Hướng dẫn quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn Vietgap trên cây nhãn (Dimocarpus longan)

Chia sẻ: Phan Thúc Định Định | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

77
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu trình bày hướng dẫn quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn Vietgap trên cây nhãn (Dimocarpus longan): yêu cầu sinh thái, giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc, phòng chống sâu bệnh hại chính, thu hoạch và bảo quản. Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu để nắm chi tiết nội dung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hướng dẫn quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn Vietgap trên cây nhãn (Dimocarpus longan)

HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH SẢN XUẤT THEO TIÊU CHUẨN VIETGAP TRÊN CÂY NHÃN (Dimocarpus longan) (Ban hành kèm theo Quyết định số /QĐSNNPTNT ngày tháng năm 2020 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) I. YÊU CẦU SINH THÁI 1. Yêu cầu về khí hậu: Nhiệt độ thích hợp cho nhãn sinh trưởng và phát triển là từ 2127oC; mùa hoa nở cần nhiệt độ cao 2531oC; Mùa Đông cần một thời gian nhiệt độ thấp để phân hóa mầm hoa. Ánh sáng: Nhãn cần nhiều ánh sáng, thoáng. Ánh sáng chiếu được vào bên trong tán giúp cây phát triển và thường sai trái, ánh sáng còn giúp đậu trái, vỏ bóng và vị ngọt, ngon. Tuy nhiên giống nhãn Bắc là cây ưa sáng nhưng lại sợ ánh sáng trực xạ còn giống nhãn Nam nếu bị rợp cây cho ít trái, chỉ những cành nhận đầy đủ ánh nắng mới cho trái tốt. Lượng mưa thích hợp cho nhãn từ 1.300 đến 1.600 mm, nhãn là cây ưa ẩm nhưng không chịu úng và rất nhạy cảm với việc ngập nước kéo dài. Ngược lại, nếu gặp khô hạn trong thời gian dài sẽ làm cho cây sinh trưởng chậm, ra hoa và đậu trái khó khăn. Trong thời kỳ nhãn nở hoa nếu gặp mưa thì hoa bị rụng và tỷ lệ đậu quả kém. Nhãn rất nhạy cảm với gió, những cơn gió xoáy mạnh làm rụng quả và gẫy cành. 2. Yêu cầu về đất đai đối với cây vải nhãn Nhãn có tính thích ứng rộng, có thể trồng trên nhiều loại đất từ vùng nước ngọt quanh năm đến vùng nhiễm mặn. Tuy nhiên, đất trồng nhãn thích hợp nhất là đất cát, cát pha, cát giồng, đất cồn và phù sa ven sông, đất có độ pH từ 5,5 6,5. Nhãn không thích hợp trên đất sét nặng. Người ta thường trồng nhãn ở các vùng đất thấp, không trồng ở quá cao, ở vùng đồi nhất định phải tưới nước cho nhãn thì mới ra hoa đậu quả được. II. GIỐNG 1. Chọn giống Phải sử dụng giống cây trồng có nguồn gốc rõ ràng, được phép sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam hoặc giống địa phương đã được sản xuất, sử dụng lâu năm không gây độc cho người. Trường hợp mua giống tại các cơ sở đã công bố va đ ̀ ược tiếp công bố tiêu chuẩn cây giống xuất vườn ươm. Cần lựa chọn giống có khả năng kháng sâu bệnh và sử dụng hạt giống, cây giống khỏe, sạch sâu bệnh để giảm sử dụng thuốc BVTV.
