intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo án Ngữ văn 11, tập 2: Tôi yêu em của Puskin

Chia sẻ: Phuong Thảo | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:23

200
lượt xem
17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo án "Tôi yêu em" thuộc chương trình Ngữ văn 11, tập 2, cơ bản giới thiệu đến các bạn những nét chính về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của Puskin, vẻ đẹp trong sáng tinh tế cả về hình thức ngôn từ và nội dung tâm tình trong bài thơ. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn chuyên ngành Sư phạm Văn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo án Ngữ văn 11, tập 2: Tôi yêu em của Puskin

  1. Tôi yêu em (A.X.Puskin) BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG THPT NGUYỄN THÁI BÌNH GIÁO ÁN: TÔI YÊU EM (2TIẾT) GVHD: Cô Nguyễn Thị Thúy Loan SVTH: Lê Phương Thảo  MSSV: K38.601.135 1
  2. Tôi yêu em (A.X.Puskin) Giáo án bài dạy       TÔI YÊU EM ( A.X.Puskin) Ngữ Văn 11, tập 2_Cơ bản I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức ­ Nắm được những nét chính về  cuộc đời, sự  nghiệp sáng tác của  Puskin. ­ Nắm được vẻ đẹp trong sáng tinh tế cả về hình thức ngôn từ và nội  dung tâm tình. ­ Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn trong tình yêu chân thành, đắm say  và cao thượng của chủ thể trữ tình. ­ Cảm nhận được chất trữ tình, phong cách thơ của Puskin. 2. Kỹ năng ­ Có kỹ năng đọc – hiểu một tác phẩm văn học nước ngoài. II. Chuẩn bị 1. Giáo viên ­ Thiết bị và phương tiện dạy học. 2. Học sinh ­ Tập ghi chép, vở bài soạn. 2
  3. Tôi yêu em (A.X.Puskin) ­ Đọc bài và chuẩn bị bài đã được giáo viên phân công và dặn dò trước  ở nhà. III. Phương pháp giảng dạy Kết hợp các phương pháp: ­ Nêu vấn đề ­ gợi mở. ­ Trực quan (PPT). ­ Thảo luận nhóm. IV. Phương tiện giảng dạy ­ Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11, tập 2, NXB Giáo dục, 2009 ­ Sách giáo viên  ­ Thiết kế bài học và các phương tiện hỗ trợ khác V. Tiến trình dạy học 1.  Ổn định tổ chức  (~1 phút) 2.  Kiểm tra bài cũ   (~ 4 phút) ­ Em hãy nêu nội dung chính của bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” (Hàn Mạc  Tử)? ­ Cảnh đẹp thôn Vĩ hiện lên qua những hình ảnh nào? 3.  Dẫn vào bài mới  (~3 phút) Như một quy luật của tự nhiên, từ khi ra đời cho đến khi rời khỏi thế  gian, con người vẫn miệt mài dấn thân vào cuộc hành trình tìm kiếm   tình yêu và hạnh phúc. Tình yêu chính là tuyệt tác tinh thần của tạo  hóa. Chính vì vậy tình yêu trở  thành đề  tài muôn thuở, nguồn cảm  hứng bất tận trong thi ca. Xuân Diệu say đắm với tình yêu, khao khát   tình yêu đến nỗi đã khẳng định: “Làm sao sống được mà không yêu 3
  4. Tôi yêu em (A.X.Puskin) Không nhớ không thương một kẻ nào” (BÀI THƠ TUỔI NHỎ) Tagor ­ nhà triết gia ­ nhà thơ  nổi tiếng của  Ấn Độ, chủ  đề  tình yêu   cũng bàng bạc trong khắp các tác phẩm văn chương của ông: “ Nhưng e ơi, trái tim anh lại là tình yêu Nỗi vui sướng, khổ đau của nó là vô biên ” (KHÔNG ĐỀ) Và đến với Puskin – “Mặt trời của thi ca Nga”, chúng ta sẽ  được chìm  đắm trong tình yêu thật thánh thiện, mang đậm tinh thần nhân văn. Bài  thơ “Tôi yêu em” là một minh chứng tiêu biểu. Bài thơ đã gây một niềm   xúc động lớn lao vì đã vươn tới nhũng giá trị  tinh thần chung của loài   người, những tình cảm chân thành, cao thượng, nhân ái của tình yêu chứa   đựng trong những lời lẽ  giản dị, trong sáng nhất. Hôm nay, chúng ta sẽ  cùng nhau tìm hiểu để thấy được cái hay, cái đẹp ẩn chứa trong bài thơ. Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu khái quát về  tác  I.Giới thiệu giả và tác phẩm.(~ 20 phút) Thao tác 1: GV cho HS tìm hiểu vài nét  về tác giả (~10phút) 1. Tác giả GV đặt câu hỏi ­ A­lếch­xan­dro Xéc­ghê­vích Puskin  Câu 1: Dựa vào phần tiểu dẫn, em hãy nêu   (1799 ­1837). những nét chính về cuộc đời Puskin? GV yêu cầu HS dựa vào SGK rút ra  ­ Ông sinh tại Moskva, trong một gia đình  những ý cơ bản dòng dõi quý tộc và có truyền thống văn  GV nhận xét, bổ  sung câu trả  lời của  chương. HS.  ­ A­lếch­xan­dro Xéc­ghê­vích Puskin (1799­ ­Puskin là nhà cải cách vĩ đại của văn học  4
