Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp phát triển chứng khoán vốn công ty giai đoạn hậu cổ phần hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

VÕ THỊ KIM NGUYỆT

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CHỨNG KHOÁN VỐN CÔNG TY GIAI ĐOẠN HẬU CỔ PHẦN HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2006

MUÏC LUÏC

MÔÛ ÑAÀU

1 CHÖÔNG 1 : CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT

4

1.1 TOÅNG QUAN VEÀ CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN 1.1.1 KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN 1.1.2 PHAÂN LOAÏI COÅ PHIEÁU NIEÂM YEÁT TREÂN TTCK 1.1.3 CHUÛ THEÅ NIEÂM YEÁT 1.1.4 ÑIEÀU KIEÄN NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU TREÂN TTCK VIEÄT NAM 1.1.5 QUY TRÌNH NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU TREÂN TTCK 1.2 PHAÂN TÍCH SÖÏ TÖÔNG TAÙC GIÖÕA CTYCP VAØ TTCK

4 4 5 5 7 8 10

THOÂNG QUA THÖÏC HIEÄN NIEÂM YEÁT

1.2.1 LÔÏI ÍCH VAØ RUÛI RO CUÛA MOÄT CTYCP THAM GIA NIEÂM YEÁT

1.2.1.1 Lôïi ích cuûa CTYCP khi tham gia nieâm yeát

1.2.1.2 Ruûi ro cuûa vieä nieâm yeát coå phieáu

1.2.2 THUAÄN LÔÏI VAØ BAÁT LÔÏI CUÛA TTCK KHI TIEÁP NHAÄN

NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU

1.2.2.1 Caùc taùc ñoäng thuaän lôïi

1.2.2.2 Caùc taùc ñoäng baát lôïi

15 15 16 18 19 20

1.3 BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM TÖØ CAÙC NÖÔÙC TREÂN THEÁ GIÔÙI 1.3.1 COÄNG HOAØ SEC 1.3.2 BA LAN 1.3.3 BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM CHO VIEÄT NAM KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HOẠT ĐỘNG VÀ THAM GIA

NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁUCUÛA CAÙC COÂNG TY SAU COÅ PHAÀN HOÙA

2.1 THÖÏC TRAÏNG CUÛA CAÙC COÂNG TY SAU KHI COÅ PHAÀN HOAÙ

2.1.1 VEÀ TAØI CHÍNH

2.1.1.1

Söï taêng tröôûng veà quy moâ vaø keát caáu voán

2.1.1.2 Hieäu quaû hoaït ñoäng qua caùc chæ tieâu cô baûn

2.1.1.3

Caùc vaán ñeà taøi chính khaùc

2.1.2 VEÀ VAÁN ÑEÀ SÔÛ HÖÕU 2.1.3 VAÁN ÑEÀ QUAÛN TRÒ COÂNG TY 2.2 PHAÂN TÍCH TAÙC ÑOÄNG HAI CHIEÀU CUÛA VIEÄC NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU

28 29

- 1 -

TREÂN TTCK THÔØI GIAN QUA 2.2.1 ÑAËC TÍNH VAØ CAÙN CAÂN CUNG CAÀU CUÛA THÒ TRÖÔØNG

30 31

COÅ PHIEÁU THÔØI GIAN QUA

2.2.1.1 Ñaëc tính thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam

2.2.1.2

Caùn caân cung caàu

2.2.2 ÑAËC ÑIEÅM, VAI TROØ VAØ HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA

CAÙC CTYCP ÑANG NIEÂM YEÁT

2.2.2.1 Ñaëc ñieåm vaø hieäu quaû hoaït ñoäng

2.2.2.2 Vai troø caùc CtyCP treân TTCK

2.3 NGUYEÂN NHAÂN CAÙC CTYCP CHÖA THAM GIA NHIEÀU VAØO TTCK

NIEÂM YEÁT

2.3.1 NGUYEÂN NHAÂN XUAÁT PHAÙT TÖØ BAÛN THAÂN NOÄI TAÏI CUÛA CAÙC

DNNN CPH

2.3.2 NGUYEÂN NHAÂN TÖØ PHÍA CAÙC CÔ QUAN CHUÛ QUAÛN,

CAÙC BOÄ NGAØNH ÑÒA PHÖÔNG

2.3.3 DO CÔ CHEÁ CHÍNH SAÙCH VEÀ GAÉN CPH DNNN VÔÙI NIEÂM YEÁT

2.3.4 CAÙC YEÁU TOÁ KHAÙC

2.3.4.1 Do nhöõng quy ñònh cuûa nhaø nöôùc

2.3.4.2

Söï haáp daãn cuûa thò tröôøng OTC

2.3.4.3 Hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty chöùng khoaùn

2.3.4.4

Cheá ñoä keá toaùn kieåm toaùn

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2

CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN

55 CUÛA CAÙC CTY GIAI ÑOAÏN HAÄU COÅ PHAÀN HOAÙ

55 55

CUÛA CAÙC CTYCP SAU CPH

3.1 CÔ SÔÛ ÑEÀ XUAÁT GIAÛI PHAÙP 3.1.1 ÑÒNH HÖÔÙNG THÖÏC HIEÄN LOÄ TRÌNH NIEÂM YEÁT 3.1.2 CAÙC TAÙC ÑOÄNG NGOAÏI LÖÏC TAÏO SÖÙC EÙP

3.1.2.1

LEÂN VIEÄC NIEÂM YEÁT TREÂN TTCK CUÛA CAÙC CTYCP

Taùc ñoäng cuûa hoäi nhaäp

- 2 -

3.1.2.2

Söùc eùp taêng caàu coå phieáu nieâm yeát treân TTCK VN thôøi gian tôùi

3.1.2.3

Chuû tröông, chính saùch vaø phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc taïo thuaän lôïi

cho vieäc nieâm yeát

3.2 CAÙC GIAÛI PHAÙP THÖÏC HIEÄN 60 3.2.1 NHOÙM GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN VEÀ SOÁ LÖÔÏNG COÅ PHIEÁU NIEÂM YEÁT 60 3.2.1.1 61

Phaùt trieån coå phieáu nieâm yeát töø chöông trình coå phaàn hoaù

3.2.1.2

Phaùt trieån coå phieáu nieâm yeát töø chöông trình phaùt haønh

taêng voán cuûa caùc CtyNY

3.2.2 NHOÙM GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG COÅ PHIEÁU

3.2.2.1

Veà phaân phoái coå töùc

3.2.2.2

Veà quaûn trò coâng ty

3.2.3 NHOÙM CAÙC GIAÛI PHAÙP BOÅ TRÔÏ

3.2.3.1

Phaùt trieån maïng löôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn

3.2.3.2

Xaây döïng heä thoáng coâng boá thoâng tin treân TTCK

3.2.3.3

Giaûi phaùp taùc ñoäng caàu ñeå kích cung

3.2.3.4

Ña daïng hoaù vaø taêng cöôøng cung caáp caùc saûn phaåm coù lieân quan ñeán

coå phieáu nieâm yeát

3.2.3.5

Kieän toaøn moâi tröôøng phaùp lyù vaø caùc chính saùch

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3

KEÁT LUAÄN

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

- 3 -

DANH MUÏC CAÙC BAÛNG

Baûng 1.1: So saùnh caùc chöùng khoaùn cuûa CtyCP 4

Baûng 1.2: So saùnh CtyCP noäi boä vaø CtyCP ñaïi chuùng 6

Baûng 1.3 : So saùnh ñaëc tính cuûa caùc nguoàn voán 11

Baûng 2.1 : Khaûo saùt caáu truùc voán coå ñoâng treân 387 DNNN CPH naêm 2000 21

Baûng 2.2: CtyCP coù voán nhaø nöôùc phaân theo quy moâ voán 21

Baûng 2.3 : Ñieàu tra 268 CtyCP coù voán nhaø nöôùc baùo caùo naêm 2004 24

Baûng 2.4 : Hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö bình quaân giai ñoaïn 2000 – 2003 25

Baûng 2.5 : Giaù trò voán hoaù cuûa thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam 38

Baûng 2.6: Giaù trò thò tröôøng cuûa 10 loaïi coå phieáu haøng ñaàu 40

Baûng 2.7: Tình hình thöïc hieän KHKD 9 thaùng naêm 2006 taïi moät soá CtyNY 42

Baûng 2.8 : Dieãn bieán nieâm yeát coå phieáu töø naêm 2000 – 2006 43

Baûng 2.9 : Tình hình phaùt haønh coå phieáu boå sung ñeán 30/06/2006 44

- 4 -

Baûng 2.10 : Ñoái chieáu tieán trình CPH vaø thöïc hieän nieâm yeát 45

DANH MUÏC CAÙC PHUÏ LUÏC

PHUÏ LUÏC I : DANH MUÏC TÖØ VIEÁT TAÉT i

PHUÏ LUÏC II: BAÛNG QUY MOÂ NIEÂM YEÁT TOAØN THÒ TRÖÔØNG ÑEÂÁN

30/06/2006 ii

PHUÏ LUÏC III: BAÛNG ÑAÙNH GIAÙ THÒ TRÖÔØNG NAÊM 2006 iii

PHUÏ LUÏC IV: BAÛNG KEÁ HOAÏCH CPH DNNN GIAI ÑOAÏN 2006-2010 iv

BAÛNG CÔ CAÁU DOANH NGHIEÄP 100% VOÁN NHAØ NÖÔÙC NAÊM 2010 iv

PHUÏ LUÏC V: DANH SÁCH CÁC CÔNG TY CỔ PHẦN THUỘC ĐỐI TƯỢNG

NIÊM YẾT, ĐĂNG KÝ GIAO DỊCH, TẠI TRUNG TÂM GIAO DỊCH CHỨNG

KHOÁN v

DANH MUÏC CAÙC BIEÅU ÑOÀ & SÔ ÑOÀ

Bieåu ñoà :Taêng tröôûng hieäu quaû kinh doanh 24

Bieåu ñoà : Cung caàu thò tröôøng coå phieáu naêm 2005 35

Bieåu ñoà : Cung caàu thò tröôøng coå phieáu 6 thaùng ñaàu naêm 2006 35

- 5 -

Sô ñoà töông quan cung caàu treân thò tröôøng coå phieáu 34

MÔÛ ÑAÀU

(cid:153) Ñaët vaán ñeà

Söï phaùt trieån khoâng khaùc gì moät chieác thang maø taát caû doanh nghieäp luoân phaûi

tieán leân tìm cho mình moät vò trí toát hôn treân thöông tröôøng. Hoäi nhaäp kinh teá laøm

cho moãi naác thang kia ngaøy caøng trôû neân cao hôn vaø chaät heïp hôn, nhöng löïc

naâng hoå trôï cuõng maïnh hôn vaø ña daïng hôn. Moãi doanh nghieäp Vieät Nam, vôùi

haønh trang cô baûn laø voán, con ngöôøi, coâng ngheä coøn nhoû beù, keùm coõi, thì giôø ñaây

coù nhieàu cô hoäi hôn ñeå taän duïng vaø boå sung nguoàn löïc môùi cho töøng böôùc ñi leân

cuûa mình trong cuoäc ñua chieám lónh thò phaàn ngaøy moät gay gaét.

Thieáu voán ñaàu tö, moät vaán ñeà khoâng chæ cuûa rieâng caùc doanh nghieäp maø coøn

cuûa toaøn boä neàn kinh teá Vieät Nam. Ñöùng tröôùc nhu caàu voán ñeå phaùt trieån trong

hoäi nhaäp, moãi doanh nghieäp tuøy theo ñieàu kieän vaø quan ñieåm cuûa mình maø seõ coù

caùch löïa choïn khaùc nhau. Vaø trong soá raát nhieàu phöông thöùc huy ñoäng voán nhö

trích töø lôïi nhuaän giöõ laïi, vay ngaân haøng, phaùt haønh traùi phieáu … thì phöông thöùc

baùn coå phaàn thoâng qua TTCK toû ra öu vieät nhaát vì quy moâ vaø thôøi gian laø khoâng

haïn cheá. Tuy nhieân, hình thöùc huy ñoäng naøy chæ daønh cho caùc CtyCP.

Caùc CtyCP Vieät Nam ñöôïc xem laø hình thöùc doanh nghieäp sinh sau ñeû muoän

nhöng mang tính hieän ñaïi hôn caùc loaïi hình doanh nghieäp khaùc. Xeùt theo nguoàn

goác, taïi Vieät Nam coù coâng ty ra ñôøi do töï laäp theo Luaät Doanh Nghieäp vaø do tieán

trình coå phaàn hoùa. Ñeán nay chæ moät boä phaän thieåu soá caùc CtyCP ra ñôøi töø CPH

taän duïng ñöôïc öu ñieåm huy ñoäng voán thoâng qua vieäc baùn coå phaàn treân TTCK. Ñoù

laø moät thöïc traïng ñaùng buoàn cho taát caû caùc CtyCP, cho TTCK vaø cho toaøn boä neàn

kinh teá Vieät Nam ñang ñoùi voán. Trong khi ñoù, moät löôïng tieàn dö xaøi coøn ñang

“nguû yeân “ trong tuùi cuûa ngöôøi daân, khoâng phaûi vì hoï khoâng muoán ñoàng tieàn sinh

- 6 -

lôøi maø do chöa coù moät löïc ñaåy ñuû maïnh ñeå ñöa hoï vaøo voøng quay ñaàu tö. Noùi

khaùc ñi, Vieät Nam ñang raát caàn coù moät chieác caàu noái giöõa caùc CtyCP ñi tìm voán

vaø caùc caù nhaân ñi tìm cô hoäi ñaàu tö ñeå töø ñoù ñieàu tieát doøng voán vaän haønh hieäu

quaû hôn. Ñaûm ñöông toát vai troø naøy khoâng ai gì khaùc hôn laø TTCK.

Chöông trình CPH, vôùi nhöõng noå löïc khoâng ngöøng cuûa chaëng ñöôøng 15 naêm

ñaõ mang laïi thaønh coâng nhaát ñònh trong hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa rieâng caùc CtyCP

vaø cuûa neàn kinh teá noùi chung. Ñaêc bieät nhöõng CtyCP tham gia nieâm yeát sau CPH

ñang coù nhöõng böôùc chuyeån mình tích cöïc vaø toû ra coù khaû naêng tham gia hoäi nhaäp

hôn caû. Song nhöõng thaønh coâng naøy vaãn coøn quaù nhoû beù so vôùi yeâu caàu cuûa tieán

trình hoäi nhaäp. Caùc CtyCP caàn theâm nhieàu voán hôn nöõa cho chieán löôïc phaùt trieån

vöõng vaøng, cho vieäc taïo saûn phaåm vaø chieám lónh nhöõng thò phaàn toát hôn, taêng giaù

trò vaø thu nhaäp … TTCK cuõng caàn nhieàu haøng hoùa hôn, nhaát laø nguoàn haøng coå

phieáu nhaèm ñaùp öùng cho nhu caàu cuûa caùc doøng voán trong vaø ngoøai nöôùc. Ñaëc bieät

laø nhöõng doøng voán quoác teá, chæ ñang chôø thò tröôøng voán Vieät Nam môû caùnh cöûa

ñeå aäp vaøo. Vaán ñeà ñaët ra laø caàn ñaåy maïnh hôn nöõa chöông trình xaõ hoäi hoùa ñaàu

tö, quoác teá hoùa ñaàu tö ñeå moïi ngöôøi daân, toå chöùc trong vaø ngoaøi nöôùc cuøng tham

gia vaøo phaùt trieån kinh teá Vieät Nam thoâng qua hình thöùc ñaàu tö coå phieáu.

Vaø ñeà taøi “Giaûi phaùp phaùt trieån chöùng khoaùn voán coâng ty giai ñoaïn haäu coå

phaàn hoaù ” ñöôïc thöïc hieän vôùi mong muoán ñöa ra moät caùch nhìn toång quan veà loä

trình vaø giaûi phaùp caàn thieát ñeå phaùt trieån nieâm yeát chöùng khoaùn cuûa caùc CtyCP

Vieät Nam trong thôøi kyø hoäi nhaäp.

(cid:153) Muïc tieâu cuûa ñeà taøi

Trong boái caûnh TTCK Vieät Nam coøn thieáu nguoàn haøng coå phieáu nieâm yeát,

coøn caùc CtyCP thì coù quy moâ voán nhoû beù, thieáu voán ñaàu tö, muïc tieâu ñeà taøi ñaët ra

laø :

♦ Tìm hieåu taùc ñoäng cuûa vieäc nieâm yeát coå phieáu caùc CtyCP vôùi baûn thaân doanh

- 7 -

nghieäp, vôùi TTCK vaø vôùi neàn kinh teá.

♦ Khaûo saùt thöïc traïng hoaït ñoäng vaø tham gia nieâm yeát cuûa caùc CtyCP sau coå

phaàn hoùa .

♦ Xaây döïng caùc nhoùm giaûi phaùp phaùt trieån loä trình nieâm yeát cuûa caùc CtyCP giai

ñoaïn haäu CPH.

(cid:153) Ñoái töôïng vaø phaïm vi cuûa ñeà taøi

Ñoái töôïng: ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu giaûi phaùp phaùt trieån chöùng khoaùn voán

ñeå taøi trôï nguoàn taøi chính cho caùc CtyCP sau CPH môû roäng ñaàu tö saûn xuaát, taêng

khaû naêng caïnh tranh trong hoäi nhaäp.

Phaïm vi : nghieân cöùu treân boä phaän caùc CtyCP sau coå phaàn hoùa vaø vieäc nieâm

yeát coå phieáu treân thò tröôøng nieâm yeát chính thöùc.

(cid:153) Nhöõng noäi dung nghieân cöùu ñeà taøi taäp trung laøm roõ

♦ Caùc lôïi ích vaø ruûi ro ñoái vôùi CtyCP khi tham gia nieâm yeát coå phieáu.

♦ Khaûo saùt thöïc traïng hoaït ñoäng vaø nieâm yeát cuûa caùc CtyCP sau CPH.

♦ Xaùc ñònh vaø tìm hieåu nguyeân nhaân cuûa nhöõng khoù khaên, haïn cheá cuûa caùc

CtyCP trong vieäc tham gia thò tröôøng coå phieáu.

♦ Ñaùnh giaù vaø döï baùo caùc taùc ñoäng leân vieäc tham gia nieâm yeát cuûa caùc CtyCP.

♦ Xaây döïng caùc giaûi phaùp thöïc hieän.

(cid:153) Phöông phaùp nghieân cöùu :

Ñeà taøi keát hôïp caùc phöông phaùp nhö: Phöông phaùp toång hôïp, choïn loïc nguoàn

soá lieäu, thoâng tin thöù caáp töø caùc taïp chí, saùch vaø taøi lieäu chuyeân ngaønh…. vaø

phöông phaùp duy vaät bieän chöùng. Beân caïnh ñoù vieäc nghieân cöùu cuõng thöïc hieän töø

nhöõng kinh nghieäm trong coâng taùc, töø nhöõng khaûo saùt yù kieán cuûa moät soá ngöôøi coù

- 8 -

lieân quan ñeán lónh vöïc CPH vaø TTCK.

CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT

1.1. TOÅNG QUAN VEÀ CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN

1.1.1. KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN

Chöùng khoaùn voán laø moät teân goïi khaùc cuûa coå phieáu thöôøng do CtyCP phaùt

haønh, laø moät chöùng thö minh chöùng quyeàn sôû höõu coå phaàn cuûa moät coå ñoâng ñoái

vôùi coâng ty. Nhaø ñaàu tö sôû höõu chöùng khoaùn voán seõ thu veà ñöôïc coå töùc vaø gia

taêng giaù trò coå phieáu khi coâng ty kinh doanh coù laõi vaø phaùt trieån toát.

Theo nghóa chung nhaát, chöùng khoaùn coù theå ñöôïc hieåu laø moät loaïi taøi saûn ñöôïc

sôû höõu vaø mua ñi baùn laïi. Söï toàn vong vaø giaù trò cuûa taøi saûn chöùng khoaùn phuï

thuoäc raát nhieàu vaøo nieàm tin vaø ñoä nhaïy caûm cuûa nhaø ñaàu tö.

Chöùng khoaùn cuûa moät CtyCP ñöôïc phaân laøm 2 loaïi :

+ Chöùng khoaùn voán coøn goïi laø coå phieáu thöôøng

+ Chöùng khoaùn nôï coøn goïi laø traùi phieáu coâng ty

Baûng 1.1 So saùnh caùc chöùng khoaùn cuûa CtyCP

Noäi dung Coå phaàn öu ñaõi Coå phaàn thöôøng

Traùi phieáu Toái ña 30 naêm

Thôøi haïn Quyeàn treân phieáu Khoâng Thöù 1 Öu tieân thu hoài Ít ruûi ro Ruûi ro Coá ñònh Thu nhaäp - Khoâng Thöù 2 Ruûi ro töông ñoái Coá ñònh

- Coù Thöù 3 Ruûi ro cao Coå töùc vaø phaàn taêng/giaûm giaù trò coå phieáu cao Tính thanh khoaûn thaáp thaáp

1.1.2. PHAÂN LOAÏI COÅ PHIEÁU NIEÂM YEÁT TREÂN TTCK

♦ Coå phieáu thu nhaäp (income stocks) : loaïi coå phieáu naøy traû coå töùc khaù

cao, ñöôïc nhaø ñaàu tö xem nhö nguoàn thu nhaäp chính vaø ít khi muoán baùn. Ñaây

- 9 -

thöôøng laø coå phieáu cuûa caùc ngaønh tieän ích.

♦ Coå phieáu phaåm chaát cao (blue-chip stocks): laø coå phieáu cuûa caùc coâng

ty lôùn, phaùt trieån maïnh vaø coù uy tín, vò theá vöõng chaéc treân thöông tröôøng. Coå töùc

cuûa loaïi naøy thöôøng khoâng cao vaø möùc giaù töông ñoái oån ñònh so vôùi bieán ñoäng

cuûa thò tröôøng.

♦ Coå phieáu taêng tröôûng (growth stocks): phaùt haønh bôûi caùc coâng ty treû,

naêng ñoäng vôùi tyû leä taêng tröôûng cao hôn möùc trung bình ngaønh. Ít khi traû coå töùc

hoaëc chæ traû töôïng tröng do nguoàn lôïi nhuaän ñöôïc giöõ laïi ñeå taùi ñaàu tö môû roäng.

Ñaây laø loaïi coå phieáu coù ruûi ro cao ñoàng thôøi trieån voïng taêng giaù cuõng cao.

♦ Coå phieáu chu kyø (cyclical stocks): laø loaïi coå phieáu coù ñoä nhaïy caûm

bieán ñoäng theo xu theá chung cuûa neàn kinh teá theo kieåu “nöôùc leân thì thuyeàn leân“.

Nhaø ñaàu tö vaøo nhoùm coå naøy khaù nhaïy caûm vôùi nhöõng bieán ñoäng, coù khaû naêng döï

lieäu vaø haønh ñoäng sôùm ñeå kieám lôïi hay töï veä. Ñieàu naøy daãn ñeán giaù cuûa caùc coå

phieáu naøy luoân ñaït möùc cao hay thaáp tröôùc khi chuùng thöïc söï phaûi xaûy ra theo

bieán ñoäng kinh teá.

♦ Coå phieáu phoøng thuû (defensive stocks): daønh cho nhöõng nhaø ñaàu tö

thích söï “bình an”, do chuùng coù xu höôùng oån ñònh tröôùc nhöõng bieán ñoäng cuûa thò

tröôøng, ñaëc bieät höõu ích ñoái vôùi caùc côn suy thoaùi, buø laïi khaû naêng taêng giaù cuûa

chuùng cuõng thaáp. Coå phieáu naøy thöôøng do coâng ty thuoäc caùc ngaønh cô baûn nhö

thöïc phaåm, thöùc uoáng, döôïc phaåm, daàu khí …

1.1.3. CHUÛ THEÅ NIEÂM YEÁT

Theo moâ hình caáu thaønh voán thì taát caû caùc CtyCP ñeàu coù khaû naêng saûn suaát ra

chöùng khoaùn.

Tuy nhieân, khoâng phaûi taát caû caùc loaïi chöùng khoaùn cuûa CtyCP ñeàu ñöôïc nieâm

yeát treân TTCK.

Thoâng thöôøng CtyCP ñöôïc phaân laøm: CtyCP coå phaàn noäi boä vaø CtyCP ñaïi

- 10 -

chuùng.

Baûng 1.2: So saùnh CtyCP noäi boä vaø CtyCP ñaïi chuùng

CtyCP ñaïi chuùng (Publicly corporation) 1. Tính thanh khoaûn cuûa coå phieáu cao 2. Ngöôøi ñieàu haønh coù theå baùn coå phaàn cuûa hoï 3.Coù theå taêng voán baèng caùch phaùt haønh theâm coå phaàn 4.Phaûi minh baïch taøi chính vaø thöïc hieän coâng boá caùc baùo caùo taøi chính ñònh kyø 5. Toán chi phí cho vieäc coâng boá thoâng tin vaø thöïc hieän baùo caùo taøi chính (chi phí keá toaùn kieåm toaùn, luaät sö, caùc chí phí caù nhaân khaùc…)

CtyCP noäi boä (private corporation) 1. Tính thanh khoaûn cuûa coå phieáu thaáp 2. Chuû sôõ höõu thöôøng khieâm luoân vai troø quaûn lyù ñieàu haønh, quyeàn lôïi cuûa hoï gaén chaët vôùi coâng ty 3. Khoâng theå phaùt haønh theâm coå phaàn ñeå taêng voán vì quyeàn sôõ höõu bò giôùi haïn vôùi soá ít coå ñoâng. Hôn nöõa, neáu phaùt haønh theâm coå phaàn coù theå laøm taêng soá coå ñoâng leân ñeán möùc trôû thaønh moät CtyCP ñaïi chuùng 4. Khoâng phaûi minh baïch taøi chính vaø baùo caùo taøi chính ñònh kyø ra thò tröôøng 5. Khoâng phaûi toán chi phí cho vieäc coâng boá thoâng tin vaø thöïc hieän baùo caùo taøi chính . Do ñöôïc toå chöùc quy moâ vaø taäp trung, khaû naêng vaø cô hoäi tham gia cuûa quaàn

chuùng luoân môû roäng, caùc CtyCP ñaïi chuùng laø chuû theå duy nhaát ñöôïc nieâm yeát coå

phieáu . Rieâng ôû TTCK Vieät Nam, khaû naêng nieâm yeát khaùc nhau giöõa caùc CtyCP coù

nguoàn goác hình thaønh khaùc nhau:

o CtyCP thaønh laäp theo Luaät doanh nghieäp : coå ñoâng thöôøng laø nhöõng ngöôøi

thaân quen, tin töôûng, hoaït ñoäng mang tính chaát nhoû leû vaø coù taâm lyù khoâng muoán

chia seõ quyeàn lôïi, hoï khoâng quan taâm hoaëc khoâng ñuû ñieàu kieän tham gia nieâm

yeát.

o CtyCP coù voán ÑTNN: thöôøng laø nhöõng doanh nghieäp coù quy moâ lôùn, hoaït

ñoäng hieäu quaû. Nhöõng CtyCP naøy coù ñuû tieâu chuaån nieâm yeát nhöng do do TTCK

chöa ñuû haáp daãn, neân hoï chöa quan taâm tham gia nieâm yeát.

- 11 -

o CtyCP ra ñôøi töø quaù trình CPH.

Khaùi nieäm coå phaàn hoaù chæ laø moät phaàn trong “ tö nhaân hoaù” , khaùi nieäm naøy

gaén vôùi vieäc cho ra ñôøi moät CtyCP vaø nhaø nöôùc thöïc hieän trao moät phaàn hay toaøn

boä vieäc saûn xuaát moät loaïi haøng hoaù hay cung öùng moät loaïi dòch vuï veà tay CtyCP

ñoù. Theo muïc tieâu cuûa chöông trình CPH vaø loä trình nieâm yeát caùc CtyCP loaïi naøy

hieän ñang ñoùng vai troø laø chuû theå chính treân thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam.

1.1.4.

ÑIEÀU KIEÄN NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU TREÂN TTCK VIEÄT NAM Nhaø ñaàu tö quyeát ñònh mua moät loaïi coå phieáu naøo ñoù nghóa laø hoï kyø voïng vaøo

lôïi ích thu veà trong töông lai. Khi nieâm yeát, coå phieáu seõ tham gia löu haønh treân

TTCK, nhaèm baûo veä quyeàn lôïi cho nhaø ñaàu tö, cuõng nhö uy tín thò tröôøng, caùc coå

phieáu naøy seõ ñöôïc choïn loïc veà maët “söùc khoûe” vaø “trieån voïng. Ñieàu naøy cuõng lyù

giaûi vì sao caùc ñieàu kieän nieâm yeát thöôøng quan taâm ñeán lòch söû hoaït ñoäng, lôïi

nhuaän thu veà, quy moâ coå phaàn vaø soá löôïng coå ñoâng. Khoâng ngoaøi nhöõng noäi dung

treân, caùc quy ñònh veà ñieàu kieän nieâm yeát coå phieáu treân TTCK nhö sau :

(cid:190) Laø CtyCP coù voán ñieàu leä ñaõ goùp taïi thôøi ñieåm xin caáp pheùp nieâm yeát

toái thieåu töø 5 tyû ñoàng trôû leân, tính theo giaù trò soå saùch.

(cid:190) Coù tình hình taøi chính laønh maïnh, trong ñoù khoâng coù caùc khoaûn nôï phaûi

traû quaù haïn treân 1 naêm; hoaøn thaønh caùc nghóa vuï taøi chính vôùi nhaø nöôùc vaø ngöôøi

lao ñoäng trong coâng ty. Ñoái vôùi toå chöùc tín duïng vaø toå chöùc taøi chính phi ngaân

haøng, tình hình taøi chính ñöôïc ñaùnh giaù theo caùc quy ñònh cuûa cô quan quaûn lyù

chuyeân ngaønh.

(cid:190) Coù lôïi nhuaän sau thueá trong 02 naêm lieân tuïc lieàn tröôùc naêm xin pheùp

nieâm yeát laø soá döông, ñoàng thôøi khoâng coù loã luõy keá tính ñeán thôøi ñieåm xin caáp

pheùp nieâm yeát.

(cid:190) Ñoái vôùi doanh nghieäp thöïc hieän chuyeån ñoåi thaønh CtyCP, thôøi gian 2

naêm lieân tuïc coù laõi lieàn tröôùc naêm xin pheùp nieâm yeát laø bao goàm caû thôøi gian

- 12 -

tröôùc khi chuyeån ñoåi.

Ñoái vôùi DNNN CPH vaø nieâm yeát ngay treân thò tröôøng chöùng khoaùn

trong voøng 01 naêm sau khi thöïc hieän chuyeån ñoåi, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa naêm

lieàn tröôùc naêm xin pheùp phaûi coù laõi.

(cid:190) Caùc coå ñoâng laø thaønh vieân HÑQT, Ban giaùm ñoác, Ban Kieåm soùat cuûa

coâng ty phaûi cam keát naém giöõ ít nhaát 50% soá coå phieáu do mình sôû höõu trong thôøi

gian 03 naêm, keå töø ngaøy nieâm yeát, khoâng tính soá coå phieáu thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc

do caùc caù nhaân treân ñaïi dieän naém giöõ. Quy ñònh naøy khoâng aùp duïng cho caùc coâng

ty ñaõ nieâm yeát tröôùc ñaây.

(cid:190) Toái thieåu 20% voán coå phaàn cuûa coâng ty do ít nhaát 50% coå ñoâng ngoøai toå

chöùc phaùt haønh naém giöõ. Ñoái vôùi coâng ty coù voán coå phaàn töø 100 tyû ñoàng trôû leân

thì tyû leä naøy toái thieåu laø 15% voán coå phaàn .

QUY TRÌNH NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU TREÂN TTCK

1.1.5. (cid:153) Quy trình keát hôïp CPH DNNN vôùi nieâm yeát/ ñaêng kyù giao dòch coå phieáu

treân caùc TTGDCK, goàm :

Böôùc 1: Ra quyeát ñònh CPH DNNN gaén vôùi NY/ÑKDG taïi TTGDCK.

Böôùc 2 : Chuaån bò hoà sô taøi lieäu vaø toå chöùc xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp.

Böôùc 3 : Xaây döïng phöông aùn vaø thöïc hieän CPH .

Böôùc 4 : Hoaøn thieän caùc thuû tuïc chuyeån ñoåi doanh nghieäp vaø nieâm yeát/ giao dòch

(cid:153) Quy trình keát hôïp vieäc baùn coå phaàn nhaø nöôùc taïi caùc doanh nghieäp ñaõ

CPH vôùi nieâm yeát/ ñaêng kyù giao dòch coå phieáu treân caùc TTGDCK, goàm :

Böôùc 1 : Cô quan ñaïi dieän chuû sôû höõu phaàn voán nhaø nöôùc taïi caùc coâng ty löïa choïn

vaø quyeát ñònh baùn coå phaàn .

Böôùc 2 : Trieäu taäp ñaïi hoäi coå ñoâng ñeå thoâng qua quyeát ñònh baùn coå phaàn vaø bieåu

quyeát thoâng qua vieäc NY/ÑKGD.

Böôùc 3 : Chuaån bò hoà sô, xaùc ñònh giaù trò coå phaàn vaø phöông aùn baùn coå phaàn ra

- 13 -

coâng chuùng.

Böôùc 4 : Coâng ty xin nieâm yeát phaûi kyù hôïp ñoàng tö vaán nieâm yeát chöùng khoaùn vôùi

moät CtyCK.

Böôùc 5 : Göûi hoà sô xin nieâm yeát leân Boä taøi chính hoaëc hoà sô ÑKGD leân

TTGDCK.

Böôùc 6 : Thöïc hieän coâng boá thoâng tin theo quy ñònh tröôùc khi thöïc hieän baùn coå

phaàn .

Böôùc 7 : Noäp boå sung caùc taøi lieäu coøn thieáu cho Boä taøi chính/TTGDCK sau khi

keát thuùc ñôït phaùt haønh .

Böôùc 8 : Sau khi nhaän Giaáy pheùp NY/ÑKGD coâng ty laøm thuû tuïc ñaêng kyù nieâm

yeát, löu kyù coå phaàn vaø giao dòch.

Khaûo saùt vaø laäp hoà sô nieâm yeát

UBCK vaø caùc boä ngaønh lieân quan pheâ duyeät hoà sô

Xaây döïng danh saùch nhaø ñaàu tö vaø tieáp caän nhaø ñaàu tö tieàm naêng

Ñaêng kyù nieâm yeát coå phieáu ( sau khi ñuôïc caáp pheùp nieâm yeát)

Löu kyù chöùng khoaùn

Coâng boá thoâng tin

(cid:153) Quy trình nieâm yeát coå phieáu chung

PHAÂN TÍCH SÖÏ TÖÔNG TAÙC GIÖÕA CTYCP VAØ TTCK THOÂNG

1.2. QUA THÖÏC HIEÄN NIEÂM YEÁT Söï toàn taïi, hoaït ñoäng vaø phaùt trieån cuûa CtyCP nieâm yeát ñaûm baûo neàn taûng cho

- 14 -

TTCK phaùt trieån vaø ngöôïc laïi TTCK vaän haønh hieäu quaû seõ taïo ñieàu kieän cho caùc

CtyCP huy ñoäng voán thuaän lôïi deã daøng, taïo cô cheá giaùm saùt töï ñoäng, thuùc ñaåy caùc

CtyCP hoaït ñoäng toát hôn.

LÔÏI ÍCH VAØ RUÛI RO CUÛA MOÄT CTYCP THAM GIA NIEÂM YEÁT

1.2.1. 1.2.1.1. Lôïi ích cuûa CtyCP khi tham gia nieâm yeát treân ttck

(cid:153) Tieáp caän nguoàn cung voán môùi

Coù theå noùi, trong kinh doanh voán laø ñieàu kieän tröôùc tieân ñeå moät doanh nghieäp

baét ñaàu cho moïi hoaït ñoäng. Vaø noùi veà voán thì khoâng rieâng gì caùc doanh nghieäp

maø caû neàn kinh teá Vieät Nam luoân ôû tình traïng thieáu voán vaø caàn voán.

Tröôùc khi coù TTCK, nguoàn hoå trôï voán cho caùc doanh nghieäp chuû yeáu laø vay

ngaân haøng gaén vôùi moät chi phí laõi nhaát ñònh. Tín duïng ngaân haøng luùc naøy laø hình

thöùc huy ñoäng vaø taïo voán cô baûn nhaát. Nhöng vôùi söï phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa

neàn kinh teá thò tröôøng hoäi nhaäp, tín duïng ngaân haøng khoâng ñuû khaû naêng ñaùp öùng

nhu caàu voán cho doanh nghieäp. TTCK xuaát hieän laø moät taát yeáu nhaèm ñaùp öùng kòp

thôøi nguoàn cung voán cho doanh nghieäp , ñoàng thôøi giaûm bôùt söï phuï thuoäc cuûa

doanh nghieäp vaøo ngaân haøng. ÔÛ Vieät Nam, ngaøy 20/07/2000 ñaùnh daáu söï chaøo

ñôøi cuûa TTCK Vieät Nam. Töø ngaøy ñoù ñeán nay, TTCK ñaõ song haønh cuøng vôùi heä

thoáng NHTM trong vieäc huy ñoäng vaø cung öùng voán cho neàn kinh teá.

