I. PHẦN MỞ ĐẦU<br />
1. Lí do chọn đề tài<br />
Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất đầy nắng gió. Tuổi thơ của tôi gắn liền <br />
với những trò chơi dân gian, cùng bạn bè ngày ngày vui đùa trên những đồi cát <br />
trắng, nhất là những buổi chiều nắng xế với các trò chơi như thả diều hay <br />
đuổi bắt…Cũng bởi thế mà tôi yêu thích nghề dạy trẻ để mãi được sống và <br />
nhớ về tuổi thơ êm đềm ấy. Sau khi tốt nghiệp ra trường, tôi không ở lại <br />
thành thị như các bạn lựa chọn, mà ước muốn của tôi là được trở về quê <br />
hương để được tự tay mình chăm sóc những đứa trẻ nghèo, truyền dạy cho <br />
trẻ những trò chơi lý thú và bổ ích. Bởi tôi biết rằng, những trò chơi ấy để lại <br />
những ấn tượng vô cùng mạnh mẽ và sâu sắc trong lòng trẻ thơ. Hơn ai hết <br />
qua 3 năm đào tạo trên giảng đường tôi nhận thức được rằng: “Chơi là cuộc <br />
sống của trẻ, tổ chức trò chơi chính là tổ chức cuộc sống cho trẻ”. Trò <br />
chơi là một hoạt động không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày của trẻ. <br />
Đặc biệt là ở trường mầm non cũng như trong bất kì hoạt động nào cũng đều <br />
có các trò chơi nhằm mục đích ôn luyện và củng cố kiến thức cho trẻ. Điều <br />
đó chứng tỏ rằng trò chơi đóng một vai trò vô cùng quan trọng và không thể <br />
thiếu trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non.<br />
Đối với Giáo dục mầm non, ngoài sự cần thiết có một môi trường Xanh <br />
sạch đẹp còn phải xây dựng bầu không khí vui tươi thân thiện cho trẻ <br />
thông qua các trò chơi, đặc biệt là trò chơi dân gian. Qua các trò chơi dân gian <br />
trẻ như được lớn lên về thể lực, trí tuệ, tình cảm đạo đức và thẩm mĩ. Mặt <br />
khác trò chơi dân gian với những chức năng đặc biệt đóng một vai trò và vị <br />
thế quan trọng trong đời sống trẻ thơ, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui <br />
chơi, nó làm cho thế giới xung quanh trẻ đẹp hơn và rộng mở hơn. Chính vì <br />
vậy trò chơi dân gian rất cần thiết được lựa chọn, tổ chức cho trẻ chơi trong <br />
nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ.<br />
Bản thân tôi qua nhiều năm sinh sống và học tập ở thành phố Đồng Hới , <br />
được chứng kiến sự lớn lên của đứa em họ hằng ngày, tôi thấy thật tội <br />
nghiệp cho các em, do tốc độ của quá trình đô thị hoá, các em ở một xã hội <br />
công nghiệp thì những trò chơi dân gian đối với các em là một cái gì đó xa vời, <br />
nhường chỗ cho những trò chơi hiện đại, trò chơi điện tử… chỉ thui thủi chơi <br />
một mình, không được trải nghiệm cùng bạn bè đồng trang lứa để chơi <br />
những trò chơi lý thú và bổ ích. Bởi vậy mỗi lần được bố mẹ cho về quê <br />
thăm ông bà là em như mừng reo lên, với niềm vui được gặp ông bà và hơn <br />
hết là cùng đám bạn ở quê thả diều, đánh cù, và các trò chơi dân gian khác, <br />
cùng chia sẻ niềm vui với bạn, lúc nào tôi cũng thấy khuôn mặt em rạng rỡ <br />
với nụ cười nở thắm trên môi. Điều đó càng thôi thúc tôi ý nghĩ: Làm thế <br />
nào để tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ. Để lưu giữ loại hình sinh <br />
hoạt văn hoá mà cha ông ta đã sáng tạo, lưu truyền từ đời này sang đời khác. <br />
Ngày nay tiến trình xã hội hoá Công nghiệp hoá đang len lỏi về các <br />
miền quê, những vùng đất nghèo dần dần thay thế cho bối cảnh xã hội hiện <br />
đại thì ngày càng có nhiều em không được làm quen và chơi với những trò <br />
chơi dân gian của thiếu nhi như ngày trước đang ngày bị mai một và lãng <br />
quên. Vì thế, giúp các em hiểu và quay về với cội nguồn của các trò chơi dân <br />
gian là một việc làm cần thiết.<br />
Xuất phát từ vai trò quan trọng của trò chơi dân gian đối với trẻ và nhu <br />
cầu hưởng thụ hoạt động này, tôi thấy việc tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân <br />
gian là một việc làm vô cùng quan trọng và có ý nghĩa. Nhưng làm thế nào để <br />
tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ một cách có hiệu quả? Điều này quả không <br />
dễ dàng đối với tất cả các giáo viên mầm non. <br />
Với đề tài này tôi biết đã thu hút được sự quan tâm nghiên cứu của rất <br />
nhiều bạn đồng nghiệp trong ngành. Với đề tài tôi đang viết nó có những <br />
điểm mới: Tôi dành sự quan tâm trong việc khơi dậy ở trẻ tình yêu gắn bó <br />
đối với các trò chơi dân gian nhằm khôi phục nét văn hoá tốt đẹp của dân tộc. <br />
Chú trọng tính tích cực tham gia hoạt động của trẻ, kích thích sự sáng tạo <br />
của trẻ trong quá trình chơi đặc biệt là ở những trò chơi mà trong đó trẻ tự <br />
tay làm nên những đồ vật bằng học liệu sẵn có trong thiên nhiên. <br />
Là một giáo viên được nhà trường phân công trực tiếp phụ trách lớp 56 <br />
tuổi ở trường mầm non chúng tôi, đứng trước thực trạng hiện nay, tôi luôn <br />
đau đáu trong lòng mình phải làm sao đây để tìm ra những giải pháp, cách làm <br />
hay để tổ chức tốt các trò chơi dân gian một cách có hiệu quả nhất. Từ những <br />
thực tế của lớp mình phụ trách, tôi đã nghiên cứu và quyết định chọn đề tài: <br />
“Làm thế nào để tổ chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 56 <br />
tuổi”.<br />
Đây là một đề tài khó nhưng với tình yêu nghề, tình yêu trẻ và với tâm <br />
nguyện sẽ góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào việc thực hiện phong <br />
trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của bộ GD & ĐT <br />
cũng như việc góp phần giữ gìn và bảo vệ bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam <br />
nên tôi cố gắng tìm tòi nghiên cứu để thực hiện đề tài này đạt hiệu quả hơn.<br />
2. Phạm vi ứng dụng:<br />
Trò chơi dân gian là một loại hình văn hoá rất đặc trưng của dân tộc Việt <br />
