intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Hiệu quả tập luyện cơ sàn chậu trong việc cải thiện triệu chứng són tiểu khi gắng sức ở phụ nữ

Chia sẻ: ViDili2711 ViDili2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

32
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đánh giá hiệu quả của việc tập luyện cơ sàn chậu trong việc phục hồi sức cơ sàn chậu và cải thiện triệu chứng ở phụ nữ có triệu chứng són tiểu khi gắng sức.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Hiệu quả tập luyện cơ sàn chậu trong việc cải thiện triệu chứng són tiểu khi gắng sức ở phụ nữ

  1. THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 17, Số 3, Tháng 11 – 2017 Hiệu quả tập luyện cơ sàn chậu trong việc cải thiện triệu chứng són tiểu khi gắng sức ở phụ nữ Huỳnh Nguyễn Khánh Trang* Lê Hoàng Gia** Tóm tắt Tiểu không kiểm soát khi gắng sức là một tình trạng ngày càng phổ biến gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người phụ nữ. Xu hướng hiện nay là phát hiện sớm, tập nội khoa với các bài tập sàn chậu. Mục tiêu: Đánh giá hiêu quả của viêc tập luyện cơ sàn chậu trong việc phục hồi sức cơ sàn chậu và cải thiện triệu chứng ở phụ nữ có triệu chứng són tiểu khi gằng sức. Phương pháp: can thiệp lâm sàng 1 nhóm (đáng giá trước và sau). Phân mức độ nặng theo STAMEY. Đánh giá hiệu quả co cơ sàn chậu với bảng điểm PERFECT. Số đối tượng nghiên cứu: 79 trường hợp trong thời gian từ 08/2016 -10/2016 tại bệnh viện Hùng vương. Kết quả: Cải thiện mức độ sàn chậu trong nghiên cứu là 53 % sau thời gian 4 tuần. Cần thêm thời gian để có được các kết quả chi tiết hơn. Từ khóa: Tiểu không kiểm soát khi gắng sức, bảng đánh giá PERFECT Abstract Stress urinary incontinence is an increasingly common condition affecting women’s quality of life. The current trend is having early detection of the condition and encouraging them to take pelvic floor exercises. Objectives: To evaluate the effects of pelvic floor exercise on pelvic floor restoration and to improve symptoms in women with urinary symptoms. Methods: Clinical intervention of one group (before and after evaluation). Classification of severity according to STAMEY. Evaluation of pelvic floor muscle efficiency using the PERFECT scorecard. Number of subjects: 79 cases in the period from August 2016 to October 2016 at Hung Vuong Hospital.. Results: Pelvic floor improvement in the study was at 53% after 4 weeks. More time is needed to get more detailed results. Key words: Stress incontinence urinary, PERFECT assessment Đặt vấn đề Tuy không ảnh hưởng đến tính mạng Theo ICS (International Continence nhưng tiểu không kiểm soát là một gánh nặng tâm lý làm giảm chất lượng cuộc Society) định nghĩa tiểu không kiểm soát (TKKS) khi gắng sức là tình trạng tiểu són sống. Người phụ nữ mắc chứng TKKS xảy ra khi có kết hợp với sự gia tăng áp thường cảm thấy tự ti, xấu hổ, mệt mỏi, rối lực ổ bụng (do gắng sức, hắt hơi, hoặc là loạn giấc ngủ. TKKS cũng gây mất khả ho), mà nguyên nhân chủ yếu là suy yếu năng tập trung làm việc, giảm năng suất cơ sàn chậu.1 lao động, các quan hệ xã hội bị hạn chế, ảnh hưởng nhiều đến chất lượnng cuộc sống của bệnh nhân. *Bộ Môn Sản ĐHYD TP.Hồ Chí Minh, Email: Hiện nay có 3 phương pháp chính để tranghnk08@gmail.com điều trị TKKS: nội khoa, tập cơ sàn chậu ** Bệnh viện Hùng Vương. với máy Biofeedback, tập Kegel, hay kích 36 1