TTCK laø phöông tieän huy ñoäng voán hieäu quaû vì :

• Nguoàn cung phong phuù vaø khoái löôïng cung lôùn (tieát kieäm cuûa daân cö vaø

caùc toå chöùc trong vaø ngoaøi nöôùc ).

• Cô caáu nguoàn voán seõ an toaøn hôn vôùi vieäc giaûm tyû leä nôï treân toång taøi

saûn ( so vôùi ngaân haøng) vaø coâng ty khoâng phaûi gaùnh aùp löïc traû nôï.

• Neáu coâng ty coù phöông aùn kinh doanh khaû thi vaø haáp daãn, thì khaû naêng

doanh nghieäp huy ñoäng ñöôïc voán vôùi chi phí reû hôn so vôùi hình thöùc ñi vay voán

- 15 -

ngaân haøng

Baûng 1.3 : So saùnh ñaëc tính cuûa caùc nguoàn voán

Loaïi voán Nguoàn cung Chi phí Quy moâ

Lôïi nhuaän

Baûn thaân coâng ty Caùc NHTM Laõi vay

Lôïi nhuaän coâng ty Vay ngaân haøng Thôøi gian söû duïng voán Tuyø thuoäc baûn thaân coâng ty Ngaén haïn Daøi haïn

Daøi haïn

Phaùt haønh traùi phieáu Moïi thaønh phaàn daân cö Laõi traùi phieáu coá ñònh

Phaùt haønh coå phieáu Moïi thaønh phaàn daân cö Khoâng giôùi haïn Chi phí phaùt haønh coå töùc

Phuï thuoäc khaû naêng cuûa coâng ty Phuï thuoäc theo ñaùnh giaù cuûa ngaân haøng Phuï thuoäc vaøo tính caïnh tranh cuûa laõi suaát TP Phuï thuoäc vaøo quy luaät cung caàu cuûa TTCK

Taïo aùp löïc buoäc doanh nghieäp phaûi tieán boä

(cid:153) Do TTCK phaûn aùnh moät caùch khaùch quan hoaït ñoäng cuõng nhö tình traïng nôï

cuûa doanh nghieäp, neân noù coù khaû naêng thuùc ñaåy doanh nghieäp phaûi chuyeân

nghieäp hoùa caùc hoïat ñoäng kinh doanh, naâng cao coâng ngheä vaø chaát löôïng saûn

phaåm, ñoåi môùi phöông thöùc quaûn lyù. Vaø TTCK vôùi nhöõng ñoøi hoûi khaéc khe, vôùi

söï giaùm saùt vaø ñaùnh giaù töøng böôùc ñi moät seõ giuùp doanh nghieäp töï hoaøn thieän

mình, tieán tôùi hình thaønh taùc phong kinh doanh quoác teá.

(cid:153) Laø moät taám göông ñeå doanh nghieäp soi mình

Khi tham gia TTCK, giaù caû coå phieáu ñöôïc xem nhö laø phong vuõ bieåu cho tình

traïng söùc khoeû cuûa coâng ty, phaûn aùnh nieàm tin cuûa nhaø ñaàu tö vaøo coå phieáu ñoù.

Loaïi boû caùc taùc ñoäng ngoaøi taàm kieåm soaùt (bieán ñoäng kinh teá, chính trò ,

nhöõng tin ñoàn sai leäch, …) thì söï taêng giaù coå phieáu theå hieän söùc caïnh tranh, toác ñoä

taêng tröôûng cuûa coâng ty gia taêng, höùa heïn moät söï phaùt trieån khaû quan vôùi lôïi

nhuaän phaân phoái cao.

Traùi laïi söï giaûm giaù cuûa caùc coå phieáu cho thaáy loøng tin cuûa nhaø ñaàu tö bò suït

giaûm ñoái vôùi tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty, cuõng laø döï baùo moät

- 16 -

töông lai khoâng khaû quan ñoái vôùi doanh nghieäp.

(cid:153) Laø phöông tieän taïo laäp thöông hieäu

Tham gia nieâm yeát treân TTCK, teân tuoåi coâng ty ñöôïc quaûng baù roäng raõi, uy tín

vaø vò theá cuûa doanh nghieäp cuõng ñöôïc naâng cao. Veà laâu daøi, ñieàu naøy seõ giuùp cho

doanh nghieäp deã daøng hôn vaø ít toán chi phí hôn trong vieäc huy ñoäng voán qua phaùt

haønh taêng coå phieáu hay traùi phieáu, hoaëc vay voán ngaân haøng.

Beân caïnh ñoù, moái quan taâm cuûa coâng chuùng cuõng taïo hieäu öùng thuùc ñaåy ban

laõnh ñaïo coâng ty chaêm lo giöõ gìn thöông hieäu vaø naâng cao hieäu quaû quaûn lyù.

1.2.1.2. Ruûi ro cuûa vieäc nieâm yeát coå phieáu

(cid:190) Ruûi ro caïnh tranh : Coâng ty tham gia nieâm yeát thì caùc bí quyeát kinh

doanh seõ deã bò loä khi thöïc hieän yeâu caàu coâng boá coâng khai caùc hoaït ñoäng saûn

xuaát kinh doanh treân TTCK, aùp löïc veà taêng tröôûng vaø chi traû coå töùc, aùp löïc veà

quaûn trò doanh nghieäp, baùo caùo kieåm toaùn ngaët ngheøo. Nhöõng ñieàu naøy laøm aûnh

höôûng ñeán vieäc hình thaønh vaø ra quyeát ñònh chieán löôïc cuûa coâng ty, caùc CtyNY

seõ phaûi ñöùng ngoaøi saùng trong khi caùc ñoái thuû caïnh tranh laïi ôû “vuøng toái”. Hôn

nöõa, tham gia vaøo TTCK, caùc coâng ty nieâm yeát phaûi ñöông ñaàu vôùi caïnh tranh

treân hai maët : thò phaàn saûn phaåm dòch vuï vaø thò phaàn huy ñoäng voán.

(cid:190) Ruûi ro thoâng tin sai leäch : ñaây laø ruûi ro lieân quan ñeán ñoä nhaïy caûm cuûa

giaù coå phieáu ñoái vôùi luoàng thoâng tin. Moät thoâng tin tieâu cöïc ñöôïc lan truyeàn seõ

laäp töùc daãn ñeán söï bieán ñoäng suït giaù coå phieáu, keùo theo laø söï giaûm giaù trò thò

tröôøng vaø maát uy tín cuûa doanh nghieäp. Ñieàu naøy thöôøng xaûy ra nhanh hôn vieäc

cô quan quaûn lyù ñieàu tra tính thöïc giaû cuûa doøng thoâng tin.

(cid:190) Ruûi ro khueách ñaïi : trong tröôøng hôïp coâng ty laâm vaøo tình hình kinh

doanh toài teä, khoù coù khaû naêng traû laõi, coå töùc cho caùc khoaûn nôï hoaëc ñaàu tö khoâng

hieäu quaû. Do yeâu caàu cuûa coâng boá thoâng tin treân TTCK, aùp löïc ñoái vôùi coâng ty

trong tröôøng hôïp naøy seõ naëng neà hôn raát nhieàu so vôùi moät doanh nghieäp khoâng

- 17 -

nieâm yeát. Chaúng haïn, giaù coå phieáu giaûm do baùn thaùo, ñoøi nôï cuûa chuû nôï …

(cid:190) Ruûi ro bò thaâu toùm bôûi caùc coå ñoâng ngoaøi. Do vieäc nieâm yeát taát seõ

daãn ñeán phaân taùn quyeàn sôû höõu vaø taïo ra nguy cô coå ñoâng saùng laäp bò maát quyeàn

kieåm soaùt do hoaït ñoäng thoân tín.

Vôùi nhöõng CtyCP ra ñôøi töø quaù trình CPH, ñieàu naøy xaûy ra thöôøng xuaát phaùt

töø söï chuyeån dòch coå phieáu lôùn cuûa ngöôøi lao ñoäng ra beân ngoaøi do taùc ñoäng taêng

giaù. Khi CPH, ngöôøi lao ñoäng luoân ñöôïc mua moät tyû leä coå phieáu nhaát ñònh theo

giaù öu ñaõi, khi giaù taêng hoï thöôøng deã daøng baùn coå phieáu cuûa mình ñeå thu lôïi.

Ñieàu naøy daãn ñeán tình traïng thu gom coå phieáu cuûa vaøi caù nhaân, toå chöùc. Coù khi

soá coå phieáu lôùn ñuû ñeå hoï thaønh chuû nhaân thöïc söï cuûa doanh nghieäp. Ñieàu naøy coù

theå taïo ra nguy cô maát thöông hieäu, maát vieäc laøm ngöôøi lao ñoäng, vaø voâ hieäu hoùa

taùc duïng cuûa phaàn voán nhaø nöôùc hoå trôï cho ngöôøi lao ñoäng mua coå phieáu vôùi giaù

öu ñaõi trong tieán trình CPH.

(cid:190) Ruûi ro veà phaùp luaät: Ngoaøi vieäc phaûi tuaân thuû quy ñònh phaùp luaät

chung veà vieäc kinh doanh, CtyNY coøn phaûi tuaân thuû luaät chöùng khoaùn vaø TTCK.

Trong khi heä thoáng phaùp luaät Vieät Nam ñang trong giai ñoïan hoøan thieän vaø boå

sung, nhaát laø phaùp luaät veà chöùng khoaùn vaø TTCK. Moät söï thay ñoåi trong caùc quy

ñònh seõ ít nhieàu taùc ñoäng ñeán doanh nghieäp .

(cid:190) Ruûi ro gia taêng chi phí : vieäc nieâm yeát laø gia taêng chi phí cuûa caùc

CtyCP nhö chi phí baûo laõnh, tö vaán phaùp luaät, in aán, kieåm toaùn, nieâm yeát … Haèng

naêm, coâng ty coøn phaûi chòu theâm caùc khoaûn chi phí kieåm toaùn baùo caùo taøi chính,

chi phí chuaån bò hoà sô noäp cho caùc cô quan quaûn lyù höõu quan vaø chi phí coâng boá

thoâng tin ñònh kyø.

(cid:190) Ruûi ro thò tröôøng :

Ruûi ro do quy moâ voán nhoû vaø ñoä thanh khoaûn thaáp cuûa thò tröôøng môùi

- 18 -

noåi, daãn ñeán TTCK môùi noåi chòu aûnh höôûng nhieàu caùc haønh vi öùng xöû cuûa caùc toå

chöùc ñaàu tö quoác teá, khi caùc toå chöùc naøy thay ñoåi danh muïc ñaàu tö gaây taùc ñoäng

taêng vaø giaûm giaù coå phieáu .

Ruûi ro do tính nhaïy caûm cuûa thò tröôøng môùi noåi vôùi caùc taùc ñoäng beân

ngoaøi nhö giaù caû nguyeân lieäu thay ñoåi, giaù daàu bieán ñoäng , laõi suaát , laïm phaùt.

Ruûi ro do söï phuï thuoäc cuûa caùc thò tröôøng môùi noåi vaøo moät soá CtyNY

lôùn. Söï baát oån trong moät coâng ty naøo ñoù cuõng coù theå laøm chao ñaûo caû thò tröôøng

coå phieáu vaø taùc ñoäng ñeán caùc coå phieáu coøn laïi.

(cid:190) Ruûi ro khaùc, nhö trình ñoä nhaän xeùt, phaân tích vaø phaûn öùng taâm lyù cuûa nhaø

ñaàu tö tröôùc nhöõng bieãn ñoäng kinh teá , chính trò; Quan ñieåm, chính saùch cuûa nhaø

nöôùc coù lieân quan ñeán lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp ; söï noåi troäi cuûa ñoái

thuû caïnh tranh.

Toùm laïi, huy ñoäng voán qua vieäc nieâm yeát treân TTCK laø moät höôùng ñi öu vieät

cho caùc doanh nghieäp. Nhöng ñaây khoâng phaûi laø con ñöôøng baèng phaúng, traùi laïi

noù haøm chöùa raát nhieàu ruûi ro. Vì vaäy, vieäc tham gia nieâm yeát phaûi caên cöù vaøo nhu

caàu thöïc teá vaø naêng löïc cuûa doanh nghieäp. Nhaø nöôùc trong vai troø ñieàu tieát vó moâ

khoâng neân quaù thieân veà moät hình thöùc huy ñoäng voán baèng moät keânh rieâng bieät

naøo, maø phaûi caên cöù vaøo tính caân baèng cuûa thò tröôøng ñeå traùnh gaây maát caân ñoái

cho caû heä thoáng taøi chính .

THUAÄN LÔÏI VAØ BAÁT LÔÏI CUÛA TTCK KHI TIEÁP NHAÄN NIEÂM

1.2.2. YEÁT COÅ PHIEÁU 1.2.2.1. Caùc taùc ñoäng thuaän lôïi

(cid:190) Nieâm yeát coå phieáu cuûa caùc CtyCP laøm gia taêng quy moâ vaø ñoái töôïng

tham gia TTCK, taïo söï noái keát giöõa coå ñoâng coâng ty vôùi thò tröôøng höôùng tôùi môû

roäng nguoàn cung - caàu coå phieáu.

(cid:190) Vieäc nieâm yeát coå phieáu giuùp cho thò tröôøng coå phieáu phaùt trieån. Laø moät

phaân khuùc nhoû trong vai troø trung gian keát noái giöõa caùc ñôn vò saûn suaát vaø tieâu

- 19 -

duøng, thò tröôøng coå phieáu ñoùng vai troø raát quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieån

thò tröôøng taøi chính theo chieàu saâu, thöïc hieän xaõ hoäi hoaù ñaàu tö vaø goùp phaàn thuùc

ñaåy taêng tröôûng kinh teá. Cuï theå : thò tröôøng coå phieáu taïo theâm moät keânh huy ñoäng

vaø phaân phoái voán, goùp phaàn giaûi toûa söùc eùp ñoái vôùi thò tröôøng voán tín duïng ngaân

haøng; thò tröôøng coå phieáu cho pheùp taän duïng nguoàn voán nhaøn roãi trong daân cö ñöa

vaøo ñaàu tö phaùt trieån kinh teá ; thò tröôøng coå phieáu thu huùt luoàng voán ñaàu tö nöôùc

ngoaøi, caûi thieän tình hình caùn caân thanh toaùn quoác teá.

1.2.2.2. Caùc taùc ñoäng baát lôïi

Vôùi vai troø laø ñaàu moái trong quan heä cung caàu chöùng khoaùn, laø nôi taäp trung

vaø coâng khai thoâng tin cho caùc ñoái taùc mua baùn tham khaûo, thò tröôøng nieâm yeát

caàn ñaûm baûo traät töï, söï coâng baèng, trung thöïc ñeå taïo nieàm tin cho caùc doanh

nghieäp vaø coâng chuùng tham gia ñaàu tö.

Vì coå phieáu ñöôïc xem nhö teá baøo cuûa TTCK. Moät söï suy giaûm chaát löôïng, giaù

trò cuûa coå phieáu nieâm yeát, thoâng tin keùm minh baïch seõ laøm suy giaûm loøng tin cuûa

caùc nhaø ñaàu tö khoâng chæ rieâng ñoái vôùi doanh nghieäp maø coøn ñoái vôùi TTCK.

Nguoàn cung chöùng khoaùn laø caùc DNNN CPH, keá thöøa nhöõng haïn cheá cuûa

doanh nghieäp tröôùc veà coâng taùc quaûn trò, coâng boá thoâng tin … khi tham gia TTCK

laïi ñaûm ñöông vai troø chính treân thò tröôøng coå phieáu. Ñieàu naøy laøm cho TTCK deã

bieán ñoäng vaø thieáu beàn vöõng.

1.3. BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM TÖØ CAÙC NÖÔÙC TREÂN THEÁ GIÔÙI

1.3.1. COÄNG HOAØ SEC

Tieáp theo quaù trình chuyeån ñoåi cheá ñoä chính trò, Coäng hoaø Sec baét tay vaøo

coâng cuoäc tö nhaân hoùa. Theo luaät veà tö nhaân hoùa naêm 1990, tieán trình naøy ñöôïc

thöïc hieän moät caùch oà aït vôùi nhöõng ñaëc ñieåm :Doanh nghieäp ñöôïc öu tieân rao baùn

tröôùc cho caùc nhaø ÑTNN. Sau ñoù, doanh nghieäp ñöôïc rao baùn cho taát caû caùc coâng

daân trong nöôùc töø 18 tuoåi thoâng qua phaùt haønh coå phieáu tham döï (trong tröôøng

hôïp khoâng tìm ñöôïc nhaø ÑTNN). Vaø taát caû caùc doanh nghieäp tö nhaân hoùa ñeàu

- 20 -

ñöôïc ñöa ra nieâm yeát treân TTCK Praha.

Keát quaû laø sau khi ñöôïc môû cöûa laïi vaøo naêm 1993, TTCK Praha ñaõ nhanh

choùng coù ñöôïc 1764 coâng ty nieâm yeát vôùi hôn 80% ngöôøi daân coù coå phaàn cuûa caùc

coâng ty naøy. Tuy nhieân, deã daøng nhaän thaáy phöông thöùc chuyeån ñoåi cuûa coäng hoøa

Sec boäc loä nhieàu haïn cheá, cuï theå : Quaù trình chuyeån ñoåi mang tính oà aït vaø thieáu

söï chuaån bò; Coå ñoâng phaân taùn, thieáu kieán thöùc veà chöùng khoaùn vaø TTCK cuõng

nhö caùc giao dòch taøi chính. Beân caïnh ñoù khoâng coù söï haäu thuaãn cuûa caùc coå ñoâng

chieán löôïc; vaán ñeà quaûn trò coâng ty vaø ñaùnh giaù chaát löôïng coâng ty khoâng ñöôïc

chuù troïng; vaán ñeà coâng boá thoâng tin, minh baïch taøi chính treân thò tröôøng chöa

ñöôïc toân troïng vaø giaùm saùt chaët cheõ. Trong nhöõng naêm ñaàu, coäng hoøa Sec chæ

thaønh laäp Sôû giao dòch chöùng khoaùn vaø thieáu cô quan quaûn lyù thò tröôøng neân tính

coâng baèng, coâng khai cuûa thò tröôøng khoâng ñöôïc ñaûm baûo.

Haäu quaû laø sau chuyeån ñoåi, caùc coâng ty tham gia nieâm yeát nhöng khoâng coù söï

thay ñoåi caên baûn veà phöông thöùc quaûn lyù, thieáu söï kieåm tra giaùm saùt neân taïi

nhieàu doanh nghieäp xuaát hieän tình traïng Ban giaùm ñoác bieån thuû tieàn coâng ty, gaây

toån thaát taøi saûn coå ñoâng daãn ñeán phaù saûn hoaëc bò huûy nieâm yeát treân TTCK. Ñeán

naêm 1997, khi Sec taøhnh laäp UBCK thì ñaõ coù treân 1.300 coâng ty bò huûy nieâm yeát

vaø phaù saûn vì hoïat ñoäng keùm hieäu quaû. Vaø ñoái vôùi lónh vöïc ngaân haøng, baûo hieåm,

tuy ñeán cuoái nhöõng naêm 1990 môùi baét ñaàu tö nhaân hoùa, nhöng do khoâng ñöôïc

thöïc hieän theo chieán löôïc thích hôïp, thieáu söï chuaån bò naêng löïc caïnh tranh, neân

hieän nay coù hôn 90% heä thoáng ngaân haøng cuûa Sec thuoäc sôû höõu ngöôøi nöôùc

ngoaøi.

1.3.2. BA LAN

Chöông trình tö nhaân hoùa ñöôïc môû ñaàu baèng vieäc thaønh laäp Boä tö nhaân hoùa

vaøo naêm 1990 vaø ñeán naêm 1996 ñoåi teân thaønh Boä ngaân khoá vôùi chöùc naêng quaûn

lyù taøi saûn nhaø nöôùc, quaûn lyù vaø chuû trì thöïc hieän keá hoïach tö nhaân hoùa.

- 21 -

Chöông trình tö nhaân hoùa thöïc hieän vôùi caùc phöông thöùc chuû ñaïo :

(cid:190) Phöông thöùc tö nhaân hoùa tröïc tieáp : aùp duïng cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø

nhoû, taøi saûn khoâng quaù 6 trieäu Euro, lao ñoäng khoâng quaù 500 ngöôøi. Coù 3 caùch

Caùch 1 : thoâng qua ñaáu thaàu hoaëc thoâng baùo coâng khai, baùn toøan boä doanh

nghieäp cho nhaø ñaàu tö, ngöôøi mua doanh nghieäp phaûi traû tieàn ngay 15% cho quyõ

phuùc lôïi, phaàn coøn laïi traû daàn trong 5 naêm

Caùch 2 : ñöa doanh nghieäp goùp voán thaønh laäp coâng ty lieân doanh hoaëc coâng ty

TNHH. Nhaø ñaàu tö goùp toái thieåu 25% voán ban ñaàu cuûa coâng ty lieân doanh. Ngöôøi

lao ñoäng vaø chuû nôï cuõng ñöôïc tham gia thoâng qua vieäc chuyeån voán nôï thaønh voán

coå phaàn.

Caùch 3 : cho ngöôøi lao ñoäng thueâ, hoaëc baùn khoaùn cho caùc theå nhaân. Thôøi gian

cho thueâ toái ña laø 15 naêm. Thôøi gian sau neáu nhaø ñaàu tö ñaùp öùng nhöõng ñieàu kieän

nhaát ñònh thì coù theå ñöôïc mua laïi doanh nghieäp thoâng qua thuû tuïc coâng khai.

Nhaèm baûo ñaûm cho doanh nghieäp coù luoàng tieàn môùi khi chuyeån ñoåi, luaät cuõng

quy ñònh trong tröôøng hôïp cho ngöôøi lao ñoäng thueâ doanh nghieäp thì cuõng phaûi coù

toái thieåu 20% voán cuûa coâng ty laø do caùc theå nhaân khoâng laøm vieäc trong coâng ty

ñoùng goùp.

(cid:190) Phöông thöùc tö nhaân hoùa giaùn tieáp ; goàm 2 giai ñoïan

Giai ñoaïn 1 : thöông maïi hoùa doanh nghieäp thoâng qua chuyeån doanh nghieäp

thaønh coâng ty coå phaàn 1 chuû

Giai ñoïan 2 : Baùn doanh nghieäp

Choïn nhaø tö vaán laäp ñeà aùn tö nhaân hoùa vôùi caùc noäi dung cô baûn : ñònh o

giaù, laäp keá hoïach, phöông thöùc baùn.

Boä Ngaân khoá quyeát ñònh chaáp nhaän hay khoâng chaáp nhaän ñeà aùn, vaø o

quyeát ñònh giaù khôûi ñieåm.

Ñeà aùn ñöôïc chaáp thuaän, Boä Ngaân khoá seõ tieán haønh baùn doanh nghieäp : o

- 22 -

+ Baùn cho nhaø ñaàu tö chieán löôïc thì thoâng qua ñaáu giaù

+ Löïa choïn doanh nghieäp ñuû ñieàu kieän nieâm yeát theo quy ñònh cuûa

Luaät chöùng khoaùn ñeå chaøo baùn ra coâng chuùng. Vieäc chaøo baùn ñöôïc thöïc hieän coù

tính ñeán quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng cuõng nhö caùc nhaø ñaàu tö nhoû, leû. Keøm theo

laø caùc chieán dòch quaûng caùo, tieáp xuùc khaùch haøng, vaø xaùc ñònh giaù baùn thoâng qua

phöông thöùc laäp soå.

(cid:190) Phöông thöùc baùn thanh lyù taøi saûn hoaëc giöõ nguyeân taøi saûn nhaø nöôùc vaø

phaùt haøng theâm coå phieáu taêng voán

Toùm laïi, coù theå thaáy quaù trình tö nhaân hoùa cuûa Ba Lan khaù laø thaønh coâng, sau

15 naêm thöïc hieän soá DNNN giaûm töø 8.500 DN naêm 1990 xuoáng coøn 700 DN vaøo

naêm 2005, trong ñoù 28% DN aùp duïng phöông thöùc tröïc tieáp, hôn 20,51% aùp duïng

phöông thöùc giaùn tieáp.

1.3.3. BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM CHO VIEÄT NAM Coå phaàn hoùa gaén vôùi nieâm yeát laø chöông trình troïng ñieåm cuûa Vieät

Nam hieän nay, coù taùc ñoäng raát lôùn khoâng chæ ñoái vôùi vieäc chuyeån ñoåi neàn kinh teá

maø coøn aûnh höôûng söï phaùt trieån cuûa TTCK . Do vaäy, tieán trình naøy caàn ñöôïc thöïc

hieän theo nhöõng böôùc ñi thaän troïng. Vieäc tìm hieåu vaø nghieân cöùu kinh nghieäm

cuûa caùc nöôùc veà vaán ñeà naøy laø ñieàu heát söùc caàn thieát, giuùp cho Vieät Nam traùnh

ñöôïc nhöõng sai laàm vaø ruùt ngaén thôøi gian thöïc hieän. Qua khaûo saùt chöông trình tö

nhaân hoùa cuûa Coäng Hoøa Sec vaø Ba Lan, ta coù theå ruùt ra moät soá vaán ñeà :

(cid:190) Coå phaàn hoùa DNNN, loä trình nieâm yeát vaø kieän toaøn hoaït ñoäng cuûa TTCK phaûi

luoân ñöôïc phoái hôïp thöïc hieän ñoàng boä môùi phaùt huy hieäu quaû cuûa moãi chöông

trình.

(cid:190) Phöông thöùc coå phaàn hoùa phaûi caên cöù treân naêng löïc thöïc teá cuûa töøng doanh

nghieäp vaø theo caùc ñieàu kieän cuûa thò tröôøng. Chaúng haïn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp

vöøa vaø nhoû, keùm hieäu quaû neân baùn ñöùt ñoaïn cho nhaø ñaàu tö. Coøn ñoái vôiù nhöõng

- 23 -

doanh nghieäp lôùn, kinh doanh hieäu quaû thì neân baùn theo höôùng ña daïng hoùa chuû

sôû höõu, vôùi möùc giaù phuø hôïp ñieàu kieän cuûa töøng loaïi nhaø ñaàu tö, taïo ñieàu kieän ñeå

taát caû coâng chuùng tham gia thoâng qua TTCK .

(cid:190) Coå phaàn hoùa gaén vôùi nieâm yeát laø ñieàu taát yeáu nhöng caàn löïa choïn caån thaän

doanh nghieäp ñöa vaøo nieâm yeát treân TTCK. Söï noùng voäi, thöïc hieän nieâm yeát

khoâng choïn loïc seõ deã daøng daãn ñeán nguy cô doanh nghieäp khoâng ñuû söùc toàn taïi,

vaø TTCK khoâng phaùt trieån laønh maïnh, nhaø ñaàu tö thieáu loøng tin vaøo nguoàn haøng.

(cid:190) Coå phaàn hoùa höôùng ñeán nieâm yeát nhaát thieát phaûi giaûm maïnh söï chi phoái cuûa

nhaø nöôùc. Nghóa laø quyeàn kieåm soaùt cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi doanh nghieäp thoâng

qua naém giöõ löôïng coå phieáu chi phoá phaûi thaät haïn cheá, nhaèm taïo ñieàu kieän cho söï

vaän ñoäng töï do cuûa doøng voán vaø tính thanh khoûan cuûa coå phieáu.

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1

Toùm laïi, nieâm yeát coå phieáu treân TTCK laø moät chieác löôïc taøi trôï voán hieäu quaû,

hieän ñaïi trong boái caûnh môû cöûa thò tröôøng taøi chính. Trong chöông moät luaän vaên

ñöa ra caùc khaùi nieäm cô baûn, moät caùch nhìn toång quan veà caùc vaán ñeà lieân quan

ñeán vieäc nieâm yeát coå phieáu cuûa moät CtyCP noùi chung vaø CtyCP ra ñôøi töø CPH

noùi rieâng nhö : khaùi nieäm veà chöùng khoaùn voán vaø chuû theå nieâm yeát, ñieàu kieän vaø

quy trình nieâm yeát coå phieáu treân TTCK Vieät Nam, taùc doäng cuûa vieäc nieâm yeát tôùi

thò tröôøng taøi chính, nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm ruùt ra töø caùc nöôùc …. . Trong ñoù

hai vaán ñeà noåi baät laø ñaùnh giaù ruûi ro vaø lôïi ích cuûa vieäc huy ñoäng voán baèng nieâm

yeát coå phieáu so vôùi caùc phöông thöùc taøi trôï voán khaùc. Nhìn chung, nieâm yeát coå

phieáu seõ mang laïi cho coâng ty nguoàn voán doài daøo, khoâng haïn cheá veà maët thôøi

gian vaø aùp löïc nôï nhöng keøm theo ñoù laø khoâng ít nhöõng ruûi ro maø doanh nghieäp

phaûi thaän troïng öùng phoù.

Töø nhöõng tìm hieåu mang tính lyù thuyeát ôû chöông moät, trong chöông luaän vaên

- 24 -

tieáp tuïc phaân tích thöïc traïng nieâm yeát coå phieáu cuûa caùc CtyCP sau CPH .

CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HOẠT ĐỘNG VÀ THAM GIA

NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU CUÛA CAÙC COÂNG TY SAU COÅ PHAÀN HOÙA

2.1. THÖÏC TRAÏNG CUÛA CAÙC COÂNG TY SAU KHI COÅ PHAÀN HOAÙ

2.1.1. VEÀ TAØI CHÍNH

2.1.1.1. Söï taêng tröôûng veà quy moâ vaø keát caáu voán :

So vôùi yeâu caàu hoäi nhaäp caùc CtyCP hieän nay vaãn coù löôïng voán quaù thaáp keùm.

Ñaây cuõng laø thöïc traïng chung cho taát caû caùc doanh nghieäp Vieät Nam. Tính ñeán

cuoái naêm 2005, caû nöôùc coù khoaûng 72.000 doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng vôùi toång

soá voán 2 trieäu tyû ñoàng, töông ñöông 125 tyû USD, chæ baèng soá voán cuûa 1 taäp ñoaøn

ña quoác gia côõ trung bình treân theá giôùi.

Ñöôïc thí ñieåm vaøo naêm 1992 tieán trình CPH caùc DNNN chæ thöïc hieän treân caùc

doanh nghieäp coù quy moâ nhoû vôùi quy moâ voán thaáp. Khaûo saùt treân 17 DNNN ñöôïc

CPH töø giai ñoïan 1993-1997, thì löôïng voán bình quaân chæ khoaûng 7,06 tyû ñoàng,

trong ñoù :

Soá CtyCP coù voán döôùi 5tyû ñoàng : 9 coâng ty o

Soá CtyCP coù voán töø 5 ñeán döôùi 10 tyû ñoàng: 3 coâng ty o

Soá CtyCP coù voán töø 10 ñeán 20 tyû ñoàng : 5 coâng ty o

Ñaàu naêm 2000, soá löôïng doanh nghieäp ñaõ CPH chieám khoaûng 8% toång soá

doanh nghieäp nhaø nöôùc (430/5280) nhöng toång löôïng voán cuûa caùc doanh nghieäp

CPH naøy chæ chieám 1,98% (2.296tyû/116.000tyû). Voán trung bình cuûa moät DN CPH

chæ baèng 5,4 tyû ñoàng, töông ñöông 30% voán trung bình cuûa moät DNNN (hôn 18 tyû

ñoàng). Ñieàu naøy cho thaáy sau 8 naêm thöïc hieän coå phaàn hoùa, quy moâ voán cuûa caùc

DNNN tham gia chöông trình vaãn khoâng coù nhöõng chuyeån bieán ñaùng keå. Ñoù laø

- 25 -

chöa tính ñeán phaàn voán sôû höõu cuûa nhaø nöôùc trong caùc DNNN CPH.

Baûng 2.1 : Khaûo saùt caáu truùc coå ñoâng treân 387 DNNN CPH naêm 2000

Ñoái töôïng naém giöõ Löôïng voán (tyû ñoàng) Tyû leä (%)

31,47 694,3 Nhaø nöôùc

44,63 984,7 Caùn boä CNV

23,90 527,5 Ngoaøi doanh nghieäp

Toång coäng 2.206,5 100,00

(Nguoàn : Baøi vieát “Vaøi nhaän ñònh veà voán vaø coå ñoâng caùc caùc DN CPH – Ths Hoà

Vieát Tieán Baùo PTKT 12/2000)

Treân maãu 387 DNNN ñöôïc CPH, thì löôïng voán thöïc söï ñöôïc chuyeån ñoåi sôû

höõu chæ coù 1.512,2 tyû ñoàng, chæ chieám tyû leä raát nhoû 1,3% (1.512,2/116.000) toång

soá voán cuûa DNNN.

Thaùng 7 naêm 2000, TTCK ra ñôøi taïo cho chöông trình CPH moät löïc ñaåy môùi

theo höôùng tích cöïc hôn. Baûng soá lieäu thoáng keâ cho thaáy caùc CtyCP coù voán nhaø

nöôùc, coâng ty coù voán döôùi 5 tyû taêng chaäm vaø coù khaû naêng chöõng laïi, trong khi caùc

coâng ty coù voán treân 10 tyû ñoàng taêng ñeàu qua caùc naêm.

Baûng 2.2: CtyCP coù voán nhaø nöôùc phaân theo quy moâ voán

2001 2002 2003 2004

152 81 160 61 8 8 151 89 204 92 11 11 174 116 237 110 15 17 174 122 337 142 22 18

Quy moâ voán (tyû ñoàng) Döôùi 5 Töø 5 ñeán döôùi 10 Töø 10 ñeán döôùi 50 Töø 50 ñeán döôùi 200 Töø 200 ñeán döôùi 500 Treân 500 Toång coäng 558 669 815

470 (Nguoàn : Nieâm giaùm thoáng keâ naêm 2005 )

Böôùc sang naêm 2005, naêm 2006 tröôùc aùp löïc cuûa quaù trình hoäi nhaäp, cuõng nhö

- 26 -

vieäc tham gia WTO, chöông trình CPH ñöôïc ñaåy maïnh hôn. Coå phaàn hoaù tieán

haønh ña lónh vöïc gaén vôùi quy moâ voán lôùn hôn, ñoái töôïng ñöôïc coå phaàn môû roäng

sang caùc toång coâng ty, caùc doanh nghieäp lôùn, vaø sang nhöõng lónh vöïc tröôùc ñaây laø

ñoäc quyeàn nhaø nöôùc .

Cuoái naêm 2005, ñaõ coù 307 doanh nghieäp (chieám 31,75%) coù quy moâ voán treân

10 tyû ñoàng. Trong soá ñoù coù 10 doanh nghieäp coù voán nhaø nöôùc treân 300 tyû ñoàng.

nhö Cty nhieät ñieän Phaû Laïi (3.107 tyû ñoàng), coâng ty xi maêng Buùt Sôn (1.034 tyû

ñoàng). Maëc duø vaäy, tyû leä caùc DNNN CPH coù voán thaáp, döôùi 10 tyû ñoàng vaãn coøn

khaù cao. Vaø vieäc naém giöõ voán sau coå phaàn cuûa nhaø nöôùc coù xu höôùng taêng.

Veà keát caáu voán, tyû leä voán baùn ra beân ngoaøi doanh nghieäp coøn raát thaáp chæ

khoaûng 15,4%, coøn laïi 84,6% löôïng voán naèm trong tay nhaø nöôùc vaø caùn boä nhaân

vieân coâng ty. Do vaäy gaây khoù khaên cho vieäc taùi cô caáu laïi doanh nghieäp. Coâng ty

cuõng khoù thay theá boä phaän ngöôøi lao ñoäng, boä phaän laõnh ñaïo yeáu keùm nhöng laïi

laø coå ñoâng.

Baûng 2.3 : Phaân boå voán coå ñoâng treân 2.984 DNNN CPH ñeán cuoái naêm 2005

Ñoái töôïng naém giöõ Tyû leä naém giöõ bình quaân (%)

Nhaø nöôùc 46,50

Caùn boä CNV 38,10

Ngoaøi doanh nghieäp 15,40

100,00 Toång coäng

(Nguoàn: Baøi “Keânh huy ñoäng voán treân TTCK Vieät Nam ñöôïc gì” Ths.Traàn T Thuøy

Linh, baùo PTKT T03/2006)

Soá lieäu baùo caùo cho 2.984 DNNN CPH ,veà phaân boå voán nhaø nöôùc cuï theå nhö sau :

Voán nhaø nöôùc ôû caùc DNNN ñaõ CPH : 33.863 tyû ñoàng

Voán nhaø nöôùc ôû caùc DNNN : 280.000 tyû ñoàng

+ DNNN ôû ñphöông, DNNN thuoäc boä, ngaønh : 40.000 tyû ñoàng

- 27 -

+ Caùc toång coâng ty (70% thuoäc caùc Tcty lôùn) : 240.000 tyû ñoàng

Nhö vaäy, tyû leä voán ôû caùc doanh nghieäp ñöôïc CPH chieám chæ khoaûng 12%

(33.863/280.000). Phaàn voán nhaø nöôùc coøn laïi taäp trung ôû caùc DNNN chöa CPH,

maø chuû yeáu phaàn lôùn laø ôû caùc TctyNN, chieám khoaûn 250.000 tyû ñoàng töông

ñöông khoaûng 15-20 tyû USD, ñöôïc xem laø moät löôïng voán lôùn ñoái vôùi doanh

nghieäp Vieät Nam, nhöng ñaùng buoàn con soá naøy môùi chæ baèng voán cuûa moät coâng ty

daàu khí côõ vöøa cuûa Trung Quoác.

