zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Trung học phổ thông

HÌNH XÃ HỘI Ở NỮA ĐẦU THẾ KỶ VÀ CUỘC ĐẤU TRANH CUA NHÂN DÂN - Lịch sử lớp 10

Chia sẻ: Uyen Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Báo xấu

166
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau khi học xong yêu cầu HS nắm được. 1. Kiến thức - Giúp HS hiểu đầu thế kỷ XIX tình hình chính trị, xã hội Việt Nam dần dần trở lại ổn định, nhưng mâu thuẫn giai cấp vẫn không dịu đi. - Mặc dù nhà Nguyễn có một số cố gắng nhằm giải quyết những khó khăn của nhân dân nhưng sự phân chia giai cấp ngày càng cách biệt, bộ máy quan lại sa đoạ, mất mùa đói kém thường xuyên xảy ra. - Cuộc đấu tranh của nhân dân diễn ra liên tục và mở...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: HÌNH XÃ HỘI Ở NỮA ĐẦU THẾ KỶ VÀ CUỘC ĐẤU TRANH CUA NHÂN DÂN - Lịch sử lớp 10

HÌNH XÃ HỘI Ở NỮA ĐẦU THẾ KỶ VÀ CUỘC ĐẤU TRANH CUA NHÂN DÂN I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau khi học xong yêu cầu HS nắm được. 1. Kiến thức - Giúp HS hiểu đầu thế kỷ XIX tình hình chính trị, xã hội Việt Nam dần dần trở lại ổn định, nhưng mâu thuẫn giai cấp vẫn không dịu đi. - Mặc dù nhà Nguyễn có một số cố gắng nhằm giải quyết những khó khăn của nhân dân nhưng sự phân chia giai cấp ngày càng cách biệt, bộ máy quan lại sa đoạ, mất mùa đói kém thường xuyên xảy ra. - Cuộc đấu tranh của nhân dân diễn ra liên tục và mở rộng ra hầu hết cả nước, lôi cuốn cả một bộ phận binh lính. 2. Tư tưởng - Bồi dưỡng kiến thức trách nhiệmvới nhân dân, quan tâm đến đời sống cộng đồng. 3. Kỹ năng - Tiếp tục rèn kỹ năng phân tích, tổng hợp, nhận xét đánh giá.
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Bản đồ Việt Nam. - Một số câu thơ, ca dao về cuộc sống của nhân dân ta dưới thời Nguyễn. III. TIếN TRÌ NH Tổ CHứC DạY - HọC 1. Kiểm tra bài cũ Câu  : trình bày quá trình hoàn chỉnh bộ máy Nhà nước thời Nguyễn. Nhận xét của em về tổ chức bộ máy Nhà nước thời Nguyễn. Câu  : Mọi tình hình công thương nghiệp thời Nguyễn. 2. Dẫn dắt vào bài mới Để hiểu được tình hình kinh tế và những chính sách nội trị và ngoại trị của nhà Nguyễn có tác động như thế nào đến tình hình xã hội? Chúng ta cùng tìm hiểu bài 26. 3. Tổ chức dạy học bài mới
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững Hoạt động 1: Cả lớp – Cá nhân I. Tình hình xã hội và đới sống của - GV giảng giải: Nhà Nguyễn lên ngôi sau nhân dân: một giai đoạn nội chiến ác liệt, tình hình chính trị – xã hội phức tạp, chế độ phong kiến đang trên bước đường suy tàn. Bản thân nhà Nguyễn lại đại diện cho tập đoàn phong kiến thống trị cũ. Vì vậy đã chủ trương duy trì tình trạng kinh tế xã hội cũ, tăng cường tính chuyên chế nhằm bảo vệ quyền thống trị của mình. - Trong bối cảnh Lịch sử đó các giai cấp trong xã hội Việt Nam không có gì thay đổi song tình hình các giai cấp và mối quan hệ giữa các giai cấp trong xã hội ít nhiều có sự biến đổi. - HS nghe, ghi nhớ. - GV yêu cầu HS nghe theo SGK để thấy được sự phân hoá các giai cấp trong xã hội
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững Việt Nam dưới thời Nguyễn. * Xã hội: - HS theo dõi SGK. - Trong xã hội sự phân chia giai cấp - GV chốt ý: ngày càng cách biệt: GV có thể giảng giải thêm về tình hình của + Giai cấp thống trị bao gồm vua các giai cấp trong xã hội thời Nguyễn. quan, địa chủ, cường hào. Triều đình nhà Nguyễn đã cố gắng hoàn + Giai cấp bị trị bao gồm đại đa số là chỉnh bộ máy song không ngăn chặn được sự nông dân. phát triển của tệ tham quan ô lại. - Tệ tham quan ô lại thời Nguyễn rất + Dưới thời Nguyễn hiện tượng quan lại phổ biến. tham nhũng sách nhiễu nhân dân rất phổ biến. GV có thể trích đọc các câu ca dao, lời vua - Ở nông thôn địa chủ cường hào ức Tự Đức trong SGK để minh hoạ. hiếp nhân dân. + Ở nông thôn bọn địa chủ cường hào tiếp tục hoành hành, ức hiếp nhân dân. GV trích đọc lời Nguyễn Công Trứ để minh hoạ thường xuyên. + Nhà nước còn huy động sức người, sức của để phục vụ những công trình xây dựng
