Định gía tài sản vốn

Chia sẻ: Phi Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

102
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ý tưởng chung đằng sau mô hình định giá tài sản vốn là các nhà đầu tư khi tiến hành đầu tư vốn của mình vào bất cứ tài sản gì thì cũng được bù đắp lại theo hai cách: giá trị tiền tệ theo thời gian và rủi roÝ tưởng chung đằng sau mô hình định giá tài sản vốn là các nhà đầu tư khi tiến hành đầu tư vốn của mình vào bất cứ tài sản gì thì cũng được bù đắp lại theo hai cách: giá trị tiền tệ theo thời gian và rủi ro...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Định gía tài sản vốn

4/3/2013 M C TIÊU BÀI H C K t thúc chương ngư i h c có kh năng: N m ư c các ki n th c n n t ng cho ho t ng u tư và qu n lý danh m c u tư v i các lý thuy t: Lý thuy t th trư ng hi u qu , ý nghĩa c a các hình thái th trư ng hi u qu v i ho t ng u tư Mô hình nh giá tài s n v n (Capital Assets Pricing Model – CAMP), m i liên quan gi a r i ro và l i nhu n ư c tính, phán oán ư c l i su t kỳ v ng i v i tài s n chưa giao d ch trên th trư ng Nghiên c u ư ng th trư ng v n (CML) và ư ng th trư ng ch ng khoán (SML) làm n n t ng cho ho t ng qu n lý danh m c u tư Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung N I DUNG BÀI H C Th trư ng hi u qu Mô hình nh giá tài s n v n ư ng th trư ng v n và ư ng th trư ng ch ng khoán. Mô hình CAPM H s Beta Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 1
4/3/2013 1. TH TRƯ NG HI U QU 1. TH TRƯ NG HI U QU Phân ph i hi u qu : Phân ph i hi u qu Th trư ng ư c coi là có hi u qu v m t phân ph i khi các tài nguyên khan hi m ư c phân ph i m t cách t t nh t. Th Ngư i tr giá cao nh t m i giành ư c quy n s trư ng d ng tài nguyên. hi u qu i v i th trư ng ch ng khoán và th trư ng v n, tính hi u qu th hi n phân ph i các Thông tin Ho t ng ngu n v n có th u tư sao cho hi u qu nh t hi u qu hi u qu Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 1. TH TRƯ NG HI U QU 1. TH TRƯ NG HI U QU Hi u qu ho t ng: Hi u qu v m t thông tin: Th trư ng ư c coi là có hi u qu v m t ho t ng Th trư ng ư c coi hi u qu v m t thông tin khi các chi phí giao d ch trong th trư ng ó ư c n u th giá hi n hành ph n ánh và t c th i t t quy t nh theo quy lu t c nh tranh. c các thông tin có nh hư ng t i th trư ng. Th trư ng ư c t trong s c nh tranh lành m nh gi a nhà ti p th và nhà môi gi i ki m l i nhu n thông thư ng (không ph i l i nhu n c quy n) Chi khi chi phí giao d ch b ng 0 thì thì trư ng ư c coi hi u qu . Trên th c t n u không có chi phí giao d ch thì th trư ng không th t n t i Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 2
4/3/2013 1. TH TRƯ NG HI U QU 2. CÁC HÌNH THÁI C A TH TRƯ NG HI U QU V lý thuy t ngư i ta luôn gi nh r ng, th Ta có th phân chia th trư ng hi u qu thành 3 trư ng có hi u qu v m t phân ph i và ho t hình thái ng, do ó khi nói n th trư ng hi u qu Hình thái y u (Weak Form) ngư i ta ch nói n hi u qu v m t thông tin. Hình thái trung bình (Semi strong form) Th trư ng hi u qu là th trư ng trong ó giá Hình thái m nh (Strong form) c c a ch ng khoán ã ph n ánh y , t c th i các thông tin hi n có trên th trư ng Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 2. CÁC HÌNH THÁI C A TH TRƯ NG HI U QU 2. CÁC