  2. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC thích điện cơ có thể cải thiện 70-90% các  Repetition: co và giữ lặp lại bao nhiêu trường hợp TKKS nên vẫn là lựa chọn đầu lần. tiên do tính an toàn, hiệu quả cao và ít tốn kém.  Fast contraction: co nhanh được bao nhiêu lần. Bệnh viện Hùng Vương hàng năm có  Ect: mỗi co thắt được tính thời gian số trường hợp sanh hơn 40.000, số khám (every contraction timed) phụ khoa hơn 100.000 lượt hàng năm. Việc đánh giá sức co cơ đã được thực Trong thời gian gần đây với việc hình hiện và kiểm chứng trên cả nam và nữ, thành đơn vị niệu phụ khoa phát hiện số không có sự khác biệt khi thăm khám đánh TKKS khi gắng sức có một số lượng giá qua ngã âm đạo hoặc ngã trực tràng. không nhỏ. Do vây chúng tôi tiến hành thực hiện nghiên cứu “ Đánh giá hiệu quả Bệnh nhân nằm tư thế sản phụ khoa, của việc tập luyện sàn chậu trong việc cải người khám đặt ngón tay vào trong âm đạo thiện TKKS khi gắng sức”. 4-6cm vị trí 4 giờ và 8 giờ, ngón tay tì nhẹ vào vùng cơ hội âm để có áp lực vừa phải Mục tiêu: Đánh giá hiêu quả của viêc để cảm nhận khi cơ co thắt. tập luyện cơ sàn chậu trong việc phục hồi sức cơ sàn chậu và cải thiện triệu chứng ở Power: Sức cơ theo thang điểm Oxford từ phụ nữ có triệu chứng són tiểu khi gằng 0-5 sức 0 Không sức cơ Không sờ thấy sự chuyển động Phương pháp nghiên cứu 1 Rung nhẹ Sờ thấy rất ít cơ phồng lên Can thiệp lâm sàng 1 nhóm (trước và sau). 2 Yếu Có chuyển động trong giới hạn ít nhưng yếu và giữ được ngắn Đối tượng nghiên cứu Tất cả bệnh nhân đến khám tại phòng 3 Trung bình Có chuyển động đến ½ giới hạn, có sự nâng lên của âm đạo khám bệnh viện Hùng Vương (08/2016- 10/2016) có tình trạng són tiểu khi gắng 4 Tốt Chuyển động mạnh ½ - ¾ giới hạn, có siết vào ngón tay sức (SUI) đã được chẩn đoán theo triệu chứng và được phân độ theo Stammey. 5 Mạnh Cơ kéo lên rất mạnh đến hết giới hạn, siết chặt ngón và giữ mạnh Phân loại mức độ nặng của TKKS khi Endurance: co và giữ được bao nhiêu giây. gắng sức.2 Khi co cơ đến mức độ tối đa, sẽ duy trì sự  Độ I: xảy ra khi ra vận động gắng sức co cơ, thời gian giữ tính từ lúc co cơ giới nhiều, ho dữ dội, thỉnh thoảng bị, hạn cho đến khi sức cơ giảm đi 35%. Thời lượng nước tiểu ra ít gian này có thể kéo dài tới 10 giây.  Độ II: xảy ra khi hoạt động nhẹ như từ ngồi đứng dậy, đi bộ, hắt hơi, mỗi tuần Repetition: co và giữ lặp lại bao nhiêu lần. bị, lượng nước tiểu ra nhiều hơn Số lần lặp lại tối đa, nhằm tìm giới hạn tối  Độ III: xảy ra thường xuyên, liên tục đa hoat động của cơ sàn chậu, làm cơ sở mỗi ngày, trong hững hoạt động để đánh giá sự cải thiện sau khi tập vật lý thường ngày, khi thay đổi tư thế, khi trị liệu sàn chậu. Thời gian nghỉ giữa các cười, lượng nước tiểu ra nhiều lần co cơ theo nhiều tác giả là 4giây Đánh giá sức cơ sàn chậu với thang điểm khoảng thời gian này giúp phục hồi sức cơ PERFECT,4 gồm các yếu tố: để tiếp tục lần co cơ tiếp theo. Không nên  Power: sức cơ theo thang điểm Oxford cho khoảng thời gian nghỉ nhiều vì sẽ khó từ 0 đến 5. tìm thấy giới hạn co cơ, và thời gian tập sẽ  Endurance: co và giữ được bao nhiêu dài hơn. Khi thực hiện cho 10 lần co cơ và giây. giữ 10 giây thì thời gian nghỉ sẽ cần ngắn 37 2
