Giáo trình thực tập vi sinh vật chuyên ngành part 7

Chia sẻ: Afsjkja Sahfhgk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

174
lượt xem 51
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xưa kia John Ray (1627-1705) và Carl Von Linnaeus (1707-1778) chỉ chia ra 2 giới là Thực vật và Động vật. Năm 1866 E. H. Haeckel (1834-1919) bổ sung thêm giới Nguyên sinh (Protista). Năm 1969 R. H. Whitaker (1921-1981) đề xuất hệ thống phân loại 5 giới : Khởi sinh (Monera), Nguyên sinh (Protista), Nấm (Fungi), Thực vật (Plantae) và Động vật (Animalia).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình thực tập vi sinh vật chuyên ngành part 7

vi khu n có s phát tri n các khu n l c hình thành tương t nhau, m i khu n l c xu t hi n khác nhau thư ng là m t loài khác bi t. 2. V t li u, d ng c ðĩa petri ch a môi trư ng dinh dư ng th ch ng nghi m ch a môi trư ng dinh dư ng canh thang ng nghi m có nút bông vô trùng ng nghi m có nư c vô trùng 3. Th t c ti n hành 3.1. Giai ño n 1 a. Thi t k thí nghi m c a b n. M c ñích là l y m u t môi trư ng và cơ th b n. Hãy s d ng trí tư ng tư ng c a mình. Sau ñây là m t s g i ý: - Có th s d ng phòng thí nghi m, phòng t m ho c b t kỳ nơi nào trong khu v c là môi trư ng ti n hành. - M t ñĩa petri có th ñư c m trong không khí t 30-60 phút. - Nhi m m t ñĩa t 1 b m t môi trư ng ch ng h n như sàn nhà hay gh làm vi c b ng m t mi ng g c trong nư c vô trùng, lau b m t môi trư ng sau ñó lau lên b m t ñĩa th ch. Sau khi x lý, mi ng g c nên ñư c b vào thùng có ch t t y u . b. Nuôi 2 ñĩa trên. Dùng 1 mi ng g c như miêu t trên ñ x lý 1 ng dinh dư ng canh thang. Sau khi lau trên b m t ñĩa th ch, ñ t mi ng g c trong dinh dư ng canh thang và ñ l i trong quá trình nuôi c y. c. Các ñĩa và ng nghi m nên nuôi nhi t ñ x p x như khi l y m u môi trư ng. d. Nhi m 2 ñĩa t cơ th b n, b n có th : - ð t m t s i tóc trên m t th ch - Ti n hành x lý b ng mi ng g c m sau khi dùng lau m t ph n cơ th (xem bư c 1c). - Ch m các ngón tay b n vào ñĩa th ch. e. Nuôi VSV t cơ th b n nhi t ñ như nhi t ñ cơ th . g. ð t ngư c các ñĩa nuôi c y ñ nư c s t l i trên n p thay cho trên b m t môi trư ng th ch, tránh nh hư ng ñ n k t qu . 3.2. Giai ño n 2 a. Quan sát và miêu t k t qu VSV sinh trư ng trên ñĩa. Ghi chú m i lo i khu n l c khác nhau xu t hi n và mô t hình thái khu n l c, s d ng các ñ c trưng ñưa ra hình bên. Xác ñ nh s lư ng tương ñ i c a các lo i khu n l c. Khi nhi u khu n l c hi n di n, ghi l i nh ng lo i quá nhi u. b. Miêu t s xu t hi n trong dinh dư ng canh thang. Nó v n hay ñ c ñ ng ñ u? So sánh v i ng không x lý. Xem s t o thành các kh i t bào VSV Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………59
