SKKN: Nâng cao hiệu quả tổ chức hợp tác theo nhóm ở trên lớp trong dạy học Tiếng Anh THCS

Chia sẻ: Lê Thị Diễm Hương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

621
lượt xem 71
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Làm thế nào để rèn luyện tính độc lập, tự chủ, khả năng diễn đạt, lập luận vấn đề, sự hợp tác tương trợ lẫn nhau, ý thức cộng đồng, tính kỷ luật,vv...Từ đó giúp cho học sinh có thể thích ứng nhanh. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Nâng cao hiệu quả tổ chức hợp tác theo nhóm ở trên lớp trong dạy học Tiếng Anh THCS”.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Nâng cao hiệu quả tổ chức hợp tác theo nhóm ở trên lớp trong dạy học Tiếng Anh THCS

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NÂNG CAO HIỆU QUẢ TỔ CHỨC HỢP TÁC THEO NHÓM Ở TRÊN LỚP TRONG DẠY HỌC TIẾNG ANH THCS
1. mở đầu: 1.1. Lý do chọn đề tài: Tiếng anh đã ngày càng được coi trọng ở trong nhà trường bởi lẽ xã hội ngày càng phát triển nhu cầu biết sử dụng Tiếng anh ngày càng trở nên phổ biến , nó được xem là cầu nối con người từ những nước khác nhau trên thế giới xích lại gần nhau hơn. Hơn thế nữa nhờ có tiếng Anh mà con người đã có được những bước tiến đáng kể trong nhiều lĩnh vực. Việc học Tiếng Anh là quan trọng và cần thiết hơn bao giờ hết. Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc học Tiếng Anh, đã nhiều năm nay Bộ GD& ĐT quyết định môn Tiếng Anh là một trong những môn học chính khoá ở tất cả các bậc học trong hệ thống giáo dục. Tiếng Anh ngày càng được đông đảo các tầng lớp trong xã hội quan tâm, càng có nhiều học sinh có hứng thú , có nhu cầu nghiên cứu chuyên sâu với môn học. Vậy làm thế nào để áp dụng được các phương pháp dạy học tích cực nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy môn tiếng Anh, một môn học mà học sinh từ trước đến nay vẫn coi là môn “khó”? Làm thế nào để học sinh khắc phục được tâm lí này? Làm thế nào để học sinh trở nên yêu thích hứng thú với bộ môn, giờ học không cảm thấy nhàm chán, tẻ nhạt và đồng thời cũng khắc phục những điểm hạn chế do hoàn cảnh hiện tại của giáo dục. Làm thế nào để rèn luyện tính độc lập, tự chủ, khả năng diễn đạt, lập luận vấn đề, sự hợp tác tương trợ lẫn nhau, ý thức cộng đồng, tính kỷ luật,vv...Từ đó giúp cho học sinh có thể thích ứng nhanh. Là những suy nghĩ, trăn trở của bản thân tôi qua nhiều năm làm công tác giảng dạy môn tiếng Anh ở trường THCS. Từ đó, tôi mạnh dạn đưa ra một số một số kinh nghiệm nhằm Nâng cao hiệu quả tổ chức hợp tác theo nhóm ở trên lớp trong dạy học tiếng Anh THCS ”. 1.2: Phạm vi áp dụng,điểm mới của đề tài: *Đề tài này áp dụng cho Trường THCS nơi tôi đang công tác và có thể áp dụng được tất cả các khối lớp của bộ môn Tiếng Anh THCS. * Điểm mới của đề tài: - Cách chia nhóm: chia nhóm theo sở thích, màu áo, chiều cao, .. - Hình thức hoạt động nhóm: có rất nhiều hình thức hoạt động nhóm mới. - Cách báo cáo kết quả: theo nhiều hình thức mới: Triển lãm, hội chợ, thương mại, thị trường. -Vai trò của giáo viên. - Vai trò của học sinh. 2- NỘI DUNG
2.1. Thực trạng Học tập hợp tác nhóm đã được tổ chức dạy học từ rất lâu ở Việt Nam như: “Học thày không tày học bạn”. Sau cách mạng tháng 8 năm 1945, chúng ta từng có phong trào học tập dân chủ “Bình dân học vụ” học tập tổ, nhóm. Phong trào: “Đôi bạn cùng tiến” được Hội đồng đội Trung ương phát động trong thời gian dài cả trong kháng chiến và đến tận bây giờ vẫn được duy trì. Trong những năm tháng giảng dạy môn tiếng Anh ở trường THCS, tôi nhận thấy rằng đối tượng học sinh THCS trong các mối quan hệ giao tiếp thì mối quan hệ giao tiếp bạn bè luôn chiếm vị trí quan trọng. Lứa tuổi này rất cần sự hỗ trợ tương tác từ phía bạn bè để tạo