HÌNH THÁI C A TH TRƯ NG HI U QU Hình thái y u c a th trư ng: Hình thái y u c a th trư ng: Giá c ch ng khoán ã ph n ánh y và k p th i T t c các thông tin trên th trư ng u ư c các nh ng thông tin trong quá kh v giao d ch c a th nhà u tư n m b t và nghiên c u. trư ng như kh i lư ng, giá c ch ng khoán Ví d : gi s trong th trư ng t n t i quy lu t trong quá Các thông tin s nhanh chóng ư c ph n ánh vào kh như sau: Giá ch ng khoán gi m vào ngày giao d ch giá ch ng khoán. cu i cùng c a năm và tăng lên trong ngày giao d ch u Không có thông tin nào trong quá kh có th d tiên c a năm Th trư ng hình thái y u s nhanh chóng oán giá trong tương lai ti p nh n i u này, các nhà u tư s ng lo t mua ch ng khoán vào ngày cu i năm và bán chúng trong ngày u Các nhà phân tích k thu t u b vô hi u hóa không năm. Theo quy lu t cung c u s ưa giá c v tr ng thái th d oán ư c các quy lu t c a th trư ng. cân b ng và xóa b hi n tư ng này. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 3
4/3/2013 2. CÁC HÌNH THÁI C A TH TRƯ NG HI U QU 2. CÁC HÌNH THÁI C A TH TRƯ NG HI U QU Hình thái trung bình c a th trư ng: Hình thái trung bình c a th trư ng: Giá c c a ch ng khoán ã ph n nh t t c nh ng thông tin liên N u hình thái trung bình c a th trư ng t n t i, không có hình quan n công ty ư c công b ra i v i công chúng. th c phân tích nào (k c phân tích k thu t l n cơ b n) có Nh ng thông tin trong quá kh , nh ng thông tin cơ b n c a công kh năng em l i cho nhà u tư l i nhu n siêu ng ch n u ty như năng l c s n xu t, ch t lư ng qu n lý, b ng t ng k t tài s n, vi c phân tích ch d a trên nh ng s li u t ngu n ư c công bí quy t s n xu t, d oán thu nh p, mô hình k toán; nh ng thông b ra công chúng và nh ng thông tin d oán mà c th tin c n thi t c a các công ty ang c nh tranh và nh ng d oán khác v ho t ng và tình hình tài chính... u ã ư c ph n nh trư ng u bi t. trong giá c a c phi u. Ví d , m t nhà phân tích s d ng b ng t ng k t tài s n c a Nh ng thông tin mang tính ch t d oán như các ánh giá d báo, công ty nh m tìm ki m l i nhu n siêu ng ch s không th tin n... u ư c nhà u tư ưa vào xác nh giá c . mang l i k t qu như mong mu n b i nh ng thông tin d ng B t c nhà u tư nào cũng có ư c nh ng thông tin t ngu n này d dàng ki m ư c do hàng ngàn các nhà phân tích trên thông tin i chúng thì t c là nó ã s n sàng ư c ph n nh trong th trư ng. Hành ng c a các nhà phân tích này nhanh giá c a ch ng khoán. chóng làm giá c ch ng khoán ư c i u ch nh ph n nh nh ng thông tin c n thi t trong b ng t ng k t tài s n. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 2. CÁC HÌNH THÁI C A TH TRƯ NG HI U QU 2. CÁC HÌNH THÁI C A TH TRƯ NG HI U QU Hình thái m nh c a th trư ng: Hình thái này cho r ng giá c a c phi u ã ph n nh t t c nh ng T t c thông tin thông tin c n thi t có liên quan n công ty, th m chí c nh ng thông k c thông tin n ib tin n i gián. Th trư ng ph n ng nhanh v i b t kỳ thông tin nào, k c nh ng thông tin mang tính ch t n i b hay cá nhân, làm cho kh năng tìm Các thông ki m l i nhu n siêu ng ch khó x y ra. Như v y, hình thái này cũng tin i chúng không cho phép t n t i phân tích k thu t l n cơ b n. V v n này có nhi u quan i m không ng nh t. M t s ý ki n cho r ng ch có m t b ph n nh cá nhân có th có ư c nh ng thông Thông tin v giá ch ng tin quan tr ng trư c khi chúng ư c công b ra công chúng, do ó h khoán trư c có th s thu ư c l i nhu n siêu ng ch. Nhưng trên th c t , h u như ây t t c các nư c, nh ng hành ng như v y b coi là vi ph m pháp lu t. Do v y hình thái này khó ng v ng. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 4