Nhìn chung, ñeå ñaùp öùng yeâu caàu hoäi nhaäp, quy moâ voán vaø lónh vöïc cuûa caùc

DNNN CPH ñang töøng böôùc thay ñoåi tích cöïc hôn, ñöôïc naâng cao vaø môû roäng.

Song vaãn chöa khaéc phuïc heát nhöõng haïn cheá cô baûn cuûa tieán trình CPH, ñoù laø

DNNN ñöôïc ñöa vaøo CPH vaãn laø nhöõng doanh nghieäp nhoû, löôïng voán chuyeån ñoåi

sôû höõu vaãn coøn thaáp, nhaø nöôùc vaãn naém giöõ tyû leä coå phaàn khaù cao. Voán ít keùo

theo quy moâ saûn xuaát nhoû, thieáu khaû naêng ñaàu tö daãn ñeán naêng löïc caïnh tranh

thaáp. Vaø nguy cô bò loaïi tröø trong thò tröôøng hoäi nhaäp laø ñieàu khoù traùnh khoûi, nhaát

laø khi caùc chính saùch baûo hoä doanh nghieäp thôøi gian tôùi laø khoâng coøn nöõa.

2.1.1.2. Hieäu quaû hoaït ñoäng qua caùc chæ tieâu cô baûn

Tính ñeán naêm 2006, tieán trình CPH ñaõ ñi ñöôïc chaëng ñöôøng 15 naêm. Nhìn

chung tình hình kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp sau CPH ñeàu khaû quan, hieäu

quaû saûn xuaát ñöôïc naâng cao, caùc chæ tieâu taøi chính taêng nhanh, lôïi ích cuûa ngöôøi

lao ñoäng ñöôïc caûi thieän hôn.

Theo soá lieäu ñieàu tra, khaûo saùt veà keát quaû hoaït ñoäng cuûa 850 doanh nghieäp coå

phaàn hoaù hoaït ñoäng treân moät naêm, nhaän thaáy caùc chæ tieâu taøi chính cô baûn ñeàu

taêng tröôûng toát nhö : doanh thu, lôïi nhuaän, naêng suaát lao ñoâïng, ñaàu tö TSCÑ. Cuï

theå, voán ñieàu leä bình quaân taêng 44%; doanh thu bình quaân taêng 13,4% hay ; lôïi

nhuaän thöïc hieän bình quaân taêng 139,76% ; noäp ngaân saùch bình quaân taêng 24,9%,

thu nhaäp bình quaân cuûa ngöôøi lao ñoäng taêng 11,8%, soá lao ñoäng taêng bình quaân

- 28 -

6,6%, coå töùc bình quaân ñaït 17,11%. Trong ñoù, coù khoaûng 87% caùc coâng ty ñeàu

cho raèng keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø tình hình taøi chính ñöôïc caûi

thieän hôn raát nhieàu.

Bieåu ñoà 2.1 Taêng tröôûng hieäu quaû kinh doanh

Toác ñoä taêng tröôûng trung bình naêm

% taêng tröôûng

Chæ tieâu

Trong ñoù :

Coät 1 : Doanh thu Coät 2 :Lôïi nhuaän tröùôc thueá Coät 3 : Lôïi nhuaän sau thueá

Coät 4 : Naêng suaát lao ñoäng Coät 5 : Löông bình quaân

Coät 6 : Tyû suaát lôïi nhuaän sau thueá/ Doanh thu Coät 7 : Ñaàu tö TSCÑ

Baûng 2.3 : Ñieàu tra 268 CtyCP coù voán nhaø nöôùc baùo caùo naêm 2004

Loaïi CtyCP Tyû troïng lôïi nhuaän

Loaïi A Loaïi B Loaïi C

Coäng Soá löôïng 145 103 20 268 Tyû troïng 54,10 38,43 7,47 100 Tyû troïng doanh thu 69,00 26,00 5,00 100 87,00 13,00 0,00 100

Baûng soá lieäu cho thaáy tyû troïng caùc coâng ty hoaït ñoäng toát (loaïi A) chieám treân

50%, naém giöõ ña phaàn löôïng doanh thu vaø lôïi nhuaän, coøn caùc coâng ty loaïi C hoaït

- 29 -

ñoäng khoâng toát chæ chieám khoaûng 7%.

Baûng 2.4 : Hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö bình quaân giai ñoaïn 2000 - 2003

Loaïi hình DN

DNNN CtyCP coù voán nhaø nöôùc CtyCP khoâng coù voán nhaø nöôùc Doanh thu thuaàn treân voán 66,90 82,50 71,10 Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán 2,62 4,40 1,40

(Nguoàn : Keát quûa ñieàu tra caùc doanh nghieäp caùc naêm 2000-2003)

Moät ñaùnh giaù khaùc treân bình dieän hieäu quaû ñaàu tö, vieäc söû duïng ñoàng voán taïo

doanh thu ôû caùc DNNN keùm hieäu quaû hôn so vôùi caùc CtyCP. Coøn ñoái vôùi tyû suaát

lôïi nhuaän treân voán, caùc CtyCP coù voán nhaø nöôùc cao gaàn gaáp ñoâi so vôùi caùc

DNNN, trong khi caùc CtyCP khoâng coù voán nhaø nöôùc thì thaáp hôn. Ñieàu naøy coù

theå ñöôïc lyù giaûi nhö sau : ñoái vôùi caùc CtyCP coù voán nhaø nöôùc, sau CPH coøn ñöôïc

höôûng nhöõng öu ñaõi veà thueá, vieäc vay voán cuõng deã daøng hôn so vôùi caùc CtyCP

khoâng coù voán nhaø nöôùc, theâm vaøo ñoù laø nhöõng chuyeån bieán tích cöïc sau CPH. Do

vaäy ñaït tyû suaát lôïi nhuaän cao hôn.

Tuy nhieân phaûi thöøa nhaän coù khaùc bieät veà keát quaû SXKD cuûa CtyCP coù cô caáu

sôû höõu khaùc nhau. Toác ñoä taêng tröôûng coù söï bieán ñoåi theo töøng thôøi kyø, so saùnh

töøng nhoùm, keát quaû nhö sau:

+ Ñoái vôùi nhoùm thay ñoåi keùm ñi sau CPH : thì caùc coâng ty coù coå phaàn

nhaø nöôùc khoâng chi phoái yeáu keùm nhaát.

+ Ñoái vôùi nhoùm khoâng thay ñoåi sau CPH : thì caùc coâng ty coù coå phaàn

nhaø nöôùc chi phoái chieám ña soá.

+ Ñoái vôùi nhoùm coù thay ñoåi tích cöïc theo chieàu höôùng toát : thì caùc coâng

ty hoaøn toaøn khoâng coù coå phaàn nhaø nöôùc laø coù bieåu hieän taêng tröôûng toát nhaát.

Nguyeân nhaân söï taêng tröôûng cuûa caùc coâng ty sau CPH laø do :

(cid:190) Ñoäng cô kích thích ñoäi nguõ quaûn lyù vaø ngöôøi lao ñoäng ñöôïc taêng cöôøng, hoï

- 30 -

caûm thaáy chuû ñoäng, coù traùch nhieäm vaø gaén boù hôn vôùi doanh nghieäp hôn vì quyeàn

lôïi cuûa mình treân moãi coå phaàn. Ñoàng thôøi cheá ñoä löông thöôûng caên cöù nhieàu vaøo

keát quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp .

(cid:190) Thay ñoåi veà cô caáu vaø chaát löôïng saûn phaåm, thò tröôøng, coâng ngheä, cô cheá

ñieàu haønh: coù khoaûng 25% soá doanh nghieäp CPH thöïc hieän chuyeån ñoåi cô caáu thò

tröôøng vaø saûn phaåm, 28% ñoåi môùi kyõ thuaät, coâng ngheä vaø quy trình saûn xuaát, gaàn

40% soá doanh nghieäp thöïc hieän caùc bieän phaùp naâng cao chaát löôïng saûn phaåm..

Nhö vaäy, duø nhöõng thay ñoåi naøy khoâng dieãn ra treân soá ñoâng doanh nghieäp, nhöng

laø nhöõng böôùc chuyeån mình khaû quan, taïo ñaø cho söï taêng tröôûng cuûa doanh

nghieäp.

(cid:190) Cô cheá ñieàu haønh chuyeån bieán theo höôùng gia taêng quyeàn töï chuû cuûa nhaø

quaûn lyù, thaåm quyeàn chuyeån vaøo tay HÑQT: vai troø taùc ñoäng cuûa cô quan chuû

quaûn giaûm theo möùc ñoä giaûm coå phaàn chi phoái cuûa nhaø nöôùc, vaø khoâng coøn taùc

duïng ôû nhöõng coâng ty khoâng coøn coå phaàn nhaø nöôùc; caùc quyeát ñònh ñöôïc ñöa ra

coù tính ñeán lôïi ích cuûa doanh nghieäp hôn.

(cid:190) Veà vaán ñeà nhaân söï cao caáp söï thay ñoåi dieãn ra caên cöù treân chaát löôïng nhaân söï

vaø yeâu caàu cô cheá hoaït ñoäng. Coù nhöõng doanh nghieäp khoâng nhaát thieát phaûi thay

ñoåi ban laõnh ñaïo do hoï coù khaû naêng thích nghi khaù toát vaø phaùt huy hieäu quaû quaûn

lyù trong moâi tröôøng CtyCP. Tuy nhieân cuõng coù nhöõng coâng ty nhaát thieát phaûi thay

ñoåi do ñoäi nguõ laõnh ñaïo khoâng ñuû trình ñoä, taïo ra söùc yø, caûn trôû söï taêng tröôûng vaø

ñoåi môùi doanh nghieäp .

(cid:190) Löïc löôïng lao ñoäng coù bieán chuyeån tích cöïc theo höôùng giaûm tyû leä lao ñoäng

dö thöøa. Tröôùc CPH löïc löôïng lao ñoäng thöøa chieám khoaûng 13-14%. Moät naêm sau

CPH tyû leä naøy giaûm coøn 6,6% vaø ñeán naêm 2004 coøn 4,4%. Ñieàu khaû quan laø vieäc

caét giaûm naøy raát ít aùp duïng hình thöùc cho thoâi vieäc, maø chuû yeáu laø môû roäng saûn

xuaát, ñieàu phoái laïi coâng vieäc. Beân caïnh ñoù, caùc coâng ty sau khi CPH ña phaàn söû

- 31 -

duïng nhöõng hôïp ñoàng ngaén haïn nhaèm tieát kieäm chi phí.

(cid:190) Beân caïnh ñoù, moät phaàn lôïi nhuaän sau thueá taêng tröôûng töø chính saùch mieãn

giaûm thueá TNDN cho ñoái vôùi caùc doanh nghieäp CPH, töø doanh thu thuaàn taêng vaø

taêng tieát kieäm ñöôïc chi phí quaûn lyù, chi phí baùn haøng…

Toùm laïi, nhö muïc tieâu ban ñaàu ñaõ ñeà ra cho quaù trình CPH, caùc doanh

nghieäp sau coå phaàn böôùc ñaàu huy ñoäng ñöôïc moät löôïng voán nhaøn roãi trong xaõ hoäi

tham gia vaøo tieán trình saûn xuaát kinh doanh, theo soá lieäu thoáng keâ caùc doanh

nghieäp CPH trong giai ñoaïn 2001-2005 huy ñoäng ñöôïc treân 19 ngaøn tyû ñoàng voán

ñaàu tö. Ñoàng thôøi böôùc ñaàu coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc treân haàu heát caùc

phöông dieän nhö : phöông thöùc quaûn lyù, ñaàu tö vaø öùng duïng coâng ngheä môùi, thu

huùt söï quan taâm cuûa nhöõng nhaø ñaàu tö tieàm naêng. Tuy nhieân, söï phaùt trieån naøy

chöa thöïc söï ñaùp öùng ñuôïc yeâu caàu böùc baùch cuûa neàn kinh teá hoäi nhaäp. Nguyeân

nhaân saâu xa baét nguoàn töø söï keá thöøa nhöõng yeáu keùm tröôùc ñaây, khi caùc CtyCP

coøn laø DNNN.

2.1.1.3. Caùc vaán ñeà taøi chính khaùc

(cid:190) Caùc khoaûn nôï ngaân haøng:

Theo quy ñònh, caùc DNNN coå phaàn hoùa gaëp khoù khaên taøi chính seõ ñöôïc xem

xeùt khoanh nôï, giaõn nôï, vaø xoùa nôï laõi vay caùc NHTM nhaø nöôùc ñeå buø loã luõy keá,

laønh maïnh taøi chính tröôùc kho CPH. Nhöng treân thöïc teá ña phaàn caùc ngaân haøng

thöôøng ñöa ra nhöõng thuû tuïc traùi ngöôïc vôùi chuû tröông trong tieán trình CPH.

Beân caïnh ñoù, chöa coù caùc quy ñònh cuï theå, roõ raøng cuûa ngaân haøng caáp treân

trong vieäc höôùng daãn vaø ñöa ra thôøi haïn xoùa nôï döùt ñieåm. Do vaäy, khoâng ít caùc

doanh nghieäp phaûi maát thôøi gian, coâng söùc vaø chi phí cho vieäc laøm laïi nhieàu laàn

caùc thuû tuïc xöû lyù nôï.

(cid:190) Caùc khoaûng voán goùp lieân doanh, ñaây laø vaán ñeà nan giaûi khi doanh

nghieäp laøm aên thua lỗ, phía nöôùc ngoaøi khoâng muoán mua laïi, phía Vieät Nam cuõng

- 32 -

khoâng ai ñöùng ra laøm ñoái taùc thay cho doanh nghieäp CPH naøy. Keát quaû, doanh

nghieäp CPH phaûi gaùnh luoân khoaûn nôï naøy vaø ghi taêng voán töông öùng treân giaáy

pheùp. Nhö vaäy sau CPH doanh nghieäp vaãn coøn toàn taïi nhöõng gaùnh naëng taøi chính

daãn ñeán raát nhieàu khoù khaên cho hoaït ñoäng cuõng nhö khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu

khi coâng ty thöïc hieän nieâm yeát.

2.1.2. VEÀ VAÁN ÑEÀ SÔÛ HÖÕU

Ñaõ coù raát nhieàu yù kieán cho raèng tieán trình CPH DNNN thöïc chaát chæ laø “bình

môùi, röôïu cuõ”. Tuy ñoù laø yù kieán khoâng hoaøn toaøn chính xaùc, nhöng trong moät

chöøng möïc naøo ñoù, roõ raøng vieäc chuyeån ñoåi sôû höõu phaàn voán nhaø nöôùc coøn raát

haïn cheá.

Nhö ñaõ phaân tích trong chöông hai, sau CPH nhaø nöôùc vaãn coøn naém giöõ moät

löôïng voán lôùn trong caùc coâng ty. Vaø vieäc nhaø nöôùc nöôùc naém giöõ coå phaàn chi

phoái seõ laøm cho coå phieáu coâng ty maát tính haáp daãn ñoái vôùi nhaø ñaàu tö beân ngoaøi,

taùc ñoäng ñeán chính saùch öu ñaõi cho ngöôøi lao ñoäng, khoâng phaùt huy ñöôïc taùc

duïng cuûa coå ñoâng chieán löôïc, aûnh höôûng ñeán muïc tieâu huy ñoäng voán vaø thay ñoåi

phöông thöùc quaûn lyù doanh nghieäp .

Vaø ngay caû trong nhöõng doanh nghieäp nhaø nöôùc chæ naém 10% voán ñieàu leä

nhöng laïi coù khaû naêng chi phoái caùc vaán ñeà nhö : quyeát ñònh boå nhieäm nhaân söï.

Ñieàu naøy coøn cho thaáy söï nhaän thöùc veà quyeàn laøm chuû cuûa caùc coå ñoâng chöa cao.

Ñoái vôùi moâ hình coâng ty meï vaø coâng ty con, caùc coâng ty meï chöa laøm toát vai

troø chuû sôû höõu voán trong coâng taùc ñieàu phoái vaø quaûn trò nguoàn voán taïi caùc coâng ty

con; chöa höôùng ñöôïc caùc coâng ty con hoaït ñoäng theo phöông thöùc töï chuû trong

kinh doanh vaø töï chòu traùch nhieäm taøi chính. Vai troø cuûa ngöôøi ñaïi dieän coâng ty

meï trong vieäc quaûn lyù, giaùm saùt caùc coâng ty con chöa ñöôïc phaùt huy. Thay vaøo

ñoù, coâng ty meï vaãn ñieàu phoái coâng ty con theo kieåu meänh leänh haønh chính.

Ngoaøi ra, vôùi tröôøng hôïp caùc CtyCP maø nhaø nöôùc naém phaàn nhoû hay hoaøn

- 33 -

toaøn khoâng naém quyeàn chi phoái thì doanh nghieäp gaàn nhö chuû ñoäng hoaøn toaøn.

Vaø neáu doanh nghieäp thuoäc dieän hoaït ñoäng töông ñoái toát (coù lôøi) vôùi ban giaùm

ñoác coù trình ñoä thì hoï khoâng muoán maát doanh nghieäp. Baèng moïi caùch hoï seõ thaâu

toùm heát coå phaàn veà phía mình (thoâng qua ñaáu giaù cao, chuyeån nhöôïng ngaàm, …..)

ñeå doanh nghieäp khoâng loït vaø tay keû khaùc. Hình thaønh neân nhöõng CtyCP gia

ñình, töùc soá coå phaàn gaàn nhö naèm heát trong tay cuûa ban laõnh ñaïo coâng ty vaø

nhöõng ngöôøi thaân cuûa hoï. Vôùi nhöõng CtyCP kieåu naøy, hoï khoâng thieát tha ñeán vaán

ñeà nieâm yeát.

Toùm laïi, do caùc quy ñònh vaø chính saùch thöïc hieän vaø giaùm saùt tieán trình CPH

coøn nhieàu haïn cheá laøm tính öu vieät cuûa moät CtyCP gaén vôùi hình thöùc ña sôû höõu

chöa phaùt huy ñöôïc hieäu quaû nhö mong muoán.

2.1.3. VAÁN ÑEÀ QUAÛN TRÒ COÂNG TY

Taïi Vieät Nam, khaùi nieäm “quaûn trò coâng ty “ moät xuaát hieän cuøng vôùi

quaù trình CPH caùc DNNN vaø ñöôïc ñeà caäp nhieàu khi caùc doanh nghieäp tham gia

TTCK. Tuy nhieân, söï tieáp caän khaùi nieäm naøy cuûa caùc doanh nghieäp coøn raát sô

saøi, trong khi ñaây laø moät yeâu caàu cô baûn nhaát ñoái vôùi moät doanh nghieäp tham gia

TTCK.

Ñaùnh giaù veà vaán ñeà QTCty taïi caùc coâng ty giai ñoaïn haäu coå phaàn hoùa coù moät

soá ñieåm:

(cid:190) Veà nguyeân taéc coâng boá thoâng tin vaø tính minh baïch thoâng tin.

Maëc duø ñaây laø nguyeân taéc cô baûn cho hoaït ñoäng cuûa TTCK, hieän nay nguyeân

taéc naøy chöa ñöôïc thöïc hieän nghieâm tuùc treân TTCK Vieät Nam.

Thöïc traïng CPH kheùp kín noäi boä vaãn xaûy ra hoaëc neáu coù coâng khai thì cuõng

mang tính hình thöùc. Moät maët do baûn thaân doanh nghieäp khoâng muoán coâng boá,

minh baïch thoâng tin. Maët khaùc, phaùp luaät chöa coù nhöõng raøng buoäc nghieâm khaéc

vaán ñeà naøy, chöa coù nhöõng quy ñònh chaët cheõ veà noäi dung vaø thôøi haïn thoâng tin

- 34 -

coâng boá, cuõng nhö kieân quyeát aùp duïng caùc cheá taøi xöû lyù vi phaïm. Ví duï, caùc

thoâng tin veà ñeà aùn CPH, caùch thöùc ñònh giaù doanh nghieäp, keá hoïach baùn coå phaàn,

caùc thoâng tin taøi chính ít khi ñöôïc coâng khai…Ngay caû khi doanh nghieäp buoäc phaûi

baùn ñaáu giaù coå phaàn ra coâng chuùng, doanh nghieäp cuõng khoâng phaûi thöïc hieän

nghóa vuï coâng boá thoâng tin ñaày ñuû vaø kòp thôøi. Coâng taùc giaùm saùt cuõng chöa ñöôïc

tieán haønh chaët cheõ.

(cid:190) Veà nguyeân taéc quyeàn cuûa coå ñoâng – ñoái xöû coâng baèng vôùi coå ñoâng

Coå ñoâng laø nhöõng ngöôøi chuû sôû höõu cuûa coâng ty, nhöng hieän nay trong caùc

CtyCP ra ñôøi töø CPH, boä phaän lôùn caùc coå ñoâng nhoû leû vaãn chòu raát nhieàu thieät

thoøi. Cuï theå

o Cheá ñoä phaân phoái thoâng tin baát bình ñaúng: coå ñoâng noäi boä vaø coå ñoâng

ñöôïc xem laø nhaø ñaàu tö chieán löôïc thöôøng coù thoâng tin nhieàu hôn nhöõng coå ñoâng

beân ngoaøi; nhaø ñaàu tö thaân quen deã coù thoâng tin hôn nhaø ñaàu tö khaùc.

o Vi phaïm quyeàn coå ñoâng : chöùng chæ coå phieáu chaäm tôùi tay coå ñoâng;

ñieàu leä coâng ty thöôøng quy ñònh coù lôïi cho nhoùm coå ñoâng lôùn, ñaëc bieät laø coå ñoâng

nhaø nöôùc. Chaúng haïn ñieàu leä khoâng quy ñònh roõ quyeàn ñeà cöû thaønh vieân HÑQT,

traùch nhieäm cuï theå vaø caùc ñieàu khoûan kieåm soùat; coå ñoâng nhoû thöôøng bò laán hay

töôùc quyeàn, nhö quyeàn tham döï Ñaïi hoäi coå ñoâng.

(cid:190) Veà vaán ñeà keá toùan, kieåm toùan :

Cheá ñoä keá toùan, kieåm toùan hieän haønh coøn chöa phuø hôïp vôùi thoâng leä

quoác teá, caùc chuaån möïc môùi ban haønh chöa ñöôïc aùp duïng thoáng nhaát, coøn thieáu

söï höôùng daãn cuï caùc nghieäp vuï phaùt sinh môùi ñoái vôùi doanh nghieäp vaø ñoái vôùi

caùc coâng ty laøm coâng taùc tö vaán, kieåm toaùn.

Vaän duïng khoâng thoáng nhaát caùc chuaån möïc keá toùan, kieåm toùan quoác teá cuûa

caùc coâng ty, toå chöùc kieåm toùan maø khoâng ghi chuù cuï theå taïo neân doøng thoâng tin

sai leäch.

- 35 -

(cid:190) Veà nguyeân taéc traùch nhieäm cuûa HÑQT :

Ñoái vôùi CtyCP nhaø nöôùc coøn naém giöõ tyû leä voán chi phoái cô caáu quaûn trò vaø

ñieàu haønh coâng ty sau CPH haàu nhö khoâng thay ñoåi. Chuû tòch HÑQT thöôøng kieâm

luoân toång giaùm ñoác. Ngoaøi vieäc ñaïi dieän cho phaàn voán cuûa nhaø nöôùc, hoï coøn sôû

höõu tyû leä lôùn coå phaàn trong doanh nghieäp. Nhö vaäy khoâng coù söï taùch baïch roõ

raøng giöõ ngöôøi chuû sôû höõu vaø ngöôøi quaûn lyù. Ñieàu naøy daãn ñeán tình traïng khi phaùt

sinh maâu thuaãn lôïi ích, thì ngöôøi ñoùng vai troø sôû höõu lôùn, vai troø quaûn lyù coù xu

höôùng vì lôïi ích caù nhaân hôn laø lôïi ích coâng ty. Coâng ty ñöôïc ñieàu haønh theo kieåu

quyeàn löïc taäp trung vaøo tay moät soá ít ngöôøi, khoâng hình thaønh ñöôïc cô cheá kieåm

soaùt vaø caân baèng nhö ôû nhöõng CtyCP cuûa caùc nöôùc phaùt trieån.

Ñoái vôùi CtyCP khoâng coøn hoaëc coøn ít voán nhaø nöôùc, nhö ñaõ phaân tích treân,

thöôøng bieán töôùng thaønh nhöõng CtyCP theo kieåu gia ñình trò, vaø nhö vaäy hieäu quaû

cuûa moät HÑQT trong hình thöùc CtyCP khoâng ñöôïc phaùt huy.

Toùm laïi, QTCty toát laø moät yeâu caàu cô baûn caàn phaûi quan taâm trong chieán löôïc

phaùt trieån chaát löôïng coå phieáu nieâm yeát. Chaát löôïng quaûn trò trong caùc CtyCP haäu

CPH, cuõng nhö caùc CtyNY hieän nay coøn raát nhieàu haïn cheá. Nguyeân nhaân cô baûn

xuaát phaùt töø baûn thaân doanh nghieäp vaø töø boái caûnh moâi tröôøng phaùp lyù, chính

saùch chung. Do vaäy khoâng theå aùp duïng nguyeân taéc QTCty toát chæ vôùi noå löïc cuûa

doanh nghieäp maø coøn töø phía caùc cô quan nhaø nöôùc trong vieäc xaây döïng haï taàng

phaùp lyù.

PHAÂN TÍCH TAÙC ÑOÄNG HAI CHIEÀU CUÛA VIEÄC NIEÂM YEÁT

2.2. COÅ PHIEÁU TREÂN TTCK THÔØI GIAN QUA

ÑAËC TÍNH VAØ CAÙN CAÂN CUNG CAÀU CUÛA THÒ TRÖÔØNG COÅ

2.2.1. PHIEÁU THÔØI GIAN QUA 2.2.1.1. Ñaëc tính thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam

Qui moâ thò tröôøng

(cid:153) Tính ñeán cuoái thaùng 7/2005, sau 5 naêm hoaït ñoäng thò tröôøng coå phieáu nöôùc ta

vaãn coøn raát nhoû beù, toång giaù trò thò tröôøng cuûa coå phieáu nieâm yeát treân TTGDCK

- 36 -

HCM chæ ñaït hôn 4.500 tyû ñoàng töông ñöông 0,286 tyû USD, chieám 0,59% GDP .

Xem xeùt ôû phaïm vi thò tröôøng coå phieáu quoác teá. Soá lieäu ñeán 31.07.2005 toång

giaù trò thò tröôøng cuûa 48 thò tröôøng coå phieáu chuû yeáu treân theá giôùi laø 38.180 tyû

USD. Moät pheùp tính ñôn giaûn :

7,49

286 ---------------- = -------------------- 38.180.000 1.000.000

Theo ñoù, thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam chæ chieám gaàn 7,5 phaàn trieäu so toång

giaù trò thò tröôøng quoác teá. Neáu caên cöù vaøo GDP, thì neàn kinh teá Vieät Nam chieám

1/1.000 kinh teá theá giôùi. Nhö vaäy moät quy moâ thò tröôøng coå phieáu töông ñöông

neân laø 1/1.000 thò tröôøng coå phieáu theá giôùi töùc khoaûng 38.180 trieäu UDS, gaáp

133,5 laàn giaù trò hieän taïi.

Bieán ñoäng taêng löôïng coå phieáu nieâm yeát cuoái naêm 2006 ñaåy toång giaù trò thò

tröôøng leân 220.000 tyû ñoàng töông ñöông 13,8 tyû USD gaáp 48 laàn thôøi ñieåm thaùng

07/2005. Theo caùch tính treân so vôùi toång giaù trò cuûa 48 thò tröôøng ñaïi dieän thôøi

ñieåm 31.07.2005, giaù trò thò tröôøng coå phieáu nöôùc ta cuõng chæ chieám khoaûng

0,036% vaø tyû leä naøy roõ raøng cuõng chöa töông xöùng vôùi yeâu caàu phaùt trieån.

(cid:153) Möùc sinh lôïi cuûa caùc coå phieáu

Veà lyù thuyeát, nhaø ñaàu tö mua coå phieáu höôùng ñeán 2 phaàn thu lôïi, laø coå töùc vaø

thu nhaäp do cheânh leäch giaù mua giaù baùn coå phieáu. Vôùi thò tröôøng môùi noåi nhö

Vieät Nam, ñoä bieán ñoäng cuûa thò tröôøng cao, keùo theo ruûi ro cao vaø nhaø ñaàu tö kyø

voïng moät khaû naêng sinh lôïi cao hôn.

Theo nghieân cöùu gaàn ñaây cuûa caùc nhaø taøi chính thì suaát sinh lôïi cuûa thò tröôøng

coå phieáu Vieät Nam laø phaân phoái khoâng chuaån, ñieàu naøy xaûy ra khi khaûo saùt ôû caùc

coâng ty vaø ôû chæ soá Vieät Nam-Index.

- 37 -

(cid:153) Ñoä thanh khoûan

Soá löôïng coå phieáu phaùt haønh lôùn, nhöng do nhaø nöôùc chieám tyû leä sôû höõu cao

neân khoái löôïng löu haønh bò haïn cheá. Ñieàu naøy laøm cho coå phieáu coù tính thanh

khoaûn thaáp, ruûi ro thanh khoûan cao.

Cuõng nhö caùc thò tröôøng môùi noåi khaùc, thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam phuï

thuoäc nhieàu vaøo caùc coâng ty nieâm yeát haøng ñaàu.

Phaân chia nhoùm coå phieáu caên cöù vaøo: khoái löïông nieâm yeát, khoái löôïng giao

dòch, tính thanh khoaûn cuûa caùc coå phieáu. Thò tröôøng coå phieáu hieän hình thaønh 3

nhoùm coå phieáu chính :

+ Nhoùm 1 daãn ñaàu thò tröôøng (nhoùm caùc coå phieáu Blue Chip) : STB,

VNM, BMP, AGF, GMD, NKD, dieãn bieán giao dòch cuûa nhöõng coå phieáu naøy coù

vai troø daãn daét vaø hình thaønh neân xu höôùng thò tröôøng

+ Nhoùm 2 (nhoùm caùc coå phieáu baäc trung ) : BBC, GIL, COM, TNA, DHA,

HAP, SAV, SFC, SGH, SSC, TMS, TYA, VSH, VTC …

+ Nhoùm 3 (nhoùm caùc coå phieáu 3 xu ) : BBT, BTC, DPC, LAF, TTC, TS4,

BPC, CAN, KHA, PNC … khoái löôïng nieâm yeát, khoái löôïng giao dòch, tính thanh

khoaûn cuûa caùc coå phieáu ñeàu thaáp, keát quaû kinh doanh cuûa caùc CtyCP naøy khoâng

haáp daãn, ít taïo ra taùc ñoäng ñeán thò tröôøng, thöôøng dieãn bieãn taêng giaûm theo dieãn

bieán cuûa caùc coå phieáu nhoùm moät.

(cid:153) Möùc ñoä môû cöûa

Möùc ñoä môû cöûa cuûa thò tröôøng coå phieáu coøn haïn cheá, phaân bieät giöõa nhaø ñaàu

tö nöôùc ngoaøi vaø nhaø ñaàu tö trong nöôùc, theå hieän taäp trung treân 3 khía caïnh : Thöù

nhaát laø caùc caûn trôû phaùp lyù, thöù hai laø khaû naêng tieáp caän thoâng tin, thöù ba laø caùc

ruûi ro ñaëc tröng cuûa thò tröôøng môùi noåi laøm naûn chí caùc nhaø ñaàu tö .

Toùm laïi, cho ñeán heát naêm thöù saùu, duø ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït baäc

- 38 -

nhöng thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam vaãn coøn mang ñaày ñuû nhöõng ñaëc tính cuûa

moät thò tröôøng môùi noåi. Trong ñoù, ñaëc tính haáp daãn nhaát ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö

thích phieâu löu laø ruûi ro cao ñi ñoâi vôùi suaát sinh lôïi cao.

2.2.1.2. Caùn caân cung caàu

Sô ñoà töông quan cung caàu treân thò tröôøng coå phieáu

caàn voán cho kinh doanh

voán (tieàn)

caàn

--------------------------------> Ñk Thò tröôøng coå phieáu

COÂNG TY COÅ PHAÀN ( cô sôû haï taàng , caùc toå chöùc lieân quan)

(Cung) Ñk ñuû NHAØ ÑAÀU TÖ (Caàu ) <---------------------------------

coå phieáu (chöùng khoaùn voán)

muoán ñaàu tö kieám lôøi

Cung chöùng khoaùn döïa treân soá löôïng coå phaàn maø moät coâng ty ñaõ phaùt haønh ra

coâng chuùng, hay ñöôïc chaøo baùn laïi. Coøn caàu chöùng khoaùn laø löôïng chöùng khoaùn

nhaø ñaàu tö saún saøng boû tieàn ra mua. Vaø giaù caû ñöôïc hình thaønh treân cô sôû cung

caàu gaëp nhau. Vaán ñeà baát caân baèng xaûy ra khi cung, caàu cheânh leäch.

Phaân tích cung caàu treân TTCK Vieät Nam thôøi gian qua coù theå thaáy, hieän töôïng

thieáu haøng (caàu vöôït cung) dieãn ra thöôøng xuyeân vaø lieân tuïc, taïo neân nhöõng côn

soát giaù coå phieáu. Hieän töôïng naøy khoâng coøn ñôn thuaàn laø trieäu chöùng “noùng “

,“laïnh” thöôøng ngaøy cuûa TTCK.

Veà maët cung, khoâng nhieàu caùc coâng ty sau coå phaàn hoaù muoán tham nieâm yeát,

caùc coâng ty coå phaàn thaønh laäp ngoaøi quoác doanh thì caøng hieám hoi.

Veà maët caàu, caùc nhaø ñaàu tö coøn mang tính manh muùn, töøng nhoùm nhoû, ñaàu tö

caù nhaân vôùi xu theá ñaàu cô ngaén haïn. Hoï khoâng ñuû söùc taïo cho TTCK moät neàn

- 39 -

taûng ñuû maïnh ñeå coù theå taêng tính haáp daãn cuûa TTCK.

Cung - caàu thò tröôøng coå phieáu naêm 2005

52%

48%

Gaàn ñaây tröôùc nhöõng bieán coá lôùn cuûa tieán trình hoäi nhaäp kinh teá, cuõng nhö do

söï thuùc eùp cuûa tieán trình CPH. Thò tröôøng coå phieáu nöôùc ta ñang daàn chuyeån mình

vaø ñaõ xuaát hieän xu höôùng caàu vöôït cung thöôøng xuyeân.

Cung - Caàu coå phieáu 6 thaùng ñaàu naêm 2006

60%

Tyû leä

50%

Cung

40%

Caàu

30%

20%

10%

Thaùng

Cuøng moät xu höôùng taêng, töø cuoái naêm 2005 ñaàu naêm 2006 nhu caàu veà coå

phieáu taêng maïnh. Soá löôïng caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc taêng leân 60% so

vôùi cuoái naêm 2005 vaø taêng gaàn 17 laàn so vôùi cuoái naêm 2000.

Theo caùc nhaän ñònh thì hieän töôïng caàu vöôït cung, ñaåy giaù caùc chöùng khoaùn

voán leân cao treân TTCK baét nguoàn töø caùc nguyeân nhaân chính :

• Moät soá caùc nhaø ÑTNN coù tieàm löïc lôùn tin raèng Vieät Nam laø ñòa chæ ñaàu tö toát

vôùi nhöõng chæ tieâu kinh teá vó moâ ñaày trieån voïng vaø nhaän ñònh coå phieáu nieâm yeát

- 40 -

noùi rieâng vaø coå phieáu cuûa caùc DNNN ñaõ CPH coù tieàm naêng taêng giaù maïnh.. Beân

caïnh ñoù, quy ñònh môùi ban haønh cho pheùp tyû leä sôû höõu chöùng khoaùn cuûa nhaø ñaàu

tö nöôùc ngoaøi taêng töø 30% ñeán 49% ñaõ môû roäng hôn caùnh cöûa cho caùc nhaø

ÑTNN. Hieäu quaû cuûa caùc taùc ñoäng naøy laø doøng voán quoác teá naøy ñaõ ñaët nhöõng

böôùc chaân ñaàu tieân leân thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam.

• Caùc quyõ ñaàu tö tieáp tuïc ñöôïc thaønh laäp môùi, nguoàn voán lieân tuïc taêng.

• Thò tröôøng OTC soâi ñoäng haún vôùi caùc coå phieáu ngaân haøng chöa nieâm yeát, vaø

giaùn tieáp taùc ñoäng tôùi TTCK taäp trung

• Ñaàu tö coå phieáu coøn laø moät loaïi ñaàu tö môùi meû vaø ñang töøng böôùc gaây tieáng

vang, do vaäy khoâng ít nhöõng doøng voán nhaøn roãi cuûa xaõ hoäi ñaõ tìm ñeán trong khi

thò tröôøng baát ñoäng saûn ñoùng baêng vaø laõi suaát ngaân haøng chöa ñuû haáp daãn.

