Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện môn Ngữ văn 7 năm 2017-2018 có đáp án - Phòng GD&ĐT huyện Trực Ninh

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> HUYỆN TRỰC NINH<br /> <br /> ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI<br /> NĂM HỌC 2017 -2018<br /> MÔN NGỮ VĂN LỚP 7<br /> Thi ngày 04 tháng 4 năm 2018<br /> <br /> ĐỀ CHÍNH THỨC<br /> <br /> (Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề)<br /> <br /> (Đề thi gồm 01 trang)<br /> <br /> -------------------------------<br /> <br /> Câu 1 (4,0 điểm). Đọc bài ca dao sau:<br /> “Thân em như tấm lụa đào<br /> Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”<br /> 1. Nêu nội dung và phương thức biểu đạt chính của bài ca dao trên. (1,0 điểm)<br /> 2. Xác định biện pháp tu từ chính được sử dụng trong bài ca dao? Nêu tác dụng của<br /> biện pháp tu từ đó. (1,0 điểm)<br /> 3. Em có nhận xét gì về giọng điệu của bài ca dao? (1,0 điểm)<br /> 4. Em thấy cuộc sống của người phụ nữ trong xã hội ngày nay như thế nào? Hãy<br /> chia sẻ suy nghĩ của em trong 5- 6 câu văn. (1,0 điểm)<br /> Câu 2 (6,0 điểm)<br /> Viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về câu nói sau:<br /> “Đời phải trải qua giông tố nhưng không được cúi đầu trước giông tố”<br /> (Trích “Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm”)<br /> Câu 3 (10,0 điểm)<br /> Một nhà văn Pháp đã nói:<br /> “Đọc một câu thơ hay là ta đã bắt gặp tâm hồn một con người”.<br /> Qua bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của nhà thơ Nguyễn Khuyến, em hãy làm sáng tỏ<br /> ý kiến trên.<br /> <br /> ……………..Hết……………<br /> Họ và tên thí sinh:………….......……………Họ, tên chữ ký GT1:……………………..<br /> Số báo danh:…………….......….……………Họ, tên chữ ký GT2:……………………..<br /> <br /> ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM MÔN NGỮ VĂN 7<br /> Thang điểm 20<br /> NỘI DUNG<br /> Câu 1(4 điểm)<br /> 1.(1,0 điểm)<br /> - Nội dung chính của bài ca dao: Bài ca dao là lời than thân của một người con gái<br /> tự hào về vẻ đẹp của mình nhưng lại băn khoăn, lo lắng cho số phận không biết sẽ<br /> trôi dạt về đâu.<br /> - Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm<br /> 2.Bp tu từ: 1,0 đ<br /> - Biện pháp so sánh:<br /> Hình ảnh so sánh: So sánh “ Thân em như tấm lụa đào”<br /> - Tác dụng:<br /> + Hình ảnh so sánh “ thân em” như “tấm lụa đào” gợi lên hình ảnh cô gái có vẻ<br /> đẹp trẻ trung, duyên dáng, mềm mại.<br /> + Biện pháp so sánh còn gợi lên số phận phụ thuộc, bấp bênh may rủi của người<br /> phụ nữ.<br /> 3. Giọng điệu:<br /> - Giọng điệu trong bài ca dao là giọng điệu ngậm ngùi, than vãn.<br /> - Giọng điệu trong bài ca dao là lời than thân của người con gái, biết mình đẹp,<br /> nhưng lại rất băn khoăn lo lắng về một tương lai bấp bênh “biết vào tay ai” khi họ<br /> không có quyền lựa chọn hạnh phúc cho mình. Bài ca dao như một tiếng thở dài<br /> buông xuôi, cam chịu , ngậm ngùi.<br /> 4. Bài viết đúng dung lượng số câu , súc tích, không sai chính tả, lỗi ngữ pháp;<br /> đúng chủ đề.<br /> * Bài viết của học sinh có thể khác nhau nhưng phải đảm bảo các ý sau:<br /> - Ngày nay người phụ nữ được đối xử bình đẳng, được tôn vinh, trân trọng...