Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Lạc Nông (1945-2016)

Chia sẻ: Hoangnhanduc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:194

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung cuốn sách "Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Lạc Nông (1945-2016)" ghi lại những chặng đường lịch sử đấu tranh cách mạng hơn 70 năm đầy gian khổ nhưng vô cùng vẻ vang của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc xã Lạc Nông trong cuộc đấu tranh cách mạng chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện đường lối đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Lạc Nông (1945-2016)

1
Lời giới thiệu Lạc Nông là xã nằm dọc theo quốc lộ 34 với chiều dài 17 km, cách trung tâm huyện lỵ Bắc Mê 7 km về phía Tây, là địa bàn có nhiều dân tộc anh em cùng chung sống. Ngày 16/9/1949, xã Lạc Nông được thành lập, đây là một sự kiện quan trọng của địa phương đánh dấu bước chuyển mình trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội góp phần cùng với các địa phương khác trong cả nước kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, thực hiện công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Thực hiện Chỉ thị số 24-CT/TU, ngày 22/11/2013 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Giang về tăng cường thực hiện Chỉ thị số 15-CT/TW, ngày 28/8/2002 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường và nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Kế hoạch số 36-KH/HU, ngày 30/3/2016 của Ban Thường vụ Huyện ủy Bắc Mê về sưu tầm, biên soạn, xuất bản cuốn Lịch sử Đảng bộ các xã, thị trấn; Đảng ủy xã Lạc Nông đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai tổ chức sưu tầm tư liệu, nghiên cứu, biên soạn, xuất bản cuốn sách “Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Lạc Nông (1945-2016)”. Nội dung cuốn sách ghi lại những chặng đường lịch sử đấu tranh cách mạng hơn 70 năm đầy gian khổ nhưng vô cùng vẻ vang của Đảng bộ và nhân dân các 2
dân tộc xã Lạc Nông trong cuộc đấu tranh cách mạng chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện đường lối đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng. Những thành tích trong truyền thống cách mạng của nhân dân các dân tộc xã Lạc Nông mãi mãi là niềm tự hào của các thế hệ người dân Lạc Nông hôm nay và mai sau. Cuốn sách là tài liệu quan trọng góp phần thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng và nâng cao niềm tự hào dân tộc cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ trên địa bàn xã Lạc Nông. Qua đó, từng bước giữ vững và phát huy truyền thống đoàn kết, tinh thần dám nghĩ, dám làm, hăng say trong lao động sản xuất, tích cực thực hiện xóa đói, giảm nghèo, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh. Trong quá trình biên soạn, Đảng ủy đã sưu tầm được nhiều tư liệu có giá trị, nhận được những ý kiến đóng góp nhiệt tình của các đồng chí cán bộ lão thành cách mạng, các đồng chí nguyên là lãnh đạo xã, cán bộ, đảng viên qua các thời kỳ và sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban Thường vụ Huyện ủy, Ban Tuyên giáo Huyện ủy Bắc Mê và Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy. Đảng ủy xã Lạc Nông xin cảm ơn các cơ quan, đơn vị và cá nhân đã giúp đỡ để nội dung cuốn sách được hoàn thiện. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong việc sưu tầm tư liệu, nghiên cứu và biên soạn nhưng do nguồn tư liệu 3
