Ñoà aùn moân hoïc xöû lyù chaát thaûi
SVTH: NGUYEÃN NHAÄT TRÖÔØNG
MSSV: 90102976
1
CHÖÔNG I
GIÔÙI THIEÄU TOÅNG QUAN
VAØ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ
I.1 TOÅNG QUAN VEÀ KHÍ CACBON MONOXIT:
I.1.1 Ñaëc ñieåm lyù hoùa cuûa khí Cacbon momoxit (CO):
- Coâng thöùc phaân töû : CO
- Phaân töû löôïng : 44
- Coâng thöùc caáu taïo : C = O
- Laø chaát khí : khoâng maøu, khoâng muøi, khoâng vò, nheï hôn khoâng khí.
- Nhieät ñoä soâi : - 191,5 oC
- Giôùi haïn chaùy trong khoâng khí : 12 – 75 % theå tích
- Deã chaùy, chaùy trong khoâng khí vôùi ngoïn löûa maøu xanh saùng
- Troïng löôïng rieâng:
· 1,25 g/l ôû 0oC , 1 atm
· 1,145 g/l ôû 25oC , 1 atm
- Tæ troïng so vôùi khoâng khí : 0,967
- Hoøa tan trong nöôùc : ôû
· 0oC , 1 atm ......................3,54 ml/ 100 ml
· 25oC , 1 atm ......................2,14 ml/ 100 ml
· 37oC, 1 atm ......................1,83 ml/ 100 ml
- Hoøa tan trong moät soá dung moâi höõu cô : ethyl acetate, methyl chloride, acetic
acid, hoøa tan trong methanol vaø ethanol gaáp 7 laàn trong nöôùc
- CO laø moät khí ñoäc
I.1.2 Nguoàn goác cuûa khí cacbon oxit:
- Cacbon oxit sinh ra do quaù trình ñoát chaùy khoâng hoaøn toaøn nguyeân nhieân lieäu
(töùc laø quaù trình chaùy thieáu oxy)
Ñoát chaùy hoaøn toaøn
· Nguyeân nhieân lieäu ---------------------------- > CO2 + hôi nöôùc +
caùc chaát khaùc (buïi, NOx, ….)
TAI LIEU CHI MANG TINH CHAT THAM KHAO
MOITRUONGXANH.INFO
Ñoà aùn moân hoïc xöû lyù chaát thaûi
SVTH: NGUYEÃN NHAÄT TRÖÔØNG
MSSV: 90102976
2
Ñoát chaùy khoâng hoaøn toaøn
· Nguyeân nhieân lieäu ---------------------------------- > CO2 + hoi
nöôùc + CO + Caùc chaát khaùc
- Nguoàn phaùt thaûi khí CO :
v Nguoàn nhaân taïo : chuû yeáu laø do quaù trình ñoát khoâng hoaøn toaøn : trong
ñoäng cô xe maùy, trong caùc quaù trình coâng nghieäp, caùc thieát bò nhieät, caùc
loø ñoát ( ñoát raùc, loø thieâu,...), caùc nhaø maùy luyeän kim,...(hình 2)
v Nguoàn töï nhieân : do chaùy röøng, nuùi löûa, caùc phaûn öùng hoùa hoïc aâm ó, do
caùc sinh vaät, vi sinh vaät( caùc taûo naâu Fucus vaø Neocystis, söùa Physalia
physalis)
Hình 1: Quaù trình hình thaønh khí CO trong töï nhieân
- Löôïng phaùt thaûi khí CO töø caùc nguoàn töï nhieân vaø nhaân taïo, löôïng khí CO thaûi
ra do ñoäng cô tính treân 1km ñoaïn ñöôøng,löôïng CO phaùt thaûi treân 1 taán nhieân
lieäu, ñöôïc cho ôû caùc baûng :baûng 1, baûng 2, vaø baûng 3.
TAI LIEU CHI MANG TINH CHAT THAM KHAO
MOITRUONGXANH.INFO
Ñoà aùn moân hoïc xöû lyù chaát thaûi
SVTH: NGUYEÃN NHAÄT TRÖÔØNG
MSSV: 90102976
3
Hình 2: Söï taïo thaønh khí CO do quaù trình ñoát khoâng hoaøn toaøn
Baûng 1. Löôïng phaùt thaûi CO chuû yeáu töø caùc nguoàn thieân nhieân vaø nhaân taïo
Nguoàn gaây oâ nhieãm
Taûi löôïng chaát oâ
nhieãm
( 106 taán/naêm )
Nguoàn nhaân taïo
chuû yeáu Nguoàn thieân nhieân Nhaân
taïo
Thieân
nhieân
Cacbon
oxit
(CO)
. Ñoát nhieân lieäu
. Khí thaûi cuûa oâtoâ
.Chaùy röøng
.Caùc phaûn öùng hoùa hoïc
aâm ó
300 > 3000
(Nguoàn: Taøi lieäu [1])
Baûng 2: löôïng khí ñoäc haïi do oâ toâ thaûi ra treân 1km ñoaïn ñöôøng
Löôïng doäc haïi, g/km ñöôøng ñi
Khí ñoäc haïi Ñoäng cô xaêng Ñoäng cô Diezen
Khí CO
Hydrocacbon
Nitô Oxit NOx
Muoäi khoùi(buïi lô löûng)
Sunfua ñioxit SO2
Chì
Xaêng-piren
60,00
5,90
2,20
0,22
0,17
0,49
14.10-6
0,69 – 2,57
0,14 – 2,07
0,68 – 1,02
1,28
0,47
-
24.10-6
(Nguoàn: Taøi lieäu [1])
TAI LIEU CHI MANG TINH CHAT THAM KHAO
MOITRUONGXANH.INFO
Ñoà aùn moân hoïc xöû lyù chaát thaûi
SVTH: NGUYEÃN NHAÄT TRÖÔØNG
MSSV: 90102976
4
Baûng 3: löôïng phaùt thaûi khí ñoäc haïi CO do ñoát nhieân lieäu, nhieân lieäu
(kg/taán nhieân lieäu)
(Nguoàn: [1])
-Noàng ñoä neàn cuûa CO trong töï nhieân : 0,01 ÷ 0,23 mg/m3 ( 0,01 ÷ 0,2 ppm).
