Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Đản Ván (1962-2018): Phần 1

Chia sẻ: Hoangnhanduc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:58

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Đản Ván (1962-2018): Phần 1 gồm các nội dung chính như sau: Khái quát điều kiện tự nhiên - xã hội và con người xã Đản Ván; xã đản ván và chi bộ Đảng của xã được thành lập, lãnh đạo nhân dân trong xã đẩy mạnh sản xuất, tích cực góp phần chi viện cho miền Nam kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1962 - 1975). Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Đản Ván (1962-2018): Phần 1

ĐẢNG BỘ HUYỆN HOÀNG SU PHÌ BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ ĐẢN VÁN ***** TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN XÃ ĐẢN VÁN (1962 - 2018) Xuất bản năm 2020 1
2
LỜI GIỚI THIỆU Xã Đản Ván nằm cách trung tâm huyện lỵ Hoàng Su Phì 11 km về phía đông bắc. Là địa bàn sinh sống của các hộ dân tộc Nùng, Tày, Kinh và Mông, trong đó dân tộc Nùng chiếm đa số. Do đặc điểm địa lý địa hình và khí hậu khắc nghiệt, cách biệt với các địa phương khác nên trong quá trình sinh sống, lao động, sản xuất và đấu tranh chống giặc ngoại xâm, nhân dân các dân tộc xã Đản Ván đã thể hiện tinh thần đoàn kết, cần cù, sáng tạo để tạo dựng những giá trị văn hóa phong phú và độc đáo. Trải qua hàng ngàn năm đấu tranh tồn tại và phát triển, nhân dân các dân tộc xã Đản Ván đã hình thành và tạo dựng lên nét văn hóa phong phú, đặc sắc, hun đúc nên truyền thống cách mạng, dũng cảm, kiên cường, thông minh, sáng tạo, giàu lòng yêu nước, góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương của nhân dân các dân tộc huyện Hoàng Su Phì cũng như tỉnh Hà Giang nói chung. Sau khi nước ta giành được chính quyền (tháng 8/1945), dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, trực tiếp là Huyện ủy Hoàng Su Phì, nhất là từ khi xã Đản Ván được thành lập vào năm 1962 và Chi bộ Đảng xã Đản Ván được thành lập vào năm 1963, nhân dân các dân tộc xã Đản Ván đã tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, ý thức tự lực tự cường, tích cực lao động sản xuất, trực tiếp tham gia vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và công cuộc tiễu phỉ; huy động sức người, sức của để chi viện cho các chiến 3
trường, đi đầu trong công cuộc xây dựng hợp tác xã của huyện trong những năm đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở miền Nam, góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (1945 - 1985). Trong thời kỳ thực hiện đường lối đổi mới của Đảng (1986 - 2018), nhân dân các dân tộc xã Đản Ván luôn năng động sáng tạo trong lao động sản xuất, học tập, công tác, từng bước xây dựng xã vững mạnh về kinh tế, phát triển về văn hóa giáo dục, củng cố và giữ vững an ninh, quốc phòng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, từng bước tạo dựng và làm thay đổi bộ mặt nông thôn của xã Đản Ván như ngày nay. Ôn lại truyền thống vẻ vang của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc xã Đản Ván nhằm rút ra những bài học lịch sử bổ ích phục vụ công tác nghiên cứu, giáo dục truyền thống cách mạng và vận dụng trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ trong những năm tiếp theo là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Cấp ủy, chính quyền xã. Nhận thức sâu sắc được ý nghĩa, tầm quan trọng đó và để đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân trong xã, thực hiện Chỉ thị số 24 - CT/TU, ngày 22 tháng 11 năm 2013 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Giang, Ban Thường vụ Đảng ủy xã Đản Ván đã quyết định biên soạn cuốn: Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Đản Ván 1962 - 2018. 4
