Đề thi học kì 1 lớp 12 năm 2011 môn Ngữ văn - Trường THPT Nguyễn Diệu

ĐỀ THI HỌC KỲ 1 NĂM 2011<br /> <br /> ĐỀ<br /> <br /> MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 12<br /> Trường THPT Nguyễn Diệu<br /> <br /> A. PHẦN CHUNG (5.0 điểm)<br /> Câu 1: (2.0 điểm) Trình bày những nét chính về quan điểm sáng tác văn học nghệ thuật<br /> của Hồ Chí Minh. Nêu những giá trị cơ bản của “Tuyên ngôn Độc lập”.<br /> Câu 2: (3.0 điểm) Platon nói: Chiến thắng bản thân là chiến thắng hiển hách nhất.<br /> Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến<br /> trên.<br /> B. PHẦN RIÊNG (5.0 điểm) Học sinh học ban nào thì làm theo ban đó.<br /> Câu 3a: Dành cho chương trình chuẩn: Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau trong bài<br /> Sóng của Xuân Quỳnh:<br /> …Con sóng dưới lòng sâu<br /> Con sóng trên mặt nước<br /> Ôi con sóng nhớ bờ<br /> Ngày đêm không ngủ được<br /> Lòng em nhớ đến anh<br /> Cả trong mơ còn thức.<br /> Dẫu xuôi về phương bắc<br /> Dẫu ngược về phương nam<br /> Nơi nào em cũng nghĩ<br /> Hướng về anh một phương...<br /> (Ngữ Văn 12 Cơ bản, Tập một, NXB Giáo<br /> dục)<br /> <br /> Câu 3b: Dành cho chương trình nâng cao: Anh (chị) hãy trình bày cảm nhận về đoạn thơ<br /> sau trong bài thơ Tiếng hát con tàu của Chế Lan Viên:<br /> …Con gặp lại nhân dân như nai về suối cũ<br /> Có đón giêng hai, chim én gặp mùa,<br /> Như đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa<br /> Chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đưa.<br /> Con nhớ anh con người anh du kích<br /> Chiếc áo nâu anh mặc đêm công đồn<br /> Chiếc áo nâu suốt một đời vá rách<br /> Đêm cuối cùng anh cởi lại cho con.<br /> Con nhớ em con, thằng em liên lạc<br /> Rừng thưa em băng, rừng rậm em chờ<br /> Sáng bản Na, chiều em qua bản Bắc<br /> Mười năm tròn! Chưa mất một phong thư.<br /> Con nhớ mế! Lửa hồng soi tóc bạc<br /> Năm con đau, mế thức một mùa dài.<br /> Con với mế không phải hòn máu cắt<br /> Nhưng trọn đời con nhớ mãi ơn nuôi...<br /> (Ngữ Văn 12 Nâng cao, Tập một, NXB Giáo dục)<br /> <br /> ĐÁP ÁN<br /> III. Hướng dẫn chấm và biểu điểm<br /> Câu 1: (2.0 điểm) Học sinh cần nêu được các ý chính sau:<br /> <br /> 1.<br /> <br /> * Quan điểm sáng tác của Hồ Chí Minh (1.0đ)<br /> - Hồ Chí Minh coi văn học là vũ khí chiến đấu lợi hại phụng sự cho sự 0,25<br /> nghiệp cách mạng, nhà văn là chiến sĩ trên mặt trận văn hoá.<br /> - Người luôn chú trọng tính chân thực và tính dân tộc của văn học.<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> - Khi cầm bút, Hồ Chí Minh bao giờ cũng xuất phát từ mục đích, đối tượng 0,5<br /> tiếp nhận để quyết định nội dung và hình thức của tác phẩm. Người luôn tự<br /> đặt câu hỏi: “Viết cho ai?” (đối tượng), “Viết để làm gì?” (mục đích), sau đó<br /> mới quyết định “Viết cái gì?” (nội dung) và “Viết thế nào?” (hình thức).<br /> 2.<br /> <br /> * Những giá trị cơ bản của “Tuyên ngôn độc lập” (1.0đ)<br /> - Giá trị lịch sử:<br /> + “Tuyên ngôn Độc lập” là một văn kiện có giá trị lịch sử to lớn tuyên 0,25<br /> bố chấm dứt: chế độ thực dân – phong kiến, mở ra một kỉ nguyên mới – kỉ<br /> nguyên Độc lập tự do cho dân tộc.<br /> 0,25<br /> + “Tuyên ngôn Độc lập” là một văn kiện khẳng định vị trí của VN<br /> trên trường Quốc tế, bác bỏ luận điệu sai trái của thực dân Pháp, đập tan âm<br /> mưu xâm lược của kẻ thù.<br /> - Giá trị văn học:<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> + “Tuyên ngôn Độc lập” là một áng văn chính luận đặc sắc, lập luận<br /> chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, bằng chứng xác thực, ngôn ngữ hùng hồn đầy cảm xúc. 0,25<br /> + “Tuyên ngôn Độc lập” là một áng văn yêu nước thể hiện tâm<br /> huyết, tư tưởng tình cảm cao đẹp của Người kết tinh khát vọng của toàn dân<br /> tộc: Khát vọng Độc lập – Tự do.<br /> Câu 2: (3.0 điểm) Platon nói: Chiến thắng bản thân là chiến thắng hiển hách nhất. Trình<br /> bày suy nghĩ về ý kiến<br /> <br /> 1.