Đề tài: Vấn đề mở rộng vốn từ cho học sinh tiểu học vùng dân tộc Tây Nguyên

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:64

Thêm vào BST

Báo xấu

106
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài: Vấn đề mở rộng vốn từ cho học sinh tiểu học vùng dân tộc Tây Nguyên được thực hiện nhằm phát hiện thực trạng về khó khăn ngôn ngữ của học sinh tiểu học người dân tộc thiểu số vùng Tây nguyên, tìm hiểu nguyên nhân gây ra thực trạng trên từ đó tìm ra giải quyết vấn đề này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Vấn đề mở rộng vốn từ cho học sinh tiểu học vùng dân tộc Tây Nguyên

VÊn ®Ò më réng vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc vïng d©n téc T©y Nguyªn Lu Quý B×nh
Më §Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi Ng«n ng÷ ®ã lµ ch×a kho¸ ®Ó chóng ta tiÕp cËn ®îc víi thÕ giíi xung quanh. V× thÕ, sù kh¸c biÖt vÒ ng«n ng÷ sÏ dÉn ®Õn nh÷ng khã kh¨n c¬ b¶n trong viÖc giao tiÕp. ViÖt Nam lµ mét quèc gia cã rÊt nhiÒu thµnh phÇn d©n téc kh¸c nhau, mçi d©n téc ®Òu mang mét nÐt v¨n ho¸ riªng vµ ®Æc biÖt lµ sö dông ng«n ng÷ riªng biÖt. Trong mét quèc gia sù ®a d¹ng vÒ ng«n ng÷ lµ ®iÒu thêng gÆp nhng cÇn ph¶i thèng nhÊt ®Ó cã mét ng«n ng÷ chÝnh thøc giao tiÕp chung. Tõ l©u §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· nhËn thøc ®îc ®iÒu nµy vµ ®· ho¹ch ®Þnh ®îc mét chÝnh s¸ch ng«n ng÷ ®óng ®¾n vµ kh¸ toµn diÖn, trong ®ã tiÕng ViÖt ®îc xem lµ tiÕng phæ th«ng, tiÕng dïng chung cho céng ®ång c¸c d©n téc ViÖt Nam. Trong céng ®ång c¸c d©n téc thiÓu sè níc ta, tiÕng ViÖt cã vai trß quan träng nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn x· héi. Tuy nhiªn, ë chøc n¨ng lµ c«ng cô giao tiÕp trong x· héi, tiÕng mÑ ®Î cña c¸c d©n téc thiÓu sè thêng h¹n chÕ trong m«i trêng gia ®×nh vµ sinh ho¹t v¨n ho¸ truyÒn thèng, ®©y lµ mét trong nh÷ng trë ng¹i khiÕn cho tiÕng ViÖt khã cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. Trong thùc tÕ ë c¸c vïng d©n téc - miÒn nói ë níc ta, mµ ®Æc biÖt lµ ë vïng T©y Nguyªn tÝnh ®Õn nay tiÕng phæ th«ng ®· ®îc phæ biÕn réng r·i nhng chÊt lîng, tr×nh ®é sö dông tiÕng ViÖt cña häc sinh cßn bÞ h¹n chÕ. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ qua kh¶ n¨ng nãi vµ viÕt tiÕng phæ th«ng cña ngêi d©n téc thiÓu sè trªn ®Þa bµn T©y Nguyªn. Cã thÓ nãi, trong nhµ trêng phæ th«ng, tiÕng ViÖt cã mét vÞ trÝ, tÝnh chÊt vµ tÇm quan träng nhÊt ®Þnh ®èi víi kh¶ n¨ng lÜnh héi tri thøc cña häc sinh tiÓu häc. TiÕng ViÖt ngoµi chøc n¨ng cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc c¨n b¶n vÒ ng«n ng÷ vµ vai trß cña nã trong qu¸ tr×nh giao tiÕp th× tiÕng ViÖt lµ c«ng cô hç trî ®¾c lùc ®Ó häc sinh cã thÓ dÔ dµng chiÕm lÜnh nh÷ng tri thøc khoa häc cña cuéc sèng. ChÝnh v× vËy, ngay tõ bËc tiÓu häc, häc sinh cÇn ph¶i ®îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ bé m«n nµy míi cã thÓ ®¸p øng ®îc kh¶ n¨ng häc tËp nh÷ng m«n häc kh¸c. Tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m, ®i ®«i víi phong trµo xo¸ n¹n mï ch÷, tiÕng ViÖt ®· ®îc dïng ®Ó gi¶ng d¹y tÊt c¶ c¸c m«n häc ë tÊt c¶ c¸c cÊp häc cña nhµ trêng ViÖt Nam, kÓ c¶ ë bËc §¹i häc. Tuy nhiªn, ph¶i thõa nhËn r»ng viÖc lµm nµy cña nhµ trêng phæ th«ng cha thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. HiÖn nay tr×nh ®é tiÕng ViÖt cña häc sinh nh×n mÆt b»ng chung lµ t¬ng ®èi thÊp. Sè häc sinh viÕt râ rµng, m¹ch l¹c, kh«ng sai chÝnh t¶ lµ kh«ng nhiÒu. Trong khi ®ã, rÊt nhiÒu häc sinh cha biÕt sö dông tiÕng ViÖt mét c¸ch thµnh th¹o ®Ó
diÔn ®¹t ý nghÜ t×nh c¶m cña m×nh: ph¸t ©m sai, viÕt sai chÝnh t¶, dïng tõ kh«ng ®óng, kh«ng biÕt ®Æt c©u, chÊm c©u. Riªng ®èi víi häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè th× vèn liÕng tiÕng ViÖt cña c¸c em cµng h¹n hÑp, t×nh tr¹ng häc sinh kh«ng thÓ diÔn ®¹t b»ng tiÕng ViÖt vµ gia t¨ng vÒ tû lÖ mï ch÷, bá häc khiÕn cho g¸nh nÆng cña x· héi nµy cµng cao. Tõ nh÷ng n¨m 1981 - 1982, Bé Gi¸o dôc ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch gi¸o dôc ë bËc tiÓu häc vµ ®· ®Æt ra vÊn ®Ò x¸c ®Þnh l¹i vÞ trÝ vµ vai trß cña m«n tiÕng ViÖt trong nhµ trêng. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh, tiÕng ViÖt - tiÕng phæ th«ng ngµy nay ®· trë thµnh mét ng«n ng÷ v¨n ho¸, mét ng«n ng÷ cã kh¶ n¨ng biÓu ®¹t c¸c gi¸ trÞ t tëng, tinh thÇn d©n téc, trë thµnh ph¬ng tiÖn c«ng cô giao tiÕp chung gi÷a céng ®ång c¸c d©n téc víi nhau trong mét kh«ng gian tù nhiªn vµ mét m«i trêng x· héi réng lín. TiÕng phæ th«ng cïng víi tiÕng mÑ ®Î cña tõng d©n téc lµ c«ng cô cña t duy vµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn trong céng ®ång c¸c d©n téc thiÓu sè ë ViÖt Nam nãi chung vµ ë T©y Nguyªn nãi riªng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, x· héi vµ ®Æc biÖt lµ ngµnh gi¸o dôc ®· cã nh÷ng thay ®æi theo chiÒu híng tÝch cùc. ViÖc Bé Gi¸o dôc thùc hiÖn ®¹i trµ ch¬ng tr×nh tiÓu häc 2000 vµ míi ®©y lµ Dù ¸n ph¸t triÓn gi¸o viªn tiÓu häc lµ mét minh chøng. Cã mét thùc tÕ lµ trong c¸c trêng tiÓu häc hiÖn nay, kÓ c¶ c¸c thµnh phè lín nh Hµ Néi, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, häc sinh vÉn häc theo ph¬ng ph¸p: thÇy ®äc, trß ghi chÐp vµ lµm theo. RÊt cã thÓ víi ®Æc ®iÓm t©m lý cña bËc häc nµy céng víi ph¬ng ph¸p d¹y häc cøng nh¾c sÏ lµm cho c¸ tÝnh s¸ng t¹o cña trÎ kh«ng cßn. “§Ó thay ®æi hoµn toµn ph¬ng ph¸p, t duy ®· thµnh tiÒn lÖ l©u nay kh«ng thÓ mét sím mét chiÒu, nhng chóng ta b¾t buéc ph¶i thay ®æi. Kh«ng thÓ ®Ó trÎ em hëng thô mét qu¸ tr×nh gi¸o dôc b¾t buéc, kh« cøng, hoµn toµn kh«ng cã tÝnh s¸ng t¹o”. (Th«ng tin gi¸o dôc - Bé gi¸o dôc, 2005). ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña tiÕng ViÖt ®· ®îc kh¼ng ®Þnh trong quyÕt ®Þnh 53/ CP cña Héi ®ång chÝnh phñ (1980) r»ng: “TiÕng vµ ch÷ phæ th«ng lµ ng«n ng÷ chung cña céng ®ång c¸c d©n téc ViÖt Nam. Nã lµ ph¬ng tiÖn giao lu kh«ng thÓ thiÕu ®îc gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng vµ c¸c d©n téc trong c¶ níc, gióp cho c¸c ®Þa ph¬ng vµ c¸c d©n téc cã thÓ ph¸t triÓn ®ång ®Òu vÒ c¸c mÆt kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc - kÜ thuËt, t¨ng cêng khèi ®oµn kÕt d©n téc vµ thùc hiÖn quyÒn b×nh ®¼ng d©n téc”. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do trªn, chóng t«i chän ®Ò tµi “VÊn ®Ò më réng vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc vïng d©n téc T©y Nguyªn”. §Ò tµi chØ nh»m khai th¸c mét khÝa c¹nh nhá, cô thÓ trong toµn bé néi dung ph¬ng ph¸p d¹y häc tiÕng ViÖt ë nhµ trêng phæ th«ng.
