intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: "Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh ở Công ty Dụng cụ cắt và đo lường cơ khí"

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:88

103
lượt xem
27
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: "một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh ở công ty dụng cụ cắt và đo lường cơ khí"', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: "Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh ở Công ty Dụng cụ cắt và đo lường cơ khí"

  1. Luận văn tốt nghiệp Đề tài Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh ở Công ty Dụng cụ cắt và đo lường cơ khí
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lêi nãi ®Çu Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ viÖc tæ chøc nÒn kinh tÕ x· héi dùa trªn c¬ së mét nÒn s¶n xuÊt hµng hãa. ThÞ tr­êng lu«n më ra c¸c c¬ héi kinh doanh míi nh÷ng ®ång thêi còng chøa ®ùng nh÷ng nguy c¬ ®e däa c¸c doanh nghiÖp. §Ó cã thÓ ®øng v÷ng tr­íc quy luËt c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp lu«n vËn ®éng, t×m tßi mét h­íng ®i míi cho phï hîp. V× vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m, t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp. Cã n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th× doanh nghiÖp míi tån t¹i vµ ph¸t triÓn, qua ®ã më réng s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ t¹o sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c cña doanh nghiÖp. VÊn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vÉn lµ bµi to¸n khã ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp. ë n­íc ta hiÖn nay sè doanh nghiÖp ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vÉn ch­a nhiÒu. §iÒu nµy cã nhiÒu nguyªn nh©n nh­: H¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý, h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt hay kÐm thÝch øng víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Do ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cµng ngµy cµng ph¶i ®­îc chó träng ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Qua qu¸ tr×nh thùc tËp ë C«ng ty Dông cô c¾t vµ ®o l­êng c¬ khÝ, víi nh÷ng kiÕn thøc ®· tÝch luü ®­îc cïng víi sù nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy em ®· chän ®Ò tµi: "Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë C«ng ty Dông cô c¾t vµ ®o l­êng c¬ khÝ" lµm ®Ò tµi cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh. Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn nh­ sau: PhÇn I: N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh - §iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn. PhÇn II: Thùc tr¹ng vµ c«ng t¸c ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë C«ng ty Dông cô c¾t vµ ®o l­êng c¬ khÝ.
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn III: Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty Dông cô c¾t vµ ®o l­êng c¬ khÝ. Chuyªn ®Ò nµy ®­îc hoµn thµnh víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o TrÇn ViÖt L©m vµ c¸c c« chó trong C«ng ty Dông cô c¾t vµ ®o l­êng c¬ khÝ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì quý b¸u nµy ! Hµ Néi, th¸ng 3 n¨m 2003 Sinh viªn: T¹ Duy Bé 1
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh - ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn I. hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ sù cÇn thiÕt cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. 1. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i lµm ¨n cã hiÖu qu¶. §©y lµ mét sô thùc hiÓn nhiªn, mét ch©n lý vµ ®Ó hiÓu râ ®iÒu nµy th× tr­íc tiªn chóng ta h·y t×m hiÓu vÒ kh¸i niÖm hiÖu qu¶. Ngµy nay, ng­êi ta vÉn ch­a cã mét kh¸i niÖm thèng nhÊt vÒ hiÖu qu¶. ë mçi gãc ®é, lÜnh vùc kh¸c nhau th× hiÖu qu¶ còng ®­îc xem xÐt nh×n nhËn kh¸c nhau vµ th«ng th­êng khi nãi ®Õn hiÖu qu¶ cña mét lÜnh vùc nµo ®ã th× chóng ta xem xÐt vÊn ®Ò hiÖu qu¶ trªn c¸c lÜnh vùc: kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. T­¬ng øng ta cã 3 ph¹m tru: hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x· héi. 1.1.1. HiÖu qu¶ kinh tÕ. NÕu xÐt trªn ph¹m vi tõng khÝa c¹nh, tõng yÕu tè, tõng ngµnh th× chóng ta cã ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh tÕ. Cã thÓ hiÓu hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ hÖ sè gi÷a kÕt qu¶ thu vÒ vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã. KÕt qu¶ thu vÒ ®Ò cËp trong kh¸i niÖm nµy cã thÓ lµ doanh thu, lîi nhuËn, tæng s¶n phÈm c«ng nghiÖp… HiÖu qu¶ kinh tÕ thÓ hiÖn tr×nh ®é sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1.2. HiÖu qu¶ chÝnh trÞ, x· héi. NÕu ®øng trªn ph¹m vi toµn x· héi vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n th× ta cã hai ph¹m trï hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x· héi. Hai ph¹m trï nµy ph¶n ¸nh ¶nh h­ëng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu vµ môc tiªu chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ x· héi. Vµ hai lo¹i hiÖu qu¶ nµy cã vÞ trÝ quan träng trong viÖc ph¸t triÓn ®Êt n­íc mét c¸ch toµn diÖn vµ bÒn v÷ng. HiÖu qu¶ chÝnh trÞ, x· héi ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn nÒn kinh 2
