intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế thị trướng ở Việt Nam

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:32

68
lượt xem
18
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thời gian qua cùng với sự hình thành và phát triển của các loại hình doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Doanh nghiệp vừa và nhỏ đã phát triển một cách mạnh mẽ, đóng góp một vai trò quan trọng vào sự phát triển chung của nền kinh tế nước ta. Tuy nhiên hiện nay chúng ta chưa có một chính sách đồng bộ nhằm tạo điều kiện cho loại hình doanh nghiệp này phát triển.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế thị trướng ở Việt Nam

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài "Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế thị trướng ở Việt Nam"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu Thêi gian qua cïng víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ, ®ãng gãp mét vai trß quan träng vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ n­íc ta. Tuy nhiªn hiÖn nay chóng ta ch­a cã mét chÝnh s¸ch ®ång bé nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy ph¸t triÓn. §øng tr­íc yªu cÇu trªn Nhµ n­íc cÇn ph¶i ®­a ra mét hÖ thèng chÝnh s¸ch nh»m khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiªn ph¸t triÓn lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy. VÒ c¬ b¶n, lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam hiªn nay chñ yÕu thuéc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, v× vËy víi ®Ò tµi " Ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­íng ë ViÖt Nam" chñ yÕu tËp trung vµo nghiªn cøu thùc tr¹ng, gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn khu vùc doanh nghiÖp nµy. Víi môc ®Ých nghiªn cøu trªn ®Ò tµi ®­îc chia thµnh ba phÇn. PhÇn I : Tæng quan vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá. PhÇn nµy nghiªn cøu mét c¸ch kh¸i qu¸t lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá. PhÇn II : Ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam. §©y lµ phÇn chÝnh cña ®Ò tµi, víi phÊn nµy sÎ nªu lªn nh÷ng ®iÕu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c¸c doang nghiÖp võa vµ nhá ®ång thêi nªu lªn thùc tr¹ng ph¸t triÓn lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy thêi gian qua ë n­íc ta tõ ®ã ®­a ra nh÷ng kiÕn nghÞ vÒ mÆt qu¶n lý cïng nh­ nh÷ng kiÕn nghÞ vÒ mÆt tæ chøc ®iÒu hµnh tõ ph×a c¸c doanh nghiÖp. PhÇn III : Kinh nghiÖm ph¸t triÓn vµ qu¶n lý doanh nghiÖp võa vµ nhá cña mét sè n­íc trªn thÕ giíi.
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. V íi phÇn nµy sÎ nªu lªn mét sè kinh nghiÖp cña c¸c n­íc trªn thÕ giêi, tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn ®Õn c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tõ ®ã rót ra nh÷ng bµi häc øng dông vµo ViÖt Nam.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I Tæng quan vÒ doanh nghiÖp võa nhá I: Kh¸i niÖm doanh võa vµ nhá ë ViÖt Nam hiÖn nay, ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá ®ang lµ vÊn ®Ò ®­îc Nhµ n­íc quan t©m ®Æc biÖt. V× sù thµnh ®¹t cña mét quèc gia phô thuéc rÊt nhiÒu vµo sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. Mµ trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng th× doanh nhiÖp quy m« võa vµ nhá cã ý nghÜa v« cïng quan träng. Tuy nhiªn, cho tíi nay vÉn ch­a cã mét ®Þnh nghÜa chung, hoµn chØnh vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy ng­êi ta th­êng c¨n cø vµo hai tiªu chÝ. Nhãm c¸c tiªu chÝ ®Þnh tÝnh bao gåm: chuyªn m«n ho¸ thÊp, sè ®Çu mèi qu¶n lý Ýt, kh«ng phøc t¹p. Nhãm yÕu tè nµy ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt vÊn ®Ò nh­ng th­êng khã x¸c ®Þnh bëi vËy mµ nã mang tÝnh tham kh¶o, kiÓm chøng, Ýt ®­îc sö dông trong thùc tÕ. Nhãm tiªu chÝ ®Þnh l­îng: Cã thÓ bao gåm sè lao ®«ng ®Þnh biªn, gi¸ trÞ tµi s¶n, vèn kinh doanh, doanh thu, lîi nhuËn, nhãm tiªu chÝ nµy mçi n­íc sö dông hoµn toµn kh«ng gièng nhau, cã thÓ c¨n cø vµo c¶ lao ®éng, vèn, doanh thu còng cã thÓ chØ c¨n cø vµo sè lao ®éng hoÆc vèn kinh doanh. H·y xem xÐt kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá cña mét sè n­íc trªn thÕ giíi ®Ó tham kh¶o. Hµn Quèc: Lµ mét n­íc c«ng nghiÖp trÎ, ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng chÝnh lµ nhê sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá. Hµn Quèc ®· cã nh÷ng ®¹o luËt c¬ b¶n vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá, trong ®ã x¸c ®Þnh râ nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó ®­îc c«ng nhËn lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá. Nh÷ng tiªu chuÈn ®ã cßn phô thuéc vµo lÜnh vùc ho¹t ®éng cô thÓ nh­ sau.
