Giáo trình Sản xuất cây giống - MĐ02: Trồng rau công nghệ cao

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:49

Thêm vào BST

Báo xấu

392
lượt xem 154
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Sản xuất cây giống thuộc MĐ02 nghề "Trồng rau công nghệ cao" giới thiệu khái quát về kỹ thuật chọn hạt giống, xử lý hạt giống, gieo hạt, trồng cây giống đúng khoảng cách, mật độ, bón phân, chăm sóc và quản lý dịch hại. Giáo trình bao gồm 3 bài. Mời bạn đọc cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Sản xuất cây giống - MĐ02: Trồng rau công nghệ cao

1 BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN SẢN XUẤT CÂY GIỐNG MÃ SỐ: 02 NGHỀ: TRỒNG RAU CÔNG NGHỆ CAO Trình độ: Sơ cấp nghề Hà Nội, 2014
2 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN: Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có th ể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích v ề đào t ạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với m ục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. MÃ TÀI LIỆU: MĐ 02
3 LỜI GIỚI THIỆU Phát triển chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn giai đoạn 2009 – 2015 c ủa B ộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, là nhu cầu cấp thiết của các cơ sở đào t ạo nghề. Đối tượng người học là lao động nông thôn, đa dạng về tuổi tác trình độ văn hoá và kinh nghiệm sản xuất. Vì vậy, chương trình dạy nghề cần kết h ợp một cách khoa học giữa việc cung cấp những kiến thức lý thuyết với kỹ năng, thái độ nghề nghiệp. Trong đó, chú trọng phương pháp đào tạo nhằm xây dựng năng lực và các kỹ năng thực hiện công việc của nghề theo phương châm đào tạo dựa trên năng lực thực hiện. Sau khi tiến hành hội thảo DACUM dưới sự h ướng dẫn của các t ư v ấn trong và ngoài nước cùng với sự tham gia của các chủ trang trại, công ty và các nhà trồng rau, chúng tôi đã xây dựng sơ đồ DACUM, thực hiện bước phân tích nghề và soạn thảo chương trình đào tạo nghề trồng kỹ thuật trồng rau công nghệ cao cơ cấp độ công nhân lành nghề. Chương trình được kết cấu thành 5 mô đun và sắp xếp theo trật tự lô gíc nhằm cung c ấp nh ững kiến thức và kỹ năng từ cơ bản đến chuyên sâu về kỹ thuật trồng rau công nghệ cao. Chương trình đào tạo nghề “Trồng rau công nghệ cao” cùng với bộ giáo trình được biên soạn đã tích hợp những kiến th ức, kỹ năng cần có c ủa ngh ề, đã cập nhật những tiến bộ của khoa học kỹ thuật và thực t ế s ản xu ất rau công nghệ cao tại các địa phương trong cả nước, do đó có thể coi là cẩm nang cho người đã, đang và sẽ trồng rau công nghệ cao. Bộ giáo trình gồm 6 quyển: 1) Giáo trình mô đun Chuẩn bị trước gieo trồng 2) Giáo trình mô đun Sản xuất cây giống 3) Giáo trình mô đun Trồng và chăm sóc rau trong môi trường đất 4) Giáo trình mô đun Trồng và chăm sóc rau không dùng đất 5) Giáo trình mô đun Thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm rau Giáo trình mô đun “Sản xuất cây giống” giới thiệu khái quát về k ỹ thu ật chọn hạt giống, xử lý hạt giống, gieo hạt, trồng cây giống đúng khoảng cách, mật độ, bón phân, chăm sóc và quản lý dịch hại. Bao gồm các bài: Bài 1: Chuẩn bị làm cây giống Bài 2: Gieo ươm và chăm sóc cây giống Bài 3: Chuẩn bị cây giống xuất vườn Để hoàn thiện bộ giáo trình này chúng tôi đã nhận đ ược s ự ch ỉ đ ạo, h ướng dẫn của Vụ Tổ chức cán bộ – Bộ Nông nghiệp và PTNT; T ổng c ục d ạy ngh ề - Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Sự hợp tác, giúp đ ỡ Trung tâm phát tri ển
4 nông nghiệp công nghệ cao – Hải Phòng, Bộ môn cây rau – Viện cây lương thực, thực phẩm, Trung tâm nghiên cứu thực nghiệm rau, hoa quả - Viện rau. Đồng thời chúng tôi cũng nhận được các ý kiến đóng góp c ủa các nhà khoa h ọc, cán bộ kỹ thuật của các Viện, Trường, cơ sở sản xuất rau công nghệ cao, Ban Giám Hiệu và các thầy cô giáo Trường Cao đẳng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Bắc Bộ. Chúng tôi xin được gửi lời cảm ơn đến Vụ Tổ chức cán bộ – Bộ Nông nghiệp và PTNT, Tổng cục dạy nghề, Ban lãnh đạo các V iện, Trường, các cơ sở sản xuất, các nhà khoa học, các cán bộ kỹ thuật, các thầy cô giáo đã tham gia đóng góp nhiều ý kiến quý báu, tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành bộ giáo trình này. Trong quá trình biên soạn chắc chắn không tránh khỏi những sai sót, chúng tôi mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các nhà khoa h ọc, các cán b ộ k ỹ thuật, các đồng nghiệp để giáo trình hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Tham gia biên soạn 1. Phạm Thanh Hải: Chủ biên 2. Phùng Trung Hiếu 3. Kiều Thị Thuyên 4. Nguyễn Thị Thao