(g i là k t bông). Có màng hay l p màng xu t hi n ngang trên b m t môi trư ng? Nhìn xem li u t bào VSV có l ng xu ng ñáy ng nghi m hình thành nên c n hay không? Có th gi l i các ng canh thang cho thí nghi m khác. * Câu h i ôn t p: Bài s 11 1 Trình bày m i quan h gi a VSV và môi trư ng? 2. S sai khác cơ b n theo quan sát b ng m t thư ng trong t ng các TN ñơn gi n ñ sơ b bư c ñ u ñánh giá VSV ch th môi trư ng? Bài s 12 PHƯƠNG PHÁP XÁC ð NH N M MEN, N M M C, NGUYÊN SINH ð NG V T, T O VÀ VI KHU N LAM M c ñích yêu c u: + Phân bi t ñư c n m men, n m m c, t o, vi khu n lam và nguyên sinh ñ ng v t. + Hi u rõ các ñ c trưng phân lo i c a các nhóm VSV này. N i dung ki n t p: + Nuôi c y và quan sát hình thái c a n m men, n m m c, t o và nguyên sinh ñ ng v t + So sánh s sai khác gi a các nhóm VSV trên. + Gi i thích hi n tư ng lư ng hình n m m c. 1. Nguyên lý chung Sinh v t thu c nhóm Eukaryota bao g m: t o, nguyên sinh ñ ng v t, n m và các ñ ng th c v t b c cao. T bào Eukaryota có quy mô ñi n hình và c u trúc ph c t p hơn t bào Prokaryota. H gen c a m t t bào Eukaryota ñư c bao b c trong m t màng nhân gi i h n. Hơn n a, t bào Eukaryota ch a màng bao b c các cơ quan t , có c u trúc ñ c bi t và th c hi n các ch c năng ñ c trưng. Vi sinh v t nghiên c u trong ph n này là các lo i d dư ng hoá năng s ng t do ngo i tr t o và vi khu n lam (các loài t dư ng quang năng). N m men là nh ng vi sinh v t ñư c bi t khá rõ. Chúng ñư c s d ng r ng rãi trong các quy trình thương m i và có th mua ñư c trong các siêu th ñ nư ng bánh. N m men là lo i n m ñơn bào. Leeuwenhoek l n ñ u tiên quan sát ñư c n m men trong quá trình lên men bia. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………60
Nhi u lo i t o ch nhìn th y ñư c dư i kính hi n vi, trong khi nh ng lo i khác có th dài vài mét. T o là “nhà” s n xu t oxy và th c ăn quan tr ng cho ñ ng v t nguyên sinh và các sinh v t khác. M t vài lo i t o ñơn bào, như tác nhân c a “thu tri u ñ ” Gonyaulax catanella và các loài h hàng l i ñ c cho ñ ng v t, k c con ngư i khi ăn ph i v i lư ng l n. Nguyên sinh ñ ng v t, b t ngu n t tên g i “l p mao trùng” ñư c quan tâm nghiên c u s m. T năm 1778, Friedrich von Gleichen ñã nghiên c u th c ăn không bào b ng cách nuôi nhu m ñ các trùng mao. 2. N m men (Yeasts) N m thu c lo i t bào eukaryota và có th t n t i dư i d ng ñơn ho c ña bào. Chúng là lo i d dư ng và l y dinh dư ng nh h p th các v t ch t h u cơ hoà tan thông qua vách t bào và màng nguyên sinh ch t. N m (ngo i tr n m men) là VSV h o khí. N m men ñơn bào, n m m c ña bào và các loài vĩ mô như n m mũ thu c gi i n m. N m thư ng ưa ñi u ki n axit, ch u áp su t cao và ñ m th p hơn vi khu n. Chúng có kích thư c t bào và hình thái chi ti t l n hơn vi khu n. Ngư c l i v i các ñ c trưng c a vi khu n, các ñ c trưng cơ s như chi ti t hình thái và t bào ñư c s d ng ñ phân lo i n m, v i s tham d chút ít c a các ñ c trưng th c p như trao ñ i ch t và thành ph n kháng nguyên. N m có c u trúc ph c t p hơn vi khu n nhưng l i trao ñ i ch t thay ñ i ít hơn. N m men là lo i n m ñơn bào, không có th hình s i, có d ng hình c u ho c ovan ñi n hình. N m men ñư c phân b r ng rãi trong t nhiên, thư ng tìm th y trên hoa qu và lá cây như l p ph ngoài d ng b t màu tr ng. N m men sinh s n vô tính b ng n y ch i, là