Nội dung cuốn sách ghi lại quá trình hình thành và phát triển qua những giai đoạn lịch sử, đặc biệt là những thành quả mà Đảng bộ và nhân dân xã Đản Ván đã giành được trong những năm 1962 - 2018. Đây là một tài liệu quý, góp phần tích cực cho công tác tuyên truyền, giáo dục lịch sử, truyền thống cách mạng cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, nhất là thế hệ trẻ trên địa bàn xã. Qua đó, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, củng cố niềm tin cho thế hệ trẻ phát huy truyền thống cách mạng, tích cực nêu cao tinh thần đoàn kết, quyết tâm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, góp phần xây dựng quê hương ngày càng phát triển. Trong quá trình nghiên cứu và biên soạn, Ban Thường vụ Đảng ủy xã Đản Ván đã nhận được sự giúp đỡ to lớn của Ban Tuyên giáo huyện ủy Hoàng Su Phì, Phòng Lý luận chính trị và Lịch sử Đảng - Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và các nhân chứng lịch sử, các đồng chí cán bộ, lãnh đạo huyện Hoàng Su Phì và xã Đản Ván qua các thời kỳ. Ban Thường vụ Đảng ủy xã xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ quý báu đó. Mặc dù bộ phận nghiên cứu, biên soạn đã có nhiều cố gắng, nhưng trong công tác sưu tầm tư liệu còn gặp nhiều khó khăn, do nhiều nguyên nhân nên bị thất lạc nhiều và phần lớn các nhân chứng lịch sử một phần đã qua đời, hoặc còn sống nhưng đã quá già yếu, trí nhớ có phần suy giảm... Vì vậy, nội dung cuốn sách chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Ban Thường vụ Đảng ủy xã rất mong nhận được sự đóng góp của đông 5
đảo cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân trên địa bàn xã để nội dung cuốn sách được hoàn thiện hơn trong những lần tái bản. Trân trọng giới thiệu cuốn sách: Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Đản Ván 1962 - 2018 đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân xã Đản Ván cùng bạn đọc! T/M BAN THƢỜNG VỤ ĐẢNG ỦY XÃ BÍ THƢ Vàng Thanh Hầu 6
Chƣơng I: KHÁI QUÁT ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - XÃ HỘI VÀ CON NGƢỜI XÃ ĐẢN VÁN 1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội. Đản Ván là một trong những xã vùng sâu vùng xa của huyện Hoàng Su Phì nằm trên khối núi phía tây của dãy núi Tây Côn Lĩnh, cách trung tâm huyện lỵ Hoàng Su Phì 11 km về phía đông bắc. Xã Đản Ván có địa giới hành chính phía Đông giáp xã Túng Sán, phía Tây giáp các xã Pố Lồ, Thèn Chu Phìn, phía Nam giáp xã Tân Tiến, thị trấn Vinh Quang, phía Bắc giáp xã Thèn Chu Phìn và xã Lao Chải (Huyện Vị Xuyên). Toàn bộ địa hình của xã là đồi núi dốc trong đó có nhiều đỉnh núi cao trên 1.800m thuộc địa bàn các thôn Thượng 2 và Thượng 3, bị chia cắt mạnh bởi nhiều khe suối, đất đai có độ kết cấu yếu dễ sạt lở nên rất khó khăn cho việc đi lại của nhân dân nhất là vào mùa mưa. Do địa hình có độ dốc lớn nên