Giống chín sớm, chín vụ và chín muộn, trong đó có 2 giống là PHT 99 – 1.1 và PHM 99 1.1 được trồng phổ biến nhất. Thông qua các đợt bình tuyển đã lựa chọn được các cây nhãn ưu tú làm cơ sở cho việc nhân giống để trồng. Từ các cây nhãn đầu dòng đã qua bình tuyển có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao, chất lượng ổn định, cây nhanh ra quả với cơ cấu hợp lý giữa các trà nhãn chín sớm, chính vụ và nhãn muộn để rải vụ thu hoạch và khắc phục các yếu tố bất lợi do thời tiết gây ra. III. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC 1. Chuẩn bị đất đai: Chọn vùng sản xuất: + Vùng sản xuất rau áp dụng theo VietGAP phải phải cách xa các khu vực có thể gây ô nhiễm vê hóa h ̀ ọc, sinh học va vât lý ( ̀ ̣ khói, bụi, chất thải, hóa chất độc hại từ hoạt động giao thông vận tải, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và làng nghề, sinh hoạt khu dân cư, bệnh viện, khu chăn nuôi, cơ sở giết mổ tập trung, nghĩa trang …). Trước khi tiến hanh s ̀ ản xuất, người sản xuất phải tiến hanh đánh giá các y ̀ ếu tố trên. Bao gồm hiện trạng sử dụng đất của vùng sản xuất va vùng lân cân va lich s ̀ ̣ ̀ ̣ ử trước đó của vùng sản xuất. + Phải đánh giá nguy cơ gây ô nhiễm sản phẩm vê hóa h ̀ ọc va sinh h ̀ ọc từ các hoạt động trước đó va t̀ ừ các khu vực xung quanh. Trường hợp xác ̣ đinh có m ối nguy phải có biện pháp ngăn ngừa va kì ểm soát hiệu quả hoặc không tiến hanh s ̀ ản xuất (vi d ́ ụ sử dụng thuốc BVTV trước đó không đúng chủng loại, liêu l ̀ ượng, nồng độ, thuốc ngoai danh m ̀ ục..., ham l ̀ ượng kim loại nặng, bón phân cao....) + Đất trồng phải là đất cao, dễ thoát nước, phù hợp với quá trình sinh trưởng và phát triển của cây bơ. ̣ + Đinh k ỳ hang năm ph ̀ ải tiến hanh l ̀ ấy mẫu đất để phân tich, đánh giá ́ các nguy cơ vê hóa h ̀ ọc, sinh học, vât lý. Vi ̣ ệc lấy mẫu phải do người lấy mẫu được cấp chứng chỉ của Cục Trồng trọt – Bộ Nông nghiệp &PTNT cấp, mẫu phải được phân tich t ́ ại các phòng thi nghi ́ ệm được chỉ đinh. ̣ Chuẩn bị đất, hố trồng, phân bón lót + Bộ rễ nhãn có khả năng chịu nước kém, nếu bị ngập trong thời gian dài sẽ bị thối rễ và làm cho cây bị chết. Do đó, cần trồng nhãn trên cao, mô đất đắp hình tròn rộng, đường kính mô đất khoảng 1m, cao 50 – 60cm. Đặc biệt, ở một số vùng có địa hình thấp cần đào mương, lên luống. Tùy theo độ cao của vườn mà đào mương sâu hay cạn, luống rộng hay hẹp. Thường luống có chiều rộng 8m, mương rộng 1– 2m, sâu 1m. Cần chú ý làm bờ bao quanh, cống thoát nước cho nhãn trong mùa mưa lũ.
