Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý trong cơ cấu kinh tế trang trại p3', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý trong cơ cấu kinh tế trang trại p3
- xuÊt hµng ho¸ thay thÕ cho h×nh thøc s¶n xuÊt tiÓu n«ng
vµ h×nh thøc ®iÒn trang cña c¸c thÕ lùc phong kiÕn quý
téc.
ë níc anh ®Çu thÕ kû th XVII sù tËp t rung ruéng
®Êt ®· h×nh thµnh lªn nh÷ng xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp t b¶n
tËp trung trªn quy m« réng lín cïng víi viÖc sö dông lao
®éng lµm thuª. Mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n«ng
nghiÖp ë ®©y gièng nh m« h×nh ho¹t ®éng cña c¸c c«ng
xëng c«ng nghiÖp, thù c tÕ cho thÊy, s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp tËp trung, quy m« vµ sö dông nhiÒu lao ®éng lµm
thuª ®· kh«ng dÔ dµng mang l¹i hiÖu qu¶ mong muèn.
Sang ®Çu thÕ kü XX, lao ®éng n«ng nghiÖp b¾t ®Çu
gi¶m, nhiÒu n«ng tr¹i ®· b¾t ®Çu gi¶m lao ®éng lµm thuª.
Khi Êy th× 70 - 80% n«ng tr¹i gia ®×nh kh«ng thuª lao
®éng. §©y lµ thêi kú thÞnh vîng cña n«ng tr¹i gia ®×nh,
v× khi lao ®éng n«ng nghiÖp gi¶m th× sù ph¸t triÓn cña
c«ng nghiÖp, dÞch vô ®· thu hót lao ®éng nhanh h¬n ®é
t¨ng cña lao ®éng n«ng nghiÖp.
TiÕp theo níc Anh, c¸c níc: Ph¸p, ý, Hµ lan, §an
m ¹ch, Thuþ ®iÓn... sù xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trang
tr¹i gia ®×nh ngµy cµng t¹o ra nhiÒu n«ng s¶n hµng ho¸,
21
- ®¸p øng nhu cÇu cña c«ng nghiÖp ho¸. Víi vïng B¾c Mü
xa x«i míi ®îc t×m ra sau ph¸t kiÕn ®Þa lý vÜ ®¹i, dßng
ngêi khÈu thùc tõ Ch©u ¢u vÉn tiÕp tôc chuyÓn ®Õn B¾c
Mü vµ chÝnh c«ng cuéc khÈu thùc trªn quy m« réng lín ®·
m ë ®êng cho kinh tÕ trang tr¹i ë B¾c Mü ph¸t triÓn.
ë Ch©u ¸, chÕ ®é phong kiÕn l©u dµi kinh tÕ n«ng
nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ ra ®êi chËm h¬n. T uy vËy, vµo
cuèi thÕ kû thø XIX vµ ®Çu thÕ kû thø XX sù x©m nhËp
cña t b¶n ph¬ng t©y vµo c¸c níc Ch©u ¸, cïng viÖc thu
nhËp ph¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh t b¶n chñ nghÜa
®· lµm nÈy sinh h×nh thøc kinh tÕ trang tr¹i trong n«ng
nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë c¸c
níc trªn thÕ giíi ®· cã sù biÕn ®éng lín vÒ quy m«, sè
lîng vµ c¬ cÊu trang tr¹i. Níc Mü lµ n¬i cã kinh tÕ
trang tr¹i rÊt ph¸t triÓn. N¨m 1950 ë Mü cã 5648000 trang
tr¹i vµ gi¶m dÇn sè lîng ®Õn n¨m 1960 cßn 39620 00
trang tr¹i. Trong khi ®ã diÖn tÝch b×nh qu©n cña trang tr¹i
t¨ng lªn, n¨m 1950 lµ 56 ha, n¨m 1960 lµ 120 ha n¨m
1970 lµ 151 ha n¨m 1992 lµ 198,7 ha.
Níc Anh n¨m 1950 lµ 543000 trang tr¹i, ®Õn n¨m
1957 cßn 254000 trang tr¹i. Tèc ®é gi¶m b×nh qu©n trang
tr¹i hµng n¨m lµ 2,1%.
