Đề thi tuyển sinh lớp 10 chuyên môn Hóa

ĐỀ THI CHÍNH THỨC<br /> (Đề thi gồm có 02 trang)<br /> <br /> ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 CHUYÊN<br /> Môn thi: HÓA HỌC<br /> Thời gian làm bài: 120 phút; không kể thời gian phát đề<br /> _____________________________<br /> <br /> Cho biết nguyên tử khối (theo đvC) của một số nguyên tố: H = 1; C = 12; O = 16; Na = 23;<br /> Mg = 24; Al = 27; S = 32; K = 39; Ca = 40; Mn = 55; Fe = 56; Cu = 64; Zn = 65; Ag = 108;<br /> Ba = 137.<br /> Câu I. (2,0 điểm)<br /> a) Gọi tên và phân loại các chất vô cơ dưới đây theo mẫu bảng cho sẵn:<br /> CO, H3PO4, Cu2O, N2O5, HNO2, LiOH, Pb(NO3)2, Ca(H2PO4)2, HgS, (NH4)2SO3.<br /> Oxit axit<br /> <br /> Oxit bazơ<br /> <br /> Oxit<br /> trung tính<br /> <br /> Oxit<br /> lưỡng tính<br /> <br /> Axit<br /> <br /> Bazơ<br /> <br /> Muối<br /> trung hòa<br /> <br /> Muối axit<br /> <br /> b) Trong công nghiệp, khí clo được sản xuất bằng phương pháp điện phân có màng ngăn<br /> dung dịch muối ăn bão hòa.<br /> - Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra trong phương pháp này.<br /> - Nếu sử dụng phương pháp điện phân không có màng ngăn thì có thể thu được khí clo<br /> không ? Vì sao ?<br /> c) Vì sao rượu etylic và axit axetic đều tác dụng với kim loại kiềm và giải phóng khí hiđro,<br /> trong khi các hiđrocacbon như metan, etilen và benzen lại không có phản ứng này ?<br /> d) Dầu, mỡ dùng làm thực phẩm có điểm gì giống và khác với dầu mỡ dùng để bôi trơn xe,<br /> máy (được tách ra từ dầu mỏ) về thành phần, cấu tạo ?<br /> Câu II. (2,0 điểm)<br /> a) Cho các chất: KCl, C2H4, CH3COOH, C2H5OH, CH3COOK. Hãy sắp xếp các chất này<br /> thành một chuỗi chuyển hóa rồi viết các phương trình hóa học theo chuỗi chuyển hóa đó.<br /> b) Có 4 cốc thủy tinh đựng các dung dịch: Na2CO3; Ba(HCO3)2; BaCl2; hỗn hợp Na2CO3 và<br /> Ba(HCO3)2. Không dùng thêm hóa chất nào khác, hãy nhận biết dung dịch chứa trong<br /> mỗi cốc.<br /> Câu III. (3,0 điểm)<br /> 1) Đốt cháy hoàn toàn 20 cm3 hỗn hợp X gồm propan C3H8 và một hiđrocacbon Y mạch hở,<br /> thu được 100 cm3 hỗn hợp Z gồm khí CO2 và hơi nước (các thể tích khí được đo ở cùng điều<br /> kiện nhiệt độ, áp suất). Tỉ khối của Z so với H2 là 15,5.<br /> a) Y là hiđrocacbon nào đã học ?<br /> b) Tính thành phần phần trăm về thể tích của mỗi chất trong hỗn hợp X.<br /> 2) Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm FeS2 và Cu2S (trong đó nguyên tố S chiếm 40%<br /> về khối lượng) thu được khí SO2 và hỗn hợp rắn X gồm Fe2O3, CuO. Chuyển toàn bộ SO2 thành<br /> SO3 rồi hấp thụ hết vào nước thu được dung dịch Y. Cho toàn bộ X vào cốc chứa dung dịch Y<br /> thì thấy Y vừa đủ hòa tan hoàn toàn X tạo ra dung dịch Z. Cho Z tác dụng với lượng dư dung<br /> dịch BaCl2 thu được 116,5 gam kết tủa.<br /> a) Viết tất cả các phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.<br /> b) Tính giá trị m.<br /> c) Tính phần trăm khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp ban đầu.<br /> Trang 1/2<br /> <br /> 3) Hòa tan hoàn toàn 40 gam một oxit có dạng M2On, n là hóa trị của kim loại M (M chứa<br /> 80% về khối lượng) cần dùng x gam dung dịch H2SO4 14% thu được dung dịch A.