Noàng ñoä CO trong caùc thaønh phoá phuï thuoäc vaøo thôøi tieát vaø giao thoâng. Noàng
ñoä trung bình ño trong 8 giôø ≤ 20 mg/m3 ( 17 ppm). Tuy nhieân, noàng ñoä cöïc ñaïi
trong 8 giôø : treân 60 mg/m3 (53ppm)
( nguoàn : [7])
I.1.3 Taùc haïi cuûa khí CO ñoái vôùi moâi tröôøng:
- Goùp phaàn taêng löôïng khí nhaø kính CO2 : vì :
CO + ½ O2 = CO2
- CO laø khí ñoäc , aûnh höôûng ñeán söùc khoûe sinh vaät vaø con ngöôøi.
I.1.4 Taùc haïi cuûa khí CO leân söùc khoûe con ngöôøi:
- CO laø khí ñoäc.
- Noù phaûn öùng ( coù aùi löïc) raát maïnh vôùi hoàng caàu trong maùu taïo ra Cacboxy
Hemoglobin (COHb) :
Hb + CO Û HbCO + O2
- Hoãn hôïp HbCO laøm giaûm löôïng oxy trong maùu, ngaên caûn maùu haáp thuï vaø vaän
chuyeån oxy nuoâi cô theå.
- Haøm löôïng COHb trong maùu ñöôïc quan nieäm nhö sau : thoâng thöôøng trong cô
theå con ngöôøi coù 5000 ml maùu vaø cöù 100 ml maùu coù chöùa 20 ml oxy. Neáu
khí Cacbon oxit thay theá hoaøn toaøn cho oxy trong maùu ta goïi ñoù laø tröôøng
hôïp maùu bò baõo hoøa- töùc haøm löôïng COHb baèng 100 %.
Caùc nguoàn ñoát
trong Caùc nguoàn ñoát ngoaøi
Nhieân lieäu
loûng Than ñaù
Chaát oâ nhieãm Ñoäng
cô
xaêng
Ñoäng
cô
Diezen
Nhieät
ñieän
Sinh
hoaït vaø
coâng
nghieäp
Nhieät
ñieän
Sinh
hoaït vaø coâng
nghieäp
Khí CO 395 9 0,005 0,025 0,25 25
% COHb = ( 3.317 x 10
-
5
)
.
( ppm CO )
1.036
.
( RMV )
.
TAI LIEU CHI MANG TINH CHAT THAM KHAO
MOITRUONGXANH.INFO
Ñoà aùn moân hoïc xöû lyù chaát thaûi
SVTH: NGUYEÃN NHAÄT TRÖÔØNG
MSSV: 90102976
5
Trong ñoù :
RMV (respiratory minute volume) löu löôïng khí hít thôû vaøo : Lít/phuùt
Ppm CO : noàng ñoä ppm cuûa CO
t : thôøi gian tieáp xuùc ( phuùt)
- Haøm löôïng COHb trong maùu töø 2 ÷ 5 % baét ñaàu coù daáu hieäu aûnh höôûng ñeán
heä thaàn kinh trung öông. Khi haøm löôïng COHb trong maùu taêng ñeán 10 ÷ 20
% caùc chöùc naêng hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan khaùc nhau trong cô theå bò toån
thöông. Neáu haøm löôïng COHb taêng ñeán ≥ 60%- töông öùng vôùi noàng ñoä khí
CO trong khoâng khí = 1000 ppm thì tính maïng bò nguy hieåm vaø daãn ñeán töû
vong.(xem baûng 5)
- Tuy nhieân, khí CO khoâng ñeå laïi haäu quaû beänh lyù laâu daøi hoaëc gaây ra khuyeát
taät naëng neà ñoái vôùi cô theå. Ngöôøi bò nhieãm CO khi rôøi khoûi nôi oâ nhieãm,
noàng ñoä Cacboxy- hemoglobin trong maùu giaûm daàn do Cacbon oxit ñöôïc
thaûi ra ngoaøi qua ñöôøng hoâ haáp.
- Bình thöôøng noàng ñoï COHb trong maùu ñöôïc giöõ ôû möùc 0,4 % do khí CO saûn
sinh beân trong cô theå khoâng phuï thuoäc vaøo nguoàn beân ngoaøi.
Hình 3: Tính ñoäc cuûa khí CO
Hình 4. Moái quan heä giöõa noàng ñoä khí CO vaø noâng ñoä COHb trong maùu
TAI LIEU CHI MANG TINH CHAT THAM KHAO
MOITRUONGXANH.INFO