quá trình trong ñó m t t bào m i hình thành m t u l i (n y ch i) t t bào m . Trong nhi u trư ng h p, các ch i không th t tách ra, m t chu i ng n các t bào ñư c g i là d ng gi khu n ty. Khi n m men sinh s n h u tính, chúng có th sinh ra m t ho c vài lo i bào t gi i tính. Lo i bào t gi i tính ñư c s n xu t b i m t loài n m men ñư c s d ng ñ phân lo i như s phân chia (ngành). Ho t ñ ng trao ñ i ch t cũng ñư c s d ng ñ xác ñ nh các gi ng n m men. N m men là lo i y m khí không b t bu c. Ho t ñ ng trao ñ i ch t c a chúng thư ng ñư c s d ng trong nhi u quá trình lên men công nghi p. N m men thư ng ñư c dùng ñ chu n b nhi u lo i th c ăn g m có bánh mì, ñ u ng như rư u vang và bia. Trong phòng thí nghi m, môi trư ng l a ch n th ch Sabouraud thư ng ñư c s d ng ñ phân l p n m men. Th ch Sabouraud có các ch t dinh dư ng ñơn gi n (glucoza và pepton) và pH th p, h n ch s sinh trư ng c a h u h t các sinh v t khác. R t nhi u k thu t h u ích v i vi khu n có th áp d ng v i n m men. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………61
2.1. V t li u ng lên men glucoza ng lên men saccharoza ðĩa Petri ch a môi trư ng Sabouraud Chai ch a môi trư ng cao n m men -glucoza G c bông kh trùng, lam kính, ng nghi m, xanh methylen, bình c u, hoa qu ho c lá cây. 2.2. D ch nuôi c y Men bánh mì Rhodotorula rubra Candida albicans Saccharomyces cerevisiae 2.3. Th t c ti n hành 2.3.1. N m men a. Nh nhàng hoà m t ít men bánh mì trong m t ít nư c m trong ng nghi m ñ t o ra dung d ch tr ng ñ c. b. M i c p sinh viên s s d ng m t lo i d ch nuôi c y n m men và d ch men bánh mì - Chia m t ñĩa môi trư ng Sabouraud thành hai n a. Ria c y d ch n m men ñã bi t trên n a môi trư ng và men bánh mì n a còn l i. - Nhi m m i lo i d ch VSV vào m t ng lên men glucoza và m t ng lên men saccharoza. c. Nuôi t t c các môi trư ng 35oC t i khi xu t hi n d u hi u sinh trư ng. d. Nh m t gi t xanh methylen vào m t ít m i lo i d ch nuôi c y. Ghi l i k t qu quan sát ñư c. e. Sau khi n m men sinh trư ng, ghi l i k t qu . Ki m tra d ch n m men không nuôi c y và xác ñ nh k t qu . 2.3.2. Phân l p n m men a- C t hoa qu và lá cây thành các mi ng nh . ð t chúng trong chai môi trư ng cao n m men-glucoza. ð y mi ng chai b ng m t qu bóng. Nuôi nhi t ñ phòng t i khi xu t hi n s sinh trư ng. Ghi l i s xu t hi n c a c hai lo i m u sau khi nuôi c y. b- Chia ñĩa môi trư ng Sabouraud thành 2 n a. M i lo i m u nuôi c y trên m t n a ñĩa. + Lau b m t cái kéo c t m u b ng mi ng g c vô trùng. ð t mi ng g c trên n a ñĩa môi trư ng. M t s vi khu n s m c trên môi trư ng này. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………62
