Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện môn Ngữ văn 8 năm 2016-2017 có đáp án - Phòng GD&ĐT huyện Yên Lạc

UBND HUYỆN YÊN LẠC<br /> PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐỀ THI CHÍNH THỨC<br /> <br /> ĐỀ THI GIAO LƯU HSG LỚP 8 CẤP HUYỆN<br /> NĂM HỌC 2016 -2017<br /> MÔN: NGỮ VĂN<br /> ( Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề)<br /> <br /> Câu 1 (3,0 điểm): Cảm nhận của em về đoạn văn sau:<br /> Trong làng tôi không thiếu gì các loại cây, nhưng hai cây phong này khác hẳn<br /> - chúng có tiếng nói riêng và hẳn phải có một tâm hồn riêng, chan chứa những lời ca<br /> êm dịu. Dù ta tới đây vào lúc nào, ban ngày hay ban đêm, chúng cũng vẫn nghiêng<br /> ngả thân cây, lay động lá cành, không ngớt tiếng rì rào theo nhiều cung bậc khác<br /> nhau. Có khi tưởng chừng như một làn sóng thủy triều dâng lên vỗ vào bãi cát, có khi<br /> lại nghe như một tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm truyền qua lá cành như một đốm<br /> lửa vô hình, có khi hai cây phong bỗng im bặt một thoáng rồi khắp lá cành lại cất<br /> tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào. Và khi mây đen kéo đến cùng với<br /> bão giông, xô gãy cành, tỉa trụi lá, hai cây phong nghiêng ngả tấm thân dẻo dai và<br /> reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực.<br /> Về sau, khi nhiều năm đã trôi qua, tôi mới hiểu được điều bí ẩn của hai cây<br /> phong. Chẳng qua chúng đứng trên đồi cao lộng gió nên đáp lại bất kì chuyển động<br /> khe khẽ nào của không khí, mỗi chiếc lá nhỏ đều nhạy bén đón lấy mọi làn gió nhẹ<br /> thoảng qua.<br /> Nhưng việc khám phá ra chân lí đơn giản ấy vẫn không làm tôi vỡ mộng xưa,<br /> không làm tôi bỏ mất cách cảm thụ của tuổi thơ mà tôi còn giữ đến tận ngày nay. Và<br /> cho đến tận ngày nay tôi vẫn thấy hai cây phong trên đồi có một vẻ sinh động khác<br /> thường. Tuổi trẻ của tôi đã để lại nơi ấy, bên cạnh chúng như một mảnh vỡ của chiếc<br /> gương thần xanh...<br /> (Trích “Người thầy đầu tiên” - Ai-ma-tốp)<br /> Câu 2 (2,0 điểm):<br /> Trình bày suy nghĩ của em về ý kiến sau:<br /> “Ở trên đời, mọi chuyện đều không có gì khó khăn nếu ước mơ của mình đủ<br /> lớn”.<br /> Câu 3 (5,0 điểm):<br /> “Một nghệ sĩ chân chính phải là một nhà nhân đạo từ trong cốt tủy”<br /> (T.Sêkhốp)<br /> Qua truyện ngắn “Lão Hạc”- của Nam Cao, em hãy chứng minh.<br /> ---------------Hết--------------( Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)<br /> Họ và tên thí sinh:................................................................... Số báo danh:..................<br /> <br /> UBND HUYỆN YÊN LẠC<br /> PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> HDC ĐỀ THI GIAO LƯU HSG LỚP 8 CẤP HUYỆN<br /> NĂM HỌC 2016 -2017<br /> MÔN: NGỮ VĂN<br /> ( Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề)<br /> <br /> Câu 1 (3,0 điểm)<br /> *Yêu cầu về kĩ năng:<br /> - Biết cách cảm nhận vẻ đẹp một đoạn văn.<br /> - Diễn đạt mạch lạc; không mắc lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp.<br /> *Yêu cầu về nội dung:<br /> H c sinh c th c những suy nghĩ và cách trình bày khác nhau, nhưng về c<br /> bản cần hướng đến những nội dung chủ yếu sau:<br /> - Đoạn trích k lại dòng cảm xúc của nhân vật tôi khi nghĩ về hai cây phong<br /> trong làng Ku-ku-rêu:(0,25đ)<br /> + Hình ảnh hai cây phong được miêu tả hết sức độc đáo, sinh động, chúng như<br /> c “tâm hồn riêng”, “tiếng n i riêng”. Qua cách nhìn, cách cảm của nhân vật tôi, hai<br /> cây phong hiện lên c cử chỉ hoạt động, c tâm trạng , cảm xúc giống như một con<br /> người: lúc sôi nổi mạnh mẽ, lúc dịu dàng thiết tha, lúc im lặng thở dài, lúc lại như “<br /> bốc cháy rừng rực” (Có khi tưởng chừng như một làn sóng…như thương tiếc người<br /> nào) . Đặc biệt trong giông bão, hai cây phong vẫn dẻo dai, bền bỉ, kiên cường và<br /> đầy sức sống. Bằng một vài nét phác h a cùng nghệ thuật liệt kê, so sánh, nhân h a<br /> và trí tưởng tượng phong phú, nhân vật tôi đã gợi tả hai cây phong c vẻ đẹp tâm hồn,<br /> tính cách, phẩm chất riêng. Hai cây phong trở thành bi u tượng cho tâm hồn, ý chí,<br /> nghị lực của con người làng Ku- ku-rêu (như nhân vật An-tư-nai).(1,5đ)<br /> + Hai cây phong được miêu tả như những nhân vật của câu chuyện, tham gia,<br /> chứng kiến những kỷ niệm của con người. Hai cây phong là nhân vật lưu giữ, chứng<br /> kiến một quãng đời th ấu đẹp đẽ của nhân vật tôi ở ngôi làng mình (Tuổi trẻ của tôi<br /> đã để lại nơi ấy, bên cạnh chúng như một mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh). Từ<br /> cảm xúc về hai cây phong nhân vật tôi bày tỏ tình cảm yêu mến, ngợi ca, trân tr ng<br /> và tự hào về vẻ đẹp làng quê và những kỉ niệm đẹp tuổi th .(1đ)<br /> -Với ngòi bút miêu tả đậm chất hội h a và bằng tất cả trí tưởng tượng,tâm hồn<br /> của người nghệ sĩ, nhà văn Ai-ma-tốp đã khắc h a được vẻ đẹp của hai cây phong trở<br /> thành bi u tượng cho làng Ku-ku-rêu, cho ý chí nghị lực của con người n i đây. Hai<br /> cây phong cũng chính là nhân chứng cho tình thầy trò của thầy giáo Đuy-sen và cô<br /> bé An-tư-nai. (0.25đ)<br /> Câu 2: (3,0 điểm).<br /> a. Về kĩ năng<br /> Biết cách viết văn nghị luận xã hội, bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, c sức<br /> thuyết phục, văn viết mạch lạc, trong sáng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.<br /> b. Về kiến thứ c<br /> H c sinh có th trình bày theo nhiều cách nhưng cần đảm bảo các ý c bản sau:<br /> Phần<br /> Mở<br /> bài:<br /> <br /> Nội dung cần đạt<br /> Điểm<br /> Dẫn dắt, giới thiệu câu n i<br /> 0,25<br /> – Cuộc đời sẽ tẻ nhạt, vô nghĩa biết bao khi con người<br /> ta sống không c ước m , khát v ng.<br /> Chính vì vậy c ý kiến cho rằng“Ở trên đời, m i chuyện đều<br /> <br /> không c gì kh khăn nếu ước m của mình đủ lớn”.<br /> Thân<br /> bài<br /> <br /> 1.Giải thích:<br /> - Ước m là những điều tốt đẹp mà con người mong muốn,<br /> khao khát đạt được.<br /> - Ước m đủ lớn là ước m được trải qua một quá trình nuôi<br /> dưỡng, phấn đấu, vượt qua m i kh khăn trở ngại đ trở thành<br /> hiện thực.<br /> -> Ý nghĩa của câu n i: Trong cuộc sống con người cần c ước<br /> m ; dám nuôi dưỡng, theo đuổi ước m bằng ý chí, nghị lực,<br /> niềm tin và hành động đúng đắn đ biến ước m thành hiện<br /> thực thì m i kh khăn đều sẽ vượt qua.