+ Cần đào hố với kích thước (dài x rộng x sâu) là 0,6m x 0,6m x 0,3m – 0,5m. Bón lót mỗi hố 2550kg phân chuồng hoại mục + 0,5 kg NPK có hàm lượng đạm và lân cao điển hình là NPK Phú Mỹ 16168+13S+TE và 0,1kg vôi bột. Hỗn hợp phân trộn đều với đất, phá thành hố sau đó cho hỗn hợp phân đất xuống hố, đắp ụ cao so với mặt đất 50 – 60cm. Trường hợp không có phân chuồng, có thể sử dụng phân lân vi sinh thay thế với lượng bón từ 10 – 15 kg/ hố. Đối với trường hợp trồng nhãn trên đất tận dụng (bờ mương, bờ máng…), cần đắp mô với bề mặt lớn hơn 1,5 m2 và cao hơn mực nước lúc cao nhất là 70 cm. Các công việc trên thực hiện xong trước 10 15 ngày trồng cây nhãn. 2. Kỹ thuật trồng1. Thời vụ trồng: Cây nhãn có thể trồng quanh năm, trong đó thời gian trồng thích hợp nhất là đầu mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 6) và cuối mùa mưa (từ tháng 10 đến tháng 11) . Khoảng cách, mật độ: Tuỳ thuộc vào giống cây, độ màu mỡ của đất đai, điều kiện khí hậu cũng như khả năng thâm canh, mức độ đầu tư mà xác định mật độ trồng và khoảng cách trồng hợp lý. Với cây nhãn, mật độ trồng thích hợp là: 8m x 8m; 8m x 10m hoặc 10m x 10m. Để tăng hiệu quả sử dụng đất nên trồng xen các loại cây rau màu, cây họ đậu vừa cho thu hoạch, vừa giữ ẩm và tăng độ màu cho đất hoặc trồng thêm 1 cây vào giữa khoảng cách trên. Sau 710 năm, khi cây giao tán tiến hành cắt tỉa bỏ dần những cây ở giữa. Cách trồng: Đào hố nhỏ ở chính giữa ụ, đặt bầu vào vị tri giữa hố sao cho mặt bầu ngang với mặt ụ, dùng dao sắc rạch và bỏ túi nilon ngoài bầu, tháo bỏ gấy ghép quanh mắt ghép để tránh cho cây nhãn khỏi bị hiện tượng thắt và sùi thân, vun đất và nén chặt đất xung quanh bầu, ủ 1 lớp rơm rác hoặc cỏ khô quanh gốc, cắm cọc buộc cố định cây và tưới ngay sau khi trồng. Nếu thời tiết quá nắng nóng, cần cắm cọc che phủ phía trên cho cây để tránh nắng, tránh thoát hơi nước. 3. Chăm sóc: 3.1 Bón phân Sử dụng phân bón + Phải sử dụng phân bón và chất bổ sung được phép sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam. Nếu sử dụng phân gia súc, gia cầm làm phân bón thì phải ủ hoai mục và kiểm soát hàm lượng kim loại nặng theo quy định.
+ Sử dụng phân bón theo nhu cầu của cây, kết quả phân tích các chất dinh dưỡng trong đất, giá thể hoặc theo quy trình đã được khuyến cáo của cơ quan có chức năng. + Phân bón và chất bổ sung phải giữ nguyên trong bao bì; nếu đổi sang bao bì, vật chứa khác, phải ghi rõ và đầy đủ tên, hướng dẫn sử dụng, hạn sử dụng như bao bì ban đầu. + Một số loại phân bón và chất bổ sung như: amoni nitrat, nitrat kali, vôi sống phải được bảo quản tránh nguy cơ gây cháy, nó, làm tăng nhiệt độ. + Các trang thiết bi, d ̣ ụng cụ phục vụ phối trộn, bón phân… phải được vệ sinh sau mỗi lần sử dụng va b ̀ ảo dưỡng thường xuyên nhằm giảm nguy cơ gây ô nhiễm vùng sản xuất va ngu ̀ ồn nước. + Sau từng vụ phải đánh giá nguy cơ ô nhiễm hóa học, sinh học va vât ̀ ̣ lý do sử dụng phân bón va ch ̀ ất phụ gia, ghi chép va l ̀ ưu trong hồ sơ sản xuất. Nếu xác đinh có nguy c ̣ ơ ô nhiễm trong việc sử dụng phân bón hay chất phụ gia, cần áp dụng các biện pháp nhằm giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm. Lượng phân bón theo tuổi cây nhãn * Thời gian bón: 3 – 5 lần