+ S d ng que c y vô trùng c y ria m t vòng que c y d ch chi t t chai v a chu n b ph n a. c. ð t ñĩa c y ñ o ngư c, nuôi nhi t ñ phòng cho t i khi s sinh trư ng xu t hi n. Chu n b d ch th v i xanh methylen t các khu n l c khác nhau. Ghi l i k t qu . 3. N m m c (Molds) Các n m ña bào d ng s i ñư c g i là n m m c. Do s ña d ng v hình thái n m m c nên hình d ng r t h u ích ñ phân lo i các n m này. M t khu n l c n m m c l n (d ng vĩ mô) g i là t n và ñư c t o thành t m t kh i các s i g i là h s i. M i s i là m t s i n m v i s i sinh dư ng phát tri n trên b m t môi trư ng. S i lơ l ng trong không khí g i là s i sinh s n, có ngu n g c t s i sinh dư ng và sinh ra m t lo i bào t sinh s n vô tính. S i c a h u h t các n m m c ñư c t o thành t các t bào phân tách do vách ngang ho c vách ngăn. Các s i này ñư c g i là s i có vách ngăn. M t s n m trong ñó có Rhizopus có s i không có vách ngăn và là m t kh i t bào ch t duy trì nhi u nhân. Chúng ñư c g i là s i n m ña nhân. N m ñư c ñ c trưng và phân lo i b i s xu t hi n khu n l c (màu s c, kích c , vv…), t ch c s i (vách ngăn hay ña nhân), c u trúc và t ch c c a bào t sinh s n. Do t m quan tr ng c a s hình thành và t ch c khu n l c, các k thu t nuôi c y n m m c và ki m tra kính hi n vi r t quan tr ng. N m, ñ c bi t là n m m c r t quan tr ng trong công nghi p và phương di n lâm sàng. Các bào t trong không khí cũng là ngu n t p nhi m ph bi n nh t trong phòng thí nghi m. Môi trư ng Sabouraud là môi trư ng l a ch n ph bi n ñ phân l p n m. M t s n m b nh có bi u hi n lư ng hình, chúng có 2 d ng phát tri n. n m b nh, s lư ng hình thư ng ph thu c vào nhi t ñ . Trong bài t p này, chúng ta s xác ñ nh các n m m c khác nhau và ch ng minh s lư ng hình. S lư ng hình c a Mucor không ph thu c vào nhi t ñ , nó s bi u hi n ngư c l i khi quy t ñ nh ñi u ki n v t lý nào ñó nh hư ng t i s sinh trư ng c a Mucor. 3.1. V t li u a. Nuôi c y n m m c ðĩa Petri ch a môi trư ng Sabouraud Môi trư ng Sabouraud nóng ch y D ch parafin (m t n a là d u, m t n a là parafin) ðĩa Petri, lamen, que g t thu tinh, pipet b. S bi n ñ i lư ng hình Môi trư ng Sabouraud: 5ml nóng ch y 48oC ng plastic 5ml ho c c c gi y nh Lư i dao lam, băng dính Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………63
3.2. Gi ng VSV Rhizopus, Aspergillus, Penicillium, Mucor 3.3. Th t c ti n hành 3.3.1. Giai ño n 1 a. Làm nhi m 1 ñĩa th ch Sabouraud theo b t c cách nào b n mu n. ð m ñĩa trong không khí (ngoài tr i, hành lang, phòng thí nghi m ho c b t c nơi ñâu) 15-30 phút. Nuôi nhi t ñ phòng t 5-7 ngày. b. Nhi m vào 1 ñĩa Sabouraud khác lo i n m m c ñã nuôi c y. T o 1 ñư ng trung tâm ñĩa. Nuôi nhi t ñ phòng 5-7 ngày. c. Th c hi n nuôi c y trên lam kính lo i n m m c ñã ch n. - R a s ch lam kính và làm khô - Nh 1 gi t môi trư ng th ch Sabouraud lên lam kính. Làm ph ng trên m t ph n lam và ñ i ñông l i. - Dùng que c y vô trùng c n th n n o b 1 n a vòng th ch, ñ l i 1 mép th ng. - L c nh d ch n m m c ñ t o l i d ch huy n phù, và nhi m 1 vòng que c y trên mép th ng môi trư ng th ch m i t o ra. - ð t m t lamen trên mi ng th ch nhi m n m m c. - Dùng pipet và parafin nóng ch y ñ dán 3 mép còn l i. Không dán mép x lý n m m c. - ð t 1 mi ng khăn gi y m dư i ñáy c a ñĩa Petri. ð t lam kính nuôi c y trên que g t thu tinh phía trên khăn và ñ y ñĩa petri l i. Nuôi c y nhi t ñ phòng 2-5 