22
- Níc Ph¸p n¨m 1955 cã 2285000 trang tr¹i, ®Õn n¨m
1993 chØ cßn 801400 trang tr¹i. Tèc ®é gi¶m b×nh qu©n
hµng n¨m lµ 2,7%. DiÖn tÝch b×nh qu©n cña c¸c trang tr¹i
qua c¸c n¨m cã xu híng t¨ng lªn ë Anh n¨m 1950 diÖn
tÝch b×nh qu©n 1 trang tr¹i lµ 36 ha, n¨m 1987 lµ 71 ha. ë
ph¸p n¨m 1955 diÖn tÝch b×nh qu©n 1 trang tr¹i lµ 14 ha
®Õn n¨m 1993 lµ 35ha. Céng hoµ liªn bang §øc n¨m 1949
lµ 11 ha n¨m 1985 lµ 15 ha, Hµ Lan n¨m 1960 lµ 7 ha ®Õn
n¨m 1987 lµ 16 ha.
Nh vËy ë c¸c níc T©y ©u vµ Mü s è lîng c¸c
trang tr¹i ®Òu cã xu híng gi¶m cßn quy m« cña trang tr¹i
l¹i t¨ng ë Ch©u ¸, kinh tÕ trang tr¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm
kh¸c víi trang tr¹i ë c¸c níc T©y © u vµ Mü. Do ®Êt canh
t¸c trªn ®Çu ngêi thÊp, b×nh qu©n 0,15 ha/ngêi. §Æc biÖt
lµ c¸c níc v ïng §«ng ¸ nh: §µi Loan 0,047 ha/ngêi,
Malaixia lµ 0,25 ha/ngêi, Hµn quèc 0,053 ha/ngêi, NhËt
b¶n lµ 0,035 ha/ngêi trong khi ®ã ë c¸c quèc gia vµ vïng
l·nh thæ nµy d©n sè ®«ng lªn cã ¶nh hëng ®Õn quy m«
trang tr¹i. ë c¸c níc Ch©u ¸ cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn
nh NhËt B¶n, §µi Loan. Hµn Quèc, sù ph¸t triÓn trang
tr¹i diÔn ra theo quy luËt sè lîng trang tr¹i gi¶m, quy m«
trang tr¹i t¨ng. NhËt B¶n: n¨m 1950 sè trang tr¹i lµ
23
- 6176000 ®Õn n¨m 1993 sè trang tr¹i cßn 3691000. Sè
lîng trang tr¹i gi¶m b×nh qu©n hµng n¨m lµ 1,2%.DiÖn
tÝch trang tr¹i b×nh qu©n n¨m 1950 lµ 0,8 ha n¨m 1993
t¨ng lªn lµ 1,38 ha, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n lµ 1,3%.
ë §µi loan vµ Hµn Quèc trang tr¹i còng ph¸t triÓn
theo quy luËt chung: khi bíc vµo c«ng nghiÖp ho¸ th×
trang tr¹i ph¸t triÓn nhanh , khi c«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn
th× trang tr¹i ®· gi¶m vÒ sè lîng ( xem biÓu sè 1.2)
BiÓu sè 1: Sù ph¸t triÓn trang tr¹i ë §µi
Loan.
1955 1960 1970 1979
1. Sè lîng trang 744 808 916 1772
tr¹i (1000 c¬ së)
2. DiÖn tÝch b×nh 1,22 0,91 0,91 1,2
qu©n(ha/ trang t r¹i)
24
- BiÓu sè 2: Sù ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i
ë Hµn Quèc.
1950 1965 1975 1979
1. Sè lîng trang 2249 2507 2373 1772
tr¹i
(1000 c¬ së)
2. DiÖn tÝch b×nh 0,86 0,9 0,94 1,2
qu©n(ha/ trang tr¹i)
ë c¸c níc Th¸i lan, Philippin, Ên §é , ®©y lµ nh÷ng
níc míi b¾t ®Çu ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸, kinh tÕ trang
tr¹i ®ang trong thêi kú t¨ng dÇn vÒ sè lîng ( xem biÓu sè
3,5,4).