1 MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU....................................................................................................3 MÔ ĐUN: SẢN XUẤT CÂY GIỐNG...................................................................... 3 BÀI 1: Chuẩn bị làm cây giống................................................................................3 A. Nội dung:.......................................................................................................... 3 1. Chọn địa điểm thành lập vườn ươm................................................................3 1.2. Điều kiện đất đai....................................................................................... 3 1.3. Nguồn nước tưới........................................................................................3 2. Quy hoạch và thiết kế vườn ươm....................................................................3 2.1. Các loại vườn ươm....................................................................................3 2.2. Quy hoạch và thiết kế vườn ươm chuyên sản xuất cây giống ..............5 2.3. Quy hoạch và thiết kế vườn ươm vừa sản xuất cây giống, sản xuất cây thương phẩm.........................................................................................................7 3. Các điều kiện, dụng cụ, sản xuất cây giống rau.............................................7 3.1. Điều kiện làm giống rau:...........................................................................7 3.2. Dụng cụ làm giống.....................................................................................8 3.3. Chuẩn bị giá thể ươm cây giống...............................................................9 4. Lựa chọn nguồn giống rau ...............................................................................9 B. Các bài thực hành............................................................................................12 BÀI 2: GIEO ƯƠM VÀ CHĂM SÓC CÂY GIỐNG.............................................13 A. Nội dung:........................................................................................................ 13 1. Nhân giống cây cà chua...................................................................................13 1.1. Nhân giống cà chua bằng phương pháp gieo hạt ...................................13 1.1.1. Xác định thời vụ trồng gieo ươm giống...............................................13 1.1.2. Giới thiệu một số giống cà chua.......................................................... 14 1.1.3. Nhân giống cây giống cà chua.............................................................. 16 1.2. Nhân giống cà chua bằng phương pháp ghép..............................................20 2. Nhân giống cây xà lách....................................................................................25 2.1. Xác định thời vụ trồng.............................................................................25 2.2. Xử lý hạt giống........................................................................................ 25 2.3. Gieo hạt...................................................................................................25 2.4. Chăm sóc cây giống..................................................................................26 3. Sản xuất cây giống dưa chuột........................................................................26 3.1. Xác định thời vụ trồng.............................................................................26 3.2. Giới thiệu một số giống dưa chuột.........................................................26 3.3. Xử lý hạt giống........................................................................................ 27 3.4. Gieo hạt vào khay xốp..............................................................................27 3.5. Chăm sóc cây giống..................................................................................27 4. Nhân giống cây ớt ngọt...................................................................................28 4.1. Xác định thời vụ trồng.............................................................................28 4.2. Giới thiệu một số giống ớt ngọt............................................................. 29
