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc chøng víi nhau theo c¸ch thøc b¾t ®Çu sù thay ®æi tuÇn tù vÒ c¬ së h¹ tÇng (t¨ng hoÆc gi¶m dÇn) nh­ng t¹i ®©y kiÕn tróc th­îng tÇng ch­a cã sù thay ®æi. C¬ së h¹ tÇng ë mçi giai ®o¹n lÞch sö l¹i m©u thuÉn phñ ®Þnh lÉn nhau dÉn ®Õn qu¸ tr×nh ®µo th¶i. M¸c nãi: ”nÕu kh«ng cã phñ ®Þnh nh÷ng h×nh thøc tån t¹i ®· cã tr­íc th× kh«ng thÓ cã sù ph¸t triÓn trong bÊt cø lÜnh vùc nµo”. ChÝnh v× c¬ së h¹ tÇng cò ®­îc thay thÕ b»ng c¬ së h¹ tÇng míi bao hµm nh÷ng mÆt tÝch cùc tiÕn bé cña c¸i cò ®· ®­îc c¶i t¹o ®i trªn nh÷ng nÊc thang míi. ChÝnh v× c¬ së h¹ tÇng th­êng xuyªn vËn ®éng nh­ vËy nªn kiÕn tróc th­îng tÇng lu«n lu«n thay ®æi nh»m ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng. a.Vai trß quÕt ®Þnh cña c¬ së h¹ tÇng ®èi víi kiÕn tróc th­îng tÇng x· héi: Mçi h×nh th¸i kinh tÕ x· héi cã c¬ së h¹ tÇng, vµ kiÕn tróc th­îng tÇng cña nã. Do ®ã, c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng mang tÝnh lÞch sö cô thÓ, gi÷a chóng cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau, vµ c¬ së h¹ tÇng gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi kiÕn tróc th­îng tÇng. Vai trß quyÕt ®Þnh cña c¬ së h¹ tÇng thÓ hiÖn tr­íc hÕt lµ ë chç: C¬ së h¹ tÇng lµ nh÷ng quan hÖ vËt chÊt kh¸ch quan quy ®Þnh mäi quan hÖ kh¸c: VÒ chÝnh trÞ, tinh thÇn, t­ t­ëng cña x· héi. C¬ së h¹ tÇng nµo sinh ra kiÕn tróc th­îng tÇng Êy, nãi c¸ch kh¸c c¬ së h¹ tÇng ®· sinh ra kiÕn tróc th­îng tÇng, vµ kiÕn tróc th­îng tÇng bao giê còng ph¶n ¸nh mét c¬ së h¹ tÇng nhÊt ®Þnh, kh«nh cã kiÕn tróc th­îng tÇng chung cho mäi x· héi. C¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh kiÕn tróc th­îng tÇng vÒ tÝnh chÊt, néi dung vµ kÕt cÊu: TÝnh chÊt cña kiÕn tróc th­îng tÇng ®èi kh¸ng hay kh«ng ®èi kh¸ng, néi dung cña kiÕn tróc th­îng tÇng nghÌo nµn hay ®a d¹ng, phong phó vµ h×nh thøc cña kiÕn tróc th­îng tÇng gän nhÑ hay phøc t¹p do c¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh. Vai trß quyÕt ®Þnh cña c¬ së h¹ tÇng ®èi víi kiÕn tróc th­îng tÇng cßn thÓ hiÖn ë chç nh÷ng biÕn ®æi c¨n b¶n trong c¬ së h¹ tÇng dÉn ®Õn sù biÕn ®æi c¨n 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc b¶n trong kiÕn tróc th­îng tÇng. M¸c viÕt: ”C¬ së kinh tÕ thay ®æi th× tÊt c¶ tÊt c¶ c¸c kiÕn tróc th­îng tÇng ®å sé còng bÞ thay ®æi Ýt nhiÒu nhanh chãng”. Sù biÕn ®æi cña kiÕn tróc th­îng tÇng diÔn ra râ rÖt khi c¬ së h¹ tÇng nµy thay thÕ c¬ së h¹ tÇng kh¸c. NghÜa lµ, khi c¸ch m¹ng x· héi ®­a ®Õn sù thñ tiªu c¬ së h¹ tÇng cò bÞ xo¸ bá vµ thay thÕ c¬ së h¹ tÇng míi th× sù thèng trÞ cò bÞ xo¸ bá vµ thay thÕ b»ng sù thèng trÞ cña giai cÊp míi. Qua ®ã mµ chÝnh trÞ cña giai cÊp thay ®æi, bé m¸y nhµ n­íc míi thµnh lËp thay thÕ nhµ n­íc cò, ý thøc x· héi còng biÕn ®æi. Trong x· héi cã ®èi kh¸ng giai cÊp, sù biÕn ®æi cña c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng diÔn ra