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Trong lÜnh vùc chÕ t¹o, khai th¸c, x©y dùng: doanh nghiÖp cã d­íi 300 lao ®éng th­êng xuyªn vµ tæng vèn ®Çu t­ d­íi 600.000 USD ®­îc coi lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá. Trong sè nµy doanh nghiÖp nµo cã d­íi 20 lao ®éng ®­îc coi lµ doanh nghiÖp nhá. Trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i: doanh nghiÖp cã d­íi 20 lao ®éng th­êng xuyªn vµ doanh thu d­íi 500.000 USD/n¨m (nÕu lµ b¸n lÎ) vµ d­íi 250.000 USD/ n¨m (nÕu lµ b¸n bu«n) ®­îc coi lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá. Trong sè nµy doanh nghiÖp nµo cã d­íi 5 lao ®éng th­ßng xuyªn ®­îc coi lµ doanh nghiÖp nhá 1(c¸c tiªu thøc nµy ®­îc x¸c ®Þnh tõ nh÷ng n¨m 70, ®Õn nay tiªu thøc vÒ lao ®éng ®· thay ®æi tõ 2 ®Õn 3 lÇn vµ vèn ®· t¨ng hµng chôc lÇn). NhËt B¶n: lµ mét n­íc ®· t¹o nªn huyÒn tho¹i “thÇn kú” trong ph¸t triÓn kinh tÕ vµo nh÷ng n¨m cña thËp kû 50 ®Õn thËp kû 70. Tõ nh÷ng n¨m 60, NhËt B¶n cã ®¹o luËt c¬ b¶n vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá, trong ®ã x¸c ®Þnh doanh nghiÖp võa vµ nhá nh­ sau: §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt: doanh nghiÖp cã d­íi 300 lao ®éng vµ mét kho¶n t­ b¶n ho¸ (vèn ®Çu t­) d­íi 100 triÖu Yªn (t­¬ng ®­¬ng víi 1. 000. 000 USD) ®­îc coi lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá. Trong sè nµy, doanh nghiÖp nµo cã d­íi 20 lao ®éng ®­îc coi lµ doanh nghiÖp nhá. §èi víi doanh nghiÖp b¸n bu«n: doanh nghiÖp cã d­íi 100 lao ®éng hoÆc cã mét kho¶n t­ b¶n ho¸ d­íi 30 triÖu Yªn (t­¬ng ®­¬ng 100.000 USD) ®­îc coi lµ doanh nghiÖp nhá. §èi víi doanh nghiÖp b¸n lÎ vµ dÞch vô: doanh nghiÖp cã d­íi 50 lao ®éng hoÆc mét kho¶n t­ b¶n ho¸ d­íi 10 triÖu yªn (t­¬ng ®­¬ng 100. 000 USD) ®­îc coi lµ doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá. Trong sè nµy, doanh nghiÖp nµo cã d­íi 5 lao ®éng ®­îc coi lµ doanh nghiÖp nhá (nh÷ng tiªu thøc nµy nay ®­îc x¸c ®Þnh tõ nh÷ng n¨m 60, hiªn nay vèn ®· t¨ng lªn hµng chôc lÇn)2. 1 Th«ng tin ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá, 1/1997, tr 2. 2 Industrial Policy of Japan. p 534. (§æi míi c¬ chÕ qu¶n lý doanh nghiÖp võa vµ nhá trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam)-tr 12
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Trong kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá, NhËt B¶n chØ quan t©m ®Õn hai tiªu thøc lµ vèn vµ lao ®éng. §èi víi tiªu thøc lao ®éng cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp nhá, NhËt B¶n quan niÖm gÇn gièng víi Hµn Quèc, rÊt thÊp so víi khu vùc ch©u ¸. Ph¶i ch¨ng c¸c n­íc cã tiÒm lùc kinh tÕ m¹nh, nguån nh©n lùc cã h¹n, hä quan t©m ®Õn tiªu thøc vèn ®Çu t­ nhiÒu h¬n. Th¸i Lan: lµ mét trong nh÷ng n­íc cã tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ nhanh, hä quan niÖm doanh nghiÖp võa cã tõ 50 ®Õn 200 lao ®éng, doanh nghiÖp nhá cã d­íi 50 lao ®éng 3. Nh­ vËy Th¸i Lan chØ quan t©m ®Õn tiªu thøc lao ®éng vµ còng kh«ng tÝnh ®Õn tÝnh chÊt ®Æc thï cña nghµnh kinh tÕ (tiªu thøc nµy gÇn gièng víi ViÖt Nam). C¸c n­íc kh¸c nh­ Phi-lip-pin l¹i lÊy tiªu thøc chñ yÕu lµ lao ®éng vµ gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh; In-®«-nª-xi-a lÊy tiªu thøc vèn b×nh qu©n cho mét lao ®éng; Trung quèc l¹i lÊy tiªu thøc s¶n l­îng ®Çu t­. Mü lÊy tiªu thøc lao ®éng, trÞ sè hµng ho¸ b¸n ra (doanh thu tiªu thô) ®èi víi doanh nghiÖp b¸n bu«n, dÞch vô, ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× cã tÝnh ®Õn yÕu tè ngµnh s¶n xuÊt. ë n­íc ta, tr­íc ®©y do ch­a cã tiªu chÝ chung thèng nhÊt x¸c ®Þnh DNV & N nªn mét sè c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc hæ trî DNV & N ®· ®­a ra tiªu thøc riªng ®Ó x¸c ®Þnh DNV & N phôc vô c«ng t¸c cña m×nh. Theo C«ng v¨n sè 681/CP-KNT nªu trªn, c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®iÒu lÖ DNV & N­íi 5 tû ®ång vµ sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m d­íi 200 ng­ßi lµ c¸c DNV & N. Tuy nhiªn, c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh trong céng v¨n 681/CP-KTN chØ lµ quy ­íc hµnh chÝnh ®Ó x©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch hæ trî DNV & N , lµ c¬ së ®Ó c¸c c¬ quan nhµ n­íc, c¸c tæ chøc chÝnh thøc cña nhµ n­íc thùc thi chÝnh s¸ch ®èi víi khu vùc DNV & N. ViÖc c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c tæ chøc tµi chÝnh kh«ng cã chøc n¨ng thùc thi c¸c c¸c chÝnh s¸ch Nhµ n­íc ®èi víi DNV & N ¸p dông c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau lµ ®­îc, v× c¸c c¬ quan ®ã cã môc tiªu, ®èi t­îng hæ trî kh¸c nhau. ViÖc ®­a ra c¸c tiªu thøc x¸c 3 Th«ng tin ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá, 1/1997, tr3