niềm tin. Mọi khó khăn vướng mắc giải quyết cùng với bạn thì tạo cho các em thêm sự tự tin hơn là giải quyết một mình hay cùng với Thầy. Nếu gọi một em học sinh học yếu đến trường để Thầy Cô dạy kèm thì em đó không đi nhưng nếu gọi vài em cùng với em ấy thì chắc chắn rằng em ấy đi ngay. Học tập hợp tác làm tăng hiệu quả học tập, nhất là lúc phải giải quyết những vấn đề gay cấn, lúc xuất hiện thực sự nhu cầu phối hợp giữa cá nhân để hoàn thành nhiệm vụ chung. Một thực tế nữa đó là một lớp học thường đông học sinh , giờ học ngắn không đủ cho đại bộ phận học sinh tham gia đóng góp vào bài học. Những học sinh yếu kém thường ngại khó, không đủ tự tin để bày tỏ ý kiến của mình trước lớp. Vậy làm thế nào để tăng thời gian học tập của học sinh tạo điều kiện cho học sinh được nói và bày tỏ ý kiến. Muốn tăng thời gian học sinh luyện tập, đảm bảo 100% số học sinh được tham gia thực hành trong buổi học thì chắc chắn một phương pháp dạy học không thể thiếu đó là phải tổ chức dạy học hợp tác theo nhóm ở trên lớp trong dạy học tiếng Anh. Tuy nhiên trong quá trình tổ chức hoạt động nhóm thường mắc phải một số khó khăn đó là: một bộ phận học sinh ỷ lại có bạn, lợi dụng trong quá trình trao đổi thảo luận để nói chuyện riêng và không đưa ra ý kiến của mình, hoặc đôi khi nhàm chán vì biết mình sẽ phải làm việc với bạn nào...Vì thế tôi tìm tòi nghiên cứu và đưa ra một số biện pháp nhằm tạo hứng thú và "nâng cao hiệu quả tổ chức hợp tác nhóm trong dạy học". * Một số khảo sát trước khi thực hiện đề tài: Chất lượng kiểm tra học kì II năm học 2011-2012. Giỏi Khá T.Bình  Yếu Kém Lớp TSHS SL % SL % SL % SL % SL % 7a 35 2 5,7 4 11,4 25 71,4 10 28,6 0 0 7b 39 3 7,7 5 12,8 24 61,5 15 38,5 0 0
2.2. Giải pháp: 2.2.1. Qui trình các bước trong dạy học hợp tác nhóm: Bước 1: Chia nhóm Tạo hứng thú cho các em ngay từ lúc chia nhóm, chia nhóm cố định hoặc chia nhóm ngẫu nhiên phụ thuộc vào mục đích chia nhóm. Chia nhóm ngẫu nhiên có nhiều cách: - Chia theo sở thích của học sinh. - Chia theo màu áo, chiều cao... đây là một điểm mới mà đã đem lại nhiều hứng thú cho các em, mổi tuần có thể vận dụng một lần chia nhóm ngẫu nhiên này để thay đổi hình thức chia nhóm, tránh tình trạng ngày nào củng ngồi cùng một nhóm, làm một công việc, đảm nhiệm một nhiệm vụ của các em. Ví dụ giáo viên muốn chia nhóm theo sở thích chỉ cần đặt những câu hỏi như: Which city do you like best? Một số em trả lời: I like Ho Chi Minh city best. Một số khác trả lời Hà nội, một số khác nữa trả lời Hue, Dong hoi...những em có sở thíc giống nhau ta đưa về một nhóm...Và cứ như thế ta có thể thay đổi sở thích như món ăn, hoạt động sau khi tan học... Khi chia nhóm cần lưu ý: Số lượng thành viên trong mỗi nhóm phụ thuộc vào: + Nhiệm vụ bài học cũng như các thiết bị phục vụ cho hoạt động nhóm. + Thời gian hoạt động nhóm nhỏ: Thời gian ít nhóm nhỏ sẽ có hiệu quả hơn nhóm lớn vì trong nhóm nhỏ trách nhiệm cá nhân cao hơn, mất ít thời gian khi di chuyển Bước 2: Giao nhiệm vụ Xác định rõ mục tiêu về kiến thức và kỹ năng mà các nhóm cần đạt được để giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm. Phải thay đổi hình thức giao việc, giao bằng phiếu, viết nhiêm vụ lên bảng, có khi giao bằng "thư bí mật", cho từng nhóm để tăng sự hứng thú, tò mò cho các em. Qui định thời gian làm việc nhóm. Giáo viên dự tính thời gian hoạt động nhóm cho thích hợp, đủ để học sinh di chuyển và thảo luận. Yêu cầu về cách thức làm việc theo nhóm. Yêu cầu về cách thể hiện kết quả: Viết, vẽ, sắm vai... Giáo viên có thể hỏi xem học sinh đã hiểu rõ nhiệm vụ của nhóm mình chưa. Về phía học sinh: + Sau khi nhận nhiệm vụ, các nhóm học sinh cần tích cực chủ động nghiên cứu, tìm tòi để lập dàn ý trả lời.
