Đề tài nghiên cứu khoa học: Nghiên cứu các lỗi thường gặp trong bài viết tiếng Anh của sinh viên chuyên ngành tiếng Anh thương mại – Thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:58

Thêm vào BST

Báo xấu

140
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm tìm hiểu những lỗi viết của sinh viên Khoa Tiếng Anh, trường Đại học Thương mại, nguyên nhân gây ra những lỗi này và trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao kỹ năng viết của sinh viên, đồng thời nâng cao chất lượng giảng dạy môn Ngữ pháp thực hành.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài nghiên cứu khoa học: Nghiên cứu các lỗi thường gặp trong bài viết tiếng Anh của sinh viên chuyên ngành tiếng Anh thương mại – Thực trạng và giải pháp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI KHOA TIẾNG ANH ---------***--------- NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NGHIÊN CỨU CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG BÀI VIẾT TIẾNG ANH CỦA SINH VIÊN CHUYÊN NGÀNH TIẾNG ANH THƯƠNG MẠI THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Giảng viên: Th.S Phạm Thuỳ Giang Đơn vị công tác: Bộ môn Lý thuyết tiếng, Khoa tiếng Anh Mã số đề tài: CS16 - 48 Hà Nội - 2017 i
TÓM LƯỢC Hiện nay, tiếng Anh là ngôn ngữ được dùng phổ biến trong giao dịch quốc tế. Đây cũng là ngoại ngữ được giảng dạy nhiều nhất trong các trường đại học ở Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại. Nhiều sinh viên đã thấy được sự cần thiết phải học tiếng Anh để đáp ứng nhu cầu của một xã hội hiện đại. Tuy nhiên, nắm vững tiếng Anh không phải là một việc đơn giản. Trong 4 kỹ năng cơ bản là Nghe, Nói, Đọc, Viết thì sinh viên cũng gặp khó khăn trong môn Viết. Do vậy, sinh viên thường khó có thể tránh mắc lỗi khi viết ngay cả khi họ rất chú ý tới bài viết của mình. Trước đây các kỳ thi tiếng Anh (kể cả kỳ thi đại học) cũng chỉ là các bài thi trắc nghiệm, nên khi vào đại học khả năng viết của các em rất hạn chế. Chính vì vậy học phần Ngữ pháp thực hành được đưa vào chương trình giảng dạy cho sinh viên chuyên Anh năm thứ hai, trường Đại học Thương mại nhằm mục đích củng cố kiến thức ngữ pháp tiếng Anh cho sinh viên, đồng thời góp phần nâng cao khả năng viết của các em. Xuất phát từ thực tế đó kết hợp với những đánh giá về kỹ năng viết của sinh viên trường Đại học Thương mại nói chung và sinh viên chuyên Anh của trường nói riêng đúc rút từ kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, tác giả đã tiến hành nghiên cứu “Nghiên cứu các lỗi thường gặp trong bài viết tiếng Anh của sinh viên chuyên ngành tiếng Anh thương mại – Thực trạng và giải pháp” nhằm tìm hiểu những lỗi viết của sinh viên Khoa Tiếng Anh, trường Đại học Thương mại, nguyên nhân gây ra những lỗi này và trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao kỹ năng viết của sinh viên, đồng thời nâng cao chất lượng giảng dạy môn Ngữ pháp thực hành. Để tiến hành nghiên cứu này, tác giả đã sử dụng 100 bài viết của 50 sinh viên K50 và 50 sinh viên K51, phiếu điều tra khảo sát dành cho các sinh viên này, một bản câu hỏi phỏng vấn dành cho giáo viên giảng dạy học phần Ngữ pháp thực hành và quá trình quan sát của chính bản thân tác giả trong thời gian dạy các lớp sinh viên này. Kết quả điều tra chỉ ra rằng sinh viên Khoa Tiếng Anh hay mắc phải các lỗi viết sau: lỗi sai dạng động từ, sai số danh từ, sai thời, sai trật tự từ, sai mạo từ, sai giới từ, sai dấu câu, sai từ, sai chính tả, lỗi diễn đạt, lỗi văn phong, lỗi về cấu trúc bài viết và lạc đề. Nguyên nhân dẫn tới các lỗi này là do: sinh viên ít luyện tập viết, ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ, vốn từ vựng và cấu trúc ít, ngữ pháp chưa chắc, tư duy viết chưa tốt, hiểu biết về kiến thức xã hội hạn chế, kỹ năng viết chưa tốt, không cẩn thận, phương pháp giảng dạy và sửa lỗi của giáo viên chưa phù hợp. ii
Với các kết quả thu thập được, tác giả đưa ra một số ý kiến đề xuất nhằm hạn chế việc sinh viên mắc lỗi viết, nâng cao kỹ năng viết của họ, đồng thời đề xuất một số hoạt động để giáo viên có thể áp dụng vào quá trình giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy học phần Ngữ pháp tiếng Anh nói riêng và các học phần tiếng Anh nói chung trong Khoa. iii