• “ Coå phieáu “ laø moät troø chôi khaù lyù thuù vaø hieän ñaïi , theâm vaøo ñoù laø “xu

höôùng baày ñaøn”. Nhöõng nhaø ñaàu tö kieám ñöôïc lôïi nhuaän lôùn töø coå phieáu ñaõ haáp

daãn nhöng ngöôøi ngoaøi cuoäc, loâi keùo hoï nhaûy vaøo thò tröôøng .

Moät phaân tích rieâng cho thò tröôøng coå phieáu naêm 2006

Phaân tích thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam naêm 2006 phaûi taùch rieâng ra khoûi xu

theá phaùt trieån cuûa thò tröôøng vì ñaây laø giai ñoaïn maø thò tröôøng coå phieáu chòu raát

nhieàu nhöõng taùc ñoäng lôùn, nhö : söï coù maët cuûa caùc ngaân haøng, caùc doanh nghieäp

lôùn treân TTCK, toå chöùc thaønh coâng hoäi I nghò APEC, söï kieän gia nhaäp WTO vôùi

nhöõng cam keát môû cöûa thò tröôøng , quy cheá PNTR ñöôïc thoâng qua …. Laøm cho

TTCK noùi chung vaø thò tröôøng coå phieáu noùi rieâng mang moät saéc dieän môùi.

Ñaëc bieät laø nhöõng thaùng cuoái naêm thò tröôøng soâi ñoäng hôn bao giôø heát vaø lieân

tuïc laäp nhöõng con soá kyû luïc, cuï theå :

+ Tính treân caû 2 saøn giao dòch chöùng khoaùn TpHCM vaø Haø Noäi, thì soá

löôïng coâng ty nieâm yeát laø 162 coâng ty, trong khi töø naêm 2000 ñeán naêm 2005 chæ

- 41 -

coù 32 coâng ty nieâm yeát, gaáp hôn 5 laàn.

+ Toång möùc voán hoaù toaøn boä thò tröôøng laø 220.000 tyû ñoàng töông ñöông

13,8 tyû USD gaáp 48 laàn thôøi ñieåm thaùng 07/2005, vaø chieám 22,6% GDP trong khi

döï ñònh cuûa Chính phuû chæ laø 10-15% GDP vaøo naêm 2010.

Khoâng theå phuû nhaän ñaây laø moät söï thaønh coâng ngoaøi mong ñôïi cuûa chöông

trình phaùt trieån TTCK. Haøng loaït coå phieáu chaøo saøn ñaõ ít nhieàu loâi cuoán söï quan

taâm cuûa boä phaän caùc CtyCP coøn laïi, vaø thuùc ñaåy söï ra ñôøi cuûa haøng loaït caùc

CtyCK vaø caùc ñònh cheá taøi chính trung gian khaùc.

Beân caïnh nhöõng taùc ñoäng tích cöïc nhö tieán trình CPH vaø thöïc hieän nieâm yeát

ñöôïc ñaåy maïnh, doanh nghieäp nhaän thöùc toát hôn veà vieäc tham gia TTCK…. Thì

thöïc chaát thò tröôøng coå phieáu bieán ñoäng taêng baát thöôøng laø do

+ Söï thaønh coâng cuûa moät chính saùch ñoù laø vieäc chính saùch öu ñaõi thueá

daønh cho caùc doanh nghieäp nieâm yeát seõ chaám döùt töø ngaøy 01/01/2007.

+ Döï thaûo Nghò ñònh höôùng daãn thi haønh Luaät chöùng khoaùn vôùi quy cheá

nieâm yeát khoù khaên hôn nhö voán ñieàu leä quy ñònh cao hôn raát nhieàu, döï kieán laø 80

tyû ñoàng… Ñaët caùc CtyCP ñöùng tröôùc söï löïa choïn veà thôøi ñieåm tham gia.

+ Söï oà aït ñoå voán vaøo thò tröôøng cuûa caùc toå chöùc taøi chính quoác teá lôùn ngay

sau ngaøy Vieät Nam gia nhaäp WTO.

Tuy nhieân, söï taêng tröôûng treân chæ laø phaàn noåi cuûa thò tröôøng, coøn beân döôùi

tieàm aån raát nhieàu ruûi ro nhö :

+ Söï nieâm yeát oà aït thieáu chuaån bò veà “chaát “ cuûa caùc CtyCP seõ khoâng chæ

ñöa caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng khoâng hieäu quaû ñeán tình traïng tuoät doác nhanh

choùng nhö moät soá caùc CtyNY ñaõ gaëp phaûi thôøi gian qua. Beân caïnh ñoù, coøn laøm

cho thò tröôøng coå phieáu trôû neân baáp beânh, thieáu beàn vöõng vôùi nguoàn haøng thu vaøo

quaù lôùn, laïi chöa saøn loïc vaø kieåm tra toát.

+ Söùc noùng cuûa thò tröôøng ñang ñaåy giaù coå phieáu cao hôn giaù trò thöïc cuûa

- 42 -

chuùng, ñieàu naøy thu huùt nhaø ñaàu tö nhöng laïi aån chöùa nguy cô rôùt giaù haøng loaït.

Baûng 2.5 : Giaù trò voán hoaù cuûa thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam

Naêm 2005 Naêm 2006

VND USD GDP VND USD %GDP

4.500 tyû 0,286 tyû 0,59 % 220.000 tyû 13,8 tyû 22,6 %

Toùm laïi, thò tröôøng coå phieáu ra ñôøi hoaït ñoäng hôn 6 naêm vôùi soá löôïng caùc

coâng ty nieâm yeát tính ñeán cuoái naêm 2006 khoaûng 194 coâng ty. Nhöng quy moâ cuûa

thò tröôøng vaãn coøn khaù nhoû so vôùi caùc thò tröôøng trong khu vöïc vaø quoác teá. Caùn

caân cuûa thò tröôøng coå phieáu ñöôïc döï baùo nghieâng veà phía caàu. Tuy löôïng cung

lieân tuïc taêng nhöng khoâng theo kòp toác ñoä taêng caàu, ñaëc bieät laø nhu caàu ñoái vôùi

caùc loaïi coå phieáu chaát löôïng. Naêm 2001 thò tröôøng chæ coù hôn 7.000 nhaø ñaàu tö

vôùi 40 nhaø ÑTNN. Tính cuoái naêm 2006 thò tröôøng coù treân döôùi 130.000 taøi khoaûn

giao dòch cuûa nhaø ñaàu tö, trong ñoù nhaø ÑTNN chieám khoaûng 1.700 taøi khoaûn vaø

hieän naém giöõ treân döôùi 30% soá löôïng coå phieáu nieâm yeát.

ÑAËC ÑIEÅM , VAI TROØ VAØ HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC

2.2.2. CTYCP ÑANG NIEÂM YEÁT 2.2.2.1. Ñaëc ñieåm vaø hieäu quaû hoaït ñoäng

(cid:153) Ñaëc ñieåm

o Haàu heát caùc CtyNY naøy ñeàu ra ñôøi töø quaù trình CPH caùc DNNN vaø laø

caùc CtyCP kinh doanh töông ñoái hieäu quaûû ñöôïc löïa choïn ñeå tieán haønh nieâm yeát.

o Vôùi nhöõng chuyeån bieán tích cöïc cuøng vôùi nhöõng öu ñaõi töø vieäc chuyeån

ñoåi sôû höõu nhö öu ñaõi veà thueá thu nhaäp, lôïi theá mang tính ñoäc quyeàn, nhôø vaäy caùc

CtyCP naøy taïo ñöôïc moät möùc lôïi nhuaän khaù haáp daãn.

o Tuy vaäy caùc CtyCP nieâm yeát buoåi ñaàu treân TTCK ra ñôøi khaù laâu vaø

hoaït ñoäng trong nhöõng lónh vöïc kinh teá phoå thoâng mang tính caïnh tranh maïnh nhö

- 43 -

: saûn xuaát haøng tieâu duøng, cheá bieán thöïc phaåm, vaät lieäu xaây döïng. Ñoái vôùi caùc

chuûng loaïi saûn phaåm naøy thì thò tröôøng Vieät Nam vaø quoác teá ñang coù xu höôùng

tieán ñeán baõo hoaø, vaø höùa heïn thôøi ñieåm caét giaûm thueá theo loä trình hoäi nhaäp.

o Maëc duø ñaõ chuyeån ñoåi loaïi hình sôû höõu, caùc CtyCP naøy vaãn ñöôïc nhaø

nöôùc baûo hoä ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh, ñaëc bieät laø nhöõng coâng ty nhaø nöôùc naém coå

phaàn chi phoái. Ñieàu naøy mang laïi cho caùc coâng ty nhöõng ñieàu kieän nhö lôïi nhuaän

taïo ra töø nhöõng lôïi theá veà ñoäc quyeàn, öu ñaõi veà thueá, öu ñaõi trong quan heä tín

duïng vôùi ngaân haøng …. Tuy nhieân nhöõng thuaän lôïi treân chæ toàn taïi trong thôøi gian

ngaén. Veà laâu daøi, chuùng seõ maát ñi khi khoâng baét nguoàn töø tieàm naêng vaø thöïc löïc

caïnh tranh thöïc söï cuûa chính doanh nghieäp.

o Theâm vaøo ñoù, haàu heát caùc CtyCP nieâm yeát ñeàu ôû giai ñoaïn ñænh cuûa

cuûa ñöôøng cong loài trong chu kyø soáng cuûa mình. Nhö vaäy, khaû naêng môû roäng vaø

phaùt trieån nhanh laø raát ít. Vaø theo lyù thuyeát, thì giaù trò coå phieáu thöïc cuûa caùc coâng

ty naøy khoù coù theå gia taêng oån ñònh. Vaø nhö vaäy, nhöõng chieán löôïc môû roäng ñaàu tö

mang tính caùch maïng ñoái vôùi caùc CtyCP laø caàn thieát cho söï toàn taïi trong boái caûnh

kinh teá hoäi nhaäp vôùi nhieàu caïnh tranh vaø thaùch thöùc.

(cid:153) Hieäu quaû hoaït ñoäng CtyNY vaø phaûn öùng cuûa thò tröôøng coå phieáu

Tham gia nieâm yeát ñaõ giuùp Caùc CtyCP töøng böôùc tröôûng thaønh hôn trong hoaït

ñoäng vaø ñöôïc ñaùnh giaù laø boä phaän coâng ty tieâu bieåu cho neàn kinh teá hoäi nhaäp.

Ñaây laø caùc coâng ty daãn ñaàu trong thöïc hieän chieán löôïc kinh doanh hieäu quaû, aùp

duïng phöông thöùc quaûn trò toát vaø thöïc hieän coâng boá, minh baïch thoâng tin. Theo

ñaùnh giaù chung töø caùc baùo caùo taøi chính thì hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc CtyNY

khaù toát.

Tuy nhieân, nhöõng thaønh quaû treân khoâng phaûi ñaït ñöôïc ôû taát caû caùc CtyNY. Thò

tröôøng chöùng khoaùn ñaõ töøng böôùc saøn loïc doanh nghieäp theo höôùng chæ nhöõng

- 44 -

coâng ty thöïc söï toát môùi coù khaû naêng truï vöõng treân thò tröôøng.

Xem xeùt caùc CtyNY coù keát quaû saûn xuaát kinh doanh vôùi caùc chæ tieâu doanh thu

vaø lôïi nhuaän coù söï taêng tröôûng. Ñaây laø boä phaän caùc CtyNY coù quy moâ lôùn, hoøan

thaønh chæ tieâu keá hoïach sôùm, duy trì toát caùc tieâu chuaån nieâm yeát vaø phaân hoùa vaøo

nhoùm chöùng khoaùn chieán löôïc hay coå phieáu chuû choát cuûa thò tröôøng vaø ñöôïc söï

quan taâm cuûa ñoâng ñaûo nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc nhö : AFG, REE, HAS,

HTV, VNM.

Vaø söï hoaït ñoäng hieäu quaû cuûa caùc CtyNY naøy ñaõ taïo cho thò tröôøng moät caùi

nhìn tin töôûng hôn ôû nhöõng coâng ty naøy theå hieän qua söï gia taêng giaù trò thò tröôøng

Baûng 2.6: Giaù trò thò tröôøng cuûa 10 loaïi coå phieáu haøng ñaàu

Öôùc tính naêm 2006

Thò tröôøng

Tyû leä

PE (laàn) PB (laàn) ROE (%) DY (%)

Giaù trò thò tröôøng (trieäu USD) Sôû höõu cuûa nhaø ÑTNN Toång soá coå phieáu (trieäu) Taêng tröôûng EPS (%)

VNM GMD KDC REE SAM NKD SSC TMS BT6 DHA 524,4 3,0 90,4 3,5 83,2 3,0 63,0 4,1 61,7 3,4 23,7 3,3 16,5 4,5 11,9 3,5 11,8 4,8 10,7 4,7 16,8 26,8 29,5 21,6 8,7 22,4 19,5 7,6 55,2 22,3 10,5 9,4 10,3 10,7 7,0 7,8 6,9 9,8 5,8 7,6 2,9 2,3 3,3 2,4 2,4 3,0 2,0 2,4 1,4 1,8 30,6 27,0 35,5 24,5 34,1 43,3 31,7 26,0 26,6 25,5 159,0 21,0 25,0 28,2 23,4 7,0 6,0 4,3 5,9 3,8 14,9 19,4 24,1 38,2 34,0 17,1 19,1 40,3 44,6 20,4

(Nguoàn do Merrill Lynch döï ñoùan , trích Tc chöùng khoaùn VN soá 3/2006 trang 14)

Beân caïnh ñoù cuõng coøn boä phaän caùc CtyNY laøm aên keùm hieäu quaû, chöa ñaït keá

hoaïch nhö CtyCp Lafooco loã gaàn 18 tyû ñoàng, CtyCP VTC quyù 3 loã hôn 515 trieäu

ñoàng, vaø caùc CtyCP ñaït keá hoïach thaáp nhö : CtyCP Boâng Baïch Tuyeát, Savimex,

Thuûy saûn 4, Hapaco, XNK Thieân Nam, Bao bì Bæm Sôn, Cô khí xaêng daàu, haøng

haûi Haø Noäi. Vôùi caùc CtyCP naøy, giaù caû coå phieáu coù phaàn chöûng laïi vaø giaûm, ñieån

- 45 -

hình laø giaù coå phieáu LAF giaûm lieân tuïc theo tình hình kinh doanh cuûa coâng ty.

Toùm laïi, sau thôøi ñieåm CPH, haàu heát caùc coâng ty ñeà toû ra laïc quan vaø coù daáu

hieäu taêng tröôûng toát. Nhöng ñoù chæ laø böôùc khôûi ñaàu, vôùi nhöõng doanh nghieäp

chöa tích cöïc thay ñoåi chính mình, neáu khoâng muoán noùi laø phaûi “taùi sinh laïi “,

chöa loät boû ñöôïc nhöõng taøn dö cuûa loaïi hình DNNN cuõ, thì veà laâu daøi khi nhöõng

öu ñaõi khoâng coøn nöõa, doanh nghieäp khoâng ñuû khaû naêng ñaùp öùng vôùi nhöõng yeâu

caàu khaéc khe cuûa thò tröôøng coå phieáu, khoâng theå choáng choïi vôùi nhöõng thaùch thöùc

môùi. Vaø doanh nghieäp tröôït daøi theo chieàu höôùng hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh

giaûm, maát loøng tin cuûa nhaø ñaàu tö, giaù coå phieáu giaûm, giaù trò thò tröôøng cuûa doanh

nghieäp giaûm vaø neáu khoâng sôùm khaéc phuïc thì doanh nghieäp seõ ñi ñeán phaù saûn.

Thoâng tin töø TTCK cho thaáy, khoâng ít nhöõng CtyCP nieâm yeát hieän nay ñang tröôït

daàn vaøo quyõ ñaïo treân.

Nhö vaäy, vôùi TTCK, moät CtyNY hoaït ñoäng hieäu quaû seõ ñöôïc khueách ñaïi

thaønh quaû, ngöôïc laïi moät CtyNY yeáu keùm seõ gaëp nhieàu khoù khaên hôn. Theo caùc

phaân tích thì nguyeân nhaân xuaát phaùt töø :

o Do phaûi thoûa maõn ñieàu kieän nieâm yeát laø taøi chính minh baïch, neân caùc

CtyNY khoâng theå che daáu thöïc traïng kinh doanh cuûa mình.

o Caùc chính saùch khuyeán khích ñaàu tö thoâng thoaùng hôn, taïo thuaän lôïi

cho vieäc kích caàu cuûa thò tröôøng. Coù caøng nhieàu nhaø ñaàu tö tham gia thì CtyNY

caøng phaûi chòu aùp löïc doø xeùt, ñaùnh giaù cuûa thò tröôøng .

o Tyû leä quy ñònh naém giöõ coå phieáu cuûa nhaø ÑTNN taêng töø 30% leân 49%

ñaõ ñaåy vaøo thò tröôøng moät doøng voán ñaàu tö maïnh vaø coù choïn loïc khaét khe. Caùc

CtyNY ñoái maët vôùi moät löïc löôïng ñaàu tö coù tính chuyeân nghieäp cao, söï phaân tích

nhaän ñònh chính xaùc vaø hieäu quaû hôn.

Söï hieän dieän treân TTCK cuõng laøm cho teân tuoåi, thöông hieäu cuûa caùc o

CtyNY ñöôïc coâng chuùng chuù yù ñeán nhieàu hôn, neân moãi söï kieän toát xaáu lieân quan

- 46 -

ñeán doanh nghieäp ñeàu ñöôïc quan taâm.

Toùm laïi, hieäu quaû kinh doanh cuûa caùc CtyNY ñöôïc phaûn aûnh vaøo giaù caû

vaø khoái löôïng cung caàu coå phieáu, phaàn naøo cho thaáy thò tröôøng vaän ñoäng ngaøy

moät hieäu quaû hôn. TTCK ñang coù söï saøn loïc ngaøy moät chaët cheõ hôn, nhaát laø khi

boä phaän nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi tham gia thò tröôøng ngaøy moät ñoâng. Ñaây chính laø

moät löïc baåy ñeå doanh nghieäp luoân phaûi coá gaéng vaø noå löïc trong hoaït ñoäng vì teân

tuoåi vaø vò theá cuûa mình treân thò tröôøng.

Baûng 2.7: Tình hình thöïc hieän keá hoaïch kinh doanh 9 thaùng taïi moät soá CtyNY

Ñôn vò tính: tyû ñoàng

Maø CK

Luõy keá 9 thaùng naêm 2006

% so vôùi keá hoïach naêm 2006

Doanh thu

Doanh thu LNST

AGF

102.00%

121.00%

866.00 235.40

BBC

64.00%

76.00%

BBT

61.00%

26.86%

BPC

74.00%

BT6

105.00%

120.00%

CAN

59.00%

78.00%

CII

67.00%

97.00%

DPC

72.00%

84.00%

FPC

99.00%

57.00%

HAS

79.00%

100.00%

HTV

84.00%

112.00%

KDC

69.00%

97.00%

NKD

LNST 33.00 9.70 1.43 5.70 22.50 5.70 35.92 2.10 17.00 9.10 9.90 126.00 40.60

45.80 98.70 300.10 129.70 26.70 43.30 399.00 91.50 65.50 727.30 279.80

70.00%

102.00%

- 47 -

PNC

66.00%

65.00%

80.00%

170.00%

REE

3.40 171.60 7.90

48.00%

76.00%

RHC

93.80%

SAM

SFC

76.00%

155.00%

SHC

73.30%

66.00%

SSC

77.00%

68.00%

TMS

68.00%

81.00%

TNA

99.00%

TS4

57.00%

138.00%

TYA

107.00%

136.00%

128.40 623.10 25.00 892.00 475.50 53.00 111.40 92.00 185.10 84.90 999.00 4,762.00

6.10 2.60 22.50 12.10 4.10 4.30 67.50 570.00

75.00%

104.00%

VNM (Nguoàn : Taïp chí ñaàu tö chöùng khoaùn T10/2006)

2.2.2.2. Vai troø caùc CtyCP treân TTCK

Treân TTCK London, khoaûn 1/3 laø chöùng khoaùn coù laõi suaát (Cphuû phaùt haønh,

chöùng khoaùn nôï, cho vay vaø coå phieáu öu ñaõi do coâng ty phaùt haønh) coøn laïi 2/3 laø

coå phieáu thöôøng (voán coå ñoâng). Trong khi ñoù löôïng coå phieáu nieâm yeát treân TTCK

Vieät Nam hieän nay laø raát ít.

Töø naêm 2000 ñeán giöõa 2006, haønh trình nieâm yeát coå phieáu cuûa caùc CtyCP

thay ñoåi ñoàng boä theo chieàu höôùng taêng luõy keá, möùc ñoä taêng laø raát thaáp veà chuûng

- 48 -

loaïi vaø khoái löôïng, cuï theå

Baûng 2.8 : Dieãn bieán nieâm yeát coå phieáu töø naêm 2000 - 2006

Naêm

% taêng/ giaûm Soá loaïi coå phieáu

5 5 10 2 4 6 162 194 Khoái löôïng nieâm yeát 32.117.840 - 16.243.880 - 49,4 % 51.601.620 217,7 % 12.037.740 -76,7 % 21.585.311 79,3 % 58.163.824 169,5 % - - - Soá coå phieáu nieâm yeát tích luyõ 5 10 20 22 26 32 194 194

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 * Toång coäng Nguoàn : TTGDCK TpHCM

Keát quaû ñeán heát 6 thaùng ñaàu naêm 2006, khoái löôïng nieâm yeát ñaõ taêng leân ñeán

302,8% so vôùi naêm 2005. Trong caùc loaïi haøng hoaù nieâm yeát treân TTGDCK, thì

traùi phieáu chính phuû vaãn giöõ vai troø chuû ñaïo chieám 92,04% toång giaù trò nieâm yeát,

trong khi coå phieáu chæ chieám 7,44%. Toång giaù trò coå phieáu ñaït 4.254 tyû ñoàng,

töông ñöông 0,53% GDP, möùc voán hoaù TTCP ñaït treân 28.809 tyû ñoàng, töông

ñöông 3,5%GDP. Coøn tính caû giaù trò thò tröôøng cuûa traùi phieáu vaø chöùng chæ quyõ thì

toång giaù trò thò tröôøng môùi ñaït 57.219 tyû ñoàng. So saùnh vôùi muïc tieâu chieám 10-

15% GDP vaøo naêm 2010 theo ñeà xuaát cuûa chính phuû thì con soá naøy coøn raát thaáp.

Vaøo nhöõng thaùng cuoái naêm 2006 thò tröôøng coå phieáu gaàn nhö ñaûo loän vôùi

soá löôïng lôùn caùc coå phieáu leân saøn, taêng khoaûng khoaûng 162 coå phieáu, nhö nhöõng

phaân tích trong caùn caân cung caàu ôû phaàn treân. Söï bieán ñoäng trong quy moâ khoái

löôïng coå phieáu cuõng nhö möùc ñoä voán hoaù thò tröôøng laøm cho moïi döï ñoaùn cuûa

chính phuû trôû neân laïc haäu. Toång möùc voán hoaù toaøn boä thò tröôøng laø 220.000 tyû

ñoàng töông ñöông 13,8 tyû USD gaáp 48 laàn thôøi ñieåm thaùng 07/2005, vaø chieám

22,6% GDP trong khi döï ñònh cuûa Chính phuû chæ laø 10-15% GDP vaøo naêm 2010.

- 49 -

Vaø vôùi söï kieän naøy vai troø cuûa caùc CtyNY ñöôïc naâng leân ôû moät caáp baäc môùi, thò

tröôøng coå phieáu trôû thaønh moái quan taâm haøng ñaàu cuûa caùc nhaø ñaàu tö trong vaø

ngoaøi nöôùc, vaø ñang khôi daäy söï toø moø cuûa caùc taàng lôùp daân cö trong xaõ hoäi.

Beân caïnh ñoù laø laøn soùng taêng voán thoâng qua phaùt haønh coå phieáu boå sung

treân thò tröôøng nieâm yeát. Ñaây laø moät daáu hieäu khaû quan cho thaáy caùc CtyNY ñaõ

baét ñaàu taän duïng ñöôïc öu theá cuûa vieäc nieâm yeát vaøo chieán löôïc tìm voán cuûa mình.

Tuy khoâng taêng veà chuûng loaïi coå phieáu nhöng vieäc phaùt haønh boå sung ñaõ goùp

phaàn taêng khoái löôïng nieâm yeát, keùo theo taêng quy moâ cuûa thò tröôøng, ñoàng thôøi

cuõng goùp phaàn xoa dòu côn soát thieáu haøng cuûa TTCK thôøi gian qua.

Baûng 2.9 : Tình hình phaùt haønh coå phieáu boå sung ñeán 30/06/2006

Maõ CP Soá ñôït KLNY GTNY (tr.ñ)

Coâng ty

2.089 3.500 29.000 176.169 28.423 4.000 50.000 13.918 19.098 34.000 10.000 131.743 160.170 20.900 7.581 15.000 5.480 208.904 349.962 2.900.000 17.616.860 2.842.251 400.000 4.999.980 1.391.750 1.909.840 3.399.997 1.000.000 13.174.274 16.016.981 2.090.000 758.060 1.500.000 547.960 1 1 3 4 3 1 1 3 1 2 1 3 3 2 1 1 1 AGF DHA GIL GMD HAP HAS KDC KHA LAF NKD PNC REE SAM TMS TRI TS4 TYA

AGIFISH HOAAN GLIMEX GEMADEPT HAPACO HACISCO KINHDO KHAHOMEX LAFOOCO NORTHKINHDO PNC REE SACOM TRANSIMEX SAIGON TRIBECO SEAPRIEXCO No.4 TAYA VIETNAM

COÄNG 69.531.801 695.318

(Nguoàn: TTGDCK Tp.HCM, trích taïp chí chöùng khoaùn Vieät Nam soá thaùng

- 50 -

07/2006)

Tuy nguoàn cung coå phieáu ñaõ baét ñaàu coù xu höôùng taêng maïnh, nhöng neáu ñaùnh

giaù treân khía caïnh soá löôïng CtyNY so vôùi soá löôïng caùc DNNN ñöôïc CPH thì tyû leä

CtyNY/DNNN CPH töø naêm 2000 ñeán naêm 2005 cöïc thaáp, 32 CtyNY treân toång soá

gaàn 3000 DNNN CPH. Ngay caû ñeán naêm 2006, ñöôïc xem laø moät böùc phaù veà soá

löôïng caùc coâng ty tham gia nieâm yeát, thì tyû leä naøy cuõng chæ ñaït khoâng tôùi 5,68%.

Vì trong soá 194 CtyNY bao haøm caû caùc doanh nghieäp ÑTNN vaø CtyCP khoâng ra

ñôøi töø CPH.

Baûng 2.10 : Ñoái chieáu tieán trình CPH vaø thöïc hieän nieâm yeát

Naêm 2001 2003

200 5 2006*

1992 - 1999 376 2000 212 205 200 2 164 532 200 4 753 754 420

376 588 793 957 1489 3.416

caùc 5 10 20 22 2.24 2 26 2.99 6 32 194

0,85 1,26 2,08 1,48 1,15 1,07 5,68

Soá löôïng caùc DNNN CPH Soá löôïng caùc DNNN CPH luyõ keá Soá löôïng CTyNY leä Tyû CtyNY/DNNN CPH

(Nguoàn : Ban ÑM & PTDN , TTGDCK )

Qua söï taêng tröôûng veà quy moâ nieâm yeát vaø möùc ñoä giao dòch treân thò tröôøng thôøi

gian qua, coå phieáu caùc CtyCP ñaõ töøng böôùc khaúng ñònh vai troø trung taâm, moät vai troø

thuùc ñaåy söï phaùt trieån TTCK. Theá nhöng ñeán thôøi ñieåm naøy möùc ñoä hieän dieän cuûa coå

phieáu vaãn nhoû beù veà soá löôïng, coøn chaát löôïng vaãn ñang chôø moät söï saùt haïch cuûa thò

tröôøng sau söï gia nhaäp oà aït vöøa qua.

Nhìn chung söï phaùt trieån cuûa coå phieáu caùc CtyCP vaãn chöa töông xöùng vôùi vò

theá maø thò tröôøng ñaõ trao ban. Ngay caû ñeán nhöõng CtyNY ñang tieáp tuïc phaùt haønh

theâm coå phieáu ñeå taêng voán, thì phaàn ñoâng vieäc taêng voán naøy cuõng chöa thöïc söï

gaén vôùi muïc ñích kinh doanh roõ raøng, chieán löôïc ñaàu tö hieäu quaû. Maø ña phaàn

- 51 -

caùc coâng ty taêng voán ñeå taäp trung ñaàu tö vaøo xaây döïng cao oác, vaên phoøng treân cô

sôû lôïi theá veà baát ñoäng saûn khi CPH DNNN. Trong khi caùc doanh nghieäp chöa

thöïc söï ñuû thoâng tin cuõng nhö naêng löïc ñaùnh giaù nhöõng ruûi ro, bieán ñoäng cung caàu

treân thò tröôøng .

Toùm laïi, loä trình hoäi nhaäp ñang töøng böôùc boäc loä roõ caùc taùc ñoäng tích cöïc treân

thò tröôøng voán Vieät Nam, maø cuï theå nhaát laø TTCK. Haøng hoaù khoâng ngöøng taêng

tröôûng caû veà soá löôïng laãn chaát löôïng. Tuy nhieân, söï taêng tröôûng naøy vaãn coøn thaáp

so vôùi yeâu caàu cuûa hoäi nhaäp saép tôùi. Loä trình nieâm yeát cuûa caùc CtyCP caàn ñöôïc

thöïc hieän nhanh vaø maïnh hôn nöõa, treân moät phaïm vi roäng hôn.

NGUYEÂN NHAÂN CAÙC CTYCP CHÖA THAM GIA NHIEÀU VAØO

2.3. TTCK NIEÂM YEÁT

NGUYEÂN NHAÂN XUAÁT PHAÙT TÖØ BAÛN THAÂN NOÄI TAÏI CUÛA

2.3.1. CAÙC DNNN CPH (cid:190) Moät boä phaän lôùn DNNN ñöôïc CPH coù quy moâ vöøa vaø nhoû, kinh doanh thua loã,

ñieàu haønh vaø quaûn lyù yeáu keùm. Beân caïnh ñoù laø raát nhieàu CtyCP chöa coù thay ñoåi

tích cöïc, trong coâng taùc quaûn trò, tö duy vaø phöông phaùp quaûn lyù, taùc phong leà loái

laøm vieäc vaãn coøn theo kieåu DNNN. Ñoäi nguõ laõnh ñaïo ña phaàn ñeàu laø boä maùy

quaûn lyù cuõ, khoâng ñem laïi cho CtyCP moät khuoân maët môùi. Do vaäy duø thöïc hieän

CPH, caùc coâng ty naøy vaãn chöa thuyeát phuïc ñöôïc loøng tin cuûa coâng chuùng ñaàu tö,

keát quaû laø baùn ñaáu giaù coå phieáu ra coâng chuùng nhöng khoâng coù nhieàu nhaø ñaàu tö

quan taâm.

(cid:190) Caùc CtyCP khoâng coù nhu caàu veà voán. ÔÛ moät soá caùc CtyCP coù naêng löïc kinh

doanh yeáu, trình ñoä quaûn trò keùm, voán ít, trang thieát bò laïc haäu, hoï chæ hoaït ñoäng

caàm chöøng vaø troâng chôø vaøo söï baûo hoä cuûa nhaø nöôùc. Tình traïng naøy daãn ñeán

vieäc caùc coâng ty khoâng coù tieàm löïc cuõng nhö khaû naêng xaây döïng neân caùc döï aùn

ñaàu môùi, neân hoï khoâng coù nhu caàu huy ñoäng voán coâng khai, minh baïch qua

TTCK .

(cid:190) Veà maët nhaän thöùc, caùc coâng ty sau CPH, nhaát laø nhöng coâng ty coù coå phaàn

- 52 -

nhaø nöôùc chi phoái, vaãn chöa boû ñöôïc thoùi quen yû laïi, troâng chôø vaøo cô cheá ñöôïc

vay öu ñaõi töø nhaø nöôùc. Hoï chöa chuû ñoäng trong vieäc giaûi quyeát nguoàn voán, cuõng

khoâng caûm thaáy aùp löïc phaûi tìm ñeán TTCK vì moät nguoàn voán lôùn vaø oån ñònh, traùi

laïi hoï bò caêng thaúng vì quy ñònh phaûi coâng boá thoâng tin.

(cid:190) Ñoái vôùi vaán ñeà coâng boá thoâng tin vaø minh baïch taøi chính .

Veà taâm lyù, moät soá nhaø quaûn lyù doanh nghieäp lo laéng veà vieäc caùc bí quyeát kinh

doanh seõ bò loä khi thöïc hieän coâng boá coâng khai caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh

doanh treân TTCK, aùp löïc veà taêng tröôûng vaø chi traû coå töùc, aùp löïc veà quaûn trò

doanh nghieäp, baùo caùo kieåm toaùn ngaët ngheøo. Nhöõng ñieàu naøy laøm aûnh höôûng

ñeán vieäc hình thaønh vaø ra quyeát ñònh chieán löôïc cuûa coâng ty, caùc CtyNY seõ phaûi

phôi baøy thoâng tin veà mình trong khi caùc ñoái thuû kinh doanh laïi “aån naáp”. Caùc

nhaø quaûn lyù caûm nhaän ñöôïc söï baát coâng khi tham gia nieâm yeát thì phaûi coâng boá

thoâng tin trong khi caùc doanh nghieäp khoâng tha gia thì khoâng bò raøng buoäc veà vaán

ñeà naøy.Beân caïnh ñoù, coøn laø moái lo ngaïi veà nguy cô thaâu toùm, saùp nhaäp coâng ty

khi tham gia nieâm yeát treân TTCK.

Trình ñoä nguoàn nhaân löïc, ñaëc bieät laø ñoäi nguõ quaûn lyù coâng ty chöa ñaùp öùng

yeâu caàu cuûa moät CtyNY, thieáu kieán thöùc vaø thoâng tin veà chöùng khoaùn vaø TTCK.

(cid:190) Do moãi doanh nghieäp seõ coù nhöõng ñaëc tính rieâng, nhöõng chieán löôïc rieâng neân

vieäc nieâm yeát treân TTCK khoâng phaûi laø choïn löïa duy nhaát.

o Ngoaøi nguoàn voán töø TTCK, caùc CtyCP coù theå huy ñoäng voán theo caùc phöông

thöùc nhö vay ngaân haøng, thueâ taøi chính, huy ñoäng töø caùc quyõ ñaàu tö … Nhöõng

nguoàn voán naøy ñoâi khi ñöôïc öu ñaõi vôùi chi phí reû hôn töø nhaø nöôùc hay caùc toå chöùc

taøi chính trong vaø ngoaøi nöôùc, hay töø moái quan heä do baûn thaân coâng ty coù ñöôïc.

o Baûn thaân doanh nghieäp muoán söû duïng ñoøn baåy taøi chính (vay voán ngaân haøng –

- 53 -

taêng tyû troïng nôï treân toång taøi saûn ) nhaèm thuùc ñaåy hoaït ñoäng kinh doanh

o Doanh nghieäp chöa an taâm veà khaû naêng thaønh coâng cuûa ñôït phaùt haønh

thaáp, khoâng huy ñoäng ñuû soá voán yeâu caàu. Trong khi tham gia nieâm yeát doanh

nghieäp phaûi toán keùm chi phí nieâm yeát, chi phí kieåm toaùn.

(cid:190) Caùc coâng ty ñaõ CPH chöa coù heä thoáng quaûn trò toát, mang tính chuyeân moân cao

neân vieäc caäp nhaät vaø xöû lyù thoâng tin, döõ lieäu, soá lieäu quyeát toaùn coøn chaäm. Ñieàu

naøy daãn ñeán taâm lyù e ngaïi vaø laøm chaäm vieäc coâng boá thoâng tin.

(cid:190) Ñoái vôùi caùc coâng ty maø nhaø nöôùc giöõ coå phaàn chi phoái chöa ñuû ñieàu kieän ñeå

thöïc hieän nieâm yeát ( soá löôïng coå phieáu baùn ra ngoaøi, soá löôïng coå ñoâng beân ngoaøi

chöa ñuû theo quy ñònh).