do kÕt qu¶ cña cuéc ®Êu tranh gay go phøc t¹p gi÷a c¸c giai cÊp thèng trÞ vµ giai cÊp bÞ trÞ, mµ ®Ønh cao lµ c¸ch m¹ng x· héi. Nh÷ng biÕn ®æi cña c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng xÐt cho cïng lµ do sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Nh­ng lùc lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp g©y ra sù biÕn ®æi cña c¬ së h¹ tÇng vµ sù biÕn ®æi cña c¬ së h¹ tÇng ®Õn l­ît nã l¹i lµm cho kiÕn tróc th­îng tÇng biÕn ®æi. Trong sù biÕn ®æi cña c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng, kh«ng ph¶i cø c¬ së h¹ tÇng míi xuÊt hiÖn th× kiÕn tróc th­îng tÇng míi mÊt ®i ngay mµ cã bé phËn thay ®æi dÇn dÇn chËm ch¹p. V× trong cuéc ®Êu tranh gi÷a c¸i cò vµ c¸i míi, nh÷ng tµn d­ cña c¸i cò cßn tån t¹i rÊt l©u. MÆt kh¸c còng cã nh÷ng yÕu tè, nh÷ng h×nh thøc kh«ng c¬ b¶n nµo ®ã cña c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng cò ®­îc giai cÊp míi gi÷ l¹i, c¶i t¹o ®Ó phôc vô cho yªu cÇu ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng míi. Nh­ vËy, chóng ta cã thÓ thÊy c¬ së h¹ tÇng cã quyÕt ®Þnh to lín ®èi víi kiÕn tróc th­îng tÇng, do ®ã trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa viÖc x©y dùng c¬ së chñ nghÜa cã t¸c dông v« cïng to lín ®èi víi cuéc sèng cña x· héi. ChÝnh v× tÇm quan träng cña nã mµ khi xem xÐt, c¶i t¹o mét bé phËn nµo ®ã cña kiÕn tróc th­îng tÇng ph¶i xem xÐt c¶i t¹o tõ c¬ së h¹ tÇng x· héi. vµ tÝnh quyÕt ®Þnh cña 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc c¬ së h¹ tÇng ®èi víi víi kiÕn tróc th­îng tÇng diÔn ra rÊt phøc t¹p trong qu¸ tr×nh chuyÓn tõ mét h×nh th¸i kinh tÕ- x· héi kh¸c. Tuy vËy, nh÷ng quan hÖ tinh thÇn, t­ t­ëng cña x· héi ®ã lµ kiÕn tróc th­îng tÇng, còng kh«ng hoµn toµn thô ®éng, nã cã vai trß t¸c ®éng trë l¹i to lín ®èi víi c¬ së h¹ tÇng sinh ra nã. b. Sù t¸c ®éng trë l¹i cña kiÕn tróc th­îng tÇng ®èi víi c¬ së h¹ tÇng . Trong mèi quan hÖ víi c¬ së h¹ tÇng, kiÕn tróc th­îng tÇng ph¶n ¸nh c¬ së h¹ tÇng biÓu hiÖn tËp trung ®êi sèng tinh thÇn x· héi, do ®ã cã vai trß t¸c ®éng to lín trë l¹i víi c¬ së h¹ tÇng. Lµ mét bé phËn cÊu thµnh h×nh thµnh kinh tÕ x· héi, ®­îc sinh ra vµ ph¸t triÓn trªn mét c¬ së h¹ tÇng nhÊt ®Þnh, cho nªn sù t¸c ®éng tÝch cùc cña kiÕn tróc th­îng tÇng ®èi víi c¬ së h¹ tÇng ®­îc thÓ hiÖn ë chøc n¨ng x· héi cña kiÕn tróc th­îng tÇng lµ lu«n lu«n b¶o vÖ duy tr×, cñng cè vµ hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng sinh ra nã, ®Êu tranh xo¸ bá c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng ®· lçi thêi l¹c hËu. KiÕn tróc th­îng tÇng t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó xo¸ bá nh÷ng tµn d­ cña c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng cò, ng¨n chÆn nh÷ng mÇm mèng tù ph¸t cña c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng míi n¶y sinh trong x· héi Êy. Thùc chÊt trong x· héi cã giai cÊp ®èi kh¸ng, kiÕn