BiÓu sè 3: Sù ph¸t triÓn trang tr¹i ë
Th¸i lan.
25
- 1963 1978 1982 1988
1. Sè lîng 2314 4018 4464 5245
trang tr¹i ( 1000
c¬ së)
2. DiÖn tÝch 3,5 3,72 3,56 4,52
b×nh qu©n( ha/
trang tr¹i)
BiÓu sè 4: Sù ph¸t triÓn trang tr¹i ë
Philipin.
1948 1960 1971 1980
1. Sè lîng 1639 2177 2354 3420
trang tr¹i ( 1000
c¬ së)
26
- 2. DiÖn tÝch 3,40 3,53 3,61 2,62
b×nh qu©n( ha/
trang tr¹i)
BiÓu sè 5: Sù ph¸t triÓn trang tr¹i Ên
§é.
1953 1961 1971 1985
1. Sè lîng 44354 50765 57070 97720
trang tr¹i ( 1000
c¬ së)
2. DiÖn tÝch 3,01 2,6 2,18 1,68
b×nh qu©n( ha/
trang tr¹i)
27
- Nh vËy lóc b¾t ®Çu, c«ng nghiÖp ho¸ ®· t¸c ®én g
tÝch cùc ®Õn s¶n xuÊt N«ng - L ©m nghiÖp do ®ã sè lîng
c¸c trang tr¹i t¨ng nhanh. Nhng khi c«ng nghiÖp ho¸ ®Õn
m øc t¨ng cao th× mét mÆt c«ng nghiÖp thu hót lao ®éng tõ
n«ng nghiÖp mÆt kh¸c nã l¹i t¸c ®éng lµm t¨ng n¨ng lùc
s¶n xuÊt cña c¸c trang tr¹i b»ng viÖc trang bÞ m¸y mãc
thiÕt bÞ thay thÕ lao ®éng thñ c«ng, ®ång thêi trong n«ng
nghiÖp sö dông ngµy cµng nhiÒu c¸c chÕ phÈm c«ng
nghiÖp. Do vËy sè lîng c¸c trang tr¹i gi¶m ®i nhng quy
m « diÖn tÝch, ®Çu ®éng vËt nu«i l¹i t¨ng lªn, tÊt nhiªn cßn
cã sù t ¸c ®éng cña thÞ trêng thÓ hiÖn ë nhu cÇu vÒ sè
lîng, chÊt lîng s¶n phÈm tõ n«ng nghiÖp t¨ng nhanh,
ngêi lao ®éng, chñ trang tr¹i tÝch luü nhiÒu kinh nghiÖm
còng nh tr×nh ®é v¨n ho¸, tr×nh ®é chuyªn m«n còng
®îc n©ng cao.
- Ruéng ®Êt: PhÇn lín trang tr¹i s¶n xuÊt trªn ruéng
®Êt thuéc së h÷u cña gia ®×nh. Nhng còng cã nh÷ng trang
tr¹i ph¶i h×nh thµnh mét phÇn ruéng ®Êt hoÆc toµn bé tuú
thuéc vµo tõng ngêi, ë Ph¸p n¨m 1990: 70% trang tr¹i
gia ®×nh cã ru«ng ®Êt riªng, 30% trang tr¹i ph¶i l·nh canh
m ét phÇn hay toµn bé. ë Anh: 60% trang tr¹i cã ruéng ®Êt
riªng, 22% lÜnh canh mét phÇn, 18% lÜnh canh toµn bé. ë
28
- §µi Loan n¨m 1981: 84% trang tr¹i cã ruéng ®Êt riªng,
9% trang tr¹i lÜnh canh mét phÇn vµ 7% lÜnh canh toµn bé.