<br /> <br /> ĐIỂM<br /> 0,5đ<br /> 0,5đ<br /> 0,25đ<br /> 0,25đ<br /> 0,25đ<br /> 0,25đ<br /> 0,5đ<br /> 0,5đ<br /> <br /> 0,25đ<br /> 0,75 đ<br /> <br /> - Người phụ nữ ngày nay có vai trò quan trọng trong xã hội, có thái độ tự tin, có<br /> tinh thần vươn lên làm chủ cuộc đời...<br /> - Tuy vậy , vẫn còn có hiện tượng người phụ nữ bị đối xử bất công, bị bạo lực gia<br /> đình…<br /> Câu 2(6 điểm)<br /> 1. Yêu cầu về kĩ năng:<br /> + Đảm bảo bài văn hoàn chỉnh 3 phần mở-thân-kết, đúng kiểu bài nghị luận.<br /> 2. Yêu cầu về kiến thức:<br /> a) Giải thích câu nói: 1,5 đ<br /> + “ Giông tố” ở đây dùng để chỉ cảnh gian nan đầy thử thách hoặc việc xảy ra dữ<br /> dội.<br /> + “Cúi đầu”: đầu hàng những khó khăn, thử thách<br /> + Câu nói khẳng định: cuộc đời có thể trải qua nhiều gian nan nhưng chớ cúi đầu<br /> trước khó khăn, chớ đầu hàng thử thách, gian nan.<br /> B . Khẳng định, chứng minh vấn đề: 3,0 đ<br /> Có thể triển khai các ý:<br /> + Khẳng định : Câu nói trên là hoàn toàn đúng.<br /> + Câu nói là tiếng nói của một lớp trẻ sinh ra và lớn lên trong thời kháng chiến<br /> chống Mĩ. Họ sống thật đẹp và hào hùng.<br /> <br /> 0,5đ<br /> <br /> 0,5đ<br /> 0,5đ<br /> 0,5đ<br /> <br /> 0,25đ<br /> 0,25đ<br /> <br /> + Cuộc sống nhiều gian nan, thử thách nhưng con người không khuất phục ( Dẫn<br /> chứng cụ thể)<br /> + Gian nan, thử thách chính là môi trường tôi luyện con người (Dẫn chững cụ thể).<br /> + Nếu con người gục ngã trước giông tố, con người sẽ thất bại và không thể trưởng<br /> thành (dẫn chứng)<br /> c) Bài học nhận thức: 1,0 đ<br /> - Câu nói thể hiện một quan niệm nhân sinh tích cực: Sống không sợ gian nan, thử<br /> thách, phải có nghị lực và bản lĩnh để đương đầu và vượt qua thử thách.<br /> - Phê phán những người nản chí, nản lòng...<br /> - Bài học rút ra cho bản thân: Trong học tập, trong cuộc sống bản thân phải luôn có<br /> ý thức phấn đấu vươn lên. Phải đương đầu với thử thách và thất bại thì mới đủ<br /> nghị lực để đạt đến thành công trong cuộc sống.<br /> Lưu ý: Học sinh có thể làm nhiều cách và triển khai ý có thể khác đáp án nhưng<br /> vẫn phải đảm bảo đúng ý nghĩa mà câu nói hướng đến.<br /> Nếu bài viết không đưa ra được hệ thống dẫn chứng thuyết phục, cụ thể thì chỉ cho<br /> tối đa ½ số điểm của mỗi ý chứng minh. Cho điểm tối đa hs lấy d/c chứng minh<br /> sau khi nêu tất cả các lập luận.<br /> <br /> 1,0đ<br /> 1,0đ<br /> 0,5<br /> 0,5đ<br /> 0,25đ<br /> 0,25đ<br /> <br /> Câu 3 (10,0 điểm):<br /> 1. Yêu cầu về kĩ năng:<br /> - Xác định đúng kiểu bài chứng minh nhận định về văn học<br /> - Viết bài phải có bố cục rõ ràng, có luận điểm, luận cứ, luận chứng.<br /> - Trình bày sạch đẹp, câu chữ rõ ràng, hành văn giàu cảm xúc và trôi chảy.<br /> 2. Yêu cầu về kiến thức:<br /> <br /> 0,5đ<br /> <br /> *Mở bài<br /> - Dẫn dắt được vào vấn đề hợp lí.<br /> - Trích dẫn được nội dung cần chứng minh ở đề bài, đánh giá khái quát vấn đề.