Nam. Không chỉ ở bậc học mầm non mà ở mọi bậc học nào hay những lễ hội <br />
truyền thống của dân tộc, đâu đâu cũng có bóng dáng của trò chơi dân gian. <br />
Bất cứ ở lứa tuổi nào cũng có thể tham gia vào các trò chơi dân gian. Nó như <br />
là một sợi dây vô hình kết nối tình đoàn kết dân tộc vô cùng mạnh mẽ, không <br />
chỉ kết nối tình bạn đồng trang lứa mà nó còn là sợi dây gắn bó tình cảm giữa <br />
miền ngược với miền xuôi, giữa vùng biển với đất liền và xa hơn nữa là tình <br />
cảm giữa những con người không cùng chung ngôn ngữ. Chính vì vậy có thể <br />
nói phạm vi ứng dụng của trò chơi dân gian rất rộng rãi. <br />
Ở trường mầm non: Hoạt động chủ đạo của các cháu là hoạt động vui <br />
chơi, trẻ học mà chơi – chơi mà học. Trong tất cả các hoạt động của trẻ ở <br />
trường đều có thể lồng ghép, tích hợp các trò chơi dân gian vào, từ hoạt động <br />
chung, hoạt động ngoài trời, hoạt động góc, hoạt động chiều, hoạt động mọi <br />
lúc mọi nơi hay các ngày hội ngày lễ. Tuy nhiên, tuỳ vào từng tính chất, nội <br />
dung cụ thể của từng hoạt động mà giáo viên lựa chọn các trò chơi để đưa <br />
vào cho hợp lí.<br />
Ở địa phương: Hằng năm vào các ngày lễ như: Quốc khánh 2/9, tết cổ <br />
truyền của dân tộc… có thể tổ chức các hội thi để giao lưu giữa các thôn <br />
dưới hình thức tổ chức các trò chơi dân gian. Đặc biệt là các trò chơi: Kéo co, <br />
đánh cù, đánh quay… Đây là những trò chơi có sức hút rất mạnh mẽ, ở đó các <br />
nam thanh, nữ tú được thể hiện sức mạnh, tài năng, sự khéo léo của mình, <br />
vừa có thể giao lưu kết bạn tạo nên một loại hình văn hoá đặc sắc của địa <br />
phương.<br />
II. PHẦN NỘI DUNG:<br />
1. Thực trạng:<br />
<br />
Trong bối cảnh xã hội hiện nay, cùng với tốc độ phát triển như vũ bảo <br />
của nền kinh tế. Thì các bậc phụ huynh luôn bận rộn với công việc ít có thời <br />
gian quan tâm đến con cái, ít có thời gian để giải thích ý nghĩa và dạy cho con <br />
cách chơi các trò chơi dân gian. Chính vì vậy mà nó ngày càng mai một, ít thấy <br />
các em chơi các trò chơi truyền thống. Để gìn giữ bản sắc văn hoá của cha <br />
ông để lại cùng với việc thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân <br />
thiện, học sinh tích cực” của bộ Giáo dục và đào tạo. Giờ học giờ chơi của <br />
trẻ ở trường mầm non thì trò chơi dân gian cần được chú trọng.<br />
<br />
Bước vào năm học, bản thân tôi thực hiện nghiên cứu đề tài gặp những <br />
thuận lợi và khó khăn sau.<br />
<br />
1.1.Thuận lợi:<br />
<br />
Bản thân tôi yêu nghề mến trẻ, chịu khó học hỏi và tích cực nghiên cứu <br />
tài liệu, có chút ít vốn hiểu biết về một số trò chơi dân gian truyền miệng. <br />
<br />
Được sự quan tâm nhiều mặt của lãnh đạo địa phương, bậc học mầm <br />
non, của Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang <br />
thiết bị dạy học như: Phòng học mới khang trang, có khuôn viên rộng rãi <br />
thoáng mát, tranh ảnh, sách báo, đồ dùng đồ chơi đầy đủ. Bản thân được dự <br />
giờ thường xuyên của của chuyên môn nhà trường trong công tác bồi dưỡng <br />
lý thuyết lẫn thực hành.<br />
<br />
Bản thân là một giáo viên đứng lớp mẫu giáo lớn, đã nhiều năm công tác, <br />
có tinh thần trách nhiệm cao trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, hiểu tâm sinh lí <br />
và nguyện vọng của trẻ trong độ tuổi mẫu giáo lớn khi tham gia vào các trò <br />
chơi dân gian.<br />
<br />
Đã có những chính sách ưu đãi, khuyến khích của trung ương, địa phương <br />
về chế độ đời sống, tiền lương, đời sống giáo viên đã ổn định nên chị em đã <br />
thực sự yên tâm gắn bó với nghề nghiệp.<br />
<br />
100% trẻ đã được học qua lớp mẫu giáo nhỡ nên đã được tham gia một số <br />
trò chơi và thuộc lời đồng dao của một số trò chơi dân gian. Các cháu năng <br />
động, khoẻ mạnh, thích tìm tòi khám phá những điều mới lạ xung quanh. <br />
<br />
Được phụ huynh quan tâm hỗ trợ các nguyên vật liệu dễ kiếm ở địa <br />
phương để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các trò chơi. Đồ chơi đơn giản, <br />
dễ kiếm, đảm bảo an toàn cho trẻ và đảm bảo khoa học.<br />
<br />
1.2. Khó khăn :<br />
<br />
Các cháu lớp tôi chủ yếu là con của những gia đình nông dân thuần tuý <br />
nên khó có điều kiện chăm sóc cho các cháu đầy đủ dẫn đến sự tiếp thu của <br />
các cháu không đồng đều, có những cháu sinh đầu năm, có những cháu sinh <br />
cuối năm, có những cháu phát âm chưa rõ ràng còn nói lắp, nói ngọng, có <br />
những cháu còn chậm, nhút nhát chưa tự tin, mạnh dạn chưa hứng thú trong <br />
giờ học, giờ chơi. <br />
<br />
Thời gian tổ chức cho trẻ chơi rất hẹp, vì đa số trò chơi dân gian chỉ tổ <br />
chức lồng ghép với các hoạt động khác.<br />
<br />
Quan điểm của một số phụ huynh chỉ chú trọng đến việc học chưa chú ý <br />
tạo điều kiện để cho trẻ được hoạt động vui chơi. Dẫn đến việc trẻ tham gia <br />
các trò chơi dân gian ở lớp cũng như ở gia đình đạt kết quả chưa cao.<br />
<br />
Bản thân giáo viên chưa nắm bắt hết các trò chơi dân gian dành cho lứa <br />
tuổi của lớp mình, chưa thực sự lôi cuốn trẻ tham gia trò chơi. Việc lồng <br />
ghép tích hợp trò chơi dân gian vào các hoạt động học tập của trẻ chưa được <br />
logic nên khi tổ chức các hoạt động có trò chơi dân gian chưa mang lại hiệu <br />
quả cao.<br />
<br />
Khả năng chú ý có chủ định của một số trẻ còn hạn chế. Trẻ dễ dàng <br />
nhập cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không <br />
còn hứng thú.<br />
<br />
1.3. Điều tra thực tiển :<br />
<br />
Ngay từ những ngày đầu nhận lớp, tôi đã tiến hành khảo sát lớp, với tổng <br />
số 29 cháu nhưng có đến 16 cháu sinh từ tháng 7 đến tháng 12 năm 2007 nên <br />