<br /> a) Tìm giá trị của x.<br /> b) Đun bay hơi dung dịch A đến khi dung dịch đạt bão hòa thì khối lượng dung dịch là 330<br /> gam. Sau đó, thêm 2 gam muối M2(SO4)n vào dung dịch này thì thấy có y gam muối<br /> M2(SO4)n.5H2O kết tinh lại. Nung toàn bộ lượng muối kết tinh đó đến khối lượng không đổi thì<br /> thu được z gam muối khan. Tìm giá trị của y và z.<br /> Câu IV. (2,0 điểm)<br /> 1) Thực hiện thí nghiệm về sự ăn mòn kim loại như sau: cho 4 đinh sắt vào 4 ống nghiệm<br /> (như hình vẽ bên dưới), ống A chứa nước sôi và một lớp dầu trên bề mặt; ống B chứa nước<br /> muối (NaCl); ống C chứa không khí; ống D chứa không khí, một ít bột CaCl2 và đậy kín. Sau<br /> thời gian một tuần, lấy các đinh sắt ra và quan sát.<br /> <br /> a) Hãy cho biết mức độ gỉ của đinh sắt và giải thích.<br /> b) Từ thí nghiệm này, nêu các điều kiện cần thiết cho sự gỉ sắt xảy ra.<br /> 2) Từ 200 ml rượu 75o và nước cất đủ dùng cùng các dụng cụ đo thể tích cần thiết, có thể<br /> pha chế được bao nhiêu ml rượu 30o? Hãy trình bày cách pha.<br /> 3) Nhằm để giảm sự độc hại của khí thải lưu huỳnh đioxit từ các nhà máy nhiệt điện, các<br /> nhà khoa học đã thêm khí amoniac vào khói của nhà máy trước khi thải ra môi trường, phương<br /> pháp này được nhận định là có hiệu quả trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đồng thời có<br /> tác động tích cực tới nông nghiệp. Hãy giải thích nhận định này bằng kiến thức hóa học.<br /> Câu 5. (1,0 điểm)<br /> Nêu hiện tượng hóa học, đưa ra lời giải thích và viết phương trình hóa học xảy ra trong các thí<br /> nghiệm sau:<br /> a) Nhúng đinh sắt sạch vào dung dịch đồng (II) sunfat.<br /> b) Nhỏ từ từ H2SO4 đặc vào cốc đựng đường saccarozơ.<br /> c) Sục khí clo qua dung dịch Na2CO3.<br /> ------Hết-----Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.<br /> Họ và tên thí sinh: ……………………………………….. Số báo danh: ………………………<br /> <br /> Trang 2/2<br /> <br /> Câu<br /> <br /> Ý<br /> <br /> a<br /> <br /> I<br /> <br /> b<br /> <br /> c<br /> <br /> d<br /> <br /> a<br /> <br /> ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM<br /> Đáp án<br /> Điểm<br /> Mỗi chất đọc tên đúng và phân loại đúng được 0,1 điểm.<br /> CO (cacbon oxit / cacbon monooxit) : oxit trung tính.<br /> H3PO4 (axit photphoric): axit<br /> Cu2O (đồng (I) oxit): oxit bazơ<br /> N2O5 (đinitơ pentaoxit): oxit axit<br /> HNO2 (axit nitrơ): axit<br /> 1,0<br /> LiOH (liti hiđroxit): bazơ<br /> Pb(NO3)2 (chì (II) nitrat): muối trung hòa<br /> Ca(H2PO4)2 (canxi đihiđrophotphat): muối axit<br /> HgS (thủy ngân (II) sunfua): muối trung hòa<br /> (NH4)2SO3 (amoni sunfit): muối trung hòa<br /> Phản ứng điện phân có màng ngăn dung dịch NaCl bão hòa:<br /> 0,2<br /> 2NaCl + 2H2O  2NaOH + Cl2↑ + H2↑<br /> Nếu sử dụng điện phân không màng ngăn sẽ không thu được khí Cl2 do<br /> NaOH và Cl2 sinh ra không được ngăn cách sẽ tái phản ứng:<br /> 0,2<br /> 2NaOH + Cl2  NaClO + NaCl + H2O<br /> Phân tử rượu etylic và axit axetic có nhóm OH, có hiđro rất linh động<br /> đều tác dụng với kim loại kiềm giải phóng H2, còn các hiđrocacbon 0,2<br /> không có nhóm OH nên không có phản ứng này.<br /> *Thành phần:<br /> - Dầu, mỡ dùng làm thực phẩm là dẫn xuất của hiđrocacbon, trong phân<br /> tử có chứa C, H, O.