NGUYEÂN NHAÂN TÖØ PHÍA CAÙC CÔ QUAN CHUÛ QUAÛN, CAÙC BOÄ

2.3.2. NGAØNH ÑÒA PHÖÔNG (cid:190) ÔÛ goùc ñoä nhaø nöôùc, vieäc CPH caùc DNNN laø höôùng tôùi ñoåi môùi boä maùy, cô caáu

quaûn trò vaø sôû höõu cuûa doanh nghieäp. Nhöng ôû caáp ñoä cuûa cô quan chuû quaûn, vieäc

tieán haønh CPH caùc doanh nghieäp thuoäc quyeàn quaûn lyù seõ ít nhieàu aûnh höôûng ñeán

quyeàn lôïi cuûa hoï. Do vaäy daãn ñeán tình traïng caùc cô quan chuû quaûn thöïc hieän CPH

chæ ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï theo chæ tieâu, keá hoaïch ñöôïc giao, nhaèm ñaït ñöôïc

thaønh tích trong nhieäm vuï veà CPH DNNN. Ña phaàn caùc cô quan chuû quaûn khoâng

muoán maát quyeàn lôïi cuûa mình töø caùc DNNN neân hoï thích hình thöùc CPH maø nhaø

nöôùc vaãn giöõ coå phaàn chi phoái vaø ñöông nhieân khoâng thích vieäc phaûi nieâm yeát

treân TTCK.

(cid:190) Beân caïnh ñoù khi caùc DNNN CPH baùn bôùt coå phaàn, tham gia nieâm yeát hay

ñaêng kyù giao dòch, caùc cô quan chuû quaûn seõ bò maát maùt aûnh höôûng quyeàn lôïi, söï

chi phoái cuûa mình ñoái vôùi doanh nghieäp. Ñaây laø moät raøo caûn taâm lyù (vaø lôïi ích)

khoâng deã vöôït qua.

(cid:190) Moät soá doanh nghieäp thuoäc cô quan chuû quaûn coù coâng taùc chuyeân moân khoâng

thuoäc veà kinh teá, hoï phaûi lo cho coâng taùc chuyeân moân neân khoâng ñuû thoøi gian ñeå

- 54 -

nghieân cöùu löïa choïn vaø quyeát ñònh coù neân nieâm yeát hay khoâng, vaø coù baùn bôùt coå

phaàn hay khoâng . Moät soá caùc doanh nghieäp thuoäc dieän phaûi nieâm yeát, song do

phaûi chôø ñôïi söï chæ ñaïo töø caùc Tcty naém coå phaàn chi phoái, trong khi caùc Boä ngaønh

laïi chaäm ñöa ra yù kieán chæ ñaïo cuï theå. Cuï theå nhö tröôøng hôïp cuûa CtyCP in vaø

bao bì Myõ Chaâu thuoäc Tcty rau quaû hay Cty Boät Giaët NET thuoäc Tcty hoaù chaát…

(cid:190) Soá löôïng caùc CtyCP maø nhaø nöôùc giöõ coå phaàn chi phoái coøn quaù cao (gaàn 40%

trong soá hôn 3000 DNNN CPH). Ñieàu naøy moät maët taïo cho caùc cô quan chuû quaûn

tieáp tuïc chi phoái doanh nghieäp vaø ñöông nhieân hoï khoâng muoán nieâm yeát vì phaûi

coâng khai, minh baïch taøi chính, ñe doïa ñeán quyeàn lôïi cuûa hoï. Maët khaùc taïo ra

taâm lyù lo ngaïi ôû caùc nhaø ñaàu tö chieán löôïc, laøm giaûm tính thanh khoaûn cuûa coå

phieáu, khoâng thu huùt ñöôïc hoï tham gia quaûn lyù, nhöõng ngöôøi coù khaû naêng ñeå taïo

moät söùc soáng môùi cho doanh nghieäp .

(cid:190) Do nieâm yeát coå phieáu laø coâng vieäc môùi meû ñoøi hoûi nhieàu thôøi gian vaø söï am

hieåu taän töôøng veà chöùng khoaùn vaø TTCK, neân caùc Boä, ngaønh vaø ñòa phöông chöa

coù keá hoaïch vaø nhöõng trieån khai, maïnh meõ vaø kieân quyeát.

2.3.3. DO CÔ CHEÁ CHÍNH SAÙCH VEÀ GAÉN CPH DNNN VÔÙI NIEÂM YEÁT (cid:153) Theo baùo caùo cuûa Ban chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån doanh nghieäp , Vieät Nam

tieán haønh CPH theo 3 hình thöùc vôùi tyû troïng :

o Baùn moät phaàn voán nhaø nöôùc keát hôïp phaùt haønh theâm coå phieáu : 43,4%.

o Baùn moät phaàn voán nhaø nöôùc hieän coù taïi DN : 26%

o Baùn toaøn boä voán nhaø nöôùc taïi DN : 15,5%

o Giöõ nguyeân voán nhaø nöôùc vaø phaùt haønh theâm coå phieáu : 15,1%

Vaø thöïc teá trong 3000 DNNN ñaõ CPH :

o CtyCP khoâng coù coå phaàn nhaø nöôùc : 30%

o CtyCP nhaø nöôùc coù coå phaàn khoâng chi phoái : 29%

o CtyCP giöõ coå phaàn chi phoái : treân 51%

(cid:153) Do vieäc thöïc hieän coå phaàn hoaù khoâng trieät ñeå, nghóa laø raát nhieàu caùc DNNN

- 55 -

tieán haønh CPH theo kieåu hình thöùc môùi noäi dung cuõ, neân caû tröôùc vaø sau coå phaàn

hoaù tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp khoâng coù chuyeån bieán nhieàu, nhaát ñoái

vôùi nhöõng doanh nghieäp coù thöïc traïng taøi chính khoâng laønh maïnh. Vieäc nieâm yeát

gaén vôùi yeâu caàu kieåm toaùn ñoäc laäp laø ñieàu maø doanh nghieäp naøy khoâng muoán

ñöông ñaàu.

(cid:153) Cô cheá CPH gaén vôùi nieâm yeát treân TTCK môùi döøng laïi ôû khaâu ñöa DNNN

CPH ra baùn coå phaàn laàn ñaàu ôû TTGDCK. Coøn khaâu ñöa coå phieáu leân nieâm yeát thì

nhaø nöôùc chöa coù cô cheá raøng buoäc.

(cid:153) Ñoái vôùi caùc coâng ty toå chöùc ñaáu giaù coâng khai treân thò tröôøng tính ñaïi chuùng

cuõng coøn thaáp. Nhieàu coâng ty thöïc hieän toå chöùc baùn ñaáu giaù coå phaàn nhöng khoâng

ñaûm baûo phaùt haønh ra coâng chuùng maø chæ giôùi haïn trong moät vaøi toå chöùc caù nhaân.

Tình traïng naøy daãn ñeán soá löôïng coå ñoâng cuûa caùc coâng ty khoâng ñaùp öùng ñöôïc

caùc ñieàu kieän tham gia nieâm yeát.

(cid:153) Ñoái vôùi chính saùch öu ñaõi thueá cho caùc CtyNY, vaãn toàn taïi moät söï baát caân

xöùng trong yeâu caàu coâng boá thoâng tin ñoái vaø ñöôïc höôûng chính saùch öu ñaõi thueá.

Vieäc coâng boá thoâng tin, minh baïch, coâng khai taøi chính chöa ñöôïc thöïc hieän ñuùng,

vaø ñaày ñuû ôû toaøn boä caùc coâng ty. Trong khi chính saùch öu ñaõi thueá vaãn ñöôïc aùp

duïng roäng raõi.

(cid:153) Nhaø nöôùc chöa coù nhöõng chính saùch thöïc söï haáp daãn, chöa coù söï khuyeán khích

maïnh meõ ñoái vôùi caùc CtyCP thuoäc dieän nieâm yeát, ñeå hoï vöôït qua taâm lyù e ngaïi bò

saùp nhaäp hay lo laéng thieáu vaéng nhöõng nhaø ñaàu tö lôùn.

2.3.4. DO CAÙC YEÁU TOÁ KHAÙC 2.3.4.1. Do nhöõng quy ñònh cuûa nhaø nöôùc

(cid:190) Heä thoáng phaùp luaät coøn nhöõng khe hôû vaø thieáu tính thoáng nhaát ñoàng boä, vaø

bình ñaúng nhö :

Caùc CtyCP khoâng leân saøn nieâm yeát thì khoâng bò raøng buoäc baèng caùc cheá taøi

cuï theå veà vaán ñeà coâng khai thoâng tin. Ñieàu naøy voâ hình chung taïo ra moät theá

- 56 -

caïnh tranh baát bình ñaúng giöõa caùc CtyCP nieâm yeát vaø CtyCP khoâng nieâm yeát.

Caùc quy ñònh ñoái vôùi hoaït ñoäng phaùt haønh chöùng khoaùn khoâng aùp duïng bình

ñaúng cho caùc ñoái töôïng. Vaãn toàn taïi nhöõng coâng ty phaùt haønh ñaïi chuùng maø

khoâng bò quaûn lyù, khoâng phaûi coâng khai thoâng tin, khoâng phaûi aùp duïng caùch thöùc

quaûn trò coâng ty theo chuaån. Vaø ñaõ laø coâng ty ñaïi chuùng thì luoân coù theå huy ñoäng

voán maø khoâng nhaát thieát phaûi nieâm yeát treân TTCK. Chính ñieàu naøy laøm cho vieäc

nieâm yeát vaø giao dòch treân TTCK keùm phaàn haáp daãn.

(cid:190) Caùc quy ñònh phaùp luaät veà phaùt haønh vaø nieâm yeát chöùng khoaùn vaãn chöa thöïc

phuø hôïp, linh hoaït cuõng nhö chöa taïo ñöôïc thuaän lôïi cho caùc coâng ty phaùt haønh,

nieâm yeát vaø giao dòch. Chaúng haïn ,

Thuû tuïc vaø hoà sô nieâm yeát bò keùo daøi do khaâu chuaån bò hoà sô chöa ñaày ñuû,

phaûi boå sung, söûa ñoåi nhieàu laàn. Quy ñònh taêng voán chæ ñöôc thöïc hieän sau 1 naêm

keå töø ngaøy CPH.

Caùc quy ñònh nieâm yeát cuûa TTCK Vieät Nam coøn khaù ñôn giaûn, chi goàm nhöõng

quy ñònh nieâm yeát cô baûn daønh cho traùi phieáu vaø coå phieáu, chöa ñi vaøo chi tieát

nhö nhöõng nöôùc trong khu vöïc. Ví duï nhö Haøn Quoác, quy ñònh nieâm yeát raát coi

troïng vieäc phaân taùn sôû höõu vaø baûo veä lôïi ích cuûa caùc coå ñoâng thieåu soá; quy ñònh

veà coâng boá thoâng tin ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ gaén vôùi moät heä thoáng xöû lyù vi phaïm

vaø caùc thoâng leä giaùm saùt nghieâm ngaët; khi ñaùnh giaù tö caùch nieâm yeát, xem xeùt

ñeán caùc yeâu caàu ñònh tính nhö tính lieân tuïc trong quaûn lyù kinh doanh vaø vieäc xaây

döïng heä thoâng coâng boá thoâng tin.Trong khi Vieät Nam ít quan taâm ñeán vieäc taäp

trung sôû höõu cuõng nhö chöa ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà treân moät caùch ñaày ñuû.

2.3.4.2. Söï haáp daãn cuûa thò tröôøng OTC

So vôùi thò tröôøng nieâm yeát chính thöùc thì thò tröôøng OTC ra ñôøi raát sôùm, töø

naêm 1997, döôùi hình thöùc chôï ñen vaø khaù laø quen thuoäc vôùi giôùi ñaàu tö chöùng

- 57 -

khoaùn. Cho ñeán nay, thò tröôøng OTC giao dòch vôùi toång soá voán lôùn gaáp haøng chuïc

laàn thò tröôøng coå phieáu nieâm yeát. Vaø OTC ñöôïc xem nhö phaàn chìm cuûa TTCK,

naèm ngoaøi taàm cuûa caùc cô quan quaûn lyù .

Theo baùo caùo cuûa coâng ty Merrill Lynch thì tính thanh khoaûn cuûa thò tröôøng

OTC cao hôn thò tröôøng nieâm yeát 6 - 7 laàn. Hoaït ñoäng giao dòch coå phieáu treân thò

tröôøng töï do dieãn ra soâi ñoäng vaø haáp daãn hôn nhôø tính deã daøng thuaän tieän. Caùc coå

ñoâng muoán mua baùn, chuyeån nhöôïng chæ caàn thoûa thuaän vaø traû tieàn tröïc tieáp vôùi

nhau. Trong khi neáu coâng ty nieâm yeát thì vieäc mua baùn phaûi ñaêng kyù löu kyù, sau

moät thôøi gian quy ñònh môùi hoaøn taát giao dòch. Caùc coå ñoâng do chöa quen vôùi caùc

giao dòch taøi chính chuyeân nghieäp, neân hoï khaù e ngaïi caùch thöùc giao dòch naøy.

Trong nghieân cöùu coâng boá vaøo T09/2006, HSBC cuõng nhaän ñònh soá löôïng coå

phieáu ôû daïng “blue chip”, coù tính thanh khoaûn cao ñöôïc giao dòch treân thò tröôøng

OTC cao hôn nhieàu so vôùi saøn nieâm yeát. Theo soá lieäu cuûa SSI, hieän coù gaàn 40

loaïi coå phieáu ñöôïc giao dòch thöôøng xuyeân treân thò tröôøng OTC, vôùi toång giaù trò

voán hoaù ñaït 3,9 tyû USD trong khi toaøn thò tröôøng nieâm yeát coù toång giaù trò voán hoaù

laø 3 tyû USD.

Maëc duø hoaït ñoäng khaù soâi noåi, nhöng thò tröôøng OTC vôùi ñoä tin caäy khoâng

cao, haøm chöa nhieàu ruûi ro trong giao dòch, giaù caû mua baùn khoâng theo quy luaät,

coù theå vöôït quaù cao hay tuït xuoáng quaù thaáp so vôùi giaù trò thöïc daãn ñeán thieät haïi

cho caû ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn. Hôn nöõa treân thò tröôøng naøy ngöôøi mua, ngöôøi

baùn khoù gaëp nhau. Do vaäy, chæ neân coi thò tröôøng OTC laø moät böôùc ñeäm, moät giai

ñoaïn ñeå caùc coâng ty taäp dôït tröôùc khi leân saøn nieâm yeát.

2.3.4.3. Hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty chöùng khoaùn

Trong cô cheá vaän haønh cuûa TTCK, caùc CtyCK giöõ vai troø laøm chaát xuùc taùc

thieát yeáu cho TTCK phaùt trieån. Tuy nhieân, hoaït ñoäng tö vaán phaùt haønh chöùng

khoaùn laàn ñaàu ra coâng chuùng, vaø tö vaán phaùt haønh/nieâm yeát thôøi gian qua coøn raát

- 58 -

nhieàu haïn cheá.

Caùc CtyCK thöïc hieän giaûi quyeát thuû tuïc, hoà sô caáp pheùp nieâm yeát thöôøng maát

nhieàu thôøi gian. Moät phaàn do thieáu söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa caùc CtyCK vôùi

nhau, vaø giöõa CtyCK vôi UBCKNN. Phaàn khaùc do moät soá quy ñònh phaùp luaät coøn

chöa phuø hôïp vôùi thöïc teá, laïi thieáu nhöõng höôùng daãn roõ raøng veà cheá ñoä chính

saùch cho caùc CtyCK .

Caùc CtyCK chöa coù nhöõng ñaàu tö toát veà thôøi gian, con ngöôøi cuõng nhö taøi

chính, haï taàng thoaõ ñaùng. Khaâu chuaån bò hoà sô chöa ñaày ñuû, thieáu tính chuyeân

nghieäp neân maát thôøi gian boå sung, söûa ñoåi, caùc baùo caùo taøi chính cuõng ñöôïc kieåm

tra chöa nghieâm ngaët.

Beân caïnh ñoù coâng taùc quaûng baù, tuyeân truyeàn, tieáp thò vaø thaùi ñoä toân troïng

khaùch haøng chöa ñöôïc caùc CtyCK quan taâm ñuùng möùc.

2.3.4.4. Cheá ñoä keá toaùn kieåm toaùn

Töø naêm 2000, Vieät Nam ñaõ ban haønh vaø coâng boá 22 chuaån möïc keá toaùn(VAS)

vaø 33 chuaån möïc kieåm toaùn (VSA). Tuy coøn caàn raát nhieàu boå sung, caûi tieán, song

nhöõng chuaån möïc naøy ñöôïc ñaùnh giaù laø theo xu höôùng caùc chuaån möïc quoác teá .

Tuy nhieân, vieäc aùp duïng caùc chuaån möïc keá toaùn vaø thöïc hieän coâng taùc kieåm

toaùn taïi caùc coâng ty sau coå phaàn hoaù coøn raát haïn cheá, nguyeân nhaân laø do :

o Baûn thaân caùc CtyCp sau CPH vaãn chöa coù thaùi ñoä quan taâm ñuùng möùc, ñoái

coâng taùc keá toaùn, kieåm toaùn. Caùc coâng ty chöa ñaùnh giaù ñuùng vai troø cuûa coâng taùc

keá toaùn, kieåm toaùn laø nhaân toá khaùch quan cô baûn taùc ñoäng ñeán chaát löôïng thoâng

tin taøi chính cuûa coâng ty.

o Vieäc coå phaàn hoaù taïo neân moät söï chuyeån ñoåi haïch toaùn, moät soá coâng ty chöa

hoaøn toaøn thích nghi vôùi caùc chuaån möïc môùi ban haønh trong thöïc hieän caùc nghieäp

vuï keá toaùn. Quaù trình xöû lyù soá lieäu vaø ñaøo taïo nhaân vieân maát nhieàu thôøi gian.

o Coâng taùc kieåm toaùn chöa thöïc thi nghieâm tuùc, vaø chaát löôïng kieåm toaùn cuõng

- 59 -

chöa cao.

o Vaãn coøn toàn taïi söï nhaäp nhaèng giöõa heä thoáng keá toaùn cuõ vaø môùi

Ñaây cuõng laø moät trong soá nhöõng nguyeân nhaân gaây trôû ngaïi cho quaù trình keát

soá lieäu thöïc hieän CPH, tham gia nieâm yeát vaø laøm chaäm treã vieäc cung caáp thoâng

tin taøi chính treân TTCK cuûa caùc coâng ty .

Vôùi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, khi ñaàu tö vaøo thò tröôøng Vieät Nam, ñaëc bieät

laø TTCK, hoï raát muoán bieát thoâng tin chính xaùc veà tình hình taøi chính cuûa doanh

nghieäp, nhöng löôïng thoâng tin bò haïn cheá veà caû chaát löôïng laãn soá löôïng do yeáu

keùm trong coâng taùc keá toaùn, caùc thoâng tin khoâng töông xöùng vôùi chuaån quoác teá .

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2

Qua phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng caùc CtyCP sau coå phaàn hoùa cuõng nhö thöïc

traïng caùc CtyCP tham gia nieâm yeát thôøi gian qua, coù theå thaáy cuøng vôùi söï lôùn leân

cuûa TTCK, caùc coâng ty ñaõ coù nhöõng böôùc tieán nhaát ñònh trong hoaït ñoäng kinh

doanh vaø baét ñaàu quen daàn vôùi TTCK. Tuy nhieân, moät thöïc traïng ñaùng buoàn laø soá

löôïng caùc coâng ty tham gia nieâm yeát chính thöùc chæ chieám moät tyû leä nhoû trong

toång soá caùc DNNN ñöôïc CPH, duø ñaây laø moät phöông thöùc hoaït ñoäng hieäu quaû.

Nguyeân nhaân baét nguoàn töø : caùc cô quan chuû quaûn vaø baûn thaân caùc doanh nghieäp

chöa muoán thöïc hieän nieâm yeát; do haïn cheá veà voán, soá löôïng coå ñoâng vaø hieäu quaû

hoaït ñoäng maø moät boä phaàn caùc CtyCP khoâng ñuû ñieàu kieän nieâm yeát; do cô cheá

chính saùch, quy ñònh thöïc hieän CPH vaø nieâm yeát coå phieáu coøn nhieàu baát caäp; do

caùc taùc ñoäng cuûa thò tröôøng OTC, söï yeáu keùm trong hoaït ñoäng cuûa caùc CtyCK …

Töø nhöõng phaân tích ñieåm maïnh, ñieåm yeáu cuûa caùc CtyCP trong chöông hai, böôùc

sang chöông ba luaän vaên ñöa ra cô sôû vaø caùc giaûi phaùp nhaèm thöïc hieän chieán löôïc

- 60 -

phaùt trieån chöùng khoaùn voán cuûa caùc CtyCP.

CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN CUÛA CAÙC CTY GIAI ÑOAÏN HAÄU COÅ PHAÀN HOAÙ

3.1. CÔ SÔÛ ÑEÀ XUAÁT GIAÛI PHAÙP

3.1.1. ÑÒNH HÖÔÙNG THÖÏC HIEÄN LOÄ TRÌNH NIEÂM YEÁT CUÛA CAÙC CTYCP

SAU CPH

(cid:190) Troïng taâm cuûa coâng cuoäc caûi caùch DNNN phaûi nhaèm vaøo vieäc CPH vaø höôùng

ñeán môû roäng thò tröôøng coå phieáu vaø taïo cô sôû cho phaùt trieån TTCK, phaùt trieån thò

tröôøng voán. Ñaây phaûi laø moät trong nhöõng muïc tieâu quan troïng nhaát cuûa vieäc coå

phaàn hoaù .

(cid:190) Quaù trình CPH DNNN gaén vôùi nieâm yeát, theo tinh thaàn chæ ñaïo cuûa Ñaïi hoäi

IX, caàn môû roäng hôn caùc ñoái töôïng CPH, caùc DNNN quy moâ lôùn, keå caû caùc

TctyNN. Toång coâng ty vaø taäp ñoaøn kinh teá khoâng nhaát thieát phaûi coù nhaø nöôùc

naém giöõ 100% voán hoaëc tyû leä coå phaàn chi phoái.

(cid:190) Quaù trình ñöa caùc CtyCP tham gia nieâm yeát phaûi toân troïng caùc quy luaät,

nguyeân taéc cuûa thò tröôøng, nhaát laø quy luaät cuûa TTCK. Ñoàng thôøi phaûi caên cöù

treân thöïc traïng khaû naêng cuûa doanh nghieäp .

(cid:190) Quaù trình ñöa caùc CtyCP tham gia nieâm yeát thöïc hieän theo höôùng töï nguyeän,

haïn cheá toái ña caùc bieän phaùp mang tính chaát haønh chính.

(cid:190) Quaù trình ñöa caùc CtyCP tham gia nieâm yeát caàn coù söï löïa choïn tröôùc maét

nhöõng doanh nghieäp maïnh, coå phieáu haáp daãn ñoùng vai troø ñaàu taøu laøm nhieäm vuï

daãn daét thò TTCK phaûi coù truï coät laø caùc coâng ty lôùn, caùc Tcty, caùc taäp ñoaøn kinh

teá

(cid:190) Höôùng ñeán thöïc hieän muïc tieâu ñeán naêm 2010 quy moâ TTCK taäp trung seõ

chieám tyû troïng cao so vôùi GDP vaø giai ñoaïn 2006-1010 ñaåy maïnh quaù trình CPH

gaén vôùi nieâm yeát, duy trì toác ñoä taêng tröôûng giaù trò voán hoaù thò tröôøng naêm sau

- 61 -

taêng hôn naêm tröôùc töø 1,5 laàn ñeán 2 laàn.

CAÙC TAÙC ÑOÄNG NGOAÏI LÖÏC TAÏO SÖÙC EÙP LEÂN VIEÄC NIEÂM

3.1.2. YEÁT TREÂN TTCK CUÛA CAÙC CTYCP 3.1.2.1. Taùc ñoäng cuûa hoäi nhaäp

Naèm trong khuoân khoå cuûa töï do hoùa thò tröôøng voán, vieäc môû cöûa thò tröôøng coå

phieáu Vieät Nam laø ñieàu taát yeáu nhaèm khôi thoâng doøng chaûy, taïo moät ñieåm ñeán

môùi meû vaø haáp daãn cho caùc luoàng tieàn quoác teá. Tieán trình naøy höùa heïn cung caáp

cho caùc doanh nghieäp cô hoäi löïa choïn treân thò tröôøng taøi chính moät nguoàn voán

thích hôïp cho chieán löôïc phaùt trieån cuûa mình. Trong ñoù, nguoàn voán huy ñoäng töø

thò tröôøng coå phieáu thoâng qua nieâm yeát ñang toû ra khaù hieäu quaû trong boái caûnh

kinh teá taêng tröôûng cuûa Vieät Nam hieän nay

(cid:190) Caùc ñieàu khoaûn cam keát môû cöûa thò tröôøng taøi chính cuûa WTO

Ngay khi Vieät Nam gia nhaäp WTO, caùc coâng ty chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi seõ coù

theå thaønh laäp caùc lieân doanh vôùi 49% voán sôû höõu nöôùc ngoaøi. Cho pheùp caùc coâng

ty chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi môû vaên phoøng ñaïi dieän.

Veà vieäc goùp voán thoâng qua mua coå phieáu, ta cho pheùp caùc toå chöùc vaø caù nhaân

nöôùc ngoaøi ñöôïc mua coå phaàn trong caùc doanh nghieäp Vieät Nam nhöng tyû leä phaûi

phuø hôïp vôùi möùc môû cöûa thò tröôøng ngaønh ñoù. Rieâng ngaønh ngaân haøng thì toång

voán sôû höõu do caùc toå chöùc vaø caù nhaân nöôùc ngoaøi naém giöõ trong moät ngaân haøng

lieân doanh khoâng ñöôïc vöôït quaù 30% toång soá voán ñaêng kyù cuûa ngaân haøng, tröø caùc

tröôøng hôïp ngoaïi leä.

Sau 5 naêm, caùc coâng ty cung öùng dòch vuï chöùng khoaùn 100% voán chuû sôû höõu

nöôùc ngoaøi seõ ñöôïc pheùp thaønh laäp taïi Vieät Nam. Ngoaøi ra caùc chi nhaùnh cuûa caùc

coâng ty nöôùc ngoaøi cuõng ñöôïc pheùp hoaït doäng kinh doanh treân moät soá lónh vöïc

nhö cung caáp dòch vuï quaûn lyù taøi saûn vaø caùc dòch vuï thanh toaùn buø tröø .

Caùc coâng ty nöôùc ngoaøi thaønh laäp taïi Vieät nam seõ ñöôïc söï ñoái ñaõi quoác gia,

treân taát caû caùc khu vöïc dòch vuï taøi chính thöù caáp.

- 62 -

Taùc ñoäng thuaän lôïi

Tham gia vaøo WTO, uy theá vaø vò theá cuûa TTCK Vieät Nam ñöôïc naâng cao hôn

treân tröôøng quoác teá, ñieàu naøy môû ra moät loái ñi môùi cho coå phieáu Vieät Nam tieáp

caän vôùi thò tröôøng taøi chính theá giôùi.

Söï lieân keát giöõa caùc TTCK nhoû nhaèm ñaûm baûo söï toàn taïi vaø caïnh tranh trong

hoäi nhaäp, khoâng chæ tieáp theâm söùc cho TTCK Vieät Nam môùi noåi maø coøn môû roäng

thò tröôøng töông lai cho coå phieáu cuûa caùc CtyCP. Do ñoù xu höôùng hôïp taùc khu vöïc

veà TTCK laø ñieàu maø chuùng ta phaûi thöïc hieän. Minh chöùng khaû quan qua moái lieân

keát TTCK Vieät Nam – Singapore vöøa qua.

Söï caïnh tranh vaø nhöõng raøng buoäc cuûa tieán trình hoäi nhaäp seõ thuùc ñaåy nhaø

nöôùc phaûi nhanh choùng caûi caùch theå cheá, hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät vaø naâng

cao naêng löïc cuûa caùc cô quan quaûn lyù taøi chính. Caùc coâng ty cuõng phaûi nhanh

choùng phaûi hoaøn thieän phöông thöùc kinh doanh, moâ hình quaûn trò vaø tö duy môùi,

toân troïng caùc nguyeân taéc cuûa hoäi nhaäp.

Taùc ñoäng ruûi ro

Vieäc môû cöûa seõ laøm gia taêng ruûi ro thò tröôøng do chòu aûnh höôûng maïnh cuûa

caùc taùc ñoäng töø thò tröôøng khu vöïc vaø theá giôùi trong khi ñoù khaû naêng ñieàu haønh

thöïc hieän caùc chính saùch vaø giaùm saùt cuûa caùc cô quan quaûn lyù coøn haïn cheá.

Roõ raøng khi moät thò tröôøng ñaàu tö coâ laäp xaûy ra bieán ñoäng trong nöôùc, nhaø ñaàu

tö nöôùc ngoaøi khoù chuyeån voán ra ngoaøi vaø ngöôïc laïi nhöõng bieán coá lôùn trong khu

vöïc vaø theá giôùi cuõng khoâng taùc ñoäng maïnh ñeán thò tröôøng trong nöôùc. Ñieàu naøy

minh chöùng raát roõ qua söï ít bieán ñoäng cuûa Vieät Nam so vôùi caùc nöôùc trong cuoäc

khuûng hoaûng taøi chính naêm 1997.

Ñeán vôùi tieán trình töï do hoaù taøi chính, TTCK cuõng nhö caùc CtyCP ñeàu coù xuaát

phaùt ñieåm thaáp so vôùi caùc taäp ñoaøn, toå chöùc, nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, xeùt treân caùc

- 63 -

khía caïnh : Voán, taùc phong vaø tö duy kinh teá, khaû naêng phaùn ñoaùn vaø döï baùo,

ñieàu kieän haï taàng taøi chính … Nhö vaäy caùc ruûi ro nhö ruûi ro bò thoân tính, ruûi ro

caïnh tranh thò tröôøng laø khoâng theå traùnh khoûi.

3.1.2.2. Söùc eùp taêng caàu coå phieáu nieâm yeát treân TTCK VN thôøi gian tôùi

Vôùi hôn 5 naêm tuoåi ñôøi, TTCK Vieät Nam vaãn coøn khaù non treû, quy moâ nhoû,

möùc giao dòch thaáp vaø coøn raát nhieàu raøo caûn ñoái vôùi nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Tuy

nhieân vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa Vieät Nam trong caùc naêm qua, ñaët bieät sau khi tham

gia WTO, caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc ñeàu toû ra raát khaû quan veà trieån

voïng phaùt trieån cuûa thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam thoâng qua moät soá caùc nhaän

ñònh nhö :

o Vieät Nam laø moät neàn kinh teá môùi noåi vôùi : GDP taêng tröôûng oån ñònh ôû möùc 7

– 8% trong 5 naêm qua, ñöôïc xem laø cao nhaát vaø khaù beàn vöõng ôû Chaâu AÙ ; ñaàu tö

tröïc tieáp nöôùc ngoaøi lieân tuïc gia taêng.

o Chính saùch phaùt trieån cuûa Vieät Nam gaén vôùi 5 vaán ñeà : phaùt trieån khu vöïc tö

nhaân, thu huùt ñaàu tö FDI, CPH coâng ty nhaø nöôùc, trôû thaønh thaønh vieân cuûa WTO,

phaùt trieån cô sôû haï taàng. Moät söï phaùt trieån ñoàng boä cuûa caùc chính saùch treân seõ taïo

taêng tröôûng vaø ña daïng hoùa caùc keânh huy ñoäng voán laøm thò tröôøng nieâm yeát phaùt

trieån veà quy moâ laãn chaát löôïng.

o Chöông trình CPH ñaõ, ñang vaø seõ ñöôïc trieån khai maïnh meõ theo höôùng môû

roäng caû veà chieàu roäng laãn chieàu saâu. Ñaàu tö chöùng khoaùn höùa heïn nhöõng cô hoäi

thu lôïi tröïc tieáp töø coå phieáu toàn taïi caû treân thò tröôøng OTC vaø thò tröôøng nieâm yeát.

Merrill Lynch cuõng cung caáp nhöõng thoâng tin veà keát quaû thaêm doø chung treân

toaøn caàu veà thò tröôøng Vieät Nam nhö sau :

+ YÙ kieán neân mua chöùng khoaùn : 44,76%

+ YÙ kieán trung laäp : 47,97%

- 64 -

+ YÙ kieán baùn chöùng khoaùn : 7,27 %

Vaø theo soá lieäu töø HSBC, chæ soá P/E (thò giaù treân thu nhaäp) cuûa thò tröôøng

nieâm yeát khoaûng 22,1 laàn trong naêm 2005 vaø 16,1 cho 4 quyù gaàn ñaây, cao hôn

möùc bình quaân 14,3 laàn cuûa Chaâu AÙ (tröø Nhaät Baûn) vaø töông ñöông vôùi thò tröôøng

Aán Ñoä 21,8 laàn.

Vaø cuõng theo nhaän ñònh cuûa ngaân haøng HSBC thì toác ñoä taêng tröôûng kinh teá

cao laø yeáu toá haøng ñaàu trong vieäc taïo ra nhöõng cô hoäi ñaàu tö haáp daãn. Vaø döï baùo

“toång thò voán cuûa caùc chöùng khoaùn coù khaû naêng giao dòch leân tôùi 9 tyû USD vaø

caùnh cöûa thò tröôøng ñaõ ñöôïc môû cho ngöôøi nöôùc ngoaøi”

Döï baùo trong thôøi gian tôùi, doøng voán trong nöôùc vaø doøng voán di cö cuûa nöôùc

ngoaøi vaøo thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam ngaøy moät nhieàu taïo neân moät saân chôi

phong phuù hôn vôùi trieån voïng daøi haïn…Trong khi ñoù löôïng haøng hoùa cung öùng cho

nhu caàu treân coøn raát haïn cheá, soá coâng ty FDI chuyeån ñoåi thaønh CtyCP tham gia

nieâm yeát laø raát ít, caùc CtyCP coù voán trong nöôùc töï tham gia nieâm yeát laø haàu nhö

khoâng coù, vieäc taêng cung haøng hoùa cho TTCK saép tôùi chæ troâng chôø vaøo nguoàn

haøng coå phieáu cuûa caùc coâng ty nhaø nöôùc CPH. Nhö vaäy, chieán löôïc phaùt trieån

chöùng khoaùn voán cuûa caùc CtyCP sau CPH laø taát yeáu vaø caàn ñöôïc nhanh choùng

trieån khai.

3.1.2.3. Chuû tröông, chính saùch vaø phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc taïo thuaän lôïi cho

vieäc nieâm yeát

(cid:190) Ñoái vôùi tieán trình CPH, caùc chính saùch ñang coù chuyeån bieán tích cöïc , cuï theå

CPH ñöôïc môû roäng tieán haønh treân haàu heát caùc ngaønh, lónh vöïc, ôû caû o

nhöõng doanh nghieäp laøm aên coù laõi, quy moâ lôùn trong caùc ngaønh kinh teá quan

troïng nhö ñieän löïc, xi maêng, vieãn thoâng, haøng khoâng, … thöïc hieän ôû caáp thaønh

- 65 -

vieân vaø caû ôû caáp toång coâng ty.

Ñeán naêm 2009, toaøn boä caùc DNNN giöõ 100% voán ñieàu leä seõ ñöôïc o

chuyeån thaønh CtyCP hoaëc CtyTNHH nhaø nöôùc moät hoaëc nhieàu thaønh vieân theo

Quyeát ñònh soá 263/2006/QÑ-TTg (15/11/2006).

CPH höôùng ñeán thu huùt voán ñaàu tö cuûa taát caû caùc thaønh phaàn daân cö o

trong nöôùc, taát caû caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, chuyeån töø kheùp kín, noäi boä sang

hình thöùc ñaáu giaù coâng khai, baùn coå phaàn ra beân ngoaøi.

Theo coâng boá cuûa Ban chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån doanh nghieäp veà o

caùc chæ tieâu chính cuûa tieán trình CPH : coù hôn 860 doanh nghieäp kinh doanh, 135

doanh nghieäp coâng ích, 438 doanh nghieäp thaønh vieân cuûa caùc taäp ñoaøn, toång coâng

ty vaø taát caû caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh seõ phaûi thöïc hieän coå phaàn hoùa

trong giai ñoïan 2007-2009 theo hình thöùc chuû ñaïo laø baùn coå phaàn laàn ñaàu thoâng

qua ñaáu giaù, baûo laõnh phaùt haønh hoaëc ñaïi lyù phaùt haønh. Seõ phaûi baùn heát phaàn voán

hoaëc giaûm tyû leä naém giöõ cuûa nhaø nöôùc taïi caùc coâng ty ñaõ CPH thuoäc nhöõng lónh

vöïc ngaønh ngheà maø nhaø nöôùc khoâng caàn naém coå phaàn chi phoái, hoaëc coù quy moâ

voán nhoû.

(cid:190) Ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa TTCK

Luaät chöùng khoaùn ra ñôøi vaø ñöôïc aùp duïng töø ngaøy 01/01/2007 vôùi o

nhöõng quy ñònh chaët cheõ hôn, taïo cô sôû phaùp lyù cho TTCK hoaït ñoäng trong ñieàu

kieän môùi, theo höôùng môû roäng caû veà quy moâ laãn chaát löôïng. Vaø caùc vaên baûn

höôùng daãn cuõng ñang ñöôïc nhanh choùng hoaøn chænh ñeå sôùm coù nhöõng höôùng daãn

cuï theå ñeán caùc doanh nghieäp.

o Keá hoaïch phaùt trieån TTCK giai ñoaïn 2006-2010 vôùi muïc tieâu môû roäng TTCK

coù toå chöùc, aùp duïng thoâng leä toát nhaát veà quaûn trò coâng ty ñaïi chuùng vaø caùc toå chöùc

kinh doanh, dòch vuï chöùng khoaùn ñaõ ñöôïc boä pheâ duyeät vaøo ngaøy 20/02/2006 taïo

- 66 -

ñieàu kieän cho caùc coâng ty hoaït ñoäng toát hôn.