Đản Ván cũng là một trong những xã khó khăn nhất của huyện về mặt bằng, toàn xã không có khu vực tự nhiên nào có diện tích mặt bằng rộng quá 1 ha nên đây là những bất lợi lớn nhất đối với sự phát triển của xã. Xã Đản Ván có tổng diện tích tự nhiên là 1.722,15 ha, trong đó đất sản xuất nông nghiệp 492,66 ha, đất lâm nghiệp 930,41HA, đất chuyên dùng 47,72 ha, đất ở 20,5 ha. Toàn xã được chia thành 8 thôn gồm: Thinh Nà, Lủng Khum, Lủng Nàng, Thượng 1, Thượng 2, Thượng 3, Thôn Xếp, Pố Ải. 7
Do nằm trọn trên khối núi phía tây của dãy Tây Côn Lĩnh, có độ cao trung bình trên 800 mét so với mực nước biển nên xã Đản Ván thuộc khu vực có khí hậu nhiệt đới gió mùa và được chia thành 2 mùa rõ rệt mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm, lượng mưa trung bình 1000 - 1.500 mm và có độ ẩm cao, lượng mưa tập trung lớn thường gây sạt lở, sói mòn, làm ách tắc giao thông, mùa khô kéo dài từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau, có những tháng nhiệt độ thấp nhất xuống dưới 5oc với nhiều đợt rét đậm rét hại. Khí hậu ở xã Đản Ván phù hợp với một số cây trồng như cây lúa nước, đậu tương, thảo quả. Địa bàn xã Đản Ván có nhiều thửa ruộng bậc thang hùng vĩ trải dài quanh các sườn núi, nằm xen lẫn những cánh rừng nguyên sinh dưới dãy Tây Côn Lĩnh với những nguồn nước mạch tự nhiên. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế nông nghiệp trồng lúa nước và các loại cây hoa màu như: ngô, đậu tương, lạc, các loại cây ăn quả, cây dược liệu... góp phần thúc đẩy kinh tế của địa phương phát triển. Về tài nguyên thiên nhiên, xã Đản Ván có diện tích rừng nguyên sinh khá lớn với nhiều loại động - thực vật phong phú. Song, do nhiều năm trước đây việc khai thác các tài nguyên thực vật, động vật tràn lan đã ảnh hưởng mạnh đến diện tích rừng của xã. Những năm gần đây, thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về trồng cây gây rừng, ý thức chăm sóc, bảo vệ rừng của người dân từng bước được nâng cao, diện tích rừng phủ xanh đất trống, đồi núi trọc trên địa bàn xã đang dần được khôi phục, lĩnh vực lâm nghiệp nhất là 8
trồng thảo quả đã trở thành một trong những nguồn thu nhập chính của nhiều hộ gia đình. Trước năm 2000, hệ thống giao thông đường bộ của xã chưa phát triển nên việc đi lại trên địa bàn xã rất khó khăn, toàn bộ các tuyến đường trong xã đều là đường ngựa thồ và đi bộ, trong đó xa nhất là thôn Thượng 3 cách trung tâm xã 09 km và cách huyện lỵ 21 km, mỗi khi xuống chợ các hộ gia đình ở khu vực này phải đi bộ hơn 4 giờ mới tới được trung tâm huyện. Năm 1997 tuyến đường ô tô từ trung tâm huyện đến trụ sở xã đã được mở mới, đến năm 2012 thì được đổ bê tông và xây dựng các cây cầu qua suối. Hiện nay các tuyến đường xe máy đã được mở đến toàn bộ các thôn bản và các nhóm hộ, 4/8 thôn có đường ô tô đến trung tâm thôn, đảm bảo giao thông được thông suốt qua các mùa phục vụ nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa của nhân dân đã tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của xã Đản Ván. Trước đây, xã Đản Ván là một thôn thuộc xã Tụ Nhân huyện Hoàng Su Phì. Tên gọi Đản Ván - theo tiếng địa phương tức là Vách đá vòng gọi theo thế núi của khu vực các thôn Thượng 1, Thượng 2 và Thượng 3 ngày nay. Ngày 30/4/1962, xã Đản Ván được thành lập theo Quyết định số 50-CP của Chính phủ trên cơ sở tách thôn Đản Ván từ xã Tụ Nhân. Ban đầu xã Đản Ván có 2 thôn là Đản Ván Thượng và Đản Ván Hạ. Sau nhiều lần chia tách, đến năm 2018 xã Đản Ván có 8 thôn gồm: Thượng I, Thượng II, Thượng III, Thinh Nà, Pố Ải, Thôn Xếp, Lủng Khum, Lủng Nàng với tổng số 452 hộ gia đình, 9