4/3/2013 2. CÁC HÌNH THÁI C A TH TRƯ NG HI U QU 3. NG D NG VÀO QU N LÝ DANH M C U TƯ M t th trư ng ư c coi là h u hi u s bi u hi n thông H c thuy t v th trư ng hi u qu cho r ng giá c a c phi u qua các c trưng sau: luôn chính xác v i nh ng thông tin có th ki m ư c. Phân tích Giá ch ng khoán thay i k p th i và chính xác i v i cơ b n và phân tích k thu t là vô ích. M i s c g ng trong nh ng thông tin m i. vi c mua và bán ch ng khoán ch làm tăng chi phí S thay i c a l i su t ư c quy t nh b i s thay i c a Lý thuy t th trư ng hi u qu cho r ng vi c qu n lý danh m c lãi su t u tư phi r i ro và ph phí r i ro. M i s thay i c a giá ch ng khoán xu t phát t các s ki n khác u là ch ng là vô ích. H c thuy t này ng h chi n lư c d u tư ng u nhiên không d oán trư c dư c. mang tính th ng. Nh ng nguyên t c ho c kinh nghi m u không th áp d ng M t trong nh ng chi n lư c ph bi n c a chính sách qu n lý thu ư c l i nhu n siêu ng ch. danh m c u tư th ng là t o ra danh m c u tư l p l i theo Các nhà u tư chuyên nghi p không th dùng các hình th c m t ch s nào ó, ây chính là m t danh m c ư c thi t k phân tích chuyên nghi p (phân tích cơ b n và k thu t) úng như phiên b n c a ch s , d a trên vi c mua bán các lo i thu ư c l i nhu n siêu ng ch c trên 2 phương di n cá nhân cũng như t ch c. ch ng khoán có trong ch s ó. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 1. MÔ HÌNH NH GIÁ TÀI S N V N CAPM ư c coi là c t lõi c a lý thuy t kinh t tài chính hi n i. Harry Markowitz là ngư i u tiên t n n móng cho lý thuy t u tư hi n i vào năm 1952. Mư i hai năm sau, mô hình CAPM ã ư c phát tri n b i William Sharpe, John Lintner và Jan Mossin. Mô hình cho chúng ta kh năng d oán ư c m i quan h gi a r i ro và l i su t ư c tính. CAPM có nh ng ý nghĩa quan tr ng như sau : Nó cung c p cho chúng ta m t lãi su t chu n dùng ánh giá và l a ch n phương án u tư. Mô hình giúp chúng ta có th phán oán ư c l i su t kỳ v ng i v i nh ng tài s n chưa giao d ch trên th trư ng. M c dù trên th c t mô hình CAPM không ph i hoàn toàn dúng trong m i trư ng h p, song nó v n ư c coi là phương pháp ph bi n nh t do kh năng cho k t qu chính xác trong nhi u ng d ng phân tích. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 5
4/3/2013 2. NH NG GI THUY T KINH T CHO TH TRƯ NG V N 2.1 NH NG GI THUY T V TÂM LÝ C A CÁC NHÀ U TƯ Nh ng h c thuy t v kinh t là s tr u tư ng hóa + Gi thuy t 1 : Các nhà u tư khi ưa ra quy t nh c a mình u d a trên vi c phân tích 2 y u t : l i su t ư c tính và r i ro c a ch ng hi n th c, vì v y chúng nh t thi t ph i ư c d a khoán trên m t s nh ng gi thuy t. + Gi thuy t 2 : Các nhà u tư s tìm cách gi m thi u r i ro b ng vi c k t h p nhi u ch ng khoán khác nhau trong t p h p danh m c M c dù có m t s gi thuy t ư c ưa ra là phi u tư c a mình như phương th c ã trình bày trong ph n trư c. th c t nhưng nh ng gi thuy t này làm ơn gi n + Gi thuy t 3 : Các quy t nh u tư ư c ưa ra và