  5. Tôi yêu em (A.X.Puskin) 1837). Nga.  ­ Ông sinh tại Moskva, trong một gia đình  dòng   dõi   quý   tộc   và   có   truyền   thống   văn  ­Ông có nhiều đóng góp trong nhiều thể  chương.  Song thân của nhà thơ   được lĩnh  loại: thơ  trữ  tình, văn xuôi, truyện ngắn,  hội một nền văn hóa hoàn hảo, là những con  tiểu thuyết lịch sử. Nhưng cống hiến vĩ  người tài hoa, am tường và yêu thích nghệ  đại nhất của ông là thơ trữ tình. thuật. Ngoài dòng máu quý tộc Nga, trong  Puskin còn tiềm  ẩn đôi chút khí chất dòng  ­ Các sáng tác tiêu biểu: Ép­ghê­nhi Ô­nhê­ máu Phi châu nóng bỏng, nhiệt thành : mẹ  ghin (tiểu thuyết), Con đầm pích (truyện  ông   là   cháu   nội   của   viên   tướng   kỹ   thuật   ngắn),   Cô   tiểu   thư   nông   thôn   (truyện  lừng danh có nguồn gốc Phi châu. ngắn), Cáp­ca­dơ  (trường  ca), Bô­rit Gô­ ­ Ngay từ  thời thơ  bé, Puskin hấp thụ  sâu  đu­nốp (kịch lịch sử)… sắc truyền thống văn chương của dòng họ  và   gia   đình.   Tài   năng   của   ông   được   hình  ­Nội dung:  thành từ  hai nguồn mạch: văn chương bác  + Các sáng tác của ông thê hiện vẻ  đẹp  học và văn chương bình dân.  Thân phụ của  tâm hồn, sự  khao khát tình yêu và tự  do  ông   là   người   sành   âm   nhạc,   thơ   ca,   sân  của nhân dân Nga. khấu. Chú ruột là nhà thơ  có tên tuổi thời  + Thể  hiện tình yêu đất nước, thức tỉnh  ấy. Thư  viện gia  đình dòng họ  Puskin rất  nhân dân đứng lên đấu tranh. lớn, tập trung hầu hết tác phẩm của các nhà  + Ca ngợi những tình cảm nhân văn cao  văn sáng giá nhất thế giới. Phòng khách của  đẹp. họ  là nơi gặp gỡ  và đàm đạo văn chương  của   giới   nghệ   sĩ.   Puskin   được   tiếp   nhận   ­Ông được mệnh danh là “Mặt trời thi ca  một nền giáo dục của con em dòng dõi trâm  Nga”, là “Mùa xuân của văn học Nga”. anh   thế   phiệt.   Văn   chương   bác   học   sớm  ngấm trong tâm hồn nhà thơ. Có một mảnh  đất dồi dào phù sa nữa vun trồng tài năng và  nhân cách của nhà thơ  tương lai là nền văn  học  dân  gian  Nga   sống  động.  Puskin   sớm  gắn bó với những người thuộc lớp bình dân,  nhũ mẫu nuôi nấng Puskin bằng dòng sữa  mát lành, tưới đẫm tâm hồn mộng mơ  . Vì  vậy, ngay từ  bé, trong hồn thơ  của Puskin   có   sự   kết   hợp   nhuần   nhuyễn   giữa   văn  chương bác học sang trọng và văn chương  bình dân sống động.  ­ Puskin thành công trên nhiều thể  loại văn  chương. Không chỉ  là một thi sĩ lừng danh  5
  6. Tôi yêu em (A.X.Puskin) với hơn 800 bài thơ  trữ  tình, ông còn là tác  giả của tiểu thuyết bằng thơ nôi tiếng (Ép­ ghê­nhi Ô­nê­ghin), là tác giả  của những bi  kịch lịch sử  hoành tráng, những trường ca  2.   Tác phẩm    sâu   lắng,   những   truyện   ngắn   xuất   sắc.   ­Viết năm 1829, in trong tập “Những bông  Nhưng đóng góp lớn nhất và xuất sắc nhất  hoa phương Bắc”. của Puskin chủ yếu là thơ trữ tình. ­Nhân vật em là Ô­lê­nhi­na, con gái vị chủ  GV kể thêm cho HS biết về cuộc đấu  tịch Viện hàn lâm nghệ thuật. súng   giữa   Puskin   và   Dantes   diễn   ra  ­Bài thơ tình đặc sắc của Puskin năm 1837. ­Chủ  đề: giãi bày tâm trạng và tình cảm  Câu 2:  Trình bày hoàn cảnh sáng tác của   đối với người yêu. bài thơ? HS trả lời GV nhận xét, bổ  sung, giới thiệu vài  nét về bài thơ:  ­Bài thơ liên quan đến mối tình giữa Puskin  với   Ô­lê­nhi­na,   con   gái   vị   chủ   tịch   Viện  Hàn lâm Nghệ  thuật Nga. Thời kì  ở  Pê­tec­ bua, Puskin thường lui tới nhà ông vì không  khí nghệ  thuật và cũng vì người thiếu nữ  này. Rung động, say mê, thi sĩ đã dành cho  Ô­lê­nhi­na nhiều vần thơ  đằm thắm. Năm  1828, nhà  thơ  ngỏ   ý  cầu hôn  nhưng  cuộc  tình không thành. Năm 1829, bài thơ  ra đời,  được in trong tập “Những bông hoa phương  Bắc”. ­ Bài thơ “Tôi yêu em”  tràn ngập những nốt  nhạc buồn trong trẻo và dịu êm của con tim  đã qua rồi cái thời tuổi trẻ bồng bột, cuồng   nhiệt, mà giờ đây như đã lắng đọng trong sự  II. Đọc­ hiểu văn bản chiêm nghiệm, nghĩ suy. Hoạt   động   2:   Đọc   hiểu   tác   phẩm   (~54  phút) Thao tác 1: GV hướng dẫn HS  đọc tác  phẩm và chia bố cục bài thơ (~6 phút) GV hướng dẫn cách đọc cho HS 6