nhìn các cháu rất dại so với những cháu sinh đầu năm. Phần đa các cháu chưa <br />
hứng thú với các trò chơi dân gian, chưa nắm bắt được cách chơi, luật chơi <br />
của các trò chơi dân gian.<br />
<br />
Qua quá trình tiếp xúc, trò chuyện làm quen với các cháu, tôi đã tìm hiểu <br />
khả năng nhận biết và hứng thú của trẻ về các trò chơi dân gian như sau:<br />
<br />
Mức độ Đầu năm<br />
Số lượng Tỷ lệ<br />
Trẻ yêu thích, hứng thú 14/29 48,3%<br />
Hiểu biết về trò chơi dân gian 11/29 37,9%<br />
Phát triển thể chất 16/29 55,2%<br />
Tinh thần đoàn kết ý thức tập thể 15/29 51,7%<br />
Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian 12/29 41,4%<br />
Từ kết quả trên bản thân tôi rất lo lắng, trăn trở, luôn suy nghĩ tìm tòi các <br />
biện pháp tối ưu, để áp dụng nhằm tích hợp các trò chơi dân gian vào các <br />
hoạt động một cách có hiệu quả nhất kích thích tính tò mò, sự sáng tạo và <br />
lòng ham hiểu biết của trẻ để tạo sự hứng thú cho trẻ khi tham gia vào các trò <br />
chơi dân gian.<br />
<br />
Từ những đặc điểm và tình hình thực tế của bản thân và của lớp mình, tôi <br />
đã suy nghĩ và tìm ra phương pháp thích hợp, để từng bước dẫn dắt trẻ tích <br />
cực tham gia vào các trò chơi dân gian. Để làm được điều đó tôi đã sử dụng <br />
một số biện pháp sau:<br />
<br />
2. Biện pháp : <br />
<br />
2.1. Lập kế hoạch :<br />
<br />
Như chúng ta đã biết vui chơi là hoạt động đặc trưng của trẻ ở trường <br />
mầm non. Chơi chính là cuộc sống của trẻ. Đặc biệt là ở lứa tuổi mẫu giáo, <br />
chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ. Điều này được thể hiện rất rõ trong cuộc <br />
sống hằng ngày của trẻ ở trường mầm non. Qua trò chơi trẻ được bộc lộ hết <br />
mình một cách tích cực và chủ động, những màu sắc xúc cảm chân thực của <br />
trẻ được thể hiện. Hoạt động vui chơi đã tạo ra sự biến đổi về chất trong <br />
tâm lí của trẻ. Tất cả các trò chơi trong lứa tuổi này trẻ đều thích, nhưng hấp <br />
dẫn hơn cả vẫn là trò chơi dân gian. Vì trò chơi dân gian không đòi hỏi phức <br />
tạp mà nó đơn giản dễ chơi, trẻ tự tin hoà mình vào trò chơi một cách vô tư, <br />
thoải mái , số lượng tham gia không hạn chế. Đặc biệt hơn trò chơi dân gian <br />
thường gắn với các bài đồng dao (có vần, có điệu). Khi tham gia trò chơi trẻ <br />
được ca hát, nhảy múa, đối đáp…Qua đó vốn từ của trẻ được phong phú, <br />
ngôn ngữ mạch lạc. Qua trò chơi dân gian các trẻ nhút nhát, tự kỷ được hoà <br />
đồng hơn với các bạn trong nhóm lớp. Để tổ chức tốt các trò chơi dân gian <br />
cho trẻ mẫu giáo, đầu tiên tôi lập kế hoạch hoạt động rõ ràng để tổ chức cho <br />
trẻ chơi các trò chơi dân gian sao cho phù hợp với từng chủ đề của lớp mình <br />
phụ trách.<br />
<br />
Trước hết để lập được kế hoạch tôi luôn bám sát chương trình mục tiêu <br />
chăm sóc giáo dục trẻ, với những nội dung công việc rõ ràng cụ thể :<br />
<br />
TT Tên chủ đề Tên trò chơi Ghi <br />
chú<br />
<br />
1 Trường mầm non Ô ăn quan, trốn tìm.<br />
2 Bản thân Nhảy dây, nu na nu nống.<br />
3 Gia đình Rồng rắn, lộn cầu vồng, chuyền <br />
thẻ.<br />
4 Nghề nghiệp Kéo cưa lừa xẻ, dệt vải.<br />
5 Thế giới thực vật Trồng nụ trồng hoa, ném còn.<br />
6 Thế giới động vật Mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê.<br />
7 Phương tiện giao Thả đĩa ba ba, cướp cờ.<br />
thông<br />
8 Nước và một số Ném vòng cổ chai, chong chóng.<br />
HTTN<br />
9 QH ĐN Bác Hồ Chồng đống chồng đe, kéo co.<br />
<br />
<br />
Khi đã lập được kế hoạch tôi thường xuyên bám sát kế hoạch để cho trẻ làm <br />
quen và rèn luyện cho trẻ. Đặc biệt đối với những trẻ nhút nhát, trầm cảm, <br />
tôi luôn tìm cách để lôi cuốn trẻ tham gia vào trò chơi. Bản thân luôn tự rèn <br />
luyện mình trong chuyên môn nghiệp vụ, trau dồi kiến thức kĩ năng và biết <br />
sáng tạo trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ.<br />
<br />
2.2. Lựa chọn trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi của trẻ.<br />
<br />
Trò chơi dân gian rất phong phú, không chỉ nhiều về số lượng mà còn đa <br />
dạng về thể loại. Nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ ở từng <br />
độ tuổi. Vì thế để tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ tôi luôn làm tốt công <br />
tác chuẩn bị : Xác định rõ thể loại, cách chơi, luật chơi, mục đích yêu cầu cần <br />
đạt khi tổ chức trò chơi dân gian đó. Chuẩn bị chu đáo đồ dùng, đồ chơi phù <br />
hợp với trò chơi.<br />
<br />
Để thực hiện tốt việc tích hợp trò chơi dân gian vào hoạt động học tập <br />
của trẻ, tôi đã tìm tòi nghiên cứu lựa chọn những trò chơi phù hợp, gắn với <br />
nội dung bài dạy, đảm bảo yêu cầu kiến thức, kĩ năng, thái độ và tâm sinh lí <br />
lứa tuổi.<br />
<br />
Đối với trò chơi có luật thì bên cạnh cách chơi, lời ca, bài hát đồng dao <br />
(nếu có) thì tôi giới thiệu cho trẻ luật chơi. Lần chơi đầu tôi giới thiệu tỉ mỉ <br />
luât chơi, cách chơi và chơi thử cùng vài trẻ nhanh nhẹn, tháo vát để trẻ quan <br />
sát, hình dung cách chơi và có hứng thú vào trò chơi.<br />
<br />
Ví dụ : Với trò chơi « Mèo đuổi chuột », tôi thấy khi trẻ chơi, bạn làm <br />
chuột mà chạy quá nhanh thì bạn mèo hay chạy tắt để đuổi kịp bạn. Vì thế <br />
trước khi tổ chức tôi giải thích kỉ luật chơi cho các cháu : Mèo phải chui đúng <br />
lỗ chuột đã chui, nếu chui nhầm phải ra ngoài một lần chơi.<br />
<br />
Đối với các trò chơi gắn với các bài đồng dao, tôi luôn tập thuộc lời diễn <br />
cảm, phân biệt được giọng đối thoại trong nội dung bài đồng dao phản ánh <br />
điều gì, cần đọc sao cho truyền cảm, gây hứng thú cho trẻ.<br />
<br />
Ví dụ : Khi tôi dạy trẻ bài đồng dao « Nu na nu nống ».<br />
<br />