2. LÞch sö nghiªn cøu vÊn ®Ò Kho¶ng nh÷ng n¨m 1920, tõ tiÕng ViÖt díi d¹ng ch÷ N«m lµ sù ¶nh hëng, t¸c ®éng s©u s¾c cña ch÷ H¸n. §Õn khi tiÕng ViÖt ®îc dïng víi t c¸ch lµ ch÷ quèc ng÷ - tiÕng nãi cña thø d©n th× tiÕng ViÖt míi tiÕn ®îc mét bíc ®¸ng kÓ, trë thµnh ng«n ng÷ gi¸o dôc ë cÊp tiÓu häc, mÆc dÇu tiÕng ViÖt cha ph¸t triÓn m¹nh nhng rÊt quan träng. Ng«n ng÷ cña d©n ta cha thËt sù cã mét chç ®øng v÷ng ch¾c trong lßng ®êi sèng x· héi, lóc nµy thùc d©n Ph¸p thùc thi nhiÒu chÝnh s¸ch nh»m lµm lung lay b¶n s¾c v¨n ho¸ cña ngêi d©n ViÖt ta. Sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 tiÕng ViÖt mÆc dï ®· cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trong mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi nhng ë nhµ trêng phæ th«ng vai trß cña TiÕng vÉn cha ®îc kh¼ng ®Þnh. S¸ch gi¸o khoa tiÓu häc 1980 - 1981 d¹y TiÕng trong sù xen kÏ víi V¨n, trong ®ã TiÕng cha ®îc coi träng. HiÖn nay ë hÇu hÕt c¸c trêng s ph¹m ®· h×nh thµnh t¬ng ®èi nh÷ng lý thuyÕt vÒ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt. Bªn c¹nh ®ã, cã rÊt nhiÒu b¸o c¸o khoa häc trong c¸c cuéc héi th¶o vÒ ph¬ng ph¸p d¹y häc tiÕng ViÖt ®· gi¶i quyÕt ®¸ng kÓ mét sè tån t¹i trong viÖc d¹y - häc bé m«n nµy. Riªng vÊn ®Ò ph¸t triÓn vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. §· cã nh÷ng bµi viÕt, cña c¸c t¸c gi¶ Lý Toµn Th¾ng, NguyÔn V¨n Lîi “VÒ sù ph¸t triÓn cña ng«n ng÷ c¸c d©n téc thiÓu sè ë ViÖt Nam trong thÕ kØ XX”. Bµi viÕt ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng khÝa c¹nh nh: §Æc ®iÓm vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn céng ®ång c¸c d©n téc ViÖt Nam vµ lÞch sö h×nh thµnh c¸c ng«n ng÷ d©n téc ViÖt Nam, ®Æc ®iÓm vÒ d©n sè - téc ngêi vµ ®Þa lÝ - téc ngêi cña ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè ViÖt Nam, ®Æc ®iÓm vÒ ph¹m vi giao tiÕp cña ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè ë ViÖt Nam. C¸c t¸c gi¶ ®· lµm râ mét sè vÊn ®Ò kh¸ phøc t¹p cña viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho ®ång bµo DTTS ë níc ta, chØ ra nh÷ng tån t¹i trong viÖc ®a tiÕng phæ th«ng víi ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng ho¹ch ®Þnh cô thÓ cho t¬ng lai. Bªn c¹nh ®ã, c¸c t¸c gi¶ ®· chØ ra mét sè trë ng¹i, yÕu kÐm, h¹n chÕ cho sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p vÒ xu thÕ thèng hîp, quy tô lµ nh÷ng xu thÕ chñ yÕu trong sù ph¸t triÓn NNDTTS ë níc ta, xo¸ dÇn sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c thæ ng÷, ph¬ng ng÷. Ngoµi ra, cßn cã mét sè bµi viÕt “§êi sèng ng«n ng÷ cña ngêi Dao ë ViÖt Nam” (T¸c gi¶ NguyÔn H÷u Hoµnh, T¹ V¨n Th«ng), “Ng«n ng÷ trong gi¸o dôc ë vïng ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè ViÖt Nam” (T¸c gi¶ T¹ V¨n Th«ng - ViÖn ng«n ng÷ häc), “Ng«n ng÷ giao tiÕp trªn líp häc cña gi¸o viªn vµ häc sinh tiÓu häc hiÖn nay” (T¸c gi¶ §µo Th¶n), “Mét vµi nhËn xÐt vÒ n¨ng lùc sö dông tiÕng viÖt cña ®ång bµo d©n téc thiÓu sè ë T©y Nguyªn
vµ nh÷ng ¶nh hëng cña nã ®èi víi sù ph¸t triÓn” (T¸c gi¶ Mai V¨n M«). Bµi viÕt ®· cã sù ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ t×nh tr¹ng ®a v¨n ho¸, ®a ng«n ng÷ cña c¸c quèc gia. Vµ ®Ó tr¸nh tr×nh tr¹ng xung ®ét ng«n ng÷ dÉn ®Õn sù xung ®ét vÒ d©n téc, lµm bÊt æn vÒ chÝnh trÞ, ngêi ta ph¶i chän mét ng«n ng÷ ®Ó lµm ng«n ng÷ chung, ng«n ng÷ quèc gia (ë ViÖt Nam tiÕng ViÖt ®îc coi lµ tiÕng phæ th«ng - tiÕng dïng chung cña c¸c d©n téc trªn l·nh thç ViÖt Nam). Bªn c¹nh ®ã, t¸c gi¶ còng ®· thèng kª cô thÓ c¸c sè liÖu vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸, tr×nh ®é tiÕng phæ th«ng vµ t×nh tr¹ng häc sinh lu ban ë c¸c tØnh T©y Nguyªn, tõ ®ã t¸c gi¶ ®· ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p kh¸ thuyÕt phôc cho viÖc ph¸t triÓn n¨ng lùc sö dông tiÕng ViÖt cho ®ång bµo d©n téc thiÓu sè ë T©y Nguyªn. 3. Môc ®Ých nghiªn cøu Ph¸t hiÖn thùc tr¹ng vÒ khã kh¨n ng«n ng÷ cña häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè vïng T©y Nguyªn, t×m hiÓu nguyªn nh©n g©y ra thùc tr¹ng trªn. C¨n cø vµo néi dung, ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa cña bËc tiÓu häc nh»m t×m ra gi¶i ph¸p gióp cho häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc T©y Nguyªn më réng vèn tõ cña m×nh. 4. NhiÖm vô nghiªn cøu TiÕn hµnh kh¶o s¸t thùc tr¹ng viÖc d¹y vµ häc vÊn ®Ò më réng vèn tõ ®èi víi häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè T©y Nguyªn. X©y dùng ®îc nguyªn t¾c, lý thuyÕt vÊn ®Ò më réng vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc vïng T©y Nguyªn. §Ò xuÊt mét sè ph¬ng híng cã tÝnh kh¶ thi ®Ó thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh d¹y tiÕng ViÖt gióp häc sinh d©n téc më réng vèn tõ cña m×nh. Nªu mét vµi nhËn xÐt vÒ néi dung, ch¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa tiÓu häc 2000 ®èi víi viÖc më réng vèn tõ. 5. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu §èi tîng nghiªn cøu: Vèn tõ cña häc sinh ngêi d©n téc thiÓu sè T©y Nguyªn. Ph¹m vi nghiªn cøu: Vèn tõ cña häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc Ba Na, Gia Rai ë trªn ®Þa bµn tØnh Kon Tum. 6. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