thành văn bị thất lạc nhiều, các nhân chứng lịch sử qua các thời kỳ, đặc biệt là thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, chống Mỹ (1945-1975) không còn nhiều... do đó, cuốn sách khó tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi rất mong những ý kiến đóng góp của các đồng chí và bạn đọc để nội dung cuốn sách được hoàn thiện hơn trong lần tái bản sau. Trân trọng giới thiệu cuốn sách “Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Lạc Nông (1945-2016)” đến toàn thể bạn đọc. T/M BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ BÍ THƯ Nông Thanh Thiết 4
Phần một KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ CON NGƯỜI XÃ LẠC NÔNG I. Điều kiện tự nhiên Lạc Nông là xã nằm dọc theo quốc lộ 34 với chiều dài 17 km, cách trung tâm huyện lỵ Bắc Mê 7 km; phía Đông giáp thị trấn Yên Phú, phía Tây giáp xã Minh Ngọc, phía Nam giáp xã Thượng Tân, phía Bắc giáp xã Giáp Trung và xã Minh Sơn. Là xã thuộc vùng thấp của huyện Bắc Mê, địa hình phức tạp, bị chia cắt bởi nhiều dãy núi, khe suối, xã nằm dọc ven bờ Sông Gâm chảy qua tạo thành những bãi bồi thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, đặc biệt là nghề trồng lúa nước. Toàn xã có tổng diện tích đất tự nhiên là 3.667,95 ha. Trong đó đất nông nghiệp 619,98 ha, đất lâm nghiệp 3.001 ha, diện tích ao hồ 1,37 ha, còn lại là diện tích rừng tạp, đồi núi trọc, núi đá và núi đất. Khí hậu ở xã Lạc Nông mang những đặc điểm chung của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa. Hằng năm, nhiệt độ trung bình 24oC; lượng mưa trung bình khoảng 1000-1500mm/năm; độ ẩm không khí đạt 85-95%, đã tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông – lâm nghiệp của xã, đặc biệt là việc phát triển những loại cây có nguồn gốc nhiệt đới và cận nhiệt đới. Tuy nhiên, trong mùa mưa, lượng mưa lớn cùng với địa hình dốc, trên địa 5
bàn xã dễ xảy ra sạt lở đã ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của nhân dân. Về tài nguyên thiên nhiên, trước đây xã Lạc Nông có diện tích rừng nguyên sinh khá lớn với nhiều cây gỗ quý như: Đinh, lát hoa, trầm hương, nghiến, ngọc am... và nhiều động vật quý hiếm sinh sống như: Hổ, gấu, hươu, nai, gà lôi… Song, do việc khai thác các tài nguyên thực vật, động vật chưa có quy hoạch, đến nay các loại gỗ quý, động vật quý hiếm trên địa bàn xã hầu như không còn. Những năm gần đây, thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về trồng cây gây rừng, ý thức chăm sóc, bảo vệ rừng của người dân từng bước được nâng cao, diện tích rừng phủ xanh đất trống, đồi núi trọc trên địa bàn xã đang dần được khôi phục, lâm nghiệp đã trở thành ngành nghề chính của nhiều hộ gia đình. Xã Lạc Nông có hệ thống sông suối khá phong phú; một phần của địa bàn xã có dòng sông Gâm chảy qua. Ngoài ra, còn có những khe suối nhỏ được tạo ra từ nhiều mạch nước ngầm trong các triền đồi, chân núi. Đây là nguồn nước chủ yếu phục vụ cho nghề trồng lúa nước, nuôi thuỷ sản của người dân nơi đây. Đặc biệt từ năm 2002, Nhà nước đầu tư ngăn dòng sông Gâm tại huyện Na Hang (tỉnh Tuyên Quang) xây dựng thuỷ điện đã tác động tích cực, góp phần mở rộng diện tích mặt nước của xã, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại, trao đổi buôn bán hàng hóa bằng giao thông đường thủy của 6
