ĐỀ THI HỌC KỲ 1 NĂM 2012<br />
<br />
ĐỀ<br />
<br />
MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 12<br />
Thời gian:….<br />
<br />
Câu 1 (2,0 điểm) Nêu ngắn gọn hoàn cảnh ra đời, đối tượng và mục đích của văn<br />
bản “Tuyên ngôn Độc lập” (Hồ Chí Minh).<br />
Câu 2 (3,0 điểm) Nhà văn Nga M. Gor-ki nói : “Mỗi cuốn sách đều là một bậc thang<br />
nhỏ mà khi bước lên, tôi tách khỏi con thú để lên tới gần con người”.<br />
Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (không quá 400 từ) trình bày suy nghĩ của mình<br />
về giá trị của việc đọc sách.<br />
Câu 3. (5,0 điểm) Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau trong bài “Tây Tiến” của<br />
Quang Dũng :<br />
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa<br />
Kìa em xiêm áo tự bao giờ<br />
Khèn lên man điệu nàng e ấp<br />
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ<br />
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy<br />
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ<br />
Có nhớ dáng người trên độc mộc<br />
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.<br />
----- ***** -----<br />
<br />
HƯỚNG DẪN CHẤM<br />
Câu 1 (2,0 điểm)<br />
Nêu ngắn gọn hoàn cảnh ra đời, đối tượng và mục đích của văn bản “Tuyên<br />
ngôn Độc lập” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.<br />
a) Hoàn cảnh ra đời (1 điểm)<br />
- “Tuyên ngôn Độc lập” được Hồ Chí Minh viết tại căn nhà số 48 Hàng Ngang (Hà<br />
Nội), ngay sau thành công của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Ngày 2 – 9 – 1945, tại<br />
quảng trường Ba Đình, Người thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ<br />
Cộng hòa, đọc bản “Tuyên ngôn Độc lập” trước hàng chục vạn đồng bào.<br />
Lúc này, cuộc chiến tranh thế giới lần II vừa kết thúc. Thực dân Pháp theo chân quân<br />
Đồng Minh vào Việt Nam giải giáp quân đội Nhật, với ý đồ tái chiếm Việt Nam.<br />
- Đối tượng (0,5 điểm) : không những là đồng bào cả nước, mà còn là nhân dân thế<br />
giới – và trước hết là các nước Đồng Minh.<br />
- Mục đích (0,5 điểm) : không chỉ là tuyên bố quyền tự do độc lập của dân tộc Việt<br />
Nam mà còn nhằm bác bỏ luận điệu xảo trá của thực dân Pháp, tranh thủ sự đồng tình của<br />
dư luận quốc tế.<br />
Câu 2 (3,0 điểm)<br />
Suy nghĩ về giá trị của việc đọc sách từ câu nói của nhà văn Nga M. Gor-ki nói :<br />
“Mỗi cuốn sách đều là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên tôi tách khỏi con thú để lên<br />
tới gần con người”.<br />
1. Yêu cầu về kĩ năng : học sinh cần biết cách làm một bài văn nghị luận về một tư<br />
tưởng, đạo lí, biết xây dựng bài văn có kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ ràng, diễn đạt tốt, ít<br />
mắc các lỗi thông thường.<br />
2. Yêu cầu về nội dung : học sinh cần có các bước nghị luận sau :<br />
1. Giải thích ý kiến : (0,5 điểm)<br />
- Về nội dung trực tiếp : sách giúp con người hoàn thiện nhân cách, sống xứng đáng<br />
với danh hiệu Con Người.<br />
- Về thực chất : khẳng định giá trị của sách và việc đọc sách.<br />
2. Bàn luận về giá trị của sách và việc đọc sách :<br />
a) Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người. (0,5 điểm)<br />
- Sách là sản phẩm của văn minh nhân loại.<br />
- Sách là kết quả của lao động trí tuệ.<br />
- Sách có sức mạnh vượt thời gian và không gian.<br />
b) Tác dụng của sách và việc đọc sách : (1,0 điểm)<br />
- Sách đưa đến cho người đọc những hiểu biết mới mẻ về thế giới xung quanh, về vũ<br />
trụ bao la, về những đất nước và những dân tộc xa xôi.<br />
<br />
- Sách giúp người đọc phát hiện ra chính mình, hiểu rõ mình là ai và phải làm gì để<br />
sống cho đúng và để đi tới một cuộc đời thật sự. Sách mở rộng những chân trời ước mơ<br />