  3. THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 17, Số 3, Tháng 11 – 2017 hơn. Ví dụ : 2/3/6 : sức co cơ là 2, giữ Phân bố mức độ nặng của bệnh theo số được 3 giây, lặp lại được 6 lần. lần sinh (hình 2.) Fast contraction: co nhanh được bao nhiêu lần. Sau khi hướng dẫn co cơ và đánh giá sức cơ, bệnh nhân được thực hiệ sự co nhanh co liện tục, một số bệnh nhân có thể thực hiện trên 10 lần. Phương pháp can thiệp: Đối tượng tham gia nghiên cứu được tham gia điều trị bằng vật lý trị liệu với máy SUI: (Stress incontinence urinary) TKKS khi gắng sức Biofeedback, và tập cơ sàn chậu trong 40 Hình 2. Phân bố mức độ nặng của bệnh theo phút, 2 lần/tuần. số lần sinh. Sau đó được hướng dẫn và dõi tập Nhận xét: Mức độ nặng của bệnh liện quan thêm mỗi ngày ở nhà. đến số lần sinh, với sinh 3 lần, tỉ lệ TKKS khi gắng sức (SUI) độ 1 và 2 gần như Đối tượng nghiên cứu được theo dõi và nhau, sanh con trên 3 lần, tỉ lệ TKKS khi đánh giá sự tình trạng són tiểu dựa vào gắng sức độ 3 cao. phân độ Stamey, cũng như đánh giá sự tăng sức cơ sàn chậu bằng thang điểm Liên quan giữa sức cơ sàn chậu và triệu PERFECT, trước và sau tập 4 tuần. chứng són tiểu khi gắng sức (hình 3.) Nghiên cứu khảo sát thỏa tiêu chí đưa ra là 83 đối tượng. Có 4 trường hợp không thể tiếp tục tham gia điều trị nội khoa và được giới thiệu đến bệnh viện Bình Dân để điều trị. Số đối tượng trong nghiên cứu ghi nhận là 79. Kết quả SUI: (Stress incontinence urinary) TKKS khi gắng sức Hình 3. Liên quan giữa sức cơ sàn chậu và triệu Đã có 79 bệnh nhân có triệu chứng tiểu chứng són tiểu khi gắng sức. không kiểm soát khi gắng sức tham gia Nhận xét: Độ mạnh của cơ sàn chậu liên điều trị quan tỉ lệ nghịch đến độ nặng của bệnh. Phân bố bệnh nhân theo tuổi (hình 1.) Sức cơ càng tăng, độ nặng của bệnh càng giảm. Hiệu quả cải thiện triệu chứng SUI sau khi điều trị bằng vật lý trị liệu (hình 4.) Hình 1. Phân bố bệnh nhân theo tuổi. Nhận xét: Số bệnh nhân 46-50 tuổi chiếm SUI: (Stress incontinence urinary) TKKS khi gắng sức Hình 4. Hiệu quả cải thiện triệu chứng SUI sau đa số khi điều trị bằng vật lý trị liệu. 38 3
  4. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Nhận xét: Vật lý trị liệu sàn chậu có hiệu Nhận xét : việc tập cơ sàn chậu, làm củng quả cải thiện SUI. cố và làm tăng sức cơ sàn chậu (P), từ đó gíup cho việc tăng thời gian co cơ (E) Hiệu quả làm tăng sức cơ sàn chậu sau cũng như tăng cường độ (F) (R). điều trị (hình 5.) Bàn luận Tiểu không kiểm soát (TKKS) sau sinh là tình trạng có tính chất phổ biến, tuy nhiên thực tế chưa được quan tâm đúng mức. Ước tính có khoảng 200 triệu người trên thế giới mắc một trong các dạng tiểu không tự chủ. Bệnh gặp chủ yếu ở phụ nữ với tỉ lệ 27,6% (dao động từ 4,8- 58,4%).Với phụ nữ ở độ tuổi lao động tiểu không tự chủ chiếm tỉ lệ 25-40%. Các yếu tố ảnh hưởng-tần suất bệnh: (1) Yếu tố Hình 5. Hiệu quả làm tăng sức cơ sàn chậu sau điều trị. thuận lợi: Sanh đẻ, có tổn thương cơ, thần kinh, xạ trị, phẫu thuật. (2) Yếu tố thúc Nhận xét: Sức cơ sàn chậu được cải thiện đẩy: Táo bón, béo phì, hút thuốc lá,nhiễm sau tập VLTL trùng mạn tính đường tiết niệu, mãn kinh. Tăng sức cơ sàn chậu và cải thiện triệu (3) Yếu tố tiên lượng nặng: Lớn tuổi, mất chứng (hình 6.) trí, hạn chế vận động, bệnh lý mãn tính làm tăng áp lực ổ bụng ( COPD), ho mãn tính. Dựa vào tính hiệu quả của việc phục hồi TKKS và thang điểm đánh giá sức cơ sàn chậu PERFECT, khảo sát này nhằm củng cố thêm tính hiệu quả của vật lý trị liệu sàn chậu trong việc phục hồi sức cơ sàn chậu và cải thiện triệu chứng tiểu không kiểm soát khi gắng sức SUI: (Stress incontinence urinary) TKKS khi gắng sức (TKKSKGS). Hình 6. Tăng sức cơ sàn chậu và cải thiện triệu chứng. Số bệnh nhân được khảo sát thỏa tiêu chí đưa ra là 79 bệnh nhân. Trong đó số Nhận xét: Sức cơ sàn chậu tăng làm giảm bệnh nhân mắc SUI độ 1 là 2 ca, SUI độ 2 triệu chứng SUI là 24 ca, SUI độ 3 là 53 ca. Sức cơ sàn Các thông số của bảng điểm PERFECT chậu được đánh giá dựa vào thang điểm tăng sau khi điều trị: PERFECT  Power : sức cơ trung bình tăng từ Tình trạng són tiểu khi gắng sức cài 2,2/5  4,3/5 thiện rõ rệt sau khi điều trị bằng tập vật lý  Endurance: thời gian giữ tăng từ 6,3s trị liệu sàn chậu, tỉ lệ thành công chiếm  14s 53%, Tuy không cao so với các nghiên  Repetition: co và giữ lặp lại tăng từ 6 cứu trước đó,, nhưng cũng có thể do thời lần 14 lần gian điều trị còn ngắn nên chưa đánh giá  Fast contraction: co nhanh tăng từ 9,5 hết hiệu quả điều trị. lần  17 lần Sự tăng sức cơ sàn chậu cũng cần được 39 4
  5. THỜI SỰ Y HỌC, Chuyên đề SỨC KHỎE SINH SẢN, Tập 17, Số 3, Tháng 11 – 2017 xem xét là tiệu chí cải thiện triệu chứng mức độ nhẹ đến trung bình, và ngay sau tiểu không kiểm soát khi gắng sức (SUI), phẫu thuật cũng cần tập luyện nhằm làm thang điểm Perfect đã được công nhận là tăng hiệu quả điều trị. công cụ đánh giá sức cơ hiệu quả và chính Tài liệu tham khảo xác, sự chủ quan trong đánh giá cũng đã 1. Abrams P, Cardozo L, Fall M, et al. The được loại trừ qua nhiều nghiên cứu 3. Theo standardization of terminology of lower urinary thang điểm Perfect co thấy sự tăng cườg tract function: report from the standardization sub-committee of the International Continence sức cơ, cũng như cường độ co cơ đã được Society. Neurourol Urodyn. 2002;21:167–178. cải thiện sau quá trình tập vật lý trị liệu sàn 2. Blaivas JG, Obson CA. Stress incontinence chậu. urinary classification and surgical approach. J Urol 1988;133: 727-31. Kết luận 3. Laycock J, David M Holmes. The place of physiotherapy in the management of pelvic Điều trị bằng vật lý trị liệu cần được nhìn floor dysfunction. The Obstetrician & Gynaecologist 2003;5:194–9 nhận là phương pháp không xâm lấn, đã 4. Laycock J, Jerwood D. Pelvic floor muscle dần được chứng minh là có hiệu quả trong assessment. The PERFECT scheme. điều trị các rối loạn chức năng sàn chậu từ Physiotherapy 2001;87:631–42. 40 5
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2