ngày. Không ñ t ngư c ñĩa. - Quan sát s bi u hi n c a các bào t vô tính trên lam nuôi c y. * S thay ñ i lư ng hình a. Gõ nh ng nuôi c y n m m c ñ t o d ng huy n phù. Nhi m 2 ho c 3 vòng que c y d ch Mucor. Tr n ng b ng cách lăn trong tay và nhanh chóng ñ toàn b vào m t c c r ng trư c khi môi trư ng r n l i. C c ñong không c n ph i kh trùng trư c ñó. b. ð t m t mi ng khăn gi y m trong m t cái c c ñong khác, l n ngư c l i trên c c ñ ng th ch. Dán băng dính hoăch gi y parafin xung quanh mép 2 c c. c. Nuôi nhi t ñ phòng ñ n khi s sinh trư ng x y ra (5-7 ngày). 3.3.2. Giai ño n 2 a. Ki m tra ñĩa nuôi c y m i lo i n m m c, miêu t s xu t hi n và màu s c c a chúng. Sau ñó ki m tra dư i kính hi n vi, xem phiá ñ nh và m t bên dư i. b. Ki m tra s làm nhi m ñĩa th ch Sabouraud và mô t k t qu . c. Ki m tra lam nuôi c y c a m i lo i n m m c dư i kính hi n vi . Ghi l i s quan sát. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………64
e. ð ki m tra s bi n ñ i lư ng hình, b băng dán và dùng dao lam c t r i 2 c c. g. Dùng dao lam c t m t mi ng m ng l p th ch x lý theo chi u th ng ñ ng. C n th n ñ t lên lam kính và ñ y lamen lên trên. h. Quan sát dư i ngu n sáng m nh và y u. Xem t m mi ng th ch t phía ñáy ñ n ñ nh, nhi u m t ph ng th ng góc s hi n di n. i. Lo i b ph n th a trong c c và t y u d ng c theo ch d n. 4. T o (Algae) và vi khu n lam (Cyanobacter) Thu c v s quan tâm ñ u tiên c a các nhà vi sinh v t h c là vi khu n lam. Vi khu n lam có t bào ti n nhân và thu c gi i Monera, cùng v i các vi khu n khác. T o là tên g i thông thư ng c a nhóm sinh v t nhân th t có kh năng quang h p nhưng chưa phân thân, r , lá. T o ñư c ñ t trong gi i Protista. T o có th tìm th y trong ñ i dương, nư c s ch, v th c v t m và ñ t. T o có th là ñơn bào, d ng s i hay ña bào. Chúng có hình thái r t ña d ng t t o nâu ho c t o b và t o ñ phơn ph t kh ng l ñ n các khu n l c t o lam hình c u. T o ñư c phân lo i d a theo s c t , s n ph m d tr , thành ph n hoá h c c a thành t bào và tiên mao. Trong khi s sinh trư ng c a các loài quang năng có ti m năng cung c p oxy và th c ăn cho các loài sinh v t khác, m t s t o d ng s i như Spirogyra, là m t m i gây phi n toái cho con ngư i b i vì chúng c n tr quá trình l c trong h th ng nư c. Các loài quang năng có th ñư c s d ng ñ xác ñ nh ch t lư ng nư c. Nư c b ô nhi m ch a các dinh dư ng th a t nư c th i ho c các ngu n khác có nhi u vi khu n lam và ít t o cát hơn nư c s ch. Hơn th n a, s lư ng t bào t o cho bi t ch t lư ng nư c. N u có hơn 1000 t bào t o/ml bi u th r ng s th a dinh dư ng ñang hi n di n. 4.1. V t li u M u nư c h A. Nuôi ñi u ki n sáng 4 tu n. B. Nuôi trong ñi u ki n t i 4 tu n. C. Thêm nitrat và photpho, nuôi trong ñi u ki n sáng 4 tu n. D. Thêm sulphat ñ ng, nuôi trong ñi u ki n sáng 4 tu n. 4.2. Th t c ti n hành a. Chu n b tiêu b n gi t treo t m t m u nư c h . L y gi t m u t ñáy c a bình ch a. b. Dùng v t kính khô ki m tra tiêu b n ñ phóng ñ i cao và th p. Xác ñ nh s có m t c a t o và vi khu n lam trong nư c h . Tham kh o màu s c cho s xác ñ nh. V hình các lo i t o mà b n không th xác ñ nh. Ghi l i m i liên quan gi a s lư ng c a m i lo i t o t 4+(phong phú) t i + (ch th y 1 ñ i di n). Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………65