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Þnh DNV & N míi chØ cã tÝnh ­íc lÖ, b¶n th©n c¸c tiªu chÝ ®ã ch­a ®ñ x¸c ®Þnh thÕ nµo lµ khu v­c DNV & N ë ViÖt Nam, bëi v× cã rÊt nhiÕu c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ viÖc c¸c ®èi t­îng, c¸c chñ thÓ kinh doanh ®­îc coi lµ thuéc vÒ hoÆc kh«ng thuéc vÒ khu vùc DNV & N. V× vËy, nhiÒu ý kiÕn cho r»ng cÇn quy ®Þnh râ DNV & N ë ViÖt Nam lµ c¬ së s¶n xuÊt cã ®¨ng ký, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, cã quy m« vÒ vèn vµ/ hoÆc lao ®éng tho¶ m·n qui ®Þnh cña ChÝnh phñ ®èi víi tõng ngµnh nghÒ t­¬ng øng víi tõng thêi kú ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Mét sè tiªu chÝ x¸c ®Þnh DN võa vµ nhá ®· ®­îc ¸p dông ë ViÖt Nam C¬ quan, tæ chøc ®­a Vèn Doanh thu Lao ®éng ra tiªu chÝ Ng©n Hµng c«ng Vèn cè ®Þnh d­íi 10 tû d­íi 20 tû D­íi 500 ng­ßi Th­¬ng ViÖt Nam ®ång, vèn l­u ®éng d­íi ®ång/th¸ng 8 tû ®ång Liªn Bé Lao §éng & Vèn ph¸p ®Þnh d­íi 1 tû d­íi 1 tû d­íi 100 ng­êi Tµi chÝnh ®ång ®ång/n¨m Dù ¸n VIE/US/95 (Hç trî DNV & N ë Viªt Nam cña UNIDU) + Doanh nghiÖp nhá Vèn ®¨ng ký d­íi 0,1 d­íi 30 ng­êi +doanh nghiÖp võa triÖu USD Tõ 30 dÕn 500 ng­êi Vèn ®¨ng ký d­íi 0,4 triÖu USD Quü hç trî DNV & N Vèn ®iÒu lÖ tõ 50.000 Tõ 10 ®Õn 500 (Ch­¬ng tr×nh ViÖt ®Õn 300.000 ng­êi Nam- EU) Nguån: Bé kÕ ho¹ch & §Çu T­
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. II. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá 1. Lîi thÕ vµ bÊt lîi cña doanh nghiÖp võa vµ nhá 1.1 Nh÷ng lîi thÕ cña doanh nghiÖp võa vµ nhá: - Chóng g¾n liÒn víi c«ng nghÖ trung gian, lµ cÇu nèi gi÷a c«ng nghÖ truyÒn thèng vµ c«ng nghÖ hiªn ®¹i. - Doanh nghiÖp võa vµ nhá cã tÝnh n¨ng ®éng, linh ho¹t, tù do, s¸nh t¹o trong kinh doanh. - C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá dÓ dµng vµ nhanh chãng ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, thÝch øng víi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc-c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. - Doanh nghiÖp võa vµ nhá cÇn vèn ®Çu t­ ban ®Çu Ýt, hiÖu qu¶ cao, thu håi vèn nhanh. - Doanh nghiÖp võa vµ nhá cã tû suÊt ®Çu t­ trªn lao ®éng thÊp nhiÒu so víi doanh nghiÖp lín, v× vËy nã cã hiÖu suÊt t¹o viÖc lµm cao. - HÖ thèng tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ë c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá gän nhÑ, linh ho¹t, c«ng t¸c ®iÒu hµnh mang tÝnh trùc tiÕp. - Quan hÖ gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi qu¶n lý (quan hÖ chñ- thî) trong c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá kh¸ chÆt chÎ. - Sù ®×nh trÖ, thua lç, ph¸ s¶n cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã ¶nh h­ëng rÊt Ýt hoÆc kh«ng g©y khñng ho¶ng kinh tÕ- x· héi, ®ång thêi Ýt chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c cuéc khñng ho¶ng d©y chuyÒn. 1.2 Nh÷ng bÊt lîi cña doanh nghiÖp võa vµ nhá: Bªn c¹nh nh÷ng lîi thÕ kÓ trªn doanh nghiÖp võa vµ nhá còng cã nh÷ng bÊt lîi so víi doanh nghiÖp cã quy m« lín. - Th«ng th­êng c¸c doanh nghiªp võa vµ nhá th­êng cã nguån tµi chÝnh h¹n chÕ.
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C¬ së vËt chÊt kü thuËt, tr×nh ®é thiÕt bÞ c«ng nghÖ yÕu kÐm, l¹c hËu. Kh¶ n¨ng ®æi míi c«ng nghÖ hay ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc- kü thuËt vµo s¶n xuÊt lµ h¹n chÕ. - Kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin vµ tiÕp thÞ cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu. - Tr×nh ®é qu¶n lý ë c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cßn bÞ h¹n chÕ. - C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã n¨ng suÊt lao ®éng vµ søc c¹nh tranh kinh tÕ thÊp h¬n nhiÒu so víi doanh nghiÖp lín. 2. Vai trß vµ t¸c ®éng kinh tÕ-x· héi cña DNV & N MÆc dï cã nh÷ng thÕ bÊt lîi nhÊt ®Þnh nh­ng doang nghiÖp võa vµ nhá víi nh÷ng tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm vµ lîi thÕ cña nã, nªn c¸c doanh nghiÖp nµy cã vÞ trÝ vµ vai trß t¸c ®éng kinh tÕ-x· héi rÊt lín. Thø nhÊt, c¸c DNV & N cã vÞ trÝ rÊt quan träng ë chç, chóng chiÕm ®a sè vÒ mÆt sè l­îng trong tæng sè c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ ngµy cµng gia t¨ng m¹nh. ë hÇu hÕt c¸c n­íc doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm kho¶ng trªn d­íi 90 % tæng sè c¸c doanh nghiÖp. Tèc ®é gia t¨ng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nhanh h¬n c¸c doanh nghiÖp lín. HiÖn nay, ch­a cã sè liÖu thèng kª vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá mét c¸ch chÝnh thøc, nh­ng hÇu hÕt c¸c nhµ nghiªn cøu ®Òu cho r»ng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt Nam còng chiÕm kho¶ng 80-90% tæng sè c¸c doanh nghiÖp. Thø hai, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã vai trß quan träng trong sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. chóng ®ãng gãp phÇn quan träng vµo sù gia t¨ng thu nhËp quèc d©n cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, b×nh qu©n chiÕm kho¶ng 50% GDP ë mçi n­íc, Theo ®¸nh gi¸ cña ViÖn Nghiªn cøu qu¶n lý TW, th× hiÖn nay doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕp kho¶ng 24% GDP.4 4 B¸o c¸o: Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh ph¸t triÓn DNVVN ë ViÖt Nam- Trong khu«n khæ dù ¸nUNIDO-MPI-US/VIE/95/004, tr 5