+ Phải xác định nội dung trả lời, dựa vào thông tin nào trong SGK hay các phương tiện khác: tranh ảnh, tài liệu bổ sung... Bước 3: Làm việc trong nhóm Giáo viên phân công công việc cho từng thành viên, nhóm đầy đủ thường có các vai: Người giữ thời gian có nhiệm vụ báo cáo cho cả nhóm biết bao nhiêu thời gian đã trôi qua, để điều chỉnh thời gian cho hợp lý với nhiệm vụ được giao. Thư kí có nhiệm vụ ghi chép lại những câu trả lời hoặc ghi vắn tắt ý chính của cuộc thảo luận. Trước khi ghi thư kí phải đảm bảo rằng tất cả các thành viên trong nhóm đều đã đồng ý. Người động viên có nhiệm vụ khuyến khích và nhắc nhở tất cả các thành viên trong nhóm tham gia đóng góp ý kiến cho buổi thảo luận, có thể hỏi họ đang nghĩ gì, thậm chí nhắc nhở một cách khéo léo “Chúng tôi chưa được nghe ý kiến của bạn” Người kiểm tra Phải đảm bảo rằng tất cả các thành viên đã hiểu và đồng ý với những vấn đề mà cả nhóm đang bàn bạc. Phải lưu ý là không được phép bỏ qua những dấu hiệu, ngôn ngữ mà mọi người dễ bị nhầm lẫn hoặc có thắc mắc, có thể yêu cầu ai đó giải thích rõ ý kiến của họ. Người tóm tắt có nhiệm vụ tóm lược những gì đang được thảo luận, phải đảm bảo rằng các thành viên đều đồng ý với các ý kiến đã nhất trí. Người báo cáo có nhiệm vụ thông báo hay truyền đạt lại cho toàn lớp kết quả làm việc của nhóm. Họ có thể thay mặt nhóm giải thích, làm rõ những câu hỏi của mọi người về công việc mà nhóm đã làm. Người đảm bảo những công việc về động não Họ có nhiệm vụ nhắc nhở các thành viên không được thảo luận trong khi động não. Người quan sát nhận xét hoạt động nhóm có trách nhiệm quan sát mọi hành vi của các thành viên trong nhóm. Đối với thực tế Việt Nam, trong điều kiện cơ sở vật chất(bàn ghế cố định, lớp học đông...) thường chia nhóm 4-6 người, trong đó có nhóm trưởng điều khiển cuộc thảo luận. Thư kí ghi chép ý kiến các thành viên trong nhóm. Có thể một thành viên kiêm nhiệm từ 1-3 nhiệm vụ. Các nhóm triển khai công việc Mục tiêu 1: Động não Tiền hành làm việc chung cả lớp: Trong bước này giáo viên cần: - Nêu vấn đề, xác định nhiệm vụ nhận thức cho học sinh.
- Tổ chức các nhóm, giao nhiệm vụ và định lượng thời gian cho mỗi công việc. - Hướng dẫn cách làm việc cho mỗi nhóm. Mục tiêu 2: Làm việc theo nhóm - Trao đổi thảo luận trong nhóm hoặc phân công từng cá nhân trong nhóm làm việc độc lập rồi trao đổi. - Trình bày kết quả làm việc của nhóm: Có thể cử đại diện hoặc luân phiên nhau để phát huy hiệu quả đối với mỗi thành viên của nhóm. Trong khi các nhóm làm việc, giáo viên theo dõi điều chỉnh, đi lại giữa các nhóm để nắm bắt tình hình, động viên khuyến khích. Giáo viên cũng đóng vai trò hướng dẫn cách khai thác, xử lý thông tin. Mục tiêu 3: Tiến hành thảo luận và đi đến thống nhất, tổng kết trước lớp. - Các nhóm lần lượt báo cáo kết quả. - Thảo luận chung: giáo viên hướng dẫn học sinh phát hiện, nhận xét, bổ sung đánh giá hoặc sửa chữa những thiếu sót của nhóm bạn để rút kinh nghiệm và hoàn thiện kiến thức. - Giáo viên tổng kết và nêu vấn đề mới. Tổ chức nhóm và đặc điểm mỗi nhóm: - Làm việc theo cặp 2 học sinh: Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh. Hai học sinh ngồi cạnh nhau cùng thảo luận, trao đổi thông tin để giải quyết tình huống giáo viên đưa ra. Trong quá trình đó , học sinh sẽ thu nhận kiến thức một cách tích cực. - Làm việc theo nhóm 4-6 học sinh: + Chia lớp thành nhiều nhóm nhỏ (Từ 4-6 học sinh song nên tổ chức nhóm 4 sẽ thuận lợi hơn về khoảng cách không gian, tiện trao đổi, thảo luận, tăng cường độ làm việc của học sinh) + Để các nhóm trao đổi, thảo luận các bài tập mà giáo viên giao. - Ghép nhóm: Tổ chức các nhóm có tính luân chuyển: Thứ nhất: + Chia lớp thành các nhóm nhỏ 4-6 học sinh (Đặt tên cho mỗi nhóm) + Mỗi nhóm thảo luận và giải quyết vấn đề của bài học. Thứ hai: + Tổ chức các nhóm mới. Mỗi nhóm mới chỉ chứa một thành viên của mỗi nhóm ban đầu (các thành viên nhóm mới mang một tên mới). + Mỗi cá nhân trong nhóm mới sẽ đem kiến thức của mình vừa khám phá lắp ghép với nhau để thành thông tin hoàn chỉnh. Phương pháp này rất hiệu quả đối với các bài dài, có nhiều nội dung kiến thức, nhiều tình huống cần giải quyết. Nó còn giúp cho mọi học sinh tham gia hoạt động