- Vèn s¶n xuÊt : trong s¶n xuÊt vµ dÞch vô, ngoµi
nguån vèn tù cã c¸c chñ trang tr¹i cßn sö dông vèn vay
cña ng©n hµng nhµ níc vµ t nh©n, tiÒn mua hµng chÞu
c¸c lo¹i vËt t kü thuËt cña c¸c cöa hµng vµ c«ng ty dÞch
vô. N¨m 1960 vèn vay tÝn dung cña c¸c trang tr¹i Mü lµ
20 tû USD, n¨m 1970 lµ 54,5 tû USD b»ng 3,7 lÇn thu
nhËp thuÇn tuý cña c¸c trang tr¹i vµ n¨m 1985 b»ng 6 lÇn
thu nhËp cña c¸c trang tr¹i.
- M¸y mãc vµ trang thiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt: ë ch©u
¢u 70% trang tr¹i gia ®×nh mua m¸y dïng riªng. ë M ü 35
% sè trang tr¹i, ë MiÒn B¾c, 75% trang tr¹i ë MiÒn t©y,
52% trang tr¹i ë miÒn nam cã m¸y riªng. Nhê trang tr¹i
lín ë mü, T©y §øc, sö dông m¸y tÝnh ®iÖn tö ®Ó tæ chøc
sö dông kinh doanh trång trät vµ ch¨n nu«i. Cßn ë Ch©u ¸
nh NhËt B¶n, n¨m 1985 cã 67% sè trang tr¹i cã m¸y kÐo
nhá vµ 20% cã m¸y kÐo lín ë §µi Loan n¨m 1981 b×nh
qu©n mét trang tr¹i cã m¸y kÐo 2 b¸nh lµ 0,12 chiÕc, m¸y
c©y 0,05 chiÕc, m¸y liªn hîp thu ho¹ch 0,02 chiÕc, m¸y
sÊy 0,03 chiÕc, víi viÖc trang bÞ m¸y mãc nh trªn, c¸c
trang tr¹i ë §µi Loan ®· c¬ giíi ho¸ 95% c«ng viÖc lµm
29
- ®Êt, 91% c«ng viÖc cÊy lóa 80% gÆt ®Ëp vµ 50% viÖc sÊy
h¹t. T¹i Hµn Quèc, ®Õn n¨m 1983 trang bÞ m¸y kÐo nhá 2
b¸nh, m¸y b¬m níc, m¸y ®Ëp lóa ®· vît møc ®Ò ra ®èi
víi n¨m 1986 vµ 30% c¸c trang tr¹i ®· cã 3 m¸y n«ng
nghiÖp, m¸y kÐo nhá, 23% s ö dông chung m¸y kÐo lín. ë
Philippin 31% trang tr¹i sö dông chung «t« vËn t¶i ë n«ng
th«n, 10% sö dông chung m¸y b¬m níc vµ 10% sö dông
chung m¸y tuèt lóa, viÖc sö dông chung ®em l¹i hiÖu qu¶
kinh tÕ cao h¬n.
- Lao ®éng: do møc ®é c¬ giíi ho¸ s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp ®¹t møc ®é cao lªn sè lîng vµ tû lÖ lao ®éng lµm
viÖc trong c¸c trang tr¹i ë c¸c níc ph¸t triÓn vµ chØ chiÕm
10% tæng lao ®éng x· héi ë Mü c¸c trang tr¹i cã thu nhËp
100.000USD/n¨m kh«ng thuª lao ®éng, c¸c trang tr¹i cã
thu nhËp tõ 100.000 - 500.000USD/n¨m thuª tõ 1 - 2 n¨m
lao ®éng. ë T©y ¢u vµ B¾c Mü, b×nh qu©n 1 trang tr¹i cã
quy m« diÖn tÝch tõ 25 - 30 ha chØ sö dông 1 - 2 lao ®éng
gia ®×nh vµ 1 - 2 lao ®éng thuª ngoµi lµm theo thêi vô. ë
Ch©u ¸ nh NhËt B¶n: n¨m 1990 mçi trang tr¹i cã kho ¶ng
3 lao ®éng, nhng chØ cã 1/3 lao ®éng lµm n«ng nghiÖp. ë
§µi Loan n¨m 1985, mçi trang tr¹i cã 1,3 lao ®éng, sè lao
®éng d thõa ®i lµm viÖc ngoµi n«ng nghiÖp, hoÆc lµm
30
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