k t thúc trong hóa vi c tính toán. kho ng th i gian nh t nh. Kho ng th i gian này không nh t thi t ph i ư c quy nh c th . Nó có th ư c tính b ng 6 tháng, 1 năm, Trong mô hình nghiên c u CAPM, các gi thuy t 2 năm... ư c chia làm 2 lo i : + Gi thuy t 4 : Các nhà u tư có chung các kỳ v ng v các thông s u vào như: M c l i su t, r i ro hay các quan h tương h Gi thuy t v tâm lý c a các nhà u tư T t c các nhà u tư u là nhà u tư hi u qu Markowitz, h Gi thuy t c a th trư ng v n mong mu n n m gi danh m c n m trên ư ng biên hi u qu . Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 2.2 NH NG GI THUY T V TH TRƯ NG V N 3. DANH M C U TƯ TH TRƯ NG (MARKET PORTFOLIO) + Gi thuy t 1 : Th trư ng v n là th trư ng c nh tranh hoàn h o. Danh m c u tư th trư ng là m t danh m c u tư bao g m i u này có nghĩa là trên th trư ng có r t nhi u ngư i bán và t t c nh ng tài s n có nguy cơ r i ro trên th trư ng và m i ngư i mua. Năng l c c a m t nhà u tư riêng l thì r t nh so v i tài s n trong danh m c này chi m m t t l úng b ng giá th c th trư ng. Vì v y, ho t ng c a h không làm nh hư ng n th trư ng. Giá c trên th trư ng ch ch u nh hư ng b i m i quan trư ng c a tài s n ó trong t ng giá tr c a toàn b th trư ng. h cung c u. Ví d : N u giá tr c a STB chi m 2% toàn b tài s n có nguy cơ + Gi thuy t 2 : Không t n t i các lo i phí giao d ch trên th r i ro thì trong danh m c u tư th trư ng, giá tr c phi u c a trư ng hay b t kỳ m t s c n tr nà trong cung và c u c a m t STB s chi m 2%. lo i ch ng khoán. N u m t nhà u tư n m trong tay danh m c u tư th trư ng s + Gi thuy t 3 : Trên th trư ng t n t i lo i ch ng khoán không có r i ro mà nhà u tư có th u tư. Lãi su t vay và lãi su t cho vay dùng 2% c a t ng s ti n nh dùng vào u tư các ch ng khoán cùng b ng nhau và b ng lãi su t không r i ro Các nhà u tư có có nguy cơ r i ro u tư vào c phi u c a công ty STB. th i vay và cho vay b t kỳ s ti n nào lãi su t phi r i ro - rf vi c nghiên c u ư c ơn gi n, khi nh c n khái ni m tài s n có nguy cơ r i ro (Risky Assets) thư ng ng m nh là các c phi u. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 6
4/3/2013 4. Ư NG TH TRƯ NG V N (THE CAPITAL MARKET LINE - CML) XÂY D NG CÔNG TH C CHO Ư NG CML Mô hình Markowitz ã cung c p cho chúng ta Nhân t ch y u lý thuy t danh m c phát tri n thành lý thuy t th trư ng v n là ý tư ng v m t tài s n phi r i ro nguyên t c l a ch n danh m c u tư t i ưu cho * Tài s n phi r i ro: là tài s n có t su t sinh l i hoàn toàn ch c ch n và m i nhà u tư căn c vào kh năng ch p nh n r i l ch chu n t su t sinh l i trên tài s n này s b ng không * Hi p phương sai v i tài s n phi r i ro ro c a nhà u tư ó. Quy ư c: Áp d ng mô hình trên, n u th trư ng t n t i lo i ri: t su t sinh l i mong i c a tài s n i rp: t su t sinh l i c a danh m c ch ng khoán phi r i ro (v i lãi su t phi r i ro - Riskfree Rate - RF) và gi thi t r ng cá nhân nhà u tư có th vay và mư n không h n ch trên cơ s lãi su t này (gi thuy t 3 c a th trư ng v n) thì Vì t su t sinh l i c a tài s n phi r i ro là ch c ch n σf = 0 rif = rf . Do ó hi p phương sai c a tài s n phi r i ro v i b t kỳ tài s n r i ro hay danh k t qu v lý thuy t l a ch n danh m c u tư s m c tài s n nào s luôn = 0 (COVf,i =0) như sau : Tương t , tương