HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO TẠI VIỆT NAM
Trần Thị Phương Mai - Vũ Việt Ninh*1
TÓM TẮT: Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là một trong các doanh nghiệp có thể tạo ra động lực cho
việc xây dựng và phát triển nền kinh tế trong kỷ nguyên số và cuộc cách mạng 4.0. Chính vì vậy, đây là
những doanh nghiệp xứng đáng nhận đáng nhận được những biện pháp hỗ trợ từ phía Nhà nước cũng như
xã hội. Trong bài viết này, các tác giả tập trung đánh giá hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam và
những chính sách biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp này, những khó khăn của các startup hiện nay và đề
xuất gợi ý một số chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.
Từ khóa: khởi nghiệp; doanh nghiệp khởi nghiệp; doanh nghiệp vừa và nhỏ; hệ sinh thái khởi nghiệp.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Khởi nghiệp (hay doanh nghiệp, HTX khởi nghiệp) sáng tạo là khái niệm dùng để chỉ những công ty
đang trong giai đoạn bắt đầu kinh doanh nói chung nhưng có khả năng tăng trưởng nhanh gắn liến với việc
sáng tạo, đổi mới, đưa ra những sản phẩm mới, mô hình kinh doanh mới, công nghệ mới mà thị trường chưa
từng có hoặc đã có nhưng được cải tiến, phát triển. Vì vậy, doanh nghiệp khởi nghiệp thường trong tình
trạng không chắc chắn (có nhiều rủi ro) cần có chính sách hỗ trợ.
Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (startup) là một trong 03 nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa đặc thù
trong Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được Quốc hội thông qua tháng 6/2017 (sau đây gọi tắt là Luật
SME) bên cạnh nhóm doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh và nhóm doanh nghiệp tham gia cụm liên
kết ngành, chuỗi giá trị. Với vai trò là các doanh nghiệp có thể tạo ra động lực cho việc xây dựng và phát
triển nền kinh tế trong kỷ nguyên kinh tế số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, startup xứng đáng là nhóm
nhận được sự quan tâm và các biện pháp hỗ trợ phát triển từ phía Nhà nước cũng như xã hội.
Cũng vì vai trò rất có ý nghĩa này của start up mà các biện pháp hỗ trợ nhóm này được kỳ vọng phải
được thiết kế theo hướng khả thi nhất, đáp ứng tốt nhất và hiệu quả nhất các nhu cầu của startup, từ đó thúc
đẩy việc hình thành và phát triển một thế hệ startup Việt Nam mới, góp phần quan trọng vào sự thay đổi
diện mạo nền kinh tế trong tương lai gần.
2. HIỆN TRẠNG HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO VIỆT NAM
2.1. Về tổng thể
Mặc dù chỉ mới được hình thành trong một thập kỷ trở lại đây,đến nay hệ sinh thái khởi nghiệp sáng
tạo của Việt Nam hiện có thể xem là đã bao gồm đầy đủ các thành tố quan trọng (bao gồm các startups, nhà
đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm,tổ chức hỗ trợ kinh doanh, vườn ươm, công viên nghiên cứu, mạng
lưới các huấn luyện viên/tư vấn, các cơ sở/đơn vị hỗ trợ nghiên cứu và khởi nghiệp sáng tạo tại các trường
đại học, viện nghiên cứu… thuộc cả khối tư nhân và Nhà nước). Tuy nhiên, số lượng của các chủthể này ở
Việt Nam được đánh giá là còn khá khiêm tốn.
* Học viện Tài chính, 58 Lê Văn Hiến, ĐứcThắng, Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam.