  7. Tôi yêu em (A.X.Puskin) ­Giọng điệu bài thơ  thay đổi một cách linh  hoạt. Từ giọng điệu phân trần, ngập ngừng  đến kiên quyết, dứt khoát. Từ  day dứt, dằn  vặt đến đằm thắm, thiết tha. Cụ thể: + Câu 1­ 2: đọc với giọng trầm, chậm, ngập   ngừng như một lời thú nhận, giãi bày + Câu 3 – 4: đọc với giọng mạnh mẽ, dứt   khoát như một lời hứa, lời quyết tâm + Câu 5 – 6: giọng day dứt, u buồn như một   lời chiêm nghiệm, nghĩ suy Bố cục bài thơ: 2 phần + Câu 7 ­8: giọng đằm thắm, tha thiết và  +Phần 1: 4 dòng đầu. Lời bộc bạch trần  điềm tĩnh. tình GV gọi HS đọc tác phẩm và nhận xét. +Phần 2: 4 dòng sau. Lời nguyện  ước cho  GV đọc lại tác phẩm. tình yêu. Câu 1: Em hãy phân chia bố  cục của bài   thơ và nêu nội dung chính của từng phần?  Bao gồm 2 phần: + Phần 1: 4 câu đầu – Lời bộc bạch trần  tình Cụ thể  Câu 1 và 2: là lời thú nhận tình cảm  một   cách   trực   tiếp,   giản   dị   và   chân  thành Câu 3 và 4: là lời tự  nhắc nhở, điềm  tĩnh và dứt khoát, như  là một lời hứa  của lý trí. + Phần 2: 4 câu sau – Lời nguyện  ước cho   tình yêu.  Cụ thể: Câu 4 và 6: diễn tả tâm trạng biến đổi  dồn dập, đầy sóng gió của nhân vật  trữ tình. Câu 7 và 8: thể hiện một mối tình cao  Nhan đề thượng, độ lượng. +Anh yêu em: quan hệ quá thân mật. +Tôi yêu chị, cô, bà: trang trọng và xa cách. Thao tác 2: GV hướng dẫn HS tìm hiểu  +Tôi yêu em: “tôi” thể hiện quan hệ tình  nhan đề tác phẩm (~3 phút) yêu mang sắc thái trầm tĩnh, tự tin, đúng  7
  8. Tôi yêu em (A.X.Puskin)    GV đặt câu hỏi mực, có mang ý thức về mình. Câu 1: Em có nhận xét gì về nhan đề của   Nét tinh tế trong quan hệ của hai  bài thơ?  nhân vật được bộc lộ qua đại từ  HS trả lời, GV bổ sung: nhân xưng “tôi” và “em”. ­ Trong nguyên bản bài thơ không có tên.  Nhan đề “Tôi yêu em”là do người dịch đặt. ­ Trong tiếng Nga “Tôi yêu em” có thể dịch  ra tiếng Việt là:  + Tôi yêu chị.  + Tôi yêu em.  + Tôi yêu cô.  + Anh yêu em... ­Cặp đại từ nhân xưng “Anh­em”: thân  thiết, gần gũi. ­Cặp đại từ nhân xưng “tôi­cô”: trang trọng,  xa cách. ­Cặp đại từ nhân xưng “Tôi­em”: gợi mối  quan hệ giữa nhân vật trữ tình với đối  tượng có khoảng cách vừa gần vừa xa, vừa  đằm thắm, vừa dang dở. Là tình yêu đơn  phương của chàng trai  ”Tôi yêu em” là lời thổ lộ chân thành,  xuất phát từ trái tim trung thực, báo  hiệu một tình yêu lớn, cao cả, chân  chính. ­Vì tình yêu là thứ tình cảm có vô vàn cung  bậc. Chỉ khẽ chuyển gam đã là chuyện hệ  trọng, từ “tôi” sang “anh”, từ “cô” sang “em”  là cả một bước đột biến trong tình cảm. GV đọc bài thơ “Ngài và Anh, Cô và  Em” để minh họa thêm: “Nàng buộc miệng đổi tiếng ‘ngài’ trống  rỗng Thành tiếng ‘anh’ thân thiết đậm đà Và gợi lên trong lòng đang say đắm Bao ước mơ tràn hạnh phúc reo ca. 8