<br /> 0,2<br /> - Dầu, mỡ dùng bôi trơn xe, máy là các hiđrocacbon, trong phân tử có<br /> chứa C, H.<br /> *Cấu tạo:<br /> - Dầu, mỡ dùng làm thực phẩm là các este của glixerol và các axit béo.<br /> 0,2<br /> - Dầu, mỡ dùng bôi trơn xe, máy là các hiđrocacbon.<br /> 0,2<br /> C2H4  C2H5OH  CH3COOH  CH3COOK  KCl<br /> C2H4 + H2O  C2H5OH<br /> men<br /> C2H5OH + O2 <br /> CH3COOH + H2O<br /> 1<br /> 0,8<br /> CH3COOH + K  CH3COOK + H2<br /> 2<br /> <br /> CH3COOK + HCl  CH3COOH + KCl<br /> Lấy mẫu thử và đánh số thứ tự các dung dịch.<br /> - Đun nóng các mẫu thử, đến khi khối lượng kết tủa không đổi thì hai<br /> mẫu có kết tủa là: Ba(HCO3)2; hỗn hợp Na2CO3 và Ba(HCO3)2 (nhóm<br /> 1), hai dung dịch không có hiện tượng là Na2CO3 và BaCl2 (nhóm 2).<br /> <br /> II<br /> <br /> b<br /> <br /> Ba(HCO3)2 → BaCO3↓ + CO2↑ + H2O<br /> - Lọc bỏ kết tủa và thu lấy phần nước trong của 2 dung dịch, dùng phần<br /> nước trong này cho phản ứng lần lượt với hai dung dịch nhóm 2, phản<br /> ứng nào xảy ra kết tủa thì chất thuộc nhóm 1 ban đầu là hỗn hợp<br /> Na2CO3 và Ba(HCO3)2 và chất thuộc nhóm 2 là BaCl2, do xảy ra phản<br /> ứng: BaCl2 + Na2CO3  BaCO3↓ + 2NaCl<br /> Trang 3/2<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> a) Gọi x (ml) là thể tích CO2, y (ml) là thể tích hơi nước.<br /> Ta có hệ<br /> 0,25<br /> {<br /> <br /> 1<br /> <br /> {<br /> <br /> Ta lý luận như sau: đốt cháy propan thì thu được số mol H2O > số mol<br /> CO2; nhưng ở đây đốt hỗn hợp hiđrocacbon lại thu được số mol H2O =<br /> số mol CO2, nghĩa là đốt cháy X chắc chắn phải thu được số mol H2O <<br /> số mol CO2, do đó X chỉ có thể là một trong hai hiđrocacbon đã học là<br /> axetilen C2H2 hoặc benzen C6H6. Đề bài nói rõ X là hiđrocacbon mạch<br /> hở, nên X phải là axetilen C2H2.<br /> b) PTHH phản ứng cháy:<br /> C3H8 + 5O2  3CO2 + 4H2O<br /> 2C2H2 + 5O2  4CO2 + 2H2O<br /> Gọi a (ml) là thể tích C3H8, b (ml) là thể tích C2H2, ta lại có hệ:<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> {<br /> Vậy phần trăm thể tích của C3H8 = C2H2 = 50%.<br /> a) Các PTHH:<br /> 4FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8SO2<br /> Cu2S + 2O2  2CuO + SO2<br /> III<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2SO2 + O2 →<br /> 2SO3<br /> SO3 + H2O  H2SO4<br /> 3H2SO4 + Fe2O3  Fe2(SO4)3 + 3H2O<br /> H2SO4 + CuO  CuSO4 + H2O<br /> Fe2(SO4)3 + 3BaCl2  3BaSO4↓ + 2FeCl3<br /> CuSO4 + BaCl2  BaSO4↓ + CuCl2<br /> b) Do sự bảo toàn số mol nguyên tố S nên ta có:<br /> ∑nS (trong hỗn hợp ban đầu) =<br /> = 0,5 mol<br /> mS = 0,5.32 = 16 gam<br /> Vậy m = (16.100) : 40 = 40 gam<br /> c) Gọi x là số mol FeS2, y là số mol Cu2S<br /> 2x + y = nS = 0,5 (1)<br /> Do H2SO4 vừa đủ hòa tan toàn bộ Fe2O3 và CuO nên ta có:<br /> 1,5x + 2y = 2x + y (2)<br /> Giải hệ (1), (2) thu được x = 0,2; y = 0,1.<br /> Từ đó được thành phần phần trăm theo khối lượng:<br /> %FeS2 = 60%; %Cu2S = 40%<br /> a) M chứa 80% về khối lượng trong oxit, ta có:<br /> <br /> 3<br /> <br /> Ta lập bảng biện luận:<br /> n<br /> 1<br /> 2<br /> M<br /> 32 (loại)<br /> 64 (M là Cu)<br /> CuO + H2SO4  CuSO4 + H2O<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> (mol)<br /> Trang 4/2<br /> <br /> 0,8<br /> <br /> 0,2<br /> <br /> 0,3<br /> <br /> 0,2<br /> <br /> = 0,8<br /> 0,2<br /> 3<br /> 96 (loại)<br /> 0,1<br /> <br /> x=<br /> <br /> = 350 gam.