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Thø ba, t¸c ®éng lín nhÊt cña doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ gi¶i quyÕt mét sè l­îng lín chæ lµm viÖc cho d©n c­, lµm t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. XÐt theo luËn ®iÓm t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, th× khu vùc nµy v­ît tréi h¼n so víi khu vùc kh¸c, gãp phÇn gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò x· héi bøc xóc, ë hÇu hÕt c¸c n­íc doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹o viÖc lµm cho kho¶ng tõ 50- 80% lao ®éng trong c¸c nghµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. §Æc biÖt trong nhiÒu thêi kú c¸c doanh nghiÖp lín sa th¶i c«ng nh©n th× khu vùc doanh nghiÖp võa vµ nhá l¹i thu hót thªm nhiÒu lao ®éng hoÆc cã tèc ®é thu hót lao ®éng míi cao h¬n khu vùc doanh nghiÖp lín. ë ViÖt Nam còng theo ®¸nh gi¸ cña ViÖn Nghiªn cøu qu¶n lý Kinh tÕ TW, th× sè lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong lÜnh vùc phi n«ng nghiÖp cã kho¶ng 7,8 triÖu ng­êi, chiÕm tíi 72,9% tæng sè lao ®éng phi n«ng nghiÖp vµ chiÕm kho¶ng 22,5% lùc l­îng lao ®éng cña c¶ n­íc.5 Thø t­, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá gãp phÇn lµm n¨ng ®éng nÒn kinh tÕ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, do lîi thÕ quy m« võa vµ nhá lµ n¨ng ®éng, linh ho¹t, s¸ng t¹o trong kinh doanh, cïng víi h×nh thøc tæ chøc kinh doanh cã sù kÕt hîp chuyªn m«n ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ mÒm dÎo, hoµ nhÞp ®­îc víi nh÷ng ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Thø n¨m, khu vùc doanh nghiÖp võa vµ nhá thu hót ®­îc kh¸ nhiÒu vèn ë trong d©n. Do tÝnh chÊt nhá lÎ, dÔ ph©n t¸n ®i s©u vµo d©n c­ vµ yªu cÇu vÒ sè l­îng vèn ban ®Çu kh«ng nhiÒu, cho nªn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cè t¸c dông rÊt lín trong viÖc thu hót c¸c nguån vèn nhá lÎ, nhµn rçi trong c¸c tÇng líp d©n c­ ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh, chóng t¹o lËp dÇn tËp qu¸n ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ h×nh thµnh c¸c khu vùc ®Ó thùc hiÖn cã kÕt qu¶ vÊn ®Ò huy ®éng vèn cña d©n c­ theo luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc. 5 B¸o c¸o: Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh ph¸t triÓn DNVVN ë ViÖt Nam- Trong khu«n khæ dù ¸nUNIDO-MPI-US/VIE/95/004, tr 6
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Thø s¸u, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã vai trß to lín ®èi víi qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®Æc biÖt ®èi víi khu vùc n«ng th«n ®· thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, lµm cho c«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh, ®ång thêi thóc ®Èy c¸c ngµnh th­¬ng m¹i- dÞch vô ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá còng gãp phÇn lµm t¨ng tû träng c«ng nghiÖp, dÞch vô vµ lµm thu hÑp dÇn tû träng khu vùc n«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cßn gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu c«ng nghiÖp. Thø b¶y, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá gãp phÇn vµo ®« thÞ ho¸ phi tËp trung vµ thùc hiÖn ph­¬ng ch©m “ly n«ng bÊt ly h­¬ng”. Sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n«ng th«n sÎ thu hót nh÷ng ng­êi lao ®éng thiÕu hoÆc ch­a cã viÖc lµm vµ cã thÓ thu hót l­îng lín lao ®éng thêi vô trong c¸c kú n«ng nhµn vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh, rót dÇn lao ®éng lµm n«ng nghiÖp sang lµm c«ng nghiÖp hoÆc dÞch vô, nh­ng vÉn sèng t¹i quª h­¬ng b¶n qu¸n,kh«ng ph¶i di chuyÓn ®i xa, thùc hiªn ph­¬ng ch©m “ly n«ng bÊt ly h­¬ng”. §ång hµnh víi nã lµ h×nh thµnh nh÷ng khu vùc kh¸ tËp trung c¸c c¬ së c«ng nghiªp vµ dÞch vô ngay t¹i n«ng th«n, tiÕn dÇn lªn h×nh thµnh nhøng thÞ tø, thÞ trÊn, lµ h×nh thµnh c¸c ®« thÞ nhá ®an xen gi÷a nh÷ng lµng quª, lµ qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ phi tËp trung. Thø t¸m, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ n¬i ­¬m mÇm c¸c tµi n¨ng kinh doanh, lµ n¬i ®µo t¹o c¸c nhµ doanh nghiÖp. Kinh doanh quy m« nhá sÏ lµ n¬i ®µo t¹o, rÌn luyÖn c¸c nhµ doanh nghiÖp lµm quen víi m«i tr­êng kinh doanh. B¾t ®Çu tõ kinh doanh quy m« nhá vµ th«ng qua ®iÒu hµnh qu¶n lý kinh doanh quy m« võa vµ nhá, mét sè nhµ doanh nghiÖp sÏ tr­ëng thµnh nªn nh÷ng nhµ doanh nghiÖp lín tµi ba, biÕt ®­a doanh nghiÖp cña m×nh nhanh chãng ph¸t triÓn. C¸c tµi n¨ng kinh doanh sÎ ®­îc ­¬m mÇm tõ ®©y.