học tập, làm tăng sự tự tin, khả năng tự học chủ động, sáng tạo, năng lực tư duy cho học sinh. Bước 4: Báo cáo kết quả Đại diện các nhóm trình bày kết quả. Cách trình bày phổ biến nhất là các nhóm viết hoặc minh hoạ bằng hình vẽ kết quả của nhóm trên giấy khổ rộng hoặc trên giấy A4 và dùng camera của máy máy tính xách tay. Các nhóm có thể lựa chọn các cách trình bày sau đây thay cho thuyết trình: + Phương pháp thị trường Các nhóm trình bày trên giấy khổ rộng, bảng ghim và trưng bày trong phòng học. Lớp học giống như một thị trường thông tin, các học viên sẽ đi xem xét kết quả của từng nhóm, nghe họ giải thích và có thể đặt câu hỏi để họ trả lời, làm rõ. Giáo viên có thể đóng góp ý kiến của mình vào kết quả làm việc của từng nhóm. + Phương pháp hội chợ Các nhóm không lần lượt trình bày mà chỉ trưng bày kết quả của mình tại một ví trí đã lựa chọn trong phòng. Một đến hai người ở lại nơi trưng bày kết quả của nhóm, còn những người khác đi lại giới thiệu về nhóm mình hoặc có thể trao đổi với bất cứ ai, bất cứ nhóm nào giống như một hội chợ. + Phương pháp triển lãm Các nhóm vẫn lần lượt trình bày kết quả nhưng tiếp sau đó các học sinh tự do đi lại, quan sát kết quả của nhóm khác và có thể thảo luận với các thành viên của nhóm giống như cac nghệ sĩ trong buổi triển lãm. Học sinh có thể minh hoạ kết quả thảo luận bằng hình vẽ hoặc đóng vai Bước 5: Tổng kết Học sinh có thể tự tổng kết hoặc giáo viên tổng kết và đưa ra thông tin phản hồi để rút ra kiến thức. 2.2.2. Vai trò của giáo viên khi tổ chức hoạt động nhóm a) Thu thập thông tin về người học Tìm hiểu khả năng và nhu cầu của người học: Dự đoán xem người học đã có những kiến thức và kỹ năng gì liên quan đến bài học. Họ có mong muốn gì khi học nội dung này? b) Lựa chọn mục tiêu kiến thức, kỹ năng cần đạt được khi hoạt động nhóm c) Quyết định - Số lượng học sinh mỗi nhóm, thành lập nhóm ngẫu nhiên hay chủ định - Chuẩn bị tài liệu, đồ dùng - Sắp xếp phòng học, bố trí chỗ học cho từng nhóm - Chí định vai trò từng nhóm, từng thành viên trong nhóm. d) Giám sát can thiệp
Hỗ trợ để hoàn thành công việc Giám sát hành vi của học sinh Can thiệp: Đôi khi phải tạm dừng hoạt động của nhóm để hướng dẫn lại hoặc hỏi học sinh nên làm thế nào? e) Đánh giá hoạt động nhóm Đánh giá ý thức làm việc của các nhóm Đánh giá kết quả làm việc 2.2.3. Một số lưu ý khi tổ chức hoạt động nhóm. Không phải cứ chia lớp thành các nhóm nhỏ là dạy học theo phương pháp hợp tác nhóm. Dạy học bằng phương pháp hợp tác nhóm không phải giáo viên yêu cầu học sinh làm việc còn họ được rảnh rang. Hiệu quả của hoạt động nhóm phụ thuộc rất nhiều vào khâu chuẩn bị của giáo viên. Giáo viên không chỉ phải chuẩn bị về cơ sở vật chất mà cần phải có một kiến thức rộng và liên quan đến vấn đề tổ chức thảo luận, có vậy mới hướng dẫn học sinh hoạt động tốt. Cần tạo cho người học có tâm thế khi thảo luận nhóm. Để làm tốt điều này giáo viên cần phải cân nhắc kĩ lưỡng trước khi chọn chủ đề, luôn tự đặt câu hỏi: Nếu lựa chọn phương pháp hợp tác nhóm, để giải quyết vấn đề này thì có lợi gì so với phương pháp khác? Chỉ tiến hành hoạt động nhóm khi vấn đề giáo viên