Nu na nu nống<br />
<br />
Cái bống nằm trong<br />
<br />
Con ong nằm ngoài<br />
<br />
Củ khoai chấm mật<br />
<br />
Phật ngồi phật khóc<br />
<br />
Con cóc nhảy ra<br />
<br />
Con gà tú hụ<br />
<br />
Nhà mụ thổi xôi<br />
<br />
Nhà tôi nấu chè<br />
<br />
Tay xoè chân thụt.<br />
<br />
Đây là bài đồng dao trong trò chơi thuộc chủ đề bản thân, tôi đọc thuộc <br />
với nhịp thơ 2/2, nhịp độ chậm, chú ý chữ khó đọc, khó hiểu, tôi giải thích <br />
cho trẻ đọc nhiều lần . Khi đọc diễn cảm tôi kết hợp thể hiện điệu bộ nét <br />
mặt phù hợp với nội dung bài đồng dao, đặc biệt tôi lựa chọn nhiều hình thức <br />
tổ chức khác nhau để thu hút sự chú ý của trẻ và khi đứng trước trẻ tôi luôn <br />
tự tin vào cách tổ chức của mình.<br />
<br />
Với trẻ trong độ tuổi mẫu giáo lớn (56 tuổi) khả năng chú ý có chủ định <br />
và nhận thức của trẻ cao hơn so với các trẻ ở lứa tuổi trước . Vì thế khi tổ <br />
chức các trò chơi dân gian cho trẻ, tôi đã lựa chọn những trò chơi dài hơn, khó <br />
hơn. Khi lựa chọn những trò chơi dân gian cho trẻ lớp mình, tôi chọn trò chơi <br />
không quá dễ cũng không quá khó đối với trẻ. Đặc biệt chú ý đến việc lồng <br />
ghép ôn bài củ và làm quen các kiến thức mới, thông qua đó giúp trẻ củng cố <br />
tư duy, phát triển ngôn ngữ, vận động. Chuẩn bị tốt đồ dùng đồ chơi để lôi <br />
cuốn thu hút trẻ tham gia càng đông càng tốt, từ đó tôi cũng đã lựa chọn được <br />
những trò chơi phù hợp với lớp tôi như : Mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê, <br />
rồng rắn lên mây, cướp cờ, ném vòng cổ chai…<br />
<br />
2.3. Chuẩn bị địa điểm, đồ dùng đồ chơi, lời đồng dao trước khi tổ <br />
chức trò chơi dân gian cho trẻ :<br />
<br />
Chuẩn bị địa điểm : <br />
<br />
Trò chơi dân gian gắn bó chặt chẽ với thiên nhiên Việt Nam. Trong trò <br />
chơi dân gian, con người và thiên nhiên hoà quyện với nhau, thiên nhiên được <br />
nhân cách hoá trở nên có hồn. Có những trò chơi dân gian mang tính tập thể <br />
cao thường có số lượng cháu tham gia đông như trò chơi : Rồng rắn, kéo co, <br />
mèo đuổi chuột…Tuy vậy cũng có những trò chơi tĩnh trẻ hay chơi theo nhóm <br />
nhỏ như trò chơi : Chồng nụ chồng hoa, cắp cua…Vì vậy tôi luôn nắm vững <br />
cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm <br />
chơi phù hợp với từng trò chơi.<br />
<br />
Đối với những trò chơi có số lượng trẻ tham gia chơi đông, tôi đã tận <br />
dụng khoảng không gian thoáng mát ở sân trường để tổ chức cho trẻ chơi, <br />
với những trò chơi tĩnh tôi tổ chức lồng ghép vào các hoạt động chung, hoạt <br />
động chiều để cho các cháu chơi trong lớp.<br />
<br />
Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi.<br />
<br />
Để trò chơi được thành công thì ngoài kiến thức cơ bản như nắm vững <br />
luật chơi, cách chơi, thuộc lời ca. Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi cũng <br />
là cơ sở quyết định kết quả của trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc <br />
nhiều loại đồ dùng đồ chơi tương ứng, nếu thiếu nó sẽ không tiến hành <br />
được.<br />
<br />
Ví dụ : Trò chơi « Cướp cờ » đòi hỏi một mảnh vải hoặc cành lá làm cờ, <br />
giữa sân vẽ 1 vòng tròn đặt làm cành hoặc mảnh vải, ở đầu mỗi sân vẽ một <br />
vạch ngang làm mốc. Đối với trò chơi « kéo co » thì đòi hỏi phải có 1 sợi dây <br />
thừng 6m, vẽ 1 vạch thẳng làm ranh giới giữa 2 đội. Với trò chơi « ném vòng <br />
cổ chai » thì đòi hỏi phải có 3 cái chuỳ hoặc 3 cái chai, 9 vòng tròn đường <br />
kính 10 15cm làm bằng tre… Hay như trò chơi « bịt mắt bắt dê » nếu thiếu 2 <br />
cái khăn bịt mắt thì không thể tổ chức được.<br />
<br />
Để có được đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ chơi, ngoài việc tìm tòi <br />
nghiên cứu ở sách báo, tôi cũng tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có ở địa <br />
phương như : cành cây, lá cây, tre, nứa…những vật liệu phế thải như : chai <br />
nhựa, vải vụn. Ngoài ra tôi cũng huy động ở các bậc phụ huynh sưu tầm thêm <br />
những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để tạo ra những đồ dùng đồ chơi <br />
an toàn, đẹp mắt thu hút sự chú ý của trẻ, kích thích trẻ tham gia vào trò chơi. <br />
Và với đồ dùng đồ chơi tự làm khi đưa vào sử dụng trong trò chơi dân gian tôi <br />
thấy trẻ rất hào hứng, hứng thú chơi.<br />
<br />
Điều đó chứng tỏ rằng đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dân gian rất <br />
quan trọng. Vì thế trước khi tổ chức cho trẻ chơi 1 trò chơi dân gian nào đó, <br />
giáo viên cần tìm hiểu kĩ về cách chơi, luật chơi, xác định những đồ dùng đồ <br />
chơi phù hợp với trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần <br />
thiết cho trò chơi để trò chơi được tổ chức tốt hơn, hiệu quả hơn. <br />
<br />
Dạy trẻ đọc thuộc lời ca (với những trò chơi có lời đồng dao)<br />
<br />
Hầu hết trò chơi dân gian trẻ em Việt nam đều gắn liền với những bài <br />
đồng dao. Đó là những câu vè ngắn gọn, có nhịp điệu, âm thanh dễ thuộc, dễ <br />
nhớ được sử dụng trong khi chơi, nhưng thiếu nó thì trò chơi khó có thể tiến <br />
hành được. Và khi chơi trẻ không đơn thuần thực hiện các vận động của <br />
mình mà chúng thường vừa chơi vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó.<br />
<br />
Ví dụ : Chơi « Kéo cưa lừa xẻ » thì trẻ hát hoặc đọc :<br />
<br />
Kéo cưa lừa xẻ<br />
<br />
Ông thợ nào khoẻ<br />
<br />
thì ăn cơm vua<br />
<br />
Ông thợ nào thua<br />
<br />
Về bú tý mẹ.<br />
<br />
Hay khi chơi « lộn cầu vồng » thì trẻ hát hoặc đọc :<br />
<br />
Lộn cầu vồng <br />
Nước sông nước chảy <br />
<br />
Có cô mười bảy <br />
<br />
Có chị mười ba <br />
<br />
Ra lộn cầu vồng …<br />
<br />