<br /> <br /> b) Trong 330 gam dung dịch CuSO4 có chứa 0,5.160 = 80 gam CuSO4.<br /> Vậy 330 + 2 – y gam dung dịch CuSO4 có chứa 80 + 2 – z gam CuSO4.<br /> Nghĩa là 330.(80 + 2 – z) = 80(330 + 2 – y)<br /> 330z – 80y = 500 (1)<br /> Ta lại có CuSO4.5H2O  CuSO4 + H2O<br /> y/250<br /> z/160<br /> Suy ra<br /> <br /> 1<br /> <br /> IV<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> a<br /> <br /> V<br /> <br /> b<br /> <br /> c<br /> <br /> 0,2<br /> <br /> 0,2<br /> <br /> (2)<br /> <br /> Giải hệ (1) và (2), ta được y = 3,81 và z = 2,44.<br /> a) Ống A: không bị gỉ do nước đun sôi không có khí oxi, lớp dầu ngăn<br /> oxi từ không khí đi vào.<br /> Ống B: gỉ nhiều, nước muối là chất dẫn điện, đẩy nhanh sự gỉ sét.<br /> Ống C: bị gỉ, không khí và độ ẩm gây ra gỉ sắt thông thường.<br /> Ống D: không bị gỉ, do có CaCl2 làm khô hơi nước trong không khí.<br /> b) Ba điều kiện cần thiết cho sự gỉ xảy ra: oxi, nước, dung dịch dẫn điện<br /> (chất điện ly).<br /> Số ml rượu etylic nguyên chất = 75 x 200 : 100 = 150 ml<br /> Số ml rượu 30o có thể pha được = 150 x 100 : 30 = 500 ml<br /> Cách pha: lấy 200 ml rượu 75o ban đầu cho vào cốc thủy tinh, đong lấy<br /> 300 ml nước cất thêm vào cốc, khuấy đều ta được 500 ml rượu 30o.<br /> Khí lưu huỳnh đioxit có tính axit, khí amoniac có tính bazơ khi thêm<br /> vào sẽ xảy ra phản ứng trung hòa tạo các muối amoni sunfat, amoni<br /> sunfit trong không khí, đây là các loại phân đạm, vì vậy lượng lưu<br /> huỳnh đioxit độc hại giảm đáng kể. Nhờ gió, các loại phân bón trên sẽ<br /> được rải trên một vùng rộng lớn, điều này rất có lợi cho các vùng<br /> chuyên canh nông nghiệp xung quanh đó.<br /> Hiện tượng: có kim loại màu đỏ bám ngoài đinh sắt, màu xanh lam của<br /> dung dịch nhạt dần, một phần sắt tan trong dung dịch.<br /> Giải thích: do sắt hoạt động hóa học mạnh hơn đồng nên đẩy đồng ra<br /> khỏi dung dịch muối.<br /> PTHH: CuSO4 + Fe  FeSO4 + Cu↓<br /> Hiện tượng: Đường bị hóa than, cột than bị đẩy dần lên đồng thời có<br /> khói trắng bay ra, trên bề mặt than có sủi bọt khí.<br /> Giải thích: do axit sunfuric đặc hút nước của đường biến nó thành than,<br /> một phần than đã phản ứng với axit sunfuric đặc sinh ra khí sunfurơ và<br /> khí cacbonic, các khí này thoát ra từ trong lòng chất rắn nên làm cho<br /> khối chất rắn này trở nên xốp và dẫn đến việc tăng thể tích và trào ra<br /> ngoài.<br /> <br /> 0,05<br /> <br /> PTHH: C12H22O11 →<br /> 12C + 11H2O<br /> Hiện tượng: Khí clo tan trong nước, dung dịch sủi bọt khí.<br /> Giải thích: Khí clo tan trong nước tạo axit HCl, axit này tác dụng với<br /> Na2CO3 sinh ra khí CO2.<br /> PTHH: Cl2 + H2O  HCl + HClO<br /> 2HCl + K2CO3  2KCl + H2O + CO2↑<br /> <br /> 0,1<br /> 0,1<br /> <br /> Trang 5/2<br /> <br /> 0,2<br /> 0,2<br /> 0,2<br /> 0,2<br /> 0,3<br /> 0,2<br /> 0,2<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,1<br /> 0,1<br /> 0,1<br /> 0,1<br /> <br /> 0,1<br /> <br /> 0,1<br /> 0,2<br /> <br />