đặt ra cần có sự hợp tác của học sinh mới giải quyết được. Nếu lớp học quá đông và chật, giáo viên nên sử dụng các nhóm nhỏ giữa các em cùng bàn hoặc các em ở hai bàn kế tiếp nhau nhưng chú ý nên cố định các thành viên trong cùng nhóm. Trong điều kiện nhà trường Việt Nam hiện nay, lớp học có số lượng học sinh đông, bàn ghế tương đối cố định... Có thể vận dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ như sau: - Nhóm 2-3 học sinh ngồi cùng bàn thảo luận, để giải quyết câu hỏi, bài tập do giáo viên nêu ra. - Nhóm 4-6 học sinh giải quyết câu hỏi, bài tập do giáo viên nêu ra bằng việc quay hai bàn lại với nhau. 2.2.4. Các điều kiện để hoạt động nhóm có hiệu quả. 4.1. Điều kiện đối với giáo viên. a) Thay đổi căn bản trong nhận thức của giáo viên: Một động lực cực kì quan trọng đối với việc đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh là hiện nay đại đa số giáo viên đã nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa sống còn của việc đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh. Hầu như không còn giáo viên nào còn hoài nghi về sự cần thiết của việc áp dụng các phương pháp
dạy học tích cực (trong đó có phương phápố quan trọng nhất, quyết định đến việc thành bại của quá trình đổi mới, bởi vì có mục tiêu, có chương trình và SGK mới, nhưng việc dạy và học vẫn tiến hành theo kiểu cũ thì không thể nói đến nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học tiếng Anh và tất nhiên cũng không thể nói đến nâng cao vai trò và vị thế của môn tiếng Anh ở trường trung học phổ thông. Trong số những nhân tố đã góp phần quan trọng tạo nên những thay đổi trong nhận thức của giáo viên trước hết phải kể đến hiệu quả của chương trình bồi dưỡng, huấn luyện giáo viên phục vụ cho cải cách giáo dục tiếng Anh do Sở giáo dục và phòng giáo đào tạo Lệ Thủy đã tiến hành trong nhiều năm qua. Những chương trình này chẳng những đã góp phần đáng kể nâng cao nhận thức và trình độ lí luận dạy học cho giáo viên mà còn có tác dụng tăng cường năng lực thực thi các phương pháp dạy học hiện đại (trong đó có phương pháp dạy học hợp tác nhóm) của giáo viên trong dạy học tiếng Anh ở các trường THCS. b) Giáo viên phải khẳng định vai trò, chức năng mới của người thầy trong quá trình dạy học. Cụ thể là: - Người thầy phải là người tổ chức, chỉ đạo, điều khiển các hoạt động học tập tự giác, chủ động và sáng tạo của học sinh. Người thầy sẽ không còn là người phát thông tin duy nhất, không phải là người hoạt động chủ yếu ở trên lớp như trước đây mà sẽ là người tổ chức và điều khiển quá trình học tập của học sinh. - Với tư cách là người tổ chức, chỉ đạo điều khiển quá trình học tập của học sinh, người thầy cần phải đảm nhiệm và thực hiện tốt các chức năng sau đây: + Thiết kế tức là lập kế hoạch cho quá trình dạy học về cả mục đích, nội dung, phương pháp, phương tiện và hình thức dạy học. Người giáo viên cần xuất phát từ mục đích và nội dung của bài học mà thiết kế ra những tình huống thích hợp để học sinh chiếm lĩnh nó thông qua hoạt động học tập tích cực, tự giác sáng tạo theo hướng độc lập hoặc hợp tác, giao lưu. + Uỷ thác tức là thông qua đặt vấn đề nhận thức, tạo động cơ hứng thú người thầy biến ý đồ dạy của mình thành nhiệm vụ học tập tự nguyện, tự giác của trò và chuyển giao cho trò những tình huống để trò hoạt động và thích nghi. + Điều khiển quá trình hoạt động học tập của học sinh trên cơ sở thực hiện mội hệ thống mệnh lệnh, chỉ dẫn, trợ giúp, đánh giá (Bao gồm cả sự động viên). + Thể chế hoá tức là xác nhận, định vị kiến thức mới trong hệ thống tri thức đã có, đồng nhất hoá kiến thức riêng lẻ của học sinh thành tri thức khoa học xã hội, hướng dẫn vận dụng và ghi nhớ.
Vai trò giáo viên khi tổ chức hoạt động nhóm *Thu thập thông tin về người học Giáo viên tìm hiểu khả năng và nhu cầu của người học: Dự đoán người học đã có những kiến thức và kỹ năng gì liên quan tới bài học. Họ có mong muốn gì khi học nội dung này. * Lựa chọn mục tiêu kiến thức, kỹ năng cần đạt được khi hoạt động nhóm - Giáo viên phải là người chủ động, có ý đồ cho lượng kiến thức cần phải giải quyết, những vấn đề cốt lõi của bài học thông qua nghiên cứu của mình, giáo viên cần chọn nội dung thích hợp cho học sinh học nhóm. Từ đó giáo viên sẽ giúp học sinh có tâm thế sẵn sàng bước vào học nhóm. - Giáo viên phải nắm rõ kiến thức, kỹ năng và đặc biệt phải có năng lực sư phạm, có khả năng chuẩn bị chu đáo cho kế hoạch cụ thể. * Quyết định - Số lượng học sinh mỗi nhóm, thành lập nhóm ngẫu nhiên hay chủ định. - Chuẩn bị tài liệu, đồ dùng. - Sắp xếp phòng học, bố trí chỗ học cho từng nhóm . - Chỉ định vai trò từng nhóm, từng thành viên trong nhóm . * Giám sát can thiệp - Hỗ trợ để hoàn thành công việc. - Giám sát hành vi của học sinh. Nguời giáo viên, khéo léo trong vai trò trọng tài của mình giúp học sinh suy nghĩ chủ động hơn chứ không phải để họ chấp nhận ý kiến của mình một cách thụ động khi học sinh coi mọi lời nói của giáo viên đều đúng. Hoạt động dạy học hợp tác nhóm chỉ đạt hiệu quả cao nếu như giáo viên: + Giúp học sinh hiểu được tầm quan trọng của hoạt động nhóm trong học tập. + Giúp học sinh mong muốn được nói về suy nghĩ của mình, lắng nghe và hưởng ứng ý kiến của bạn cùng nhóm. + Nắm chắc quy trình và kế hoạch hoạt động. + Biết dựa vào ý kiến của người khác để tăng cường động cơ học tập. + Có khả năng đánh giá, điều chỉnh. + Có khả năng nhạy cảm với ý kiến của các thành viên khác và nhóm khác. - Can thiệp: Đôi khi giáo viên phải tạm dừng hoạt động của nhóm để hướng dẫn lại hoặc hỏi học sinh nên làm như thế nào? Muốn nhóm hoạt động có hiệu quả thì giáo viên cần: + Đảm bảo cho mọi người đều đóng góp vào nhiệm vụ được giao. + Không nên vội đi đến kết luận, cần cân nhắc cả những ý kiến nhỏ.
+ Nên thận trọng trước sự nhất trí của mọi thành viên. + Đặt mục tiêu trước mắt, tạm thời và lâu dài, nếu cần nên thay đổi. + Phân công rõ ràng nhiệm vụ sao cho mọi thành viên trong nhóm đều hiểu nhiệm vụ của mình là gì và biết thời hạn hoàn thành. + Trước khi kết thúc hoạt động cần đánh giá ý thức làm việc của các nhóm và định hình công việc tiếp theo. * Đánh giá hoạt động nhóm Đánh giá ý thức làm việc của các nhóm. Đánh giá kết quả làm việc. 2.2.5.Yêu cầu đối với học sinh : - Người học phải trở thành chủ thể hành động, tích cực, tự giác, chủ động và sáng tạo trong hoạt động để kiến tạo kiến thức. Người học cần phải thực sự hoạt động để đạt được không chỉ những tri thức và kỹ năng của bộ môn mà quan trọng hơn là tiếp thu được cách học, cách tự học. - Tạo ra và duy trì ở học sinh những động lực học tập mạnh mẽ. Đó là động cơ, hứng thú, niềm lạc quan của học sinh trong quá trình học tập. Những nhân tố này chính là động lực thúc đẩy mạnh mẽ học sinh tích cực, tự giác, chủ động và sáng tạo trong hoạt động hợp tác nhóm. - Phát triển ở học sinh khả năng tự đánh giá kết quả hoạt động của mình để trên cơ sở đó bản thân học sinh có thể điều chỉnh các hoạt động của mình theo các mục tiêu đã định. 2.2.6. Yêu cầu đối với cơ sở vật chất Để việc dạy và học tiếng Anh nói chung cũng như áp dụng thành công có hiệu quả phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ, thì việc tăng cường về cơ sở vật chất kỹ thuật cho dạy và học tiếng Anh là một vấn đề cấp thiết. So với thập kỷ trước đây điều kiện vật chất cho việc dạy học tiếng Anh ở các trường THCS đã được cải thiện một cách đáng kể. Trong các giờ học học tiếng Anh hầu hết học sinh trong một lớp đều có SGK. Có một số trường ở Lệ Thủy nhiều giáo viên đã sử dụng các băng hình trong các giờ học ở trên lớp và thiết kế bài học, trình diễn bài giảng trên lớp với sự trợ giúp của POWER-POINT. Ngoài yêu cầu chính cho một giờ dạy học tiếng Anh nói chung kể trên còn có các yêu cầu quan trọng khác cho hoạt động dạy học hợp tác nhóm trên lớp như sau: - Về kích thước phòng học: Không quá chật, cũng không quá rộng, phòng học phải có diện tích hợp lý sao cho giáo viên có thể quan sát được sự làm việc tất cả các nhóm. Nếu phòng học quá chật sẽ rất khó khăn cho việc chia nhóm, các nhóm có thể mất trật tự, hiệu quả làm việc không cao.