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 3. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù xuÊt hiÖn, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c DNV & N. LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ g¾n liÒn víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp. Giai ®o¹n tiÒn sö ( C. M¸c gäi lµ hµng ho¸ gi¶n ®¬n) kh«ng cã sù ph©n biÖt gi÷a giíi chñ vµ ng­êi thî. Ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ võa lµ ng­êi chñ së h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt, võa lµ ng­êi lao ®éng trùc tiÕp, võa lµ ng­êi ®iÒu khiÓn (qu¶n lý) c«ng viÖc cña m×nh (cña gia ®×nh m×nh), võa lµ ng­êi trùc tiÕp mang s¶n phÈm cña m×nh trao ®æi trªn thÞ tr­êng. §ã lµ lo¹i doanh nghiÖp c¸ thÓ, doanh nghiÖp gia ®×nh, doanh nghiÖp cùc nhá. Trong thêi kú hiÖn ®¹i, th«ng th­êng ®¹i ®a sè nh÷ng ng­êi khi míi tr­ëng thµnh ®Ó ®i lµm viÖc ®­îc, ®Òu muèn thö søc m×nh trong nghÒ kinh doanh. Víi mét sè vèn trong tay Ýt ái, víi mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, lÜnh héi ®­îc trong c¸c tr­êng chuyªn nghiÖp, b¾t ®Çu khëi nghiÖp, phÇn lín hä ®Òu thµnh lËp doanh nghiÖp nhá chØ cña riªng m×nh, tù s¶n xuÊt, tù kinh doanh. Trong s¶n xuÊt- kinh doanh cã mét sè ng­êi ®· gÆp vËn may vµ ®Æc biÖt lµ nhê sù tµi ba cña m×nh, biÕt chíp thêi c¬, cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, khÐo ®iÒu hµnh vµ tæ chøc s¾p xÕp c«ng viÖc, cÇn cï,chÞu khã, tiÕt kiÖm...®· thµnh ®¹t, ngµy cµng giµu lªn, tÝch luü ®­îc nhiÒu cña c¶i, tiÒn vèn, th­êng xuyªn më réng quy m« s¶n xuÊt-kinh doanh, ®Õn mét lóc nµo ®ã, lùc l­îng lao ®éng cña gia ®×nh kh«ng ®¶m ®­¬ng hÕt c«ng viÖc, cÇn ph¶i thuª thªm ng­êi lµm vµ hä trë thµnh «ng chñ. Ng­îc l¹i , mét bé phËn nguêi s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá kh¸c, hoÆc do kh«ng gÆp vËn may trong s¶n xuÊt-kinh doanh vµ ®êi sèng, hoÆc do kÐm cái kh«ng biÕt chíp thêi c¬, kh«ng cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, kh«ng biÕt tÝnh to¸n qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp... ®· dÉn ®Õn thua lç triÒn miªn, buéc ph¶i b¸n t­ liÖu s¶n xuÊt, ®i lµm thuª cho ng­êi kh¸c. Nh÷ng giai ®o¹n ®Çu, c¸c «ng chñ vµ nh÷ng ng­êi thî cïng lao ®éng trùc tiÕp víi nhau vµ nh÷ng ng­êi lµm thuª th­êng lµ bµ con hä hµng cña «ng chñ sau ®ã th× më réng dÇn ra. C¸c häc gi¶ th­êng xÕp lo¹i nµy vµo ph¹m trï DNV & N.
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt- kinh doanh, mét sè ng­êi thµnh ®¹t ®· ph¸t triÓn doanh nghiÖp cña m×nh, b»ng c¸ch më réng s¶n xuÊt kinh doanh, vµ nh­ vËy nhu cÇu vÒ vèn sÎ ®ßi hái nhiÒu h¬n. Nhu cÇu vÒ vèn ngµy cµng t¨ng, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt- kinh doanh ®· th«i thóc c¸c nhµ doanh nghiÖp, hoÆc mét sè ng­êi cïng nhau gãp vèn thµnh lËp xÝ nghiÖp s¶n xuÊt-kinh doanh, hoÆc ph¸t hµnh cæ phiÕu thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn. b»ng c¸ch liªn kÕt ngang, däc hoÆc hæn hîp, nhiÒu tËp ®oµn kinh tÕ, nhiÒu doanh nghiÖp lín h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. NÒn kinh tÕ mét quèc gia lµ tæng hîp c¸c doanh nghiÖp lín, bÐ t¹o thµnh. PhÇn ®«ng c¸c doanh nghiÖp lín tr­ëng thµnh, ph¸t triÓn tõ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Quy luËt ®i tõ nhá ®Õn lín lµ con ®­êng tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng mang tÝnh phæ biÕn cña ®¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . §ång thêi, sù tån t¹i ®an xen vµ kÕt hîp c¸c lo¹i quy m« doanh nghiÖp lµm cho nÒn kinh tÕ cña mçi n­íc kh¾c phôc ®­îc tÝnh ®¬n ®iÖu, x¬ cøng, t¹o nªn sù ®a d¹ng, phong phó, linh ho¹t, võa ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu ph¸t triÓn ®i lªn lÉn nh÷ng biÕn ®æi nhanh chãng cña thi tr­êng trong ®iÒu kiÖn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc-c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ chung cña nÒn kinh tÕ. §Ó ph¸t triÓn ®Êt n­íc kh«ng thÓ kh«ng cã c¸c doanh nghiÖp lín víi tiÒm lùc kinh tÕ, kü thuËt hiÖn ®¹i nh»m t¹o ra kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Ngoµi viÖc x©y dùng c¸c doanh nghiÖp lín thËt cÇn thiÕt, chóng ta ph¶i tÝch cùc tËp trung h×nh thµnh c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, t¹o ®iÒu kiÖn cho nã sím v­¬n lªn thµnh nh÷nh doanh nghiÖp lín. §©y thùc sù lµ viÖc cÇn ph¶i lµm trong giai ®o¹n ph¸t triÓn hiÖn nay.