bón/năm Cây nhãn có yêu cầu đối với các chất dinh dưỡng ở những lượng nhất định với những tỷ lệ nhất định giữa các chất. Thiếu hay thừa một chất dinh dưỡng nào đó, cây sinh trưởng và phát triển kém. Các nguyên tố dinh dưỡng không chỉ tác động trực tiếp lên cây mà còn có ảnh hưởng qua lại trong việc phát huy hoặc hạn chế tác dụng của nhau. Vì vậy nên bón phân tổng hợp NPK có chứa các dinh dưỡng đa, trung, vi lượng hợp lý. Cách bón: + Phân chuồng: Cuốc rãnh xung quanh tán cây sâu 20cm, rộng 30cm và bón phân sau đó lấp đất lên, có thể bón kết hợp với đạm, lân và kali. + Phân đạm, lân và kali: Nên sử dụng phân bón NPK, hòa nước tưới hoặc xới nhẹ đất, bón phân và lấp đất lại, sau khi bón phải tưới nước ẩm. + Nên thực hiện 45 lần bón chính: Sau thu hoạch, thúc hoa, giai đoạn nuôi quả và trước khi thu hoạch. + Sau thu hoạch: Là giai đoạn cây cần nhiều đạm và lân để ra rễ, đâm chồi. Cung cấp đủ đạm và lân sẽ giúp cây cho nhiều lộc, lộc mập,
khỏe….Nên bon tr ́ ươc ho ́ ặc sau khi tia canh va khi lôc thu đ ̉ ̀ ̀ ̣ ợt 1 đa chuyên ̃ ̉ mau xanh. ̀ + Trước khi xử lý ra hoa: Cần cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, giúp cây thật sung tốt để cho cây phát hoa dài, khoẻ mạnh, dễ ra hoa, đậu trái. Cần bón phân lân và kali, giảm phân đạm. Nếu bón thừa đạm sẽ làm cho cây ra lộc, khó ra hoa. Khi xử ly ra hoa chi bon kali. ́ ̉ ́ + Giai đoạn cây nuôi quả cần nhiều đạm để giúp quả phát triển, đồng thời cần kali để tăng cường vận chuyển dinh dưỡng nuôi quả, nâng cao năng suất, chất lượng . Khi quả nhỏ bòn nhiều đạm, ít kali; khi quả to giảm đạm, tăng kali. + Trước khi thu hoạch: Khoảng 1 tháng trước khi thu hoạch bón bổ sung kali để giúp tăng năng suât,ch ́ ất lượng, sang màu qua. Có th ́ ̉ ể phun phân kali qua lá. + Cần bón theo tán cây, cách gốc từ 11,5 m vì rễ ở gần gốc kha năng ̉ hấp thu dinh dưỡng kem, chi r ́ ễ tơ ở bên ngoài mới hút dinh dưỡng tốt nhất. + Lưu ý: không có phương pháp nào xác định chính xác nhu câu l ̀ ượng phân bón bằng việc quan sát mau săc lá cây: ̀ ́ 3.2 Tưới nước: Nước tưới cần dựa trên nhu cầu của cây và độ ẩm của đất. Cần áp dụng phương pháp tưới hiệu quả, tiết kiệm như: nhỏ giọt, phun sương và thường xuyên kiểm tra hệ thống tưới nhằm hạn chế tối đa lượng nước thất thoát và rủi ro tác động xấu đến môi trường. Nước tưới (gồm cả nước mặt va ǹ ước ngầm) có ham l ̀ ượng kim loại nặng không vượt quá giới hạn tối đa cho phép. Nước sử dụng sau thu hoạch đạt yêu cầu theo quy đinh vê ch ̣ ̀ ất lượng nước sinh hoạt . Không được chăn thả vât nuôi gây ô nhi ̣ ễm nguồn nước trong vùng trồng. Nếu bắt buộc phải chăn nuôi thì phải có chuồng trại va có bi ̀ ện pháp xử lý chất thải đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường nguồn nước và sản phẩm sau khi thu hoạch. 3.3 Tạo tán: Nhằm tạo cho cây nhãn có bộ tán thấp, hình mâm xôi, thuận lợi cho việc chăm bón, tỉa cành, phun thuốc và thu hoạch, khi cành ghép dài chừng 30 40 cm nên bấm ngọn để định cành cấp 1 cho cây. Khi cành cấp 1 dài 30 – 40 cm lai bấm ngọn tiếp để tạo cành cấp 2, từ đây sẽ mọc ra cành cấp 3. Nên để 34 cành cấp 1; 6 8 cành cấp 2 và 12 – 16 cành cấp 3. Chú ý: chỉ để lại những mầm nẩy từ mắt ghép ra còn lại những mầm dưới mắt ghép đều phải cắt bỏ hết.