và khát vọng, giúp con người vươn lên sống xứng đáng với danh hiệu Con Người – biết<br />
yêu Cái Đẹp và lẽ phải.<br />
- Những vĩ nhân của nhân loại đều vươn lên ánh sáng văn hóa bằng con đường đọc<br />
sách – tự học qua sách.<br />
- Đọc sách là một cách giải trí lành mạnh và bổ ích.<br />
c) Phê phán hiện tượng lười đọc sách, đọc sách thiếu lựa chọn. (0,5 điểm)<br />
3. Bài học nhận thức và hành động : (0,5 điểm)<br />
- Đọc sách mang lại lợi ích nên phải biết chọn sách để đọc, biết học hỏi và làm theo<br />
những điều tốt đẹp trong sách.<br />
- Sách rất quan trọng nhưng chỉ học trong sách vở thì vẫn chưa đủ mà phải biết học cả<br />
trong thực tế cuộc sống.<br />
Câu 3. (5,0 điểm) Cảm nhận về đoạn thơ trong bài “Tây Tiến” của Quang Dũng :<br />
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa<br />
…<br />
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.<br />
1. Yêu cầu về kĩ năng : học sinh cần biết cách làm một bài văn nghị luận phân tích<br />
một đoạn thơ, biết xây dựng bài văn có kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ ràng, diễn đạt tốt, ít<br />
mắc các lỗi thông thường.<br />
2. Yêu cầu về nội dung : bài làm cần đạt được các yêu cầu sau :<br />
1) Giới thiệu Quang Dũng và bài thơ “Tây Tiến”<br />
2) Cảm nhận về đoạn thơ :<br />
- Đoạn thơ thể hiện những hoài niệm đẹp về núi rừng và con người Tây Tiến. Đọng lại<br />
sâu sắc nhất trong nỗi nhớ vẫn là vẻ đẹp thơ mộng của cảnh vật và con người Tây Bắc.<br />
Đoạn thơ gồm hai cảnh : cảnh đêm liên hoan ở doanh trại và cảnh sông nước Châu Mộc.<br />
- Cảnh đêm liên hoan văn nghệ hiện ra trong bốn câu thơ đầu :<br />
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa<br />
Kìa em xiêm áo tự bao giờ<br />
Khèn lên man điệu nàng e ấp<br />
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ<br />
Đêm liên hoan văn nghệ bên ánh lửa bập bùng, trong trí tưởng tượng của người lính,<br />
đã trở thành hội đuốc hoa đẹp lộng lẫy như môt đêm hoa đăng trong huyền thoại. Và bên<br />
ánh lửa, người con gái Tây Bắc hiện ra với trang phục độc đáo trước ánh mắt chiêm<br />
ngưỡng đầy ngỡ ngàng và vui sướng của người lính. Trí tưởng tượng lãng mạn đã tô<br />
điểm hình ảnh ấy trở thành một người đẹp trong đêm hoa đăng với “xiêm áo” rực rỡ.<br />
Người lính thả hồn theo hình ảnh người con gái Tây Bắc dịu dàng mà tình tứ trong tiếng<br />
<br />
khèn và vũ điệu độc đáo. Từ trang phục đến âm nhạc và vũ điệu, tất cả làm nên một<br />
không khí lãng mạn đậm màu sắc phương xa xứ lạ, hấp dẫn những chàng lính trẻ hào<br />
hoa.<br />
- Bốn câu thơ tiếp theo là một bức tranh sông nước đầy chất thơ của núi rừng Tây Bắc<br />
:<br />
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy<br />
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ<br />
Có nhớ dáng người trên độc mộc<br />
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.<br />
Đó là những câu thơ đầy chất nhạc, chất họa. Ngòi bút tài hoa của Quang Dũng vừa tả<br />
được cái mênh mang quạnh vắng của cảnh sông nước một chiều sương, vừa tả được cái<br />
đẹp duyên dáng, tình tứ, hài hoà giữa thiên nhiên và con người Tây Bắc. Một dáng người,<br />
một dáng hoa, một dáng thuyền độc mộc,… tất cả đã gợi nên một cảm giác nhẹ nhàng<br />
thanh thoát.<br />
- Đoạn thơ này không còn những nét bút mạnh mẽ gân guốc mà chỉ có những nét mềm<br />
mại diễn tả cái đẹp tươi mát, dịu dàng. Lời thơ giàu chất nhạc, chất họa.<br />
3) Tiêu chuẩn cho điểm:<br />
Điểm 5 : nội dung phong phú, diễn đạt có hình ảnh, có cảm xúc.<br />
Điểm 4 : nội dung đầy đủ, diễn đạt trôi chảy.<br />
Điểm 3 : nội dung tương đối đầy đủ, diễn đạt rõ ý.<br />
Điểm 1 – 2 : nội dung sơ sài, diễn đạt luộm thuộm.<br />
Điểm 0 : không viết được gì, hoặc viết được một đoạn mà không rõ ý gì.<br />
<br />