2.210 nhân khẩu, trong đó dân tộc Nùng chiếm đa số với 2.131 người, chiếm 96,3%; dân tộc Tày 32 người, chiếm 1,46%; dân tộc Mông 26 người, chiếm 1,18%; dân tộc Kinh 20 người, chiếm 0,9%. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử tồn tại và phát triển, đồng bào các dân tộc trong xã luôn giữ vững truyền thống đoàn kết, gắn bó với những đức tính cần cù, chịu khó, dũng cảm đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Tích cực khai phá, cải tạo thiên nhiên để phát triển sản xuất ổn định cuộc sống. Trong quá trình sinh sống và phát triển, nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã đã hình thành và vun đắp lên những giá trị văn hóa độc đáo và phong phú của các tộc người trên địa bàn, tiêu biểu là những lễ hội, lễ thức mang tính tộc người và phản ánh những quan niệm về nhân sinh quan, thế giới quan, những tri thức dân gian về phong tục tập quán canh tác nông nghiệp, cách thức ứng xử giữa con người với trời đất và giữa con người với nhau như lễ cúng Thần rừng, lễ cúng ma khô, lễ mừng cơm mới, lễ cúng Ao tiên, cùng các hình thức sinh hoạt văn hóa nghệ thuật truyền thống, những làn điệu dân ca dân vũ như múa ngựa giấy, múa gậy tiền được nhân dân bảo tồn và lưu giữ qua hàng ngàn năm nay. 2. Nhân dân các dân tộc xã Đản Ván thời kỳ trƣớc năm 1962 Mặc dù là xã có điều kiện tự nhiên tương đối thuận lợi, nhân dân các dân tộc trong xã luôn có tinh thần đoàn kết, gắn bó, xây dựng quê hương làng bản và khát khao 10
tạo dựng cuộc sống. Song, trải qua suốt thời kỳ hàng ngàn năm lịch sử dưới chế độ phong kiến, nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã luôn phải chịu nhiều lầm than, đau khổ. Nhất là từ năm 1858, thực dân Pháp nổ súng xâm chiếm nước ta, chúng chiếm đóng Hà Giang vào năm 1887. Sau khi dập tắt những cuộc đấu tranh của nhân dân ta, thực dân Pháp chính thức bắt tay vào quá trình khai thác thuộc địa tại Việt Nam với những chính sách bóc lột và cai trị hà khắc. Do thực dân Pháp thực hiện chính sách ngu dân nên hầu như toàn bộ người dân trên địa bàn mù chữ. Cùng với những thủ đoạn về chính trị và đàn áp quân sự, thực dân Pháp cấu kết với bọn địa chủ, cường hào địa phương để ra sức bóc lột nhân dân bằng nhiều thứ thuế như: Thuế thân, thuế điền, thuế nuôi ngựa, thuế môn bài, thuế lâm sản, thuế rượu, trong khi đường xá đi lại khó khăn, thiếu muối ăn cùng các loại lương thực thực phẩm thiết yếu đã làm cho nhân dân thêm bần cùng khổ cực. Người dân khi ốm đau không có thuốc chữa bệnh. Sự khổ đau cùng cực đã tạo nên nhiều mâu thuẫn gây gắt giữa nhân dân các dân tộc với thực dân Pháp và bọn phong kiến tay sai. Đây chính là động lực thúc đẩy phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân các dân tộc trong xã phát triển dưới sự lãnh đạo của Đảng sau này. Ngày 03/02/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã tạo ra bước ngoặt mới cho cách mạng giải phóng dân tộc. Ngày 19/8/1945, cách mạng Tháng Tám giành được thắng lợi. Tiếp đó, ngày 02/9/1945, Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa do Chủ tịch Hồ 11
Chí Minh đứng đầu tuyên bố nước nhà độc lập trước quốc dân và toàn thế giới. Những sự kiện trọng đại ấy đã cổ vũ và thúc đẩy mạnh mẽ phong trào cách mạng ở Hà Giang. Nhân dân các dân tộc trong tỉnh trong đó có xã Đản Ván càng thêm phấn khởi, tin tưởng và tích cực tham gia phong trào cách mạng. Song trong những ngày đầu mới giành được độc lập, Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa vừa mới ra đời còn non trẻ đã phải đương đầu với những khó khăn ngàn cân treo sợi tóc. Những tàn dư xã hội cũ, hậu quả của gần một thế kỷ dưới chế độ thuộc địa nửa phong kiến cùng với nạn đói, nạn mù chữ là những khó khăn thử thách khốc liệt đối với sự nghiệp cách mạng của đất nước ta. Ngày 23/9/1945 thực dân Pháp gây chiến ở Sài Gòn mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta lần thứ hai. Trước tình hình đó, ngày 25/11/1945 Trung ương Đảng ra chỉ thị “Kháng chiến kiến quốc”, xác định kẻ thù chính của nhân dân ta lúc này là thực dân Pháp đang lăm le trở lại xâm lược nước ta một lần nữa. Hưởng ứng Chỉ thị của Trung ương Đảng và lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh về diệt giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm, nhân dân xã Đản Ván đã cùng với nhân dân cả nước đứng lên kháng chiến, bảo vệ và xây dựng chế độ mới. Trong công cuộc tiễu phỉ, xã Đản Ván là một trong những điểm nóng của huyện Hoàng Su Phì cũng như cả tỉnh Hà Giang về hoạt động phá hoại của phỉ với địa bàn từ thôn Bản Cậy xã Tụ Nhân, Thàng Tín, Đản Ván đến thôn Túng Quán Lìn của xã Túng Sán. Đầu năm 1951, 12
khu vực Đản Ván là căn cứ hoạt động chính của nhóm phỉ do 2 anh em Hạng Sào Chúng và Hạng Sào Sử cầm đầu với quân số 40 tên, lúc đông nhất có tới 100 tên. Từ Đản Ván, chúng khống chế cả một vùng rộng lớn thuộc các xã Tả Sử Choóng, Đản Ván, Nậm Dịch huyện Hoàng Su Phì và xã Cao Bồ (Vị Xuyên). Dưới sự chỉ đạo của Chi bộ Đảng Hoàng Su Phì, nhiều con em các dân tộc xã Tụ Nhân trong đó có xã Đản Ván tích cực tham gia vào lực lượng dân quân du kích để tiễu phỉ. Trong Chiến dịch tiễu phỉ mang tên Hồng Phong 2, lực lượng dân quân du kích và nhân dân xã Đản Ván đã cùng với nhân dân các dân tộc trong huyện phát huy tinh thần tự lực cánh sinh để chủ động đánh địch. Ngày 12/5/1952 các lực lượng vũ trang của ta đã đồng loạt tiến đánh và bao vây quân Phỉ ngay trong các hang ổ của chúng, tiêu diệt, bắt, gọi hàng nhiều tên. Trong chiến dịch này, đồng chí Pờ Seo Lèng là du kích thôn Ngàm Buổng xã Pố Lồ đã tham gia truy kích đến Đản Ván và giết được tên cầm đầu Hạng Sào Sử là em ruột Hạng Sào Chúng khiến cho lực lượng phỉ phải rút chạy ra khỏi địa bàn và tan rã. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, xã Đản Ván đã cử 34 dân công tham gia tải đạn và tiếp tế hơn 3 tấn gạo cho bộ đội, góp một phần nhỏ bé vào chiến thắng vang dội địa cầu của dân tộc. Sau khi hòa bình được lập lại, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Hoàng Su Phì trong đó có xã Đản Ván vẫn phải đối phó với muôn vàn khó khăn. Nền kinh tế tự cung, tự cấp, nghèo nàn và lạc hậu. Trình độ văn hóa của nhân dân thấp, có đến 90% người dân của xã 13