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. phÇn II ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë viÖt nam I: Nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ- x· héi ®¶m b¶o ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá ë viÖt nam hiÖn nay 1. VÒ thÞ tr­êng §èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp th× ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Çu tiªn lµ thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng lµ yÕu tè mang tÝnh tæng hîp nhÊt, lµ nh©n tè quan träng hµng ®Çu t¹o nªn m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp. Trong ®ã, ®iÒu kiÖn vÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, thÞ tr­êng ®Çu ra lµ yÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i, sù tån t¹i, ph¸t triÓn thÞnh v­îng hay thua lç, ph¸ s¶n cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Khã kh¨n lín nhÊt cña n­íc ta hiÖn nay chÝnh lµ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. Theo nghÜa ®Çy ®ñ, ThÞ tr­êng ph¶i bao hµm c¶ thÞ tr­êng c¸c yÕu tè ®Çu vµo. §ã lµ thÞ tr­êng cung øng nguyªn vËt liÖu, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng søc lao ®éng, thËm chÝ cßn bao hµm c¶ thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n. HiÖn nay, tuy kh«ng ph¶i lµ khã kh¨n quan träng nhÊt, nh­ng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá n­íc ta ®ang gÆp khã kh¨n ®èi víi thÞ tr­êng c¸c yÕu tè ®Çu vµo, c¶n trë kh«ng Ýt tíi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Kh¾c phôc vÊn ®Ò nµy còng lµ nh÷ng ®ßi hái cÊp thiÕt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n­íc ta. 2. VÒ vèn tµi chÝnh Mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu cÇn vèn tµi chÝnh. Qua sù vËn ®éng cña vèn cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. ®iÒu kiÖn vÒ vèn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt Nam hiÖn nay rÊt
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. h¹n hÑp vµ gÆp khã kh¨n rÊt lín. Sù thiÕu vèn cña chóng ®ang diÔn ra trªn b×nh diÖn kh¸ réng. Bëi v×, quy m« vèn tù cã cña nã ®Òu rÊt nhá, h¹n hÑp, kh«ng ®ñ tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh cã hiÖu qu¶, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp muèn më réng, ph¸t triÓn quy m« vµ ®æi míi n©ng cÊp, ph¸t triÓn c«ng nghÖ. MÆt kh¸c, thÞ tr­êng vèn dµi h¹n, thÞ tr­êng chøng kho¸n, vÒ c¬ b¶n n­íc ta ch­a cã. Vµ nÕu cã th× kh¶ n¨ng tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ rÊt h¹n chÕ, hiÕm hoi. §ång thêi, kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn tiÕp cËn c¸c nguån vèn trªn thÞ tr­êng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ rÊt h¹n chÕ vµ gÆp khã kh¨n lín, lµ do: kh«ng ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp; møc l·i suÊt kh¸ cao so víi lîi nhuËn thu ®­îc, khèi l­îng cho vay Ýt, thêi h¹n cho vay qu¸ ng¾n, thñ tôc r­êm rµ phiÒn hµ; h×nh thøc vµ thÓ chÕ tÝn dông, nhÊt lµ khu vùc n«ng th«n, cßn nghÌo nµn, ®¬n ®iÖô vµ hiÖu lùc ph¸p lý kh«ng cao. Nh÷ng khã kh¨n ®ã rÊt cÇn ®­îc gi¶i quyÕt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. 3. VÒ thiÕt bÞ - c«ng nghÖ “Bé ba vèn-thÞ tr­êng-c«ng nghÖ” lu«n lµ vÊn ®Ò cèt lâi cña mçi doanh nghiÖp, trong ®ã cã doanh nghiÖp võa vµ nhá. §iÒu kiÖn thiÕt bÞ c«ng nghÖ sÎ t¸c ®éng trùc tiÕp tíi n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, gióp cho doanh nghiÖp n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Trong nh÷ng n¨m ®æi míi võa qua do søc Ðp cña thÞ tr­êng vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· cã nh÷ng ®æi míi c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh. §ã lµ viÖc dïng ®iÖn vµo s¶n xuÊt vµ g¾n liÒn víi nã lµ thùc hiÖn nöa c¬ khÝ, c¬ khÝ ho¸ tõng phÇn hoÆc toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Song nh×n chung thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá hiÖn nay cßn l¹c hËu, tr×nh ®é thÊp, hiÖu qu¶ ch­a cao, ®ang gÆp khã kh¨n ®èi víi viÖc n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm. H¬n n÷a, ®iÒu kiÖn vÒ vèn tµi chÝnh vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c kh«ng cho phÐp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tµi trî ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, ¸p dông mét c¸ch m¹nh mÏ c¸c lo¹i c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4. VÒ nhµ x­ëng, mÆt b»ng SX-KD vµ c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng kh¸c §iÒu kiÖn mÆt b»ng cho s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nh×n chung rÊt chËt hÑp vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t¹o lËp vµ më réng mÆt b»ng, do c¬ chÕ chÝnh s¸ch ch­a thÝch hîp vµ kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp. §a sè c¸c doanh nghiÖp ph¶i thuª mùîn l¹i mÆt b»ng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, hoÆc ph¶i dïng nhµ ë lµm n¬i s¶n xuÊt, kinh doanh, giao dÞch, giíi thiÖu, b¸n hµng. HÖ thèng ®iÖn, n­íc cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá hÇu nh­ kh«ng ®¶m b¶o. HÖ thèng xö lý n­íc th¶i cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá hÇu nh­ kh«ng cã, g©y t¸c h¹i rÊt lín tíi m«i tr­êng sèng. C¸c ®iÒu kiÖn vÒ kho b·i, ®­êng x¸ trong vµ ngoµi doanh nghiÖp, nhÊt lµ hÖ thèng giao th«ng c«ng céng phôc vô cho s¶n xuÊt-kinh doanh, giao l­u hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp trong c¶ n­íc nãi chung, ë khu vùc n«ng th«n nãi riªng (khu vùc mµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá dang vµ cã ®Þa bµn ho¹t ®éng chiÕm ­u thÕ) ®ang rÊt h¹n chÕ vÒ mËt ®é vµ ®é réng cña lßng ®­êng, thÊp kÐm vÒ chÊt l­îng cÇu cèng, nÒn vµ mÆt ®­êng, cïng nh­ thiÕu thèn vÒ bÕn b·i. chóng ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nãi riªng. 5. VÒ kiÕn thøc vµ n¨ng lùc qu¶n lý kinh doanh cña c¸c chñ doanh nghiÖp Sù ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh trªn th­¬ng tr­êng víi søc c¹nh tranh khèc liÖt ®Çy cam go, ®ßi hái c¸c chñ doanh nghiÖp ph¶i cã tr×nh ®é kiÕn thøc cao, n¨ng lùc qu¶n lý giái, míi cã thÓ thµnh ®¹t trong qu¶n lý kinh doanh, ®­a doanh nghiÖp cña m×nh ngµy cµng ph¸t triÓn. Mçi chñ doanh nghiÖp ph¶i biÕt thu thËp, tæng hîp, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c lo¹i th«ng tin kinh tÕ, kü thuËt, biÕt ®Ò ra nh÷ng chiÕn l­îc ®óng ®¾n vµ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh s¸ng suèt, kÞp thêi. §ång thêi, chñ doanh nghiÖp ph¶i biÕt qu¶n lý, gi¸m s¸t, ®iÒu hµnh c«ng viÖc cña nh÷ng ng­êi lao ®éng mét c¸ch hîp lý, cã hiÖu qu¶, biÕt ®¸nh gi¸, ®éng viªn, khuyÕn khÝch, th­ëng