nhân dân trong xã với các xã lân cận cũng như huyện, tỉnh bạn (Lâm Bình, Na Hang – Tuyên Quang, Ba Bể – Bắc Cạn, Bảo Lâm – Cao Bằng); việc phát triển du lịch; việc phát triển nuôi, khai thác thủy sản như: cá dầm xanh, anh vũ, chiên, bỗng, tôm… cung cấp nguồn thực phẩm phục vụ nhu cầu sinh hoạt của nhân dân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của địa phương. Có thể khẳng định, điều kiện tự nhiên của xã Lạc Nông tương đối thuận lợi cho phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội của nhân dân. Tuy nhiên, do sự chia cắt về mặt địa hình cũng đã tạo ra những khó khăn cho giao thông đi lại giữa các thôn trên địa bàn xã. Thực tế đó đã phần nào làm ảnh hưởng đến nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương. Hội thảo đánh giá tư liệu cuốn sách Truyền thồng cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Lạc Nông (1945-2016) 7
II. Về kinh tế, xã hội và con người Năm 1858, thực dân Pháp nổ tiếng súng đầu tiên, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Năm 1884, chúng kéo quân đánh chiếm Hà Giang, đến năm 1887 Pháp mới căn bản chiếm được hạt Hà Giang (Thời kỳ này hạt Hà Giang là đơn vị hành chính thuộc tỉnh Tuyên Quang). Đến trước năm 1939, tại địa bàn huyện Bắc Mê thực dân Pháp đã chọn Yên Phú để làm địa điểm xây dựng “căng” Bắc Mê nhằm kiểm soát tuyến đường giao thông của 3 tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng và dùng để giam giữ nhiều đồng chí cách mạng của Đảng ta; đây là địa điểm rất thuận lợi cho việc giám sát các hoạt động của nhân dân ta. Ở xã Lạc Nông chúng kiểm soát chặt chẽ tuyến đường giao thông qua 3 tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng (nay là Quốc lộ 34). Thời kỳ Pháp thuộc, Lạc Nông là 1 trong 5 xã thuộc tổng Yên Phú, châu Vị Xuyên gồm: Yên Phú, Phú Nam, Lạc Nông, Đường Âm và Thanh Lang (Thanh Lương), xã Thanh Lương ngày nay được chia một phần thuộc về xã Đường Âm, Đường Hồng (Bắc Mê), phần còn lại thuộc xã Sinh Long (Na Hang – Tuyên Quang). Đứng đầu tổng Yên Phú là Chánh tổng, phụ trách chung, đồng thời trực tiếp phụ trách các vấn đề cai quản, cai trị. Xã Lạc Nông thời kỳ này gồm có 14 thôn xóm (Bó Khén (thôn Bản Khén), Bản Ong (thôn Bản Noong), Nam Nựng (xóm Nặm Nậng), Nà Sài (thôn Nà Bó – Xã Giáp Trung), Lũng Áng (thôn Lũng Lầu), Thâm 8
Khiêu (thuộc xã Giáp Trung), Ta Luông (thôn Tả Luồng – xã Thượng Tân), Khối Nừng (thôn Khuổi Nấng – xã Thượng Tân), Na Tra Meo (thôn Hạ Sơn I- Hạ Sơn II), Lũng Dèn, Na Tra, Bà Bủ (Pà Pủ), Cum Ngùng (Nà Đén – xã Giáp Trung), Lũng Đén (Nà Đén – xã Giáp Trung)). Đến ngày 18/11/1983, thực hiện Quyết định số 136-HĐBT của Hội đồng bộ trưởng về thành lập huyện Bắc Mê và điều chỉnh địa giới của 4 huyện thuộc tỉnh Hà Tuyên. Xã Lạc Nông thuộc về huyện Bắc Mê với 09 thôn bản (Bản Noong, Bản Khén, Nà Cắp, Nà Pâu, Giáp Cư, Phia Vèn, Hạ Sơn I, Hạ Sơn II, Lũng Luông) 95 hộ = 685 khẩu. Về kinh tế, thực dân Pháp và địa chủ tay sai ra sức vơ vét bóc lột, khai thác tài nguyên, khoáng sản như: vàng, quặng và các loại gỗ quý. Chúng bắt nhân dân đi phu làm đường, xây đồn, đắp lũy ở bất cứ nơi nào đem lại kinh tế cho chúng và những nơi có lợi cho mục đích quân sự. Người đi phu phải lao động trong điều kiện đói khổ, ốm đau không có thuốc men điều trị, đã có rất nhiều người chết vì bệnh tật, tai nạn và bị đánh đập nếu không đáp ứng được các nhu cầu hèn hạ của chúng. Thời kỳ này, nhân dân các dân tộc Lạc Nông luôn phải chịu cảnh cơ cực, lầm than, sự bóc lột tàn bạo của thực dân Pháp mà trực tiếp là bọn Chánh tổng, tổng đoàn, lý trưởng, phó lý, xã đoàn, kỳ mục, thêm nữa bọn địa chủ cường hào, thầy mo, thầy cúng lừa bịt hà hiếp, bóc lột; ngoài sự bóc lột trên, người dân còn phải chịu nạn lao dịch thuế khoá nặng nề của thực dân đè lên đầu lên cổ. 9