Những câu hát tuy chưa có mạch ý rõ ràng nhưng nếu thiếu nó thì trò chơi <br />
không thực hiện được.<br />
<br />
Thật vậy, qua thực tế tôi thấy : các bài đồng dao gắn với trò chơi khiến <br />
cho không khí chơi vui vẻ nhộn nhịp hơn. Khi tham gia chơi trẻ được ca hát <br />
nhảy múa, đối đáp qua đó vốn từ của trẻ được phong phú, ngôn ngữ mạch <br />
lạc. Chính vì vậy muốn tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian có lời đồng <br />
dao, thì điều cần thiết trước hết phải cho trẻ đọc thuộc lời ca trước. Từ đó <br />
kích thích sự hứng thú và tích cực tham gia chơi của trẻ. <br />
<br />
Đối với lớp tôi, trước khi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian có gắn bài <br />
đồng dao. Tôi thường tận dụng những khoảng thời gian vào các hoạt động <br />
chơi tự do, mọi lúc mọi nơi để tập cho trẻ thuộc lời ca trước. Tôi thường đọc <br />
cho trẻ nghe qua 2 lần, tôi đọc với giọng truyền cảm kết hợp với điệu bộ <br />
minh hoạ và đưa người theo nhịp điệu của bài đồng dao để kích thích lôi cuốn <br />
trẻ hứng thú muốn được đọc, được chơi trò chơi gắn với bài đồng dao đó. <br />
Rồi tôi cho trẻ đọc theo cô nhiều lần đến khi trẻ thuộc lời ca. Thực tế tôi <br />
thấy khi trẻ đã thuộc lời ca thì trò chơi được tổ chức sôi động, nhộn nhịp hẳn <br />
lên, trẻ hào hứng tham gia chơi một cách say mê, nhiệt tình.<br />
<br />
2.4. Tổ chức trò chơi dân gian phù hợp với tính chất hoạt động<br />
<br />
Không như những bậc học khác, ở bậc học mầm non hoạt động học tập <br />
luôn gắn liền với hoạt động vui chơi. Bởi vậy mỗi hoạt động của trẻ đều <br />
nhằm một mục đích nhất định và hoạt động nào cũng có trò chơi riêng của nó. <br />
Chính vì vậy bản thân tôi đã chú ý lựa chọn tổ chức các trò chơi dân gian phù <br />
hợp với từng hoạt động.<br />
Đối với hoạt động chung và sinh hoạt chiều. (chủ yếu diễn ra trong phòng <br />
nhóm) tôi thường tổ chức những trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho <br />
trẻ như trò chơi : Bắt vịt con, ô ăn quan, đếm sao…Đặc biệt trong hoạt động <br />
chung tôi chú ý lựa chọn trò chơi phù hợp với từng lĩnh vực :<br />
+ Đối với lĩnh vực phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức tôi lựa chọn <br />
những trò chơi kích thích sự sáng tạo của trẻ, rèn luyện trí nhớ và khả năng tư <br />
duy, rèn luyện khả năng phát âm cho trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát <br />
triển nhận thức như các trò chơi : Ô ăn quan, chuyền thẻ…Cụ thể qua trò <br />
chơi « chuyền thẻ » như là một bài học về đếm số, tính nhẩm đồng thời còn <br />
là một bài tập thể dục, luyện cơ tay (ở cổ tay, cánh tay, khuỷu tay) cho trẻ <br />
em. Những động tác như : « Nâng lấy một, chộp lấy đôi, sang tay que ra tay <br />
chống… » giúp trẻ trở nên nhanh nhẹn, khéo léo đồng thời ngôn ngữ của trẻ <br />
cũng trở nên uyển chuyển qua các vần điệu dân gian.<br />
+ Với lĩnh vực thẩm mĩ (môn giáo dục âm nhạc) tôi lựa chọn những trò <br />
chơi có gắn với lời ca, có vần, có điệu như các trò chơi : Tập tầm vông, hát <br />
chuyền sỏi…Khi chơi «Tập tầm vong » hai trẻ ngồi đối mặt nhau, vừa hát <br />
vừa theo nhịp đập lòng bàn tay vào nhau : hoặc đập thẳng, hoặc đập chéo, <br />
hoặc một cao một hạ thấp, hoặc kết hợp nhiều cách khác nhau. Qua đó giúp <br />
trẻ củng cố và phát triển kĩ năng hát, vận động, sự phối hợp nhịp nhàng của <br />
từng đôi chơi.<br />
+ Với lĩnh vực phát triển thể chất tôi lựa chọn những trò chơi vận động <br />
để trẻ được vận động chân tay, chạy nhảy, lộn vòng… gây không khí vui <br />
nhộn và sinh động như : Nhảy lò cò, kéo co, cướp cờ, mèo đuổi chuột …Qua <br />
đó giúp trẻ rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát. <br />
Ví dụ :: với trò chơi « cướp cờ » đòi hỏi các cháu cần có một sức khoẻ <br />
tốt, sự dẻo dai, sức nhanh, mạnh của đôi bàn chân để có thể chơi tốt, và khi <br />
đã cướp được cờ thì phải chạy thật nhanh mang cờ về phe mình sao cho bạn <br />
đối phương không bắt kịp thì sẽ ghi được điểm và thắng phe đối phương. <br />
Khi tổ chức trò chơi dân gian trong hoạt động chung, tôi cũng lưu ý một <br />
điều đó là : phải lựa chọn trò chơi phù hợp với chủ đề và đề tài bài dạy. <br />
Chẳng hạn với chủ đề nghề nghiệp cho trẻ chơi trò chơi : Dệt vải, kéo cưa <br />
lừa xẻ. Với chủ đề thế giới động vật cho trẻ chơi : Mèo đuổi chuột, bịt mắt <br />
bắt dê, bắt vịt con ….<br />
Đối với hoạt động ngoài trời : Có thể nói rằng, ở hoạt động này trẻ được <br />
hít thở khí trời, được tiếp xúc với thiên nhiên, với cảnh vật xung quanh, thả <br />
mình vào những trò chơi vui nhộn cùng bạn bè. Tôi đã tận dụng khoảng <br />
không gian thoáng mát của sân trường để tổ chức các trò chơi dân gian cho <br />
trẻ, với hoạt động này giáo viên nên lựa chọn những trò chơi vận động nhằm <br />
tăng cường sức khoẻ và rèn luyện các yếu tố thể lực cho trẻ như : Mèo đuổi <br />
chuột, cướp cờ, kéo co… <br />
Đối với hoạt động góc : Khi tổ chức hoạt động góc tôi đã chuẩn bị nhiều <br />
đồ dùng đồ chơi tạo sự kích thích hứng thú để trẻ tích cực tham gia vào góc <br />
chơi trẻ đã chọn, tôi tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian <br />
hẹp như trò chơi : Kéo cưa lừa xe, ô ăn quan… Bên cạnh đó tôi chú ý lồng <br />
ghép những trò chơi mà trong đó trẻ em tự tay làm nên những đồ vật bằng vật <br />
liệu trong thiên nhiên như xếp lá mít, lá đa thành con trâu, lá dừa thành con cào <br />
cào, thành chong chóng.. để kích thích sự sáng tạo ở trẻ, rèn luyện sự khéo léo <br />
của đôi bàn tay khơi dậy khiếu thẩm mĩ cần cho cuộc sống và lao động sau <br />
này.<br />
Đối với hoạt động mọi lúc mọi nơi :<br />
Có thể nói trò chơi dân gian là một hoạt động mạnh mẽ đến trẻ em, nó là <br />
phương tiện giáo dục nhân cách toàn diện cho trẻ em. Trước hết trò chơi dân <br />
gian cung cấp cho trẻ những kiến thức xã hội cần thiết cho cuộc sống của <br />
trẻ: Trẻ tập mua bán, tập lao động, làm quen với các nghề nghiệp trong xã <br />
hội…Trong khi chơi, trẻ tiếp thu được những điều hay lẽ phải, rèn luyện <br />
được những thói quen cần thiết cho cuộc sống hiện thực. Trò chơi dân gian là <br />
phương tiện phát triển ngôn ngữ, phát triển thể chất, trò chơi dân gian còn có <br />
ý nghĩa trong việc rèn luyện kĩ năng sống cho trẻ, Trò chơi dân gian trẻ em <br />
Việt Nam còn góp phần hình thành nên nhân cách văn hoá mang bản sắc dân <br />
tộc Việt Nam. Việc tổ chức, lồng ghép tích hợp các trò chơi dân gian không <br />
những gây hứng thú trong giờ học, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời…mà <br />
ngay cả những hoạt động tự do, mọi lúc, mọi nơi trẻ đều thích thú tham gia.<br />
Qua theo dõi tôi thấy khi đã được cô giáo dạy cho cách thức chơi thì các <br />
cháu rất hứng thú với các trò chơi, ở những giờ chơi tự do các cháu thường tự <br />
mình chơi các trò chơi như « lộn cầu vồng, dung dăng dung dẻ, rồng rắn … » <br />
và lôi cuốn được các bạn trong lớp tham gia. <br />
Biết được những nhu cầu của trẻ, tôi đã tuyên truyền phụ huynh sưu tầm <br />
những trò chơi dân giản đơn giản, quen thuộc ở địa phương để cho trẻ làm <br />
quen với lời ca hoặc trò chơi ở nhà.<br />
Trong các ngày lễ, ngày hội, tôi cũng đã tham mưu với nhà trường lồng <br />
ghép những trò chơi dân gian để tổ chức cho trẻ chơi dưới hình thức tổ chức <br />
các hội thi như : Hội thi « bé với ca dao dân ca », hội thi « bé với ca dao – <br />
đồng dao hò khoan Lệ Thuỷ » nhân các ngày 20/11, 8/3… <br />
Ngoài ra bản thân tôi thường xuyên nghiên cứu tài liệu, tìm đọc sách báo <br />
để sưu tầm các trò chơi dân gian. Không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ <br />
chuyên môn nghiệp vụ, thao giảng dự giờ, đúc rút kinh nghiệm cho bản thân. <br />
Luôn tiếp thu lắng nghe ý kiến góp ý chân thành của bạn bè đồng nghiệp, <br />
cũng như hội đồng chuyên môn. Từ đó rút ra kinh nghiệm cho bản thân tổ <br />
chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ. Vì đặc điểm của trò chơi dân gian là <br />
không quy định số lượng người chơi nhất định nên mỗi khi tổ chức cho trẻ <br />
chơi các trò chơi dân gian, tôi luôn động viên khuyến khích các cháu cùng <br />
chơi. Làm cho trò chơi mang tính tập thể cao, lôi cuốn nhiều trẻ chơi.<br />
<br />
Ví dụ : Với trò chơi « mèo đuổi chuột » thì thêm người vào chơi vòng <br />
chơi sẽ rộng ra chứ trò chơi không thay đổi gì nên mỗi khi chơi trò chơi này <br />
tôi luôn động viên tất cả các cháu trong lớp cùng tham gia chơi, hình thành ở <br />
các cháu ý thức, tinh thần tập thể cao. Phối hợp cùng nhau để chơi được trò <br />
chơi.<br />
<br />
2.5. Phối hợp với phụ huynh :<br />
Tôi thiết nghĩ với bất kì một hoạt động nào của trẻ ở trường mầm non thì <br />
việc phối kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo là không thể thiếu được. Tôi <br />
thường tận dụng khoảng thời gian đón trẻ và trả trẻ để trao đổi với phụ <br />
huynh về ý nghĩa của các trò chơi dân gian và sự cần thiết cho trẻ tham gia <br />
vào trò chơi dân gian đó. Gợi ý cho phụ huynh một số trò chơi dân gian để <br />
phụ huynh về nhà tập cho trẻ. Mặt khác qua các cuộc họp phụ huynh. Tôi <br />
thường xây dựng kế hoạch vận động phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu sẵn <br />
có ở địa phương phù hợp với trò chơi dân gian. <br />
3. Kết quả :<br />
Sau một thời gian vận dụng và thực hiện các biện pháp trên để tổ chức trò <br />
chơi dân gian cho trẻ. Tuy thời gian đầu còn gặp nhiều bỡ ngỡ khó khăn <br />
nhưng bản thân tôi đã nổ lực phấn đấu làm việc hết mình nên lớp tôi đã đạt <br />
được một số kết quả đáng phấn khởi sau :<br />
<br />
Mức độ Đầu năm Cuối năm<br />
Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ<br />
lượng lượng<br />
Trẻ yêu thích, hứng thú 14/29 48,3% 29/29 100%<br />
Hiểu biết về trò chơi dân gian 11/29 37,9% 29/29 100%<br />
Phát triển thể chất 16/29 55,2% 27/29 93,1%<br />
Tinh thần đoàn kết ý thức tập 15/29 51,7% 28/29 96,6%<br />
thể<br />
Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian 12/29 41,4% 27/29 93,1%<br />
Từ kết quả trên ta thấy sự hứng thú của trẻ tăng lên rõ rệt: Từ đầu năm <br />
chỉ đạt 48% , thì hiện nay số trẻ hứng thú tham gia vào trò chơi đã tăng lên rõ <br />
rệt. 100% số trẻ trong lớp tôi đều hứng thú tham gia vào các trò chơi dân <br />
gian. Với lòng yêu nghề , mong muốn được góp một phần công sức nhỏ bé <br />
của mình vào việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, bản thân tôi không ngừng <br />
nổ lực phấn đấu và hiện nay các cháu lớp tôi đề rất thích tham gia vào các trò <br />
chơi.<br />
<br />
Phần lớn trẻ trong lớp tôi đã biết tự mình tổ chức trò chơi cùng bạn. Đa <br />
số trẻ đều được mở rộng vốn hiểu biết của mình về các trò chơi dân gian.<br />
<br />
Kết quả cụ thể qua hội thi cấp trường « Bé với trò chơi dân gian hò <br />
khoan Lệ Thuỷ » lớp tôi đã đạt giải nhất trong hội thi, và cháu Nguyễn Văn <br />
Khiêm đạt giải diễn viên xuất sắc.<br />
<br />
Đối với giáo viên : Qua thời gian thực hiện đề tài tuy thời gian không dài <br />
nhưng bản thân tôi đã biết lập kế hoạch thực hiện phù hợp với nhóm lớp <br />
mình dựa trên mục tiêu chung của nhà trường. Bản thân nắm chắc phương <br />
pháp hình thức tổ chức nên khi tổ chức cho trẻ hoạt động chơi một cách nhẹ <br />
nhàng, linh hoạt, trẻ hứng thú tích cực mạnh dạn và tự tin khi tham gia trò <br />
chơi, sáng tạo hơn trong việc làm đồ dùng đồ chơi tận dụng từ những nguyên <br />
vật liệu sẵn có ở địa phương.<br />
<br />
Đối với phụ huynh: Các bậc phụ huynh đã nắm được tầm quan trọng của <br />
việc đưa trò chơi dân gian vào giảng dạy. Nhìn thấy con em mình ngày càng <br />
hoạt bát nhanh nhẹn, có tinh thần đoàn kết giúp đỡ nhau. Tôi đã tạo được sự <br />
tin tưởng ở phụ huynh. Đa số phụ huynh nhiệt tình giúp giáo viên trong công <br />
tác sưu tầm các trò chơi dân gian cổ xưa, đồng thời ủng hộ nguyên vật liệu <br />
để làm đồ dùng đồ chơi. <br />
<br />
III. PHẦN KẾT LUẬN : <br />
<br />
1. Ý nghĩa :<br />
<br />
Trò chơi dân gian là một loại hình văn hoá dân gian đặc sắc của mỗi dân <br />
tộc, không có dân tộc nào lại không có những trò chơi riêng cho con em mình. <br />
Nó có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Qua <br />
các trò chơi trẻ không những được thoả mãn nhu cầu vui chơi mà còn góp <br />
phần nâng cao nhận thức, phát triển tình cảm, phát triển ngôn ngữ và sự phối <br />
hợp linh hoạt của các giác quan, tăng cường thể lực giúp trẻ trở thành nguồn <br />
nhân lực tài giỏi của đất nước trong tương lai.<br />
<br />
Bằng việc vận dụng các biện pháp trên để tổ chức các trò chơi dân gian <br />
cho trẻ, không những giúp trẻ thoả mãn nhu cầu ước muốn được vui chơi. <br />
Mà tôi thấy trẻ lớp tôi ngày càng hoạt bát, nhanh nhẹn hơn, có vốn hiểu biết <br />
rộng mở về thế giới xung quanh cùng bạn bè chia sẻ niềm vui. Làm cho tuổi <br />
thơ của trẻ trở thành một kí ức đẹp. Trong xã hội hiện đại, trẻ em cần có <br />
những trò chơi hiện đại nhưng không thể thiếu được những trò chơi dân gian <br />
truyền thống. Nó chính là sự tiếp nối các giá trị văn hoá dân tộc từ đó góp <br />
phần tạo dựng nên nhân cách văn hoá dân tộc cho trẻ.<br />
<br />
Việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian trong các trường học nói <br />
chung và trường mầm non nói riêng là rất cần thiết và quan trọng. góp phần <br />
vào việc bảo tồn những giá trị văn hoá sinh hoạt tốt đẹp của cha ông ta để <br />
lại. Đồng thời góp phần thực hiện tốt cuộc vận động “ Xây dựng trường học <br />
thân thiện – học sinh tích cực” của bộ GD & ĐT.<br />
<br />
Qua một thời gian thực hiện, với những biện pháp và kết quả đã đạt được <br />
bản thân tôi đã đúc rút một số kinh nghiệm sau :<br />
<br />
Trước hết giáo viên phải có lòng say mê với nghề nghiệp, luôn yêu nghề, <br />
mếm trẻ. Nhận thức được tầm quan trọng của trò chơi dân gian đối với trẻ <br />
mầm non. Nắm chắc các phương pháp và hình thức tổ chức.<br />
<br />
Khi hướng dẫn trò chơi dân gian cho trẻ cần xác định rõ thể loại của trò <br />
chơi, mục đích yêu cầu cần đạt khi tổ chức trò chơi đó. Chuẩn bị chu đáo đồ <br />
dùng, đồ chơi phù hợp với trò chơi. Thường xuyên gây hứng thú cho trẻ bằng <br />
nhiều hình thức khác nhau, tránh sự nhàm chán cho trẻ.<br />
<br />
Đối với trẻ nhỏ (tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé) cô nên tham gia cùng chơi <br />
với trẻ (cầm cái, vừa thực hiện hành động chơi, thao tác chơi vừa hát để trẻ <br />
bắt chước, vừa hát vừa thực hiện vận động). Đối với trẻ mẫu giáo nhỡ và <br />
mẫu giáo lớn cô nên tạo điều kiện để trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian (lúc đó <br />
cô có thể giữ vai trò là trọng tài cổ vũ và động viên trẻ chơi).<br />
<br />
Động viên khuyến khích nhiều trẻ tham gia chơi để tăng thêm tình đoàn <br />
kết bạn bè.<br />
<br />
Sưu tầm làm thêm các loại đồ dùng và nhiều sách báo, tranh ảnh phản ánh <br />
nội dung trò chơi, tạo môi trường đẹp mắt, hấp dẫn đối với trẻ, tìm tòi nhiều <br />
trò chơi hấp dẫn ngoài chương trình để tổ chức cho trẻ.<br />
<br />
Làm tốt công tác phối hợp với các bậc phụ huynh, tổ chuyên môn, lãnh <br />
đạo nhà trường tạo điều kiện xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học <br />
và điều kiện môi trường xung quanh, có khoảng không gian rộng rãi thoáng <br />
mát để tổ chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ.<br />
<br />
2. Kiến nghị :<br />
Nhận thức được tầm quan trọng của trò chơi dân gian trong đời sống tâm <br />
hồn trẻ thơ. Bản thân tôi xin mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị sau:<br />
+ Đối với Phòng giáo dục: Trang cấp tài liệu, tập huấn các hình thức tổ <br />
chức các trò chơi dân gian cho đội ngủ giáo viên, Phòng nên lập trang wep về <br />
trò chơi dân gian nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức, tầm quan trọng của <br />
trò chơi dân gian trong đời sống trẻ thơ.<br />
+ Đối với lãnh đạo địa phương: Tạo điều kiện quan tâm hơn nữa đến bậc <br />
học mầm non. Đầu tư cơ sở vật chất xây dựng thêm phòng học. Nhất là khu <br />
vực lẽ, để trẻ có một không gian rộng rãi, thoáng mát, một môi trường xanh – <br />
sạch – đẹp thuận tiện cho việc học tập và vui chơi của trẻ. Mặt khác vào các <br />
ngày lễ, ngày hội những trò chơi dân gian truyền thống nên được đưa vào như <br />
một nội dung của ngày lễ , để khôi phục lại những trò chơi dân gian truyền <br />
thống đang dần bị đánh mất ở địa phương như trò chơi đánh cù, đánh quay.. <br />
+ Đối với nhà trường: Cần tạo điều kiện cho chị em học hỏi, sưu tầm <br />
thêm các trò chơi mới và hình thức tổ chức các trò chơi dân gian ở các trường <br />
bạn qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, dự giờ góp ý. Vào các ngày hội, ngày <br />
lễ như 8/3, 20/10, 20/11... tăng cường đưa các trò chơi dân gian vào dưới hình <br />
thức tổ chức các hội thi như: Hội thi “ Bé với ca dao – dân ca – hò khoan Lệ <br />
Thuỷ” hay hội thi “ Bé với ca dao – đồng dao” ...<br />
+ Đối với phụ huynh: Cần dành nhiều thời gian quan tâm đến con em <br />
mình, giải thích cho trẻ hiểu được ý nghĩa của các trò chơi dân gian. Sưu tầm <br />
và truyền dạy cho trẻ thuộc những lời đồng dao liên quan đến các trò chơi <br />
dân gian. <br />
Trên đây là toàn bộ bản sáng kiến của tôi. Tôi mong rằng những biện pháp <br />
này sẽ áp dụng có hiệu quả hơn khi được các bạn đồng nghiệp góp ý kiến và <br />
tích cực đổi mới trong quá trình vận dụng. Trong quá trình thực hiện chắc <br />
rằng không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong sự giúp đỡ, góp ý của hội <br />
đồng khoa học nhà trường, của hội đồng chuyên môn bậc học mầm non để <br />
bản sáng kiến của tôi hoàn thiện hơn./. <br />
<br />
I. PHẦN MỞ ĐẦU:<br />
1. Lý do chọn đề tài:<br />
Như chúng ta đã biết, lứa tuổi mẫu giáo, tức là trẻ 34 tuổi đã có khả năng <br />
đi từ suy nghĩ sang hành động, biến những hành động của mình thành hành động <br />
thực tiễn, thực hiện những dự định của mình. Năng lực này của trẻ thể hiện trong <br />
các hình thức hoạt động, trước hết là trong trò chơi ở hoạt động góc. Sự xuất <br />
hiện dự định gắn liền với sự phát triển óc tưởng tượng sáng tạo của trẻ. Khi <br />
chơi, tư duy và óc tưởng tượng của trẻ làm việc rất tích cực. Tính sáng tạo được <br />
khẳng định qua việc khi chơi trẻ không “coppy” lại cuộc sống mà chỉ bắt chước <br />
những gì chúng nhìn thấy, tổng hợp lại những biểu tượng của mình và thể hiện <br />
thái độ, suy nghĩ cũng như tình cảm của mình đối với những gì chúng thể hiện <br />
trong trò chơi. G.L. Rosanh nhà đạo diễn phim nổi tiếng đã viết: “Tất cả các <br />
loại trò chơi của trẻ em đều là thế giới huyền ảo, nhưng trong thế giới huyền <br />
ảo, đứa trẻ không bao giờ đánh mất “cái tôi” thực của mình, trẻ giống như một <br />
nghệ sĩ. Như vậy trò chơi của trẻ có thể gọi là trò chơi nghệ thuật còn sự huyền <br />
ảo của trò chơi trẻ em là sự huyền ảo của nghệ thuật”. Nhưng óc sáng tạo không <br />
ngẫu nhiên xuất hiện mà có sự tác động có hệ thống của các nhà giáo dục. Vì vậy <br />
ở trường mầm non, giáo viên giữ vai trò là điểm tựa, là người hướng dẫn, tổ <br />
chức, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ chơi một cách có hệ thống, đặc biệt là các <br />
trò chơi ở hoạt động góc nhằm phát huy tối đa tính tích cực, sáng tạo của trẻ.<br />
Chơi là một hoạt động tự lập của trẻ, chơi không nhằm tạo ra sản phẩm <br />
mà chủ yếu nhằm thoả mãn nhu cầu chơi của trẻ, được bắt chước làm người lớn <br />
của trẻ. Chơi của trẻ không phải thật mà là giả vờ nhưng cái giả vờ ấy của trẻ <br />
lại mang tính chân thực. Động cơ chơi của trẻ không nằm trong kết quả chơi mà <br />
nằm trong các hành động chơi của trẻ và chính các hành động chơi của trẻ lại <br />
kích thích chúng chơi và duy trì hứng thú chơi.<br />
Ví dụ : Ở góc xây dựng, trẻ giả vờ đóng vai chú công nhân, những việc làm <br />
của trẻ thể hiện rất cần cù, cặm cụi làm công việc của người công nhân đồng <br />
thời trẻ biết hợp tác với nhau để thực hiện một công việc được giao.<br />
Bản chất hoạt động góc là một hoạt động phản ánh sáng tạo, độc đáo sự <br />
tác động qua lại giữa trẻ với môi trường xung quanh. Khi trẻ hoạt động góc có <br />
nghĩa là đang sống cuộc sống thực. Có thể nói trẻ thực sự là một chủ thể tích <br />
cực, hành động một cách tự lực, tự nguyện và tự tin.<br />
Chơi hoạt động góc giúp trẻ từ chỗ không biết, chưa biết rõ đến nắm được <br />
mục đích của nội dung làm giàu vốn kinh nghiệm tăng thêm sự hiểu biết và phát <br />
triển tri thức cho trẻ. Hoạt động góc giúp trẻ phát triển sự giao lưu qua lời nói, <br />
làm giàu vốn từ cho trẻ.<br />
Chơi hoạt động góc còn giúp trẻ thể hiện tình cảm, giáo dục nhân cách cho <br />
trẻ, tình cảm của trẻ được hình thành qua mối quan hệ tốt giữa người với người, <br />
mối quan hệ giữa con người và lao động, giữa trẻ và gia đình, tình cảm đó được <br />
thể hiện qua các trò chơi như: Gia đình, bán hàng, xây dựng …<br />
Chơi hoạt động góc còn giúp trẻ phát triển tình cảm tập thể, là trung tâm <br />
tập hợp trẻ cùng chơi với nhau theo nhóm, thể hiện sự đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau <br />
trong các nhóm chơi của trẻ.<br />
Thông qua giờ chơi còn giúp trẻ có lòng dũng cảm, cương quyết, có tính <br />
phấn khởi, vui mừng. Khi chơi xong trẻ tích cực học tập mang lại những giá trị <br />
tinh thần tốt cho sức khoẻ. Khi chơi trẻ được thực hiện những động tác tự nhiên <br />
với đồ dùng, đồ chơi và có ý thức giữ gìn đồ chơi ở các góc.<br />
Giờ chơi còn giúp trẻ nhận ra được cái đẹp cái xấu của nội dung trò chơi, <br />
giúp trẻ phát triển óc thầm mỹ, khuyến khích trẻ sáng tạo ra nhiều cái đẹp.<br />
Hoạt động góc có những ý nghĩa rất lớn trong việc phát triển toàn diện <br />
nhân cách của trẻ mẫu giáo và đã trở thành phương tiện để giáo dục trẻ em. Nó <br />
có giá trị không nhỏ quyết định sự thành công trong việc phát triển tình cảm xã <br />
hội phát triển thẩm mỹ phát triển thể chất phát triển ngôn ngữ phát triển <br />
nhận thức. Hay nói cách khác nó là phương tiện giáo dục không thể thiếu nhằm <br />
phát triển toàn diện nhân cách và trí tuệ cho trẻ ở trường mầm non.<br />
Là một giáo viên mầm non tôi nhận thấy cần phát huy tính sáng tạo cho trẻ. <br />
Qua sự sáng tạo, trẻ bộc lộ được khả năng của mình và phát triển tư duy, nhận <br />
thức. Vì vậy tôi đã tìm nhiều hình thức để giúp trẻ phát huy tính sáng tạo của <br />
mình, đặc biệt là kích thích sự sáng tạo của trẻ thông qua hoạt động góc. Đó cũng <br />
là lí do để tôi chọn đề tài “ Làm thế nào để phát huy tính sáng tạo của trẻ 34 <br />
tuổi khi chơi hoạt động góc”.<br />
Qua một thời gian tìm hiểu nh»m phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài của <br />
mình, tôi cũng đã biÕt có nhiều người nghiên