2 4.3. Gieo ươm cây giống trong khay bầu: .....................................................29 4.4. Chăm sóc cây giống..................................................................................30 B. Câu hỏi và bài tập thực hành..........................................................................31 BÀI 3: Chuẩn bị cây giống xuất vườn...................................................................32 A. Nội dung:....................................................................................................... 32 1. Cây giống cà chua............................................................................................32 1.1. Tiêu chuẩn cây giống xuất vườn.............................................................32 1.2. Huấn luyện cà chua trước khi xuất vườn...............................................33 2. Cây giống xà lách............................................................................................ 33 2.1. Tiêu chuẩn cây xà lách xuất vườn..........................................................33 2.2. Huấn luyện cây giống xà lách trước khi xuất vườn...............................34 3. Cây giống dưa chuột.......................................................................................34 3.1. Tiêu chuẩn cây dưa chuột xuất vườn......................................................34 3.2. Huấn luyện dưa chuột trước khi xuất vườn.......................................... 35 4. Cây giống ớt ngọt............................................................................................35 4.1. Tiêu chuẩn cây giống xuất vườn.............................................................35 4.2. Huấn luyện ớt ngọt trước khi xuất vườn...............................................35 B. Câu hỏi và bài tập thực hành..........................................................................35 HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN................................................................ 36 V. Hướng dẫn đánh giá kết quả học tập........................................................... 40 5.1. Bài 1: Chuẩn bị làm cây giống.................................................................40 5.2. Bài 2: Kỹ thuật gieo và chăm sóc cây giống........................................... 41 5.3. Bài 3: Chuẩn bị cây giống xuất vườn..................................................... 42
3 MÔ ĐUN: SẢN XUẤT CÂY GIỐNG Mã mô đun: MĐ 02 Giới thiệu mô đun: Mô đun 02 sản xuất cây giống có thời gian học tập là 64 giờ, trong đó có 14 giờ lý thuyết, 48 giờ thực hành và 02 giờ kiểm tra. Mô đun này trang bị cho người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: xác định thời vụ, xử lý hạt giống, gieo hạt, chăm sóc và quản lý sâu hại đối với các loại rau cà chua, xà lách, dưa chuột, ớt ngọt đạt chất lượng và hiệu quả cao BÀI 1: Chuẩn bị làm cây giống Mã bài: MĐ02 – 01 Mục tiêu: Sau khi học xong bài học này học viên có khả năng: - Liệt kê được các công việc chuẩn bị trong sản xuất cây giống - Chuẩn bị được các vật tư sản xuất cây giống; - Lựa chọn được nhà cung cấp cây giống phù hợp. A. Nội dung: 1. Chọn địa điểm thành lập vườn ươm 1.1. Điều kiện khí hậu - Vườn ươm phải đặt ở nơi có điều kiện khí hậu phù h ợp với yêu c ầu sinh thái của các chủng loại cây rau cần nhân giống, tránh được các y ếu tố thời tiết bất thuận như: giá rét, sương muối hoặc nhiệt độ quá cao. 1.2. Điều kiện đất đai - Khu đất xây dựng vườn ươm phải bằng phẳng, có độ dốc nh ỏ h ơn 5 o và tiêu thoát nước tốt. Đối với các chủng loại cây rau được gieo trồng trực tiếp trên nền đất, yêu cầu đất làm vườn ươm phải có kết c ấu t ốt, t ầng canh tác dày, màu mỡ, có khả năng giữ nước và thoát nước tốt. 1.3. Nguồn nước tưới - Nguồn nước tưới: có nguồn cung cấp đủ nước tưới tất cả các tháng trong năm, bảo đảm yêu cầu về chất lượng. Ngoài ra, vườn ươm phải đặt ở nơi có vị trí thuận lợi về giao thông, gần thị trường yêu cầu cây giống. 2. Quy hoạch và thiết kế vườn ươm 2.1. Các loại vườn ươm Tuỳ theo nhiệm vụ và thời gian sử dụng mà có thể chia thành 2 loại vườn ươm: - Vườn ươm cố định: Vườn ươm để cây ghép cố định có hình bán nguyệt, rộng 2,5m, dài 4m. Diện tích khoảng 10m 2. Sử dụng ống nhựa tiền phong hoặc thép đường kính 3cm, dài 6 – 8m để làm khung nhà, mỗi khung
4 cắm cách nhau 0,8 – 1m, dùng các thanh ngang hoặc kèo đ ể c ố đ ịnh nhà tránh gió, bão. Toàn bộ khung nhà được che kín bằng nilong trắng loại 0,2 – 0,3mm sao cho phía trong nhà kín hoàn toàn. Phía trước nhà có lối đi rộng 0,6 x 0,8m, được bịt kín bằng một loại cửa 2 cánh. Bên trên lớp nilong là 2-3 l ớp l ưới đen (giảm ánh sáng). Phía dưới được san thành luống hoặc để phẳng trải nilong sau đó bơm nước vào, giữ mực nước vừa phải, dùng các giá đỡ ho ặc g ạch kê các khay đựng cây sao cho không bị ngập khay để cây cà chua sau ghép. Hình 2.1.1: Vườn chuyên sản xuất cây giống - Vườn ươm tạm thời: Có thể tháo ra, lắp lại dễ dàng giúp nông dân tiết kiệm diện tích và có thể cất giữ sau mỗi vụ ghép. Nguyên li ệu là nh ững thanh tre dài khoảng 3m (tùy thuộc độ rộng của nhà đ ể cây), đ ược c ắm thành hình vòng cung cách nhau 50 – 60 cm trên một khu đ ất. Dùng dây c ố đ ịnh các thanh tre lại với nhau, sau đó dùng nilong trắng ph ủ kín, phía trên che ph ủ thêm 2 – 3 lớp lưới đen để giảm tối đa ánh sáng mặt trời. Xung quanh nhà đắp đất kín để tránh thoát hơi nước và chuột phá hại. Phía dưới cùng (m ặt đất) trải nilong để giữ nước.