3.2 CAÙC GIAÛI PHAÙP THÖÏC HIEÄN

Treân cô sôû phaân tích thöïc traïng, tìm ra nguyeân nhaân cuûa nhöõng haïn cheá ñoái

vôùi vieäc phaùt trieån coå phieáu cuûa caùc coâng ty sau CPH. Caùc giaûi phaùp ñeà xuaát

ñöôïc phaân laøm 2 nhoùm chính, nhaèm phaùt trieån veà soá löôïng vaø chaát löôïng coå

phieáu nieâm yeát. Beân caïnh ñoù, laø nhoùm caùc giaûi phaùp boå trôï.

NHOÙM GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN VEÀ SOÁ LÖÔÏNG COÅ PHIEÁU

3.2.1 NIEÂM YEÁT 3.2.1.1 Phaùt trieån coå phieáu nieâm yeát töø chöông trình coå phaàn hoaù

Nhö ñaõ phaân tích, thì nguoàn coå phieáu nieâm yeát cung öùng cho TTCK hieän nay

haàu heát laø cuûa caùc CtyCP ra ñôøi töø chöông trình CPH. Do vaäy, nhöõng taùc ñoäng

tích cöïc theo höôùng taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc coâng ty tham gia nieâm yeát sau

CPH laø giaûi phaùp heát söùc quan troïng, coù tính chaát tieân phong.

Caên cöù vaøo nhöõng khoù khaên, nhöõng toàn taïi aûnh höôûng ñeán vieäc nieâm yeát cuûa

caùc CtyCP haäu CPH trong phaân tích ôû chöông 3. Caùc taùc ñoäng höôùng ñeán thaùo boû

caùc haïn cheá coøn toàn ñoïng , bao goàm :

(cid:190) Ñoái thoaïi giöõa chính phuû vaø doanh nghieäp : thöôøng xuyeân toå chöùc caùc buoåi

toïa ñaøm giöõa chính phuû, caùc cô quan chuû quaûn, caùc doanh nghieäp nhaèm : phoå

bieán caùc vaán ñeà lieân quan ñeán CPH vaø tham gia TTCK cuûa doanh nghieäp, trao

ñoåi vaø giaûi quyeát thoáng nhaát nhöõng vöôùng maéc khoù khaên trong quaù trình thöïc

hieän nieâm yeát cuûa caùc beân lieân quan, ñeà xuaát caùc böôùc coâng vieäc, phöông phaùp

vaø tieán ñoä thöïc hieän cuï theå ñeå ñöa coâng ty tham gia TTCK. Treân cô sôû trao ñoåi,

chính phuû vaø doanh nghieäp phoái hôïp töøng böôùc thaùo dôõ nhöõng vöôùng maéc cuï theå.

(cid:190) Hoaøn chænh keá hoaïch thöïc hieän CPH vaø nieâm yeát

Nhaø nöôùc hoaøn chænh keá hoaïch vaø coâng boá danh saùch caùc DNNN seõ thöïc hieän

CPH, danh saùch caùc doanh nghieäp seõ giaûm phaàn voán nhaø nöôùc vaø danh saùch

- 67 -

doanh nghieäp phaûi tham gia nieâm yeát trong daøi haïn (ñeán naêm 2010). Quy ñònh

thôøi ñieåm thöïc hieän cuï theå ñoái vôùi töøng doanh nghieäp, neân cho doanh nghieäp coù

ñuû thôøi gian ñeå chuaån bò . Cuï theå ,

o Veà ñoái töôïng CPH neân laø caùc DNNN kinh doanh hieäu quaû, coù lôïi nhuaän vaø

trieån voïng phaùt trieån. Ñoái töôïng CPH laø caùc DNNN ôû taát caû caùc lónh vöïc, coù quy

moâ voán caøng lôùn caøng toát.

o Veà ñoái töôïng nieâm yeát,

Neáu laø caùc CtyCP coù voán nhaø nöôc chi phoái, ñuû tieâu chuaån nieâm yeát thì nhaø

nöôùc chuû ñoäng, kieân quyeát ñöa doanh nghieäp tham gia nieâm yeát ngay. Trong

tröôøng hôïp phaàn voán nhaø nöôùc khoâng ñuû chi phoái thì ñaïi dieän chuû sôû höõu nhaø

nöôùc xaây döïng phöông aùn tham gia nieâm yeát vaø trình Ñaïi hoäi coå ñoâng thoâng qua.

Vôùi caùc DNNN ñang thöïc hieän CPH thöïc hieän coå phaàn hoùa, xem xeùt vaø ñaùnh

giaù khaû naêng cuûa doanh nghieäp ñeå thöïc hieän CPH gaén tröïc tieáp vôùi vieäc nieâm

yeát, thöïc hieän baùn coå phaàn laàn ñaàu taïi TTGDCK.

Beân caïnh ñoù, vôùi caùc DNNN ñöôïc CPH nhöng tình hình taøi chính, quy moâ

voán, soá löôïng coå ñoâng chöa ñuû ñaùp öùng ñieàu kieän nieâm yeát thì phaûi thöïc hieän caûi

toå doanh nghieäp tröôùc khi ñöa leân tham gia nieâm yeát, thöïc hieän vieäc ñaêng kyù giao

dòch sau ñoù baùn bôùt coå phaàn cuûa nhaø nöôùc ñeå ñuû tieâu chuaån nieâm yeát, hoaëc baùn

bôùt coå phaàn nhaø nöôùc keát hôïp vôùi nieâm yeát/ñaêng kyù giao dòch. Rieâng ñoái vôùi caùc

CtyCP ñang caàn voán cho phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh thì coù theå phaùt haønh

theâm coå phieáu ñeå ñuû tieâu chuaån nieâm yeát.

Coâng boá keá hoïach vaø thoâng tin CPH roäng raõi treân caùc phöông tieän truyeàn

thoâng ñeå moïi ngöôøi daân, cô quan theo doõi tieán ñoä thöïc hieän keá hoaïch, möùc ñoä

chaáp haønh cuûa caùc DNNN cuõng nhö thu huùt caùc döï ñònh chieán löôïc cuûa caùc nhaø

ñaàu tö .

- 68 -

(cid:190) Ruùt ngaén thôøi gian CPH vaø thôøi gian nieâm yeát

Xem xeùt caùc giai ñoaïn cô baûn trong quy trình chuyeån ñoåi sôû höõu vaø nieâm yeát,

bao goàm :

Veà phía nhaø nöôùc goàm caùc khaâu : khaâu thaønh laäp ban ñoåi chæ ñaïo CPH, baét

ñaàu ñònh giaù, quyeát ñònh giaù trò doanh nghieäp

Veà phía doanh nghieäp vaø coâng ty tö vaán, goàm caùc khaâu : Coâng ty kieåm toaùn

ñoäc laäp kieåm toaùn baùo caùo taøi chính vaø xaùc nhaän soá lieäu ----> Coâng ty chöùng

khoaùn tö vaán phöông aùn CPH ---->Baùn coå phaàn ra coâng chuùng theo caùc hình thöùc

ñaáu giaù ---->Coâng ty chöùng khoaùn tö vaán vaø laäp hoà sô nieâm yeát.

Nhö vaäy, töøng giai ñoaïn thöïc hieän chuyeån ñoåi vaø nieâm yeát ñeàu coù söï tham gia

cuûa toå chöùc trung gian, vaø caùc coâng ñoaïn thöïc hieän taùch rôøi nhau daãn ñeán söï

khoâng thoáng nhaát keát quaû kieåm toaùn, keát quaû ñònh giaù cuûa caùc beân lieân quan neân

phaûi tieán haønh laøm laïi, thaåm ñònh laïi ; söï baát ñoàng yù kieán cuûa caùc beân lieân quan;

caùc ñôn vò tham gia chuyeån ñoåi thuoäc caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc khaùc nhau:

CtyCK thuoäc UBCKNN, CtyKT do Vuï cheá ñoä keá toaùn - kieåm toaùn quaûn lyù, vaø

xaùc ñònh keát quaû giaù trò doanh nghieäp do Cuïc taøi chính doanh nghieäp …

Thôøi gian ñöôïc ruùt ngaén laø nhöõng khoaûng thôøi gian cheát cuûa hoà sô, vaø khoaûng

thôøi gian gian tieát kieäm ñöôïc do tieán haønh cuõng luùc nhieàu thuû tuïc neáu coù theå.

Chaúng haïn, moät soá nöôùc cho pheùp laøm thuû tuïc ñaêng kyù nieâm yeát ñoàng thôøi vôùi

vieäc ñaêng kyù chaøo baùn vaø thöïc hieän nieâm yeát ngay sau khi hoaøn thaønh vieäc chaøo

baùn coå phaàn. Beân caïnh ñoù caàn naâng cao tính chuyeân nghieäp vaø söï am töôøng veà

thuû tuïc CPH vaø thöïc hieän nieâm yeát cuûa caùc ñoái töôïng tham gia.

Neân chaêng thieát laäp moät quy trình kheùp kín CPH töø khaâu kieåm toaùn ñeán khaâu

nieâm yeát. Nhöõng ñôn vò tö vaán CPH, xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp mieãn phí, seõ

ñöôïc ñöùng ra toå chöùc baùn ñaáu giaù hoaëc laøm ñaïi lyù phaùt haønh coå phaàn vaø höôûng

phí treân giaù trò coå phaàn baùn ñöôïc.

- 69 -

(cid:190) Xöû lyù caùc vaán ñeà taøi chính tröôùc khi CPH

Taùc ñoäng naøy laø ñieàu kieän cô baûn ñeå taêng söï haáp daãn cuûa coå phieáu doanh

nghieäp. Tröôùc heát, baét ñaàu baèng vieäc saøn loïc caùc DNNN thuoäc dieän CPH, laø

nhöõng doanh nghieäp laøm aên coù laõi, vaø coù khaû naêng phaùt trieån.Thöù hai, phaân loaïi

vaø xöû lyù döùt ñieåm caùc khoaûn nôï quaù haïn, nôï khoù ñoøi, caùc khoaûn voán goùp, kieåm

keâ vaø ñònh giaù taøi saûn…Beân caïnh ñoù, cuõng caàn ñaåy maïnh hoaït ñoäng saûn xuaát kinh

doanh, khaéc phuïc tình traïng thua loã, buø loã vaø ñaït lôïi nhuaän cho caùc naêm lieân tuïc

tröôùc thôøi ñieåm coå phaàn hoaù.

(cid:190) Quy ñònh veà vieäc ñaáu giaù coå phaàn

Vieäc baùn coå phaàn baét buoäc phaûi thoâng qua ñaáu giaù coâng khai. Caùc doanh

nghieäp coù quy moâ voán lôùn phaûi ñaáu giaù qua caùc TTGDCK. Coå ñoâng chieán löôïc

neân ñöôïc phaân loaïi cuï theå ñeå haïn cheá tình traïng thu gom coå phieáu veà tay moät gia

ñình. Giaûm tyû leä naém giöõ coå phaàn cuûa nhaø nöôùc, môû roäng tyû leä baùn ñaáu giaù coâng

khai (hieän nay laø 20%, khuyeánh nghò taêng leân 30%) ñeå môû roäng soá löôïng coå ñoâng

höôùng ñeán ñaùp öùng yeâu caàu tính chaát ñaïi chuùng cho CtyCP thöïc hieän nieâm yeát

sau naøy. Cuõng neân coù nhöõng quy ñònh öu ñaõi, quan taâm ñeán ñaàu tö cuûa caùc coå

ñoâng nhoû leû, cuûa boä phaän daân cö. Ñieàu naøy khoâng chæ môû roäng tính ñaïi chuùng cuûa

coå phieáu maø coøn khuyeán khích ñöôïc ngöôøi daân tìm hieåu vaø tham gia TTCK.

Moät vaán ñeà cuõng caàn quan taâm ñoái vôùi thöïc hieän coâng khai vaø minh baïch

coâng taùc toå chöùc ñaáu giaù coå phaàn ñoù laø vieäc giaùm saùt nghieâm hoaït ñoäng ñaáu giaù

ñeå baûo ñaûm tính coâng baèng, ngaên chaën thoâng tin noäi giaùn.

(cid:190) Chuaån bò kieán thöùc veà CPH vaø nieâm yeát chöùng khoaùn cho laõnh ñaïo vaø

nhaân vieân trong doanh nghieäp.

ÔÛ goùc ñoä hoå trôï cho thuùc ñaåy caùc CtyCP tham gia nieâm yeát, chöông trình ñaøo

taïo, phoå bieán kieán thöùc veà chöùng khoaùn vaø TTCK taäp trung treân caùc vaán ñeà cô

baûn nhö: Khaùi nieäm veà chöùng khoaùn vaø TTCK, phaùp luaät veà chöùng khoaùn… Beân

- 70 -

caïnh ñoù laø caùc noäi dung phoå bieán cho Ban laõnh ñaïo vaø caùc coå ñoâng coù yù ñònh ñaàu

tö chuyeân nghieäp, bao goàm: phaân tích ñaàu tö, phaân tích taøi chính, quaûn lyù danh

muïc, chöùng khoaùn phaùi sinh ….

Tröôùc maét, chöông trình ñaøo taïo neân caên cöù treân lôïí ích cuûa töøng ñoái töôïng

cuõng nhö lôïi ích chung cho coâng ty, caàn chuù troïng

o Ñoái vôùi caùc ban laõnh ñaïo CtyCP, veà maët tö duy : taäp trung vaøo naâng cao nhaän

thöùc veà kinh teá hoäi nhaäp vaø khaû naêng toàn taïi, veà TTCK moät phöông thöùc khai

thaùc voán hieäu quaû vaø nhanh choùng, caùc lôïi ích cuûa vieäc nieâm yeát chöùng khoaùn,

caùc vaán ñeà lieân quan coâng taùc quaûn trò, chieán löôïc kinh doanh …Veà maët luaät ñònh:

neân yeâu caàu nhöõng baèng caáp nhaát ñònh ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ôû cöông vò laõnh ñaïo

CtyCP. Vì ít nhaát hoï cuõng caàn coù nhöõng kieán thöùc ñuû ñeå döï baùo vaø öùng phoù

nhöõng taùc ñoäng cuûa thò tröôøng leân coå phieáu cuûa coâng ty.

o Ñoái vôùi caùc coå ñoâng laø nhaân vieân coâng ty, caàn trang bò cho caùc coå ñoâng laø

nhaân vieân, coå ñoâng laø nhoùm nhoû leû bieát ñöôïc quyeàn laøm chuû cuûa mình trong caùc

hoaït ñoäng cuûa coâng ty, quyeàn giaùm saùt vaø quyeàn höôûng nhöõng lôïi ích moät caùc

coâng baèng vaø vieäc nieâm yeát chöùng khoaùn chính laø moät phöông caùch baûo ñaûm

quyeàn lôïi cho coå ñoâng.

(cid:190) Xeùt duyeät laïi ñoàng loaït caùc chính saùch lieân quan ñeán tieán trình CPH vaø

tieán trình nieâm yeát coå phieáu cuûa caùc CtyCP.

Coâng taùc naøy giuùp caùc cô quan phuï traùch nhaø nöôùc kòp thôøi loaït boû nhöõng quy

ñònh khoâng phuø hôïp vôùi thöïc tieãn, taïo neân söï baát caäp trong aùp duïng thöïc teá,

nhöõng quy ñònh khoâng caàn thieát laøm chaäm tieán trình nieâm yeát. Boä taøi chính boå

sung vaø höôùng daãn cuï theå caùc chính saùch lieân quan ñeán CPH vaø nieâm yeát coå

phieáu. Ñöa ra nhöõng tieâu chuaån phaân loaïi, ñaùnh giaù khaû naêng tham gia TTCK cuûa

caùc CtyCP.

3.2.1.2 Phaùt trieån coå phieáu nieâm yeát töø chöông trình phaùt haønh taêng voán

- 71 -

cuûa caùc CtyNY

Phaùt haønh coå phieáu nieâm yeát nhaèm taêng voán ñöôïc xem laø phöông thöùc höõu

hieäu khaéc phuïc nguoàn voán nhoû beù cuûa doanh nghieäp.

Tuy nhieân, thöïc hieän taêng voán theo caùch naøy phaûi gaén vôùi chieán löôïc ñaàu tö

thöïc söï hieäu quaû, taêng nguoàn thu cho doanh nghieäp. Vì söû duïng phöông thöùc taêng

voán naøy laøm cho doanh nghieäp chòu nhieàu hôn aùp löïc chi traû coå töùc, cuõng nhö kyø

voïng cuûa nhaø ñaàu tö. Do vaäy, ñoái vôùi phöông thöùc naøy doanh nghieäp neân chuù

troïng nhieàu ñeán coâng taùc nghieân cöùu vaø phaân tích thò tröôøng ñeå tìm kieám döï aùn

ñaàu tö môùi, ñaùnh giaù tính khaû thi vaø naém baét coù hoäi ñaàu tö.

Veà phía nhaø nöôùc, neân chaêng cho pheùp caùc CtyCP khoâng coøn voán nhaø nöôùc

cuõng ñöôïc thöïc hieän taêng voán thoâng qua phaùt haønh theâm coå phaàn.

NHOÙM GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG COÅ PHIEÁU

3.2.2 NIEÂM YEÁT Treân TTCK, phaûn öùng cuûa nhaø ñaàu tö cho bieát chaát löôïng cuûa moät coå phieáu.

Thoâng thöôøng nhaø ñaàu tö quan taâm treân hai phaàn cuûa coå phieáu laø coå töùc vaø phaàn

giaù trò gia taêng do mua ñi baùn laïi. Coå töùc thì gaén vôùi chieán löôïc phaùt trieån kinh

doanh cuûa doanh nghieäp coøn phaàn giaù trò gia taêng bieåu hieän thaùi ñoä cuûa nhaø ñaàu

tö ñoái vôùi loaïi coå phieáu ñoù. Tuøy thuoäc vaøo sôû thích cuûa töøng nhaø ñaàu tö maø hoï seõ

quan taâm ñeán khía caïnh naøo cuûa coå phieáu. Chaúng haïn ñoái vôùi nhöõng nhaø ñaàu tö

thích bình an hoï thöôøng xu höôùng giöõ coå phieáu laâu daøi vôùi mong muoán möùc coå

töùc cao. Coøn nhöõng nhaø ñaàu tö thích maïo hieåm ñeå tìm lôïi nhuaän lôùn hôn thì hoï

mong ñôïi vaøo phaàn giaù trò gia taêng do mua ñi baùn laïi, hoï chaáp nhaän ñaàu tö theo

kieåu “ ruûi ro caøng cao, lôïi nhuaän caøng cao”

Treân cô sôû ñoù, nhoùm giaûi phaùp cho vieäc phaùt trieån chaát löôïng coå phieáu taäp

trung treân caùc phaàn

3.2.2.1 Veà phaân phoái coå töùc Moät möùc coå töùc cao bao giôø cuõng gaây aán töôïng toát cho nhaø ñaàu tö. Tuy nhieân,

- 72 -

chieán löôïc coå töùc thöôøng gaây taùc ñoäng ngöôïc cho chieán löôïc môû roäng phaùt trieån

kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Cuï theå laø lôïi nhuaän chia cho coå töùc taêng thì thu heïp

phaàn tieàn phuïc vuï cho caùc döï aùn ñaàu tö môùi, môû roäng doanh nghieäp.

Do vaäy, tuøy nhu caàu vaø khaû naêng maø caùc CtyCP choïn moät chieán löôïc coå töùc

phuø hôïp vôùi ñieàu kieän vaø linh hoaït theo töøng giai ñoaïn.

Ñoái vôùi caùc CtyCP Vieät Nam, neân chaêng löïa choïn chieán löôïc chia coå töùc cao

vaø thöïc hieän phaùt haønh theâm coå phieáu ñeå huy ñoäng voán cho nhöõng döï aùn phaùt

trieån môùi. Nhö vaäy, caùc CtyCP coù theå ñaït ñöôïc muïc tieâu: Vöøa môû roäng quy moâ

doanh nghieäp, vöøa naâng cao chaát löôïng coå phieáu thoâng qua coå töùc nhaèm haáp daãn

nhaø ñaàu tö vaø taêng löôïng coå phieáu tham gia giao dòch treân TTCK.

Chieán löôïc naøy laïi caøng toû ra hôïp lyù khi TTCK Vieät Nam ñang höùa heïn laø

ñieåm ñeán cuûa raát nhieàu caùc luoàng voán ñaàu tö quoác teá.

Tuy nhieân, nhu caàu taêng voán phaûi ñi ñoâi vôùi moät chieán löôïc kinh doanh hieäu

quaû, neáu khoâng vieäc phaùt haønh coå phieáu nieâm yeát chæ taïo theâm aùp löïc chi traû coå

töùc cuûa coâng ty cho coå ñoâng.

3.2.2.2 Veà quaûn trò coâng ty Theo khaûo saùt cuûa McKinsey veà taàm quan troïng cuûa QTDN ñoái vôùi quyeát

ñònh ñaàu tö cuûa caùc nhaø ñaàu tö laø toå chöùc taøi chính lôùn, hoï ñöa ra keát quaû :

o Moät tyû leä lôùn trong caùc nhaø ñaàu tö naøy cho raèng QTDN coù möùc ñoä quan troïng

baèng hoaëc thaäm chí coù theå hôn caû keát quaû taøi chính cuûa moät doanh nghieäp. Khaûo

saùt treân caùc nhaø ñaàu tö laø toå chöùc taïi caùc thò tröôøng môùi noåi, thì tyû leä naøy laø 82%.

o Tyû leä caùc nhaø toå chöùc taøi chính traùnh ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp coù tieâu

chuaån quaûn trò keùm laø 60%.

o ÔÛ Chaâu AÙ, 78% caùc nhaø ñaàu tö chaáp nhaän traû moät khoaûn phuï troäi cho coå phaàn

cuûa nhöõng doanh nghieäp coù caùc tieâu chuaån quaûn trò toát.

Vaø McKinsey cuõng cho bieát caùc coâng ty thöïc hieän toát coâng taùc quaûn trò seõ laøm

taêng giaù trò cuûa coâng ty leân 10-12%. Nghieân cöùu treân 100 coâng ty nieâm yeát taïi

- 73 -

Thaùi Lan, thì caùc coâng ty coù heä thoáng quaûn trò toát nhaát coù giaù trò thò tröôøng trung

bình cao hôn 45% so vôùi möùc trung bình cuûa caùc coâng ty ôû nhoùm thaáp veà caùc tieâu

chuaån quaûn trò.

Ngaân haøng theá giôùi cuõng ñöa ra nhöõng nghieân cöùu ñeå khaúng ñònh moái lieân heä

chaët cheõ giöõa QTDN vaø keát quaû hoaït ñoäng vaø giaù trò thò tröôøng cuûa coâng ty. Cuï

theå laø khi coù söï thay ñoåi moät ñôn vò leäch chuaån cuûa caùc thoâng leä QTDN seõ laøm

taêng trung bình 23% giaù trò coâng ty.

Coâng ty Credit Lyonnais Security Asia (CLSA) cuõng tieán haønh khaûo saùt taïi

100 TTCK môùi noåi lôùn nhaát thì thaáy, TSLN treân voán ñaàu tö (ROCE)trung bình laø

23.5% naêm 2000. Nhöng chæ xeùt nhoùm ¼ caùc coâng ty haøng ñaàu veà tieâu chuaån

QTDN thì ROCE laø 33,8%. Vaø caùc coâng ty thuoäc nhoùm nöõa döôùi veà caùc tieâu

chuaån naøy thì ROCE laø 16%. Nhö vaäy, nhöõng coâng ty coù tieâu chuaån QTDN cao

thì coù nhieàu khaû naêng hôn trong vieäc ñöa ra nhöõng quyeát ñònh vaø thöïc hieän kieåm

soaùt höôùng ñeán TSLN cao nhaát cho coå ñoâng cuõng nhö giaûm thieáu ruûi ro.

Toùm laïi xaây döïng moät heä thoáng QTDN toát seõ mang laïi cho coâng ty caùc lôïi ích

cô baûn sau: Giaù trò cao hôn, hieäu quaû voán ñaàu tö cao, tyû suaát lôïi nhuaän cuûa coå

ñoâng cao hôn, giaûm thieåu ruûi ro.

Nhö ñaõ bieát TTCK Vieät Nam laø thuoäc nhoùm thò tröôøng môùi noåi, nhöõng nghieân

cöùu treân toû ra khaù höõu ích. Nhaát laø khi heä QTDN trong caùc coâng ty Vieät Nam coøn

thöïc söï yeáu keùm. Quan taâm ñeán QTDN trong caùc CtyCP sau CPH laø ñieàu heát söùc

caàn thieát ôû caû hai giai ñoaïn :

o Ñoái vôùi giai ñoaïn chuaån bò cho coâng ty nieâm yeát, thöïc hieän quaûn trò toát giuùp

coâng ty deã daøng tham gia vaøo TTCK (thoaõ maõn caùc ñieàu kieän nieâm yeát, ruùt ngaén

thôøi gian laøm thuû tuïc, thaåm ñònh ….)

o Ñoái vôùi giai ñoaïn tham gia TTCK, quaûn trò toát seõ giuùp coâng ty giaûm thieåu ruûi

ro, söï ngôõ ngaøng tröôùc söùc eùp cuûa TTCK vaø coøn thu huùt ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö (Giaù

- 74 -

trò cao hôn, hieäu quaû voán ñaàu tö cao, tyû suaát lôïi nhuaän cuûa coå ñoâng cao hôn )

Vaäy ñeå xaây döïng moät heä thoáng QTDN hieäu quaû, caùc coâng ty neân xem xeùt

nhöõng vaán ñeà cô baûn nhö :

(cid:153) Chaát löôïng thoâng tin coå phieáu

TTCK laø thò tröôøng cuûa thoâng tin, giaù caû coå phieáu baét nguoàn töø luoàng thoâng tin

maø nhaø ñaàu tö nhaän ñöôïc. Nhö vaäy moät doøng thoâng tin toát cho giaù caû coå phieáu

taêng seõ luoân mang laïi cho doanh nghieäp vò theá vuõng vaøng treân thò tröôøng.

Tröôùc heát, moät doøng thoâng tin toát cho coå phieáu luoân seõ baét nguoàn töø nhöõng

chaát lieäu toát, nghóa laø baûn thaân doanh nghieäp hoaït ñoäng hieäu quaû, taøi chính roõ

raøng, oån ñònh vaø coù chieán löôïc phaùt trieån, nhöõng döï aùn ñaàu tö hôïp lyù ….

Keá ñeán, doøng thoâng tin toát cho coå phieáu coøn phaûi ñi töø thaùi ñoä doanh nghieäp

toân troïng nguyeân taéc cuûa thò tröôøng, ñoù chính laø nguyeân taéc coâng boá thoâng tin vaø

tính minh baïch.

Sau cuøng, doøng thoâng tin toát cho coå phieáu phaûi thoaõ maõn

+ Tính chính xaùc, ñaày ñuû vaø kòp thôøi.

+ Caùc noäi dung toái thieåu caàn coù : Keát quaû taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa

coâng ty; caùc mucï tieâu, chieán löôïc phaùt trieån ngaén haïn, daøi haïn; ruûi ro vaø thaùch

thöùc; quyeàn sôû höõu coå phieáu vaø queàn bieåu quyeát; caùc thaønh vieân HÑQT, ban

kieåm soaùt vaø ñoäi nguõ quaûn lyù chuû choát; cheá ñoä löông, thöôûng, phuï caáp cho töøng

loaïi ñoái töôïng trong coâng ty (ngöôøi lao ñoäng, HÑQT, ban giaùm ñoác ….); caùc vaán

ñeà lôùn coù lieân quan ñeán ngöôøi lao ñoäng; cô cheá quaûn lyù vaø caùc chính saùch cuûa

Chính phuû coù taùc ñoäng ñeán coâng ty .

+ Thoâng tin phaûi ñöôïc kieåm toaùn moät caùch ñoäc laäp, khaùch quan .

+ Thoâng tin phaûi ñöïôc coâng boá roäng raõi ñoàng thôøi tieát kieäm chi phí tìm

kieám thoâng tin cho nhaø ñaàu tö vaø coå ñoâng.

- 75 -

(cid:153) Vaán ñeà keá toaùn, kieåm toaùn

Keá toaùn coù theå ñöôïc xem laø moät ngoân ngöõ cuûa taøi chính hoäi nhaäp. Böôùc vaøo

WTO, Vieät Nam höùa heïn ñoùn nhaän doøng chaûy lôùn cuûa caùc luoàng voán quoác teá vaøo

TTCK keøm theo ñoù laø nhöõng yeâu caàu thoâng tin minh baïch vaø chính xaùc veà tình

hình taøi chính cuûa doanh nghieäp. Hoaøn thieän heä thoáng keá toaùn, kieåm toaùn laø moät

yeâu caàu caáp baùch, nhaèm naâng cao tính minh baïch vaø traùch nhieäm phaùp lyù cuûa

doanh nghieäp, vöøa taïo thuaän lôïi cho doanh nghieäp laïi vöøa baûo veä quyeàn lôïi cho

nhaø ñaàu tö.

Tuy nhieân, vieäc aùp duïng caùc chuaån möïc keá toaùn môùi taïi caùc doanh nghieäp coøn

raát haïn cheá. Ñaây cuõng laø moät trong soá nhöõng nguyeân nhaân gaây trôû ngaïi cho quaù

trình keát soá lieäu thöïc hieän CPH, tham gia nieâm yeát vaø laøm chaäm treã vieäc cung

caáp thoâng tin taøi chính treân TTCK cuûa caùc coâng ty .

Moät heä thoáng keá toaùn, kieåm toaùn toát phaûi ñaûm baûo 4 yeâu caàu cô baûn : haïch

toaùn ñuùng chuaån, ñaày ñuû, nhanh choùng vaø chính xaùc. Theo ñoù doanh nghieäp caàn

trang bò

+ Tìm hieåu cheá ñoä keá toaùn theo luaät ñònh daønh cho coâng ty mình,

+ Xaây döïng heä thoáng taøi khoaûn ñaày ñuû vaø phuø hôïp vôùi caùc chuaån möïc

+ Tuyeån duïng vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc

+ ÖÙng duïng vaø caäp nhaät coâng ngheä thoâng tin trong vieäc xöû lyù soá lieäu

thoâng qua caùc phaàn meàm keá toaùn .

+ Coù moät boä phaän phuï traùch vieäc kieåm toaùn ñeå phaùt hieän tröôùc vaø kòp

thôøi söûa chöõa nhöõng sai soùt , cuõng nhö tö vaán cho coâng taùc keá toaùn .

(cid:153) Vaán ñeà coå ñoâng :

Treân phaàn voán sôû höõu cuûa mình, coå ñoâng phaûi coù ñaày ñuû caùc quyeàn lôïi cuûa vai

troø laøm chuû, nhö quyeàn bieåu quyeát, quyeàn tham döï ÑHCÑ,…. Vaø coå ñoâng phaûi

- 76 -

ñöôïc ñoái xöû coâng baèng, coâng baèng trong caùc quyeàn lieân quan ñeán coå phieáu ( mua,

baùn, nhaän coå töùc … ) cuõng nhö söï coâng baèng trong vieäc ñöôïc bieát ñaày ñuû caùc

thoâng tin lieân quan ñeán coâng ty vaø lôïi ích cuûa coå ñoâng.

Quyeàn coå ñoâng vaø caùc vaán ñeà lieân quan phaûi ñöôïc quy ñònh cuï theå trong ñieàu

leä cuûa coâng ty .

(cid:153) Hoäi ñoàng quaûn trò

Cô caáu sôû höõu cho bieát ai laø chuû doanh nghieäp vaø seõ quyeát ñònh moâ hình quaûn

trò coâng ty. Ñieàu naøy theå hieän raát roõ ôû nhöõng CtyCP nhaø nöôùc naém voán chi phoái,

moâ hình HÑQT quaûn trò sau CPH haàu nhö khoâng thay ñoåi so vôùi Ban giaùm ñoác

khi coøn laø DNNN. Vaäy quaûn trò lieân quan ñeán cô caáu sôû höõu caàn chuù troïng :

+ Cô caáu sôû höõu phaân taùn neân aùp duïng cô cheá quaûn trò höôùng ñeán baûo

ñaûm söï kieåm soaùt cuûa coå ñoâng beân ngoaøi.

+ Cô caáu sôû höõu heïp seõ gaén vôùi quyeàn kieåm soaùt thuoäc veà moät soá coå

ñoâng, nhö vaäy quaûn trò coâng ty höôùng ñeán baûo veä lôïi ích cuûa nhoùm coå ñoâng nhoû.

Veà chaát löôïng cuûa HÑQT, vôùi vai troø laøm ñaàu taøu ñeå daãn daét doanh nghieäp,

cô caáu HÑQT phaûi laø nhöõng con ngöôøi :

+ Coù khaû naêng nghieân cöùu, hoaïch ñònh caùc muïc tieâu, chieán löôïc cho

doanh nghieäp, döï baùo thaønh coâng vaø ruûi ro, thöïc hieän vaø giaùm saùt cô cheá quaûn trò

coâng ty, vaø caùc vaán ñeà lieân quan ñeán voán, tình hình coå phieáu cuûa doanh nghieäp

treân TTCK …

+ Coù thaùi ñoä maãn caùn, trung thöïc ñaïi dieän cho quyeàn lôïi cuûa coâng ty vaø

khoâng tö lôïi.

Vaø moät HÑQT hoaït ñoäng hieäu quaû thì coâng ty neân daønh moät söï ñaõi ngoä xöùng

ñaùng veà tieán löông, thöôûng …

Toùm laïi, tröôùc aùp löïc cuûa hoäi nhaäp cuõng nhö yeâu caàu cuûa TTCK, caùc CtyCP

ñöôïc xem laø nhöõng ngöôøi tieân phong trong coâng cuoäc ñoåi môùi phöông thöùc quaûn

- 77 -

trò doanh nghieäp. Vaø treân thöïc teá, caùc CtyCP cuõng ñaõ coù nhöõng böôùc chuyeån

mình tích cöïc hôn, ñaõ baét ñaàu vaãn duïng caùc thoâng leä toát nhaát trong quaûn trò coâng

ty. Tuy nhieân, söï chuyeån bieán naøy coøn khaù chaäm vaø chöa trieät ñeå so vôùi yeâu caàu

cuûa loä trình nieâm yeát chöùng khoaùn. Taêng cöôøng öùng duïng vaø caûi thieän phöông

thöùc quaûn trò doanh nghieäp laø moät giaûi phaùp khoâng theå boû qua ñoái vôùi töøng CtyCP

tröôùc cuõng nhö sau khi tham gia nieâm yeát.

3.2.3 NHOÙM CAÙC GIAÛI PHAÙP BOÅ TRÔÏ 3.2.3.1 Phaùt trieån maïng löôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn

Cuøng vôùi xu theá phaùt trieån cuûa TTCK, nhöõng thaùng cuoái naêm 2006 ñaõ coù haøng

loaït caùc CtyCK ra ñôøi, naâng toång soá caùc CtyCK hieän nay gaàn 50 coâng ty. Trong

ñoù khoâng ít nhöõng coâng ty ñöôïc thaønh laäp moät caùch voäi vaøng vôùi möùc voán thaáp,

thieáu chieán löôïc vaø thieáu nguoàn nhaân löïc chuyeân moân cao.

Döï thaûo nghò ñònh höôùng daãn thi haønh Luaät chöùng khoaùn döï kieán naâng möùc

voán ñieàu leä leân möùc cao hôn, moät CtyCK thöïc hieän ñuû 5 nghieäp vuï (löu kyù, moâi

giôùi, tö vaán ñaàu tö, baûo laõnh phaùt haønh, töï doanh) thì phaûi coù voán khoaûng 200 tyû

ñoàng (so vôùi möùc hieän nay laø 43 tyû ñoàng), thò tröôøng cuõng ñaõ baét ñaàu phaân hoaù

nhoùm caùc CtyCK maïnh vaø yeáu. Caùc taùc ñoäng naøy saép tôùi coù leõ seõ goùp phaàn haïn

cheá söï thaønh laäp oà aït, thieáu chuaån bò cuûa caùc CtyCK.

Vôùi aùp löïc cuûa thò tröôøng ñoái vôùi caùc CtyCK khoâng ñuû naêng löïc seõ bò ñaøo thaûi.

Trong khi tieán trình CPH saép tôùi höùa heïn cung caáp cho TTCK nhieàu hôn caùc

CtyNY. Do vaäy, thò tröôøng vaãn caàn nhieàu hôn löïc löôïng caùc CtyCK toát ñaûm

ñöông vai troø trung gian, tö vaán phaùt haønh / nieâm yeát, laøm caàu noái giöõa nhaø ñaàu

tö vaø CtyCP nieâm yeát.

Nhö vaäy, ñeå loä trình nieâm yeát ñöôïc thöïc hieän troâi chaûy, vieäc môû roäng veà soá

löôïng vaø chaát löôïng caùc CtyCK laø caàn thieát.

Keá hoïach phaùt trieån TTCK Vieät Nam ñeán naêm 2010, noäi dung phaùt trieån caùc

CtyCK cuõng ñöôïc xaây döïng raát cuï theå veà muïc tieâu, keá hoaïch vaø loä trình thöïc

- 78 -

hieän.

(cid:190) Veà taêng soá löôïng vaø quy moâ cuûa caùc CtyCK : Coù theå nhaø nöôùc khoâng caàn

phaûi xaây döïng moät haïn möùc cuï theå naøo ñoái vôùi soá löôïng caùc CtyCK vì thò tröôøng

seõ laøm ñöôïc vieäc naøy thoâng qua söï choïn loïc. Chính phuû neân taäp trung taïo ñieàu

kieän cho söï ra ñôøi môùi cuûa caùc CtyCK. Theo caùc quy ñònh cuûa Luaät chöùng khoaùn

vaø döï thaûo nghò ñònh, saép tôùi caùc CtyCK phaûi ñaùp öùng yeâu caàu cao hôn veà voán vaø

chuyeân moân nghieäp vuï, do vaäy phaùt trieån môùi caùc CtyCK xuaát thaân töø caùc ngaân

haøng seõ thuaän tieän hôn. Vôùi cam keát cuûa WTO, caùc coâng ty chöùng khoaùn nöôùc

ngoaøi seõ coù theå thaønh laäp caùc lieân doanh vôùi 49% voán sôû höõu nöôùc ngoaøi. Nhö

vaäy, vieâc môû roäng maïng löôùi caùc CtyCK neân ñaåy maïnh hình thöùc lieân doanh,

nhaèm tranh thuû ñöôïc nguoàn voán doài daøo vaø nghieäp vuï chuyeân moân töø phía nöôùc

ngoaøi.

(cid:190) Veà taêng chaát löôïng caùc CtyCK : taêng cöôøng caùc tieâu chuaån mang tính luaät

ñònh ñoái vôùi caùc CtyCK, thöïc hieän aùp duïng ñieàu leä maãu, quy taéc ñaïo ñöùc ngheà

nghieäp, thöïc hieän chöông trình ñaøo taïo chuyeân saâu theo caùc chuaån möïc quoác teá

cho laõnh ñaïo vaø nhaân vieân kinh doanh chöùng khoaùn, thöïc hieän caùc raøng buoäc veà

chöùng chæ haønh ngheà theo vò trí chuyeân moân nhö caáp baäc quaûn lyù, caáp baäc giaùm

saùt vaø caáp baäc taùc nghieäp.

(cid:190) Beân caïnh ñoù ñeå caùc CtyCK hoaït ñoäng toát hôn, nhaø nöôùc caàn xaây döïng vaø ban

haønh caùc vaên baûn höôùng daãn cuï theå veà trình töï thuû tuïc, thôøi gian thöïc hieän ñoái vôùi

caùc nghieäp vuï kinh doanh chöùng khoaùn, nhaát laø nghieäp vuï lieân quan ñeán vieäc

ñaêng kyù phaùt haøng/nieâm yeát chöùng khoaùn. Ñoái vôùi loä trình hoäi nhaäp, nhaø nöôùc

caàn ban haønh caùc vaên baûn höôùng daãn cuï theå veà vieäc caùc CtyCK nöôùc ngoaøi lieân

doanh, thaønh laäp chi nhaùnh, thaønh laäp vaên phoøng ñaïi dieän hay CtyCK 100% voán

nöôùc ngoaøi. Ñoàng thôøi phaùt haønh, phoå bieán caùc aán phaåm nghieäp vuï nieâm yeát cho

caùc nhaân vieân CtyCK

- 79 -

3.2.3.2 Xaây döïng heä thoáng coâng boá thoâng tin treân TTCK

Thoâng tin laø nhaân toá coù taùc ñoäng tröïc tieáp leân giaù caû coå phieáu, caên cöù nguoàn

thoâng tin maø nhaø ñaàu tö coù ñöôïc, hoï seõ ñöa ra quyeát ñònh mua baùn coå phieáu. Nhö

vaäy, ñeå phaûn aùnh ñuùng giaù trò coå phieáu caàn coù nhöõng thoâng tin thaät chính xaùc,

trung thöïc, thoáng nhaát ngay khi xuaát phaùt töø baûn thaân doanh nghieäp cho ñeán khi

ñöôïc ñöa ra coâng boá treân TTCK.

Xem xeùt chu trình coâng boá thoâng tin

Yeâu caàu: - tính trung thöïc

- trình ñoä laäp BCTC

Toå chöùc phaùt haønh , toå chöùc kinh doanh CK

+ CÑ noäi boä + CÑ laø nhaø ñaàu tö chieán löôïc

TOÅ CHÖÙC NIEÂM YEÁT - nhaän thöùc veà yeâu caàu

thoâng tin

Yeâu caàu:: - khaû naêng tieáp caän thoâng tin

- khaû naêng xöû lyù thoâng tin

Cô quan quaûn lyù vaø vaän haønh thò tröôøng : + SGDCK + UBCK

- quyeát ñònh

+ CÑ thò tröôøng + Ngöôøi coù yù ñònh ñaàu tö vaøo coå phieáu coâng ty Yeâu caàu: : - trình ñoä quaûn lyù thoâng tin

- ñieàu kieän CSHT kyõ thuaät vaø coâng ngheä tin hoïc

Nhö vaäy, doøng löu chuyeån thoâng tin treân TTCK xuaát phaùt töø caùc CtyNY, kinh

doanh chöùng khoaùn theo hình thöùc cung caáp laø vaên baûn. Treân TTCK hieän nay

doøng thoâng tin naøy coøn chaäm, khoâng ñaày ñuû, chaát löôïng vaø ñoä tin caäy thaáp. Beân

caïnh ñoù quy trình xöû lyù vaø coâng boá thoâng tin cuûa thò tröôøng maát nhieàu thôøi gian

Theo sô ñoà, ñeå heä thoáng coâng boá thoâng tin phaùt huy hieäu quaû, giaûi phaùp chuû

- 80 -

yeáu taäp trung treân 2 lónh vöïc :

(cid:153) Veà coâng taùc quaûn lyù doøng thoâng tin :

Tröôùc nhaát, TTCK phaûi kieân quyeát ñöa tieâu chuaån tuaân thuû nguyeân taéc coâng

khai minh baïch leân laøm cô sôû haøng ñaàu trong vieäc ñaùnh giaù doanh nghieäp.

Ñoái vôùi thöïc hieän CPH gaén vôùi nieâm yeát, vieäc coâng khai treân caùc phöông dieän :

danh saùch, teân doanh nghieäp seõ thöïc hieän coå phaàn hoaù, ñoái töôïng ñöôïc mua coå

phaàn, möùc ñoä ñöôïc mua, nhaát laø ñoái vôùi nhaø ñaàu tö ngoaøi doanh nghieäp, thôøi

gian vaø thôøi haïn tieán haønh coå phaàn hoaù, ñaáu giaù coâng khai coå phaàn .

Thöù hai, noäi dung thoâng tin cuõng caàn luaät hoaù cuï theå caùc vaán ñeà phaûi coâng boá,

caùc bieåu maãu, vaø thôøi haïn cung caáp thoâng tin (thaùng, quyù, naêm …. ) gaén vôùi kieåm

tra, giaùm saùt vaø aùp duïng nghieâm caùc cheá taøi xöû lyù vi phaïm veà thoâng tin, ñaëc bieät

laø cung caáp thoâng tin giaû vaø thoâng tin noäi giaùn.

(cid:153) Veà naâng caáp ñieàu kieän haï taàng :

So vôùi caùc nöôùc, TTCK cuûa ta khoâng chæ nhoû beù veà quy moâ maø coøn thieáu caùc

tieän ích veà cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø coâng ngheä cho hoaït ñoäng cuûa TTCK. Chöa

öùng duïng ñöôïc caùc chöông trình coâng ngheä phaàn meàm noái keát thoâng tin giöõa caùc

CtyNY, toå chöùc kinh doanh chöùng khoaùn, TTGDCK vaø caùc phöông tieän truyeàn

thoâng. Quy trình giao dòch hieän taïi coøn phuï thuoäc vaøo quaù nhieàu thao taùc thuû

coâng, khi soáâ löôïng leänh ñaët lôùn daãn ñeán tình traïng quaù taûi, nhaäp leänh khoâng kòp.

Tröôùc ñaây, thò tröôøng hoaït ñoäng vôùi soá löôïng caùc CtyNY vaø nhaø ñaàu tö khoâng

nhieàu, do vaäy ñieàu kieän haï taàng cuõng nhö quy trình thuû tuïc tham gia trong moät

chöøng möïc naøo ñoù coù theå thoaõ maõn. Nhöng vôùi laøn soùng nieâm yeát vaø ñaàu tö oà aït

vaøo nhöõng thaùng cuoái naêm 2006 vaø nhöõng döï baùo veà söï taêng tröôûng quy cuûa thò

tröôøng saép tôùi ñoøi hoûi nhöõng trang bò ñieàu kieän haï taàng toát hôn.

Vaø nhö vaäy naâng caáp haï taàng côû sôû cuûa TTCK laø moät yeâu caàu caáp baùch, trong

ñoù taêng cöôøng coâng ngheä thu nhaäp, xöû lyù vaø coâng boá thoâng tin phaûi ñöôïc öu tieân

- 81 -

tröôùc heát, nhö: nghieân cöùu vaø öùng duïng caùc maïng löôùi thoâng tin chöùng khoaùn cuûa

caùc nöôùc, söû duïng heä thoáng ngoân ngöõ maùy tính xöû lyù döõ hieäu quaû caùc thoâng tin taøi

chính ( nhö ngoân ngöõ XBRL treân TTCK Nhaät ), xaây döïng chöông trình phaàn meàm

3.2.3.3 Giaûi phaùp taùc ñoäng caàu ñeå kích cung Ôû caùc nöôùc Taây Aâu, vaø moät soá nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån, nôi maø TTCK

phaùt trieån maïnh meõ, ngöôøi ta ñaàu tö vaøo chöùng khoaùn nhieàu hôn vaøo ngaân haøng.

Coøn taïi Myõ, khoâng phaûi voâ côù maø ngöôøi daân Myõ meâ ñaàu tö chöùng khoaùn hôn

laø boùng ñaù. Thoâng tin naêm 2000 cho bieát coù hôn 51 trieäu daân Myõ tröïc tieáp sôû höõu

chöùng khoaùn (goàm coå phieáu vaø traùi phieáu), hôn 100 trieäu ngöôøi khaùc tham gia

TTCK giaùn tieáp thoâng qua vieäc ñaàu tö vaøo caùc quyõ cöù. Cöù trung bình 4 ngöôøi treân

25 tuoåi thì coù moät ngöôøi sôû höõu coå phieáu phoå thoâng tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp.

Hieän töôïng naøy xuaát phaùt töø ngöôøi thöøa tieàn muoán coù thu nhaäp cao hôn trong

khi laõi suaát ngaân haøng laïi thaáp hôn nhieàu so vôùi ñaàu tö chöùng khoaùn. Vaø hoï coù

nhöõng toå chöùc tö vaán trình ñoä cao, giuùp cho khaùch haøng thu ñöôïc lôïi treân caû phaàn

coå töùc vaø phaàn gia taêng voán coå phieáu . Trong moät chöøng möïc nhaát ñònh, soá ñoâng

ngöôøi daân ñeàu coù nhöõng kieán thöùc cô baûn veà chöùng khoaùn vaø TTCK, ñaàu tö

chöùng khoaùn khaù laø quen thuoäc vôùi ngöôøi daân.

Coøn ôû Vieät Nam, khaùi nieäm chöùng khoaùn vaø TTCK vaãn coøn raát môùi meû ñoái

vôùi phaàn ñoâng daân soá, moät boä phaän chæ döøng laïi ôû möùc ñoä “bieát maët chöõ “ vaø bieát

söï toàn taïi cuûa TTCK, coøn noù ra sao, hoaït ñoäng nhö theá naøo, thì hoï khoâng bieát vaø

cuõng khoâng quan taâm. Ñieàu naøy daãn ñeán tình traïng moät löôïng tieàn lôùn cho ñaàu tö

ñöôïc ngöôøi daân caát giöõ trong keùt saét.

Coøn ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ bieát vaø ñaõ ñaàu tö thì vieäc ñaàu tö coøn mang tính

manh muùn, töøng nhoùm nhoû, ñaàu tö caù nhaân vôùi xu theá ñaàu cô ngaén haïn, ñaàu tö

khoâng chieán löôïc vaø thieáu kinh nghieäm trong phaân tích toång hôïp thoâng tin ña

chieàu treân TTCK, giao dòch treân thò tröôøng vaãn coøn theo phaûn öùn taâm lyù vaø taùc

- 82 -

ñoäng cuûa tin ñoàn.. Vôùi phong caùch tham gia TTCK naøy, roõ raøng hoï khoâng ñuû söùc

taïo cho TTCK moät neàn taûng ñuû maïnh ñeå coù theå taêng tính haáp daãn, loâi keùo caùc

coâng ty nieâm yeát vaø laøm taêng toång giaù trò voán hoaù treân thò tröôøng TTCK

Do vaäy giaûi phaùp taùc ñoäng leân doøng ñaàu tö laø heát söùc caàn thieát, baét ñaàu töø

vieäc naâng cao tính haáp daãn hieäu quaû cuûa thò tröôøng, nhaát laø vieäc thaùo dôõ caùc raøo

caûn tuyeán löu thoâng cuûa doøng voán ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc.

Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, thò tröôøng caàn môû roäng cöûa cho caùc “ o

tay chôi chuyeân nghieäp “ laø caùc nhaø ñaàu tö caù nhaân, caùc quyõ, caùc toå chöùc taøi

chính nöôùc ngoaøi. Caùch thöùc ñaàu tö cuûa hoï mang tính chieán löôïc, döïa treân taàm

nhìn daøi haïn vaø baøi baûn, seõ loâi keùo TTCK Vieät Nam ngaøy hieäu quaû hôn, vaø cho

caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc hoïc taäp loái tö duy, phong caùch vaø caùc chieán thuaät ñaàu

tö hieäu quaû hôn. Ñaây chính laø vieäc thaùo dôõ nhöõng raøo caûn treân tuyeán löu thoâng

cuûa doøng voán quoác teá, nhö tyû leä tham gia TTCK hieän nay cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc

ngoaøi laø phaûi thaáp hôn 49%, coù nhöõng lónh vöïc bò haïn cheá ñaàu tö, coù söï baát bình

ñaúng do caùc chính saùch öu ñaõi cho nhaø ñaàu tö trong nöôùc.

o Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö trong nöôùc, caàn taïo ñieàu kieän phaùt trieån nhieàu hôn

caùc toå chöùc taøi chính trong nöôùc. Beân caïnh ñoù, caàn coù chöông trình phoå bieán kieán

thöùc chöùng khoaùn ñeán cho moïi thaønh phaàn daân cö trong xaõ hoäi.

Ñoái vôùi nhaø ñaàu tö ñang tham gia thò tröôøng, phoå bieán kieán thöùc caàn taäp trung

naâng cao naêng löïc kieåm soaùt coâng ty cuûa coå ñoâng, naâng cao trình ñoä ñaàu tö theo

höôùng ñaàu tö coù chieán löôïc, coù cô sôû ñaùnh giaù phaân tích cuï theå, töøng böôùc loaïi boû

tình traïng xu höôùng baày ñaøn. Taêng giaûm thaêng traàm voán laø baûn chaát saâu xa cuûa

TTCK, do vaäy nhaø ñaàu tö caàn nhaän thöùc saâu saéc veà quy luaät naøy ñeå coù khaû naêng

laøm chuû ñaàu tö, traùnh tình traïng bò xu theá thò tröôøng chi phoái neáu khoâng töï baûn

thaân seõ bò thò tröôøng ñaøo thaûi khoûi cuoäc chôi.

Ñoái vôùi coâng chuùng, ñaây laø caùc nhaø ñaàu tö tieàm naêng, chính saùch caàn taäp

- 83 -

trung phoå bieán kieán thöùc hình thaønh nhaän thöùc vaø thoùi quen veà tö chöùng khoaùn.

3.2.3.4 Ña daïng hoaù vaø taêng cöôøng cung caáp caùc saûn phaåm coù lieân quan ñeán coå phieáu nieâm yeát (cid:153) Veà saûn phaåm tín duïng coù lieân quan ñeán coå phieáu noåi baät laø cho vay caàm coá

chöùng khoaùn. Ñaây laø loaïi nghieäp vuï cho vay thoâng thöôøng raát phoå bieán, vaø laâu

ñôøi trong hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng caùc nöôùc, ñi keøm theo ñoù laø nhöõng nghieäp vuï

quaûn trò ruûi ro hieäu quaû .

Taïi Vieät Nam, nghieäp vuï cho vay caàm coá coå phieáu coøn khaù non treû, xuaát

hieän cuoái naêm 2005, vaø ñang coù xu höôùng taêng maïnh. Tuy nhieân, vieäc cho vay

caàm coá môùi chæ do caùc NHTMCP thöïc hieän vôùi saûn phaåm caàm coá laø coå phieáu cuûa

NHTMCP ñöôïc ñaùnh giaù toát nhö coå phieáu cuûa ngaân haøng AÙ Chaâu, Sacombank,

Ñoâng AÙ, Quaân ñoäi, VP bank, Kyõ thöông…. vaø moät soá ít coå phieáu cuûa doanh

nghieäp maø caùc NHTMCP naém chaéc thoâng tin taøi chính vaø nguoàn thu hoài voán neáu

coù ruûi xaûy ra.

Vieäc caùc ngaân haøng, caùc toå chöùc tín duïng trieån khai caùc nghieäm vuï tín

duïng lieân quan ñeán coå phieáu nhö nghieäp vuï cho vay caàm coá chöùng khoaùn seõ taïo

ñieàu kieän thuùc ñaåy thò tröôøng OTC phaùt trieån, laøm tieàn ñeà chuyeån hoùa caùc coå

phieáu ñoù sang thò tröôøng chính thöùc. Noùi khaùc hôn, ñaây laø moät höôùng taùc ñoäng

giaùn tieáp nhaèm khuyeán khích caùc doanh nghieäp ñöa coå phieáu leân saøn nieâm yeát.

Do vaäy, ngaân haøng nhaø nöôùc caàn khuyeán khích, töøng böôùc trieån khai ñoàng loaït

thöïc hieän loaïi nghieäp vuï naøy ôû taát caû caùc ngaân haøng. Beân caïnh ñoù cuõng caàn xaây

döïng khung quaûn lyù phuø hôïp thöïc tieãn, ñoàng boä vôùi caùc quy ñònh tín duïng khaùc,

haïn cheá toái ña söï can thieäp quaù saâu vaøo nghieäp vuï thöïc tieãn cuûa caùc ngaân haøng.

(cid:153) Veà caùc saûn phaåm phoøng choáng ruûi ro cho caùc CtyNY

Nhö ñaõ bieát, khi moät coâng ty tham gia nieâm yeát, thì qua TTCK, ruûi ro thöôøng

bò khueách ñaïi hôn. Do vaäy, cung caáp theâm cho caùc doanh nghieäp coâng cuï phoøng

ngöøa ruûi ro kinh doanh, cuõng nhö ruûi ro khi nieâm yeát. Ñieàu naøy seõ giuùp doanh

- 84 -

nghieäp kieåm soaùt ñöôïc doøng tieàn trong töông lai, taêng khaû naêng töï chuû vaø naêng

löïc taøi chính ñeå ñuû thöïc löïc tham gia nieâm yeát treân TTCK, khoâng rôi vaøo caûnh

kieät queä taøi chính daãn ñeán phaù saûn. Moät soá coâng cuï phaùi sinh nhö : Traùi phieáu

chuyeån ñoåi, quyeàn choïn, caùc giao dòch giao sau.

3.2.3.5 Kieän toaøn moâi tröôøng phaùp lyù vaø caùc chính saùch

Ñaõ laø moät theå nhaân trong neàn kinh teá, caùc coâng ty khoâng theå naøo khoâng

chòu söï taùc ñoäng bôûi nhöõng yeáu toá ngoaøi doanh nghieäp, trong ñoù coù aûnh höôûng

maïnh meõ nhaát chính laø caùc chính saùch vaø quy ñònh cuûa phaùp luaät.

Lieân quan ñeán vieäc phaùt trieån chöùng khoaùn voán cuûa caùc CtyCP treân TTCK,

vôùi vai troø hoå trôï thuùc ñaåy, caùc chính saùch vaø quy ñònh neân :

(cid:190) Veà coâng taùc quaûn lyù, höôùng tôùi taêng cöôøng tính chuyeân traùch vaø ñoäc laäp trong

vieäc quaûn lyù, giaùm saùt, hoaïch ñònh, vaø thöïc thi. Môû roäng tính töï quaûn cho caùc

SGDCK, höôùng tôùi giaûm daàn söï can thieäp mang tính haønh chính vaøo TTCK.

(cid:190) Daønh cho thò tröôøng OTC moät vò trí nhaát ñònh ñeå taïo thuaän lôïi cho caùc coå

phieáu khoâng nieâm yeát hoaëc khoâng ñuû ñieàu ñieàu kieän nieâm yeát ñöôïc giao dòch

mua baùn, ñeå caùc coâng ty coù theå huy ñoäng voán cho caùc chieán löôïc ñaàu tö phaùt

trieån, töôøng böôùc lôùn maïnh vaø tham gia nieâm yeát treân thò tröôøng chính thöùc.

(cid:190) Baûo ñaûm tính coâng baèng cuûa TTCK, coâng baèng trong phaân phoái thoâng tin vaø

trong quyeàn lôïi ñaàu tö .

(cid:190) Phuø hôïp vôùi xu höôùng hoäi nhaäp quoác teá vaø phuø hôïp vôùi thöïc tieãn TTCK Vieät

Nam, chaúng haïn, caùc quy ñònh veà nieâm yeát chaéc chaén phaûi ñöôïc thaét chaët . Tuy

nhieân, do TTCK Vieät Nam vôùi hôn 5 tuoåi, coøn khaù non treû, neân öu tieân tröôùc maét

neân daønh cho vieäc xaây döïng vaø phaùt trieån moâi tröôøng hoaït ñoäng, coøn vieäc chuaån

hoaù caùc nguyeân taéc cuõng nhö quy ñònh neân töøng böôùc thöïc hieän theo caùch thöùc vaø

loä trình phuø hôïp vôùi töøng thôøi kyø.

(cid:190) Xaây döïng nhöõng öu ñaõi hôïp lyù nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc CtyCP

- 85 -

thöïc hieän nieâm yeát treân TTCK trong giai ñoaïn ñaàu cuõng nhö khi coâng ty ñaõ tham

gia thò tröôøng oån ñònh. Nhöõng chính saùch, cô cheá öu ñaõi cho caùc cty nieâm yeát, caàn

taïo ra moät söï khaùc bieät veà lôïi ích giöõa doanh nghieäp nieâm yeát vaø khoâng nieâm

yeát, loaïi boû nhöõng chính saùch öu ñaõi ñoái vôùi nhöõng CtyCP ñuû ñieàu kieän nhöng trì

hoaõn vieäc nieâm yeát

(cid:190) Chính. saùch veà keá toaùn, kieåm toaùn

Cuøng vôùi tieán trình hoäi nhaäp vôùi kinh teá, heä thoáng keá toaùn vaø kieåm toaùn Vieät

Nam cuõng ñaõ ñang vaø coøn seõ nhanh choùng bieán ñoåi, ñeå töøng böôùc haøi hoaø, thích

nghi vôùi caùc chuaån möïc keá toaùn quoác teá. Baét ñaàu töø naêm 2000, Vieät Nam ñaõ ban

haønh vaø coâng boá 22 chuaån möïc keá toaùn(VAS) vaø 33 chuaån möïc kieåm toaùn

(VSA). Tuy coøn caàn raát nhieàu boå sung, caûi tieán, song nhöõng chuaån möïc naøy ñöôïc

ñaùnh giaù laø theo xu höôùng caùc chuaån möïc quoác teá .

Caùc cô quan chuyeân traùch cuûa chính phuû tieáp tuïc ñaåy nhanh quaù trình hoaøn

thieän heä thoáng caùc chuaån möïc keá toaùn, kieåm toaùn Vieät Nam theo höôùng giaûm toái

ña söï khaùc bieät so vôùi chuaån möïc quoác teá. Taêng cöôøng coâng taùc höôùng daãn cuï theå

vieäc aùp duïng caùc chuaån möïc môùi, toå chöùc caùc ñoäi nguõ tö vaán chuyeân nghieäp vaø

tính “luaät ñònh” cuûa caùc chuaån möïc keá toaùn môùi taïi caùc CtyCP, cuõng nhö vieäc

kieåm toaùn ñònh kyø baét buoäc. Caùc cô quan chuyeân traùch caàn taïo ñieàu kieän ñeå caùc

coâng ty kieåm toaùn gia taêng veà soá löôïng laãn chaát löôïng nhaèm ñaùp öùng nhu caàu

ngaøy moät taêng cuûa caùc toå chöùc phaùt haønh nieâm yeát chöùng khoaùn .

Beân caïnh ñoù, Hoäi keá toaùn vaø kieåm toaùn Vieät Nam coù nhöõng höôùng daãn cuï theå

vaø kieåm tra nghieâm tuùc vieäc thöïc thi caùc chuaån möïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp keá

toaùn, kieåm toaùn. Nhaèm giuùp doanh nghieäp vaø caùc toå chöùc haønh ngheà keá toaùn,

kieåm toaùn, ñaûm baûo saûn xuaát ra ñöôïc doøng thoâng tin taøi chính ñaït ñöôïc caùc tieâu

chuaån veà söï tín nhieäm cuûa xaõ hoäi, tính chuyeân nghieäp, chaát löôïng dòch vuï vaø söï

tin caäy cuûa ngöôøi duøng thoâng tin.

- 86 -

(cid:190) Veà moâi tröôøng phaùp lyù

Nhanh choùng ban haønh caùc vaên baûn trieån khai höôùng daãn thi haønh Luaät chöùng

khoaùn ñeå ñöa vaøo aùp duïng trong thöïc teá, ñoái vôùi vieäc nieâm yeát coå phieáu, noäi dung

cô baûn caàn baûo ñaûm thöïc thi laø thoáng nhaát quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi coâng ty ñaïi

chuùng treân cô sôû coâng khai hoùa thoâng tin.

Boä taøi chính phoái hôïp vôùi ngaân haøng nhaø nöôùc vaø ban chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt

trieån doanh nghieäp ñeå nhanh choùng xaây döïng Nghò ñònh thi haønh Luaät chöùng

khoaùn vaø caùc vaên baûn höôùng daãn trieån khai aùp duïng vaøo thöïc teá.

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3

Nhö ñaõ noùi, phaùt trieån quy moâ voán cho caùc doanh nghieäp hoäi nhaäp laø yeâu caàu

caáp thieát. Chöông 3 cuûa luaän vaên ñöa ra caùc cô sôû vaø ñeà xuaát giaûi phaùp phaùt trieån

chöùng khoaùn voán cuûa caùc CtyCP sau CPH. Caùc giaûi phaùp taäp trung vaøo phaùt trieån

soá löôïng vaø chaát löôïng cuûa coå phieáu nieâm yeát. Veà soá löôïng, phaùt trieån coå phieáu

nieâm yeát ñöôïc khai thaùc töø chöông trình CPH, chöông trình phaùt haønh taêng voán

cuûa caùc CtyNY.Veà chaát löôïng, naâng cao chaát löôïng coå phieáu nieâm yeát thoâng qua

chieán löôïc coå töùc, chieán löôïc quaûn trò coâng ty. Beân caïnh ñoù, luaän vaên cuõng ñeà caäp

ñeán giaûi phaùp boå trôï lieân quan nhö: phaùt trieån maïng löôùi CtyCK, xaây döïng heä

thoáng coâng boá thoâng tin, taêng caàu coå phieáu treân TTCK, cung caáp ña daïng hoùa caùc

saûn phaåm coù lieân quan ñeán coå phieáu nieâm yeát, kieän toaøn moâi tröôøng phaùp lyù vaø

- 87 -

caùc chính saùch.

KEÁT LUAÄN

Xu theá hoäi nhaäp kinh teá toaøn caàu môû ra cho caùc doanh nghieäp nhieàu phöông

caùch ñeå tieáp caän nguoàn voán ñaàu tö. Tuøy vaøo khaû naêng vaø ñieàu kieän cuûa töøng

doanh nghieäp maø hoï seõ löïa choïn cho mình moät nguoàn taøi trôï thích hôïp. Trong ñoù,

nguoàn voán thu veà töø chieán löôïc phaùt trieån chöùng khoaùn voán vaøo thò tröôøng taøi

chính toû ra öu vieät hôn caû, theå hieän treân 3 ñieåm noåi baät : thôøi gian tuøy thuoäc vaøo

doanh nghieäp, quy moâ to lôùn vaø doanh nghieäp khoâng phaûi chòu aùp löïc traû nôï.

Nhöng buø laïi, ñeå thöïc hieän chieán löôïc naøy doanh nghieäp phaûi thoõa maõn raát nhieàu

nhöõng ñoøi hoûi cuûa thò tröôøng, vaø khi tham gia thì ñöông ñaàu vôùi nhieàu ruûi ro hôn.

Tuy nhieân trong chieán löôïc phaùt trieån chöùng khoaùn voán thoâng qua vieäc nieâm

yeát coå phieáu treân TTCK laø chieán löôïc chæ daønh cho caùc CtyCP. Thôøi gian vöøa qua

haàu nhö chæ coù caùc CtyCP ra ñôøi töø CPH caùc DNNN thöïc hieän tham gia nieâm yeát.

Söï haïn cheá naøy baét nguoàn töø caùc nguyeân nhaân cô baûn nhö: do caùc cô quan chuû

quaûn vaø baûn thaân caùc doanh nghieäp chöa muoán thöïc hieän nieâm yeát; do haïn cheá

veà voán, soá löôïng coå ñoâng vaø hieäu quaû hoaït ñoäng maø moät boä phaàn caùc CtyCP

khoâng ñuû ñieàu kieän nieâm yeát; do cô cheá chính saùch, quy ñònh thöïc hieän CPH vaø

nieâm yeát coå phieáu coøn nhieàu baát caäp; do caùc taùc ñoäng cuûa thò tröôøng OTC, söï yeáu

keùm trong hoaït ñoäng cuûa caùc CtyCK, …..

Böôùc vaøo giai ñoaïn taêng toác hoäi nhaäp, khoâng theå phuû nhaän caùc doanh nghieäp

cuûa Vieät Nam ñaõ töøng böôùc tröôûng thaønh hôn treân thöông tröôøng. Qua ñaùnh giaù

thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa caùc CtyCP giai ñoaïn CPH vaø giai ñoaïn tham gia nieâm

yeát, ñeàu thaáy coù nhöõng böôùc taêng tröôûng trong hieäu quaû kinh doanh, söï lôùn maïnh

daàn trong quy moâ voán. Rieâng caùc CtyNY coøn ñöôïc theâm lôïi theá quaûng baù teân tuoåi

vaø deã daøng huy ñoäng ñöôïc nguoàn voán lôùn. Tuy nhieân, vaãn coøn toàn taïi raát nhieàu

yeáu keùm nhö : quy moâ voán vaãn coøn thaáp so vôùi yeâu caàu ñaàu tö phaùt trieån nhaèm

- 88 -

taêng tính caïnh tranh trong hoäi nhaäp, coâng taùc quaûn trò chöa ñöôïc chuù troïng, coâng

taùc keá toaùn, kieåm toaùn chöa ñaùp öùng yeâu caàu …. Coù theå thaáy, thieáu voán chính laø

trôû ngaïi saâu xa cho moïi yeáu keùm coøn laïi, vì coù voán doanh nghieäp coù theå ñaàu tö

vaøo coâng ngheä, ñaàu tö vaøo chaát xaùm ,… ñoù laø nhöõng nhaân toá cô baûn cho moät

doanh nghieäp toàn taïi vaø caïnh tranh vöõng vaøng.

Nhö vaäy caùc giaûi phaùp tìm ra nguoàn taøi trôï voán cho doanh nghieäp trôû thaønh

yeâu caàu caáp thieát hieän nay. Trong caùc giaûi phaùp ñoù, thì phaùt trieån chöùng khoaùn

voán cuûa caùc CtyCP haäu CPH chính laø moät höôùng ñi öu vieät. Ñoù cuõng chính laø quaù

trình xaõ hoäi hoùa ñaàu tö, ñeå caùc toå chöùc trong vaø ngoaøi nöôùc, caùc thaønh phaàn daân

cö coù theå chia seõ taøi chính vôùi chính phuû vaø doanh nghieäp, vaän duïng ñoàng voán

vaøo neàn kinh teá moät caùch hieäu quaû hôn.

Cuøng vôùi quaù trình hoäi nhaäp, TTCK noùi chung vaø thò tröôøng coå phieáu noùi rieâng

thôøi gian qua ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån maïnh meõ, caùc dòch vuï chöùng khoaùn coù

toác ñoä taêng tröôûng cao, giaù coå phieáu vaän ñoäng theo quy luaät hôïp lyù hôn. Beân caïnh

ñoù, nhôø vaøo nhöõng haáp daãn cuûa caùc nhaân toá kinh teá vó moâ vaø moâi tröôøng ñaàu tö,

Vieät Nam ñaõ, ñang vaø seõ laø ñieåm ñeán cuûa caùc doøng voán quoác teá. Trong coâng taùc

ñieàu haønh kinh teá nöôùc nhaø, nhaø nöôùc cuõng ñang gaáp ruùt hoøan thieän chính saùch

kinh teá vaø moâi tröôøng phaùp lyù toát hôn nhaèm hoå trôï cho caùc DNNN sau CPH coù

ñieàu kieän thöïc hieän chieán löôïc huy ñoäng voán treân TTCK thoâng qua nieâm yeát.

Nhö vaäy coù raát nhieàu nhöõng cô hoäi cho nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp taän duïng trong

vieäc trang bò nguoàn taøi löïc ñeå phaùt trieån vaø hoäi nhaäp.

Töø nhöõng khoù khaên ñaõ phaân tích cuõng nhö nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi, caùc giaûi

phaùp phaùt trieån chöùng khoaùn voán cuûa caùc CtyCP taäp trung vaøo phaùt trieån soá löôïng

vaø chaát löôïng cuûa coå phieáu nieâm yeát. Veà soá löôïng, phaùt trieån coå phieáu nieâm yeát

ñöôïc khai thaùc töø chöông trình CPH, chöông trình phaùt haønh taêng voán cuûa caùc

CtyNY.Veà chaát löôïng, naâng cao chaát löôïng coå phieáu nieâm yeát thoâng qua chieán

- 89 -

löôïc coå töùc, chieán löôïc quaûn trò coâng ty.

Ngoaøi ra, ñeå phaùt trieån chöùng khoaùn voán cuûa caùc CtyCP hieäu quaû vaø nhanh

choùng, cuõng caàn coù nhöõng giaûi phaùp boå trôï lieân quan ñeán caùc khía caïnh : phaùt

trieån maïng löôùi CtyCK, xaây döïng heä thoáng coâng boá thoâng tin, taêng caàu coå phieáu

treân TTCK, cung caáp ña daïng hoùa caùc saûn phaåm coù lieân quan ñeán coå phieáu nieâm

yeát, kieän toaøn moâi tröôøng phaùp lyù vaø caùc chính saùch.

Phaùt trieån chöùng khoaùn voán cuûa caùc CtyCP qua vieäc nieâm yeát treân TTCK laø

moät chieán löôïc huy ñoäng hieäu quaû, phuø hôïp vôùi xu theá hieän ñaïi. Tuy nhieân, ruûi ro

noù mang laïi cho laø raát lôùn ñoøi hoûi nhaø nöôùc vaø caùc coâng ty phaûi chuû ñoäng naém baét

ñöôïc yeâu caàu cuûa thò tröôøng, bieát roõ naêng löïc cuûa baûn thaân ñeå ñöa ra söï löïa choïn

ñuùng ñaén nhaát, phuø hôïp nhaát vôùi ñieàu kieän cuûa mình. Moïi haønh ñoäng coøn phaûi

caên cöù vaøo dieãn bieán thò tröôøng, töøng böôùc thöïc hieän. Ñöa doanh nghieäp leân

TTCK moät caùch noùng voäi duy yù chí chaúng nhöõng khoâng mang laïi lôïi ích cho caùc

coâng ty vaø neàn kinh teá maø coøn ñöa caùc coâng ty ñi vaøo theá ruûi ro khoâng khaû naêng

öùng phoù.