- Ph¬ng ph¸p quan s¸t: Dù giê mét sè tiÕt d¹y bé m«n tiÕng ViÖt ë c¸c trêng tiÓu häc dµnh cho con em d©n téc thiÓu sè ®Ó t×m hiÓu kh¶ n¨ng vèn tõ hiÖn cã cña c¸c em trªn ®Þa bµn tØnh Kon Tum. - Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra b»ng phiÕu th¨m dß ý kiÕn: Sö dông c¸c phiÕu ®iÒu tra ®Ó th¨m dß ý kiÕn ®èi víi c¸c gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y bé m«n tiÕng ViÖt ë c¸c trêng tiÓu häc. - Ph¬ng ph¸p pháng vÊn: TiÕn hµnh gÆp gì trß chuyÖn vµ trao ®æi víi Ban gi¸m hiÖu, gi¸o viªn ®ang trùc tiÕp gi¶ng d¹y bé m«n tiÕng ViÖt ë mét sè trêng tiÓu häc trªn ®Þa bµn tØnh Kon Tum; c¸c c¸n bé chuyªn m«n Phßng phæ th«ng Së gi¸o dôc - §µo t¹o, c¸n bé chuyªn m«n Phßng gi¸o dôc huyÖn §¨k T« - TØnh Kon Tum theo phiÕu pháng vÊn ®· chuÈn bÞ tríc. - Ph¬ng ph¸p thèng kª: Ph©n tÝch vµ xö lý c¸c sè liÖu ®iÒu tra, ®Þnh híng c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu. - Ph¬ng ph¸p tæng hîp, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸. 7. C¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi 7.1. C¬ së lý luËn: - C¸ch hiÓu chung vÒ më réng vèn tõ: Më réng hay ph¸t triÓn vèn tõ cho häc sinh ®ã lµ yªu cÇu cñng cè vµ n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y - häc ng«n ng÷ cña ch¬ng tr×nh, theo c¸c møc ®é cã thÓ phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña tõng trêng (tr×nh ®é häc sinh, kh¶ n¨ng gi¸o viªn, trang thiÕt bÞ d¹y häc, c¬ së vËt chÊt…) - Mét sè ®Æc ®iÓm t©m lý cña häc sinh ngêi d©n téc thiÓu sè: Häc sinh tiÓu häc ngêi DTTS thêng gÆp khã kh¨n trong viÖc thiÕt lËp vµ duy tr× c¸c mèi quan hÖ víi gi¸o viªn vµ c¸c b¹n häc lµ ngêi Kinh. Khã thÝch øng víi m«i trêng míi nªn thêng rôt rÌ, sî sÖt, Ýt nãi vµ kh«ng hoµ ®ång víi c¸c b¹n. Häc sinh DTTS dÔ mÆc c¶m, tù ti v× c¶m thÊy m×nh lu«n thua kÐm mäi ngêi vµ hay gi÷ kho¶ng c¸ch. ë trêng häc, trong qu¸ tr×nh giao tiÕp c¸c em hay lóng tóng, vông vÒ vµ chØ ch¬i víi c¸c b¹n lµ ngêi d©n téc m×nh. 7.2. C¬ së thùc tiÔn: - Dùa trªn thùc tÕ kh¶ n¨ng vèn tõ hiÖn cã cña häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè.
8. CÊu tróc luËn v¨n Më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi. 2. LÞch sö vÊn ®Ò. 3. Môc ®Ých nghiªn cøu. 4. NhiÖm vô nghiªn cøu. 5. Kh¸ch thÓ vµ ®èi tîng nghiªn cøu. 6. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 7. C¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn. 8. CÊu tróc luËn v¨n. Ch¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò vÒ viÖc më réng vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc hiÖn nay. 1.1. ý nghÜa vµ tÇm quan träng ®èi víi vÊn ®Ò më réng vèn tõ cho häc sinh d©n téc thiÓu sè. TiÕng ViÖt lµ ng«n ng÷ phæ th«ng dïng chung cho tÊt c¶ c¸c d©n téc thiÓu sè ë ViÖt Nam. Nhng khã kh¨n hiÖn nay mµ ngµnh gi¸o dôc ph¶i ®¬ng ®Çu lµ n¨ng lùc tiÕng ViÖt cña häc sinh d©n téc thiÓu sè cßn ë møc rÊt thÊp. §Æc ®iÓm c tró võa ph©n t¸n, võa ®an xen cña ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè râ rµng cã ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn vÊn ®Ò ph¸t triÓn x· héi. Mµ ¶nh hëng nµy tríc hÕt lµ do vÊn ®Ò ng«n ng÷. Bëi v×, trong mét m«i trêng ®a d¹ng nh vËy, vÊn ®Ò ng«n ng÷ giao tiÕp sÏ lµ vÊn ®Ò næi lªn hµng ®Çu, nÕu nh kh«ng nãi lµ vÊn ®Ò mang tÝnh quyÕt ®Þnh. Trong thùc tÕ ë c¸c vïng d©n téc - miÒn nói níc ta, hiÖn nay kh«ng ph¶i n¬i nµo tiÕng phæ th«ng còng ®îc phæ biÕn vµ ph¸t triÓn gièng nhau. Thùc tÕ lµ, kh¶ n¨ng nãi vµ viÕt tiÕng phæ th«ng cña häc sinh ngêi d©n téc thiÓu sè trªn ®Þa bµn c¸c tØnh T©y Nguyªn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n mµ gi¸o dôc ë ®Þa ph¬ng vµ gi¸o dôc c¶ níc cÇn ph¶i ®Æc biÖt quan t©m. Cã mét thùc tÕ mµ chóng ta dÔ nhËn thÊy lµ hiÖn nay vèn tõ vùng tiÕng ViÖt cña häc sinh ngêi d©n téc cßn nhiÒu mÆt h¹n chÕ. Do nh÷ng kho¶ng c¸ch vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, ph©n bè d©n c, kinh tÕ, tr×nh ®é, d©n trÝ… khiÕn cho ®ång bµo d©n téc thiÓu sè cha thÓ tiÕp thu, vËn dông tèt tiÕng phæ th«ng trong sinh ho¹t cña m×nh. Do vËy, viÖc ph¸t triÓn vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc cã mét ý nghÜa quan träng, gióp cho c¸c em cã kh¶ n¨ng hoµ nhËp tèt víi sù ph¸t triÓn x· héi hiÖn nay. Qua ®ã xo¸ dÇn nh÷ng kho¶ng c¸ch ng«n ng÷ l©u
nay gi÷a c¸c d©n téc trªn ®Êt níc ta. Vµ chóng ta cã thÓ nãi, ph¸t triÓn ng«n ng÷ trong x· héi c¸c d©n téc thiÓu sè thùc chÊt lµ gãp phÇn ph¸t triÓn ®êi sèng c¸c d©n téc thiÓu sè. §©y lµ mét viÖc lµm thiÕt thùc cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. H¬n bao giê hÕt viÖc ®Çu t cho ph¸t triÓn, më réng vèn tõ ®èi víi häc sinh ngêi d©n téc thiÓu sè sÏ lµ nÒn t¶ng, ®éng lùc gióp cho sù ph¸t triÓn mäi mÆt cña ®ång bµo vïng d©n téc. Cïng víi tiÕng mÑ ®Î tõng d©n téc, kÕt hîp chÆt chÏ víi tiÕng phæ th«ng dïng chung cho c¸c céng ®ång d©n téc ViÖt Nam sÏ lµ c«ng cô cña t duy vµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn trong céng ®ång c¸c d©n téc thiÓu sè ë ViÖt Nam nãi chung vµ ë khu vùc T©y Nguyªn nãi riªng. 