tróc th­îng tÇng b¶o ®¶m sù thèng trÞ chÝnh trÞ vµ t­ t­ëng cña giai cÊp gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ trong kinh tÕ. NÕu giai cÊp thèng trÞ kh«ng x¸c lËp ®­îc sù thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ vµ t­ëng, c¬ së kinh tÕ cña nã kh«ng thÓ ®øng v÷ng ®­îc. V× vËy, kiÕn tróc th­îng tÇng thùc sù trë thµnh c«ng cô, ph­¬ng tiÖn ®Ó duy tr×, b¶o vÖ ®Þa vÞ thèng trÞ vÒ kinh tÕ cña giai cÊp thèng trÞ cña x· héi. Trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn kiÕn tróc th­îng tÇng, nhµ n­íc gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng vµ cã t¸c dông to lín ®èi víi c¬ së h¹ tÇng v×, nã lµ mét l­îng vËt chÊt tËp trung søc m¹nh kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña giai cÊp thèng trÞ . Nhµ n­íc kh«ng chØ dùa trªn hÖ t­ëng, mµ cßn dùa trªn nh÷ng h×nh thøc nhÊt ®Þnh 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc cña viÖc kiÓm so¸t x· héi, sö dông b¹o lùc, bao gåm c¸c yÕu tè vËt chÊt: qu©n ®éi, c¶nh s¸t, toµ ¸n, nhµ tï... ®Ó t¨ng c­êng søc m¹nh kinh tÕ cña giai cÊp thèng trÞ, cñng cè ®Þa vÞ cña quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ. Trong x· héi cã giai cÊp, c¸c giai cÊp ®èi kh¸ng ®Êu tranh víi nhau giµnh chÝnh quyÒn vÒ tay m×nh, còng chÝnh lµ t¹o cho m×nh søc m¹nh kinh tÕ. Sö dông quyÒn lùc nhµ n­íc, giai cÊp thèng trÞ sÏ kh«ng ngõng më réng ¶nh h­ëng kinh tÕ trªn toµn x· héi. Kinh tÕ v÷ng m¹nh lµm cho nhµ n­íc ®­îc t¨ng c­êng. Nhµ n­íc ®­îc t¨ng c­êng l¹i t¹o thªm ph­¬ng tiÖn vËt chÊt ®Ó cñng cè v÷ng ch¾c h¬n ®Þa vÞ kinh tÕ vµ x· héi cña giai cÊp thèng trÞ. cø nh­ thÕ, sù t¸c ®éng qua l¹i biÖn chøng gi÷a kiÕn tróc th­îng tÇng vµ c¬ së h¹ tÇng ®­a l¹i sù ph¸t triÓn hîp quy luËt cña kinh tÕ vµ chÝnh trÞ. ë ®©y, nhµ n­íc lµ ph­¬ng tiÖn vËt chÊt, cã søc m¹nh kinh tÕ, cßn kinh tÕ lµ môc ®Ých cña chÝnh trÞ, ®iÒu nµy ®­îc chøng minh qua sù ra ®êi vµ sù tån t¹i cña nhµ n­íc kh¸c nhau . Cïng víi nhµ n­íc, c¸c yÕu tè kh¸c cña kiÕn tróc th­îng tÇng còng ®· t¸c ®éng ®Õn c¬ së h¹ tÇng b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. C¸c yÕu tè cña kiÕn tróc th­îng tÇng kh«ng nh÷ng chØ cã t¸c ®éng lÉn nhau. Song th­êng th­êng nh÷ng sù t¸c ®éng ®ã ph¶i th«ng qua nhµ n­íc, ph¸p luËt vµ thÓ chÕ t­¬ng øng, chØ qua ®ã chóng míi ph¸t huy ®­îc hÕt hiÖu lùc ®èi víi c¬ së h¹ tÇng, vµ ®èi víi toµn x· héi. Sù t¸c ®éng cña kiÕn tróc th­îng tÇng ®èi víi c¬ së h¹ tÇng nã t¸c ®éng cïng chiÒu víi quy luËt vËn ®éng cña c¬ së h¹ tÇng. Tr¸i l¹i, khi nã t¸c ®éng ng­îc chiÒu ví qui luËt kinh tÕ kh¸ch quan nã sÏ c¶n trë sù ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng. HiÖu qu¶ t¸c ®éng cña kiÕn tróc th­îng tÇng ®èi víi c¬ së h¹ tÇng, phô thuéc vµo n¨ng ®éng chñ quan trong nhËn thøc vµ vËn dông quy luËt kinh tÕ- x· héi, vµo ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng­êi. KiÕn tróc th­îng tÇng cã vai trß to lín, ®Þnh