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ph¹t vµ tr¶ c«ng chÝnh x¸c, t­¬ng xøng víi nh÷ng ®ãng gãp cña hä vµo kÕt qu¶ chung cña xÝ nghiÖp. Nh×n l¹i ®éi ngò c¸c chñ doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n­íc ta hiÖn nay cho thÊy, hä cã nhiÒu bÊt cËp víi ®ßi hái cña kinh doanh trong th­¬ng tr­êng hiÖn ®¹i. §¹i ®a sè hä chØ cã tr×nh ®é kiÕn thøc phæ th«ng cÊp II (45-50%), mét sè kh«ng nhiÒu cã tr×nh ®å v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc, cao ®¼ng vµ ®¹i häc (30-40%). Cßn mét bé phËn ®¸ng kÓ cã tr×nh ®é tiÓu häc (10-15%). ChØ cã rÊt Ýt c¸c chñ doanh nghiÖp ®­îc ®µo t¹o kiÕn thøc qu¶n lý chÝnh quy, mét sè Ýt (20-30%) ®­îc tËp trung ®µo t¹o ng¾n h¹n (d­íi 6 th¸ng), cßn l¹i ®¹i ®a sè chØ qu¶n lý doanh nghiÖp m×nh b»ng kinh nghiÖm. §©y lµ mét ®iÓm yÕu rÊt lín vµ lµ mét khã kh¨n quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cÇn cã sù gióp ®ì tõ phÝa nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ.6 6. VÒ trÝ thøc vµ tr×nh ®é tay nghÒ cña lùc l­îng lao ®éng Tr×nh ®é tri thøc vµ tay nghÒ cña ngõ¬i lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp còng rÊt quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña chóng . Nh÷ng ng­êi cã trÝ thøc, tay nghÒ sÎ sö dông tèt c¸c lo¹i thiÕt bÞ c«ng nghÖ cao, phøc tap, tiÕp thu ¸p dông tèt c¸c lo¹i thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, lµm ra nh÷ng s¶n phÈm ®Ñp, cã chÊt l­îng, víi n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cao. §éi ngò lao ®éng hiÖn cã trong c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, ph©n nhiÒu cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cÊp II (40-50%) sè cã tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc còng chiÕm mét tû träng kh¸ ( 20-30%) vµ sè cã tr×nh ®é tiÓu häc vµ ch­a biÕt ch÷ cßn chiÕm mét tû träng kh¸ lín (25-30%). Song, vÒ tr×nh ®é tay nghÒ, kü thuËt cña nh÷ng ng­êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá hiÖn rÊt thÊp, ®Æc biÖt ë khu vùc n«ng th«n. Sè lao ®éng cã tÝnh chÊt phæ th«ng, cã tr×nh ®é tay nghÒ gi¶n ®¬n, ch­a ®­îc ®µo t¹o, b×nh qu©n chiÕm kho¶ng (60-70%). ë mét sè vïng n«ng th«n sè ®­îc ®µo t¹o nghÒ 6 Tham kh¶o: Nhgiªn cøu kinh tÕ - sè 248- th¸ng 1/1999
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chÝnh quy chØ chiÕm kho¶ng 10%. §ã còng lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n ®èi víi viÖc ph¸t triÓn m¹nh mÎ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá hiÖn nay.7 7. VÒ kh¶ n¨ng tiÒp cËn th«ng tin vµ hÖ thèng th«ng tin HÖ thèng th«ng tin vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin, nhÊt lµ nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, gi¸ c¶, c«ng nghÖ, s¶n phÈm lµ hÕt søc quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. HÖ thèng th«ng tin ë n­íc ta hiÖn nay mÆc dï so víi tr­íc ®· ®­îc phæ biÕn kh¸ réng r¶i, c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin t­¬ng ®èi phong phó vµ hiÖn ®¹i, ph­¬ng ph¸p thu thËp vµ cung cÊp th«ng tin cã nhiÒu tiÕn bé.v.v..., song nh×n chung, tÝnh chÊt nhanh nh¹y, kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ, hoµn thiªn cña hÖ thèng th«ng tin ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña s¶n xuÊt-kinh doanh trong ®iÒu kiªn thÞ tr­êng vµ cuéc c¸ch m¹nh khoa hoc-c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng cã bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ thu thËp vµ xö lý th«ng tin. Nguån vèn tµi chÝnh cã h¹n, chóng kh«ng ®ñ kinh phÝ ®Ó mua s¾m c¸c thiÕt bÞ phôc vô c«ng t¸c th«ng tin nhanh chãng, kÞp thêi nãi riªng vµ chi phÝ cho ho¹t ®éng tiÕp cËn, thu thËp, xö lý th«ng tin nãi chung. Tr×nh ®é tri thøc vµ n¨ng lùc thu thËp, xö lý th«ng tin cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cßn rÊt h¹n chÕ. Cho nªn, kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n­íc ta hiÖn rÊt h¹n chÕ vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n, rÊt cÇn sù gióp ®ì ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh. 8. VÒ hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt cña Nhµ n­íc HÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt cña Nhµ n­íc t¸c ®éng tíi toµn bé mäi mÆt trong ®êi sèng x· héi, trong ®ã cã sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Chóng hoÆc lµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, hoÆc lµ g©y khã kh¨n c¶n trë ®èi víi sù ra ®êi, ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong nh÷ng n¨m ®æi míi, hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt liªn quan ®Õn khu vùc ngoµi quèc doanh (trong ®ã c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ chñ yÕu) ®· ®­îc h×nh thµnh vµ ®æi míi tõng b­íc víi 7 Tham kh¶o: Nhgiªn cøu kinh tÕ - sè 248- th¸ng 1/1999