LỜI CẢM ƠN Trước tiên tác giả muốn gửi lời cảm ơn tới Nhà trường, Phòng Khoa học – Công nghệ, lãnh đạo Khoa Tiếng Anh và Bộ môn Lý thuyết tiếng đã tạo điều kiện cho tác giả hoàn thành nghiên cứu khoa học đúng thời hạn và có kết quả khả quan. Tác giả cũng vô cùng biết ơn gia đình, bạn bè, những người đã ủng hộ hết mình, luôn quan tâm động viên và giúp đỡ tác giả cả về vật chất và tinh thần trong quá trình thực hiện nghiên cứu khoa học. Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các giáo viên trong Khoa Tiếng Anh và các em sinh viên K50 và K51 Khoa tiếng Anh, những người đã nhiệt tình tham gia trả lời phiếu khảo sát, và viết bài luận giúp tác giả thu thập được những tài liệu, số liệu quý giá phục vụ cho nghiên cứu này. iv
MỤC LỤC TÓM LƯỢC .....................................................................................................................i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................iv DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ...................................................................................ix CHƯƠNG 1 .....................................................................................................................1 PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................................1 1.1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài.............................................................. 1 1.2. Xác lập và tuyên bố vấn đề trong đề tài ................................................................ 1 1.3. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................. 2 1.4. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 2 1.5. Ý nghĩa của nghiên cứu.........................................................................................2 1.6. Kết cấu báo cáo nghiên cứu ..................................................................................2 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN.....................................................................................4 2.1. Cơ sở lý luận về lỗi viết tiếng Anh .......................................................................4 2.1.1. Định nghĩa Viết............................................................................................... 4 2.1.2. Kỹ năng viết trong việc dạy ngoại ngữ ...........................................................4 2.1.3. Định nghĩa về lỗi ............................................................................................ 5 2.1.4. Định nghĩa về phân tích lỗi .............................................................................6 2.1.5. Phân loại lỗi ....................................................................................................6 2.1.6. Các bước phân tích lỗi ....................................................................................7 2.2. Các nghiên cứu trước đây về các lỗi viết tiếng Anh và nguyên nhân gây ra lỗi ..........7 2.2.1. Các lỗi viết câu tiếng Anh ..............................................................................8 2.2.2. Nguyên nhân gây ra lỗi trong quá trình học ngoại ngữ ..................................9 2.2.2.1. Nguyên nhân gây ra lỗi liên ngôn ............................................................ 9 2.2.2.2. Nguyên nhân gây ra lỗi nội ngôn và lỗi phát triển ...................................9 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU............................................................................................................................... 11 3.1. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 11 3.2. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ....................................................................11 3.3. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................. 11 v
3.4. Các phương pháp nghiên cứu.............................................................................12 3.5. Quá trình thu thập và xử lý dữ liệu ....................................................................13 3.5.1. Thu thập dữ liệu ........................................................................................... 13 3.5.2. Phương pháp xử lý dữ liệu...........................................................................14 3.6. Kết quả nghiên cứu ............................................................................................. 14 3.6.1. Phân tích khách thể nghiên cứu ...................................................................14 3.6.2. Lỗi viết của sinh viên ....................................................................................17 3.6.2.1. Lỗi ngữ pháp .......................................................................................... 