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững kinh thành, lăng tẩm, dinh thự… - HS nghe, ghi chép. Hoạt động 2: Cả lớp, cá nhân * Đời sống nhân dân: - GV giảng tiếp: Trong bối cảnh vua, quan - Dưới thời Nguyễn nhân dân phải như vậy, đời sống của nhân dân ra sao? chịu nhiều gánh nặng. - HS theo dõi SGK trả lời. + Phải chịu cảnh sưu cao, thuế nặng. - GV bổ sung chốt ý: + Chế độ lao dịch nặng nề. Minh hoạ: Nhà nước chia vùng để đánh + Thiên tai, mất mùa, đói kém thuế rất nặng, tô tức của địa chủ cũng khá thường xuyên. cao. Mỗi năm một người dân đinh phải chịu 60 ngày lao động nặng nhọc. GV đọc bài vè của người đương thời nói về nỗi khổ của người dân trong sách hướng dẫn GV phần tư liệu tham khảo trang 126. - GV phát vấn: Em nghĩ thế nào về đời sống của nhân dân ta dưới thời Nguyễn? So sánh với thế kỷ trước. - GV có thể gợi ý: thời Lê sơ có câu ca:
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững Thời vua Thái Tổ, Thái Tông… còn thời nhà  Đời sống của nhân dân cực khổ Nguyễn đời sống của nhân dân ra sao? hơn so với các triều đại trước. - HS suy nghĩ, trả lời.  Mâu thuẫn xã hội lên cao bùng nổ - GV nhận xét, kết luận. các cuộc đấu tranh. - HS nghe, ghi chép. Hoạt động 3: Cả lớp, Cá nhân II. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH - GV có thể đặt vấn đề: Ở những thời kỳ CỦA NHÂN DÂN VÀ BINH trước chúng ta đã từng được chứng kiến LÍNH những cuộc nổi dậy của nhân dân chống lại triều đình phong kiến thường diễn ra ở mỗi thời đại, còn dưới thời Nguyễn phong trào đấu tranh của nhân dân ta có đặc điểm gì khác với trước? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu. - HS nghe, định hình mục tiêu học tập. - GV yêu cầu HS tự đọc SGK tóm tắt những nét chính về phong trào đấu tranh của nhân dân và binh lính dưới thời Nguyễn. - HS dựa vào SGK tự tóm tắt vào vở ghi
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững những nét chính về phong trào. - GV: Sau khi HS tự tóm tắt, GV yêu cầu một HS tự trình bày phần minh đã làm vào vở và gọi tiếp HS khác nhận xét, bổ sung. - GV đưa ra thông tin phản hồi của mình để giúp HS hoàn thiện phần tự học của mình - Nửa đầu thế kỉ XIX những cuộc thông tin phản hồi của GV có thể đưa lên trên khởi nghĩa của nông dân nổ ra rầm rộ máy chiếu hoặc viết vào khổ giấy Ao treo trên ở khắp nơi. Cả nước có tới 400 bảng. cucô5 khởi nghĩa. - GV có thể đàm thoại HS về Phan Bá - Tiêu biểu: Vành và Cao Bá Quát: + Khởi nghĩa Phan Bá Vành bùng nổ + Phan Bá Vành thủ lĩnh phong trào nông năm 1821 ở Sơn Nam Hạ (Thái dân ở Bắc Kỳ, người làng Minh Giám (Vũ Bình) mở rộng ra hải Dương, An Thư – Thái Bình), giỏi võ. Năm 1821 – 1822 Quảng đến năm 1827 bị đàn áp. vùng Châu thổ Sông Hồng gặp đói lớn, trong + Khởi nghĩa Cao Bá Quát bùng nổ khi đó Nhà nước phong kiến và bọn địa chủ năm 1854 ở Ứng Hoà – Hà Tây, mở cường hào lại tăng cường bóc lột, nhân dân rộng ra Hà Nội, Hưng yên đến năm Nam Định, Thái Bình, Hải Dương bất bình 18 bị đàn áp.