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nh÷ng kÕt qu¶ tÝch c­c. Chóng ®· t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch, thóc ®Èy sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. §Æc biÖt ®èi víi khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. Tuy nhiªn, hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh vÉn cßn thiÕu ®ång bé, nhÊt qu¸n vµ kÐm hoµn thiÖn. Chóng vÉn ch­a t¹o ra m«i tr­êng ho¹t ®«ng th«ng tho¸ng vµ b×nh ®¼ng cho mäi lo¹i h×nh doanh nghiªp, ch­a khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®«ng s¶n xuÊt-kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ tu©n theo ph¸p luËt, ®Æc biÖt lµ c¸c chÝnh s¸ch ®Êt ®ai, thuÕ kho¸, tÝn dông vµ xuÊt nhËp khÈu ... §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã sù ®æi míi, hoµn thiÖn h¬n n÷a hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt cña Nhµ n­íc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy m¹nh mÏ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. 9. VÒ hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc vµ c¸c thiÕt chÕ céng ®ång x· héi n«ng th«n HÖ thèng tæ chøc qu¶n lý, kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc tõ trung ­¬ng ®Õn c¸c cÊp tØnh, huyÖn, x· víi nhiÒu ban ngµnh cång kÒnh vµ thùc tÕ ho¹t ®éng kh«ng cã sù phèi hîp chÆt chÎ, ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm râ rµng, ®· lµm gi¶m hiÖu lùc qu¶n lý cña bé m¸y. C¸c ho¹t ®éng cña ®éi kiÓm tra liªn ngµnh, qu¶n lý thÞ tr­êng, c«ng an, thuÕ vô ... kh«ng cã sù thèng nhÊt, chång chÐo, dÈm ®¹p lªn nhau, nhiÒu khi cßn ®æ lçi vµ cã nh÷ng hµnh ®éng triÖt tiªu hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý lÉn nhau. Mét mÆt, nã g©y khã kh¨n cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, v× th­êng xuyªn ph¶i tiÕp ®oµn thanh tra, qu¶n lý, kiÓm so¸t cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp, kh«ng cßn thêi gian cho c¸c chñ doanh nghiÖp lao t©m vµo t×m c¸c quyÕt s¸ch kinh doanh. MÆt kh¸c, nã l¹i th¶ láng nhiÒu lÜnh vùc nhiÒu ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh. V× vËy, cÇn thiÕt ph¶i cã sù kiÖn toµn, s¾p xÕp, ®æi míi hÖ thèng vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, kiÓm so¸t trªn tinh thÇn hç trî c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t triÓn lµ chÝnh. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë khu vùc n«ng th«n cßn chÞu sù t¸c ®éng cöa nh÷ng quan hÖ, thiÕt chÕ x· héi n«ng
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. th«n víi nh÷ng th«ng sè c¬ b¶n lµ gia ®×nh, dßng hä vµ lµng, th«n. ë ViÖt Nam, gia ®×nh thËt sù lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt-kinh doanh rÊt c¬ b¶n trong lÞnh sö, hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. KÕt cÊu dßng hä ®· vµ ®ang gãp phÇn æn ®Þnh x· héi , thùc hiÖn tÝn chÊp, t­¬ng trî gióp nhau vèn ®Ó lµm kinh tÕ, më doanh nghiÖp vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Lµng ViÖt truyÒn thèng lµ tæ chøc céng ®ång tù qu¶n, tù ®iÒu chØnh b»ng h­¬ng ­íc, b»ng luËt tôc, b»ng d­ luËn, b»ng lu©n lý vµ ®ao ®øc, cã t¸c dông tíi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Th«n cïng kªnh th«ng tin, chuyÓn giao c«ng nghÖ, kh«ng gian t×m viÖc lµm vµ t¹o dùng doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, b¶n chÊt truyÒn thèng cña nh÷ng thiÕt chÕ x· héi n«ng th«n ®ã còng cã nh÷ng nh­îc ®iÓm lµm c¶n trë rÊt lín tíi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiªn ®¹i. §ã lµ tÝnh chÊt hÑp hßi, ®è kþ, b¶n kþ vµ khÐp kÝn ngay trong tõng gia ®×nh gißng hä vµ lµng th«n. chÝnh ®ã lµ nh÷ng t¸c nh©n chñ yÕu lµm giam h·m x· héi n«ng th«n ViÖt Nam trong lÞch sö cho ®Õn ngµy nay ch­a v­ît qua ®­îc vßng c­¬ng to¶ cña sù ®ãi nghÌo vµ l¹c hËu. MÆc dï hiÖn nay, møc ®é vµ ph¹m vi cña nh÷ng tÝnh chÊt tiªu cùc ®ã kh«ng cßn s©u nÆng nh­ tr­íc vµ ®· ®­îc gi¶i to¶ rÊt nhiÒu, song sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i ®ßi hái ph¶i kh¾c phôc vµ gi¶i to¶ hoµn toµn nh÷ng tÝnh chÊt tiªu cùc nãi trªn. II. sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp võa vµ nhá ë viÖt nam Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp võa vµ nhá, cã nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn, nh­ng møc ®é cã kh¸c nhau trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. Theo t«i cã thÓ chia lµm hai thêi kú chÝnh ®Ó nghiªn cøu vÒ lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá. Thêi kú thø nhÊt lµ nh÷ng n¨m 1986 trë vÒ tr­íc vµ thêi kú sau n¨m 1986. ë thêi kú thø nhÊt lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá nh×n chung ch­a ph¸t triÓn m¹nh, chñ yÕu tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë hai
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2