<br /> <br /> Giải thích ý kiến<br /> <br /> (0,5<br /> đ)<br /> <br /> - Để tồn tại giữa cuộc đời, con người luôn phải đấu tranh.<br /> - Một trong những lực lượng mà con người phải đương đầu, đối diện chính<br /> là bản thân mỗi người; đấu tranh với chính bản thân để giành lại lòng dũng<br /> cảm, tinh thần vị tha, niềm tin vào cuộc sống, để chính mình không bị cuốn 0,5<br /> vào bao vòng cám dỗ ở đời,…<br /> - Platon muốn đánh giá cao khả năng tự vượt thoát trong mỗi người.<br /> 2.<br /> <br /> Luận bàn về ý kiến<br /> <br /> (2,0<br /> đ)<br /> <br /> - Cuộc sống luôn có những hành động, công việc nan giải khiến chúng ta 0,5<br /> phải hết sức thận trọng trước khi quyết định.<br /> - Trước khi tuyên chiến với hoàn cảnh, mỗi người đều đã được thực hiện 0,5<br /> một cuộc cách mạng với chính bản thân mình, để cho quyết định cuối cùng<br /> phải là quyết định hướng thiện.<br /> - Cuộc chiến đấu với bản thân là cuộc chiến đấu gian khó nhất. Bởi lẽ, ta 1,0<br /> phải phân thân về hai chiến tuyến đối lập nhau, phải tự mình bào chữa rồi<br /> cũng tự mình đấu tranh với chính mình. Nhưng cũng chính vì khó khăn nhất<br /> nên nó cũng là cuộc chiến hiển hách nhất. Và cũng chính bởi vậy nên con<br /> người biết vượt thoát khỏi sự ràng buộc của chính mình – lúc đó con người<br /> đáng được tôn vinh hơn cả.<br /> 3.<br /> <br /> Bài học nhận thức và hành động<br /> <br /> (0,5<br /> đ)<br /> <br /> - Với học sinh, chiến thắng hiển hách nhất chính là chiến thắng trước sự gian 0,25<br /> lận trong thi cử, trước sự cám dỗ của bao tệ nạn học đường đang diễn ra hiện<br /> nay.<br /> 0,25<br /> - Cuộc chiến nào cũng có những mất mát, hi sinh nhưng nếu biết chiến thắng<br /> trước bản thân mình, mỗi chúng ta sẽ trưởng thành hơn.<br /> Câu 3a: Chương trình chuẩn: (5.0 điểm) Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau trong<br /> bài Sóng của Xuân Quỳnh:<br /> <br /> *. Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài nghị luận văn học, vận dụng khả năng đọc hiểu<br /> để làm rõ nội dung và nghệ thuật của một số đoạn thơ. Kết cấu bài viết chặt chẽ, diễn đạt<br /> lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.<br /> *. Yêu cầu về kiến thức: Bài viết có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần<br /> nêu bật những ý sau:<br /> <br /> 1.<br /> <br /> Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vị trí đoạn trích (0,5 điểm)<br /> - Xuân Quỳnh (1942 – 1988) là một trong những gương mặt nổi bật của thế<br /> hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước<br /> 0,25<br /> - Sóng là bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ Xuân Quỳnh: luôn luôn trăn trở, khao<br /> khát được yêu đương gắn bó. Bài thơ được in trong tập Hoa dọc chiến hào<br /> (1968)<br /> - Đoạn trích có thể xem là đoạn tiêu biểu cho bài thơ. Hai hình tượng sóng 0,25<br /> và em luôn tồn tại đan cài, khắc họa rõ nét nỗi nhớ và sự thủy chung tha thiết<br /> của nhà thơ.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Cảm nhận về đoạn thơ trong bài Sóng của Xuân Quỳnh (4,0 điểm)<br /> a. Về nội dung: Sóng – Tình yêu gắn liền với nỗi nhớ và sự thủy chung: (2,5<br /> điểm)<br /> * Nỗi nhớ chính là dấu hiệu bền vững của tình yêu:<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> - Nỗi nhớ: + Bao trùm cả không gian và thời gian: lòng sâu - mặt nước, ngày<br /> - đêm.<br /> + Thường trực, không chỉ tồn tại khi thức mà cả khi ngủ, len lỏi<br /> 0,5<br /> vào cả trong giấc mơ, trong tiềm thức (Cả trong mơ còn thức).<br /> - Cách nói có cường điệu nhưng đúng và chân thành biểu hiện nỗi nhớ của<br /> một tình yêu mãnh liệt (Ngày đêm không ngủ được).<br /> 0,5<br /> - Mượn hình tượng sóng để nói lên nỗi nhớ vẫn chưa đủ, chưa thỏa, nhà thơ<br /> trực tiếp bộc lộ nỗi nhớ của mình (Lòng em nhớ đến anh).<br />  Khát khao mãnh liệt mà giản dị: Sóng khao khát tới bờ như em khao khát<br /> có anh.<br /> * Nỗi nhớ gắn liền với sự thuỷ chung trong tình yêu:<br /> <br /> 0,5<br /> <br />