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững nổi lên chống đối, Phan Bá Vành nhân đó lấy + Năm 1833 một cuộc nổi dậy của làng Minh Giám làm nơi tập hợp lực lượng binh lính do lê văn Khôi chỉ huy nổ phát động khởi nghĩa. ra ở Phiên An (Gia Định), làm chủ Nghĩa quân đi đến đâu đều lấy của nhà cả Nam Bộ  năm 1835 bị dập tắt. giàu chia cho dân nghèo vì vậy được nhiều người hưởng ứng, khởi nghĩa lan rộng. Năm 1826 Minh Mạng huy động lực lượng đàn áp khởi nghĩa, vì vậy nghĩa quân phải rút về xây dựng căn cứ ở Trà Lũ (Nam Định). Năm 1827 quân triều đình tấn công Trà Lũ, Phan Bá Vành bị giết, khởi nghĩa thất bại. Làng trà Lũ bị tàn phá. + Cao Bá Quát (1808 – 1855). Quê ở Phú Thuỵ – Gia Lâm – Hà Nội. Năm 1831 đổ cử nhân, thuở nhỏ sống nghèo nhưng nhân cách cứng rắn, nổi tiếng văn hay chữ tố. Nhưng mấy lần thi hội đều phạm quy nên bị đánh hỏng; năm 1841 làm quan Bộ lễ tại Huế.
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững Năm 1847 làm ở Viện hàn Lâm, sớm nhận rõ bộ mặt xấu xa của vua quan triều đình, ông từ quan. Cao Bá Quát là nhà thơ lớn, người đương thời ca ngợi “văn như Siêu, Quát vô Tiền Hán”. Ông để lại hàng nghìn bài thơ chữ Nôm và chữ Hán, thể hiện rõ bản lĩnh, tài năng và ý chí của ông, luôn đề cao các anh hùng dân tộc, các nhà Nho nhân cách, phản ánh nỗi cực khổ của dân nghèo. Năm 1853, 1854 các tỉnh bắc Ninh, sơn tây bị hạn hán, châu chấu hoành hành cắn phá lúa, nhân dân đói khổ, lòng người bất mãn với triều đình. Nhân cơ hội này ông tổ chức khởi nghĩa, trở thành thủ lĩnh của khởi nghĩa nông dân. Do bị bại lộ nên khởi nghĩa chỉ kéo dài được mấy tháng. Cao Bá Quát hy sinh tại trận địa. Sau đó triều đình Tự Đức ra lệnh tru
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững di 2 họ. Bà con nội, ngoại của Cao Bá Quát nhiều người bị giết hại. Sách vở của ông cũng bị đốt huỷ. - HS nghe, ghi nhớ về những nhân vật Lịch sử. Hoạt động 4: Cá nhân - Đặc điểm: - GV phát vấn: Qua những nét chính về + Phong trào đấu tranh của nhân dân phong trào đấu tranh của nông dân thời nổ ra ngay từ đầu thế kỷ khi nhà Nguyễn em rút ra đặc điểm của phong trào? Nguyễn vừa lên cầm quyền. - HS dựa vào phong trào, so sánh trả lời. + Nổ ra liên tục, số lượng lớn. - GV bổ sung, kết luận về đặc điểm của + Có cuộc khởi nghĩa quy mô lớn và phong trào. thời gian kéo dài như khởi nghĩa - HS nghe, ghi chép . Phan Bá Vành, Lê Văn Khôi. Hoạt động 5: III. ĐẤU TRANH CỦA CÁC DÂN - GV giảng giải: Do tác động của phong TỘC ÍT NGƯỜI trào nông dân và do tình hình chung của xã
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững hội các dân tộc ít người đã nổi dậy đấu tranh. - HS nghe, ghi nhớ về nguyên nhân các dân tộc nổi dậy đấu tranh là do: + Tác động của phong trào nông dân trên khắp cả nước. + Các dân tộc ít người nói riêng và nhân dân ta dưới thời Nguyễn nói chung đều có mâu thuẫn, bất mãn với triều đình. - GV tiếp tục trình bày những nét chính về phong trào đấu tranh của các dân tộc miền núi. - Nửa đầu thế kỷ XIX các dân tộc ít - HS nghe, ghi chép. người nhiều lần nổi dậy chống chính quyền. + Ở phía bắc: Có cuộc khởi nghĩa của người Tày ở Cao Bằng (1833 – 1835) do Nông Văn Vân lãnh đạo. + Ở phía Nam: Có cuộc khởi nghĩa của người Kh’me ở miền Tây Nam
Những kiến thức HS cần nắm Các hoạt động của thầy và trò vững Bộ.  Giữa thế kỷ XIX các cuộc khởi nghĩa tạm lắng khi Pháp chuẩn bị xâm lược nước ta. 4. Củng cố - Nhận xét chung về tình hình nước ta dưới thời Nguyễn: Dưới thời Nguyễn mặc dù triều đình đã cố gắng ổn định nền thống trị, và đã có cống hiến nhất định trên một số lĩnh vực, nhất là lĩnh vực văn hoá, song trong bối cảnh thế giới và đất nước đặt ra những thách thức, yêu cầu phải tự cường thì nhà Nguyễn đã không đáp ứng và làm cho các mâu thuẫn xã hội càng gian tăng, phong trào đấu tranh phản đối chính quyền diễn ra liên tục làm cho xã hội Việt Nam thời Nguyễn, như một học giả phương tây nhận xét: “đang lên cơn sốt trầm trọng”. 5. Dặn dò
- HS học bài, ôn tập Lịch sử Việt Nam cổ – trung đại. - Làm bài tập trong SGK.

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.