mù chữ và chỉ có một số ít được đi học các lớp bình dân học vụ. Cùng với đó là thiên tai, dịch bệnh thường xuyên đe dọa là nỗi lo lớn đối với sản xuất. Quán triệt Chỉ thị ngày 03/11/1954 của Đảng về chống đói, phòng đói và phục hồi sản xuất, ngay sau khi hòa bình được lập lại, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ huyện Hoàng Su Phì, nhân dân các dân tộc trong xã đã tích cực thực hiện các biện pháp khôi phục kinh tế, phát huy tinh thần tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau. Đặc biệt, để giải quyết tận gốc nạn đói và phục hồi kinh tế, nhân dân trong xã tập trung khai hoang, phục hóa, cải tạo, tu sửa và phát triển hệ thống thủy lợi mương phai dẫn nước chống hạn để cấy hết diện tích lúa, trồng ngô, sắn trên các diện tích nương rẫy và trồng luân canh trên các chân ruộng một vụ, cải tiến nông cụ, đẩy mạnh chăn nuôi gia súc, gia cầm, trừ sâu hại lúa, ngô, làm cỏ, bón phân theo đúng quy trình kỹ thuật. Đồng thời, kiên quyết đấu tranh với những tập quán làm ăn lạc hậu, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất... bên cạnh đó, nhân dân trong xã đã tích cực tham gia phát triển các nghề thủ công truyền thống như khôi phục nghề rèn đúc, trồng bông dệt vải tại hầu hết các thôn, bản trong xã để phục vụ nhu cầu cuộc sống. Cùng với việc phát triển về kinh tế, công tác giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội của xã trong thời gian này cũng đạt được một số kết quả đáng phấn khởi, đặc biệt là công tác bổ túc văn hóa. Năm 1958 trường phổ thông cấp I của xã Tụ Nhân được thành lập, góp phần tạo điều 14
kiện thuận lợi cho nhân dân trên địa bàn được đi học, qua đó xóa nạn mù chữ, nâng cao trình độ dân trí của nhân dân trong xã. Năm 1959, xã Tụ Nhân (trong đó có các thôn bản của xã Đản Ván ngày nay) đã vinh dự là một trong 6 xã của tỉnh được tuyên dương tại Hội nghị tổng kết công tác Bình dân học vụ tỉnh Hà Giang. Cũng trong thời gian này, thực hiện chủ trương của tỉnh và huyện, nhân dân trong xã đã tích cực tham gia vào các tổ đổi công với hình thức "Tổ đoàn kết tiễu phỉ" để phát huy tinh thần tương trợ, kịp thời hỗ trợ nhau trong các dịp mùa vụ để cấy hết ruộng, nhằm thay thế các hình thức sở hữu cá thể bằng sở hữu tập thể, thực hiện từng bước từ tổ đổi công với các hình thức từ thấp lên cao (đổi công từng vụ, từng việc, đổi công thường xuyên đến đổi công bình công chấm điểm), góp phần đưa sản xuất nông nghiệp của xã phát triển thêm một bước mới. Mặc dù quá trình thực hiện đã gặp một số khó khăn do một số địa chủ vẫn giữ nhiều ruộng đất để phát canh thu tô bóc lột nhân dân, không tham gia vào các tổ đổi công, không những vậy, chúng còn tìm mọi cách để phá hoại phong trào. Tuy vậy, bằng hình thức kiên trì vận động cuối năm 1955 toàn xã Tụ Nhân đã có 22 tổ được thành lập với sự tham gia của hơn 90% số hộ gia đình, trong đó tại địa bàn các thôn của xã Đản Ván đã thành lập được 3 tổ đổi công. Các tổ đổi công đã phát huy cao tinh thần đoàn kết, tương trợ, tình thương yêu giai cấp trong gian khổ, khó khăn. Do đó những khó khăn về nhân lực, sức kéo, nông cụ, lương ăn được mọi người chia sẻ, tự giúp nhau khắc phục dần. Nhìn chung, 15
các hộ trong tổ đổi công đều cày hết ruộng, trồng kịp thời vụ, thu nhập cao hơn các hộ chưa vào tổ đổi công. Việc xây dựng tổ đổi công, mặc dù về hình thức còn đơn giản, có nhiều hạn chế và chưa phát triển rộng khắp, song đây cũng là một thành công không nhỏ, bước đầu đưa một số hộ nông dân quen dần với cách thức làm ăn tập thể. Phong trào tổ đổi công có tác dụng tích cực, góp phần thúc đẩy xã hoàn thành nhiệm vụ khôi phục kinh tế, ổn định đời sống nhân dân sau khi hòa bình được lập lại. Nó cũng cho thấy đó là một hướng đi đúng, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh cũng như phong tục tập quán của nhân dân trên địa bàn trong giai đoạn này, đồng thời tạo tiền đề chuẩn bị cho việc thành lập hợp tác xã nông nghiệp. Tuy nhiên việc chuyển đổi từ mô hình tổ đổi công để đi lên thành lập hợp tác xã là một giai đoạn tương đối khó khăn vì đây là cuộc đấu tranh tư tưởng quyết liệt, gay go giữa cái cũ và cái mới, nhiều hộ gia đình có tư tưởng tiến bộ thì mong muốn được vào hợp tác xã, ngược lại có nhiều hộ còn tư tưởng lạc hậu sợ khi vào phải nộp ruộng, trâu, dụng cụ sản xuất cho hợp tác xã, bên cạnh đó, một số phần tử xấu đã lợi dụng để tuyên truyền, xuyên tạc đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ về phát triển Hợp tác xã nông nghiệp. Trước tình hình đó, Huyện ủy Hoàng Su Phì đã cử cán bộ, đảng viên xuống xã để vận động nhân dân tham gia vào hợp tác xã. Đến tháng 11/1960 hợp tác xã nông nghiệp Đản Ván được thành lập với sự tham gia của hơn 70% số hộ gia đình. Là hợp tác xã bậc thấp, khó khăn yếu kém còn nhiều, nhất là cơ sở vật chất còn 16
thiếu, trình độ tổ chức quản lý các hợp tác xã còn yếu nhưng việc thành lập được hợp tác xã Đản Ván đã giúp người dân củng cố và nâng cao ý thức làm ăn tập thể, từng bước xác lập quan hệ sản xuất mới - quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa. Đây cũng là sự khởi đầu cho quá trình cách mạng của xã phát triển năng động, mạnh mẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho các năm sau. Mặc dù gặp không ít khó khăn nhưng phong trào cách mạng của xã Tụ Nhân trong thời gian này đã xuất hiện nhiều quần chúng gương mẫu. Năm 1962, đồng chí Lù Sào Diu A đã vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng, đây cũng là đảng viên đầu tiên của xã Đản Ván và có vai trò quan trọng trong sự phát triển của tổ chức Đảng xã Đản Ván cũng như phong trào cách mạng của xã sau này. 17
Chƣơng II XÃ ĐẢN VÁN VÀ CHI BỘ ĐẢNG CỦA XÃ ĐƢỢC THÀNH LẬP, LÃNH ĐẠO NHÂN DÂN TRONG XÃ ĐẨY MẠNH SẢN XUẤT, TÍCH CỰC GÓP PHẦN CHI VIỆN CHO MIỀN NAM KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƢỚC (1962 - 1975) 1. Xã Đản Ván và Chi bộ Đảng của xã đƣợc thành lập, lãnh đạo nhân dân các dân tộc trong xã tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1962 - 1969). Bước sang năm 1962, trước sự phát triển về dân cư, đồng thời để tạo thuận cho sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể hoạt động có hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. Ngày 30/4/1962, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 50-CP về chia xã Tụ Nhân của huyện Hoàng Su Phì thành 5 xã là Tụ Nhân, Pố Lồ, Đản Ván, Thèn Chu Phìn và Chiến Phố. Theo đó, thôn Đản Ván được tách thành 2 thôn là Đản Ván Thượng, Đản Ván Hạ và được tách ra từ xã Tụ Nhân để thành lập xã mới là xã Đản Ván. Ngày 05/5/1962, xã Đản Ván long trọng tổ chức lễ thành lập xã, cũng trong buổi lễ này Ủy ban hành chính của xã đã ra mắt do đồng chí Lèng Sào Chỉ (Tức Lèng Lao Thi) làm Chủ tịch. Để đảm bảo công tác lãnh đạo, Huyện ủy Hoàng Su Phì đã điều động đồng chí Lù Sào Diu A - Đảng viên thôn Đản Ván Hạ là Thư ký Ủy ban 18
hành chính xã Tụ Nhân vào xã Đản Ván giữ chức vụ Xã đội trưởng để gây dựng phong trào cách mạng của xã, đồng thời thành lập chi bộ Pố Lồ là Chi bộ ghép với 4 đảng viên của 3 xã mới tách ra từ xã Tụ Nhân gồm đồng chí Lù Sào Diu A, đồng chí Tải Lài Hủ xã Đản Ván, đồng chí Hầu Seo Páo xã Thèn Chu Phìn và đồng chí Vương Văn Cương thôn Ngàm Buổng xã Pố Lồ. Thực hiện sự chỉ đạo của Huyện ủy Hoàng Su Phì, các đồng chí trong Chi bộ ghép tập trung bồi dưỡng và giới thiệu các quần chúng ưu tú cho tổ chức Đảng để kết nạp vào Đảng. Đến tháng 7 năm 1963, xã Đản Ván đã kết nạp được 2 quần chúng ưu tú vào hàng ngũ của Đảng gồm đồng chí Vàng Lao Ngấn - Xã đội phó và đồng chí Lèng Lao Lẻng. Xét thấy đủ điều kiện theo quy định của Điều lệ Đảng, tháng 7 năm 1963, Huyện ủy Hoàng Su Phì đã ra quyết định thành lập Chi bộ Đảng xã Đản Ván gồm 4 đảng viên, đồng chí Lù Sào Diu A - Xã đội trưởng được chỉ định làm Bí thư Chi bộ kiêm Xã đội trưởng. Cùng với việc thành lập Chi bộ Đảng, Mặt trận và các đoàn thể quần chúng của xã cũng được thành lập và củng cố nhằm đáp ứng nhiệm vụ cách mạng của địa phương. Chi bộ Đảng của xã Đản Ván ra đời đã đánh dấu bước phát triển phong trào cách mạng trên địa bàn xã, giải quyết được khó khăn về địa bàn cũng như tạo thuận lợi cho công tác quản lý của chính quyền xã. Kể từ đây sự nghiệp cách mạng của xã Đản Ván đã có Chi bộ Đảng lãnh đạo dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Huyện ủy 19
Hoàng Su Phì. Nhân dân các dân tộc trong xã dưới sự lãnh đạo của Chi bộ đã đoàn kết thành một khối vững chắc trong sự nghiệp xây dựng và phát triển của xã trong giai đoạn mới. Ngay sau khi được thành lập, chi bộ đã xác định nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu là phát triển đảng viên, củng cố kiện toàn các tổ chức đoàn thể quần chúng để lãnh đạo nhân dân các dân tộc trong xã tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, xây dựng chủ nghĩa xã hội và chi viện cho cách mạng miền Nam, đấu tranh thống nhất đất nước. Nhờ những cố gắng nỗ lực của tập thể chi bộ, đến năm 1964 Chi bộ đã phát triển được thêm 3 đảng viên, nâng tổng số đảng viên trong Chi bộ lên 7 đồng chí. Cuối năm 1963, thực hiện chỉ đạo của Huyện ủy, Chi bộ xã triển khai đợt sinh hoạt, học tập, quán triệt Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5, lần thứ 7 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá III) và Nghị quyết số 79 của Hội đồng Chính phủ về cuộc vận động “Cải tiến quản lý hợp tác xã, cải tiến kỹ thuật nhằm phát triển sản xuất nông nghiệp toàn diện, mạnh mẽ và vững chắc”. Kế thừa và phát huy những kết quả đã đạt được trong phong trào xây dựng tổ đổi công và xây dựng hợp tác xã bậc thấp những năm trước, thực hiện kế hoạch của huyện, Chi bộ và chính quyền xã đã tập trung lãnh đạo vận động nhân dân củng cố nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã. Năm 1964, toàn bộ hai thôn của xã đã thành lập được các hợp tác xã nông nghiệp là Hợp tác xã 20