  9. Tôi yêu em (A.X.Puskin) Trước mặt nàng tôi trầm ngâm đứng lặng Không thể rời ánh mắt khỏi nàng Và tôi nói: ‘Thưa cô, cô đẹp lắm’ Mà thâm tâm: ‘Anh quá đỗi yêu em!’ ” ­Trong tiếng Việt, cách xưng hô thường thể  hiện một mức độ tình cảm. Mỗi đại từ nhân  1.Lời bộc bạch trần tình xưng đều hàm chứa một ý nghĩa đặc biệt.  Trong bài thơ “Tôi yêu em”, đại từ “tôi” và  “em” đã thể hiện thái độ tôn thờ và sắc thái  nhất định về khoảng cách. Thao tác 3: GV hướng dẫn HS phân tích  (~45 phút) GV yêu cầu HS tự đọc bản dịch  nghĩa. GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi “Tôi yêu em đến nay chừng có thể Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai” Câu 1: So với bản dịch nghĩa thì bản dich  thơ của Thúy Toàn đã chuyển dịch hết ý  ­ Điệp khúc “Tôi yêu em”: được lặp lại ba  nghĩa chưa? lần tạo nên giọng điệu chủ  đạo của bài  HS trả lời câu hỏi, GV nhận xét, bổ  thơ. Đó là lời thổ lộ, bộc bạch tình yêu sôi  sung. nổi, nồng nàn, mãnh liệt. ­ Lựa chọn “Tôi yêu em” người dịch đã đạt  được hai điều:  + Phù hợp với sắc thái tình cảm vừa gần  ­  Bài thơ  mở  đầu bằng ba tiếng “Tôi yêu  gũi, vừa xa cách, vừa đằm thắm, vừa dang  em” một cách trực tiếp, giản dị như bày tỏ  dở của hình tượng bài thơ. tình cảm, tâm trạng của nhân vật trữ tình.  + Phù hợp với một bài thơ viết về tình yêu  đôi lứa. ­ Nhưng ngay sau đó là cụm từ  “đến nay   ­B ả n d ị ch c ủ a Thuý Toàn, hàng ch ụ c  chừng   có   thể”đã   thể   hiện   một   cách   nói  năm nay đã đ ượ c xem là b ả n d ị ch thành  vừa thổ  lộ, vừa thăm dò, biểu hiện tính  công và đã đ ượ c nhi ề u th ế  h ệ  b ạ n đ ọ c  chất khó xác định của tâm hồn, tình cảm  yêu m ế n, thu ộ c lòng vì đã chuy ể n t ả i  trong nhân vật trữ tình. đ ượ c cái "h ồ n c ố t" c ủ a nguyên tác.  Câu 2: Nhận xét về cách mở đầu bài thơ  ­“chưa   hẳn”:   là   một   cách   nói   phủ   định  của tác giả? Điệp khúc nào làm nổi bật  nhưng để  khẳng định tôi đã, đang và vẫn  cảm xúc chủ đạo của bài thơ?  yêu em chân thành, tha thiết.  9
  10. Tôi yêu em (A.X.Puskin) HS trả lời =>Điều này cho thấy tình cảm của nhân  GV ghi nhận, bổ sung vật trữ tình chưa hoàn toàn lụi tắt, vẫn còn  ­Mở đầu bài thơ là ba tiếng “Tôi yêu em”,  đang  ấp  ủ, vẫn cháy âm  ỉ  trong sâu thẳm  lột tả được cái tinh tế trong cách dùng từ  tâm hồn. xưng hô của nhà thơ. Đây như là một lời thú nhận rất mực chân  ­ Bài thơ ngay lập tức đi thẳng vào điều cốt  thành. yếu: “Tôi yêu em” như một lời thú nhận lại  như một lời tự nhủ, trực tiếp ngắn gọn và  giản dị.  ­ Đây như một lời bộc lộ chân thành, xuất  phát từ một trái tim trung thực, báo hiệu một  tình yêu thực sự.  GV giảng: nói thêm về bản dịch nghĩa ­Giọng   điệu:   dè   dặt,   ngập   ngừng,   thấm  ­Trong bản dịch nghĩa, xuất hiện thêm chữ  đượm nỗi buồn nhưng không hoàn toàn bi  “đã”. Tức là, tác giả khẳng định tình yêu của  lụy. mình đã có trong quá khứ và đến bây giờ  tình yêu ấy vẫn còn tồn tại. Điều đó, cho ta  thấy đây là một tình yêu rất mãnh liệt, thủy  chung và bền bỉ. Câu 3: Em có nhận xét gì về giọng điệu của   hai câu thơ đầu? ­Hình  ảnh  “ngọn lửa tình”: thể  hiện tình  ­Bài thơ như  là một lời từ giã cho một mối  yêu nồng nàn, tha thiết cháy bỏng. tình không thành. ­   Giọng   điệu   có   sự   ngập   ngừng,   dè   dặt  trong   lời   thổ   lộ,   thấm   đượm   nỗi   buồn  nhưng không bi lụy. Câu 4: Nêu một hình ảnh ấn dụ mà tác giả   đã sử  dụng trong bài thơ? Hình  ảnh  ấy có   =>   Hai câu thơ   đầu như  lời bộc lộ  cõi  tác dụng gì? lòng của nhân vật trữ  tình. Trong đáy sâu  ­Đó   là   hình   ảnh   ẩn   dụ   “ngọn   lửa   tình”   .  tâm hồn của nhân vật, tình yêu vẫn chưa  Khẳng định tình yêu đang còn rạo rực trong  hoàn toàn lụi tắt, vẫn dai dẳng cháy và còn  trái tim nhân vật trữ  tình, một tình yêu rất  được ấp ủ. tha thiết, rất mãnh liệt. Câu 5: Nêu cảm nhận của em về  mối tình   của nhân vật “tôi” được thể  hiện qua hai   câu đầu. Những từ  ngữ  nào giúp em cảm   nhận được điều đó? HS trả  lời,  GV nhận xét, liên hệ  đối  10
  11. Tôi yêu em (A.X.Puskin) chiếu với bản dịch: “Tôi vẫn yêu em: tình yêu, có lẽ Còn chưa hoàn toàn lụi tắt trong lòng tôi”. ­  “vẫn”, “có lẽ”:  một sự  khẳng  định pha  chút cân nhắc, dè dặt. ­ Dùng một ngữ  mang tính phủ  định “chưa   hẳn”  (trong   nguyên   văn  “chưa   tắt   hẳn”),  nhân vật trữ  tình bày tỏ  một tình yêu mang  dáng vẻ  âm thầm, dai dẳng, dấu hiệu của  những cảm xúc vững bền, của một trái tim  chung thủy, không phải là sự  đam mê bộc  phát vụt lóe sáng rồi lụi tàn. ­ “vẫn yêu em”: nghĩa là quá khứ tôi đã yêu  em, hiện tại tôi đang còn yêu em và tương  lai tôi cũng sẽ yêu em. Tình yêu này đã diễn  ra, tưởng mờ  chìm, tưởng bị  vùi lấp nhưng  nó   vẫn  đang  hiện hữu  trong  tâm hồn của  nhà thơ. Hiểu như  vậy, mới biết sức sống   “  Nhưng   không   để   em   bận   lòng   thêm   của cuộc tình này trong trái tim nhà thơ. Và  nữ a nó gào thét miên man như  sóng vỗ  bờ, như  Hay hồn em phải gợn bóng u hoài” ngọn lửa âm ỉ cháy. Đây là một mối tình sâu nặng, chân thành. ­“Nhưng”:  hư  từ  chỉ  sự  tương phản, đối  Câu 6: Với tâm trạng như đã phân tích trên,   lập. Tạo mâu thuẫn trong tâm trạng của  nhân vật trữ  tình đã cư  xử  với em như  thế   nhân vật trữ tình. Vừa mới phân vân, dùng  nào?  dằng, day dứt về  tình yêu “chưa tắt hẳn”  GV nhận xét, bổ sung các ý: thì lập tức đã phủ  định rằng tình yêu  ấy  ­   Nhân   vật   trữ   tình   có   ý   định   dừng   bước  vẫn còn, vẫn mạnh mẽ  và say đắm. Đó là  trong quan hệ với “em”, tuy nhiên ý thức thì  sự  kìm nén, sự  dằn lòng và đấu tranh với   nhún nhường nhưng con tim có lý lẽ  riêng  chính mình. nên rất bướng bỉnh. ­Câu thơ toát lên cái điềm tĩnh của lí trí, cái  ­  “không”:  nhấn mạnh sự  dứt khoát, cần  dồn nén của cảm xúc.  phải dập tắt ngọn lửa tình yêu. +“Nhưng”:  tạo mâu thuẫn, cảm xúc trong  nhân vật trữ  tình. Vừa mới phân vân, dùng  ­ “bận lòng”, “bóng u hoài”: thể  hiện sự  dằng, day dứt về  tình yêu chưa tắt hẳn thì  éo le trong quan hệ tình cảm của nhân vật  lập tức phủ  định quyết liệt rằng tình yêu  trữ tình. vẫn còn, vẫn mạnh mẽ và say đắm. ­ Phủ  định khát vọng của mình và mong  11
  12. Tôi yêu em (A.X.Puskin) ­“bận lòng”, “bóng u hoài”: thể hiện sự éo  muốn   người   yêu   được   bình   yên,   hạnh  le   trong   quan   hệ   tình   cảm   của   nhân   vật.  phúc. Phải chăng tình yêu của tôi không đem lại  niềm vui, niềm vui, hạnh phúc mà chi đem  ­ Vượt qua thói tầm thường, ích kỷ. lại nỗi u hoài cho em. Vì tôn trọng tình cảm  người mình yêu, không để  em  buồn vì bất  . cứ  điều gì nên nhân vật trữ  tình đã tự  chối  ­ Tình cảm >
  13. Tôi yêu em (A.X.Puskin) có sự  chế  ngự của lí trí đối với con tim, có  cái tôn thờ, sùng kính của bậc nam nhi đối  với người phụ  nữ. Điều quan trọng không  phải   là   tình   yêu   của   “tôi”   mà   là   sự   thanh  thản, yên tĩnh của hồn “em”. Tình yêu có  thể  kết thúc vì nhiều lý do, nhưng cái lý do  đầy dịu dàng, trân trọng và cao thượng  ấy  đối với người phụ nữ dễ mấy ai có được. Câu 8: Em có nhận xét gì về  tình yêu của   chàng trai? HS trả lời GV nhận xét và liên hệ  mở  rộng đến  những   câu   thơ   trong   “Tự   hát”   của  Xuân   Quỳnh.   Trong   cái   hữu   hạn,  ngắn ngủi của cuộc đời, tình yêu trở  thành vĩnh cửu: “Em trở về đúng nghĩa trái tim em Là máu thịt, đời thường ai cũng có Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn  nữ a Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi.” ­Qua  bài thơ, ta bắt gặp  ở  đó một sự  đánh  đổi, phủ  nhận cái vĩnh cửu của vũ trụ  để  khẳng định cái vĩnh cửu của tình yêu. Tình  yêu chân chính là mãi mãi. Tình yêu là thứ  của   cải   cần   được   nâng   niu,   cất   giữ   và  2.Lời nguyện ước cho tình yêu  không có nơi nào cất giữ  tình yêu tốt nhất  bằng trái tim. Trong bài thơ  “Tôi yêu em”,  “Tôi yêu em âm thầm không hy vọng trái tim của chàng trai là trái tim yêu vĩnh  Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen” hằng, là ngọn lửa cháy suốt đêm dài.  Câu 9: Mạch cảm xúc trong hai câu thơ 5, 6   có   gì   đặc  biệt? Nó  hé  mở  trạng  thái tình   ­Điệp   ngữ   “Tôi   yêu   em”   được   lặp   lại:  cảm gì trong tâm trạng nhân vật?\ khẳng   định   tấm   lòng   và   tình   yêu   chân  HS trả lời thành. Lý lẽ  của con tim không còn tuân  GV bổ sung các ý: theo mệnh lệnh của lí trí mà cảm xúc thì  ­Puskin là thi sĩ biết dùng “lời ca để đốt trái  vẫn trào dâng, tha thiết. tim người”, làm cho con người  13
  14. Tôi yêu em (A.X.Puskin) tư tưởng hơn vào cuộc sống,   cuộc đấu tranh. Thơ Puskin thấm nhuần  tinh thần nhân đạo “đánh thức những  ­ Nhân vật trữ  tình đã  ủ  kín nỗi đau trong  tình cảm tốt đẹp” trong con người.  lòng  “âm   thầm”  và   không   chút   hy   vọng  vào mối tình của mình. Mặc dù vậy nhưng  ­Điểm nổi bật trong tình bạn cũng như tình  vẫn chờ đợi, vẫn hướng tới vẫn khát khao  yêu của Puskin là sự chân thành cao độ.  một tình yêu. Nếu bốn câu thơ đầu, cảm xúc có xu hướng  bị dồn nén, bị lí trí chi phối thì ở hai câu tiếp  theo, mạch cảm xúc lại tuôn trào, khẳng  định một tình yêu mãnh liệt, không che dấu  với điệp khúc “Tôi yêu em” được nhắc lại  lần thứ hai. ­Nhân vật trữ tình bộc lộ thẳng thắn tâm hồ n mình: Một tình yêu “âm thầm”, “không hi  vọng”, vừa khẳng định nét âm thầm, vừa nh ấn mạnh không hi vọng, như tô đậm thêm  nét đặc   biệt của mối tình đơn phương   này.  Nhưng   dù vậy,   tình   yêu ấy   vẫn diễn   ra  với mọi   sắc thái muôn thuở.   Nhân   vật trữ  tình không   ngần ngại   mà   trung   thực   bày  tỏ: “khi hậm hực   lòng   ghen”,   nghĩa   là   tôi  cũng   chỉ   là   người   bình   thường   như   bao  người   khác,   cũng   bị   những   tình   cảm   khổ  đau, u buồn muôn thuở  trong tình yêu vò xé  tâm can. ­Nhịp thơ ngắt, gấp gáp tái hiện những cung  bậc cao thấp, những cảm xúc dằn vặt vừa  mới qua. Đó là những xúc cảm rất thật, rất  thường tình của người đang yêu. Nhân vật  trữ  tình kể  lại những gì mình trải qua một  cách nồng nhiệt, chân thành đến cảm động.  nhưng không phải để  phiền trách bạn lòng,  chỉ cốt mong nàng thấu hiểu. ­Lý   trí:   phải   dập   tắt   tình   yêu   để   giữ   sự  thanh thản cho em >
  15. Tôi yêu em (A.X.Puskin) khổ  của tình yêu không được đền đáp, nỗi  đau   khi   phải   dập   tắt   tình   yêu   trong   lòng  mình. GV   liên   hệ   mở   rộng   tới   những   câu  thơ  trong “Yêu” của Xuân Diệu. Khi  tình   yêu   không   được   đáp   trả,   nó   sẽ  đem lại những nỗi đau, nỗi cô đơn      “Yêu là chết ở trong lòng một ít      Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu          Cho rất nhiều song nhận chẳng bao   nhiêu      Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết” Để  đi đến tình yêu đích thực, đôi khi con  người ta phải trải qua những cay đắng và  ­Từ   diễn   tả   tâm   trạng:  “âm   thầm”,   cả mất mát. Yêu là cho, là mất, là chuốc lấy  “không hy vọng”, “rụt rè”, “ghen” =>  tái  khổ  đau, phiền muộn, nhưng khó có ai có  hiện   những   cung   bậc   của   tình   yêu,   thể  thể  sống mà không yêu. Tình yêu mang lại  hiện một  tình cảm đa sắc thái, mãnh liệt,  cho   con   người   nụ   cười   và   hạnh   phúc.  tuôn trào.  Nhưng không phải tình yêu nào cũng đi đến  bến bờ hạnh phúc. Có những tình yêu buộc  phải   dừng   bước   vì   nhiều   lý   do.   Tình   yêu  chân   thực   bao   giờ   cũng   cao   thượng   và  những người yêu nhau thực sự bao giờ cũng  ­“Ghen”: biểu hiện  ở  mức độ  cao, mãnh  mong cho người mình yêu hạnh phúc.. liệt của tình yêu nhưng cố  nén lòng mình  Câu   10:  Hãy   nêu   những   từ   ngữ   thể   hiện   nên   chỉ   dừng   ở   mức   độ   “hậm   hực”   =>  cung bâc cảm xúc của nhà thơ? không phải sự ghen tuông ích ký thấp hèn,  phiền trách mà là nhu cầu bày tỏ cho “em”  hiểu. +  “âm thầm”, “không hy vọng”, “rụt rè”,   “hậm hực lòng ghen”.  Đây là những cảm  xúc rất chân thật, là phản  ứng rất tự nhiên,  rất bình thường của con người.  Câu 11:  Lòng “ghen” của nhà thơ  có biểu   hiện   sự   ích  kỉ,   mù   quáng   hay   không?  Tại   sao? HS trả lời câu hỏi 15
  16. Tôi yêu em (A.X.Puskin) GV nhận xét, bổ sung ­Yêu   thường   đi   đôi   với   ghen.   Đây   là   hai  trạng thái đối lập nhưng thống nhất. Ghen  thực ra cũng là một biểu hiện của tình yêu.  Nhưng, xét về  bản chất, ghen là biểu hiện  của thứ tình yêu ích kỷ. Lòng ghen tuông mù  quáng   dễ   làm   con   người   rơi   vào   sự   thấp  hèn. Riêng với Puskin, thì lòng ghen không  hề  thể  hiện sự  ích kỉ, mà nó thể  hiện một  tâm hồn yêu đương đến cháy bỏng, cuồng  nhiệt trong vô vọng, đắm đuối đến bối rối,  lo âu, là nhịp đập sôi nổi, tràn đầy sinh lực   của trái tim yêu. “Ghen” chỉ  là nhu cầu bày  tỏ cho “em” hiểu. Câu 12: Mạch cảm xúc của 4 câu thơ  cuối   có khác gì so với 4 câu thơ đầu? ­Mạch cảm xúc thay đổi đột ngột, tuôn tràn,  không tuân theo mệnh lệnh của lý trí. Cảm  xúc bị  dồn nén  ở  hai câu thơ  trước giờ  đây  “Tôi yêu em, yêu chân thành đằm thắm như được giải tỏa, dâng cao. Nhà thơ muốn  Cầu em được người tình như  tôi đã yêu   giữ  lại tất cả  sầu đau, tuyệt vọng để  dâng  em” lên người mình yêu tất cả  những điều chân  thành nhất, đẹp đẽ nhất, thủy chung nhất.  ­Điệp từ “Tôi yêu em” lặp lại: khẳng định  ­Nhịp   thơ   nhanh   hơn   với   những   từ   “lúc”,  một   tình   yêu   cao   đẹp,   trong   sáng,   mãnh  “khi” diễn tả những trạng thái tình yêu biến  liệt. đổi vô cùng, dồn dập.    ­Nhịp điệu cùng âm hưởng da diết, sâu lắng  ­Lời cầu chúc: góp phần diễn tả  cảm xúc thiết tha và đem  +   Ẩn   chút   tiếc   nuối,   xót   xa   nhưng   cũng  lại cho câu thơ sức hấp dẫn lạ lùng. đầy thách thức và kiêu hãnh. Câu 13: Tại sao có thể nói 2 câu kết là bất   + Là lời nhắn nhủ, mang tính thông điệp  ngờ, hàm chứa nhiều ý vị? Lời cầu chúc ấy,   của một trái tim cao cả. cho ta những cảm nghĩ gì về  tâm hồn của   + Là lời giã biệt, khép lại một mối tình. thi nhân? +   Biểu   hiện   sự   chân   thành,   cao   thượng  ­   Cảm xúc bị dồn nén   trong   hai     câu   thơ  trong tình yêu của nhân vật trữ tình. trước giờ   đây như   được giải  tỏa bởi tình  yêu   cao   thượng,   chân   thành,   đằm   thắm.  ­Tình   yêu   cháy   sáng   mạnh   mẽ   vượt   lên  Nhân vật “tôi” đã vượt lên nỗi buồn đau, ua  trên   nỗi   buồn   đau,   sự   u   ám,   lòng   ghen  ám và lòng ghen tuông, để  đem đen lời cầu  tuông ích kỷ  để  hướng tới sự cao thượng,  16
  17. Tôi yêu em (A.X.Puskin) chúc   cho   người   mình   yêu.   Tuy   nhiên,   đây  đẹp  đẽ  trong tâm hồn ­>  đậm tính nhân  không chỉ  đơn thuần là lời cầu chúc tế  nhị  văn  thay   cho   lời   giã   biệt   một   tình   yêu   không  ­Giọng điệu day dứt, u buồn, tha thiết, bồi   thành mà còn mang niềm tiếc nuối, xót xa,  hồi. vừa   ẩn   chứa   sự   tin   và   niềm   kiêu   hãnh.  “Cầu em  được người tình như  tôi đã yêu   em”,  ta có thể  hiểu là sẽ  chẳng có người  nào yêu em chân thành, đằm thắm như tôi đã  yêu em. Đồng thời, cũng có thể  hiểu rằng  Kết   luận:   4   câu   thơ   cuối   thể   hiện   tấm  “tôi” và “em”, chúng ta đã để  mất một tình  lòng chân thành và tình yêu cao thượng của  yêu quý giá chẳng bao giờ tìm lại được.  nhân vật trữ tình. ­ Lời cầu mong ấy còn là lời nhắn nhủ của  một trái tim giàu độ lượng, chở che như nhà  thơ đã viết trong một bài thơ khác: “ Nhưng nếu gặp ngày buồn rầu đau đớn Em thầm thì hãy gọi tên lên Và hãy tin: còn đây một kỉ niệm III. Tổng kết Em vẫn còn sống giữa một trái tim”. ­ Dòng cuối trong bài thơ “Tôi yêu em” là sự  thăng   hoa   của   tình   yêu   chân   thành,   đằm  1. Về nghệ thuật thắm.  ­  Lời giãi bày tình yêu của Puskin  được  ­Nhân vật tôi có tâm hồn cao đẹp mới có  thể  hiện qua ngôn từ  giản dị, tinh tế  và  thể đưa ra lời cầu chúc cho người mình yêu  trong sáng. hạnh   phúc   và   xem   đó   là   hạnh   phúc   của  ­ Sử  dụng biên pháp so sánh, điệp từ  để  mình. Lời chúc  ấy đã đưa tình yêu lên ngôi,  nhấn mạnh tình yêu của mình. làm chói sáng nhân cách của nhân vật “tôi” ­ Giọng thơ chân thực, sinh động 2.Về nội dung Hoạt   động   3:   Tổng   kết   tác   phẩm   (~20  ­Ca ngợi vẻ  đẹp của tình yêu chân thành,  phút) đằm thắm, đức hy sinh cao thượng, quên  Thao tác 1: GV tổ chức hoạt động nhóm mình vì hạnh phúc của người mà mình yêu  (~18 phút)  thương, trân trọng. GV   cho   HS   xem   đoạn   clip   và   đặt  vấn đề  cho HS cùng thảo luận (~2  phút)    ­ Trong xã hội hiện đại ngày nay, nhiều bạn  trẻ   ngày   càng   sống   thực   dụng  và   có   cách  17
  18. Tôi yêu em (A.X.Puskin) hành xử “thiếu văn hóa” với người mình yêu  chỉ  vì tiền. Họ  đến với nhau nhanh và chia  tay cũng nhanh chỉ  vì đồng tiền là nỗi ám  ảnh quá lớn. Có vật chất, quà tặng đắt tiền,  những giờ phút shopping thả cửa thì có tình  yêu, còn không thì tình yêu cũng chấm hết. Em có suy nghĩ như thế nào về vấn đề này?  GV   chia   lớp   thành   4   nhóm   để   thảo  luận (~2 phút)  GV gọi 4 HS đại diện cho 4 nhóm để  trình bày trước lớp về vấn đề trên  (~10 phút) GV nhận xét, tán dương những nhận  thức đúng đắn, đồng thời điều chỉnh  những nhận thức sai lệch cho HS  (~4 phút)  Thao tác 2: GV hướng dẫn HS tổng kết  (~2 phút) GV đặt câu hỏi Câu   hỏi:   Nêu   những   giá   trị   nội   dung   và   nghệ thuật của bài thơ? HS trả lời, GV ghi nhận, bổ sung ­ Bài thơ  “Tôi yêu em” với ngôn ngữ  giản  dị,   trong   sáng mà có   sức   vang   xa,   ai   cũng  tưởng như những vần thơ đó vừa được viết  ra cho   những   người  hôm nay, tưởng như toàn bộ   thơ   ca,  tác phẩm   của   Puskin đã có   một   phép thần  thông nào đó để vượt ra khỏi  biên giới, bay qua   đầu   nhiều   thế hệ,  vượt qua mọi thời đại mà đến với chúng ta,  những con   người   ở xứ sở  phương Đông xa xôi này. ­Xuất phát từ tình yêu và lòng kính trọng đối  với ngôn ngữ Nga. Mà thơ  của ông đạt tới  tính   uyển   chuyển, mềm mại chưa  18
  19. Tôi yêu em (A.X.Puskin) từng thấy, tính   truyền   cảm   cao và   tính cân  dối kỳ diệu.   Cân   đối   giữa  tình cảm tha thiết và   trí tuệ anh minh,  giữa tình yêu nồng nàn và lòng căm thù sâu  sắc. ­ “Tôi yêu em”, bài thơ diễn tả một tình yêu  vô vọng, thấm một sắc điệu buồn nhưng  hơn hết vẫn là sự mãnh liệt và cao thượng  của trái tim con người với một mối tình  không đơm hoa kết trái. Chất thơ của bài  thơ toát ra từ những cảm xúc chân thành, từ  những lời nói giản dị nhưng đầy thiết tha,  tế nhị và mãnh liệt, đằm thắm mà cao  thượng. “Tôi yêu em” là một khúc hát của  trái tim, là một bài thơ tình độc đáo trong  thơ ca nhân loại. IV. Củng cố và dặn dò (~10 phút) 1.  Củng cố ( ~8 phút)    Cho HS trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm Câu 1: Nội dung chính của hai câu thơ đầu là gì? A. Lời bày tỏ tình yêu chân thành, tha thiết của một trái tim thủy chung. B. Lời cầu chúc đầy sự cao thượng. C. Lời than vãn, thiếu niềm tin vào tình yêu. D. Lời giã biệt, khép lại một mối tình.  Đáp án: A           Câu 2: Qua bốn dòng thơ đầu, có những nét gì đáng quý ở nhân vật “tôi”? A. Ích kỷ, không tôn trọng người mình yêu. B. Trung thực, chân thành. 19
  20. Tôi yêu em (A.X.Puskin) C. Biết vượt qua thói vị kỷ. D. Cả B & C đều đúng.  Đáp án: D Câu 3: Diễn biến tâm trạng phức tạp của chàng trai được thể  hiện qua  những từ ngữ nào? A. “tôi yêu em”. B. “bận lòng”, “bóng u hoài”. C. “âm thầm”, “không hy vọng”, “lòng ghen” D. “ngọn lửa tình”.  Đáp án: C Câu 4: Lời cầu chúc ở cuối bài thơ mang ý nghĩa gì?      A. Lời nhắn nhủ, mang tính thông điệp của một trái tim cao cả. B. Lời giã biệt, khép lại một mối tình. C. Lời tỏ tình khéo léo, mong đối phương chấp nhận. D. Cả A & B đều đúng.  Đáp án: D   GV củng cố cho HS bằng cách cho HS hoàn thành sơ đồ tư duy 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2