c. L p l i s quan sát và thu s li u v i các m u nư c h còn l i. 5. Nguyên sinh ñ ng v t Nguyên sinh ñ ng v t là các sinh v t có nhân hoàn ch nh ñơn bào, thu c gi i Protista. Chúng ñư c tìm th y trong các khu v c có ngu n nư c l n. Nhi u lo i nguyên sinh ñ ng v t s ng trong ñ t và nư c, và m t s là khu h vi sinh v t bình thư ng c a ñ ng v t. M t vài loài nguyên sinh ñ ng v t là ñ ng v t ký sinh. Nguyên sinh ñ ng v t là các loài d dư ng h o khí. Chúng s ng nh vào ăn các vi sinh v t khác và các h t v t ch t nh . Nguyên sinh ñ ng v t không có thành t bào, m t s (trùng roi và trùng lông mao) phía ngoài ñư c bao b c m t l p màng dày có tính ñàn h i g i là l p da m ng. T bào có l p da m ng ñòi h i c u trúc ñ c bi t ñ l y th c ăn. Không bào co rút có th xác ñ nh ñư c trong m t s m u. S làm ñ y cơ quan t này b ng nư c s ch và sau ñó ngư c l i bài ti t nư c t trong t bào, giúp cho sinh v t s ng ñư c trong môi trư ng có n ng ñ ch t hoà tan th p. Nguyên sinh ñ ng v t có th phân lo i trên cơ s phương th c chuy n ñ ng c a chúng. Trong thí nghi m này, chúng ta s xác ñ nh các thành viên s ng t do c a hai ngành Protista. Ngành trùng mao g m các nguyên sinh ñ ng v t di ñ ng b ng s d ng chân gi ho c tiên mao. M t s loài s d ng c 2 hình th c di chuy n này. Trùng amip di chuy n b i kéo dài ph n l i ra c a t bào ch t gi ng như các chân g i là chân gi . Các chân gi b t ngu n t cu i t bào, ph n còn l i c a t bào dùng ñ phóng các chân gi v phía trư c. Các trùng roi có m t tiên mao ho c nhi u hơn. M c dù trùng roi là các loài d dư ng, các sinh v t s d ng trong bài t p này là d dư ng không b t bu c. Chúng phát tri n nh quang h p khi có ánh sáng và nh d dư ng trong ñi u ki n t i. Các thành viên c a ngành trùng mao có nhi u lông mao m c t t bào. Trong m t s trùng mao, lông mao xu t hi n thành các hàng trên toàn b b m t c a t bào. Trong các trùng mao s ng g n v i các b m t r n, lông mao ch xu t hi n xung quanh ñư ng rãnh mi ng. Th c ăn ñư c ñưa vào ñư ng rãnh mi ng thông qua l th t bào (mi ng) và vào trong h u, nơi không bào ch a th c ăn hình thành. 5.1. V t li u Methylxellulo 1,5% Axit axetic 5% Pipet Tăm nh n 5.2. D ch nuôi c y Amip, trùng m t, Paramecium (trong d ch n m men - congo ñ ) 5.3. Th t c ti n hành Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………66