quan t su t sinh l i gi a b t kỳ tài s n i nào v i tài s n phi r i ro cũng s b ng không (ρf,i =0) Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung XÂY D NG CÔNG TH C CHO Ư NG CML XÂY D NG CÔNG TH C CHO Ư NG CML L i su t ư c tính c a danh m c u tư ư c tính b ng trung bình tr ng s Chúng ta gi thuy t r ng nhà u tư t o d ng c a các ch ng khoán có trong danh m c u tư ó. m t danh m c u tư bao g m 2 lo i ch ng L i su t ư c tính c a danh m c u tư E(Rp) là : E(RP) = WFRF + WME(RM) khoán: ch ng khoán phi r i ro KF v i t tr ng Trong ó v n u tư WF và danh m c th trư ng M v i t E(RP) : L i su t c a danh m c u tư. RF : L i su t ch ng khoán phi r i ro. tr ng u tư WM. E(RM) : L i su t danh m c u tư th trư ng M WF : T tr ng ch ng khoán phi r i ro V y: WM : T tr ng danh m c th trư ng M WF + WM = 1 hay WF = 1 – WM hay WM = 1 - WF Ta có th vi t l i là : E(Rp) = (1 - WM)RF + WME(RM) OR E(Rp) = RF + WM[E(RM) – RF] [ − ] = + Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 7
4/3/2013 XÂY D NG CÔNG TH C CHO Ư NG CML Ý NGHĨA C A Ư NG TH TRƯ NG V N Ta có: Trong ph n trên, chúng ta ã gi thi t các nhà u tư có cùng các thông s u vào c a mô hình áp σ2p = W2F*σ2F + W2M *σ2M + 2WF WM *σ(F,M) d ng (gi thuy t 4). Vì σF,M = 0 , σ2F = 0 σ2p = W2M *σ2M V is ng nh t v kh năng thu ư c l ch Do ó l ch chu n s là: chu n th trư ng , l ch chu n c a danh m c = WM * u tư P ; s nh t quán c a th trư ng trong vi c ánh giá l i su t c a danh m c th trư ng và Như v y, l ch chu n c a danh m c k t h p danh m c u tư P, khi ó nghiêng c a ư ng gi a m t tài s n phi r i ro v i các tài s n r i ro CML là: là t l tuy n tính c a l ch chu n danh m c [ − ] các tài s n r i ro Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 4. Ư NG TH TRƯ NG V N Ý NGHĨA C A Ư NG TH TRƯ NG V N (THE CAPITAL MARKET LINE - CML) T s th hi n ph n vư t tr i c a l i su t ư c tính thu ư c t vi c i vay u tư vào ch ng khoán r i ro (danh m c th trư ng) so v i m c l i RJ su t thu ư c t vi c u tư vào ch ng khoán phi r i ro (tín phi u Cho vay M ư ng CML Kho b c). Nói cách khác, ây là ph n bù p r i ro c a vi c n m gi RM PB ch ng khoán r i ro thay cho ch ng khoán phi r i ro. M u s th hi n m c r i ro c a danh m c u tư th trư ng. ư ng Markowitz RF Như v y, d cc a th bi u hi n m c bù p thu nh p cho m i ơn v r i ro c a th trư ng, vì ư ng CML bi u hi n m c l i PA su t có th nh n ư c cho m i m c r i ro mà nhà u tư ch p nh n. M i i m trên ư ng th ng th hi n tr ng thái cân b ng c a th trư ng các c p khác nhau. d c c a ư ng CML quy t nh thu nh p ph tr i c n thi t bù p cho m i ơn v thay i trong r i ro mà nhà u tư ph i gánh ch u. ó chính là lý do coi ư ng CML là giá tr th trư ng c a r i ro (Market price of risk). Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 8
4/3/2013 NG D NG C A CML CML VÀ NGUYÊN LÝ PHÂN CÁCH S d ng òn b y tài chính s có nh hư ng gì lên CML d n t t c các nhà u tư u tư vào m t danh m c các tài s n r i ro như nhau, ó là danh m c th trư ng M. Các nhà r i ro và t su t sinh l i c a danh m c u tư ch khác nhau các v trí trên ư ng CML, v trí này tùy thu c vào s thích c a các nhà u tư M t nhà u tư có th mu n t ư c m t t M c ng i r i ro trung M c ng i r i ro th p su t sinh l i cao hơn t i i m M nhưng ph i B bình ch p nh n m