IV. SÂU BỆNH HẠI VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ Áp dụng Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) để phòng trừ sâu bệnh hại nhằm hạn chế tới mức thấp nhất việc sử dụng thuốc BVTV, gi ữ cân bằng hệ sinh thái, đảm bảo năng suất, hạn chế ô nhiễm cho người và môi trường, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm nông sản. 1. Biện pháp canh tác kỹ thuật: Vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, cắt tỉa các lá già vàng úa tiêu hủy, luân canh cây trồng khác họ, chọn giống khỏe, sức đề kháng sâu bệnh tốt, giống có nguồn gốc, xuất xứ ro ràng. ̃ Bón phân cân đối và hợp lý, tăng cường sử dụng phân hữu cơ sinh học, vi sinh . Chăm sóc theo yêu cầu sinh lý của cây (tạo cây khỏe). Kiểm tra đồng ruộng phát hiện và kịp thời có biện pháp quản lý thích hợp đối với sâu, bệnh. Thực hiện ghi chép nhật ký đồng ruộng 2. Biện pháp sinh học: Sử dụng các chế phẩm sinh học trừ sâu bệnh. Hạn chế sử dụng các loại thuốc hóa học có độ độc cao để bảo vệ các loài ong ký sinh của ruồi đục lá, các loài thiên địch bắt mồi như nhện, bọ đuôi kìm… 3. Biện pháp vật lý: Sử dụng bẫy màu vàng, bôi các chất bám dính: dùng nhựa thông (Colophan) nấu trộn với nhớt xe theo tỉ lệ 4/6; bẫy Pheromone dẫn dụ côn trùng Dùng bẫy cào đuổi bắt ruồi vào buổi sáng sớm 4. Biện pháp hóa học: Đảm bảo đúng theo những quy định trong sản xuất áp dụng theo ViệtGAP. Chỉ mua thuốc BVTV còn hạn sử dụng có tên trong Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam còn hiệu lực; ưu tiên lựa chọn thuốc sinh học, thuốc thảo mộc để phòng chống; sử dụng thuốc theo nguyên tắc “4 đúng”, hoặc hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật, nhà sản xuất; mua thuốc tại các cửa hàng đủ điều kiện buôn bán thuốc BVTV. Khi sử dụng thuốc BVTV phải có biện pháp ngăn chặn sự phát tán sang các ruộng xung quanh; phải có biển cảnh báo khu vực mới phun thuốc; thuốc BVTV đã pha không dùng hết cần được thu gom và xử lý theo quy định về chất thải nguy hại. Lập danh sách để mua các thuốc BVTV được phép sử dụng trên cây rau, quả dự kiến trong sản xuất, trong đó bao gồm tên thương mại, hoạt chất, đối tượng dịch hại. Thuốc BVTV phải giữ nguyên trong bao bì; nếu đổi sang bao bì, vật chứa khác, phải ghi rõ và đầy đủ tên, hướng dẫn sử dụng, hạn sử dụng như
bao bì ban đầu. Các hóa chất không sử dụng hoặc hết hạn sử dụng phải thu gom và xử lý theo quy định. Bảo quản theo hướng dẫn ghi trên bao bì sản phẩm hoặc theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Trước khi sử dụng thuốc BVTV: Lựa chọn các loại bình phun xit và ̣ vòi phun phù hợp va xác đinh đúng l ̀ ̣ ượng nước thuốc trên đơn vi va di ̣ ̀ ện tich́ cần phòng trừ; Chuẩn bi các d ̣ ụng cụ đo lường để đong, đo