19 3.6.2.2. Lỗi từ vựng ............................................................................................. 21 3.6.2.3. Lỗi nội dung ........................................................................................... 22 3.6.3. Nguyên nhân gây ra các lỗi viết ...................................................................23 3.6.3.1. Luyện tập viết ít......................................................................................24 3.6.3.2. Ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ ...................................................................24 3.6.3.3. Vốn từ vựng và cấu trúc ít ......................................................................24 3.6.3.4. Ngữ pháp chưa chắc ...............................................................................25 3.6.3.5. Tư duy viết chưa tốt ...............................................................................25 3.6.3.6. Hiểu biết về kiến thức xã hội hạn chế ....................................................25 3.6.3.7. Kỹ năng viết chưa tốt .............................................................................25 3.6.3.8. Không cẩn thận.......................................................................................26 3.6.3.9. Phương pháp sửa lỗi của giáo viên chưa phù hợp ..................................26 3.6.4. Biện pháp cải thiện kỹ năng viết của sinh viên ............................................26 CHƯƠNG 4: CÁC THẢO LUẬN, KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT .................................28 4.1. Các kết luận và phát hiện qua vấn đề nghiên cứu ...............................................28 4.2. Các kiến nghị và đề xuất với vấn đề nghiên cứu ................................................28 4.2.1. Đối với Nhà trường và Khoa ........................................................................29 4.2.1.1. Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên về tầm quan trọng của kỹ năng viết.....................................................................29 4.2.1.2. Đưa học phần Kỹ năng Viết vào chương trình giảng dạy ......................29 4.2.1.3. Đổi mới công tác đánh giá học phần ......................................................29 4.2.1.4. Tăng cường hoạt động rèn luyện kỹ năng viết .......................................29 4.2.2. Đối với giáo viên .......................................................................................... 30 vi
4.2.2.1. Giải thích sự khác biệt giữa tiếng Anh và tiếng Việt ............................. 30 4.2.2.2. Áp dụng linh hoạt nhiều phương pháp sửa lỗi bài viết .......................... 30 4.2.3. Đối với sinh viên ........................................................................................... 31 4.2.3.1. Luyện tập viết nhiều hơn ........................................................................31 4.2.3.2. Viết lại ....................................................................................................31 4.2.3.3. Củng cố vốn từ vựng, cấu trúc và ngữ pháp ..........................................31 4.2.3.4. Mở rộng kiến thức xã hội .......................................................................31 4.2.3.5. Kiểm tra lỗi sau khi viết .........................................................................32 4.2.4. Đề xuất một vài hoạt động dạy viết phù hợp ................................................32 4.2.4.1. Dựng câu ................................................................................................ 32 4.2.4.2. Viết chuỗi câu .........................................................................................32 4.2.4.3. Sửa lại thông tin .....................................................................................33 4.2.4.4. Trao đổi thư ............................................................................................ 34 4.2.4.5. Viết trò chơi ............................................................................................ 34 4.2.4.6. Viết trôi chảy .......................................................................................... 