5 Hình 2.1.2: Vườn ươm cây giống tạm thời 2.2. Quy hoạch và thiết kế vườn ươm chuyên sản xuất cây giống - Một vườn ươm nhân giống cây rau cố định được chia thành các khu riêng biệt bao gồm: * Khu cây giống: được chia thành hai khu vườn nhỏ. - Vườn cây giống cung cấp vật liệu ghép: là vườn trồng các giống rau để cung cấp vật liệu nhân giống cho vườn ươm; vườn cây giống được thiết kế với khoảng cách trồng 3-5 x 3-5 (cm) và quy mô diện tích được tính toán dựa trên số lượng cây giống vườn ươm cần sản xuất. Hình 2.1.3: Vườn ươm cây giống cung cấp vật liệu ghép - Vườn cây giống cung cấp vật liệu làm gốc ghép: là vườn trồng các giống cây rau cung cấp hạt làm gốc ghép; vườn cây giống cung cấp vật liệu làm gốc ghép được thiết kế trồng với khoảng cách tương t ự như vườn trồng sản xuất của từng chủng loại cây rau tương ứng.
6 Hình 2.1.4: Vườn cây giống cung cấp vật liệu làm gốc ghép * Khu nhân giống. Tuỳ theo quy mô, nhiệm vụ và khả năng sử dụng các phương pháp nhân giống của cơ sở. Khu nhân giống cây gốc ghép cần được thi ết k ế có mái che bằng các vật liệu thích hợp, thời gian và mức độ che sáng phụ thuộc vào chủng loại cây rau cần nhân giống. Hình 2.1.5: Khu gieo ươm cây gốc ghép - Khu ra ngôi và nhân giống: Cây gốc ghép được đưa ra ngôi ghép và chăm sóc đến khi đạt tiêu chuẩn xuất vườn. Các chủng loại cây rau được nhân giống bằng gieo hạt cũng được gieo ươm hoặc ra ngôi chăm sóc tại khu này. Cây giống được trồng trong túi bầu polyêtylen hoặc các vật liệu làm bầu thích hợp khác.
7 - Khu đảo và huấn luyện cây con trước khi xuất vườn: là khu dùng đ ể phân loại và áp dụng các biện pháp chăm sóc tối thi ểu nh ằm hu ấn luy ện cây giống thích nghi dần với điều kiện đưa ra trồng sản xuất. 2.3. Quy hoạch và thiết kế vườn ươm vừa sản xuất cây giống, sản xuất cây thương phẩm - Đối với vườn ươm nhân giống cây rau tạm thời chỉ quy hoạch xây dựng khu nhân giống. Tuỳ thuộc vào quy mô sản xuất của cơ sở, kh ả năng áp dụng các biện pháp nhân giống mà khu nhân giống được chia thành các khu tương tự như vườn ươm cây cố định hoặc chỉ bao gồm các khu: + Khu gieo ươm cây gốc ghép, + Khu ra ngôi và nhân giống, + Khu đảo cây và huấn luyện cây con trước khi xuất vườn. Toàn bộ vật liệu ghép, hạt gốc ghép hoặc vật liệu khác làm gốc ghép được cung cấp từ vườn ươm cây giống của các vườn ươm chuyên sản xuất cây giống 3. Các điều kiện, dụng cụ, sản xuất cây giống rau 3.1. Điều kiện làm giống rau: - Sản xuất cây giống rau phải đảm bảo các điều kiện: + Khí hậu + Đất đai + Nguồn nước Ngoài ra, để sản xuất được cây giống cơ sở phải có trình độ kỹ thu ật thành thạo có kinh nghiệm trong sản xuất và có cơ s ở vật t ư đ ầy đ ủ đ ể đáp ứng được công việc sản xuất cây giống. Hình 2.1.6: Công nhân sản xuất cây giống
8 3.2. Dụng cụ làm giống - Tùy vào điều kiện vật chất của cơ sở làm giống mà dụng cụ sẽ có mức độ cơ giới hóa khác nhau, nhưng dù cơ sở làm th ủ công hay hiện đ ại th ế nào chăng nữa cũng phải đảm bảo có các loại dụng cụ làm giống sau: + Khay xốp Khay làm bằng chất liệu xốp, hoặc khay nhựa Hình 2.1.7: Khay làm cây giống + Máy tra hạt Hình 2.1.8: Máy tra hạt giống + Máy trộn đất với phân Hình 2.1.9: Máy trộn đất với phân bón
9 - Ống ghép bằng cao su, chiều dài 14 – 15mm, đường kính 2 – 3 mm, độ dày thành ống 0,3 – 0,5mm Hình 2.1.10: Ống ghép băng cao su - Dụng cụ ngâm ủ hạt giống: Xô nhựa, chậu nhựa, rổ, giá, bao tải, khăn vải, nilong.... Hình 2.1.11: Dụng cụ ngâm ủ hạt giống 3.3. Chuẩn bị giá thể ươm cây giống - Sử dụng các nền giá thể thích hợp để gieo hạt giống vào các khay nhựa, xốp hoặc bầu, với kích thớc thích hợp đảm bảo nền giá thể sạch bệnh đủ dinh dưỡng để cây giống sinh trưởng, phát triển tốt, cây con khoẻ mạnh. - Sử dụng hỗn hợp giá thể sau: + Đất bột (đất sa hoặc đất bùn ải phơi khô đập nhỏ) + Mùn mục (hoặc phân chuồng hoai mục) + Trấu hun Hỗn hợp trên được chuẩn bị 10 - 15 ngày trước khi sử dụng. 4. Lựa chọn nguồn giống rau Hiện nay, trên thị trường Việt Nam có rất nhiều nhà cung cấp gi ống có uy tín. Sau đây, là một số cách xác định lựa chọn nguồn cấp giống: 4.1. Công ty cổ phần giống cây trồng trung ương
10 Công ty cổ phần giống cây trồng trung ương với thương hiệu VINASEED là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Công ty hiện là doanh nghiệp có doanh số và sản lượng giống cây trồng lớn nhất tại Việt nam. - Nghiên cứu, chọn tạo, sản xuất, kinh doanh và xuất nh ập khẩu các loại giống cây trồng nông, lâm nghiệp. - Sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu các loại nông sản và v ật t ư nông nghiệp. Hình 2.1.12: Giống dưa chuột của công ty giống cây trồng trung ương 4.2. Viện nghiên cứu rau, quả Địa chỉ: Thị trấn Trâu Quỳ - Huyện Gia Lâm - Thành phố Hà Nội Điện thoại: 04. 8276254; 04. 8276275 Fax: 04. 8276148 E-mail: vrqhnvn@hn.vnn.vn - Viện Nghiên cứu Rau quả là đơn vị sự nghiệp khoa học, trực thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, có nhiệm vụ nghiên c ứu khoa h ọc và chuyển giao công nghệ về rau, quả, hoa, cây cảnh, dâu tằm tơ. 4.3. Viện cây lương thực, thực phẩm Tên tiếng Việt: Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm Địa chỉ: Xã Liên Hồng - Huyện Gia Lộc - Tỉnh Hải Dương Điện thoại: 0320 3716463 - Fax: 0320 3716385 Email: vcltctp@fpt.vn
11 Website : www.fcri.com.vn Viện là một địa chỉ tin cậy chuyên cung cấp các giống cây l ương th ực, thực phẩm như: giống cà chua, bí xanh, đậu đỗ….có năng suất cao và phẩm chất tốt. 4.4. Công ty Trang Nông Công ty Trang Ký Chành là tiền thân của công ty Trang Nông đã hoạt động chuyên ngành kinh doanh hạt giống cây trồng từ năm 1938. - Tên tiếng Việt: Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Thương Mại Trang Nông. - E-mail: trangnong@vnn.vn - Trụ sở chính Địa chỉ: 2E Lê Quang Sung, P.2, Q.6, TP.Hồ Chí Minh. Tel: (08) 3969 0931 – 3969 0632 Fax: (08) 3969 1563 - Công ty Trang Nông là doanh nghiệp chuyên sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu hạt giống F1 và OP rau củ quả hoa, thuốc bảo vệ th ực vật, phân bón lá, vật tư nông nghiệp. Nghiên cứu, chọn tạo thử nghiệm giống mới. A: Giống rau muống B: Giống xà lách Hình 2.1.13: Một số giống rau của công ty Trang Nông 4.5. Công ty giống cây trồng Nông Hữu Địa chỉ: Xã Long An – Long Thành – Đồng Nai Điện thoại: 06138444630 Công Ty Giống Cây Trồng Nông Hữu thành lập từ năm 1994, là Công Ty có vốn đầu tư 100% nước ngoài của Đài Loan, chuyên hoạt động về lĩnh vực kinh doanh hạt giống cây trồng (dưa, rau quả). Ngoài ra còn có rất nhiều nhà cung cấp giống có uy tín khác để nông
12 dân có thể lựa chọn. Ví dụ: Công ty hai mũi tên đỏ, Hữu nông… Chú ý: Không nên sử dụng giống không rõ nguồn gốc Hình 2.1.14: Một số giống rau không rõ nguồn gốc 4.6. Lựa chọn cơ sở sản xuất cây giống - Giống tự sản xuất phải có hồ sơ ghi lại đầy đủ các biện pháp xử lý hạt giống, cây con, hóa chất sử dụng, thời gian, tên người xử lý và m ục đích xử lý - Nếu mua, phải có hồ sơ ghi rõ tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân và thời gian cung cấp, số lượng, chủng loại, phương pháp xử lý giống B. Các bài thực hành 2.1. Bài thực hành số 2.1.1: Điều tra đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến việc xây dựng vườn ươm trồng rau công nghệ cao 2.2. Bài thực hành số 2.1.2: Thiết kế các khu sản xuất của vườn ươm trồng rau công nghệ cao 2.3. Bài thực hành số 2.1.3. Lựa chọn địa điểm xây dựng vườn ươm trồng rau công nghệ cao ? 2.4. Bài thực hành số 2.1.4. Thăm quan mô hình sản xuất rau công nghệ cao 2.5. Bài thực hành số 2.1.5: Nhận biết một số loại hạt túi trồng rau đủ tiêu chuẩn đem trồng, gieo hạt và đề xuất một số biện pháp xử lý hạt giống
13 BÀI 2: GIEO ƯƠM VÀ CHĂM SÓC CÂY GIỐNG Mã bài: MĐ02 – 02 Mục tiêu: Sau khi học xong bài học này học viên có khả năng: - Trình bày được các bước gieo ươm và chăm sóc cây giống rau, dưa chuột, cà chua, ớt ngọt, xà lách; - Thực hiện được các công việc chăm sóc cây giống rau, dưa chuột, cà chua, ớt ngọt, xà lách; A. Nội dung: 1. Nhân giống cây cà chua 1.1. Nhân giống cà chua bằng phương pháp gieo hạt - Thường được sản xuất ở trong nhà l ưới đơn giản có mái che cố định hoặc tạm thời: để khắc phục những tác động bất th ường của thời tiết : lạnh, mưa lớn, nắng nóng, tiết kiệm hạt giống, tiết kiệm thời gian.... 1.1.1. Xác định thời vụ trồng gieo ươm giống - Cà chua trồng trong nhà lưới có thể trồng quanh năm, thường thì 1 năm có thể trồng được 2 vụ (01 vụ trồng 06 tháng). - Trồng cà chua theo thời vụ thông thường: + Vụ Hè Thu: Gieo tháng 7, tháng 8, trồng tháng 8, tháng 9, thu hoạch vào cuối tháng 10 và tháng 12 + Vụ Thu Đông: Gieo từ giữa tháng 9 sang cuối tháng 10, trồng tháng 11 để thu hoạch vào tháng 2, tháng 3. + Vụ Đông Xuân: Gieo tháng 11, trồng tháng 12 và thu hoạch tháng 3, tháng 4. + Mấy năm gần đây, do yêu cầu của thị trường nhi ều nơi còn gieo thêm cà chua vụ Xuân - Hè, gieo h ạt t ốt nh ất t ừ th ượng tuần tháng 1 đ ến trung tu ần tháng 2 để cây con được trồng ch ậm nh ất vào quãng 15 tháng 3, cho thu ho ạch vào tháng 5 - 6. - Nếu trồng các giống F1 trong nước thì một năm trồng được 1,5 vụ (7- 8 tháng cho 1 vụ), nếu trồng một số giống chuyên trồng trong nhà màng như Labell thì một năm được 1,2 vụ (9-10 tháng cho 1 vụ)
14 - Sau khi trồng 1 vụ cà chua nên trồng thêm 1 v ụ xà lách ho ặc t ần ô đ ể luân canh cây trồng nhằm hạn chế sâu bệnh rồi mới nên trồng lại cà chua. 1.1.2. Giới thiệu một số giống cà chua - Giống F1 nhập nội + Giống cà chua chọn trồng trong nhà lưới theo phương pháp thủy canh nên chọn giống có thời gian sinh trưởng vô hạn, thời gian từ trồng đến thu hoạch là 6 – 8 tháng. Nên chọn giống có kích thước trái phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng: trái tròn hoặc tròn dài (giống cà chua hồng), trọng lượng khoảng 80 – 100 g/trái, màu đỏ bóng đẹp. Ví dụ: Các giống ngoại nhập: Appolo, Grandeur, Tropic boy, Avanti, Summer. - Red Crown 250 + Là giống lai F1, thân sinh trưởng vô hạn cao 1,5-2m, c ần làm giàn chắc chắn, cây tăng trưởng mạnh. + Chống chịu tốt bệnh héo vi khuẩn và thối hạch khá + Trồng được trong mùa nắng cũng như trong mùa mưa, khả năng đậu trái cao trong mùa mưa, trái phát triển đều, trái tròn, h ơi có khía, rất c ứng và ít nứt trái trong mùa mưa. + Giống cho thu hoạch 65-70 ngày sau khi trồng, thời gian thu hoạch dài, năng suất 30-40 tấn/ha. Hình 2.2.1: Giống cà chua red crown 250
15 - Giống cà chua: F1 TN5 + Là giống lai F1, thân sinh trưởng hữu hạn, + Trái to dạng hình vuông, chín đỏ đẹp, thịt dầy rất cứng, trọng lượng trái trung bình 90-100g, + Thu hoạch 65-70 ngày sau khi trồng, năng suất biến động t ừ 20-30 tấn/ha, lượng hạtt giống gieo cho 1.000m2 từ 8-10 g (330-350 hạt/g). + Trồng được quanh năm Hình 2.2.2: Giống cà chua lai F1 TN5 - Các giống tại Việt Nam: - TN 386 + Dạng cây sinh trưởng vô hạn, kháng bệnh tốt, trồng quanh năm. + Trái tròn vuông, thịt dày cứng, chín đỏ đẹp, chắc, thích hợp cho vận chuyển xa. + Trái nặng 80 - 100 g. + Năng suất có thể đạt 4 – 5 kg quả / cây - Cà chua F1 số 607 + Là giống lai F1, thân sinh trưởng hữu hạn, tán cây và lá phân b ố g ọn, kháng bệnh héo xanh tốt, chịu nhiệt, trồng được quanh năm. + Trái dạng trứng, ngắn, hơi vuông, chín màu đỏ tươi, cứng, trọng lượng trung bình 100-120g/quả.
16 Hình 2.2.2: Giống cà chua lai F1 số 605 1.1.3. Nhân giống cây giống cà chua Bước 1: Chuẩn bị nguyên vật liệu - Đất bột (đất phù sa hoặc đất bùn ải phơi khô đập nhỏ) + mùn mục (hoặc phân chuồng hoai mục) + trấu hun theo tỷ lệ 1 : 0,7 : 0.3 đ ư ợc xử lý bằng vôi bột 10 kg + 1,0 kg thuốc Basudin + 1,0 kg Zineb + 1,0 kg đ ạm +1,5 kg lân + 1,5 kg kali/ 1000kg hỗn hợp Hình 2.2.3: Chuẩn bị đất gieo hạt Bước 2: Cho đất vào chậu khay - Trộn đều đất bột, phân chuồng, trấu hun vào với nhau - Lấy hỗn hợp đất cho vào khay xốp Lưu ý: Hỗn hợp đất cho vào khay không quá chặt, quá lỏng