<br /> *Thân bài<br /> a) Giải thích : 1,5 đ<br /> - Giải nghĩa từ ngữ: “đọc”(tìm hiểu, suy ngẫm), “câu thơ hay”(có giá trị nội dung, 1,0đ<br /> nghệ thuật), “bắt gặp”(phát hiện ra, đồng cảm), “tâm hồn”(con người tinh thần bên<br /> trong con người)<br /> - Khái quát ý nghĩa: Câu nói khẳng định: Tìm hiểu thơ, người đọc sẽ thấy được con<br /> người bên trong – con người tinh thần của nhà thơ.<br /> - Đọc Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến , ta gặp một con người luôn đề cao và<br /> trân trọng tình bạn tri kỉ, một con người có tâm hồn thanh cao, gắn bó với cuộc 0,5đ<br /> sống đồng quê, cũng là một con người thâm trầm, hóm hỉnh.<br /> b) Chứng minh vấn đề: 6,0 đ<br /> 1. Tâm hồn con người trân trọng tình bạn tri kỉ:<br /> - Niềm vui bất ngờ khi có bạn hiền đến thăm khi mình đã từ quan về quê ở ẩn<br /> (Phân tích câu 1)<br /> - Tình cảm gắn bó sâu nặng thể hiện trong mong muốn tiếp đãi bạn hiền và lời đùa 4,0đ<br /> vui hóm hỉnh (Phân tích 6 câu thơ tiếp theo)<br /> - Lời khẳng định tình bạn tri kỉ vượt qua mọi thứ vật chất tầm thường (Câu cuối)<br /> <br /> 2. Tâm hồn một con người có nếp sống thanh cao, gắn bó với lao động, với đồng<br /> quê : - Từ quan về quê sống cuộc sống giản dị, thanh bần.<br /> 1,0đ<br /> - Giới thiệu với bạn về những thứ cây nhà lá vườn do tự tay mình làm ra...<br /> - Dùng ngôn ngữ bình dân chửa ra cây, vừa rụng rốn....,<br /> 3. Tâm hồn của một bậc cao nhân, vừa đùa vui hóm hỉnh, vừa thâm trầm sâu xa:<br /> - Sau lời chào là những câu thơ ẩn chứa nụ cười hóm hỉnh, tất cả đều có nhưng lại<br /> chẳng có thứ gì để có thể thết đãi bạn quý... Cả miếng trầu cũng không có.<br /> 1,0đ<br /> - Bài thơ mang ý nghĩa sâu sắc về một tình bạn cao đẹp, vượt qua tất cả hoàn cảnh,<br /> thời gian, địa lí, vượt qua mọi thứ vật chất tầm thường... Bài thơ thể hiện tài năng<br /> của nhà thơ, cũng thể hiện trí tuệ, sự uyên bác của một nhân cách lớn .<br /> <br /> c)Đánh giá : 1,5 đ<br /> 1. Đánh giá về nghệ thuật thể hiện: thể thơ thất ngôn bát cú, ngôn ngữ giản dị<br /> nhiều khẩu ngữ, kết cấu độc đáo bất ngờ ở câu kết...<br /> <br /> 0,75đ<br /> <br /> 2. Nội dung: Đọc bài thơ ta bắt gặp vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ Nguyễn Khuyến:<br /> một con người uyên bác, một nhà thơ lớn, sống thanh cao, giản dị , trọng tình<br /> nghĩa. Ông là một tác giả lớn trong nền văn học trung đại Việt Nam.<br /> 3. Đánh giá chung về vấn đề cần nghị luận:<br /> - Thơ ca, nghệ thuật là nơi người nghệ sĩ giãi bày tâm tư, cảm xúc, rung động trước<br /> cuộc đời.<br /> - Tác phẩm biểu hiện tâm hồn nhà thơ, vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ là cội nguồn tạo nên 0,75đ<br /> vẻ đẹp, giá trị tác phẩm.<br /> - Đọc thơ hay, gặp gỡ tâm hồn người nghệ sĩ, người đọc thơ được thanh lọc, hoàn<br /> thiện tâm hồn mình.<br /> * Kết bài: - Đánh giá khái quát lại vấn đề.<br /> <br /> 0,5đ<br /> <br /> - Bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của bản thân về vấn đề vừa làm sáng tỏ.<br /> <br /> * Lưu ý :<br /> - Giám khảo linh hoạt cho điểm các phần bài, trân trọng những bài viết sáng tạo,<br /> trong sáng, có bố cục rõ ràng mạch lạc.<br /> - Với những bài làm sai quá nhiều lỗi chính tả, lỗi diễn đạt, lỗi dùng dấu câu; hoặc<br /> chữ viết quá cẩu thả trừ 0,25 - 0,5 điểm trên toàn bài.<br /> - Để điểm lẻ ở mức 0,25 điểm<br /> <br />