Thời kỳ này, tại khu vực thượng lãm ven Sông Gâm, thuộc thôn Bản Noong, thực dân Pháp đã xây dựng kho muối bắt nhân dân dùng ngựa thồ để đi bán cho các xã tại địa bàn Tiểu khu và các địa phương giáp danh như: Bảo Lạc – Cao Bằng, Du Già – Yên Minh – Hà Giang, Pháp cử người cai quản, kiểm soát chặt chẽ hoạt động mua bán tại đây. Hình ảnh kho muối do người Pháp xây dựng và cai quản Về chính trị, thực dân Pháp thực hiện chính sách chia để trị. Chúng tìm mọi cách khoét sâu sự xích mích chia rẽ giữa các dân tộc để đồng bào ta nghi kỵ, oán ghét lẫn nhau. Chúng dựng lên những chuyện hoang đường nói người này có ma gà, nhà kia là ma cà rồng, phân biệt dòng họ, giàu nghèo gây nên những thù hằn 10
để chia rẽ đoàn kết dân tộc. Chúng cho lập ra Bang tá dưới quyền cai trị của châu Vị Xuyên, Bang tá được xây dựng tại thôn Pắc Mìa (thuộc thị trấn Yên Phú ngày nay). Bang tá đầu tiên là Đèo Văn Ất, rồi đến Đàm Quang Khuýnh, Đinh Ngọc Thiện. Thời Nhật – Tưởng, năm 1945 do Nông Văn Tông người thôn Bản Sáp (Yên Phú) làm Bang tá; ông Nguyễn Văn Minh (thôn Bản Noong - Lạc Nông) làm Chánh tổng Yên Phú một thời gian, ông Nguyễn Đình Công (thôn Bản Khén) làm lý trưởng, ông Nguyễn Văn Cấp (thôn Bản Khén) làm tổng đoàn. Song song với những thủ đoạn thâm độc, xảo quyệt về kinh tế, chính trị thực dân Pháp cùng với bọn tay sai tập trung thống trị, dung túng bọn buôn thần, bán thánh, bọn thầy mo, thầy địa lý, lợi dụng sự mê tín dị đoan gieo rắc trong nhân dân lầm tưởng rằng nghèo khổ tại số, ốm đau tại thánh vật, ma làm và để bóc lột tiền của trong nhân dân. Các hủ tục lạc hậu lại bị chúng khuyến khích phát triển, nạn rượu chè, trộm cắp, nghiện hút tràn lan khắp các làng xã, chúng tìm mọi cách kìm hãm sự phát triển nhân dân Lạc Nông. Đời sống của người dân bị o ép đến cùng cực. Bị đàn áp về chính trị, đói khổ về kinh tế, tối tăm về văn hoá tinh thần. Về quân sự, chúng tăng cường bắt lính, xây dựng các đồn binh đóng chốt tại các vị trí xung yếu, cửa ngõ giao thông. Giai đoạn này từ Bảo Lạc - Cao Bằng cho đến Na Hang - Chiêm Hoá - tỉnh Tuyên Quang; Vĩnh Tuy, Bắc Quang, Hoàng Su Phì… nơi nào chúng cũng xây dựng đồn bốt, tăng cường các đội lính dõng đi tuần 11
tiễu, lùng sục đến tận các vùng sâu, ngõ hẻm để kiểm tra giám sát và ngăn chặn mọi hoạt động của đồng bào ta. Lạc Nông là địa bàn cư trú của nhiều dân tộc anh em. Trước năm 1945 trên địa bàn Lạc Nông có 3 dân tộc đó là dân tộc Dao, dân tộc Tày, dân tộc Giấy. Trong đó chủ yếu là dân tộc Tày. Từ xưa, đồng bào các dân tộc trong xã luôn sống gần nhau thành từng làng bản, đoàn kết cùng nhau xây dựng quê hương, bảo vệ bản làng. Nghề nghiệp chủ yếu của đồng bào các dân tộc tại đây là trồng trọt, chăn nuôi. Sau cách mạng tháng Tám năm 1945, với chính sách định canh, định cư của Đảng, nhân dân đã tự khai hoang, phục hóa, mở rộng sản xuất, làm ruộng phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, dịch vụ; ngoài ra, nhân dân còn phát triển các ngành nghề thủ công như: nghề mộc, đan lát, dệt thổ cẩm, rèn… phục vụ nhân dân trong xã và bán ra thị trường. Đời sống văn hoá tinh thần của người dân khá phong phú, đặc sắc, được hình thành từ trong lao động, sản xuất. Mỗi dân tộc đều mang một bản sắc văn hóa riêng. Nhiều nghi lễ, lễ hội được gìn giữ và phát triển qua nhiều thế hệ như: Lễ hội xuống đồng của dân tộc Tày, Dao; Lễ hội cầu trăng của dân tộc Tày, Lễ Cấp sắc của dân tộc Dao; cầu mùa, cúng cơm mới... Đặc biệt, phong tục tập quán thờ cúng tổ tiên thể hiện tinh thần hướng về cội nguồn, được người dân Lạc Nông thực hiện trang nghiêm và lưu truyền từ đời này qua đời khác. 12