<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> Phân tích, chứng minh, bình luận:<br /> -Cuộc sống sẽ thật tẻ nhạt, vô nghĩa khi cuộc đời không c<br /> những ước m . C những ước m rất nhỏ bé, bình dị. Nhưng<br /> cũng c những ước m lớn lao, cao cả. ( d/c) C những ước m<br /> vụt đến rồi vụt đi, c những ước m đi theo cả cuộc đời con<br /> người. Nhưng đ ước m đủ lớn thì không đ n giản, dễ dàng<br /> mà phải trải qua bao thăng trầm, kh khăn, thử thách, thậm chí<br /> cả những thất bại đắng cay mới c được . Nếu con người biết<br /> nuôi dưỡng ước m bằng niềm say mê, ý chí kiên trung, nghị<br /> lực và hành động mạnh mẽ sẵn sàng vượt qua những trở ngại<br /> đ thì ước m , khát v ng, lí tưởng đ sẽ trở thành hiện<br /> thực.(d/c: Hồ Chí Minh, các nhà khoa h c lớn….)<br /> - Nhưng cũng c ước m nhỏ bé, bình dị thôi cũng kh c th<br /> đạt được: những người kém may mắn, người khuyết tật, người<br /> bệnh hi m nghèo… Song h vẫn ấp ủ những ước m , hi v ng<br /> và h không bao giờ đ cho ước m của mình lụi tàn hay mất<br /> đi . Vì thế cuộc sống của h trở lên thật ý nghĩa, và những ước<br /> m ấy trở thành động lực giúp h vượt qua m i kh khăn.<br /> - Tuy nhiên trong cuộc sống còn c những con người sống<br /> không lí tưởng, thiếu ý chí, hay c ước m nhưng không dám<br /> theo đuổi, không hành động thì ước m của h cũng không trở<br /> thành hiện thực. H sẽ luôn ngại kh , ngại khổ, không dám<br /> đư ng đầu kh khăn và m i việc sẽ không bao giờ thành<br /> công…(d/c)<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> Bài học liên hệ bản thân:<br /> -Mỗi con người cần phải c những ước m , hi v ng, lí tưởng,<br /> mục đích sống tốt đẹp trong cuộc đời.<br /> - Cần nỗ lực phấn đấu, h c tập, rèn luyện, trau dồi kiến thức,<br /> kinh nghiệm, bản lĩnh đ biến ước m thành hiện thực<br /> Kết bài Khẳng định ý nghĩa, giá trị của câu n i.<br /> Liên hệ ước m , khát v ng của bản thân<br /> Câu 3: (5,0 điểm).<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> a. Yêu cầu về kĩ năng:<br /> - Hi u đúng yêu cầu của đề bài. Biết cách làm bài văn nghị luận văn h c. Biết cách<br /> ch n l c dẫn chứng đ phân tích làm sáng tỏ vấn đề. Lập luận chặt chẽ, diễn đạt tốt<br /> (c suy nghĩ, đánh giá, cảm xúc...)<br /> - Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; bố cục rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi về<br /> chính tả, dùng từ và ngữ pháp.<br /> b. Yêu cầu về kiến thức:<br /> C th trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý c bản sau:<br /> Phần<br /> Mở bài<br /> Thân bài<br /> <br /> Nội dung cần đạt<br /> Dẫn dắt, nêu ý kiến<br /> 1.Giải thích ý kiến:<br /> <br /> Điểm<br /> 0,5 đ<br /> <br /> - Người nghệ sĩ chân chính: là người nghệ sĩ trong quá trình<br /> sáng tạo, tác phẩm của h<br /> <br /> sinh ra là vì con người, hướng đến<br /> <br /> cuộc sống tốt đẹp của con người.