35 4.2.4.7. Bán đấu giá câu ......................................................................................35 4.3. Các hạn chế nghiên cứu và vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu......................36 KẾT LUẬN ...................................................................................................................37 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 39 PHỤ LỤC 1: PHIẾU ĐIỀU TRA DÀNH CHO SINH VIÊN .......................................41 PHỤ LỤC 2: BẢNG CÂU HỎI PHỎNG VẤN DÀNH CHO GIÁO VIÊN ................43 PHỤ LỤC 3: LỖI TRONG CÁC BÀI VIẾT TIẾNG ANH..........................................44 vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1: Lỗi viết và tần suất mắc lỗi Bảng 2: Lỗi sử dụng sai dạng động từ Bảng 3: Lỗi về sử dụng sai số của danh từ Bảng 4: Lỗi về thời Bảng 5: Lỗi sai trật tự từ Bảng 6: Lỗi sai mạo từ Bảng 7: Lỗi sai giới từ Bảng 8: Lỗi dấu câu Bảng 9: Lỗi sai từ (1) Bảng 10: Lỗi sai từ (2) Bảng 11: Lỗi sai chính tả Bảng 12: Lỗi diễn đạt Bảng 13: Lỗi văn phong viii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ Biểu đồ 1: Sở thích của sinh viên đối với tiếng Anh Biểu đồ 2: Nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của Tiếng Anh Biểu đồ 3: Nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của việc học viết Biểu đồ 4: Đánh giá của sinh viên về khả năng viết của bản thân Biểu đồ 5: Đánh giá của sinh viên về độ khó của việc học viết Biểu đồ 6: Lỗi viết và tần suất mắc lỗi Biểu đồ 7: Nguyên nhân gây ra lỗi viết của sinh viên Biểu đồ 8: Biện pháp cải thiện khả năng viết của sinh viên ix
CHƯƠNG 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài Tiếng Anh là ngôn ngữ chính trong giao tiếp quốc tế và ngày càng nhiều người trên toàn thế giới sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Viết là một trong bốn kỹ năng trong quá trình học ngôn ngữ và nó được xem như kỹ năng khó và phức tạp vì nó đòi hỏi sự am hiểu rộng và người học cần hiểu rõ về ngữ pháp và các cấu trúc. Viết là nhiệm vụ mà không có hai người nào làm giống nhau. Mặc dù sinh viên chuyên Anh từ hồi học phổ thông đã làm quen với nhiều bài tập viết như viết lại câu, viết luận, tuy nhiên, qua quá trình trực tiếp giảng dạy tiếng Anh cho sinh viên chuyên ngành tiếng Anh, tác giả nhận thấy sinh viên khoa N còn mắc nhiều lỗi khi viết. Chính các lỗi viết này làm cho bài viết của các em không hay, ảnh hưởng đến điểm số, quan trọng hơn, chúng còn ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo thực tập của sinh viên. Trên thực tế, nhiều sinh viên có điểm báo cáo thực tập thấp vì khả năng viết tiếng Anh của các em quá kém, bài viết có quá nhiều lỗi. Nếu sinh viên không nhận thức được các lỗi viết này thì các em có khó khăn trong việc viết đơn xin việc và sơ yếu lý lịch, ảnh hưởng đến công việc sau này, đồng thời làm giảm các cơ hội việc làm cho sinh viên Trường Đại học Thương mại sau khi tốt nghiệp. Vì vậy, khả năng viết của sinh viên cần được nâng cao và đảm bảo để sinh viên ra trường có cơ hội tốt tiếp cận các nhà tuyển dụng, từ đó không những giúp khẳng định chất lượng giảng dạy trong Khoa mà còn củng cố vị thế của trường trong khối các trường Kinh tế và chuyên ngữ. Hơn nữa từ trước đến giờ chưa có nghiên cứu nào tìm hiểu về lỗi trong các bài viết của sinh viên chuyên ngành tiếng Anh tại trường Đại học Thương mại. Do đó, việc phát hiện ra các lỗi phát viết của sinh viên là vô cùng cần thiết và cấp bách, làm cơ sở để có những đổi mới trong việc học tập và giảng dạy môn Ngữ pháp thực hành nói riêng và chất lượng giảng dạy trong Khoa nói chung. 1.2. Xác lập và tuyên bố vấn đề trong đề tài Từ tính cấp thiết của đề tài, tác giả quyết định nghiên cứu về lỗi trong các bài viết của sinh viên năm thứ nhất và thứ hai chuyên ngành tiếng Anh, trường Đại học Thương mại, tìm hiểu nguyên nhân gây ra các lỗi này và đề xuất một vài biện pháp 1
giúp nâng cao khả năng viết của sinh viên và chất lượng giảng dạy học phần Ngữ pháp thực hành. 1.3. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chính của đề tài là: - Tìm hiểu các lỗi sinh viên chuyên Anh năm thứ nhất và năm thứ hai, Đại học Thương mại hay mắc phải trong các bài viết tiếng Anh. - Tìm hiểu các nguyên nhân dẫn đến lỗi viết tiếng Anh của sinh viên chuyên Anh. - Đề xuất một số giải pháp nhằm giảm thiểu lỗi trong các bài viết tiếng Anh của sinh viên chuyên tiếng Anh và góp phần nâng cao kĩ năng viết cho sinh viên. 1.4. Phạm vi nghiên cứu Do hạn chế về thời gian, nghiên cứu này chỉ tìm hiểu các lỗi trong bài viết của sinh viên năm thứ nhất (K51N) và sinh viên năm thứ hai (K50N), nguyên nhân gây ra các lỗi này và các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao khả năng viết tiếng Anh của sinh viên và chất lượng giảng dạy học phần Ngữ pháp tiếng Anh. 1.5. Ý nghĩa của nghiên cứu Nghiên cứu góp phần giúp sinh viên và giáo viên biết được những lỗi mà sinh viên chuyên Anh trường Đại học Thương mại hay mắc phải khi viết tiếng Anh, từ đó có các chiến lược học tập và giảng dạy phù hợp để hạn chế các lỗi viết này và nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh tại trường. 