PHÒNG GIÁO DỤC TP. PR-TC<br />
TRƯỜNG THCS VÕ THỊ SÁU<br />
<br />
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI VĂN CẤP TRƯỜNG<br />
NĂM HỌC: 2018-2019<br />
Thời gian: 120 phút<br />
...........o0o...........<br />
I. Đọc hiểu văn bản: (2 điểm)<br />
Câu 1: (1 điểm)<br />
Em hãy kể tên một văn bản nhật dụng đã học và cho biết văn bản ấy viết về vấn đề gì?<br />
Câu 2: (1 điểm)<br />
Thế nào là phép tu từ? Kể tên những phép tu từ đã học?<br />
II. Tạo lập văn bản: (8 điểm)<br />
Câu 1: (2 điểm)<br />
Viết một đoạn văn khoảng 100 chữ nêu suy nghĩ của em về tác hại của việc học tủ, học vẹt.<br />
Câu 2: (6 điểm)<br />
Trong bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa , Nguyễn Duy viết:<br />
“ Ta đi trọn kiếp con người<br />
Vẫn không đi hết những lời mẹ ru”<br />
Câu thơ trên gợi cho em suy nghĩ gì về tình mẫu tử?<br />
<br />
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM:<br />
I. Đọc hiểu văn bản: (2 điểm)<br />
Câu 1: - Học sinh kể được tên một văn bản nhật dụng (0.5 điểm)<br />
- Nêu đúng vấn đề văn bản ấy đề cập (0.5 điểm)<br />
Câu 2: - Tu từ là nghệ thuật dùng từ ngữ để làm cho câu văn hay hơn, giàu hình ảnh,<br />
giàu sức biểu cảm hơn để hấp dẫn người đọc, người nghe. (0.5 điểm)<br />
- Các phép tu từ đã học: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ, nói giảm<br />
nói tránh, nói quá, liệt kê, chơi chữ. (0.5 điểm)<br />
II. Tạo lập văn bản: ( 8 điểm)<br />
Câu 1: (2 điểm)<br />
a. Về hình thức:<br />
- Học sinh viết đúng số lượng câu theo yêu cầu (0,25 điểm)<br />
- Trình bày đúng hình thức một đoạn văn (0.25 điểm)<br />
b. Về nội dung : Học sinh viết theo nhận thức và hiểu biết của mình sao cho phù<br />
hợp với chuẩn mực đạo đức và có sức thuyết phục. (1.5 điểm)<br />
Câu 2: (6 điểm)<br />
A. Yêu cầu về kỹ năng:<br />
- Trình bày được bài viết bằng thể văn nghị luận.<br />
- Bài viết có đầy đủ bố cục 3 phần, luận điểm sáng rõ, lập luận chặt chẽ, thuyết phục, dẫn<br />
chứng cụ thể, sinh động, lời văn trong sáng.<br />
B. Yêu cầu về kiến thức:<br />
- Xác định đúng vấn đề nghị luận từ câu thơ trên.<br />
- Rút ra bài học cho bản thân.<br />
Gợi ý:<br />
1. Phân tích và lí giải:<br />
a. Ý nghĩa của lời mẹ ru theo ta trọn cả kiếp người:<br />
- Lời mẹ ru không chỉ là lời ca và giai điệu để dỗ dành con trẻ mà còn là những ước<br />
mong, là lời gửi gắm tâm tình của người mẹ đối với con mình. Nó chứa đựng cả thế giới<br />
tinh thần mà người mẹ muốn xây dựng cho con mình.<br />
- Là lời yêu thương: Chứa đựng tình yêu vô bờ bến mà mẹ dành cho con. Trong tình yêu<br />
ấy, con là tài sản quý giá nhất, là niềm tự hào lớn nhất, là ý nghĩa cuộc sống của mẹ.<br />
- Là lời cầu nguyện, ước mong: Lời ru là sự gửi gắm mong ước về tương lai của con với<br />
sự trưởng thành về thể chất lẫn tâm hồn, sự thành công trong cuộc sống.<br />
- Là lời nhắn nhủ, khuyên răn, dạy bảo: Chứa đựng những trải nghiệm của cuộc đời mẹ,<br />
sự hiểu biết, khát vọng truyền thụ hiểu biết, kinh nghiệm của mẹ cho con; sự hiểu biết về<br />
đạo lí làm người, về lẽ sống ở đời, về lẽ phải cần tuân theo, những giới hạn cần phải dừng<br />
lại, những cạm bẫy cần phải tránh, những bước đường đời con người phải đi qua...<br />
<br />
=> Những lời ru ấy là những kiến thức mẹ trang bị cho con bằng cả tấm lòng và tình yêu<br />
thương.<br />
b. Không đi hết:<br />
- Không thấy hết, không dùng hết, không thể hiểu hết, không sống hết những gì mẹ đã<br />
trang bị qua lời ru.<br />
- Đó còn là tấm lòng bao dung vô bờ của mẹ.<br />
- Đó còn là sự nâng niu, che chở, dìu dắt trọn đời của mẹ.<br />
- Đó còn là cảm giác thấm thía của người con khi trải nghiệm cuộc đời rồi nhìn lại, cảm<br />
nhận lại những gì có được từ tình yêu và lời ru của mẹ.<br />
=> Lời tri ân của người con dành cho mẹ là lời ca ngợi sự vô giá, vô bờ bến của tình mẫu<br />
tử mẹ dành cho con. Câu thơ đọc lên giản dị mà thấm thía đủ để mỗi người con được<br />
ngồi lại trong yên tĩnh để cảm động, suy nghĩ.<br />
2. Mở rộng, đánh giá:<br />
a. Vai trò của tình mẫu tử:<br />
- Là cái nôi tốt nhất cho sự phát triển của tâm hồn và trí tuệ con người.<br />
- Là điểm tựa cho niềm tin, sức mạnh của người con trong cuộc sống.<br />
- Là cái gốc của sự thiện lành nuôi dưỡng lương tri, nhân phẩm con người, giúp con<br />
người dừng lại trước bờ vực lỗi lầm.<br />
b. Bổn phận của người làm con:<br />
- Thấy được tình mẫu tử thiêng liêng là món quà mà cuộc đời cho mình.<br />
- Làm tròn bổn phận của người làm con đối với cha mẹ.<br />
- Người con cần đón nhận tình mẫu tử để sống, trải nghiệm và điều chỉnh bản thân.<br />
BIỂU ĐIỂM:<br />
- Điểm 5-6: Hiểu rõ yêu cầu đề bài; đảm bảo yêu cầu về kỹ năng, kiến thức, lập luận chặt<br />
chẽ; bài có cảm xúc, diễn đạt lưu loát.<br />
- Điểm 3-4: Hiểu rõ yêu cầu đề bài; đáp ứng hầu hết yêu cầu về kỹ năng, kiến thức; lập<br />
luận tương đối chặt chẽ, còn mắc lỗi diễn đạt.<br />
- Điểm 1-2: Hiểu yêu cầu đề bài; đáp ứng được một số yêu cầu về kỹ năng, kiến thức.<br />
Lập luận chưa thật chặt chẽ, mắc nhiều lỗi diễn đạt, lỗi dùng từ, đặt câu.<br />
- Điểm 0: Bỏ giấy trắng<br />
<br />