<br /> - Là nhà nhân đạo từ trong cốt tủy: c nghĩa là người nghệ sĩ<br /> phải c lòng nhân ái, yêu thư ng con người. Tinh thần nhân đạo<br /> là phẩm chất bắt buộc phải c trong mỗi người cầm bút. Đ là<br /> tình cảm c chiều sâu từ trong cốt tủy chứ không chỉ là tình cảm<br /> nông cạn, hời hợt, m hồ.<br /> -> Ý nghĩa của câu n i khẳng định nhà văn chân chính là nhà<br /> văn phải c cái nhìn, tấm lòng nhân ái, yêu thư ng đối với con<br /> người.<br /> - Trong truyện ngắn “Lão Hạc” , tấm lòng nhân đạo sâu sắc của<br /> tác giả Nam Cao chính là sự đồng cảm, yêu thư ng, trân tr ng,<br /> ngợi ca những con người lao động nghèo khổ trong xã hội<br /> phong kiến, thực dân đầu thế kỉ XX.<br /> Phân tích, chứng minh:<br /> *Lòng nhân đạo của nhà văn trước hết th hiện ở sự đồng cảm<br /> với những cuộc đời, số phận nghèo khổ qua các nhân vật trong<br /> truyện: Lão Hạc một người nông dân có cuộc đời nghèo khổ, cô<br /> độc: vợ mất sớm ở vậy nuôi con, khi con lớn không đủ tiền lấy<br /> vợ nó phẫn chí đi phu đồn điền cao su bỏ lão một mình với con<br /> chó Vàng; đói kém, bệnh tật lão cùng đường không còn gì để<br /> sống và vì muốn giữ trọn mảnh vườn cho con lão phải ăn bả<br /> chó để tự vẫn. Cuộc đời lão Hạc thật bi thảm…Ông giáo- một<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> trí thức nghèo cũng không khỏi cảnh nghèo khó, khốn cùng phải<br /> bán đi cả những quyển sách quí giá cuối cùng của cuộc đời vì<br /> con.Các nhân vật trong truyện được Nam Cao miêu tả không<br /> chỉ phản ánh chân thực số phận con người, mà trong mỗi lời văn<br /> còn thấm đẫm sự cảm thông, chia sẻ, thấu hi u những nỗi cùng<br /> cực của người dân Việt Nam trước Cách mạng. Từ sự cảm<br /> thông sâu sắc ây, nhà văn cũng tố cáo xã hội phong kiến, những<br /> hủ tục lạc hậu đã đẩy người dân đến bước đường cùng.<br /> *Tấm lòng nhân đạo của Nam Cao còn là sự ngợi ca, trân tr ng<br /> những vẻ đẹp của con người Việt Nam trong hoàn cảnh bần<br /> hàn, c cực nhất:<br /> + Tấm lòng nhân hậu của lão Hạc qua cách đối xử của lão với<br /> con ch Vàng đầy tình thư ng “ lão g i n là cậu Vàng…”. Lão<br /> trăn trở, buồn đau, day dứt khi phải bán n “ Lão cười như<br /> mếu….” “A! Lão già tệ lắm…”.<br /> +Lòng tự tr ng, sự lư ng thiện sáng ngời ngay cả khi nghèo<br /> đ i, c cực nhất. Lão Hạc thà nhịn đ i chứ nhất quyết không<br /> dựa vào lòng tốt của ông giáo “ lão từ chối gần như hách dịch” ;<br /> không muốn phiền lụy đến hàng x m, gửi tiền lại“ lo hậu sự”;<br /> thà chết chứ không chịu ăn cắp như Binh Tư, không tiêu vào<br /> tiền bòn vườn của con….Nam Cao không chỉ nhận thấy mà còn<br /> chỉ ra cho người đ c thấy trong cái hình hài gầy gò, già nua<br /> khắc khổ của lão nông ấy là một tâm hồn cao thượng biết bao<br /> nhiêu.<br /> +Trong cảnh đời nghèo khổ của những con người lao động, nhà<br /> văn cũng khắc h a được vẻ đẹp cao quý nhất của con người, đ<br /> là tình yêu thư ng:<br /> Đ là tình làng x m sâu đậm. Ông giáo dù nghèo đến<br /> khánh kiệt vẫn muốn được sẻ chia, giúp đỡ , an ủi, động viên<br /> lão Hạc.<br /> Đ là tình thư ng yêu sâu nặng của người cha suốt đời hi<br /> sinh vì con của lão Hạc. Lão hi sinh cả tuổi thanh xuân, hạnh<br /> <br /> 2,0<br /> <br />