1.2. Nh÷ng c¬ së lý luËn ®èi víi viÖc më réng vèn tõ cho häc sinh ngêi d©n téc thiÓu sè. VÊn ®Ò ph¸t triÓn, më réng vèn tõ cho häc sinh d©n téc thiÓu sè cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng qui tr×nh, c¬ së khoa häc nhÊt ®Þnh. §©y kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc cã thÓ thùc hiÖn trong kho¶ng thêi gian ng¾n, mµ nã lµ c¶ mét qu¸ tr×nh l©u dµi ®Çu t, nghiªn cøu trªn nhiÒu ph¬ng diÖn kh¸c nhau. Bëi mét lÏ, häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè lµ mét ®èi tîng kh¸ ®Æc biÖt, do ®ã cÇn ph¶i cã sù t¸c ®éng ®Æc biÖt, phï hîp víi ®èi tîng nµy. 1.2.1. C¬ së ng«n ng÷ häc: Víi bÊt kú ®èi tîng häc sinh nµo th× viÖc cung cÊp vèn tõ ng÷ cho häc sinh còng cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng c¬ së nghiªn cøu khoa häc vÒ ng«n ng÷. Tõ lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cña ng«n ng÷, cho nªn viÖc hiÓu vµ vËn dông ®óng tõ tiÕng ViÖt trong giao tiÕp ®ãng mét vai trß rÊt quan träng. Ng«n ng÷ lµ mét lo¹i ký hiÖu ®Æc biÖt. ChÝnh v× vËy, tõ ng÷ lµ mét tÝn hiÖu mµ th«ng qua ®ã biÓu ®¹t díi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau. Th«ng thêng tõ, ng÷ cã c¸c ph¬ng diÖn dÔ nhËn thÊy, ®ã lµ mÆt biÓu ®¹t vµ mÆt ®îc biÓu ®¹t. MÆt biÓu ®¹t chÝnh lµ c¸c ®Æc ®iÓm h×nh thøc cña tõ nh: ®Æc ®iÓm ng÷ ©m, ®Æc ®iÓm ng÷ ph¸p. MÆt ®îc biÓu ®¹t cña tõ (néi dung ng÷ nghÜa) lµ mét hÖ thèng cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a nghÜa tõ vùng vµ nghÜa ng÷ ph¸p. Khi tõ ng÷ tham gia vµo ho¹t ®éng giao tiÕp th× b¶n th©n nã kh«ng cßn lµ nh÷ng ®¬n vÞ ng«n ng÷ “th« cøng” mµ ®îc ®Æt vµo trong hoµn c¶nh giao tiÕp nhÊt ®Þnh ®Ó bµy tá t×nh c¶m, th¸i ®é cña ngêi nãi ®èi víi hiÖn thùc vµ ®èi tîng giao tiÕp. Trong qu¸ tr×nh më réng vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc còng cÇn ph¶i ®Ò cËp tíi nghÜa cña tõ. Trong hµng lo¹t c¸c tõ kh¸c nhau ®ã th× nghÜa cña chóng cã mèi quan hÖ víi nhau. XÐt vÒ mÆt ng÷ nghÜa cã c¸c mèi quan hÖ: ®ång nghÜa, tr¸i nghÜa, trêng nghÜa. Nhê nh÷ng
mèi quan hÖ nµy mµ tõ ng÷ trë thµnh mét hÖ thèng rµng buéc lÉn nhau, khiÕn cho ng«n ng÷ trë nªn ®a d¹ng, phong phó, nhiÒu mµu s¾c. ë ®©y chóng ta cÇn quan t©m ®Õn ®èi tîng häc sinh tiÓu häc, ®Æc biÖt lµ häc sinh d©n téc thiÓu sè. Gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ph¶i tÝch cùc gi¶i nghÜa tõ cho häc sinh; cã sù liªn hÖ, so s¸nh, ®èi chiÕu vµ nÕu cã ®iÒu kiÖn vÒ thiÕt bÞ d¹y häc th× nªn sö dông c¸c lo¹i ph¬ng tiÖn d¹y häc hç trî trong qu¸ tr×nh d¹y. ë c¸c trêng tiÓu häc trªn ®Þa bµn tØnh Kon Tum khi gi¸o viªn d¹y bµi tËp ®äc vµ gi¶ng gi¶i c¸c tõ nh «ng kÐ, T©y ®ån, Thong manh… 38 th× häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè khã cã thÓ h×nh dung n¾m b¾t ®îc. §ã lµ chóng ta cha ®Ò cËp ®Õn nh÷ng yÕu tè H¸n ViÖt cã ë trong c¸c bµi tËp ®äc nh c¸c tõ : T×nh cê, chøng kiÕn, th¸n phôc, ®¹i tµi… 39 . §Ó gi¶i thÝch têng tËn cho c¸c em hiÓu “th¸n phôc” lµ ®¸nh gi¸ cao tµi n¨ng ngêi kh¸c, trong trêng hîp nµo th× chóng ta cã thÓ sö dông tõ nµy kh«ng ph¶i lµ ®¬n gi¶n ®èi víi häc sinh d©n téc. Cã lÏ, tõ khi chËp ch÷ng biÕt ®i cho ®Õn khi trëng thµnh c¸c em häc sinh d©n téc chØ biÕt nh÷ng dßng s«ng ch¶y xiÕt, m¸i nhµ r«ng lµm n¬i tô héi cña d©n lµng, nh÷ng c¸nh rõng b¹t ngµn cña m×nh mµ th«i. V× thÕ, ph¸t triÓn vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc kh«ng thÓ kh«ng lu ý ®Õn ®iÒu nµy. 1.2.2. C¬ së phi ng«n ng÷: ViÖc ph¸t triÓn vèn tõ cho häc sinh lµ mét vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau. Khi cung cÊp vèn tõ ng÷ cho häc sinh ngoµi c¨n cø trªn c¬ së ng«n ng÷ häc, chóng ta còng ®Æc biÖt chó träng ®Õn ph¬ng diÖn phi ng«n ng÷ nh: ®èi tîng häc sinh, c¸c m«n häc cã liªn quan vµ m«i trêng x· héi. §Ó tiÕp nhËn vµ lÜnh héi nhanh nhÊt vèn tõ ng÷, mäi ngêi ph¶i tu©n theo quy luËt t duy, t©m lý nhÊt ®Þnh. V× thÕ, viÖc ph¸t triÓn vèn tõ cho häc sinh còng cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng quy luËt ®ã. YÕu tè kh¸ c¬ b¶n cña ph¬ng diÖn nµy lµ ®èi tîng häc sinh. Chó ý ®Õn ®Æc ®iÓm t©m lý, t duy cña häc sinh tiÓu häc lµ mét trong nh÷ng c¬ së khoa häc gióp cho chóng ta cã nh÷ng biÖn ph¸p t¸c ®éng ®óng ®¾n. Tuy nhiªn hiÖn nay ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa tiÓu häc cßn kh¸ nÆng nÒ, häc sinh sÏ rÊt mÖt mái víi khèi lîng c«ng viÖc nh vËy, e r»ng kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña trÎ sÏ kh«ng cßn. ViÖc häc sinh trong mét tuÇn ph¶i liªn tôc kiÓm tra chÝn m«n, líp 1, 2 còng gièng nh c¸c líp 3, 4 ,5 lµ kh«ng hîp lý.
Trong ph¹m vi luËn v¨n nµy th× häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè l¹i lµ mét ®èi tîng nghiªn cøu ®Æc biÖt. Tríc khi bíc vµo ®Çu cÊp tiÓu häc, häc sinh ngêi d©n téc thiÓu sè hÇu nh kh«ng cã m«i trêng lµm quen víi tiÕng ViÖt. §©y lµ mét ®iÒu kh¸ c¨n b¶n víi häc sinh tiÓu häc DTTS, c¶n trë rÊt lín ®èi víi qu¸ tr×nh tiÕp thu tiÕng ViÖt cña c¸c em. Vµ dÔ hiÓu khi c¸c em rÊt tù ti, mÆc c¶m, øc chÕ t©m lý khi ®Õn trêng. §èi víi vÊn ®Ò nµy, ngêi gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y cho c¸c em cÇn cã sù ®éng viªn, khuyÕn khÝch kÞp thêi ®Ó c¸c em m¹nh d¹n tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh vµ ®Æc biÖt ph¶i tÕ nhÞ. YÕu tè thø hai kh«ng kÐm phÇn quan träng trong viÖc ph¸t triÓn vèn tõ cho häc sinh ®ã lµ mèi quan hÖ gi÷a ng«n ng÷ vµ V¨n häc. Mét t¸c phÈm V¨n häc dï ®îc viÕt díi bÊt cø h×nh thøc nµo ®i ch¨ng n÷a còng ph¶i cÇn ®Õn c«ng cô ®¾c lùc ®ã lµ ng«n ng÷. Cã mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy, tríc khi c¸c em häc sinh tiÓu häc biÕt viÕt th× c¸c em ®· biÕt nãi. C¸i vèn tõ vùng Ýt ái Êy dï sao còng lµ bíc khëi ®Çu thuËn lîi cho c¸c em tríc khi ®Õn trêng. V× thÕ, ng«n ng÷ vµ V¨n häc khã cã thÓ t¸ch rêi nhau trong qu¸ tr×nh d¹y häc ë trêng phæ th«ng. Häc sinh tiÓu häc ngoµi viÖc ®îc nhµ trêng cung cÊp kiÕn thøc s¬ gi¶n vÒ tiÕng ViÖt th× c¸c em cßn ®îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc vÒ V¨n häc qua c¸c bµi tËp ®äc (V¨n xu«i, th¬ ). Chóng ta cã thÓ minh häa ®iÒu nµy nh sau: Qu¹t cho bµ ngñ “¥i chÝch choÌ ¬i! Chim ®õng hãt n÷a Bµ em èm råi, LÆng cho bµ ngñ. Bµn tay bÐ nhá VÉy qu¹t thËt ®Òu NgÊn n¾ng thiu thiu §Ëu trªn têng tr¾ng. C¨n nhµ ®· v¾ng Cèc chÐn n»m im. §«i m¾t lim dim Ngñ ngon bµ nhÐ.