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tÕ x· héi ë c¸c mÆt: tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt, tr×nh ®é qu¶n lý, møc sèng b×nh qu©n. Ph¶i lu«n cã sù c©n ®èi gi÷a hiÖu qu¶ kinh tÕ víi hiÖu qu¶ chÝnh trÞ, x· héi. §©y lµ mét nguyªn t¾c ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña mét quèc gia mét c¸ch liªn tôc vµ l©u dµi. BÊt kú mét sù mÊt c©n ®èi nµo sÏ dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng. D­íi gãc ®é cña doanh nghiÖp th× ta cã kh¸i niÖm hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cã b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ còng cã b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ chÝnh trÞ, x· héi (®êi sèng ng­êi lao ®éng…). D­íi ®©y lµ mét sè quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ, x· héi. NÕu ¸p dông nh÷ng quan ®iÓm ®ã vµo ph¹m vi cña doanh nghiÖp th× ta cã thÓ coi ®ã lµ c¸c quan ®iªmr vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Qua mét sè quan ®iÓm nµy chóng ta sÏ hiÓu râ h¬n vÒ kh¸i niÖm hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1.3. Mét sè quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. MÆc dï ®· cã sù thèng nhÊt r»ng ph¹m trï hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶n ¸nh mÆt chÊt l­îng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng vÉn ch­a cã sù thèng nhÊt trong quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c nhµ kinh tÕ vµ thèng kª cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh do ®iÒu kiÖn lÞch sö vµ gi¸c ®é nghiªn cøu lµ kh«ng gièng nhau. Quan ®iÓm 1: Tr­íc ®©y ng­êi ta coi "HiÖu qu¶ lµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong ho¹t ®éng kinh tÕ, lµ doanh thu trong tiªu thô hµng hãa"1 [Xem trang 9]. Theo quan ®iÓm nµy th× hiÖu qu¶ lµ tèc ®é t¨ng cña kÕt qu¶ ®¹t ®­îc nh­: Tèc ®é t¨ng cña doanh thu, cña lîi nhuËn. Nh­ vËy hiÖu qu¶ ®­îc ®ång nhÊt víi c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ hay víi nhÞp ®é t¨ng cña c¸c chØ tiªu Êy. Quan ®iÓm nµy thùc sù kh«ng cßn phï hîp víi ®iÒu kiÖn ngµy nay. KÕt qu¶ s¶n xuÊt cã thÓ t¨ng lªn do t¨ng chi phÝ, më réng sö dông c¸c nguån s¶n xuÊt (®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt). NÕu hai doanh nghiÖp cã dïng mét kÕt qu¶ s¶n xuÊt tuy cã hai møc chi phÝ kh¸c nhau, theo quan ®iÓm nµy th× hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña chóng lµ nh­ nhau. §iÒu nµy thËt khã chÊp nhËn. Quan ®iÓm 2: Theo quan ®iÓm nµy th× "HiÖu qu¶ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng nhÞp ®é t¨ng tæng s¶n phÈm mµ x· héi hoÆc thu nhËp quèc d©n"2 [Xem trang 9]. XÐt trªn ph¹m vi cña doanh nghiÖp, th× theo quan ®iÓm nµy th× hiÖu qu¶ 3
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. s¶n xuÊt kinh doanh vµ nhÞo ®é t¨ng gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng lµ mét. Nh×n trªn mét gãc ®é nµo ®ã th× quan ®iÓm nµy còng gÇn gièng nh­ quan ®iÓm mét. Nã còng kh«ng ®Ò cËp tíi chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng ®ã. NÕu tèc ®é t¨ng cña chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc c¸c nguån lùc ®­îc huy ®éng t¨ng nhanh h¬n nhÞp ®é t¨ng gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng th× sao. H¬n n÷a, viÖc chän n¨m gèc cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kÕt qu¶ so s¸nh. Víi mçi n¨m gèc kh¸c nhau chóng ta l¹i cã møc hiÖu qu¶ kh¸c nhau cña cïng mét n¨m nghiªn cøu. Quan ®iÓm 3: §©y lµ quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ ®­îc tr×nh bµy trong gi¸o tr×nh kinh tÕ häc cña P.Samueleson vµ W.Nordhmas (ViÖn quan hÖ quèc tÕ - Bé ngo¹i giao xuÊt b¶n, b¶n dÞch tiÕng ViÖt n¨m 1991). Theo quan ®iÓm nµy th× "HiÖu qu¶ s¶n xuÊt diÔn ra khi s¶n xuÊt kh«ng thÓ t¨ng s¶n l­îng mét lo¹i hµng hãa mµ kh«ng c¾t gi¶m s¶n xuÊt cña mét lo¹i hµng hãa kh¸c. Mét nÒn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ n»m trªn ®­êng giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña nã"3 [Xem trang 275]. Nh×n nhËn quan ®iÓm nµy d­íi gi¸c ®é doanh nghiÖp th× t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ khi n»m trªn ®­êng giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña nã. Giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng tiÒm n¨ng, lµ gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng cao nhÊt cã thÓ ®¹t ®­îc øng víi t×nh h×nh c«ng nghÖ vµ nh©n c«ng nhÊt ®Þnh. Theo quan ®iÓm nµy th× hiÖu qu¶ thÓ hiÖn ë sù so s¸nh møc thùc tÕ vµ møc "tèi ®a" vÒ s¶n l­îng. Tû lÖ so s¸nh cµng gÇn 1 cµng cã hiÖu qu¶. MÆt kh¸c ta thÊy quan ®iÓm nµy tuy ®· ®Ò cËp ®Õn c¸c yÕu tè ®Çu vµo nh­ng l¹i ®Ò cËp kh«ng ®Çy ®ñ. Tãm l¹i quan ®iÓm nµy lµ chÝnh x¸c, ®éc ®¸o nh­ng nã mang tÝnh chÊt lý thuyÕt thuÇn tuý, lý t­ëng, thùc tÕ rÊt khã ®¹t ®­îc. Quan ®iÓm 4: Quan ®iÓm nµy cho r»ng "HiÖu qu¶ kinh tÕ nÒn s¶n xuÊt x· héi lµ møc ®é h÷u Ých cña s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra, tøc lµ gi¸ trÞ sö dông cña nã chø kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ"4 [Xem trang 9]. Theo t¸c gi¶ cña quan ®iÓm nµy, møc ®é tháa m·n nhu cÇu phô thuéc vµo c¸c t¸c dông vËt chÊt cô thÓ chø kh«ng ph¶i gi¸ trÞ trõu t­oùng nµo ®ã. Tuy nhiªn quan ®iÓm nµy gÆp ph¶i trë ng¹i lµ khã (nÕu kh«ng muèn nãi lµ kh«ng thÓ) tÝnh ®­îc tÝnh h÷u Ých cña s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra. Vµ nÕu vËy th× chóng ta kh«ng thÓ so s¸nh ®­îc tÝnh h÷u Ých gi÷a c¸c s¶n phÈm, do ®ã còng kh«ng ®¸nh gi¸ ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,. Quan ®iÓm 5: Quan ®iÓm nµy cho r»ng "HiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc x¸c ®Þnh bëi quan hÖ tû lÖ gi÷a sù t¨ng lªn cña ®¹i l­îng kÕt qu¶ vµ chi phÝ"5 [Xem trang 253]. 4
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C«ng thøc biÓu diÔn ph¹m trï nµy: K H= (1) C K: PhÇn gia t¨ng cña kÕt qu¶ s¶n xuÊt C: PhÇn gia t¨ng cña chi phÝ s¶n xuÊt H: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh Quan ®iÓm nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ch­a ®Çy ®ñ vµ trän vÑn. Nã chØ ®Ò cËp ®Õn hiÖu qu¶ cña phÇn t¨ng thªm b»ng c¸ch so s¸nh gi÷a phÇn gia t¨ng cña kinh doanh s¶n xuÊt vµ phÇn gia t¨ng cña chi phÝ s¶n xuÊt chø ch­a ®Ò cËp toµn bé phÇn tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh. XÐt trªn quan ®iÓm triÕt häc M¸c Lªnin th× mäi sù vËt, hiÖn t­îng ®Òu cã mçi quan hÖ mËt thiÕt, h÷u c¬ víi nhau chø kh«ng tån t¹i mét c¸ch riªng lÎ, ®éc lËp. S¶n xuÊt kinh doanh kh«ng n»m ngoµi quy luËt nµy, c¸c yÕu tè "t¨ng thªm" gi¶m ®i cã liªn hÖ víi c¸c yÕu tè s½n cã. Chóng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp c¸c ®éng tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lu«n lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña toµn bé phÇn tham gia vµo qu¸ tr×nh sanr xuÊt kinh doanh. Quan ®iÓm nµy chØ ®Ò cËp ®Õn phÇn t¨ng thªm trong kh¸i niÖm hiÖu qu¶ lµ ch­a ®Çy ®ñ, thiÕu chÝnh x¸c/ Quan ®iÓm 6: Theo quan ®iÓm nµy "HiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc x¸c ®Þnh bëi tû sè gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qña ®ã"6 [Xem trang 253]. Kh¸i niÖm chung vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ: "HiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét hiÖn t­îng (hoÆc mét qu¸ tr×nh kinh tÕ) ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc (nh©n tµi, vËt lùc, tiÒn vèn) ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu x¸c ®Þnh"7 [Xem trang 9]. Tõ kh¸i niÖm trªn ta cã c«ng thøc ®Ó biÓu diÔn kh¸i qu¸t ph¹m trï hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. K H= (2) C H: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. K: KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. C: Chi phÝ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh (chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ K). 5
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nh­ vËy ta nhËn thÊy r»ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh chÊt l­îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cßn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh (doanh thu, lîi nhuËn) th× ph¶n ¸nh sè l­îng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. VËy khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña mét doanh nghiÖp th× ph¶i quan t©m c¶ kÕt qu¶ còng nh­ hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp ®ã. Quan ®iÓm nµy ®· ®¸nh gi¸ ®­îc tèt nhÊt tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc ë mäi ®iÒu kiÖn "®éng" cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc tÝnh to¸n hiÖu qu¶ hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc trong sù vËn ®éng vµ biÕn ®æi kh«ng ngõng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng phô thuéc vµo quy m« vµ tèc ®é biÕn ®éng kh¸c nhau cña chóng. 1.2. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶n ¸nh mÆt chÊt l­îng cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc (lao ®éng, thiÕt bÞ, m¸y mãc, tiÒn, nguyªn vËt liÖu) ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cuèi cïng cña doanh nghiÖp. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ sù thùc hiÖn yªu cÇu cña quy luËt tiÕt kiÖm thêi gian. C¸c M¸c ®· cho r»ng quy luËt tiÕt kiÖm thêi gian lµ quy luËt cã tÇm quan träng ®Æc biÖt. Mäi ho¹t ®éng cña con ng­êi ®Òu ph¶i tu©n theo qu¶n lý ®ã. Con ng­êi t¹o ra cña c¶i vËt chÊt b»ng søc lao ®éng. Lao ®éng ®­îc ®o l­êng b»ng thêi gian. Víi mét môc tiªu nhÊt ®Þnh con ng­êi ph¶i thùc hiÖn trong mét thêi gian lao ®éng Ýt nhÊt hay nãi mét c¸ch kh¸c th× trong mét thêi gian lao ®éng nhÊt ®Þnh kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ph¶i cao nhÊt. V× vËy yªu cÇu cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¶i ®¹t kÕt qu¶ tèi ®a víi chi phÝ tèi thiÓu (thêi gian hao phÝ lao ®éng thÊp nhÊt). §iÒu nµy cã nghÜa lµ víi møc chi phÝ nhÊt ®Þnh th× doanh nghiÖp ph¶i ®¹t kÕt qu¶ tèi ®a hoÆc ng­îc l¹i, ®¹t kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh víi chi phÝ tèi thiÓu. Tuy nhiªn, ®Ó hiÓu râ b¶n chÊt cña ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, còng cÇn ph©n biÖt ranh giíi gi÷a hai kh¸i niÖm hiÖu qu¶ vµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tr­íc ®©y trong lý luËn còng nh­ thùc tiÔn ®· tån t¹i sù nhÇm lÉn gi÷a hai ph¹m trï hiÖu qu¶ vµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, khi ®ã ®· coi kÕt qu¶ lµ môc tiªu môc ®Ých vµ coi hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ môc tiªu. Tõ quan niÖm nhÇm lÉn ®ã dÉn ®Õn sù h¹n chÕ trong ph­¬ng ph¸p luËn gi¶i quyÕt 6
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vÊn ®Ò, ®«i khi ng­êi ta hay coi ®¹t ®­îc kÕt qu¶ lµ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ vµ râ rµng ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ kh«ng cÇn chó ý ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lµ quan niÖm sai lÇm vµ cÇn ph¶i ®­îc thay ®æi. HiÖn nay, chóng ta cã thÓ hiÓu kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ nh÷ng g× mµ doanh nghiÖp ®¹t ®­îc sau mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh, kÕt qu¶ cÇn ®¹t bao giê còng lµ môc tiªu cÇn thiÕt cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ nh÷ng ®¹i l­îng cã thÓ c©n, ®o, ®ong ®Õm ®­îc nh­ sè s¶n phÈm tiªu thô mçi lo¹i, doanh thu, lîi nhuËn… vµ còng cã thÓ lµ c¸c ®¹i l­îng chØ ph¶n ¸nh mÆt chÊt l­îng hoµn toµn cã tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh nh­ uy tÝn cña h·ng, chÊt l­îng s¶n phÈm… Nh­ thÕ kÕt qu¶ bao giê còng lµ môc tiªu cña doanh nghiÖp. Trong khi ®ã trong kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ng­êi ta ®· sö dông c¶ hai chØ tiªu lµ kÕt qu¶ (®Çu ra) vµ chi phÝ (c¸c nguån lùc ®Çu vµo) ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n kinh doanh. Trong lý thuyÕt vµ thùc tÕ qu¶n trÞ kinh doanh c¶ hai chØ tiªu kÕt qu¶ vµ chi phÝ ®Òu cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ®¬n vÞ hiÖn vËt vµ ®¬n vÞ gi¸ trÞ. Tuy nhiªn, sö dông ®¬n vÞ hiÖn vËt ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ vÊp ph¶i khã kh¨n lµ gi÷a "®Çu vµo" vµ "®Çu ra" kh«ng cã cïng mét ®¬n vÞ ®o l­êng, cßn viÖc sö dông ®¬n vÞ gi¸ trÞ lu«n lu«n ®­a c¸c ®¹i l­îng kh¸c nhau vÒ cïng mét ®¬n vÞ ®o l­êng tiÒn tÖ. VÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra lµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ môc tiªu hay ph­¬ng tiÖn cña kinh doanh? Tr­íc tiªn, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶n ¸nh viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp ®¹t ®­îc ë tr×nh ®é nµo. Nh­ng xem xÐt hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng chØ dõng ë ®ã mµ th«ng qua ®ã cã thÓ ph©n tÝch, t×m ra c¸c nh©n tè cho phÐp n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ ®ã cã thÓ cã c¸c gi¶i ph¸p nh»m ®¹t môc tiªu cña doanh nghiÖp ë møc ®é cao h¬n víi chi phÝ vÒ nh©n tµi, vËt lùc vµ tiÒn vèn Ýt h¬n. Nh­ vËy, nhiÒu lóc ng­êi ta sö dông c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ nh­ môc tiªu cÇn ®¹t vµ trong nhiÒu tr­êng hîp kh¸c ng­êi ta l¹i sö dông chóng nh­ c«ng cô ®Ó nhËn biÕt kh¶ n¨ng tiÕn tíi môc tiªu cÇn ®¹t lµ kÕt qu¶. 2. §Æc ®iÓm cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét kh¸i niÖm phøc t¹p vµ khã ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c. Së dÜ ph¹m trï hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¹m trï phøc t¹p vµ khã ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c lµ v× ngay ë kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®· cho thÊy hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc xacs ®Þnh bëi mèi t­¬ng quan gi÷a hai ®¹i l­îng lµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt (doanh nghiÖp s¶n xuÊt) hoÆc kinh doanh (doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, dÞch 7
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vô…) vµ chi phÝ bá ra ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ã. Trong khi c¶ hai ®¹i l­îng kÕt qu¶ vµ chi phÝ ®Òu khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c. VÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chóng ta thÊy hÇu nh­ rÊt Ýt khi c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c c¸c kÕt qu¶ mµ doanh nghiÖp thu ®­îc ë mét thêi ®iÓm nµo ®ã do c¸c qu¸ tr×nh t¹o ra kÕt qu¶ diÔn ra trong c¸c doanh nghiÖp th­êng cã s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm,… Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, doanh nghiÖp kh«ng ph¶i chØ t¹o ra kÕt qu¶ (s¶n phÈm, dÞch vô) mµ cßn ph¶i b¸n ®­îc c¸c kÕt qu¶ ®ã vµ qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ qu¸ tr×nh t¹o ra kÕt qu¶ lu«n kh«ng trïng nhau. Mét doanh nghiÖp ë mét thêi ®iÓm nµo ®ã cã thÓ cã nhiÒu s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra nh­ng l¹i tiªu thô ®­îc rÊt Ýt, nh­ thÕ ch­a thÓ nãi doanh nghiÖp ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ (môc tiªu). NÕu xÐt trªn gãc ®é gi¸ trÞ, ®¹i l­îng kÕt qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ph¶i lµ ®¹i l­îng ®¸nh gi¸ dÔ dµng v× ngoµi c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng trªn, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cßn chÞu ¶nh h­ëng cña th­íc ®o gi¸ trÞ (®ång tiÒn víi nh÷ng thay ®æi cña nã trªn thÞ tr­êng). MÆt kh¸c, chÝnh ho¹t ®éng cña con ng­êi lµ lu«n nh»m ®Õn vµ ®¹t ®Õn kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, song kh«ng ph¶i lóc nµo con ng­êi còng n¾m ch¾c ®­îc, biÕt hÕt ®­îc c¸c kÕt qu¶ do chÝnh hµnh ®éng cña hä. Nh­ vËy, ph¹m trï kÕt qu¶ lµ mét ph¹m trï phøc t¹p mµ kh«ng ph¶i lóc nµo chóng ta còng ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ ®­îc nã. ViÖc x¸c ®Þnh ®¹i l­îng chi phÝ còng kh«ng dÔ dµng. NÕu xÐt tr©n ph­¬ng diÖn lý thuyÕt th× chi phÝ tÝnh b»ng ®¬n vÞ hiÖn vËt lµ chi phÝ sö dông tµi nguyªn, chi phÝ "thùc" ®Ó t¹o ra kÕt qu¶ cña doanh nghiÖp song ®iÒu ®ã kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc trong thùc tiÔn. ë mäi doanh nghiÖp, viÖc kiÓm kª, kiÓm tra xem ®· sö dông bao nhiªu ®¬n vÞ nguyªn nhiªn vËt liÖu mçi lo¹i còng kh«ng ph¶i lóc nµo còng tiÕn hµnh ®­îc. Trong khi ®ã, ë mäi doanh nghiÖp l¹i cßn nhiÒu lo¹i nguån lùc ®Çu vµo kh«ng chØ liªn quan ®Õn mét qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm nµo ®ã mµ nã liªn quan ®Õn nhiÒu qu¸ tr×nh kinh doanh kh¸c nhau. §iÒu nµy dÉn tíi viÖc x¸c ®Þnh hao phÝ mét c¸ch chÝnh x¸c vµo mét qu¸ tr×nh kinh doanh cô thÓ gÆp nhiÒu khã kh¨n. NÕu xÐt trªn ph­¬ng diÖn gi¸ trÞ, chi phÝ kinh doanh th­êng ®­îc hiÓu lµ gi¸ trÞ cña toµn bé tµi nguyªn ®· sö dông trong kinh doanh. B¶n th©n viÖc sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo d­íi d¹ng chi phÝ sö dông tµi nguyªn ®· lµ kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc trong tÝnh to¸n b»ng tiÒn, ®é phøc t¹p vµ thiÕu chÝnh x¸c cßn lín h¬n nhiÒu v× nã hµm chøa rÊt nhiÒu yÕu tè chñ quan cña con ng­êi (chi phÝ lµ hi phÝ tÝnh to¸n). Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc qu¶n trÞ kinh doanh con ng­êi ngµy cµng ®­a chi phÝ tÝnh to¸n tiÕp 8
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cËn ®Õn gÇn chi phÝ kinh tÕ h¬n. H¬n n÷a, kh«ng chØ nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp míi ®em l¹i kÕt qu¶ cho doanh nghiÖp, mµ cßn rÊt nhiÒu chi phÝ cho ho¹t ®éng x· héi nh­: Gi¸o dôc, c¶i t¹o m«i tr­êng, søc khoÎ… cã t¸c ®éng kh«ng nhá tíi kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸c chi phÝ nµy rÊt khã tÝnh to¸n ®­îc trong qu¸ tr×nh xem xÐt hiÖu qu¶ kinh tÕ. MÆt kh¸c, trong thùc tÕ khi ra c¸c quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp th­êng h­íng vµo môc tiªu tèi ®a hãa lîi nhuËn nªn dÉn ®Õn xu h­íng chi phÝ biªn c¸ nh©n (MPC) thÊp h¬n chi phÝ biªn x· héi (MSC). §iÒu nµy dÉn ®Õn sù t¸ch biÖt gi÷a kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ c¸ biÖt x· héi. §Ó rót ng¾n sù t¸ch biÖt nµy, c¸c biÖn ph¸p can thiÖp vÜ m« cña Nhµ n­íc lµ hoµn toµn cÇn thiÕt. Còng cÇn thÊy r»ng khi doanh nghiÖp ra quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh theo h­íng gi¶m chi phÝ biªn c¸ nh©n so víi chi phÝ biªn x· héi sÏ t¹o ra ¶nh h­ëng ngo¹i øng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c còng nh­ ®èi víi ng­êi tiªu dïng vµ trong nhiÒu tr­êng hîp còng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn b¶n th©n doanh nghiÖp víi t­ c¸ch lµ mét thµnh viªn trong ®ã. NhiÒu doanh nghiÖp cè t×nh gi¶m thiÓu chi phÝ cho viÖc xö lý chÊt th¶i, g©y « nhiÔm m«i tr­êng vµ sù « nhiÔm ngµy mét t¨ng ¶nh h­ëng ®Õn c¶ khu vùc réng lín vµ cuèi cïng dÉn ®Õn viÖc ®ãng cöa ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp b»ng c¸c biÖn ph¸p ph¸p luËt. Nh­ thÕ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc tr­íc m¾t cña doanh nghiÖp ®· dÉn ®Õn kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ thËm chÝ phi hiÖu qu¶ kinh tÕ nÕu xÐt trong thêi gian dµi. 3. Sù cÇn thiÕt cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n g¾n m×nh víi thÞ tr­êng nhÊt lµ trong mét nÒn kinh tÕ më. Do vËy mµ ®Ó thÊy ®­îc vai trß cña n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ tr­íc hÕt chóng ta nghiªn cøu c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng lµ n¬i diÔn ra qu¸ tr×nh trao ®æi hµng hãa. Nã tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan kh«ng phô thuéc vµo ý muèn chñ quan nµo. Bëi v×, thÞ tr­êng ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng hãa. Ngoµi ra, thÞ tr­êng cßn cã mét vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu tiÕt vµ l­u th«ng hµng hãa. Th«ng qua nã c¸c doanh nghiÖp cã thÓ nhËn biÕt ®­îc sù ph©n phèi c¸c nguån lùc th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng. 9
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Trªn thÞ tr­êng lu«n lu«n tån t¹i c¸c quy luËt vËn ®éng cña hµng hãa, gi¸ c¶, tiÒn tÖ… nh­ c¸c quy luËt thÆng d­, quy luËt gi¸ c¶, quy luËt c¹nh tranh… C¸c quy luËt nµy t¹o thµnh mét hÖ thèng thèng nhÊt vµ hÖ thèng nµy chÝnh lµ linh hån lµ cha ®Î cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. Nh­ vËy, c¬ chÕ thÞ tr­ëng ®­îc h×nh thµnh bëi sù t¸c ®éng tæng hîp cña c¸c quy luËt trong s¶n xuÊt, trong l­u th«ng trªn thÞ tr­êng. Th«ng qua c¸c quan hÖ mua b¸n hµng hãa, dÞch vô trªn thÞ tr­êng c¬ chÕ thÞ ®­êng t¸c ®éng ®Õn viÖc ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt, tiªu dïng, ®Çu t­ vµ lµm thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm, c¬ cÊu ngµnh… Nãi c¸ch kh¸c c¬ chÕ thÞ tr­êng ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh ph©n phèi, ph©n phèi l¹i c¸c nguån trong s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¸p øng nhu cÇu x· héi mét c¸ch tèi ­u nats. Tãm l¹i, sù vËn ®éng ®a d¹ng, phøc t¹p cña c¬ chÕ thÞ tr­êng dÉn ®Õn sù biÓu hiÖn gÇn ®ïng nhu cÇu thÞ tr­êng cña x· héi. Song c¸c doanh nghiÖp kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ qu¸ cao hoÆc tuyÖt ®èi hãa vai trß cña thÞ tr­êng, coi c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ hoµn h¶o. Bëi lÏ thÞ tr­êng lu«n chøa ®ùng nh÷ng khuyÕt tËt cña nã nh­: §Çu c¬, lõa läc, ®éc quyÒn… Do vËy mçi doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc cho m×nh mét ph­¬ng thøc ho¹t ®éng riªng phï hîp víi doanh nghiÖp. Cô thÓ lµ: Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh cho m×nh mét c¬ chÕ ho¹t ®éng trªn hai thÞ tr­êng ®Çu vµo vµ ®Çu ra ®Ó ®¹t mét kÕt qu¶ cao nhÊt vµ kÕt qu¶ nµy kh«ng ngõng ph¸t triÓn n©ng cao hiÖu qu¶ vÒ mÆt chÊt còng nh­ vÒ mÆt l­îng. Nh­ vËy, trong c¬ chÕ cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cã vai trß ®èi víi doanh nghiÖp. - Thø nhÊt: N©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trong kinh doanh lµ môc tiªu ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn. V¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn VII nÕu râ: "Mét thµnh tùu kh¸c vÒ ®æi míi kinh tÕ lµ b­íc ®Çu h×nh thµnh nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc". Ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ph¶i ®¶m b¶o cho tæng s¶n phÈm x· héi c+v+m vµ thu nhËp quèc d©n m+v ®ñ ®Ó tháa m·n 2 yªu cÇu sau: Mét lµ: Bï ®¾p ®Çy ®ñ, kÞp thêi chi phÝ vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ chi phÝ lao ®éng ®· hao phÝ (c+v) trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn. Hai lµ: B¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ quèc d©n cã ®­îc mét bé tÝch lòy quan träng ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng vµ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cña x· héi. 10
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Thø hai: N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ c¬ së c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh bëi sù cã mÆt cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng trong khi ®ã l¹i lµ nh©n tè trùc tiÕp ®¶m b¶o sù cã mÆt nµy, ®ång thêi lµ môc tiªu cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp lµ: Lu«n tån t¹i, ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c. Do vËy thu nhËp cña doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng lªn. Nh­ng trong ®iÒu kiÖn vèn vµ c¸c kü thuËt chØ thay ®æi trong khu«n khæ nhÊt ®Þnh th× ®Ó t¨ng lîi nhuËn b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng trong c«ng viÖc ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Mét c¸ch nh×n kh¸c sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh bëi sù t¹o ra hµng hãa, cña c¶i vËt chÊt vµ c¸c dÞch vô phôc vô cho nhu cÇu cña x· héi ®ång thêi t¹o ra tÝch lòy cho x· héi. §Ó thùc hiÖn ®­îc nh­ vËy th× mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i v­¬n lªn ®¶m b¶o thu nhËp, bï ®¾p chi phÝ bá ra vµ cã l·i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh. Cã nh­ vËy míi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ. Vµ nh­ vËy chóng ta buéc ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nh­ lµ mét tÊt yÕu. Tuy nhiªn, sù tån t¹i míi chØ lµ mét yªu cÇu mang tÝnh chÊt gi¶n ®¬n cßn sù ph¸t triÓn vµ më réng doanh nghiÖp l¹i lµ mét yÕu tè quan träng. Bëi v× sù ph¸t triÓn, më réng cña doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ®ßi hái sù tån t¹i cña doanh nghiÖp mµ cßn ®ßi hái sù tÝch lòy ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng theo ®óng quy luËt ph¸t triÓn. Nh­ vËy ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng doanh nghiÖp môc tiªu lóc nµy kh«ng cßn lµ ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra ®Ó ph¸t triÓn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n mµ ph¶i ®¶m b¶o cã tÝch lòy ®¸p øng nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt më réng vµ mét lÉn n÷a n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc nhÊn m¹nh. - Thø ba: N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ nh©n tè thóc ®Èy c¹nh tranh vµ sù tiÕn bé trong kinh doanh. ChÊp nhËn c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ chÊp nhËn sù c¹nh tranh. Trong khi thÞ tr­êng ngµy cµng ph¸t triÓn th× c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng khèc liÖt h¬n. Sù c¹nh tranh lóc nµy kh«ng ph¶i lµ c¸c mÆt hµng mµ c¹nh tranh c¶ chÊt l­îng, gi¸ c¶… Trong khi môc tiªu chung cña c¸c doanh nghiÖp ®Òu lµ ph¸t triÓn th× c¹nh tranh lµ yÕu tè lµm cho doanh nghiÖp m¹nh lªn 11
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nh­ng còng cã thÓ bãp chÕt doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. Do vËy, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. §Ó ®­îc ®iÒu nµy th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã hµng hãa, dÞch vô cã chÊt l­îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý. MÆt kh¸c hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng khèi l­îng hµng hãa b¸n, chÊt l­îng kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn n©ng cao… Nh­ vËy n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh lµ hiÖu qu¶, chÝnh lµ h¹t nh©n c¬ b¶n cña th¾ng lîi trong c¹nh tranh. Vµ c¸c d¹ng c¹nh tranh nhau tøc lµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. ChÝnh sù n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ con ®­êng cña doanh nghiÖp n©ng cao søc c¹nh tranh cña m×nh. II. hÖ thèng chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ s¶n xuÊt kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp. 1. Tiªu chuÈn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ c«ng thøc ®Þnh nghÜa vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ, chóng ta thÊy khi thiÕt lËp mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a ®Çu ra vµ ®Çu vµo cã thÓ cho mét d·y gi¸ trÞ kh¸c nhau. VÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra lµ trong mét d·y c¸c gi¸ trÞ cã thÓ ®¹t ®­îc th× gi¸ trÞ nµo ph¶n ¸nh tÝnh cã hiÖu qu¶ (n»m trong miÒn cã hiÖu qu¶), c¸c gi¸ trÞ nµo sÏ ph¶n ¸nh tÝnh hiÖu qu¶ cao còng nh­ nh÷ng gi¸ trÞ nµo n»m trong miÒn kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ (phi hiÖu qu¶). Chóng ta cã thÓ hiÓu tiªu chuÈn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ th­íc ®o, lµ giíi h¹n, lµ c¨n cø, lµ mét c¸i mèc x¸c ®Þnh ranh giíi cã hiÖu qu¶ hay kh«ng cã hiÖu qu¶ vÒ mét chØ tiªu hiÖu qu¶ ®ang xem xÐt. XÐt trªn ph­¬ng diÖn lý thuyÕt, mÆc dï c¸c t¸c gi¶ ®Òu thõa nhËn vÒ b¶n chÊt kh¸i niÖm hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, song c«ng thøc kh¸i niÖm hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh còng ch­a ph¶i lµ c«ng thøc mµ c¸c nhµ kinh tÕ thèng nhÊt thõa nhËn. V× vËy, còng kh«ng cã tiªu chuÈn chung cho mäi c«ng thøc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, mµ tiªu chuÈn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cßn phô thuéc vµo mçi c«ng thøc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cô thÓ. ë c¸c doanh nghiÖp tiªu chuÈn hiÖu qu¶ phô thuéc vµo tõng chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cô thÓ. Ch¼ng h¹n, víi nh÷ng chØ tiªu hiÖu qu¶ liªn quan ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh lùa chän kinh tÕ sö dông ph­¬ng ph¸p cËn biªn ng­êi ta hay so s¸nh c¸c chØ tiªu nh­ doanh thu 12
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. biªn vµ chi phÝ biªn víi nhau vµ tiªu chuÈn hiÖu qu¶ lµ doanh thu biªn b»ng víi chi phÝ biªn (tæng hîp còng nh­ cho tõng yÕu tè s¶n xuÊt). Trong ph©n tÝch kinh tÕ víi viÖc sö dông c¸c chØ tiªu tÝnh to¸n trung b×nh cã khi lÊy møc trung b×nh cña ngµnh hoÆc cña kú tr­íc lµm møc hiÖu qu¶ so s¸nh vµ kÕt luËn tÝnh hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. Nh­ vËy, viÖc nghiªn cøu ®Ó ®­a ra ®­îc tiªu chuÈn cho mçi chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ viÖc phÊn ®Êu ®Ó ®¹t ®­îc tiªu chuÈn ®ã lµ c«ng viÖc hÕt søc quan träng ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. 2. HÖ thèng chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn cã nhËn thøc ®óng ®¾n hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸. Qua ®ã thÊy ®­îc tr×nh ®é qu¶n lý ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp còng nh­ ®¸nh gi¸ ®­îc chÊt l­îng cña ph­¬ng ¸n kinh doanh mµ doanh nghiÖp ®· ®Ò ra. Th«ng qua ®ã ph¸t hiÖn ra nh÷ng ­u ®iÓm cÇn ph¸t huy vµ nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng nguyªn nh©n ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tõ ®ã cã thÓ ®­a ra nh÷ng ph­¬ng ph¸p, biÖn ph¸p th«ng qua c¸c ph­¬ng ¸n sö dông tèi ­u c¸c nguån lùc. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp rÊt phøc t¹p. Do vËy, kh«ng thÓ sö dông mét chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ mµ cÇn ph¶i ®­a ra mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®Ó ®o l­êng vµ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, khoa häc. HÖ thèng chØ tiªu nµy ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu c¬ b¶n sau: - Thø nh©t: Trong hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ ph¶i cã c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ tæng hîp, ph¶n ¸nh chung t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c chØ tiªu bé phËn ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh tõng mÆt, tõng kh©u nh­: Lao ®éng, vèn… C¸c chØ tiªu bé phËn lµ c¬ së cho viÖc t×m ra mÆt m¹nh, mÆt yÕu trong qu¸ tr×nh sö dông tõng yÕu tè tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - Thø hai: HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ ph¶i b¶o ®¶m tÝnh hÖ thèng vµ toµn diÖn, tøc lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ ph¶i ph¸n ¸nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kinh doanh cña toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Thø ba: HÖ thèng c¸c chØ tiªu ph¸n ¶nh t×nh h×nh trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c chung cña hiÖu qu¶, nghÜa lµ ph¶n ¸nh ®­îc tr×nh ®é sö dông lao ®éng sèng vµ lao ®äng v¹t hãa th«ng qua viÖc so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ. 13
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Trong ®ã cã c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ vµ chi phÝ ph¶i cã kh¶ n¨ng ®o l­êng ®­îc th× míi cã thÓ so s¸nh, tÝnh to¸n ®­îc theo ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n cô thÓ, thèng nhÊt, c¸c chØ tiªu ph¶i cã ph¹m vi ¸p dông nhÊt ®Þnh phôc vô tõng môc ®Ých nhÊt ®Þnh cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸. - Thø t­: HÖ thèng c¸c chØ tiªu ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®­îc tÝnh ®Æc thï cña tõng ngµnh kinh doanh kh¸c nhau. 2.1. ChØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp. ChØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t vµ cho phÐp kÕt luËn vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông tÊt c¶ c¸c yÕu tè tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (t­ liÖu s¶n xuÊt, nguyªn nhiªn vËt liÖu, lao ®éng… vµ bao hµm c¶ t¸c dông cña yÕu tè qu¶n trÞ ®Õn sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè trªn). 2.1.1. C¸c chØ tiªu doanh lîi. XÐt trªn c¶ ph­¬ng diÖn lý thuyÕt vµ thùc tiÔn qu¶n trÞ kinh doanh c¸c nhµ kinh tÕ còng nh­ c¸c nhµ qu¶n trÞ ho¹t ®éng kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp ®Òu quan t©m tr­íc hÕt ®Õn viÖc tÝnh to¸n, ®¸nh gi¸ chØ tiªu chung ph¶n ¸nh doanh lîi cña doanh nghiÖp. C¸c chØ tiªu doanh lîi ®­îc tÝnh cho toµn bé vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ tÝnh riªng cho vèn tù cã cña doanh nghiÖp. Nh÷ng chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc sinh lêi cña vèn kinh doanh, vèn tù cã, kh¼ng ®Þnh møc ®é ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn bé sè vèn doanh nghiÖp sö dông nãi chung còng nh­ hiÖu qu¶ sö dông sè vèn tù cã cña doanh nghiÖp nãi riªng. NhiÒu t¸c gi¶ coi c¸c chØ tiªu nµy lµ th­íc ®o mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.  Doanh lîi vèn kinh doanh ( R   W ) DVKD(%) = (3) V KINHDOANH DVKD: Doanh lîi cña toµn bé vèn kinh doanh  R: L·i rßng  w: L·i tr¶ vèn vay VKD: Tæng vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp 14
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh søc sinh lêi cña toµn bé vèn, cho biÕt mét ®ång vèn kinh doanh t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn vµ l·i tr¶ vèn vay.  Doanh lîi cña vèn tù cã ( R .100) DVTC(%) = (4) V TC DVTC: Doanh lîi vèn tù cã cña mét thêi kú nhÊt ®Þnh VTC: Tæng vèn tù cã ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång vèn tù cã t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Ngoµi ra, còng thuéc chØ tiªu doanh lîi cßn cã thÓ sö dông chØ tiªu doanh lîi cña doanh thu b¸n hµng, chØ tiªu ®­îc x¸c ®Þnh.  R x100 DTR(%) = (5) TR DTR: Doanh lîi cña doanh thu trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh TR: Doanh thu trong thêi kú ®ã ChØ tiªu nµy cho biÕt sè lîi nhuËn ®¹t ®­îc tõ mét ®ång doanh thu. 2.1.2. C¸c chØ tiªu tÝnh hiÖu qu¶ kÝnh tÕ. Do cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ c«ng thøc ®Þnh nghÜa hiÖu qu¶ kinh tÕ nªn ë ph­¬ng diÖn lý thuyÕt còng nh­ thùc tÕ cã nhiÒu c¸ch biÓu hiÖn cô thÓ kh¸c nhau. Cã thÓ sö dông hai c«ng thøc sau ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ.  TÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ (H0 Q G x100 H1(%) = (6) C TC QG: Gi¸ trÞ s¶n l­îng CTC: Chi phÝ tµi chÝnh C TT x100 H2(%) = (7) C FD DT.T: Chi phÝ kinh doanh thùc tÕ. CP§: Chi phÝ kinh doanh ph¶i ®¹t 15
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ë c«ng thøc (7), chi phÝ kinh doanh thùc tÕ ®­îc x¸c ®Þnh trong kÕ to¸n qu¶n trÞ. Chi phÝ kinh doanh ph¶i ®¹t lµ chi phÝ kinh doanh bá ra trong ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt. C«ng thøc nµy ®­îc sö dông nhiÒu trong ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung vµ tõng bé phËn kinh doanh riªng rÏ nãi riªng. 2.2. ChØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bé phËn. ChØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bé phËn th­êng ®­îc dïng ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng mÆt ho¹t ®éng, tõng yÕu tè s¶n xuÊt cô thÓ nh»m t×m biÖn ph¸p tèi ®a chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp. §©y lµ chøc n¨ng chñ yÕu cña hÖ thèng chØ tiªu nµy. Ngoµi ra chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bé phËn cßn dïng ®Ó ph©n tÝch bæ sung cho chØ tiªu tæng hîp ®Ó kiÓm tra vµ kh¼ng ®Þnh râ h¬n kÕt luËn ®­îc rót ra tõ c¸c chØ tiªu tæng hîp. Do c¸c chØ tiªu bé phËn ph¸n ¶nh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng mÆt ho¹t ®éng (bé phËn) nªn th­êng ®­îc x©y dùng trong thèng kª, ph©n tÝch cô thÓ, chÝnh x¸c møc ®é ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè, tõng mÆt ho¹t ®éng, tõng bé phËn c«ng t¸c ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp. 2.2.1. HiÖu qu¶ sö dông vèn. Thùc ra muèn cã c¸c yÕu tè ®Çu vµo doanh nghiÖp cÇn cã vèn kinh doanh, nÕu thiÕu vèn mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp hoÆc ®×nh trÖ hoÆc kÐm hiÖu qu¶. Do ®ã c¸c nhµ kinh tÕ cho r»ng chØ tiªu sö dông vèn lµ mét chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp. ChØ tiªu nµy ®­îc x¸c ®Þnh th«ng qua c«ng thøc (2) vµ (3). ë ®©y cã thÓ ®­a ra mét sè c«ng thøc ®­îc coi lµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tæng vèn vµ tõng bé phËn vèn cña doanh nghiÖp.  Sè vßng quay toµn bé vèn (SVv) TR SV v = (8) KINHDOANH V ChØ tiªu nµy cho biÕt toµn bé vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp quay ®­îc mÊy vßng trong kú. Sè vßng quay cµng lín hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng lín.  HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh (HTSC§) 16
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. R HTSC§ = (9) TSCD G TSC§G: Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú TSC§G: §­îc tÝnh theo nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh sau khi ®· trõ ®i phÇn hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh tÝch lòy ®Õn thêi ®iÓm b¸o c¸o. ChØ tiªu hiÖu suÊt tµi s¶n cè ®Þnh biÓu hiÖn mét ®ång tµi s¶n cè ®Þnh trong kú s¶n xuÊt t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn, thÓ hiÖn tr×nh ®é sö dông tµi s¶n cè ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng sinh lîi cña tµi s¶n cè ®Þnh. Ngoµi ra, hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cßn cã thÓ ®¸nh gi¸ theo ph­¬ng ph¸p ng­îc l¹i, tøc lµ lÊy nghÞch ®¶o c«ng thøc trªn gäi lµ suÊt hao phÝ tµi s¶n cè ®Þnh. TSCD G SuÊt hao phÝ TSC§ = (10) R ChØ tiªu nµy cho biÕt ®Ó t¹o ra mét ®ång lîi nhuËn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i sö dông bao nhiªu ®ång vèn cè ®Þnh. Nghiªn cøu hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cã thÓ thÊy c¸c nguyªn nh©n cña viÖc sö dông vèn cè ®Þnh kh«ng cã hiÖu qu¶ th­êng lµ ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh qu¸ møc cÇn thiÕt, tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng sö dông chiÕm tû träng lín, sö dông tµi s¶n cè ®Þnh víi c«ng suÊt thÊp h¬n møc cho phÐp.  HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. R HVL§ = (11) V LD HVL§: HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng VL§: Vèn l­u ®éng b×nh qu©n trong n¨m HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cßn ®­îc ph¶n ¸nh gi¸n tiÕp qua sè vßng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng trong n¨m (SVVL§). TR SVVL§ = (12) V LD HoÆc ®­îc ph¶n ¸nh gi¸n tiÕp qua sè ngµy b×nh qu©n mét vßng lu©n chuyÓn l­u ®éng trong n¨m (SNLC). 17
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 360 *VLD 360 SNLC = (13)  SVVLD TR ChØ tiªu sè vßng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng trong n¨m cho biÕt vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp quay ®­îc mÊy vßng trong kú. Cßn chØ tiªu (14) cho biÕt sè ngµy cÇn thiÕt ®Ó vèn l­u ®éng quay ®­îc mét vßng. Cã thÓ thÊy r»ng chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng tÝnh theo lîi nhuËn sÏ b»ng tÝch cña tû sè lîi nhuËn trong tæng gi¸ trÞ kinh doanh nh©n víi sè vßng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng.  R TR  R HVL§ = x SVVL§ (14) x  TR V Ld TR Nh­ vËy, nÕu cè ®Þnh chØ tiªu doanh lîi doanh thu b¸n hµng th× hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng tû lÖ thuËn víi sè vßng quay vèn l­u ®éng. Sè vßng quay vèn l­u ®éng cao sÏ cã thÓ ®­a ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cao. Trong c¸c c«ng thøc trªn vèn l­u ®éng b×nh qu©n lµ sè trung b×nh cña gi¸ vèn l­u ®éng ë thêi ®iÓm ®Çu kú vµ thêi ®iÓm cuèi kú. C¸c chØ tiªu ph¸n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ®­îc ®Æc biÖt chó träng trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. V× ë c¸c doanh nghiÖp nµy vèn l­u ®éng chiÕm tû träng lín trong toµn bé vèn cña doanh nghiÖp.  HiÖu qu¶ vèn gãp trong C«ng ty cæ phÇn ®­îc x¸c ®Þnh bëi tû suÊt lîi nhuËn cña vèn cæ phÇn (DVCT). DVCP: Tû suÊt lîi nhuËn vèn cæ phÇn VCP: Vèn cæ phÇn b×nh qu©n trong kú tÝnh to¸n ChØ tiªu nµy cho biÕt bá ra mét ®ång vèn cæ phÇn b×nh qu©n trong mét thêi kú thu vÒ ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. 2.2.2. HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng. Sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng lµ yÕu tè c¬ b¶n trong s¶n xuÊt, gãp phÇn quan träng trong n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng biÓu hiÖn ë n¨ng suÊt lao ®éng, møc sinh lêi cña lao ®éng vµ hiÖu suÊt tiÒn l­¬ng.  N¨ng suÊt lao ®éng N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n n¨m (APN) x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: 18
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2