Toùm laïi, trong moät chöøng möïc nhaát ñònh, luaän vaên ñaõ coá gaéng baùm saùt, thöïc hieän caùc noäi dung ñeà ra vaø neâu ra nhöõng giaûi phaùp phaùt trieån chöùng khoaùn voán cho caùc CtyCP giai ñoaïn haäu CPH. Tuy nhieân, do thôøi gian vaø khaû naêng coù haïn neân vieäc nghieân cöùu vaãn chöa hoaøn chænh. Moät soá caùc haïn cheá vaãn coøn toàn taïi nhö: Soá lieäu thu thaäp chuû yeáu laø thöù caáp, neân tính chính xaùc phuï thuoäc vaøo thoâng tin töø baùo chí, moät soá nguoàn soá lieäu thu thaäp ñöôïc laø khoâng thoáng nhaát; TTCK luoân bieán ñoäng neân caùc phaân tích, trong giôùi haïn cuûa ñeà taøi, chöa ñi vaøo cuï theå; Ñeà taøi lieân quan ñeán hai phaïm vi khaù roäng laø chöông trình CPH vaø TTCK, moâi tröôøng phaùp lyù ñang ñöôïc hoøan thieän, neân vieäc caäp nhaät caùc chính saùch, luaät ñònh lieân quan coù theå xaûy ra thieáu soùt.

- 90 -

Sau cuøng, lieân quan ñeán noäi dung cuûa luaän vaên moät soá höôùng nghieân cöùu tieáp theo nhö : Phaân tích taùc ñoäng cuûa vieäc phaùt trieån chöùng khoaùn voán laøm gia taêng giaù trò coâng ty; phaùt trieån chöùng khoaùn voán cho boä phaän caùc CtyCP ngoaøi chöông trình CPH.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

{1} Pamela P.Peterson, Financial management and analysis, Florida University {2} Leile Webster vaø Reza Amin, “ Coå phaàn hoaù caùc DNNN ôû Vieät Nam: kinh nghieäm hieän taïi”, Mekong project development facility {3} Lyù thuyeát thò tröôøng hieäu quaû – Maurise Kendall {4} PGS.TS Traàn Ngoïc Thô, Taøi chính doanh nghieäp hieän ñaïi, NXB Thoáng Keâ {5} Taäp baøi giaûng veà thò tröôøng taøi chính – Dr Nguyeãn Ninh Kieàu {6} Traàn Minh Kieät, Höôùng daãn tham gia thò tröôøng chöùng khoaùn, NXB Lao Ñoäng Xaõ Hoäi {7} Huy Nam, Thò tröôøng chöùng khoaùn – Taïi sao {8} Hoäi nhaäp vôùi caùc nguyeân taéc keá toaùn vaø kieåm toaùn quoác teá, NXB chính trò quoác gia {9} Luaät chöùng khoaùn Vieät Nam {10} Quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû, soá 528/QÑ-TTg ngaøy 14/06/2005 Veà vieäc pheâ duyeät danh saùch caùc coâng ty coå phaàn hoùa thöïchieän baùn ñaáu giaù coå phaàn, nieâm yeát, ñaêng kyù giao dòch treân trung taâm giao dòch chöùng khoaùn Vieät Nam {11} Mekoâng Capital, baùo caùo veà “Lôïi ích chuû yeáu cuûa moät heä thoáng keá toaùn vöõng maïnh” ngaøy 01/10/2003 {12} Mekoâng Capital, baùo caùo veà “Ñeà nghò caùc thoâng leä toát trong quaûn trò doanh nghieäp taïi Vieät Nam” ngaøy 11/11/2003 {13} Taïp chí Chöùng khoaùn Vieät Nam

♦ Ts.Traàn Tieán Cöôøng, Thöïc traïng doanh nghieäp sau coå phaàn hoaù – Keát

quaû ñaït ñöôïc vaø nguyeân nhaân, soá thaùng 11/2005.

♦ Nghieâm Quyù Haøo, Ñoät phaù trong saép xeáp ñoåi môùi DNNN giai ñoaïn

2006 – 2010, soá thaùng 11/2006

{14} Taïp chí Phaùt trieån kinh teá, Ñaïi hoïc kinh teá Tp.HCM

♦ Ths Hoà Vieát Tieán, Vò theá cuûa thò tröôøng coå phieáu Vieät Nam treân theá

giôùi, soá thaùng 09/2005.

♦ PGS.TS Traàn Ngoïc Thô, thò tröôøng chöùng khoùan vaø coâng cuï phaùi sinh,

soá thaùng 09/2005

{15} Caùc website

- 91 -

http://ssi.com.vn http://www.vcbs.com.vn http://vir.com.vn/CLIENT/DautuChungkhoan http://www.vietstock.com.vn http://www.chinhphu.vn

PHUÏ LUÏC I DANH MUÏC TÖØ VIEÁT TAÉT

STT TÖØ VIEÁT TAÉT NOÄI DUNG

Coå phaàn hoaù 01 CPH

Coâng ty chöùng khoaùn 02 CtyCK

Coâng ty coå phaàn 03 CtyCP

Coâng ty nieâm yeát 04 CtyNY

Doanh nghieäp nhaø nöôùc 05 DNNN

Ñaàu tö nöôùc ngoaøi 06 ÑTNN

Hoäi ñoàng quaûn trò 07 HÑQT

Ngaân haøng thöông maïi 08 NHTM

NY/ÑKGD Nieâm yeát/Ñaêng kyù giao dòch 09

Quaûn trò coâng ty 10 QTCty

Quaûn trò doanh nghieäp 11 QTDN

Saûn xuaát kinh doanh 12 SXKD

Toång coâng ty 13 TCty

Toång coâng ty nhaø nöôùc 14 TctyNN

Thò tröôøng chöùng khoaùn 15 TTCK

Trung taâm giao dòch chöùng khoaùn 16 TTGDCK

- 92 -

Uyû ban chöùng khoaùn nhaø nöôùc 17 UBCKNN

PHUÏ LUÏC II

BAÛNG QUY MOÂ NIEÂM YEÁT TOAØN THÒ TRÖÔØNG ÑEÁN 30/06/2006

Chæ tieâu Toaøn thò Coå phieáu Chöùng chæ Traùi phieáu

tröôøng quyõ

Toång soá CK ñang 407 37 1 369

nieâm yeát

100% 9,09% 0,25% 90,66% Tyû troïng %

Khoái löôïng CK ñang 982.100.825 426.053.080 30.000.000 526.647.745

nieâm yeát

100% 43,32% 3,05% 53,62,13% Tyû troïng %

Giaù trò CK ñang nieâm 57.219.305 4.254.531 300.000 52.664.775

yeát (trñ)

Tyû troïng % 100% 7,44% 0,52% 92,04%

Nguoàn : TTGDCK TpHCM , trích taïp chí chöùng khoaùn VN soá 1+2/2006

BAÛNG QUY MOÂ NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁU ÑEÁN HEÁT 30/06/2006

Soá loaïi coå Toång KLNY Toång meänh giaù nieâm Voán hoaù thò tröôøng

phieáu yeát

VND USD VND USD

37 426.053.080 4.260 tyû ~ 269,2 28.809 tyû ~ 1,8 tyû

trieäu

Tyû troïng ~ 0,53 % GDP ~3,5 % GDP

- 93 -

Nguoàn : TTGDCK TpHCM , trích taïp chí chöùng khoaùn VN soá 1+2/2006

PHUÏ LUÏC III

BAÛNG ÑAÙNH GIAÙ THÒ TRÖÔØNG NAÊM 2006

Thò tröôøng Taêng tröôûng PE PB (laàn) ROE DY

EPS (%) (laàn) (%) (%)

Vieät Nam 20,2 3,6 29,8 9,7 2,6

Inñoâneâxia 13,9 3,4 20,4 12,7 2,6

Malaixia 10,8 4,2 14,9 13,0 1,8

Philippin 15,0 1,8 12,9 10,8 1,4

Xingapo 9,6 3,4 12,8 14,5 1,8

Thaùi Lan 3,8 4,4 19,9 3,6 2,9

Nhaät 9,7 1,2 11,8 18,7 2,2

Trung Quoác 6,8 2,8 16,8 11,6 1,9

Hoàng Koâng 0,9 3,9 12,0 13,7 1,7

Haøn Quoác 9,4 1,6 16,0 10,2 1,5

Ñaøi Loan 11,0 4,2 17,1 12,0 2,1

Uùc 10,8 3,8 18,0 14,5 2,6

Aán Ñoä 18,5 1,8 24,2 14,7 3,3

Pakixitan 10,4 5,1 27,1 11,3 3,0

- 94 -

(Nguoàn: do Merrill Lynch döï ñoùan, trích taïp chí chöùng khoaùn VN soá 3/2006 )

PHUÏ LUÏC IV

BAÛNG KEÁ HOAÏCH CPH DNNN GIAI ÑOAÏN 2006-2010

Trong ñoù goàm Thôøi gian

Chia ra thaønh Hình thöùc saép xeáp 2007 2008 - 2009

Kinh doanh 1.546 CPH 390 470

200 238

147

Cty TNHH 1 thaønh vieân

Toång soá DNNN hieän coù 2.176 875 thuoäc boä, ñòa phöông Khaùc CPH 585 thuoäc caùc Tcty 335 CPH 40 95

200 Quoác phoøng an ninh; coâng ích

295

Noâng laâm tröôøng

Cty TNHH 1 thaønh vieân Cty TNHH thaønh vieân, Ñvsöï nghieäp; saùp nhaäp, giaûi theå

(Nguoàn: Taïp chí chöùng khoaùn Vieät Nam soá 11 – Thaùng 11 naêm 2006, trg 25)

BAÛNG CÔ CAÁU DOANH NGHIEÄP 100% VOÁN NHAØ NÖÔÙC NAÊM 2010

Toång soá

Noâng, DN an ninh quoác phoøng; 554 Taäp ñoøan, DN thuoäc

laâm DN saûn xuaát cung öùng Tcty lôùn caùc taäp

saûn phaåm, dòch vuï nieâm ñoaøn, Tcty

yeát nhaø nöôùc

26 150 178 200

- 95 -

(Nguoàn: Taïp chí chöùng khoaùn Vieät Nam soá 11 – Thaùng 11 naêm 2006, trg 26)

PHUÏ LUÏC V

Baûng trích Phuï luïc II ban haønh keøm trong Quyeát ñònh soá 528/QÑ-TTg ngaøy 14 thaùng

6 naêm 2005 cuûa Thuû töôùng Chính phuû.

DANH SÁCH CÁC CÔNG TY CỔ PHẦN THUỘC ĐỐI TƯỢNG NIÊM YẾT,

ĐĂNG KÝ GIAO DỊCH, TẠI TRUNG TÂM GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN

Tªn doanh nghiÖp §¬n vÞ qu¶n lý

Vèn ®iÒu lÖ (theo ph−¬ng ¸n ®−îc duyÖt T T N¨m T.hiÖ n CPH Tæng sè

Trong ®ã Vèn NN

1 5 6 3 4 7

I 2 Doanh nghiệp độc lập thuộc Bộ, ngành

2004 82.480 65.308 79 Bộ Công nghiệp 1 Công ty CP Nhựa Rạng §ông

2 Công ty CP Nhựa Bình Minh 107.180 2003 69.238 65 Bộ Công nghiệp

3 Công ty CP Nhựa Tân tiến 2004 95.500 60.881 64 Bộ Công nghiệp

4 Công ty CP sữa Việt Nam 2003 1.500.000 900.000 60 Bộ Công nghiệp

2002 13.000 7.800 60 Bộ GTVT

6 2003 10.000 5.250 53 Bộ GTVT

7 2004 189.802 96.799 51 Bộ Công nghiệp

8 2004 90.000 45.900 51 Bộ Công nghiệp

9 2004 79.150 40.367 51 Bộ Công nghiệp

10 43.100 5 Công ty CP vật liệu xây dựng 720 Công ty CP Vật tư thiết bị CTGT Công ty CP Dầu thực vật Tường An Công ty CP Nhựa thiếu niên Tiền Phong Công ty CP Bóng đèn - Phích nước Rạng Đông Công ty CP Dầu thực vật Tân Bình 2004 21.981 51 Bộ Công nghiệp

11 Công ty CP bánh kẹo Hải Hà 2003 36.500 18.615 51 Bộ Công nghiệp

12 Công ty CP Giầy Sài Gòn 2004 16.000 8.160 51 Bộ Công nghiệp

- 96 -

13 Công ty CP Nhựa Bạch Đằng 2004 10.030 5.115 51 Bộ Công nghiệp

14 2002 40.745 20.780 Bộ GTVT

51 15 2004 25.000 12.750 51 Bộ Thương mại

16 2004 18.000 9.180 51 Bộ Thương mại

17 2004 10.000 5.100 51 Bộ Xây dựng

thuộc các

Công ty CP xây dựng cơ khí giao thông 2 Công ty CP XNK Tạp phẩm TP HCM Công ty CP NXK và hợp tác đầu tư Vilexim Công ty Tư vấn XD công trình VLXD Doanh nghiệp Tổng công ty nhμ n−íc II

1 Công ty CP In bưu điện 2003 25.000 12.750 51 TCT BCVT

2004 18.000 9.180 51 TCT BCVT

3 2004 35.000 17.850 51 TCT BCVT

4 2004 80.000 47.500 59 TCT Cà phê

2 Công ty CP Vật tư bưu điện Công ty CP Đầu tư và Phát triển bưu điện Công ty CP Vinacafê Biên Hoà Công ty CP Đầu tư XNK cà phê Tây Nguyên 5 2004 24.000 12.046 50 TCT Cà phê

6 Công ty giống BS Lâm Đồng 10.500 5.355 2004 51 TCT Chăn nuôi

7 2004 12.000 7.800 65 TCT Cơ khí XD

Công ty CP Xây lắp thương mại (COMA 25) Công ty CP Cơ khí xây dựng số 2 Hà Bắc 8 2004 10.000 5.100 51 TCT Cơ khí XD

9 Công ty CP May Nhà bè 2004 64.000 32.640 51 TCT Dệt may

10 Công ty CP May 10 2004 54.000 27.540 51 TCT Dệt may

2004 27.000 13.770 51 TCT Dệt may 11 Công ty CP May Phương §ông

12 Công ty CP Dệt lụa Nam Định 23.000 11.730 51 TCT Dệt may

13 Công ty CP May Hưng Yên 2004 13.500 6.885 51 TCT Dệt may

14 Công ty CP May Chiến Thắng 12.000 6.120 2004 51 TCT Dệt may

15 Công ty CP May Nam Định 2004 12.000 6.120 51 TCT Dệt may

16 Công ty CP May Thăng Long 2002 23.306 11.653 50 TCT Dệt may

- 97 -

17 Công ty CP Điện tử Tân Bình 2004 70.000 35.700 51 TCT Điện tử TH

18 Công ty CP Điện tử Biên Hoà 2004 60.000 30.600 51 TCT Điện tử TH

2004 25.780 13.147 51 TCT Điện tử TH

19 Công ty CP XNK Điện tử Công ty CP Đầu tư và XD công trình 3 20 2003 13.439 8.738 65 TCT Đường sắt

21 Công ty CP công trình Đ.Sắt 2004 69.000 41.607 60 TCT Đường sắt

22 Công ty CP vật tư ĐS Đà Nẵng 2004 24.760 14.856 60 TCT Đường sắt

23 Công ty CP vật tư ĐS SGòn 2004 24.000 17.900 60 TCT Đường sắt

24 Công ty CP công trình 6 17.927 9.286 2002 52 TCT Đường sắt

25 Công ty CP cơ khí cầu đường 2004 11.105 5.695

26 Công ty CP Cảng Đoạn Xá 2001 35.000 17.850

27 Công ty CP phát triển hàng hải 2004 40.000 20.400 51 TCT Đường sắt TCT Hàng Hải VN TCT Hàng Hải VN

51 51 28 Công ty CP Xà phòng Hà Nội 2004 58.477 46.782 80 TCT Hoá Chất

2003 15.000 11.220 75 TCT Hoá Chất

Công ty CP Thương mại Phương Đông 2003 20.230 12.611 62 TCT Hoá Chất

2004 102.630 52.341 51 TCT Hoá Chất

36.000 2003 18.360 51 TCT Hoá Chất

2004 24.860 12.679 51 TCT Hoá Chất

2003 22.000 11.220 51 TCT Hoá Chất

2004 16.335 8.331 51 TCT Hoá Chất

Công ty CP CN hoá chất và vi sinh Công ty CP Phát triển phụ gia và sản phẩm dầu mỏ 2004 15.000 7.650 51 TCT Hoá Chất

2003 14.000 7.140 51 TCT Hoá Chất

Công ty CP Que hàn điện Việt Đức 2003 13.712 6.993 51 TCT Hoá Chất

- 98 -

29 Cty CP Bột giặt & HC Đức Giang 3 0 3 1 Công ty CP Pin ắc quy MN 3 2 Công ty CP Bột giặt LIX 3 3 Công ty CP Phân lân Ninh Bình 3 4 Công ty CP Bột giặt NET 3 5 3 6 3 7 Công ty CP Pin Hà Nội 3 8 3 9 Công ty CP Ắc quy Tia sáng 2004 10.619 5.416 51 TCT Hoá Chất

2004 24.000 16.800 70 TCT HUD

2003 15.000 10.200 68 TCT HUD

2004 15.000 10.200 68 TCT HUD

Công ty CP ĐTPT nhà và đô thị số 2 Công ty CP ĐTPT nhà và đô thị số 1 Công ty CP ĐTPT nhà và đô thị số 3 Công ty CP ĐTPT nhà và đô thị số 4 2004 15.000 10.200 68 TCT HUD

2004 20.000 10.200

2002 10.350 5.280

16.000 8.160 2003

2004 11.605 20.000

Công ty CP L−ơng thực Hà Tuyên Thái Công ty CP L−ơng thực Thanh Nghệ Tĩnh 2004 20.400 40.000

30.000 2004 15.300

2004 13.962 27.376

2004 19.620 10.006

2004 17.143 8.743

2000 82.000 35.492

2004 11.700 5.967 51 TCT IDICO TCT Lâm nghiệp TCT Lâm nghiệp TCT Lương Thực M.Bắc TCT Lương Thực M.Bắc TCT Lương Thực M.Bắc TCT Lương Thực M.Bắc TCT Lương Thực M.Bắc TCT Máy thiết bị CN TCT Mía đường 2 TCT Phát triển HT

51 51 58 51 51 51 51 51 51 51 1999 17.000 9.656 57 TCT Rau quả

2001 31.586 16.039 51 TCT Rau quả

11.000 5.610 2004

2004 57.500 47.898

2004 85.000 43.350 51 TCT Rau quả TCT Rượu bia HN TCT Rượu bia SG

83 51 2003 10.000 6.500 65 TCT Sông Đà

- 99 -

4 0 4 1 4 2 4 3 4 4 Công ty CP ĐTPT nhà 4 5 Công ty CP Vinafor Đà Nẵng 4 6 Công ty CP Cẩm Hà 4 7 4 8 4 9 Công ty CP L−ơng thực Hà Nội Công ty CP L−ơng thực Hà 5 0 Nam Ninh 5 1 Công ty CP L−ơng thực Hà Bắc 5 2 Công ty CP Bơm Hải Dương 5 3 Công ty CP đường La Ngà 5 4 Công ty cổ phần CG&XL số 12 5 5 Công ty CP In và bao bì Mỹ Châu 5 6 Công ty CP cảng rau quả 5 7 Công ty CP XNK rau quả 5 8 Công ty CP bia Thanh Hoá Công ty CP Nước giải khát 5 9 Chương Dương 6 0 Công ty CP CTGT Sông Đà 6 1 Công ty CP Xi măng Sông Đà - Yaly 2003 15.000 8.000 53 TCT Sông Đà

2002 18.000 9.528 53 TCT Sông Đà

2003 50.000 25.500 51 TCT Sông Đà

2003 10.000 5.100 51 TCT Sông Đà

Công ty CP Thuỷ điện Ry Ninh II 2002 32.000 16.200 51 TCT Sông Đà

16.000 2003 16.000

2004 10.465 7.221

2004 20.000 11.800

Công ty CP Đầu tư Thương mại dịch vụ 2004 20.000 11.400 TCT Than Việt Nam TCT Than Việt Nam TCT Than Việt Nam TCT Than Việt Nam

100 69 59 57 2004 50.000 25.500 51 TCT Thuốc lá

2004 20.000 10.200 51 TCT Viglacera

2004 21.000 13.650 65 TCT Vinaconex

2004 21.000 12.600 60 TCT Vinaconex

14.000 7.140 2004 51 TCT Vinaconex

2003 11.000 5.610 51 TCT Vinaconex

2003 10.000 5.100

Công ty CP GAS PETROLIMEX 2003 150.000 130.500

2003 150.000 127.500

2004 60.000 48.000

1999 19.400 9.894

- 100 -

6 2 Công ty CP Xi măng Sông Đà 6 3 Công ty CP SUDICO 6 4 Công ty CP Thuỷ điện Nà Lơi 6 5 Công ty CP Đầu tư PT Sông Đà 6 6 Công ty CP Sông Đà 1.01 6 7 6 8 Công ty CP Vận tải và ĐĐTM Công ty CP Du lịch Than Việt 6 9 Nam 7 0 Công ty CP XNK&HTQT 7 1 7 2 Công ty CP Cát Lợi 7 3 Công ty CP Kính Đáp Cầu 7 4 Công ty CP Xây dựng số 5 7 5 Công ty CP Xây dựng số 9 7 6 Công ty CP Vinaconex 25 7 7 Công ty CP Xây dựng số 1 7 8 Công ty CP Xây dựng số 2 7 9 8 0 Công ty CP Hoá dầu 8 1 Công ty CP XNK 8 2 8 3 Công ty CP Vận tải xăng dầu đường thuỷ Petrolimex Công ty CP Thương mại và vận tải Petrolimex Hà Nội 1999 15.600 7.956 51 TCT Vinaconex TCT Xăng dầu VN TCT Xăng dầu VN TCT Xăng dầu VN TCT Xăng dầu VN TCT Xăng dầu VN 87 85 80 51 51

2000 12.900 6.579

2000 11.600 5.916

2000 11.500 5.865

2003 20.000 10.400

Công ty CP Vận tải và dịch vụ Petrolimex Sài Gòn Công ty CP Vận tải và dịch vụ Petrolimex Hải Phòng Công ty CP Vận tải và dịch vụ Petrolimex Nghệ Tĩnh Công ty CP kết cấu thép cơ khí xây dựng Công ty CP bê tông ly tâm An Giang 2003 15.000 7.650

2004 11.000 5.610

10.000 5.100 Công ty CP Đầu tư và xây dựng CN 2003

2004 12.500 8.313

2003 10.000 5.200

2003 12.000 6.120

2004 11.000 5.610

2004 10.000 5.100

2002 27.800 14.734

28.116 2003 14.339

Công ty CP cơ khí XDCTGT 623 2002 15.800 8.058 51 51 51 52 51 51 51 67 52 51 51 51 51 53 51 51 TCT Xăng dầu VN TCT Xăng dầu VN TCT Xăng dầu VN TCT XD CN VN TCT XD CN VN TCT XD CN VN TCT XD CN VN TCT XD CTGT 4 TCT XD CTGT 4 TCT XD CTGT 4 TCT XD CTGT 4 TCT XD CTGT 4 TCT XD CTGT 4 TCT XD CTGT 6 TCT XD CTGT 6 TCT XD CTGT 6

2003 51 TCT XD CTGT 6 12.460 6.355

2003 10.119 5.161 51 TCT XD CTGT 6

2004 15.930 59 TCT XD CTGT 8 27.000

- 101 -

2004 51 TCT XD CTGT 8 8 4 8 5 8 6 8 7 8 8 8 9 Công ty CP Bê tông Thủ Đức 9 0 9 1 Công ty CP CTGT và TM 423 9 2 Công ty CP CTGT 246 9 3 Công ty CP CTGT B19 9 4 Công ty CP CTGT 484 9 5 Công ty CP CTGT 492 9 6 Công ty CP CTGT 228 9 7 Công ty CP XD CTGT 710 9 8 Công ty CP XD CTGT 610 9 9 1 0 0 Công ty CP VTTB&XDCT 624 1 0 1 Công ty CP XDCTGT 674 1 0 2 Công ty CP XDCTGT 873 1 0 3 Công ty CP XDCTGT 838 12.850 6.553

2004 10.000 5.000 50 TCT XD CTGT 8

2004 11.200 7.018 63 TCT XD Hà Nội

Công ty CP Kinh doanh vật tư & xây dựng 2004 10.300 6.185 60 TCT XD Hà Nội

1998 10.500 15.000 70 TCT XD số 1

Công ty CP Xây dựng & Kinh doanh vật tư 2003 11.000 20.000 55 TCT XD số 1

Công ty CP Đầu tư và Xây lắp Chương Dương 2003 14.000 7.140 51 TCT XD số 1

2003 12.000 6.120 51 TCT XD số 1

2003 22.241 56 TCT Xi măng VN 40.000

1999 19.000 50 38.000

TCT Xi măng VN

thuộc địa 1 0 4 Công ty CP Xây dựng miền Tây 1 0 5 Công ty CP Xây dựng số 2 1 0 6 1 0 7 Công ty CP Bê tông Biên Hoà 1 0 8 1 0 9 1 1 0 Công ty CP Xây dựng số 5 1 1 1 Công ty CP Bao bì XM Bút Sơn 1 1 2 Công ty CP Bao bì Bỉm Sơn I I I

Doanh nghiệp phương Công ty Giày (bộ phận Công ty ICT) 1 2004 10.368 8.813 85 Tỉnh Bà Rịa VT

2 Cty CP CTGT Bạc Liêu 2004 11.400 6.970 61 Tỉnh Bạc Liêu

3 Cty CP thương nghiệp BL 21.551 2004 11.071 51 Tỉnh Bạc Liêu

4 Công ty cổ phần XNK thuỷ sản 2004 25.000 12.750 51 Tỉnh Bến Tre

2004 20.000 10.200 51 Tỉnh Bến Tre 5 Cty cổ phần d−ợc

2004 51 Tỉnh Bến Tre

- 102 -

15.000 13.114 7.650 6.688 Tỉnh Bình Định 6 Cty cổ phần vật liệu xây dựng 7 Cty CP khoáng sản Bình §Þnh

2000

8 Công ty CP Vật tư xăng dầu 2003 14.065 7.043 Tỉnh Bình Thuận

51 50 2004 22.571 16.008 70 Tỉnh Đ¾k Lắc

2003 10.787 5.501

60.000 2004 30.600

2004 40.887 20.852

51 Tỉnh Đ¾k Lắc Tỉnh Đồng Tháp Tỉnh Đồng Tháp TỈnh Đồng Tháp 2004 15.424 7.866

51 51 51 2003 32.500 17.349 53 Tỉnh Đồng Nai

2003 13.500 6.885 51 Tỉnh Đồng Nai

10.400 5.304 2004 51 Tỉnh Đồng Nai

2003 13.400 7.370 55 Tỉnh Hải Dương

2003 10.600 5.406 51 Tỉnh Hải Dương

12.000 9.200 2003 77 Tỉnh Khánh Hoà

2004 10.984 5.602 51 Tỉnh Kiên Giang

2004 17.743 9.049 51 Tỉnh Kiên Giang

2003 20.000 10.200 51 Tỉnh Kiên Giang

Xí nghiệp Chế biến XKTS Ngô Quyền Công ty Xi măng Hà Tiên Hệ Đảng Công ty Xi măng Hà Tiên Kiên Giang 2004 45.863 23.390 51 Tỉnh Kiên Giang

22.293 2004 11.369 51 Tỉnh Kiên Giang

2004 10.732 5.473 51 Tỉnh Kiên Giang

2004 14.323 7.304 51 Tỉnh Kiên Giang

12.000 7.368 1999 61 Tỉnh Lâm Đồng

- 103 -

9 Công ty du lịch Đắk Lắk 1 0 Cty Dược vật tư y tế 1 1 Cty CP XNK y tế Domesco 1 2 Công ty cổ phần XNK Sa giang 1 3 Cty CP XD công trình GT 1 4 CTCP Bao bì Biên Hòa 1 5 CTCP Xây dựng số 2 1 6 CTCP XVXD - chất đốt 1 7 Cty Bia và nước giải khát 1 8 Cty giầy 1 9 Công ty CP Đông Á 2 0 Xí nghiệp Nước đá thuỷ sản 2 1 2 2 2 3 2 4 Công ty Xi măng Kiên Giang Xí nghiệp Chế biến thực phẩm 2 đóng hộp 5 Công ty Xây dựng giao thông 2 6 thuỷ lợi 2 7 Công ty CP Hiệp Thành 2 8 Công ty CP Thực phẩm 2004 12.000 6.120 51 Tỉnh Lâm Đồng

2003 10.000 5.100 51 Tỉnh Lâm Đồng

2004 23.379 14.410 62 Tỉnh Lạng Sơn

2004 12.500 8.750 70 Tỉnh Nam Định

1998 14.500 8.410 58 Tỉnh Nghệ An

1998 10.000 5.200 52 Tỉnh Nghệ An Công ty cổ phần xe khách NghÖ An

2001 33.562 16.781 50 Tỉnh Nghệ An

11.566 5.899 2004

2003 12.000 6.456

2004 30.000 16.000

2003 12.237 6.421

2003 16.000 9.600 51 Tỉnh Ninh Bình Tỉnh Quảng Nam Tỉnh Quảng Nam Tỉnh Quảng Ngãi Tỉnh Quảng Ninh

54 53 52 60 2002 60.000 36.000 60 Tỉnh Sóc Trăng

2000 15.985 8.152 51 Tỉnh Tây Ninh

2001 12.000 6.000 50 Tỉnh Thanh Hoá

2003 35.000 17.850 51 Tỉnh Trà Vinh

Công ty cổ phần dược phẩm Trà Vinh Công ty CP Sách thiết bị trường học 2004 14.156 7.435 53 TP Đà Nẵng

2004 24.000 12.240 51 TP Hà Nội

20.000 60 TP Hồ Chí Minh Cty CP Xây dựng KD nhà quận 11 2004 12.000

2004 13.000 6.630 51 TP Hồ Chí Minh

2004 14.000 7.140 51 TP Hồ Chí Minh

2 9 Công ty CP Vật liệu xây dựng 3 0 Công ty CP Chợ Lạng Sơn 3 1 CT Du lịch và XNK 3 2 CT Hữu nghị 3 3 3 4 Bia Nghệ An 3 5 CTy Bê tông thép Ninh Bình Cty CP công trình GTVT 3 Qu¶ng Nam 6 3 7 Cty lâm đặc sản XK Qnam Cty CP nông sản thực phẩm 3 Qu¶ng Ngãi 8 3 9 CTCP Bia Hạ Long 4 0 Công ty thực phẩm sata 4 1 Cty CP cáp treo 4 2 Công ty CP Du lịch Thanh Hoá 4 3 4 4 4 5 Công ty CP Dệt kim Hà Nội 4 6 4 7 Công ty CP Địa Ốc Tân Bình 4 8 Cty CP Phát triển nhà quận 3 4 9 2004 15.000 7.650 51 TP Hồ Chí Minh

- 104 -

Công ty CP Xây dựng KD nhà quận 8

- 105 -

Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp phát triển chứng khoán vốn công ty giai đoạn hậu cổ phần hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

VÕ THỊ KIM NGUYỆT

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CHỨNG KHOÁN VỐN CÔNG TY GIAI ĐOẠN HẬU CỔ PHẦN HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2006

MUÏC LUÏC

MÔÛ ÑAÀU

1

CHÖÔNG 1 : CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT

4

15 15 16 18 19 20

1.3 BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM TÖØ CAÙC NÖÔÙC TREÂN THEÁ GIÔÙI 1.3.1 COÄNG HOAØ SEC 1.3.2 BA LAN 1.3.3 BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM CHO VIEÄT NAM KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HOẠT ĐỘNG VÀ THAM GIA

NIEÂM YEÁT COÅ PHIEÁUCUÛA CAÙC COÂNG TY SAU COÅ PHAÀN HOÙA

CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN CHÖÙNG KHOAÙN VOÁN

55

CUÛA CAÙC CTY GIAI ÑOAÏN HAÄU COÅ PHAÀN HOAÙ

3.1 CÔ SÔÛ ÑEÀ XUAÁT GIAÛI PHAÙP 3.1.1 ÑÒNH HÖÔÙNG THÖÏC HIEÄN LOÄ TRÌNH NIEÂM YEÁT 3.1.2 CAÙC TAÙC ÑOÄNG NGOAÏI LÖÏC TAÏO SÖÙC EÙP

3.1.2.1

3.1.2.2

3.1.2.3

3.2 CAÙC GIAÛI PHAÙP THÖÏC HIEÄN 60 3.2.1 NHOÙM GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN VEÀ SOÁ LÖÔÏNG COÅ PHIEÁU NIEÂM YEÁT 60 3.2.1.1 61

3.2.1.2

3.2.2 NHOÙM GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG COÅ PHIEÁU

3.2.2.1

3.2.2.2

3.2.3 NHOÙM CAÙC GIAÛI PHAÙP BOÅ TRÔÏ

3.2.3.1

3.2.3.2

3.2.3.3

3.2.3.4

3.2.3.5

KEÁT LUAÄN

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

DANH MUÏC CAÙC BAÛNG

MÔÛ ÑAÀU

Toác ñoä taêng tröôûng trung bình naêm

Cung - caàu thò tröôøng coå phieáu naêm 2005

Cung - Caàu coå phieáu 6 thaùng ñaàu naêm 2006

Tyû leä

Thaùng

(Nguoàn do Merrill Lynch döï ñoùan , trích Tc chöùng khoaùn VN soá 3/2006 trang 14)

Maø CK

Luõy keá 9 thaùng naêm 2006

% so vôùi keá hoïach naêm 2006

Doanh thu

Doanh thu LNST

LNST 33.00 9.70 1.43 5.70 22.50 5.70 35.92 2.10 17.00 9.10 9.90 126.00 40.60

Có thể bạn quan tâm

Luận văn Thạc sĩ: Quản lý hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo ở các trường mầm non, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang

Tác động của khả năng sinh lợi và cơ hội tăng trưởng đến cấu trúc vốn của 100 doanh nghiệp niêm yết hàng đầu Việt Nam

Tác động của cấu trúc sở hữu vốn đến thận trọng kế toán: Bằng chứng thực nghiệm tại các ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Tác động của biến động dòng tiền đến đòn bẩy tài chính: Nghiên cứu thực nghiệm Việt Nam

Mẫu Hợp đồng nguyên tắc bảo lãnh phát hành trái phiếu

Đề cương bài giảng Thị trường chứng khoán

Tài liệu học tập môn Thị trường chứng khoán

Đo lường thị trường hiệu quả qua các mô hình nhân tố - Nghiên cứu thực nghiệm tại Sở Giao Dịch Chứng Khoán Thành phố Hồ Chí Minh

Tác động của quản trị vốn lưu động đến hiệu quả kinh doanh: Bằng chứng thực nghiệm từ các công ty thực phẩm và đồ uống niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Lan tỏa rủi ro đuôi giữa trái phiếu xanh và thị trường chứng khoán các nước ASEAN-6

Rủi ro địa chính trị và tỷ suất sinh lợi của các ngân hàng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ tóm tắt: Pháp luật về điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo ở Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ: Sự nghiệp nghiên cứu phê bình văn học của Hoài Thanh

Luận văn Thạc sĩ: Tiểu thuyết của Đỗ Phấn từ góc nhìn sinh thái

Luận văn Thạc sĩ: Giải pháp ứng phó với nhập cư ở Liên minh Châu Âu

Luận văn Thạc sĩ: Diễn ngôn về giới nữ trong văn xuôi nữ Việt Nam đương đại (khảo sát sáng tác của Dạ Ngân, Y Ban, Lý Lan, Nguyễn Thị Thu Huệ)

Luận văn Thạc sĩ: Xây dựng mức phát thải tham chiếu rừng khu vực huyện Bảo Lâm tỉnh Lâm Đồng

Luận văn Thạc sĩ: Đặc điểm nhân vật chính trong ba tác phẩm của Franz Kafka: Lâu đài, Vụ án, Hóa thân

Kháo luận tốt nghiệp: Vận dụng lí thuyết học tập trải nghiệm vào dạy học Thống kê - Xác suất ở lớp Hai

Luận văn Thạc sĩ: Xây dựng hệ thống điều khiển và thu nhận dữ liệu cho Robot dịch vụ

Tài liêu mới

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng thuật toán thích nghi và học tăng cường cấu trúc Actor - Critic điều khiển bám quỹ đạo cho robot di động đa hướng mecanum

Luận án Tiến sĩ: Cơ cấu bệnh tim mạch và chất lượng cuộc sống của người cao tuổi mắc suy tim, rung nhĩ điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hiện tượng nứt dăm đê sông vùng đồng bằng sông Hồng và dự báo khả năng bị nứt của một số đoạn đê

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng giải pháp đảm bảo an toàn thông tin cho quá trình học liên kết dựa trên mật mã

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phát triển năng lực đánh giá công nghệ cho học sinh trong dạy học môn Công nghệ 11 ở trường trung học phổ thông

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu phân loại chi cầu diệp – Bulbophyllum Thouars (Orchidaceae) ở vùng Tây Nguyên bằng phương pháp hình thái và phân tử

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu đặc điểm phân bố và dinh dưỡng của các loài lưỡng cư ở Vườn Quốc gia Bến En và Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa

Luận án Tiến sĩ: Tổng hợp luật dẫn và điều khiển cho một lớp tên lửa đối hải trên cơ sở ứng dụng mạng nơ ron và hệ mờ

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu tổng hợp hệ điều khiển góc Pitch tua bin gió trong điều kiện có nhiễu tác động

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hóa học lipid của hai loài san hô thủy tức Millepora dichotoma và Millepora platyphylla ở Việt Nam