- Bàn ghế trong lớp cơ động, có thể kê được các bàn liền kề với nhau hoặc hai bàn quay mặt vào nhau. - Phiếu học tập (do giáo viên chuẩn bị) - Có máy chiếu đa năng PROJECTER thì càng thuận lợi cho hoạt động. 2.2.7. Một vài ví dụ bài giảng tiếng Anh có vận dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm mà bản thân đã vận dụng trong tiếng Anh THCS. Ví dụ 1: Các bước thực hiện - điều khiển một hoạt động theo nhóm 4 HS: English 7: UNIT 5 – Work and play A: Read then answer the question Work in groups of 4 discuss to predict T/F statements True/ False statements. 1. Ba’s favorite subject is Electronics. 2. He is not good at fixing things. 3. In his free time, he learns to play the guitar. 4. He is not goods at drawing. 5. He can help his parent at home. Step 1: - T introduces the requirements and asks students what they have to do. Teacher: Now, you are going to guess which are true, which are false about Ba. Look at the satements? Who do the statements say? Read about? S1 the 1st sentence? S1:……….. Teacher: good, S2 the next, please? S2:……….. S3.............. S4.............. Step 2: - T asks some students again what have to do. - Teacher: Do you have to guess or to find out in the text? S3: guess. Step 3:
- Divide the class into groups. - Teacher: Now you are going to work in groups of 5 in 2 minutes( name groups of their by pointing) on the left row: 1st line is A 1, 2nd one is A2, 3rd is A3, 4 th is A4, and on the right, similar group B1, B2 ,B3, B4. Teacher gives the header of each group a poster including the statements then asks the leader to give the role of each member in the group. Ready? Now discuss in your group and leader or secretary tick down. Step 4: Sts work in groups, T. goes round to check . Step 5: When most groups finish, stop discussing . Teacher asks students to hang their poster on the board to compare.... Step 6: T. gives feed back. Ví dụ 2: Các bước thực hiện - điều khiển một hoạt động theo nhóm nhỏ hơn(theo cặp): Example: The steps of controlling a pair work. Exercise: Likes and dislikes. Pair work: Ask what your friend likes and doesn’t like. Ask about: food, sport, music, school subjects. Step 1. - Teacher introduces the exercise and show what questions and answers that students can give. Teacher: Now, you are going to talk about things you like and things you don’t like. Look at exercise. What question can you ask? What about food? Ss: What food do you like? T: Good, what answer could you give? Ss: I like fish. I like eating apples. I like noodles ( and so on ) - Teacher writes the basic question the board “ What (food) do you like?"
Step 2. - Asks students to make a model conversation. Step 3: - Divide the class into pairs. Teacher: Now, you are going to work in pair in 3 minutes. + Ask and answer the question, number1 asks number 2 answers then change number 2 asks, number 1 answers. If there is a group of three, one asks all questions then change round turn. Step 4: - Students work in pairs. Teacher goes round the class, checking what everyone is taking but do not try to correct mistakes. It will be better for the teacher to silently take note mistakes. Step 5: - When most pairs finished, stop the activities call one by one pair. Step 6: - Teacher remarks the activity. 2.2.8. Kết quả đạt được sau khi thực hiện đề tài: Thông qua việc thực hành theo cặp, nhóm học sinh ở các lớp tôi thử nghiệm đã mạnh dạn hơn, hoạt bát hơn trong các tiết học ở trên lớp. Mỗi lần tôi đưa một lượng thông tin và yêu cầu hoạt động theo cặp, nhóm là các em nắm bắt và thực hiện khá thành công. Trong khi thực hành, các em tự uốn nắn cho nhau cách phát âm, cách dùng cấu trúc câu, ngữ điệu ...Khi tổ chức cho học sinh thực hành theo cặp, nhóm, giáo viên có điều kiện để nắm bắt lượng kiến thức mà học sinh tiếp thu được từ đó có biện pháp để phát huy mặt mạnh cũng như để khắc phục những mặt tiêu cực trong quá trình luyện tập của học sinh, đáp ứng được mối quan hệ biện chứng trong quá trình dạy học.Việc vận dụng sáng kiến kinh nghiệm này bản thân tôi đã đạt được một số kết quả hết sức khả quan. Trước hết những kinh nghiệm này rất phù hợp với chương trình, SGK mới. Học sinh có hứng thú học tập hơn, tích cực chủ động sáng tạo để mở rộng vốn hiểu biết, đồng thời cũng rất linh hoạt trong việc thực hiện nhiệm vụ lĩnh hội kiến thức và phát triển kỹ năng. Không khí học tập sôi nổi nhẹ nhàng. Học sinh có cơ hội để khẳng định mình, không còn lúng túng, lo ngại khi bước vào giờ học. Số học sinh giao tiếp đối thoại được tăng lên, đặc biệt số học sinh yếu kém cũng có phần nào hiểu và sử