1.6. Kết cấu báo cáo nghiên cứu Nghiên cứu gồm bốn chương: + Chương 1 nêu tổng quan về vấn đề nghiên cứu bao gồm tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài, xác lập và tuyên bố vấn đề trong đề tài, mục tiêu nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, ý nghĩa của nghiên cứu và kết cấu báo cáo nghiên cứu. + Trong chương 2, tác giả tóm lược một số lý luận về vấn đề nghiên cứu bao gồm định nghĩa Viết, kỹ năng viết trong việc dạy ngoại ngữ, định nghĩa về lỗi, phân tích lỗi, các cách phân loại lỗi, các bước phân tích lỗi, các lỗi viết câu tiếng Anh và nguyên nhân gây ra lỗi trong quá trình học ngoại ngữ. Tác giả cũng tổng hợp một số nghiên cứu trước đây của các nhà nghiên cứu trong nước và nước ngoài về các vấn đề liên quan đến nghiên cứu này. + Chương 3 trình bày phương pháp nghiên cứu và kết quả phân tích vấn đề nghiên cứu. Trong chương này, phương pháp nghiên cứu được miêu tả rõ ràng với 2
các quy trình cụ thể trong việc thu thập và phân tích dữ liệu. Kết quả thống kê chỉ ra các lỗi trong các bài viết của sinh viên và tần suất mắc lỗi. Ngoài ra kết quả từ phiếu điều tra, phỏng vấn và quan sát cũng chỉ ra nguyên nhân gây ra lỗi viết của sinh viên. + Trong chương kết thúc, chương 4, tác giả đưa ra các giải pháp giúp sinh viên tránh mắc lỗi và các đề xuất giúp giáo viên nâng cao hiệu quả dạy viết. 3
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1. Cơ sở lý luận về lỗi viết tiếng Anh 2.1.1. Định nghĩa Viết Viết là một lĩnh vực quan trọng và cần thiết trong việc phát triển ngôn ngữ mẹ đẻ cũng như ngoại ngữ. Do đó, có rất nhiều định nghĩa về viết. Theo Don Byrne (1988:1), viết có thể được coi như “hành động tạo thành các biểu tượng chữ viết”, hoặc “việc viết ra trên bề mặt phẳng của cái gì đó.” Trong khi đó, Brannon, Knight và Neverow – Turk (1982:2) đã chỉ ra rằng “viết là một loại hình nghệ thuật sáng tạo, không chỉ đơn giản là việc lắp ghép các từ với nhau thành câu và nối các câu thành đoạn theo kế hoạch đã được định sẵn.” Byrne dường như không có cùng quan quan điểm với Brannon, Knight, Neverow – Turk khi cho rằng “viết là một chuỗi các câu được sắp xếp theo một trật tự nhất định và được liên kết với nhau theo một cách nhất định”. Tuy nhiên, theo quan điểm của giáo viên ngôn ngữ, viết là “một kỹ năng ngôn ngữ khó lĩnh hội” (Tribble, 1996: 3). Đây là “một quá trình diễn ra trong một khoảng thời gian, đặc biệt nếu chúng ta cân nhắc và suy nghĩ thêm trước khi viết bản nháp đầu tiên.” (Harris, 1993:10) 2.1.2. Kỹ năng viết trong việc dạy ngoại ngữ Viết có các chức năng riêng. Khi viết, người viết ám chỉ một thông tin cần trao đổi hoặc một mục đích nhất định nào đó. Trong thế giới hiện đại, viêt (ngôn ngữ viết) có nhiều chức năng trong cuộc sống hàng ngày, bao gồm: a. Chủ yếu để hành động: các biển báo công cộng, ví dụ trên đường và nhà ga, các nhãn hiệu và hướng dẫn về sản phẩm, ví dụ trên đồ ăn, công cụ hoặc đồ chơi, cách nấu món ăn, bản đồ, các chỉ dẫn về TV và đài, hoá đơn, thực đơn, danh bạ điện thoại,….. Đối với các quan hệ xã hội: thư cá nhân, bưu thiếp, thiếp chúc mừng. b. Chủ yếu để truyền tải thông tin: báo và tạp chí, sách khoa học bao gồm sách giáo khoa, quảng cáo, sách hướng dẫn du lịch,….. c. Chủ yếu để giải trí: sách viễn tưởng, thơ và kich, phụ đề phim, các trò chơi điện tử bao gồm trò chơi trên máy tính. (Nunan, 1991: 84) 4
Trong lớp học, việc dạy và học kỹ năng viết cũng đóng một vai trò quan trọng. Thông qua viết, chúng ta có thể chia sẻ ý kiến, bày tỏ cảm xúc, thuyết phục người khác. Chúng ta có thể khám phá và nêu ra ý kiến theo những cách mà chỉ có viết mới có thể làm được. Do đó, viết luôn luôn có một vị trí quan trọng trong chương trình dạy ngôn ngữ. Thảo luận về vấn đề này, White đã chỉ ra một số lý do tại sao viết lại có vai trò quan trọng trong chương trình dạy ngôn ngữ: - Viết là cách phổ biến nhất để kiểm tra thành tích học tiếng Anh cúa sinh viên (tất cả các kỳ thi chung đều yêu cầu viết bài luận). Do đó, khả năng viết đóng một vai trò quan trọng trong thành công thi cử của sinh viên. - Trong mắt của cả phụ huynh và sinh viên, khả năng viết có thể chứng minh rằng ai đó đã học ngôn ngữ. Viết cho ra sản phẩm hữu hình – phụ huynh và sinh viên có thể nhìn thấy sản phẩm và kết quả đạt được. Vì vậy nó có giá trị trước mắt cao. - Trong lớp học, viết có thể được sử dụng như một trong những thủ thuật giúp đa dạng hoá và tạo thêm hứng thú cho sinh viên đối với bài học. - Giáo viên có thể sử dụng viết như một công cụ kiểm tra nhằm cung cấp phản hồi về những gì sinh viên đã được học. Bài viết của sinh viên có thể đưa ra các bằng chứng hữu ích về thành công, thất bại trong quá trình học, sự nhầm lẫn và các lỗi của sinh viên. - Viết đòi hỏi sự suy nghĩ, tính kỷ luật và sự tập trung. Đây là một hình thức tương đối lâu dài và người đọc sẽ đánh giá người viết qua phong cách, nội dung và tính logic. Vì vậy người viết cần phải cẩn thận và suy nghĩ thấu đáo. (White, 1981: 1) Với tất cả các vai trò trên, viết thực sự trở thành một phần không thể thiếu trong hầu hết các chương trình học ngôn ngữ từ cấp 1 đến cao đẳng, đại học. 2.1.3. Định nghĩa về lỗi Từ trước đến nay, nhiều chuyên gia đã đưa ra các khái niệm về lỗi. Trong cuốn sách của mình (Language Learners and their errors, 1983, trang 7), John Norrish đã gọi lỗi là “một sự lạc hướng có hệ thống” khi một người học chưa học một điều gì đó và do đó sử dụng sai. 5
Tác giả, với mục đích nghiên cứu, đã sử dụng định nghĩa về lỗi của Richards nêu ra trong cuốn từ điển “Longman Dictionary of Language Teaching and Applied Linguistics.” (2002, trang 184) “…Lỗi (trong bài nói và bài viết của người học ngoại ngữ) là cách sử dụng một yếu tố ngôn ngữ (ví dụ: một từ, một cấu trúc ngữ pháp, một hành động ngôn từ, v.v.) theo cách mà một người bản xứ hoặc người sử dụng thông thạo ngôn ngữ đó coi là việc học đó sai và chưa hoàn chỉnh.” 2.1.4. Định nghĩa về phân tích lỗi Phân tích lỗi viết câu là một hướng phân tích kết quả viết của người học ngoại ngữ. Một số nhà nghiên cứu đã bàn về việc phân tích lỗi từ các khía cạnh khác nhau. Corder (1967) và Brown (2000) đều nhấn mạnh rằng cần phải nghiên cứu lỗi của người học ngoại ngữ để biết kiến thức ngoại ngữ của người học. Corder (1967), Dai & Shu (1994) đã chỉ ra việc phân tích lỗi vô cùng quan trọng trong việc tiếp thu ngoại ngữ đối với nhiều đối tượng khác nhau: Giáo viên có thể hiểu được trình độ học thực tế của sinh viên từ đó nâng cao hiệu quả dạy học; Nhà nghiên cứu có thể hiểu được cách học của người học và các cấu trúc ngôn ngữ; Sinh viên có thể tránh các lỗi này để nâng cao khả năng ngôn ngữ của mình. Theo Richards, “phân tích lỗi là việc nghiên cứu và phân tích các lỗi gây ra bởi người học ngoại ngữ hoặc người học ngôn ngữ thứ hai.” Xuất hiện vào những năm 1960, phân tích lỗi có thể được thực hiện nhằm các mục đích sau: a. tìm ra các chiến lược mà người học sử dụng trong việc học ngôn ngữ. b. cố gắng tìm ra các nguyên nhân gây ra lỗi của người học. c. tìm thông tin về các khó khăn phổ biến trong quá trình học ngôn ngữ như một hỗ trợ cho việc giảng dạy, hoặc để chuẩn bị các tài liệu dạy học. Richards, J. C & Richard Schmidt (2002). Longman Dictionary of language Teaching and Applied Linguistics, trang 184-185) 2.1.5. Phân loại lỗi Có nhiều cách phân loại lỗi khác nhau. Theo Corder, S.P (1973, Introducing Applied Linguistics), lỗi được chia làm bốn loại: Thiếu một số yếu tố cần có, Thêm một số yếu tố sai và không cần thiết, Lựa chọn một yếu tố sai, và Dùng sai trật tự các yếu tố. Corder cũng đề cập mức độ ngôn ngữ của lỗi trong các phân loại về Hình thái học, Cú pháp và Từ vựng. 6
John Brian Heaton chia lỗi thành hai loại chính: Lỗi toàn cầu và Lỗi địa phương. Theo ông, “Những lỗi chỉ gây ra rắc rối hoặc nhầm lẫn nhỏ trong một mệnh đề hoặc một câu nhất định mà vẫn làm người đọc hiểu được câu được gọi là Lỗi địa phương.” “Lỗi toàn cầu thường là những lỗi liên quan đến toàn bộ cấu trúc của một câu và ảnh hưởng đến việc hiểu sai hoặc thậm chí không hiểu được ý mà người viết muốn truyền tải.” J. B. Heaton (1998. Dictionary of Common Errors, trang 154) Richards, J. C. (1984. A Non-Contrastive Approach to Error Analysis, trang 172-188) đã phân biệt ba loại lỗi chính: Lỗi liên ngôn, Lỗi nội ngôn và Lỗi phát triển. Ông đã định nghĩa “Các lỗi liên ngôn là do việc chuyển dịch ngôn ngữ gây ra bởi ngôn ngữ mẹ đẻ của người học.” Các lỗi liên ngôn có thể xảy ra ở các mức độ khác nhau như do sự chuyển dịch các yếu tố âm vị học, hình thái học, ngữ pháp và ngữ nghĩa- từ vựng trong ngôn ngữ mẹ đẻ sang ngôn ngữ đích. “Các lỗi nội ngôn là những lỗi phản ánh các đặc điểm chung trong việc học quy tắc, như việc khái quát hoá sai, việc áp dụng sai các quy tắc, và không học được các trường hợp áp dụng các quy tắc.” “Lỗi phát triển thể hiện cố gắng của người học nhằm tạo ra các khái niệm và giả định về ngôn ngữ đích từ kinh nghiệm có hạn của họ về ngôn ngữ đó trong lớp học hoặc trong sách giáo khoa.” Richards, J. C. (1974, “A Non-Contrastive Approach to Error Analysis”, trang 174-175) 2.1.6. Các bước phân tích lỗi Gass & Slinker (1994) đưa ra sáu bước để tiến hành phân tích lỗi: thu thập dữ liệu, xác định lỗi, phân loại lỗi, xác định số lượng lỗi, phân tích nguyên nhân gây ra lỗi và đưa ra các giải pháp khắc phục lỗi. Trong khi đó, Sridhar (1980) đưa ra sáu bước sau để phân tích lỗi: thu thập dữ liệu, xác định lỗi, phân loại lỗi (mạo từ, dạng động từ, v.v.), tần suất mắc lỗi, xác định các khó khăn trong việc học ngôn ngữ đích, các giải pháp khắc phục. 2.2. Các nghiên cứu trước đây về các lỗi viết tiếng Anh và nguyên nhân gây ra lỗi 7
2.2.1. Các lỗi viết câu tiếng Anh Khuwaileh & Al Shoumali (2000) đã tiến hành nghiên cứu nhằm tìm hiểu các lỗi khi viết của sinh viên Giooc-đa-ni và nhận thấy rằng các sinh viên này hay mắc các lỗi về thời nhất. Lin (2002) nghiên cứu 26 bài luận của sinh viên đại học ở Đài Loan. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng 4 lỗi mà những sinh viên này hay mắc phải là cấu trúc câu (30,43%), dạng sai của động từ (21,01%), cụm từ (15,94%) và sử dụng sai từ (15,94%). Ngoài ra nhiều nghiên cứu đã chỉ ra các lỗi khi viết mà sinh viên học tiếng Anh như một ngoại ngữ thường mắc phải như: lỗi về thời (Chen, 1998), sử dụng sai mạo từ (Chen, 2000), sử dụng sai đại từ, lỗi chính tả, sai trật từ từ, lựa chọn sai từ, lỗi trong cách sử dụng động từ phù hợp với chủ ngữ (James Handrickson, 1979),….. Trong một nghiên cứu khác, Murad H. Sawalmeh (2013) đã tiến hành tìm lỗi trong 32 bài luận của các học viên Ả rập học tiếng Anh. Kết quả cho thấy các học viên này mắc 10 lỗi phổ biến, bao gồm: lỗi về thời, trật tự từ, số ít, số nhiều, sự phù hợp giữa chủ ngữ và động từ, phủ định hai lần, lỗi chính tả, chữ viết hoa, mạo từ, phân đoạn câu và lỗi giới từ. Hầu hết lỗi viết tiếng Anh là do lỗi chuyển dịch từ tiếng mẹ đẻ. Các nghiên cứu trong nước về lỗi viết câu của người học tiếng Anh như một ngoại ngữ không nhiều. Nguyễn Thanh Tâm, giảng viên Khoa ngôn ngữ và văn hoá quốc tế trường Đại học Văn hoá qua khảo sát gần 100 bài viết của sinh viên không chuyên năm thứ nhất tại trường Đại học Văn hoá, Hà Nội đã chỉ ra các lỗi thông thường khi viết như: lỗi về thì, lỗi về từ vựng, lỗi dùng từ có nghĩa tương đồng, lỗi dùng sai từ loại, lỗi dùng nhầm từ này với từ khác, lỗi về cấu trúc ngữ pháp, lỗi diễn đạt ý, lỗi dịch từng từ, lỗi diễn đạt ý không phù hợp với đề tài, lỗi lặp từ nhiều lần trong một đoạn văn, lỗi dấu câu,….. Phạm Thị Anh Đào (2015) đã tiến hành nghiên cứu các lỗi diễn đạt viết mà sinh viên năm thứ nhất chuyên ngành tiếng Anh, Trường Đại học Công nghiệp, thường mắc phải và ý nghĩa của việc sửa lỗi trong giảng dạy kỹ năng viết tiếng Anh. Để đạt được mục tiêu của nghiên cứu, tác giả đã sử dụng hai phương pháp: phân tích định tính và định lượng, với 2 công cụ chính là: bảng câu hỏi khảo sát và phân tích bài viết của sinh viên. Kết quả nghiên cứu cho thấy lỗi diễn đạt viết tiếng Anh của sinh viên năm thứ nhất là do thiếu vốn từ vựng và chưa làm chủ các quy tắc ngữ pháp thông thường trong tiếng Anh. Những nguyên nhân chính là sự ảnh 8
hưởng của tiếng mẹ đẻ, phương pháp giảng dạy, sự bất cẩn và tâm lý người học, trong đó sự ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ được coi là nguyên nhân lớn nhất. Trong nghiên cứu này, tác giả dựa trên các kết quả nghiên cứu về lỗi trong các bài viết tiếng Anh của các nghiên cứu trước để xác định và phân loại lỗi viết, cũng như nguyên nhân gây ra các lỗi này. 2.2.2. Nguyên nhân gây ra lỗi trong quá trình học ngoại ngữ Người học mắc lỗi vì nhiều lý do. Dựa vào học thuyết của Richard, có ba loại lỗi: Lỗi liên ngôn, Lỗi nội ngôn, và Lỗi phát triển. Ông cũng chỉ ra các nguyên nhân sau có thể gây ra những lỗi này: 2.2.2.1. Nguyên nhân gây ra lỗi liên ngôn Theo truyền thống, khái niệm can thiệp ngôn ngữ được hiểu như chuyển di tiêu cực. “Khi hai ngôn ngữ giống nhau, chuyển di tích cực sẽ xảy ra, hai ngôn ngữ khác nhau sẽ dẫn tới chuyển di tiêu cực, hay can thiệp ngôn ngữ.” Ellis, R. (1994. The study of Second Language Acquisition, trang 300) Theo Richards (1971), người học mắc lỗi liên ngôn do sự ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ khi một yếu tố ngôn ngữ hoặc một cấu trúc trong ngôn ngữ thứ hai có chút khác biệt và giống nhau nào đó với các yếu tố và cấu trúc tương ứng trong ngôn ngữ của người học. Trong trường hợp này, người học sẽ chuyển di công cụ nhận diện từ tiếng mẹ đẻ sang ngôn ngữ thứ hai giống như trong câu dưới đây. She married *with a foreigner. (= Chị ấy kết hôn với một người ngoại quốc.) Hoặc She informed me*about that news. (= Cô ấy thông báo cho tôi về tin đó.) Các lỗi liên ngôn (Selinkker, 1994) chỉ ra sự ảnh hưởng tiêu cực của thói quen sử dụng tiếng mẹ đẻ. Ví dụ, nhiều người học ngoại ngữ nghĩ bằng tiếng mẹ đẻ và họ dịch trực tiếp khi nói và viết bằng tiếng Anh. Cùng với những khác biệt giữa tiếng mẹ đẻ và ngôn ngữ thứ hai, việc thiếu kiến thức chung và thiếu khả năng ngôn ngữ tại một giai đoạn nhất định trong quá trình học ngôn ngữ là một nguyên nhân gây ra sự can thiệp của ngôn ngữ thứ nhất. 2.2.2.2. Nguyên nhân gây ra lỗi nội ngôn và lỗi phát triển Richards, J. C. (1974. A Non-Contrastive Approach to Error Analysis, trang 174-179) đã xác định bốn loại lỗi nội ngôn – lỗi phát triển như sau: + Quá khái quát hoá: 9
“Quá khái quát hoá là khi người học tạo ra các cấu trúc sai dựa vào kinh nghiệm của bản thân về các cấu trúc khác trong ngôn ngữ đích.” (trang 174) Việc khái quát hoá thường liên quan tới việc tạo ra một cấu trúc câu khác thường sử dụng hai cấu trúc thông thường, ví dụ “He can sings”, “We are hope”, “it is occurs”. + Không để ý đến các giới hạn quy tắc: “Liên quan chặt chẽ với việc khái quát hoá các cấu trúc sai là việc không tuân theo các giới hạn về các cấu trúc hiện có, ví dụ như việc áp dụng các quy tắc vào những ngữ cảnh không được áp dụng chúng.” (trang 175) + Áp dụng không đầy đủ các quy tắc: “Người học áp dụng dở dang các quy tắc bởi vì họ quá quan tâm đến việc giao tiếp hiệu quả đến mức họ không cần nắm chắc các quy tắc trong ngôn ngữ thứ hai. Một lý do khác cho việc họ áp dụng dở dang các quy tắc là do việc sử dụng các câu hỏi trong lớp học để gợi mở.” (trang 178) + Giả thuyết sai các khái niệm: “Ngoài các lỗi nội ngôn liên quan đến việc học sai các quy tắc ở nhiều cấp độ khác nhau, còn có lỗi phát triển xuất phát từ việc người học hiểu sai những khác biệt trong ngôn ngữ đích.” (trang 178) 10
CHƯƠNG 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu được tiến hành nhằm các mục đích sau: - Tìm hiểu các lỗi sinh viên chuyên Anh năm thứ nhất và năm thứ hai, Đại học Thương mại hay mắc phải trong các bài viết tiếng Anh. - Tìm hiểu các nguyên nhân dẫn đến lỗi viết tiếng Anh của sinh viên chuyên Anh. - Đề xuất một số giải pháp nhằm giảm thiểu lỗi viết, góp phần nâng cao kĩ năng viết cho sinh viên chuyên Anh. 3.2. Đối tượng và khách thể nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là các lỗi viết mà sinh viên năm thứ nhất và năm thứ hai chuyên Anh trường Đại học Thương mại mắc phải trong học phần Ngữ pháp Tiếng Anh, nguyên nhân gây ra các lỗi đó, so sánh lỗi viết tiếng Anh của sinh viên năm thứ nhất và năm thứ hai. Khách thể của nghiên cứu này là 50 sinh viên năm thứ nhất và 50 sinh viên năm thứ hai chuyên Anh trường Đại học Thương mại, tuổi từ 17-20. Đây không phải là các mẫu ngẫu nhiên mà được lựa chọn có mục đích. Để kết quả được chính xác, tác giả chọn các sinh viên đang học học phần Ngữ pháp tiếng Anh và tác giả trực tiếp giảng dạy những đối tượng này. Lý do chọn mẫu nghiên cứu như vậy là do tác giả có thể tiếp cận dễ dàng các sinh viên này, yêu cầu họ viết bài luận, quan sát quá trình học của họ và có thể khảo sát và phỏng vấn họ dễ dàng. Tác giả lựa chọn số lượng 100 sinh viên vì số lượng này có thể tạo ra kết quả đa dạng và khách quan hơn từ các đối tượng tham gia. Nếu số lượng mẫu nghiên cứu lớn hơn, độ tin cậy của dữ liệu thu thập được sẽ lớn hơn nhưng tác giả sẽ khó để kiểm soát và phân tích được dữ liệu. 3.3. Câu hỏi nghiên cứu Nghiên cứu được tiến hành nhằm trả lời ba câu hỏi: a. Sinh viên chuyên Anh năm thứ nhất và năm thứ hai trường Đại học Thương mại hay mắc phải những lỗi gì trong các bài viết tiếng Anh? 11