Đầu năm 1940, lớp học vỡ lòng đầu tiên (lớp mẫu giáo ngày nay) được mở ở Lạc Nông, đặt tại địa bàn thôn Bản Noong, thầy Nguyễn Văn Thọ người Bản Sáp (Yên Phú) là thầy giáo đầu tiên của lớp, sau đó là thầy Bế Văn Phủ người ở Chợ Đồn (Bắc Cạn). Đến năm 1942, lớp học chuyển đến Yên Phú (nay là địa điểm thôn Pác Mìa), tại lớp học này có khoảng 20 học sinh, chủ yếu là con em gia đình chức sắc, khá giả mới được theo học. Công tác y tế, khám chữa bệnh, vệ sinh cho nhân dân không được quan tâm. Bệnh tật hoành hành khắp nơi nhất là bệnh sốt rét, bệnh lao. Tỷ lệ sinh tự nhiên rất cao xảy ra phổ biến trên địa bàn xã, đặc biệt là ở khu vực vùng cao, vùng dân tộc thiểu số. Có thể khẳng định, dưới thời Pháp thuộc, đời sống của nhân dân Lạc Nông lúc bấy giờ cũng như các địa phương khác của tổng Yên Phú, châu Vị Xuyên rất lạc hậu và cực khổ. Cũng chính từ đây, cùng với nhân dân trên địa bàn tổng Yên Phú, châu Vị Xuyên, nhân dân các dân tộc xã Lạc Nông đã nhen nhóm tinh thần đấu tranh chống thực dân Pháp, căm thù sâu sắc bọn thống trị, sẵn sàng vùng dậy đấu tranh giải phóng quê hương khỏi áp bức bóc lột của kẻ thù và bè lũ tay sai, tìm lại cuộc sống ấm no hạnh phúc. Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân các dân tộc Lạc Nông đã đoàn kết một lòng kiên trì đấu tranh vượt qua mọi khó khăn, gian khổ hy sinh để giành lấy chính quyền, tích cực phấn đấu xoá bỏ những tàn dư do chế độ 13
thực dân phong kiến để lại, bắt tay vào xây dựng chế độ mới. Trải qua quá trình cách mạng, đến năm 2016, xã Lạc Nông có 9 thôn và là địa bàn sinh sống của 8 dân tộc (Dao, Tày, H'mông, Kinh, Nùng, Hoa, Giấy, Bố y) với 2.823 nhân khẩu, trong đó dân tộc Tày chiếm phần lớn (50%), dân tộc Dao (8,7%), Kinh (3,6%), H'Mông (33,5%), còn lại là các dân tộc khác. Đồng bào các dân tộc trong xã cư trú xen kẽ, đoàn kết. Cùng với đó, Đảng bộ đã củng cố xây dựng tổ chức Đảng, xác định đây là nhiệm vụ then chốt và quan tâm triển khai thực hiện về cả tư tưởng, chính trị và tổ chức. Năm 2016, toàn Đảng bộ có 15 chi bộ trực thuộc với hơn 175 đảng viên; 9/9 thôn bản đều có Chi bộ Đảng lãnh đạo. Đồng thời, Đảng bộ đã tập trung lãnh đạo nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã phát triển kinh tế, tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng các loại giống mới có năng suất cao vào sản xuất theo hướng phát triển hàng hoá và bước đầu đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Trong công tác giáo dục, Lạc Nông có truyền thống hiếu học từ rất lâu, là địa phương có phong trào giáo dục phát triển của huyện. Năm học 2016-2017, xã có tổng số 36 lớp với 584 học sinh ở 3 bậc học. Trong đó bậc Trung học cơ sở 6 lớp với 117 học sinh, bậc Tiểu học 20 lớp với 274 học sinh, bậc Mầm non 10 lớp với 193 học sinh. Ngoài ra, tất cả các thôn của Lạc Nông đều có điểm trường. 100% điểm trường được Nhà nước 14
đầu tư xây dựng. Đội ngũ giáo viên, trang thiết bị dạy và học cơ bản đáp ứng được nhu cầu nhiệm vụ của công tác giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Công tác chăm sóc sức khoẻ của nhân dân luôn được quan tâm và từng bước nâng cao. Trang thiết bị khám, chữa bệnh đã được nhà nước quan tâm đầu tư tương đối đầy đủ. Đội ngũ cán bộ y tế từ xã đến thôn được củng cố và phát triển cơ bản đáp ứng được nhu cầu về khám, chữa bệnh của nhân dân trên địa bàn xã. Phong trào văn hóa - văn nghệ, thể dục thể thao được đẩy mạnh, củng cố. Xã đã thành lập