thuốc va ki ̀ ểm tra các thiết bi phun, r ̣ ải có hoạt động tốt không bằng nước sạch; kiểm tra ̀ ện thời tiết, không phun thuốc khi có gió to, trời nắng, mưa hoặc điêu ki chuẩn bi ṃ ưa để hạn chế tối đa nguy cơ gây ô nhiễm cho cây trồng va lao ̀ động ở những khu vực xung quanh. Thời gian phun thuốc thich h́ ợp nhất la ̀ lúc sáng sớm hoặc chiêu mát; ̀ Người phun, rải thuốc phải mang đầy đủ các thiết bi ḅ ảo vệ cá nhân: quần áo bảo hộ dai tay, găng tay, ̀ ủng, mũ, khẩu trang bảo vệ mũi, miệng. Sau khi sử dụng thuốc, người sử dụng thuốc BVTV phải: Cắm biển báo tại các khu vực mới phun, rải thuốc BVTV. Thu gom, xử lý bao gói thuốc ̣ BVTV đúng quy đinh. R ửa sạch các dụng cụ phun, rải thuốc ở khu vực cách xa nguồn nước, nước vệ sinh cần đô ̉ ở nơi an toan; các lo ̀ ại thuốc chưa sử dụng phải bảo quản trong kho va đ ̀ ảm bảo còn nguyên vỏ bao bì gốc hoặc ghi đầy đủ thông tin vê thu ̀ ốc. 1. Sâu hại và biện pháp phòng trừ 1.1. Sâu đục gân lá: Conopomorpha cramenella Snellen. a. Triệu chứng và tác hại: Triệu chứng biểu hiện rõ nhất khi lá chuyển sang màu xanh, trông lá giống như bị cháy khô ở phần chóp, làm chậm sự tăng trưởng của cây và ảnh hưởng rất lớn đến năng suất. Sâu thường đục vào gân giữa của lá làm cho phiến lá biến dạng hoặc bị khô trông giống như lá bị bệnh cháy lá. b. Đặc điểm hình thái và sinh học: Bướm nhỏ, sải cánh rộng từ 8-10 mm, cánh màu nâu xám, gốc cánh trước có một vệt lớn màu vàng, bìa cánh trước và cánh sau có hàng lông dài và mịn màu đen. Râu đầu rất dài. Hai chân trước màu trắng xám rất dài nên khi đậu đầu cất cao hơn Sâu nhỏ, kích thước từ 4- 6 mm, mình sâu có màu xanh nhạt. Đốt bụng rất dài và có nhiều lông, dưới chân bụng có những móc câu. Nhộng rất nhỏ, lúc đầu có màu xanh nhạt, dần dần chuyển vàng nâu khi sắp vũ hóa, Thời gian phát triển của ấu trùng khoảng 10 ngày, thời gian nhộng từ 6-8 ngày. Bướm cái đẻ trứng vào các lá non vào ban đêm ở phần gân
chính của lá khi lá còn rất non, vẫn còn màu đỏ. Sâu non nở ra đục lòn vào bên trong gân lá. Sâu thường gây hại nặng vào các đợt ra lá non vào các tháng 8 và 9 dương lịch. Đến tuổi trưởng thành sâu thường chui ra mặt dưới các lá bị hại hoặc lá lân cận, kéo một lớp màng mỏng màu trắng và hoá nhộng trong đó. c. Biện pháp phòng trừ: Áp dụng các loại thuốc có tính thấm sâu hay lưu dẫn khi đọt non vừa nhú ra, có thể dùng các loại thuốc sau các loại thuốc có gốc Marshal 200SC, Padan 95SP....pha theo nồng độ hướng dẫn để phun. 1.2. Sâu đục trái: Conogethes punctiferalis Guenée a. Triệu chứng và tác hại:Khi đang còn ở bên ngoài sâu thường nhả tơ kết dính các trái non lại. Giai đoạn trái lớn sâu đục vào ăn hạt làm phân đùn ra ngoài. Trái bị đục còn non thì sẽ bị rụng, trái già thì làm trái bị hư, kém phẩm chất. b. Đặc điểm hình thái và sinh học: Bướm có chiều rộng sải cánh từ 2,5-3 cm, cánh màu vàng, có nhiều chấm nhỏ màu đen. Sâu non màu trắng hơi ửng hồng, trên lưng có nhiều chấm nhỏ màu đen, sâu lớn đủ sức dài từ 1,7-2 cm. Nhộng lúc đầu có màu vàng hơi nâu, dần dần chuyển sang nâu đen khi sắp vũ hóa. Kích thước nhộng từ 1,2-1,4 cm . Trưởng thành hoạt động chủ yếu vào ban đêm, thường đẻ trứng ở các lá đài của chóp trái hoặc nơi dính giữa trái và lá. Sâu có thể đục trái từ khi trái còn nhỏ đến lúc gần thu hoạch. Sâu thường đục vào bên trong trái ăn cả phần hột. Sâu hóa nhộng bằng cách kết tơ gần cuống trái hoặc bên trong phần hột đã bị đục. c. Biện pháp phòng trừ: - Dùng biện pháp bao trái: Dùng túi ni lon hoặc túi vải lớn để bao bọc cả chùm trái cho đến khi thu hoạch. - Sử dụng thuốc khi tỷ lệ quả bị đục từ 5-10%, dùng các loại thuốc sau: Marshal 200SC, Padan 95SP, Lorsban40EC, Cyperan 25EC,.... Sử dụng theo nồng độ khuyến cáo. 1.3. Bọ xít năm cạnh: Tessaratoma papillosa (Drury) a. Triệu chứng và tác hại: Cả ấu trùng và trưởng thành đều chích hút đọt non, cuống hoa và trái làm trái bị rụng, hoa bị khô. Trên trái non làm cho trái bi sượng và trên trái chín sẽ gây thối trái và rụng b. Đặc điểm hình thái và sinh học: Trưởng thành là loài bọ xít lớn, dài từ 25-28 mm và ngang từ 13-18 mm, thân hình lục giác, màu nâu
vàng, chân và râu trung bình. Kim chích dài xếp ở dưới ngực và kéo dài đến giữa đôi chân sau. Bọ xít chúng tiết ra mùi hôi rất khó chịu khi bị khua động và có thể gây phỏng da nếu tiếp xúc. Trưởng thành cái đẻ trứng thành từng hàng màu nâu trên lá hoặc đọt non. Âu trùng nở ra sống theo bầy đàn tập trung và chích hút nhựa trên các phần non của cây. Loài này chuyên tấn công nhãn, trái vải và đôi khi chôm chôm. c. Biện pháp phòng trừ: Dùng thuốc vào lúc cây ra chồi non, ra hoa và quả còn non. Loài này rất khó trị vì bay rất nhanh và cơ thể to, khoẻ nên rất khó trị, mật độ cao thì phải tiến hành sử lý thuốc ngay, dùng các loại thuốc sau: Butal 25EC; Excel Basa 50ND, Actara 25WG, Legend 800WP…. Chú ý cần phun kép 2 lần cách nhau 5- 7 ngày mới đạt hiệu quả cao, pha theo nồng độ khuyến cáo . 2. Bệnh hại nhãn và biện pháp phòng trừ 2.1. Bệnh thối nhũn trái: Do nấm Phytophthora sp a. Triệu chứng và tác hại: Bệnh gây hại ở những chùm nhãn bên dưới gần mặt đất, hoặc trong tán cây. Bệnh tấn công từ bên dưới của trái, sau đó lan dần lên và trái rụng khi vết bệnh chiếm khoảng 1/3 trái. Vết bệnh đầu tiên có màu hơi sậm như nhũn nước, sau đó có màu đen xám (đất), ấn nhẹ vào vùng bệnh vỏ trái mền nhũn và bể nước chảy ra có mùi chua đặc trưng. b. Điều kiện phát sinh bệnh: Bệnh thường gây hại nặng trong mùa mưa, hoặc trong những ngày có mưa dầm; sương mù nhiều, thiếu nắng. Bệnh gây hại trên nhãn long, nhãn da bò, đặc biệt gây hại rất nặng trên nhãn xuồng cơm trắng. c. Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh vườn, cắt tỉa cành bên dưới tạo sự thông thoáng trong vườn. Bệnh thường gây hại trên cành non. Dùng cây chống đỡ các chùm nhãn gần mặt đất. Phun thuốc khi bệnh gây hại: Riomill MZ 72 WP, Aliette 80Wp…., nếu bệnh nặng phun kép cách nhau từ 710, pha thuốc theo nồng độ khuyến cáo. 2.2. Bệnh thối gốc: (Tương tự bệnh thối gốc chảy nhựa ở trên cam, chanh) 2.3. Bệnh đốm rong: Do tảo Cephaleuros virescenns
a. Triệu chứng và tác hại: Bệnh gây hại đầu tiên ở mặt dưới của lá, lúc đầu là những chấm nhỏ màu xanh, sau đó lớn dần có hình tròn hoặc bầu dục, trên vết bệnh có lớp tơ mịn như nhung màu xanh rêu, giữa vết bệnh có màu đỏ gạch. Ngay vết bệnh ở mặt trên lá có viền màu đen, dày, tâm vết bệnh màu trắng xám.. b. Điều kiện phát sinh của bệnh: Bệnh phát sinh vào lúc thời tiết mưa ẩm, vườn trồng dày, thiếu chăm sóc. c. Biện pháp phòng trừ: Không trồng dày, nên xén tỉa cành tạo tán, tạo điều kiện thông thoáng cho vườn. Cắt bỏ các cành vô hiệu và các lá già bên dưới. Bón phân cân đối và đầy đủ cho cây, không nên phun phân bón lá định kỳ. Phun thuốc khi cây bị bệnh nặng: Dùng các loại thuốc có gốc đồng (Champion 77WP, COC 85 WP....) V. THU HOẠCH, BẢO QUẢN Thu hoạch sản phẩm phải đảm bảo thời gian cách ly đối với thuốc BVTV theo quy định hiện hành hoặc hướng dẫn của nhà sản xuất. Cần thu hoạch vào thời điểm sản phẩm có chất lượng tốt nhất: Phải thu hoạch đúng độ chín, không nên để trái chín quá lâu trên cây vì phẩm chất sẽ giảm và không bảo quản được lâu. Thu trái vào những ngày nắng ráo, nêu thu hái vào buổi sáng hoặc buổi chiều khi trời đã dịu nắng, tránh thu hái vào buổi trưa nắng nóng. Trong thời gian thu hoạch: Phải kiểm soát tránh sự xâm nhập của động vật vào khu vực sản xuất, nhà sơ chế và bảo quản sản phẩm. Trường hợp sử dụng bẫy, bả để kiểm soát động vật cần đặt tại những vị trí ít có nguy cơ gây ô nhiễm cho sản phẩm. Nơi bảo quản sản phẩm phải sạch sẽ, ít có nguy cơ ô nhiễm sản phẩm. Trường hợp sử dụng các chất bảo quản chỉ sử dụng các chất được phép sử dụng theo quy định hiện hành. Muốn bảo quản trái nhãn được lâu, giữ được ngoại hình đẹp, phẩm chất tươi ngon, phải chú ý ngay từ khi chưa thu hoạch trái, trước khi thu hoạch phải luôn đảm bảo đủ nước và phân bón cho cây, không nên bón quá nhiều phân đạm, tăng cường thêm phân lân, kali, ngừng tưới nước trước khi thu hoạch khoảng 1 tuần. Để hạn chế một số nấm bệnh tiếp tục tấn công trái sau thu hái, nên dùng thuốc trừ bệnh Benlate pha với nồng độ 0,1%, nhúng cả chùm trái vào rồi vớt ra, hong nơi thoáng mát cho khô, sau đó để vào sọt, thùng giấy…