c r i ro cao hơn. Nhà u tư s s d ng òn b y tài chính b ng các i vay lãi M su t phi r i ro và u tư s ti n này vào danh A m c tài s n r i ro M rf M c ng i r i ro cao σm σp Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Ư NG TH TRƯ NG CH NG KHOÁN: SML Ư NG TH TRƯ NG CH NG KHOÁN: SML trên chúng ta ã ch ra r ng ư ng th Trong mô hình CAPM, r i ro c a m i ch ng khoán không ư c o b ng l ch chu n vì m t ph n c a l ch chu n ã trư ng v n bi u hi n tr ng thái cân b ng c a b tri t tiêu b i s a d ng hóa danh m c u tư. các danh m c u tư. Khi các ch ng khoán tham gia vào danh m c thì chúng tương tác v i nhau tri t tiêu b t ph n r i ro không h th ng c a Trong trư ng h p này, r i ro c a các danh m c nhau. ư c o b ng l ch chu n c a l i su t. Trong trư ng h p này, danh m c ó là danh m c th trư ng (M) a d ng hóa hoàn h o. Các nhà u tư mu n có thu nh p cao s ph i Do v y, r i ro không h th ng c a t ng ch ng khoán riêng l ch p nh n r i ro cao (t c là tăng lên). (ch ng khoán i) ư c coi là tri t tiêu h t, ch còn l i ph n r i ro h th ng o b ng tích sai c a ch ng khoán i ó v i danh ư ng CML ch ra m i quan h gi a r i ro và m c M (ký hi u ). l i su t cho nh ng danh m c u tư tr ng Như v y, m t ch ng khoán i có càng l n thì r i ro c a thái cân b ng nó càng l n, do ó l i su t u tư yêu c u càng cao. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 9
4/3/2013 Ư NG TH TRƯ NG CH NG KHOÁN: SML Ư NG TH TRƯ NG CH NG KHOÁN: SML R i ro c a m i ch ng khoán i o b ng nên ư ng SML là ư ng bi u di n mô hình CAPM: m i tương quan ư c th hi n chính xác hơn như sau ư ng SML [ − ] R(%) = + E(Rj) J Hay E(RM) M [ − ] RF = + M J (%) Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Ư NG TH TRƯ NG CH NG KHOÁN: SML Ý NGHĨA C A Ư NG SML M t cách hi u khác v m i quan h này thông qua SML ư c coi là m t tiêu chí chu n m c ánh giá m t phương án u tư. V i vi c ch p nh n r i ro nh t nh i v i m t phương s di n gi i c a h s H s ư c dùng nh án u tư ( ư c o b ng h s lư ng hóa t tr ng c a m i ch ng khoán i ( ) SML cho chúng ta bi t l i nhu n thu ư c c a phương án u tư ó góp ph n vào r i ro chung c a danh m c th ph i là bao nhiêu m i có th bù p ư c r i ro mà các nhà u tư trư ng M ( ) như sau : ph i gánh ch u. Xu t phát t ý nghĩa c a ư ng SML, n u t t c các ch ng khoán ư c nh giá chính xác nh t thi t ph i n m trên ư ng SML. = V i nh ng i m n m phía trên ho c dư i ư ng SML u bi u hi n tình tr ng giá không ph n nh úng v i giá tr cân b ng trên th = + [ − ] trư ng. RF : Lợi nhuận không rủi ro N u là i m n m phía trên ư ng SML, ch ng khoán ó ư c nh giá th p hơn giá tr th c s c a chúng. Trong trư ng h p này, các : H s Beta c a c phi u I nhà u tư nên mua lo i ch ng khoán ó. E(RM) : L i nhu n kỳ v ng c a th trư ng Ngư c l i, n u i m ó n m dư i ư ng SML, không nên mua lo i ch ng khoán này vì giá c a chúng cao hơn giá tr th c s c a chúng. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 10
4/3/2013 Ý NGHĨA C A Ư NG SML SO SÁNH SML VÀ CML R(%) CML th hi n m i tương quan gi a l i su t v i r i ro c a nh ng danh m c t ng th hi u qu . nh giá th p SML th hi n m i quan h hàm b c nh t gi a l i su t và r i ro c a t ng 16 ch ng khoán riêng l . 3 ư ng SML K t lu n : Mô hình nh giá tài s n v n CAPM là m t h c thuy t kinh t mô t m i 15 quan h gi a r i ro và l i su t ư c tính. 2 Nói cách khác, ây là mô hình nh giá cho nh ng ch ng khoán có nguy cơ 14 r i ro. M 1 nh giá cao CAPM cho r ng r i ro h th ng là m i quan tâm i v i các nhà u tư vì RF ch ng không th lo i b ư c b ng bi n pháp a d ng hóa danh m c u tư. i u c bi t, CAPM cho chúng ta bi t l i su t ư c tính c a m t ch ng khoán hay m t danh m c u tư ư c xác nh b ng l i su t c a ch ng M = 1,0 J = 1,2 (%) khoán không có r i ro ư c tính toán b ng cách nhân m c r i ro ß v i giá th trư ng c a r i ro ó [E(RM) - RP]. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung SO SÁNH SML VÀ CML ư ng CML - ư c v trong m t ph ng r và σ - Khi các nhà u tư ư c phép vay và cho vay v i lãi su t phi r i ro ư ng cml là tuy n tính và có d c dương - Ch có danh m c là ng c viên các nhà u tư l a ch n n m gi thì m i ư c nh v trên ư ng cml ư ng SML - ư c v trong m t ph ng r và β - B t ch p các nhà u tư có th vay hay cho vay v i lãi su t phi r i ro hay không thì ư ng sml v n là tuy n tính và có d c dương - T t c các ch ng khoán cá th và danh m c u ư c nh v trên ư ng sml Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 11
4/3/2013 1. T SU T SINH L I C A M T KHO N U TƯ 2. H S BETA Mô hình CAPM cho r ng t su t sinh l i i v i m t kho n Mô hình nh giá tài s n v n (CAPM) ch ra u tư i ư c xác nh b i : r ng r i ro c a m t ch ng khoán c th có th T su t Lãi su t ư c bi u di n b ng h s Beta c a nó. = + Beta(i) x Ph n bù r i ro th trư ng sinh l i i phi r i ro H s Beta cho ta bi t xu hư ng bi n ng c a m t lo i ch ng khoán so v i toàn b th trư ng. Ph n bù r i ro th trư ng là t su t sinh l i d ki n do n m gi các tài s n r i ro so v i tài s n phi r i ro. Danh m c các tài Beta c a m t kho n u tư o lư ng nh y s n r i ro (c ph n, trái phi u, tài s n th c), ôi khi g i là c m d ki n c a t su t sinh l i trên kho n u "danh m c th trư ng" ho c là "th trư ng". Vì th : tư so v i t su t sinh l th trư ng. Có nghĩa là, Ph n bù r i = T su t sinh - Lãi su t phi r i Beta o lư ng giá c a kho n u tư thay i ro th trư ng l i d ki n ro như th nào khi giá th trư ng thay i. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 2. H S BETA 2. H S BETA Tính h s Beta Ví d : Có 2 lo i c phi u B và C, ngư i ta mu n bi t s tương tác gi a chúng như th nào, chúng bi n ng cùng chi u hay tính ư c Beta c a m t lo i c phi u i, ph i s d ng ngư c chi u, do ó ph i tính hi p phương sai. hi p phương sai (Covariance) và phương sai (Variance). Lo i ch ng khoán B có t su t l i nhu n kB và t su t l i Covariance o lư ng các k t qu l i nhu n trong 2 nhu n mong i kbqB tài s n r i ro có chi u hư ng bi n ng song song. Lo i ch ng khoán c có t su t l i nhu n kC và t su t l i Covariance dương có nghĩa l i nhu n c a 2 tài s n bi n nhu n mong i kbqC ng cùng chi u. (kB - kbqB) x (kC - kbqC) Covariance âm là chúng bi n ng ngư c chi u. Công th c tính covariance gi a 2 ch ng khoán B và C là: o lư ng Covariance ph i xem xét tích s c a m i Cov(B,C) = ∑Pi (kB - kbqB) (kC - kbqC) l ch gi a t su t l i nhu n và t su t l i nhu n Và như v y tính h s Beta c a m t lo i c phi u i ph i tính mong i c a m i lo i ch ng khoán trong 1 tình ư c h s tương quan gi a t su t l i nhu n i và t su t l i hu ng c th . nhu n c a th trư ng, i u này nói lên c phi u i v n ng như th nào so v i toàn th trư ng. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 12