được Hội nghệ nhân dân gian (đội hát then, hát cọi...). Các lễ hội truyền thống được giữ gìn và tổ chức thường xuyên như: lễ hội xuống đồng, lễ hội cầu mùa, cúng cơm mới... Công tác quốc phòng - an ninh được củng cố. Công tác huấn luyện được thực hiện đảm bảo theo kế hoạch chỉ đạo của huyện, tỉnh nhằm đảm bảo sẵn sàng đối phó với mọi tình huống xảy ra. Hằng năm, công tác tuyển quân trên địa bàn xã luôn đạt 100% chỉ tiêu cấp trên giao. Cùng với đó, hệ thống giao thông đường bộ trên địa bàn xã tiếp tục được hoàn thiện. Đặc biệt là có Quốc lộ 34 (Hà Giang - Cao Bằng) chạy qua, tạo điều kiện thuân lợi cho trao đổi và lưu thông hàng hóa với các địa phương khác trong tỉnh và ngoài tỉnh. Đến năm 2016, các thôn trên địa bàn xã đã có đường ô tô đến thôn. 15
Có thể khẳng định, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Đảng bộ xã Lạc Nông, đến năm 2016 đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao. Bình quân thu nhập đạt 14 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ hộ giàu, khá tăng lên. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 41,7%. Nhân dân tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội và giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc. Với những kết quả đã đạt được, tin tưởng rằng Đảng bộ và nhân dân các dân tộc xã Lạc Nông sẽ thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương trong chặng đường cách mạng mới. 16
Phần hai QUÁ TRÌNH ĐẤU TRANH CÁCH MẠNG CỦA NHÂN DÂN CÁC DÂN TỘC XÃ LẠC NÔNG DƯỚI SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG (1945-2016) I. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân xã Lạc Nông tham gia cuộc đấu tranh giành chính quyền và kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954) 1. Nhân dân xã Lạc Nông tích cực tham gia cuộc vận động đấu tranh giành chính quyền và bảo vệ chính quyền cách mạng (1945-1950) Sau thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga, chủ nghĩa Mác - Lênin được đồng chí Nguyễn Ái Quốc và các tổ chức cách mạng truyền bá vào trong nước dẫn đến sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 03/02/1930. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam chấm dứt thời kỳ khủng hoảng về đường lối của cách mạng Việt Nam. Ngày 19/5/1941 Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 8 quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam Độc lập Đồng minh (gọi tắt là Mặt trận Việt Minh) với sứ mệnh là tổ chức, tập hợp rộng rãi các lực lượng quần chúng để thực hiện nhiệm vụ giải phóng dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Mặt trận Việt Minh, phong trào đấu tranh cách mạng cả nước phát triển ngày càng mạnh mẽ. Tại Hà Giang, do điều kiện tự nhiên và xã hội của tỉnh miền núi có nhiều khó khăn, nên phong 17
trào cách mạng phát triển muộn hơn. Từ năm 1939 phong trào cách mạng ở Hà Giang mới được nhen nhóm gây dựng và từ năm 1945 phát triển mạnh. Đầu năm 1944, xứ ủy Bắc Kỳ chủ trương tăng cường vận động cách mạng ở Hà Giang, điều động một số cán bộ Việt Minh do đồng chí Đặng Việt Hưng phụ trách 3 tỉnh: Hà Giang, Cao Bằng và Bắc Cạn để vận động quần chúng nhân dân giác ngộ cách mạng. Tháng 4 năm 1944, cán bộ Việt Minh từ Cao Bằng đến 2 tổng Yên Phú và Yên Định hoạt động cách mạng. Ngày 05 tháng 8 năm 1944, Ban Việt Minh ở Nhiễu Lai (Cao Bằng) được thành lập, trong đó có 5 xã giáp ranh của 3 huyện: Bảo Lạc – Cao Bằng, Yên Minh, Bắc Mê – Hà Giang. Tiếp đến ngày 15 tháng 9 năm 1944, Ban Việt Minh tổng Đường Thượng, gồm các xã