h­íng nh÷ng ho¹t ®éng thùc tiÔn ®­a l¹i ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn tèi ­u cho kinh tÕ - x· héi. Tuy nhiªn, nÕu nhÊn m¹nh, tuyÖt ®èi ho¸, phñ nhËn tÝnh tÊt 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc yÕu kinh tÕ cña x· héi, sÏ ph¹m sai lÇm cña chñ nghÜa duy t©m chñ quan d­íi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau. Nãi tãm l¹i, c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng cã quan hÖ biÖn chøng víi nhau. Do ®ã, khi xem xÐt vµ c¶i t¹o x· héi ph¶i thÊy râ vai trß quyÕt ®Þnh cña c¬ së h¹ tÇng vµ t¸c ®éng trë l¹i cña kiÕn tróc th­îng tÇng, kh«ng ®­îc tuyÖt ®èi ho¸ hoÆc h¹ thÊp yÕu tè nµo. Trung thµnh víi lý luËn M¸c - Lªnin vµ vËn dông s¸ng t¹o vµo t×nh h×nh thùc tiÔn ë ViÖt Nam, §¶ng chñ tr­¬ng tËp chung ®æi míi kinh tÕ, ®¸p øng nh÷nh ®ßi hái cÊp b¸ch cña nh©n d©n vÒ ®êi sèng, viÖc lµm vµ c¸c nhu cÇu x· héi kh¸c coi ®ã lµ nhiÖm vô quan träng ®Ó tiÕn hµnh thuËn lîi ®æi míi trªn lÜnh vùc chÝnh trÞ: ”Nhµ n­íc ph¶i thùc hiÖn tèt vai trß qu¶n lý vÒ kinh tÕ - x· héi b»ng ph¸p luËt, kÕ ho¹ch, chÝnh trÞ, th«ng tin, tuyªn truyÒn gi¸o dôc vµ c«ng cô kh¸c” ( B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc §¶ng céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø 7). IV. MèI QUAN HÖ BIÖN CHøNG GI÷A C¥ Së H¹ TÇNG Vµ KIÕN TRóC TH¦îNG TÇNG TRONG THêI Kú QU¸ §é L£N CHñ NGHÜA X· HéI ë N¦íC TA. 1. §Æc ®iÓm h×nh thµnh c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng céng s¶n chñ nghÜa. C¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng céng s¶n chñ nghÜa kh«ng h×nh thµnh tù ph¸t trong x· héi cò, mµ h×nh thµnh tù gi¸c sau khi giai cÊp v« s¶n giµnh chÝnh quyÒn vµ ph¸t triÓn hoµn thiÖn “Suèt thêi kú qu¸ ®é tõ chñ nghÜa t­ b¶n lªn chñ nghÜa céng s¶n ”. Muèn cã c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng céng s¶n chñ nghÜa. Tr­íc hÕt giai cÊp v« s¶n ph¶i dïng b¹o lùc c¸ch m¹ng ®Ëp tan nhµ n­íc cò, lËp nªn nhµ n­íc v« s¶n. Sau khi giµnh ®­îc chÝnh quyÒn, giai cÊp v« s¶n tiÕn hµnh quèc 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc h÷u ho¸, tÞch thu, tr­ng thu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp cña giai cÊp t­ s¶n nh»m t¹o ra c¬ së kinh tÕ ban ®Çu cña chñ nghÜa x· héi. ViÖc nhµ n­íc chuyªn chÝnh v« s¶n ph¶i ra ®êi tr­íc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn vµ lµm c«ng cô, ph­¬ng tiÖn cho quÇn chóng nh©n d©n, tiÕn hµnh triÖt ®Ó qu¸ tr×nh Êy hoµn toµn phï hîp víi qui luËt kh¸ch quan cña x· héi. §ã lµ sù ph¸t triÓn kh¸ch quan trong qu¸ trÝnh s¶n xuÊt vËt chÊt cña x· héi, ®ßi hái ph¶i cã mét c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng tiÕn bé h¬n thay thÕ c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng t­ b¶n chñ nghÜa lçi thêi ph¶n ®éng. Tuynhiªn, nhµ n­íc chuyªn chÝnh v« s¶n cã thËt sù v÷ng m¹nh hay kh«ng l¹i hoµn toµn phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña sù ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng céng s¶n chñ nghÜa. 2. C¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam D­íi chñ nghÜa x· héi hoµn chØnh, c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng thuÇn nhÊt vµ thèng nhÊt. V× c¬ së h¹ tÇng x· héi chñ nghÜa kh«ng cã tÝnh chÊt ®èi kh¸ng, kh«ng bao hµm nh÷ng lîi Ých kinh tÕ ®èi lËp nhau. H×nh thøc së h÷u bao trïm lµ së h÷u toµn d©n vµ tËp thÓ, hîp t¸c t­¬ng trî nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi s¶n phÈm theo lao ®éng, kh«ng cßn chÕ ®é bãc lét . KiÕn tróc th­îng tÇng x· héi chñ nghÜa ph¶n ¸nh c¬ së h¹ tÇng cña x· héi chñ nghÜa, v× vËy mµ cã sù thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ vµ tinh thÇn. Nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa lµ nhµ n­íc kiÓu míi: cña d©n do d©n vµ v× d©n. Ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa lµ c«ng cô ®Ó c¶i t¹o x· héi cò vµ x©y dùng x· héi chñ nghÜa tiÕn bé, khoa häc trë thµnh ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn x· héi. Thêi kú qu¸ ®é tõ chñ nghÜa t­ b¶n lªn chñ nghÜa x· héi lµ thêi kú c¶i biÕn c¸ch m¹ng s©u s¾c vµ triÖt ®Ó, lµ mét giai ®o¹n lÞch sö chuyÒn tiÕp. Cho nªn c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng víi ®Çy ®ñ nh÷ng ®Æc tr­ng cña nã. Bëi v×, c¬ së h¹ tÇng mang tÝnh chÊt qu¸ ®é víi mét kÕt cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®an xen cña nhiÒu lo¹i h×nh kinh tÕ x· héi kh¸c nhau. Cßn kiÕn tróc th­îng tÇng cã 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc sù ®èi kh¸ng vÒ t­ t­ëng vµ cã sù ®Êu tranh gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ giai cÊp t­ s¶n trªn lÜnh vùc t­ tuëng v¨n ho¸. Bëi vËy c«ng cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ vµ ®æi míi thÓ chÕ chÝnh trÞ lµ mét qu¸ tr×nh mang tÝnh c¸ch m¹ng l©u dµi, phøc t¹p mµ thùc chÊt lµ cuéc ®Êu tranh gay go, quyÕt liÖt gi÷a hai con ®­êng t­ b¶n chñ nghÜa vµ x· héi chñ nghÜa. ChÝnh v× nh÷ng lý do ®ã mµ n­íc ta tõ mét n­íc thuéc ®Þa nöa phong kiÕn víi nÒn kinh tÕ l¹c hËu s¶n xuÊt nhá lµ chñ yÕu, ®i lªn chñ nghÜa x· héi (bá qua chÕ ®é ph¸t triÓn t­ b¶n chñ nghÜa ) chóng ta ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi. C¬ së h¹ tÇng thêi kú qu¸ ®é ë n­íc ta bao gåm c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nh­: kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ hîp t¸c, kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc, kinh tÕ c¸ thÓ, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n, cïng c¸c kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt g¾n liÒn víi h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau, thËm chÝ ®èi lËp nhau cïng tån t¹i trong mét c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt. §ã lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. C¸c thµnh phÇn ®ã võa kh¸c nhau vÒ vai trß, chøc n¨ng, tÝnh chÊt, l¹i võa thèng nhÊt víi nhau trong mét c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt , chóng võa c¹nh tranh nhau, võa liªn kÕt víi nhau, bæ xung víi nhau. §Ó ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy, nhµ n­íc ph¶i sö dông tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ hµnh chÝnh vµ gi¸o dôc. Trong ®ã biÖn ph¸p kinh tÕ cã vai trß quan träng nhÊt nh»m tõng b­íc x· héi ho¸ nÒn s¶n xuÊt víi h×nh thøc vµ b­íc ®i thÝch hîp theo h­íng: kinh tÕ quèc doanh ®­îc cñng cè vµ ph¸t triÓn v­¬n lªn gi÷ vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ tËp thÓ d­íi h×nh thøc thu hót phÇn lín nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt nhá trong c¸c ngµnh nghÒ, c¸c h×nh thøc xÝ nghiÖp , c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn m¹nh, kinh tÕ t­ nh©n vµ gia ®×nh ph¸t huy ®­îc mäi tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së kinh tÕ hîp lý. Trong v¨n kiÖn Héi nghÞ ®¹i biÓu §¶ng gi÷a nhiÖm kú kho¸ VII, §¶ng ghi râ “ph¶i tËp chung nguån vèn ®Çu t­ nhµ n­íc cho viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc kinh tÕ x· héi vµ mét sè c«ng tr×nh c«ng nghiÖp then chèt ®· ®­îc chuÈn bÞ vèn vµ c«ng nghÖ. N©ng cÊp vµ x©y dùng míi hÖ thèng giao th«ng, s©n bay, bÕn c¶ng, th«ng tin liªn l¹c, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, y tÕ ”. §ång thêi v¨n kiÖn §¶ng còng ghi râ:”T­ nay tíi cuèi thËp kû, ph¶i quan t©m tíi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng, l©m, ng­ nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu”. VÒ kiÕn tróc th­îng tÇng, §¶ng ta kh¼ng ®Þnh: LÊy chñ nghÜa M¸c-Lª nin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµm kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng cña toµn §¶ng, toµn d©n ta. Néi dung cèt lâi cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµ t­ t­ëng vÒ sù gi¶i phãng con ng­êi khái chÕ ®é bãc lét tho¸t khái nçi nhôc cña m×nh lµ ®i lµm thuª bÞ ®¸nh ®Ëp, l­¬ng Ýt. Bëi vËy, trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi cña nh©n d©n ta, viÖc gi¸o dôc truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c-Lªnin t­ t­ëng Hå ChÝ Minh trë thµnh t­ t­ënh chñ ®¹o trong ®êi sèng tinh thÇn cña x· héi lµ viÖc lµm th­êng xuyªn, liªn tôc cña cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa trªn lÜnh vùc kiÕn tróc th­îng tÇng. X©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ, x· héi chñ nghÜa mang b¶n chÊt giai cÊp c«ng nh©n, do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o ®¶m b¶o cho nh©n d©n lµ ng­êi chñ thùc sù cña x· héi. Toµn bé quyÒn lùc cña x· héi thuéc vÒ nh©n d©n thùc hiÖn d©n chñ x· héi chñ nghÜa ®¶m b¶o ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, tÝch cùc chñ ®éng cña mäi c¸ nh©n. Trong c­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, §¶ng ghi râ : ”x©y dùng nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa , nhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n, liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ tÇng líp trÝ thøc lµm nÒn t¶ng, do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o ”. Nh­ vËy, tÊt c¶ c¸c tæ chøc, bé m¸y t¹o thµnh hÖ thèng chÝnh trÞ - x· héi kkh«ng tån t¹i nh­ mét môc ®Ých t­ nh©n mµ v× phôc vô con ng­êi, thùc hiÖn cho ®­îc lîi Ých vµ quyÒn lîi thuéc vÒ nh©n d©n lao ®éng. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc Mçi b­íc ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng lµ mét b­íc gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a chóng. ViÖc ph¸t triÓn vµ cñng cè c¬ së h¹ tÇng ®iÒu chØnh vµ cñng cè c¸c bé phËn cña kiÕn tróc th­îng tÇng lµ mét qu¸ tr×nh diÔn ra trong suèt thêi kú qu¸ ®é. 3. Mét sè kiÕn nghÞ Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta, cÇn vËn dông vµ qu¸n triÖt quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng. C¬ së h¹ tÇng lµ kÕt cÊu kinh tÕ ®a thµnh phÇn trong ®ã cã thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh , tËp thÓ vµ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, tËp thÓ vµ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. TÝnh chÊt ®an xen qu¸ ®é vÒ kÕt cÊu cña c¬ së kinh tÕ võa lµm cho nÒn kinh tÕ s«i ®éng, phong phó, võa mang tÝnh chÊt phøc t¹p trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. §©y lµ mét kÕt cÊu kinh tÕ n¨ng ®éng, phong phó, ®­îc ph¶n chiÕu lªn kiÕn tróc th­îng tÇng vµ ®Æt ra ®ßi hái kh¸ch quan lµ nÒn kiÕn tróc th­îng tÇng vµ ®Æt ra ®ßi hái kh¸ch quan lµ nÒn kiÕn tróc th­îng tÇng còng ph¶i ®­îc ®æi míi ®Ó ®¸p øng ®ßi hái cña c¬ së kinh tÕ. Nh­ vËy kiÕn tróc th­îng tÇng míi cã søc m¹nh ®¸p øng kÞp thêi ®ßi hái cña c¬ së h¹ tÇng Tuy nhiªn, viÖc ®æi míi c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng lµ viÖc rÊt phøc t¹p. §iÒu quan träng tr­íc hÕt lµ cÇn sím h×nh thµnh vµ thèng nhÊt nh÷ng quan ®iÓm sö lý thiÕt yÕu. Thø nhÊt: CÇn mét ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn vÊn ®Ò mét c¸ch cô thÓ kh«ng lµm theo c¸ch “ch¸y ®©u ch÷a ®Êy” tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n chñ yÕu cña vÊn ®Ò ®Ó ®­a ra nh÷ng luËn chøng cã tÝnh kh¶ thi. Thø hai: CÇn theo dâi chÆt chÏ, khai th¸c sµng läc vµ sö lý c¸c lo¹i tÝn hiÖu cña nÒn kinh tÕ mét c¸ch kÞp thêi trªn c¬ së chñ ch­¬ng chÝnh s¸ch thÝch hîp khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ lµnh m¹nh . ®ång thêi ph¶i x©y dùng mét c¬ 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn: TriÕt häc chÕ ®iÒu hµnh kinh tÕ cho phÐp th©u l­îm ®¸nh gi¸, sö lý kÞp thêi mäi tÝn hiÖu kinh tÕ trong ph¹m vi c¶ n­íc. Thø ba: Hoµn thiÖn c¸c thñ tôc tµi chÝnh, t¨ng c­êng kû c­¬ng ph¸p luËt trong ®iÒu hµnh tµi chÝnh quèc gia tõ trung ­¬ng ®Õn tõng ng­êi s¶n xuÊt. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2070 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
10=>1