a. Chu n b gi t treo Amip. ð t 1 gi t l y t ñáy canh trùng lên lam kính. ð t 1 mép c a lamen vào trong gi t nư c và ñ cho ch t l ng ch y d c theo lamen. Nh nhàng ñ t lamen trên gi t canh trùng. Quan sát s di chuy n c a amip, v ñư ng di chuy n. Vùng nào c a t bào ch t có nhi u h t nh hơn: bên trong hay bên ngoài nguyên sinh ch t? b. Chu n b gi t treo trùng m t. Làm tương t như trên và v l i s di chuy n c a trùng m t. Có th nhìn th y ñư c màu ñ trùng m t (ñi m m t) hay không? Cho 1 gi t axit axetic th m qua lamen. Quan sát bi u hi n c a trùng m t. c. Chu n b gi t treo c a trùng mao và quan sát s di chuy n c a nó. d. Cho 1 gi t methylxellulo lên lam kính. T o 1 gi t treo canh thang trùng mao ñư c nuôi trên d ch n m men - congo ñ . Trùng mao s chuy n ñ ng ch m hơn trong methylxellulo nh t dính. Quan sát trùng mao ăn các t bào n m men nhu m ñ . Congo ñ là 1 ch th pH. Khi không bào ch a th c ăn ñư c làm ñ y, ch th s chuy n thành màu xanh. Có ph i do s n ph m trao ñ i ch t s t o ra ñi u ki n axit trong không bào hay không? ð m s lư ng các không bào xanh và ñ trong m t trùng mao. V hình 1 trùng mao và xác ñ nh các v trí c a không bào. * Câu h i ôn t p: Bài s 12 1 Trình bày nh ng nguyên t c cơ b n ñ sơ b nh n d nh n m men, n m m c, T o, NSðV trên môi trư ng nuôi c y r n, bán r n? 2. Trình bày m t s phương pgháp th nhanh ñ ñánh giá sơ b t ng nhóm VSV trong môi trư ng? Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………67
Bài s 13 QUÁ TRÌNH CHUY N HOÁ NITƠ DƯ I TÁC D NG C A VSV (AMÔN HOÁ, PH N NITƠRÁT HOÁ, C ð NH N2) M c ñích và yêu c u: + Hi u rõ vòng tu n hoàn Nitơ trong ñ t, th y ñư c s thay ñ i hoá h c x y ra m i bư c trong chu trình. + Gi i thích ñư c t m quan tr ng c a vòng tu n hoàn Nitơ. + Phân bi t quá trình c ñ nh Nitơ phân t c ng sinh và t do N i dung: - Các phương pháp phân tích VSV trong quá trình chuy n hóa các h p ch t ch a nitơ trong môi trư ng - Th c hành tr c ti p các thí nghi m v quá trình chuy n hóa nitơ trong môi trư ng Nguyên lý: Ti n hành các test th ch ng minh s có m t c a vi khu n amôn hoá, ph n nitrat hoá và c ñ nh nitơ phân t c ng sinh trong ñ t. Vòng tu n hoàn Nitơ là m t khía c nh nghiên c u r ng rãi và ng d ng quan tr ng c a vi sinh v t ñ t. T t c các sinh v t ñ u c n Nitơ ñ t ng h p protein, axit nucleic và các h p ch t ch a nitơ khác. S ph c h i nitơ b i các sinh v t khác nhau ñư c g i là vòng tu n hoàn nitơ. Vi sinh v t ñóng m t vai trò cơ b n, không th thay th ñư c trong vòng tu n hoàn nitơ do chúng tham gia r t nhi u ph n ng trao ñ i ch t khác nhau nh m chuy n hoá các h p ch t ch a nitơ. Khi cây tr ng, ñ ng v t và vi sinh v t ch t ñi, các vi sinh v t s phân hu chúng b i s thu phân protein và amôn hoá. Thu phân protein là s thu phân các protein thành d ng amino axit. Amôn hoá gi i phóng amonia do kh amin hoá các amino axit ho c ñ ng hoá ure thành NH3. Trong h u h t môi trư ng ñ t, amonia hoà tan trong nư c t o thành ion amôn: NH4+ + OH- NH3 + H2O NH4OH M t s ion amôn s ñư c cây tr ng và vi sinh v t s d ng tr c ti p ñ t ng h p các axit amin. Bư c ti p theo trong vòng tu n hoàn nitơ là s oxy hoá các ion amôn trong quá trình nitrat hoá. Hai gi ng vi khu n có kh năng oxy hoá NH4+ trong hai giai ño n liên ti p ñư c ch rõ như sau: 2NH4+ + 3O2 Nitrosomonas 2NO2- 2NO2- + O2 Nitrobacter 2NO3- Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình th c t p vi sinh v t chuyên ngành ……………68