dụng được một số câu lệnh của giáo viên ,bập bẹ trao đổi với bạn một số câu thông dụng hàng ngày nhưng đó cũng là dấu hiệu đáng mừng đối với các em. Đây cũng chính là những nguyên nhân đi đến những kết quả tương đối khả quan của đợt khảo sát học kì II vừa qua, cụ thể là: Giỏi Khá T.Bình  Yếu Kém Lớp TSHS SL % SL % SL % SL % SL % 7a 35 2 5,7 11 31,4 32 91,4 3 8,6 0 0 7b 39 3 7,7 8 20,5 32 82,1 7 18,0 0 0 NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM. Qua quá trình thực hiện đề tài bản thân tôi đúc rút được những bài học kinh nghiệm sau: *Đối với giáo viên: - Giáo viên cần có sự đầu tư, phải mạnh dạn tìm tòi ra những điều cần phải làm trước khi lên lớp củng như rút kinh nghiệm sau khi lên lớp. - Giáo viên phải nắm chắc và kiên trì các thủ thuật, phương pháp tổ chức nhóm, cặp. - Giáo viên phải luôn tạo môi trường ngoại ngữ trong giờ học và phải sử dụng tiếng Anh như là ngôn ngữ chính đễ giao tiếp. Tùy theo khối lớp và đối tượng học sinh, giáo viên có thể sử dụng những câu tiếng Anh ngắn gọn, đơn giản, dể hiểu, dể nhớ, dể thuộc. - Giáo viên phải luôn biết khích lệ , động viên học sinh giao tiếp bằng tiếng Anh. - Giáo viên không nên quá chú ý đến lỗi của học sinh trong khi nói. Hãy để các em nghe và nói tự nhiên. Đừng bao giờ buộc học sinh phải dừng nói trong khi học sinh đó đang cố gắng diễn tả ý nghĩa của mình bằng tiếng Anh, làm như vậy sẽ khiến các em cảm thấy sợ mắc lỗi khi nghe và nói. - Giáo viên nên lồng ghép các hoạt động nghe và nói tiếng Anh với hình thức " vừa chơi - vừa học". - Giáo viên cần phải chọn, sử dụng và phối hợp linh hoạt các phương pháp, kỹ thuật trong tiến trình của giờ dạy. ngoài các bài tập sách giáo khoa, giáo viên cần đưa ra các bài tập phù hợp, có tính năng giao tiếp thực tế cao. - Tiếp sức cho học sinh khi cần thiết. *Đối với học sinh:- Chuẩn bị bài học ở nhà chu đáo, luôn luôn mang theo bảng phụ và các đồ dùng hỗ trợ cho học nhóm.
- Tự giác thực hành các tình huống của giáo viên yêu cầu. Phát huy đồng bộ bốn kĩ năng nghe- nói- đọc- viết. Tích cực thực hành nói Tiếng Anh từ những câu đơn giản đến phức tạp. Từ nói ít đến nói nhiều. - Đưa hết khả năng để tiếp cận kiến thức, tạo thành cho mình một thói quen thực hành nhóm, cặp để các tiết sau khi giáo viên chỉ ra hiệu bằng tay và nói câu lệnh (work in pair/ work in group ) thì các em tự quay người, lắp ghép linh hoạt và thực hiện một cách có kỷ xảo và ai vào việc nấy. - Xây dựng phong cách ngoại ngữ cho mình. Tạo ra không khí ngoại ngữ trong lớp học để thấy được môn học ngoại ngữ có đặc thù riêng. - Thực hành theo từng mẫu câu để rồi sau đó vận dụng làm bài tập ở sách bài tập , nâng cao, viết câu, viết đoạn. *Đối với lãnh đạo: - Là môi trường ngoại ngữ cho nên các kỹ năng phải được luyện tập theo đăc trưng của phương pháp dạy học, vì vậy cần phải có phòng bộ môn để tránh gây tiếng ồn cho những lớp học bên cạnh cũng như không bị tác động của tiếng ồn từ ngoài vào. ( có thể cho kết hợp với các phòng bộ môn khác). 3 - KẾT LUẬN Học tập theo nhóm tạo được nhiều cơ hội luyện tập và sử dụng ngoại ngữ một cách sáng tạo trong những tình huống gần với đời sống thật của học sinh. Hơn thế nữa, sự thay đổi trong các hoạt động học tập và kiểu giao tiếp giúp duy trì được sự tập trung chú ý của các em. Qua các hoạt động này học sinh cũng ý thức hơn được rằng việc hoàn thiện bản thân họ có quyền tự chủ và chịu trách nhiệm đối với sự tiến bộ của chính mình. Việc tổ chức luyện tập ngoại ngữ theo cặp/ nhóm còn giúp cho học sinh mạnh dạn hơn trong việc sử dụng ngoại ngữ. Học sinh yếu kém thường lo sợ sẽ mắc lỗi trước thầy cô của học, nhưng nếu chỉ có các bạn cùng lớp thì sự e dè đó sẽ ít hơn nhiều, học sinh sẽ vượt qua được những nhược điểm về tính cách của bản thân để học tốt hơn. Ngoài ra học cũng có cơ hội để giúp đỡ , học hỏi nhau nhiều hơn. Trong giới hạn đề tài này tôi mới chỉ đưa ra một số kinh nghiệm bước đầu trong Vận dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm ở trên lớp trong dạy học tiếng Anh THCS chắc chắn không tránh khỏi những lúng túng. Rất mong sự góp ý xây dựng của các bạn đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn!