BÀI 19
THỰC HÀNH: KHẢO SÁT ĐOẠN MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Phát biểu và viết được các công thức tính cảm kháng, dung kháng, tổng trở, cường độ dòng điện hiệu dụng I, hệ số công suất cosj trong đoạn mạch điện xoay chiều có R, L, C mắc nối tiếp.
- Vận dụng phương pháp giản đồ Fre-nen để biểu diễn các điện áp trong các loại đoạn mạch điện xoay chiều mắc nối tiếp.
2. Kĩ năng:
- Sử dụng được đồng hồ đa năng hiện số để đo điện áp xoay chiều: lựa chọn đúng phạm vi đo, đọc đúng kết quả đo, xác định đúng sai số đo.
- Vận dụng được phương pháp giản đồ Fre-nen để xác định L, r của ống dây, điện dung C của tụ điện, góc lệch j giữa cường độ dòng điện i và điện áp u ở từng phần tử của đoạn mạch.
3. Thái độ: Trunng thực, khách quan, chính xác và khoa học.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
- Nhắc HS tìm hiểu nội dung bài thực hành, ôn lại các kiến thức liên quan về dòng điện xoay chiều, đặc biệt và phương pháp giản đồ Fre-nen.
- Trả lời câu hỏi trong phần “Tóm tắt lí thuyết” để định hướng việc thực hành.
- Chuẩn bị đủ và kiểm tra cận thận các dụng cụ cần cho từng nhóm thực hành.
- Tiến hành lắp thử mạch, đo, vẽ giản đồ theo nội dung bài thực hành trong Sgk để phát hiện các điểm cần điều chỉnh và rút ra các kinh nghiệm cần lưu ý.
- Lập danh sách các nhóm thực hành gồm 3 - 4 HS.
2. Học sinh: Trước ngày làm thực hành cần:
- Đọc bài thực hành để định rõ mục đích và quy trình thực hành.
- Trả lời câu hỏi phần Tóm tắt lí thuyết để định hướng việc thực hành.
- Trả lời câu hỏi ở cuối bài để biết cách dùng đồng hồ đa năng hiện số và luyện cách vẽ giản đồ Fre-nen.
- Chuẩn bị 1 compa, 1 thước 200mm và 1 thước đo góc và lập sẵn ba bảng để ghi kết quả theo mẫu ở phần báo cáo thực hành trong Sgk.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động 1 ( phút): Kiểm tra bài cũ.
I- Mạch dao động
1. Một cuộn cảm có độ tự cảm L mắc nối tiếp với một tụ điện có điện dung C thành một mạch điện kín gọi là mạch dao động
- Muốn cho mạch dao động hoạt động thì ta tích điện cho tụ điện rồi cho nó phóng điện trong mạch (Hình 31.3)
|
|
II- DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TRONG MẠCH DAO ĐỘNG
HĐ2: Định luật biến thiên điện tích cúa tụ điện và cường độ dòng điện trong một mạch dao động lí tưởng
GV:
+ C1: Có thể coi đường cong trên màn hình dao động kí điện tử (H.31.4b) cho biết sự phụ thuộc của đại lượng của đại lượng vật lí nào của mạch dao động theo thời gian? Qua đó có thể nói gì về sự phóng điện của tụ điện trong mạch?
+ C2: Hãy vẽ đồ thị biểu diễn các hàm số q(t) và i(t) ở các phương trình (31.2’) và (31.4) trên cùng một hệ trục.
=> Kết luận:
|
II- DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TRONG MẠCH DAO ĐỘNG
1. Định luật biến thiên điện tích cúa tụ điện và cường độ dòng điện trong một mạch dao động lí tưởng
Điện tích qA của bản tụ và cường độ dòng điện i trong mạch dao động biến thiên điều hòa theo thời gian; i lệch pha π/2 so với qA.
|
HĐ3. Định nghĩa dao động điện từ
GV: Hãy chứng minh E tỉ lệ thuận với q và B tỉ lệ thuận với i.
|
2. Định nghĩa dao động điện từ
Sự biến thiên tuần hoàn của cường độ điện trường và từ cảm trong mạch dao động được gọi là dao động điện từ.
|
HĐ4. Chu kì và tần số dao động riêng của mạch dao động
GV: Chu kì và tần số của dao động điện từ trong mạch dao động gọi là Chu kì và tần số dao động riêng của mạch dao động.
|
3. Chu kì và tần số dao động riêng của mạch dao động
- Công thức tính chu kì (hoặc tần số) dao động riêng của mạch dao động gọi là công thức Tôm-xơn (Thomson):
\(T = \frac{{2\pi }}{\omega } = 2\pi \sqrt {LC} \)
và \(f = \frac{1}{{2\pi \sqrt {LC} }}\)
|
III- NĂNG LƯỢNG ĐIỆN TỪ
HĐ5: Định nghĩa:
|
III- NĂNG LƯỢNG ĐIỆN TỪ
1: Định nghĩa: Tổng năng lượng điện trường tức thời trong tụ điện và năng lượng từ trường tức thời trong cuộn cảm của mạch dao động gọi là năng lượng điện từ.
|
HĐ6: Biểu thức của năng lượng điện từ
|
2: Biểu thức của năng lượng điện từ
- Biểu thức của năng lượng điện trường tức thời trong tụ điện là:
- Biểu thức của năng lượng từ trường tức thời trong cuộn cảm là:
- Từ 2 hệ thức trên ta có:
- Năng lượng điện từ trong mạch dao động sẽ là:
=> Vậy năng lượng điện từ của một mạch dao động lí tưởng được bảo toàn. Nó đúng bằng năng lượng mà ta đã cung cấp cho tụ điện lúc đầu.
|
|
3. So sánh dao động điện từ với dao động cơ
Người ta thường so sánh sự biến đổi năng lượng trong mạch dao động và trong con lắc đơn:
+ Thế năng Wt của con lắc với năng lượng điện trường Wđt của mạch dao động.
+ Động năng Wđ của con lắc với năng lượng từ trường Wtt của mạch dao động.
Bảng 31.1
|
Trên đây là trích đoạn một phần nội dung trong giáo án Khảo sát mạch điện xoay chiều có R,L,C mắc nối tiếp. Để nắm bắt toàn bộ nội dung còn lại và các giáo án tiếp theo, mời quý thầy cô vui lòng đăng nhập để tải tài liệu về máy.
Ngoài ra, nhằm hỗ trợ các Thầy cô trong quá trình xây dựng bài 19 với nhiều phương pháp soạn bài hay, nội dung chi tiết và được trình bày khoa học, quý thầy cô có thể tham khảo ở Bài giảng Vật lý 12 - Bài 19 :Thực hành: Khảo sát mạch điện xoay chiều có R,L,C mắc nối tiếp
>> Giáo án trước: Giáo án Vật lý 12 Bài 18: Động cơ không đồng bộ ba pha
>> Giáo án tiếp theo: Giáo án Vật lý 12 Bài 20: Mạch dao động