Mậu Duệ, Đường Thượng của huyện Yên Minh; xã Yên Phú, Yên Định của huyện Bắc Mê; xã Nam Thắng (Bảo Lạc – Cao Bằng) được thành lập. Ban Việt Minh có đầy đủ đại biểu của các xã và các dân tộc, có nhiệm vụ vận động, tổ chức các hội cứu quốc như: Hội thanh niên cứu quốc, Hội phụ nữ cứu quốc, Hội nông dân cứu quốc để đấu tranh chống lại sự bóc lột của thực dân Pháp và bọn phong kiến tay sai. Cùng với nhân dân các dân tộc ở tổng Yên Phú nói chung và xã Lạc Nông nói riêng được cán bộ Việt Minh tuyên truyền chủ trương đánh Pháp, đuổi Nhật của Đảng. Được tuyên truyền những chủ trương, quan điểm lãnh đạo của Đảng, quần chúng nhân dân trong xã đã hết lòng ủng hộ cán bộ Việt Minh, tin tưởng và một 18
lòng theo cách mạng, phục vụ cách mạng, từ đó phong trào cách mạng được hình thành và phát triển mạnh mẽ, rộng khắp tới các thôn bản. Bước sang năm 1945, phong trào Việt Minh phát triển mạnh mẽ ở khắp các địa phương trong và ngoài tỉnh, đã ảnh hưởng trực tiếp tới phong trào cách mạng của Lạc Nông. Giữa tháng 3 năm 1945, thầy giáo Nguyễn Văn Thọ và một số người của xã Yên Phú được cử đi đón đoàn cán bộ vũ trang tuyên truyền gồm các đồng chí Hồng Quốc, Mệnh Lệnh, Bảo Toàn, Tài Nam, Minh Ngọc và nữ đồng chí Hồng Đào từ tỉnh Cao Bằng vào thôn Bản Tính – xã Phú Nam và thôn Bản Sáp – xã Yên Phú để gây dựng cơ sở cách mạng và tổ chức xây dựng tuyên truyền vũ trang ở hai tổng Yên Phú và Yên Định (đội vũ trang của 2 tổng có 13 đồng chí, do đồng chí Hồng Quốc và Mệnh Lệnh chỉ huy). Chỉ trong một thời gian ngắn, đội tuyên truyền vũ trang và một số quần chúng giác ngộ cách mạng đã tuyên truyền, vận động được đông đảo quần chúng nhân dân tự giác tham gia cách mạng. Tuy nhiên, thời kỳ này tại Lạc Nông nói riêng, các xã trong Tiểu khu Bắc Mê nói chung, chính quyền thực dân phong kiến kiểm soát chặt chẽ các hoạt động của cán bộ Việt Minh, vì thế đã phần nào gây khó khăn cho công tác tuyên truyền, vận động cách mạng tại địa phương. Nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của giai đoạn cách mạng mới, chuẩn bị cho cuộc tổng khởi nghĩa 19
giành chính quyền trên phạm vi cả nước. Cán bộ Việt Minh đã lựa chọn những quần chúng ưu tú, những người được giác ngộ cách mạng của các xã Yên Phú, Lạc Nông, Phú Nam để tổ chức mở các lớp bồi dưỡng, huấn luyện quân sự, chương trình, điều lệ của Việt Minh, phương pháp vận động quần chúng tham gia cách mạng và phương pháp hoạt động của tổ chức Hội. Lực lượng này đã cùng cán bộ Việt Minh tích cực tuyên truyền, giác ngộ, vận động nhân dân ở xã tự giác tham gia vào các tổ chức đoàn thể và lực lượng dân quân du kích. Tháng 8 năm 1945 chiến tranh thế giới thứ 2 kết thúc, nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng đã nổi dậy tổng khởi nghĩa và giành thắng lợi trên phạm vi cả nước. Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh, thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam dân chủ Cộng hoà đã tuyên bố nước nhà độc lập trước quốc dân và đồng bào thế giới. Từ đây, cách mạng nước ta bước sang một kỷ nguyên mới, độc lập dân tộc dân chủ và đi lên Chủ nghĩa xã hội. Sự kiện trọng đại ấy đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng ở Hà Giang tiến nhanh vào giai đoạn đấu tranh giành chính quyền toàn tỉnh. Ngày 06/01/1946, nhân dân các dân tộc vùng xã Lạc Nông cùng với nhân dân cả nước hăng hái tham gia cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khóa I của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đây là lần đầu tiên trong lịch 20