4/3/2013 2. H S BETA 3. M T S TÍNH CH T C A BETA H s Beta c a m t c phi u là m t ch s nêu Danh m c u tư th trư ng có h s Beta b ng 1 lên m c thu nh p c a c phi u ó thay i H s Beta c a danh m c th trư ng ư c xác nh khi có s thay i v lãi su t c a th trư ng. như sau: (, ) ợ = = =1 ợ + ß >1 có nghĩa là giá c a kho n u tư d ki n s = bi n ng nhi u hơn th trư ng khi th trư ng tăng, ợ và gi m nhi u hơn khi th trư ng gi m. (, ) = + ß < 1 có nghĩa là giá c a kho n u tư d ki n s bi n ng ít hơn th trư ng. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 2. H S BETA 2. H S BETA C PHI U BETA C PHI U BETA Lãi su t th trư ng ư c o b ng lãi su t trung bình c a m t C phi u có Beta cao t p h p nh ng c phi u l n ang giao d ch trên th trư ng American Express 1,45 SHB 1,35 Ví d nói c phi u A có h s Beta 0,78 có nghĩa là n u thu Bank America 1,55 VCB 1,39 nh p c a th trư ng tăng lên 1% vào tháng t i thì chúng ta có Travelers 1,65 VND – VNDIRECT 1,72 th mong i lãi su t c a c phi u A tăng lên 0,78%. C phi u có Beta trung bình H s Beta có th là m t s dương ho c m t s âm. Regtal Equipment Co. 1,15 CTG 1,01 C phi u có h s Beta là dương thì thu nh p c a nó có m i Du Pont 1,0 ACB 1,04 quan h thu n chi u v i thu nh p c a th trư ng và ngư c l i. General Electric 1,10 MBB 1,01 Theo th ng kê, ph n l n các c phi u có h s Beta mang giá C phi u có Beta th p tr dương Exron 0,6 STB 0,74 Green Mountain Power 0,55 NBB – XD 577 0,32 Home Stare Mining 0,2 LAS - super lan lam thao 0,72 Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 13
4/3/2013 3. M T S TÍNH CH T C A BETA 3. M T S TÍNH CH T C A BETA + Nh ng ch ng khoán không có r i ro thì có h s N u ch ng khoán J nào ó có h s Beta gi ng Beta b ng 0 như danh m c u tư th trư ng (b ng 1) thì l i N u βj = 0 : L i nhu n kỳ v ng c a ch ng khoán có βj = 0 chính là l i nhu n không r i ro (kF), b i vì su t ư c tính (l i su t kỳ v ng) c a nó b ng l i trong trư ng h p này: su t ư c tính c a danh m c th trư ng E(RJ) = RF + βj [E(RM) - RF] N u m t ch ng khoán có h s ß l n hơn ß c a Mà βj = 0 nên E(RJ) = RF danh m c th trư ng (ßj > 1) thì có nghĩa nó có Như v y, l i su t c a ch ng khoán không có r i ro r i ro cao hơn và d n n l i su t kỳ v ng s chính b ng l i su t c a tín phi u Kho b c (T-bill). l n hơn l i su t c a danh m c th trư ng, và ngư c l i. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 3. M T S TÍNH CH T C A BETA Quan h tuy n tính : Quan h gi a l i nhu n c phi u và h s r i ro c a nó là quan h tuy n tính ư c di n t b ng ư ng SML có h s góc là : E(RM) - RF Beta c a m t danh m c u tư tính theo công th c : ßp = W1ß1 + W2ß2 +... + Wnßn Trong ó : Wj : T tr ng c a ch ng khoán J trong danh m c (băng t l c a giá tr th trư ng c a ch ng khoán J trên t ng giá tr th trư ng c a danh m c u tư có s lư ng n ch ng khoán). Vì v y r i ro h th ng c a m t danh m c u tư là giá tr bình quân gia quy n c a r i ro h th ng c a t ng ch ng khoán riêng l n m trong danh m c u tư ó. i u này cũng có nghĩa là Beta c a m t danh m c u tư có ch a t t c các ch ng khoán (danh m c th trư ng M) thì b ng 1. Gi ng viên: Ths Nguy n Ti n Trung 14