Hoa cam hoa khÕ ChÝn lÆng trong vên, Bµ m¬ tay ch¸u Qu¹t ®Çy h¬ng th¬m”. (Th¹ch Quý, TiÕng ViÖt 3, tËp 1, trang 23) ë ®©y häc sinh ®îc lµm quen víi bµi th¬ mét c¸ch tù nhiªn, trong s¸ng, nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh ®Ñp trong bµi th¬ gãp phÇn båi ®¾p t©m hån tuæi th¬ hån nhiªn cña c¸c em. HoÆc trong phÇn LuyÖn tõ vµ c©u th× s¸ch gi¸o khoa còng ®· thÓ hiÖn râ sù kÕt hîp gi÷a kiÕn thøc tiÕng ViÖt vµ V¨n häc nh: T×m c¸c h×nh ¶nh so s¸nh trong nh÷ng c©u th¬, c©u v¨n díi ®©y: “Em yªu nhµ em Hµng xoan tríc ngâ Hoa xao xuyÕn në Nh m©y tõng chïm” (T« Hµ) Mçi bµi tËp ®äc ®îc häc, c¸c em sÏ ®îc biÕt thªm nhiÒu tõ míi. §iÒu nµy sÏ gióp cho c¸c em cã thÓ biÕt c¸ch vËn dông vµo trong ho¹t ®éng giao tiÕp mét c¸ch linh ho¹t, chÝnh x¸c. §©y còng lµ mét trong nh÷ng mong muèn tÝch cùc cña ngêi biªn so¹n ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa tiÓu häc, ®ã lµ vÊn ®Ò tÝch hîp c¸c ph©n m«n trong qu¸ tr×nh d¹y häc. Vèn tõ cña häc sinh sÏ ®îc h×nh thµnh, tÝch lòy, ph¸t triÓn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng trong ®êi sèng nh lao ®éng, nhËn thøc, c¶i t¹o thÕ giíi kh¸ch quan cña con ngêi. N¨ng lùc sö dông ng«n ng÷ cña häc sinh cã ®îc ph¸t huy hay kh«ng ph¶i phô thuéc vµ th«ng qua ho¹t ®éng giao tiÕp trong nhµ trêng vµ ngoµi x· héi. Ho¹t ®éng giao tiÕp lµ ho¹t ®éng ®Æc trng cña con ngêi, cã quan hÖ trùc tiÕp, quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc ng«n ng÷ nãi chung vµ n¨ng lùc tõ ng÷ nãi riªng. Th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng cña ng«n ng÷ trong nh÷ng m«i trêng nh vËy sÏ gióp cho vèn tõ ng÷ cña c¸c em ngµy cµng ®îc tÝch luü vµ trë nªn phong phó h¬n. Vèn tõ nµy còng ®îc tËp hîp thµnh mét hÖ thèng dùa trªn nh÷ng quan hÖ nhÊt ®Þnh. Khi vËn dông ng«n ng÷ vµo thùc tÕ - ch¼ng h¹n nh lµm mét bµi TËp lµm v¨n, Ýt nhiÒu c¸c em sÏ cã sù lùa chän nh÷ng tõ ng÷ thÝch hîp nhÊt trong vèn tõ ng÷ cña riªng m×nh. Nh vËy, tõ vùng trong ®Çu ãc
mçi c¸ nh©n lµ mét biÓu hiÖn cô thÓ hÖ thèng tõ vùng cña ng«n ng÷. Tuú theo løa tuæi, tr×nh ®é, sù hiÓu biÕt kh¸c nhau mµ cã sù kh¸c nhau vÒ chÊt vµ lîng. Nãi tãm l¹i, tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu võa tr×nh bµy lµ c¬ së cña viÖc lùa chän, s¾p xÕp, tæ chøc vµ kiÓm so¸t viÖc ph¸t triÓn vèn tõ ng÷ cho häc sinh. SÏ cã nh÷ng c¬ së ®îc chó träng nhiÒu h¬n trong qu¸ tr×nh vËn dông (®èi tîng nghiªn cøu cña chóng ta lµ häc sinh d©n téc thiÓu sè), do vËy cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p t¸c ®éng thÝch hîp h¬n. ChÝnh v× ®iÒu ®ã, t©m lý tiÕp nhËn trong qu¸ tr×nh d¹y häc cña ®èi tîng nµy cÇn ®îc ®Æc biÖt chó träng, lµm sao ®¸p øng ®îc c¸c quy luËt d¹y häc vµ môc tiªu cña cÊp häc, xem xÐt nã trong toµn bé c¬ cÊu vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng. 1.3. Kh¶ n¨ng tõ vùng ban ®Çu cña häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc. ë ®©y chóng t«i muèn ®Ò cËp ®Õn giai ®o¹n tríc khi bíc vµo líp 1 cña häc sinh d©n téc thiÓu sè (giai ®o¹n tiÒn häc ®êng). Vèn tõ ng÷ ban ®Çu mµ c¸c em tÝch luü ®îc tríc khi ®Õn trêng cã ý nghÜa rÊt lín ®Õn kÕt qu¶ häc tËp tiÕng ViÖt vµ c¸c m«n häc kh¸c. Th«ng thêng ®èi víi häc sinh tiÓu häc ngêi Kinh, tríc khi bíc vµo líp 1 c¸c em ®· t¹o dùng ®îc cho m×nh mét sè vèn tõ nhÊt ®Þnh. Häc sinh ngêi Kinh cã m«i trêng giao tiÕp tiÕng ViÖt kh¸ thuËn lîi, c¸c em cã ®Çy ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn vèn tiÕng ViÖt cña m×nh nh: §iÒu kiÖn gia ®×nh, x· héi ph¸t triÓn, m«i trêng ®a d¹ng… do vËy c¸c em n¾m b¾t c¸ch thøc nãi n¨ng rÊt nhanh. §èi víi mét em nhá ngêi Kinh th× kho¶ng 3 tuæi c¸c em ®· cã thÓ nãi ®îc nh÷ng c©u kh¸ hoµn chØnh theo ®óng quy t¾c ng÷ ph¸p tiÕng ViÖt. VÝ dô: - Sao Ba kh«ng mua b¸nh cho con? (Râ rµng ®©y lµ mét c©u hái ®óng quy t¾c trong tiÕng ViÖt) hoÆc c¸c em ®· cã thÓ so s¸nh: - Trêng b¹n T©n kh«ng ®Ñp b»ng trêng con. (§©y lµ mét c©u ®¬n hoµn chØnh trong tiÕng ViÖt) Ngoµi ra ë ®é tuæi nµy c¸c em ®· cã thÓ kÓ chuyÖn, ®äc th¬ lu lo¸t vµ kh¸ diÔn c¶m. Ngîc l¹i víi häc sinh ngêi Kinh, c¸c em häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè vïng s©u, vïng xa kh«ng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¹o dùng cho m×nh vèn liÕng vÒ tõ, ng÷ tiÕng ViÖt (tiÕng phæ th«ng). ë ®©y cã thÓ chØ ra mét sè nguyªn nh©n nh sau: HÇu nh ®¹i ®a sè c¸c em häc sinh d©n téc ®Òu ë víi gia ®×nh c¸ch xa trung t©m thÞ trÊn, thÞ x· . Do vËy, ®iÒu kiÖn ®Ó giao tiÕp tiÕng ViÖt cña hä kh«ng cã. §a phÇn c¸c hé ngêi
d©n téc lµ hé nghÌo, ®êi sèng kinh tÕ chñ yÕu dùa vµo nÕp sèng n¬ng rÉy l¹c hËu. V× thÕ, c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn thanh, truyÒn h×nh còng rÊt Ýt, ®êi sèng v¨n ho¸ bÞ h¹n chÕ, ¶nh hëng rÊt lín ®Õn sù giao lu gi÷a ngêi d©n téc vµ ngêi Kinh. Tõ khi míi sinh ra, trong m«i trêng sèng h¹n hÑp cña m×nh, c¸c em häc sinh ngêi d©n téc ®· kh«ng hÒ biÕt g× vÒ tiÕng ViÖt. Trong sinh ho¹t gia ®×nh, sinh ho¹t céng ®ång t¹i lµng ®Òu sö dông tiÕng mÑ ®Î. ViÖc sö dông tiÕng mÑ ®Î trong giao tiÕp lµ cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa thiÕt thùc vÒ vÊn ®Ò gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. ThÕ nhng, nÕu chóng ta l¹m dông nã mäi lóc mäi n¬i sÏ rÊt khã kh¨n cho ngêi ®ång bµo d©n téc thiÓu sè tiÕp cËn tri thøc tiÕng ViÖt, ®Æc biÖt lµ kh«ng thÓ hßa nhËp vµ theo kÞp ®µ ph¸t triÓn rÊt nhanh cña x· héi hiÖn nay. Suy cho cïng, cã mét thùc tÕ lµ tríc khi bíc vµo líp 1, häc sinh ngêi d©n téc thiÓu sè rÊt h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng sö dông tiÕng ViÖt. §iÒu nµy lµ c¶n trë kh«ng nhá cho qu¸ tr×nh häc tËp cña c¸c em t¹i nhµ trêng tiÓu häc. Nh÷ng nhËn ®Þnh trªn ®îc thÓ hiÖn kh¸ râ ë kÕt qu¶ häc tËp cña c¸c em t¹i c¸c m«n häc ë nhµ trêng tiÓu häc vµ ®Æc biÖt lµ m«n tiÕng ViÖt. Cô thÓ: Kú thi tèt nghiÖp tiÓu häc n¨m häc 2002 - 2003 ®îc tæ chøc t¹i tØnh Kon Tum. Tæng sè häc sinh tiÓu häc toµn tØnh lµ 9639, trong ®ã häc sinh d©n téc lµ 5323, ®©y lµ mét tû lÖ häc sinh d©n téc ®Õn trêng kh¸ cao. Nhng kÕt qu¶ cña kú thi l¹i khiÕn cho c«ng t¸c gi¸o dôc t¹i Kon Tum suy nghÜ. Chóng ta xem b¶ng sau: B¶ng 1.1. KÕt qu¶ kú thi tèt nghiÖp tiÓu häc tØnh Kon Tum 2002 - 2003 Lo¹i HS ngêi Kinh TØ lÖ % HSDTTS TØ lÖ % Giái 212 4,91 17 0,17 Kh¸ 3032 70,4 1241 12,8 TB 1068 24,7 3988 41,3 ë b¶ng trªn ®èi chiÕu tØ lÖ gi÷a häc sinh tiÓu häc ngêi Kinh vµ häc sinh tiÓu häc ngêi DTTS, chóng ta thÊy r»ng tØ lÖ häc sinh giái ngêi Kinh gÊp kho¶ng 12 lÇn so víi HSDTTS. Trong khi ®ã xÕp lo¹i trung b×nh th× HSDTTS l¹i h¬n kho¶ng 3,7 lÇn so víi häc sinh ngêi Kinh. KÕt qu¶ nµy cho thÊy, häc lùc gi÷a häc sinh d©n téc vµ häc sinh ngêi Kinh cã kho¶ng c¸ch kh¸ chªnh lÖch.
§Ó cã c¸i nh×n râ rµng h¬n, gióp Ých cho viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi, chóng ta cã thÓ tham kh¶o b¶ng thèng kª ®iÓm thi m«n tiÕng ViÖt, kú thi tèt nghiÖp tiÓu häc n¨m 2003 ®îc tæ chøc t¹i HuyÖn §¨k Hµ - TØnh Kon Tum: B¶ng 1.2. §iÓm thi m«n tiÕng ViÖt n¨m 2003 t¹i §¾k Hµ - Kon Tum §iÓm §iÓm díi 5 §iÓm 7 trë lªn HS HS ngêi Kinh 2 340 HSDTTS 12 50 Nh×n vµo b¶ng trªn chóng ta thÊy riªng ®iÓm 7 trë lªn th× häc sinh ngêi Kinh gÊp kho¶ng 7 lÇn so víi häc sinh d©n téc, cßn häc sinh d©n téc ®iÓm 5, ®iÓm 6 rÊt nhiÒu. Thùc tÕ ®iÓm nµy còng cha ph¶i lµ kÕt qu¶ thùc chÊt cña c¸c em häc sinh d©n téc. Qua nh÷ng sè liÖu thèng kª trªn, chóng ta dÔ dµng h×nh dung ra thùc tr¹ng häc tËp hiÖn nay cña c¸c em häc sinh tiÓu häc ngêi DTTS, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng sö dông tiÕng ViÖt. Víi nh÷ng lçi sai c¬ b¶n vÒ quy t¾c chÝnh t¶, quy t¾c ng÷ ph¸p ®· khiÕn cho c¸c em cã ®îc ®iÓm sè kh«ng cao. 1.4. Mét sè ®iÓm t¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt trong viÖc më réng vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè víi häc sinh tiÓu häc ngêi Kinh. Häc sinh tiÓu häc ngêi Kinh vµ häc sinh tiÓu häc ngêi DTTS ®Òu cïng mét ®èi tîng mµ ch¬ng tr×nh häc ë nhµ trêng tiÓu häc cïng t¸c ®éng. Môc tiªu cña m«n tiÕng ViÖt híng tíi hai ®èi tîng nµy lµ: h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë häc sinh c¸c kü n¨ng sö dông tiÕng ViÖt (nghe, nãi, ®äc, viÕt) ®Ó häc tËp vµ giao tiÕp trong c¸c m«i trêng ho¹t ®éng cña løa tuæi. Bªn c¹nh ®ã, cßn cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc s¬ gi¶n vÒ tiÕng ViÖt vµ nh÷ng hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ x· héi, tù nhiªn vµ con ngêi, vÒ v¨n ho¸, V¨n häc cña ViÖt Nam vµ níc ngoµi. §Æc biÖt lµ môc tiªu kh«ng thÓ thiÕu cña bé m«n lµ båi dìng t×nh yªu tiÕng ViÖt vµ h×nh thµnh thãi quen gi÷ g×n sù trong s¸ng, giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt, gãp phÇn h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi ViÖt Nam ®¸p øng yªu cÇu x· héi hiÖn ®¹i. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt ë tiÓu häc ®· n¶y sinh mét sè trêng hîp buéc nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc ®Æc biÖt quan t©m. Cô thÓ lµ, häc sinh tiÓu häc ngêi Kinh cã nh÷ng thuËn lîi kh¸ c¬ b¶n tríc khi vµo líp 1. C¸c em häc sinh ngêi Kinh cã ®îc m«i trêng sèng, m«i trêng x· héi tèt h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c em häc sinh ngêi
d©n téc. Ngay tõ trong giai ®o¹n cha ®Õn trêng c¸c em ®· ®îc tiÕp xóc víi tiÕng ViÖt thêng xuyªn vµ lÜnh héi kh¸ nhanh. Gia ®×nh c¸c em chñ yÕu tËp trung ë c¸c vïng trung t©m thÞ trÊn, thÞ x·. §iÒu nµy t¸c ®éng rÊt lín ®Õn n¨ng lùc sèng, n¨ng lùc häc tËp cña c¸c em. Trong khi ®ã, c¸c em häc sinh d©n téc thiÓu sè ®a phÇn lµ nh÷ng hé gia ®×nh nghÌo, sèng c¸ch xa trung t©m HuyÖn, thiÕu thèn vÒ nhiÒu mÆt vµ ®Æc biÖt lµ rÊt Ýt cã c¬ héi tiÕp xóc víi tiÕng ViÖt tríc khi ®Õn trêng. Bíc vµo líp 1 trong khi häc sinh ngêi Kinh ®· cã ®îc mét vèn liÕng tiÕng ViÖt nhÊt ®Þnh th× häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè l¹i qu¸ h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc tiÕng ViÖt. TiÕng ViÖt víi häc sinh ngêi DTTS kh«ng kh¸c g× ngo¹i ng÷ thø hai cïng víi tiÕng Anh. §©y lµ trë ng¹i rÊt lín cho c¸c em trong viÖc häc tËp c¸c m«n häc kh¸c khi kh«ng cã kiÕn thøc c¬ b¶n, nÒn t¶ng lµ tiÕng ViÖt. §Ó viÖc gi¸o dôc tiÕng ViÖt ®¹t hiÖu qu¶ th× víi ®èi tîng nµy gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y cÇn cã sù quan t©m, ®éng viªn vµ ®Æc biÖt lµ cã c¸ch thøc truyÒn ®¹t hîp lý míi mong cã kÕt qu¶ thiÕt thùc. NÕu líp häc võa cã häc sinh ngêi Kinh, võa cã häc sinh ngêi d©n téc, gi¸o viªn nªn bè trÝ cho c¸c em ngåi xen kÏ nhau. ViÖc s¾p xÕp nh vËy sÏ ®em l¹i nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc. Thø nhÊt, c¸c em häc sinh d©n téc sÏ kh«ng c¶m thÊy m×nh bÞ ph©n biÖt ®èi xö, do ®ã sÏ thÊy tù tin h¬n. Thø hai, nÕu c¸c em häc sinh d©n téc ngåi gÇn nhau sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c em trao ®æi víi nhau b»ng tiÕng mÑ ®Î, ®iÒu nµy ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ng«n ng÷ tiÕng ViÖt cña chóng ta. Thø ba, khi ngåi c¹nh c¸c b¹n häc sinh ngêi Kinh sÏ lµ c¬ héi cho c¸c em häc sinh d©n téc trau dåi vèn ng«n ng÷ tiÕng ViÖt cßn h¹n chÕ cña m×nh. Thø t, viÖc bè trÝ chç ngåi trong líp häc nh vËy sÏ gióp c¸c em häc sinh ngêi Kinh vµ häc sinh ngêi d©n téc thiÓu sè “xÝch gÇn” nhau h¬n vÒ con ngêi, vÒ lèi sèng vµ vÒ v¨n ho¸ nãi chung. Trong khi ®iÒu kiÖn häc tËp cña häc sinh ngêi Kinh kh¸ thuËn lîi th× ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt trêng líp cña häc sinh ngêi DTTS ®a phÇn lµ tranh tre v¸ch nøa, bµn ghÕ kÐm chÊt lîng, thiÕu ph¬ng tiÖn d¹y häc, ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn qu¸ tr×nh häc tËp cña c¸c em. Ngoµi ra, ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè (tiÕng mÑ ®Î cña häc sinh d©n téc) cã vÞ thÕ thÊp h¬n so víi tiÕng ViÖt. TiÕng ViÖt do cã ph¹m vi sö dông réng lín, thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng hÕt søc quan träng víi t c¸ch nh: Ng«n ng÷ phæ th«ng - ph¬ng tiÖn giao tiÕp gi÷a c¸c d©n téc, ng«n ng÷ quèc gia cña Nhµ níc ViÖt Nam ®éc lËp, thèng nhÊt, ng«n ng÷ trong hµnh chÝnh, ph¸p luËt, gi¸o dôc, ®èi ngo¹i. Trong sù ph©n c«ng x· héi, ng«n ng÷ DTTS kh«ng cã c¸c chøc n¨ng x· héi nh tiÕng ViÖt.
Vµ mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy ng«n ng÷ DTTS chñ yÕu thùc hiÖn chøc n¨ng giao tiÕp trong néi bé, ®îc dïng h¹n chÕ trong giao tiÕp gia ®×nh, lµng b¶n, trong néi bé céng ®ång téc ngêi lµ tiÕng £ §ª, Ba Na, Gia Rai ë T©y Nguyªn. §iÒu nµy cã ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn qu¸ tr×nh lÜnh héi tiÕng ViÖt cña häc sinh d©n téc thiÓu sè.
Ch¬ng 2: VÊn ®Ò d¹y më réng vèn tõ cho häc sinh tiÓu häc ngêi d©n téc thiÓu sè t©y nguyªn. 2.1. Thùc tr¹ng d¹y häc tiÕng ViÖt vµ vÊn ®Ò d¹y më réng vèn tõ hiÖn nay cho häc sinh d©n téc. 2.1.1. ThuËn lîi: VÊn ®Ò d¹y häc tiÕng ViÖt cho häc sinh d©n téc cã mét thuËn lîi v« cïng to lín ®ã lµ ®îc sù quan t©m s©u s¾c cña §¶ng, Nhµ níc vµ cña Ngµnh gi¸o dôc. D¹y tiÕng ViÖt cho häc sinh d©n téc thiÓu sè lµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ng«n ng÷ v¨n ho¸ d©n téc cña Nhµ níc ta. Lµm tèt ®iÒu nµy chÝnh lµ chóng ta ®ang ra søc b¶o tån, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng tõng d©n téc, lµm cho c¸c d©n téc ®Òu ph¸t triÓn. Gi¸o dôc ViÖt Nam x¸c ®Þnh râ vÊn ®Ò d¹y häc tiÕng ViÖt cho häc sinh d©n téc thiÓu sè lµ rÊt quan träng. ChÝnh v× thÕ mµ viÖc gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt vµ ng«n ng÷ c¸c d©n téc thiÓu sè ®· ®îc ghi thµnh luËt: “C¸c d©n téc thiÓu sè cã quyÒn sö dông tiÕng nãi ch÷ viÕt cña d©n téc m×nh cïng víi tiÕng ViÖt ®Ó thùc hiÖn gi¸o dôc tiÓu häc” (§iÒu 4, ch¬ng 1; LuËt phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc, 1991) hay: “TiÕng ViÖt lµ ng«n ng÷ chÝnh thøc dïng trong nhµ trêng” (§iÒu 5; LuËt gi¸o dôc, 1998) ë trêng häc, viÖc d¹y häc tiÕng ViÖt ®èi víi häc sinh d©n téc thiÓu sè lu«n ®îc x¸c ®Þnh lµ rÊt quan träng. Chóng ta ®· thÓ hiÖn sù quan t©m ®Õn gi¸o dôc tiÕng ViÖt cho häc sinh d©n téc thiÓu sè b»ng c¸ch chuÈn bÞ kh¶ n¨ng tiÕng ViÖt cho c¸c em tríc khi vµo líp 1 vµ m«n tiÕng ViÖt ë bËc tiÓu häc. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë ch¬ng tr×nh 120 tuÇn (¸p dông tõ n¨m häc 1987 - 1988; dµnh cho häc sinh biÕt Ýt hoÆc kh«ng biÕt tiÕng ViÖt, Ýt cã thêi gian häc tËp, ë nh÷ng n¬i ®iÒu kiÖn gi¸o dôc khã kh¨n vµ chñ yÕu ë c¸c vïng d©n téc thiÓu sè). Ch¬ng tr×nh nµy ®· híng tíi nh÷ng häc sinh cã tiÕng mÑ ®Î kh«ng ph¶i lµ tiÕng ViÖt, nªn néi dung häc tËp vµ yªu cÇu cÇn ®¹t thÊp h¬n b×nh thêng, chó träng ®Õn viÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh tiÕng ViÖt, ®ång thêi trong s¸ch gi¸o khoa cã nhiÒu ng÷ liÖu g¾n víi thùc tÕ cuéc sèng cña mét sè d©n téc. Nh÷ng thuËn lîi hÕt søc c¬ b¶n mµ häc sinh DTTS trong qu¸ tr×nh häc tËp tiÕng ViÖt ë nhµ trêng lµ ®îc Nhµ níc chóng ta hÕt søc quan t©m vµ t¹o ®iÒu kiÖn. Nhng bªn c¹nh ®ã, hiÖn nay kh¶ n¨ng häc tËp tiÕng ViÖt cña häc sinh DTTS cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n.
2.1.2. Khã kh¨n: D¹y häc tiÕng ViÖt ®èi víi häc sinh DTTS lu«n ®îc x¸c ®Þnh lµ rÊt quan träng; tiÕng ViÖt võa lµ m«n häc, võa lµ ng«n ng÷ chÝnh thøc ®Ó gi¸o dôc. NÕu häc sinh kh«ng biÕt tiÕng ViÖt th× c«ng viÖc tiÕn hµnh d¹y häc sÏ ngõng l¹i, ®©y lµ ®iÒu hiÓn nhiªn. Nhng cho ®Õn nay, khu vùc T©y Nguyªn nãi chung, tØnh Kon Tum nãi riªng cha n¬i nµo thùc thi mét c¸ch cã hiÖu qu¶ gi¸o dôc trong viÖc n©ng cao tr×nh ®é tiÕng ViÖt cña häc sinh DTTS. ViÖc d¹y vµ häc ®èi víi ®èi tîng nµy cßn thÊp qua c¸c b¸o c¸o vÒ gi¸o dôc vïng s©u, vïng xa. HiÖn nay, häc sinh DTTS bËc tiÓu häc ®a sè cha ®¹t yªu cÇu c¬ b¶n vÒ c¸c kÜ n¨ng b¾t buéc häc sinh tiÓu häc ph¶i ®¹t ®îc nh: nghe, nãi, ®äc, viÕt ë bé m«n tiÕng ViÖt. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho häc sinh DTTS khã cã thÓ tiÕp thu tri thøc nh÷ng m«n häc kh¸c trong qu¸ tr×nh häc tËp ë nhµ trêng tiÓu häc. Song song bªn c¹nh ®ã, viÖc ch¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa ¸p dông c¸c m«n häc nh: To¸n, Tù nhiªn - X· héi, §¹o ®øc… ®Òu dung chung cho c¶ níc lµ thËt sù cha hîp lý. MÆc dï ®îc sù quan t©m ®Æc biÖt cña x· héi nhng thùc tÕ gi¶ng d¹y ®èi tîng häc sinh DTTS lµ mét bµi to¸n nan gi¶i cho nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc. Ngµnh gi¸o dôc ®· triÓn khai rÊt nhiÒu ch¬ng tr×nh, dù ¸n nhng kÕt qu¶ thu ®îc vÉn cha kh¶ quan. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë ch¬ng tr×nh 120 tuÇn (¸p dông tõ n¨m häc 1987 - 1988; dµnh cho häc sinh biÕt Ýt hoÆc kh«ng biÕt tiÕng ViÖt, Ýt cã thêi gian häc tËp, ë nh÷ng n¬i ®iÒu kiÖn gi¸o dôc khã kh¨n, ë nh÷ng vïng ®ång bµo DTTS). Ch¬ng tr×nh híng tíi nh÷ng häc sinh cã tiÕng mÑ ®Î kh«ng ph¶i tiÕng ViÖt, néi dung häc tËp vµ c¸c yªu cÇu cÇn ®¹t thÊp h¬n b×nh thêng, s¸ch gi¸o khoa cã nhiÒu ng÷ liÖu g¾n víi thùc tÕ ®êi sèng sinh ho¹t cña c¸c d©n téc… Tuy nhiªn, viÖc rót bít thêi gian häc ë ch¬ng tr×nh 120 tuÇn cha ®îc coi lµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu, thay v× chóng ta t¨ng thêi gian häc cho häc sinh DTTS th× l¹i rót bít thêi lîng. HiÖn nay tr×nh ®é, n¨ng lùc sö dông tiÕng ViÖt (tiÕng phæ th«ng) cña häc sinh DTTS cßn mét kho¶ng c¸ch kh¸ xa so víi häc sinh ngêi Kinh. Trong qu¸ tr×nh sö dông tiÕng ViÖt, c¸c em häc sinh DTTS ®· m¾c ph¶i nh÷ng lçi c¬ b¶n thêng gÆp. VÝ dô nh: - Thêng xuyªn nãi vµ viÕt thiÕu dÊu: ● Hai con ngêi - hai con ng¬i (sai) ● Ch¹y - ch¸y (sai) ● Uèng - u«ng (sai) - Kh«ng ph©n biÖt ®îc danh tõ chung, danh tõ riªng vµ c¸ch thøc viÕt hoa:
● ViÖt Nam - viÖt nam (sai) - Trong khi nãi thêng kh«ng cã chñ ng÷, vÞ ng÷: ● T¹i sao h«m qua em nghØ häc? ● Xa l¾m ( Nhµ em xa l¾m! kh«ng ®i häc ®îc) - Kh¶ n¨ng diÔn ®¹t kh«ng tèt, lêi v¨n rêm rµ, khã hiÓu: Díi ®©y lµ trÝch ra tõ mét bµi kiÓm tra cña mét em häc sinh ngêi DTTS, líp 3. §Ò ra: “H·y kÓ l¹i mét buæi biÓu diÔn nghÖ thuËt mµ em ®îc xem” [36]. Bµi lµm cã ®o¹n viÕt: “Trêi tèi h«m qua nhµ em ®i xem ca sü h¸t. §«ng ngêi ®øng ngåi giµnh nhau. Em cña em khãc kh«ng chÞu xem. Bè mÑ em ph¶i vÒ tríc, sau ®ã em buån ngñ nªn vÒ lu«n.” - ViÕt sai chÝnh t¶: ● Chim sÎ - Chim xÎ (sai) ● Chan chøa - tran chøa, chang chøa (sai) Nh÷ng tån t¹i nªu trªn ®· ®îc ph¶n ¸nh kh¸ ®Çy ®ñ theo b¶ng sè liÖu thèng kª sau: B¶ng 2.1. T×nh h×nh häc sinh phæ th«ng trong ®é tuæi huy ®éng ra líp CÊp häc Tæng sè häc sinh HSDTTS TØ lÖ % TiÓu häc 61.309 39.031 63,6 THCS 25.047 10.381 41,4 THPT 6.841 746 10,9 (Theo sè liÖu b¸o c¸o ®Çu n¨m häc 2001- 2002 cña Së gi¸o dôc & §µo t¹o TØnh Kon Tum) Nh×n b¶ng thèng kª nµy, mét ®iÒu rÊt dÔ thÊy lµ: ë cÊp häc cµng cao, sè häc sinh trong ®é tuæi huy ®éng ®îc ra líp cµng thÊp. §Æc biÖt, sè häc sinh ngêi DTTS ë cÊp THPT chØ cã 10,9%, trong khi cÊp tiÓu häc lµ 63,6%, tØ lÖ häc sinh gi¶m ®¸ng kÓ. B¶ng 2.2. T×nh h×nh häc sinh phæ th«ng trong ®é tuæi huy ®éng ra líp CÊp häc Tæng sè häc sinh HSDTTS TØ lÖ % TiÓu häc 54.575 36.712 67,2 THCS 36.034 18.934 52,5 THPT 13.193 3.635 27,5 (Theo sè liÖu b¸o c¸o ®Çu n¨m häc 2005 - 2006 cña Së gi¸o dôc & §µo t¹o TØnh Kon Tum)
Nh×n vµo b¶ng thèng kª nµy, chóng ta cã thÓ thÊy kh«ng kh¸c nhiÒu so víi sè liÖu n¨m häc 2001 - 2002, ë cÊp häc cµng cao tØ lÖ huy ®éng häc sinh ra líp cµng thÊp, riªng häc sinh DTTS ë bËc tiÓu häc lµ 36.712 em (chiÕm 67,2%) nhng ë bËc THPT tØ lÖ huy ®éng ra líp chØ cßn 3.635 em (chiÕm 27,5%), mét con sè khiÕn cho nh÷ng ai lµm c«ng t¸c gi¸o dôc còng ph¶i suy nghÜ. Tr×nh ®é tiÕng phæ th«ng cña häc sinh lµ ngêi DTTS khu vùc T©y Nguyªn cßn cã thÓ ®îc h×nh dung qua sè häc sinh lu ban ë c¸c cÊp häc trªn ®Þa bµn tØnh Kon Tum nh sau: B¶ng 2.3. T×nh h×nh lu ban cña häc sinh DTTS, n¨m häc 1998 - 1999 CÊp häc Tæng sè Häc sinh TØ lÖ HSDTTS Sè HSDTTS TØ lÖ häc sinh lu ban % lu ban % TiÓu häc 59.827 4.173 7,0 38.817 3.220 5,38 THCS 19.134 568 3,0 6.664 225 1,17 THPT 3.822 34 0,9 259 11 0,28 (Dùa theo ViÖt Nam thèng kª gi¸o dôc 1998 - 1999, TTTTGD, 8/1999) B¶ng 2.4. T×nh h×nh lu ban cña häc sinh DTTS, n¨m häc 2005 - 2006 CÊp häc Tæng sè Häc sinh TØ lÖ HSDTTS Sè HSDTTS TØ lÖ häc sinh lu ban % lu ban % TiÓu häc 54.575 1.042 1,9 36.712 955 1,74 THCS 36.034 103 0,28 18.934 73 0,13 THPT 13.193 248 1,88 3.635 78 0,14 (Theo sè liÖu b¸o c¸o ®Çu n¨m 2005 2006 cña Së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o TØnh Kon Tum) Tõ hai b¶ng thèng kª trªn cã thÓ nhËn thÊy mét thùc tÕ næi bËt lµ, häc sinh d©n téc ë bËc tiÓu häc lu ban nhiÒu h¬n c¸c cÊp häc THCS, THPT (n¨m häc 1998 - 1999 lu ban ë bËc tiÓu häc lµ 5,38 %, trong khi tæng sè häc sinh lu ban toµn tØnh lµ 7%; n¨m häc 2005 - 2006 lµ 1,74%, trong khi tæng sè häc sinh lu ban toµn tØnh lµ 1,9%). Nh÷ng khã kh¨n trong viÖc lÜnh héi tri thøc tiÕng ViÖt ®îc chóng t«i tiÕn hµnh trng cÇu ý kiÕn 40 gi¸o viªn cña hai trêng tiÓu häc Vâ ThÞ S¸u - thÞ x· Kon Tum vµ trêng tiÓu häc Tu M¬ R«ng - §¨k T« - Kon Tum (xem phô lôc 1). KÕt qu¶ thu ®îc nh sau: