Kết quả chọn tạo giống cà chua, dưa leo, đậu bắp, cà tím

Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> KẾT QUẢ CHỌN TẠO GIỐNG CÀ CHUA, DƯA LEO, ĐẬU BẮP, CÀ TÍM<br /> Trần Kim Cương1, Lê Trường Sinh1, Nguyễn Ngọc Vũ1,<br /> Huỳnh Thị Phương Liên1, Dương Kim Thoa2,<br /> Phạm Mỹ Linh2, Đào Xuân Thảng3 và Nguyễn Minh Châu1<br /> 1<br /> Viện Cây ăn quả miền Nam<br /> 2<br /> Viện Nghiên cứu Rau Quả<br /> 3<br /> Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm<br /> SUMMARY<br /> Results on breeding of tomato, cucumber, okra and eggplant<br /> The breeding research on tomato, cucumber, okra and eggplant was carried out from 1/2009 to<br /> 6/2012 to provide new varieties for vegetable production. The available source materials were<br /> supplemented by collecting and isolating new pure lines. This source materials were selected by using top<br /> cross method to test the general combining ability, combine with phenotype observation and evaluation.<br /> The best lines were selected and the hybridization were made by using dialelle methods. The select<br /> prospect combinnation has been done in basic trials and production trials. At the end of the research, a<br /> number of new F1 hybrid varieties have been created, including: 1 large fruit tomato variety, high yield (40<br /> - 58 t/ha in northern conditions), quality fruit suitable for processing and fresh; 1 cherry tomato variety<br /> with high yield (55 t/ha in Lam Dong province), fruit meet export standards; 2 fresh cucumber varieties,<br /> one for production in the South and one for the North; 1 okra variety with beautiful fruit and high yield (22<br /> t/ha); 1 eggplant variety with strong growth, large fruit (250g), high yield (55 t/ha); and some of other<br /> promising hybrid combinations. Among them, 1 cucumber variety (LĐ7) and 1 okra variety (LĐ8) have<br /> been approved for commercial production in Southern provinces by MARD since 7/2012.<br /> Keywords: Breeding, hybrid varieties, tomato, cucumber, okra, eggplant.<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ *<br /> - Với mục tiêu: Tạo giống lai F1 trên 4 loại<br /> rau cà chua, dưa leo, đậu bắp, cà tím với các chỉ<br /> số sau:<br /> Cà chua: Năng suất 40 - 50 tấn/ha, khối<br /> lượng trung bình quả 70 - 100g đối với cà chua<br /> quả lớn và 9 - 10g đối với cà chua cherry, màu đỏ<br /> đẹp, thịt quả dày, độ Brix cao, có khả năng trồng<br /> rải vụ.<br /> <br /> Cà tím: Năng suất 30 - 40 tấn/ha, phẩm chất<br /> quả phù hợp yêu cầu thị trường, chống chịu bệnh<br /> do virus và bệnh héo xanh do vi khuẩn (Ralstonia<br /> solanacearum).<br /> Nhóm tác giả Viện Cây ăn quả miền Nam,<br /> Viện Nghiên cứu Rau Quả, Viện Cây lương thực,<br /> Cây thực phẩm đã phối hợp thực hiện đề tài nói<br /> trên nhằm mục tiêu đề ra.<br /> II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Dưa leo: Năng suất 35 - 40 tấn/ha, khối<br /> lượng quả thuộc nhóm trung bình, phẩm chất quả<br /> quả phù hợp thị trường ăn tươi, chống được bệnh<br /> phấn trắng (Eryshiphe cichoracearum)), chịu<br /> được bệnh sương mai (Pseudoperonospora<br /> cubensis).<br /> <br /> 2.1. Vật liệu<br /> <br /> Đậu bắp: Năng suất 8 - 10 tấn/ha với 9 - 10<br /> quả/cây, quả thuôn đẹp, màu quả xanh, ít bị gai,<br /> chống được bệnh gỉ sắt (Ugomyces sp.) và bệnh<br /> thán thư (Colletotrichum sp.).<br /> <br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> Người phản biện: GS.TS. Trần Khắc Thi.<br /> <br /> Gồm các dòng thuần được thu thập, phân lập<br /> và lưu trữ tại các Viện cùng các giống thương<br /> phẩm trên thị trường sử dụng làm giống đối<br /> chứng.<br /> <br /> - Các dòng thuần được chọn lọc qua đánh giá<br /> kiểu hình hoặc lai thử (Topcross) để chọn những<br /> dòng có khả năng kết hợp chung cao. Các vật thử<br /> (tester) sử dụng gồm: 2 giống cà chua PT18 và<br /> 119; 2 giống dưa leo Phụng Tường và Yên Mỹ;<br /> giống đậu bắp Chợ Gạo và giống cà tím Mê Linh<br /> quả dài.<br /> 499<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> - Lai luân giao (diallel) các dòng thuần được<br /> chọn để tạo ra các tổ hợp lai phục vụ cho thí<br /> nghiệm đánh giá khả năng kết hợp riêng.<br /> - Đánh giá khả năng kết hợp riêng xác định tổ<br /> hợp lai có triển vọng phù hợp với mục tiêu đề ra.<br /> - Khảo nghiệm cơ bản các tổ hợp lai ưu tú tại<br /> các địa điểm nghiên cứu, bố trí thí nghiệm 3 lần<br /> lặp lại, diện tích ô thí nghiệm trung bình 10 m2,<br /> với khoảng 20 cây/ô.<br /> - Khảo nghiệm sản xuất tổ hợp lai triển vọng<br /> tại các vùng sản xuất chuyên canh, quy mô trung<br /> bình 0,1 ha/điểm.<br /> Phương pháp bố trí và cách đánh giá: Thực<br /> hiện theo quy trình theo dõi thí nghiệm của Trung<br /> tâm Nghiên cứu Rau Thế giới (AVRDC), Quy<br /> phạm khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử<br /> dụng (VCU) đối với giống cà chua [2] và giống dưa<br /> leo [3], đánh giá mức độ nhiễm bệnh trên lá theo<br /> phân cấp bệnh [1].<br /> Cấp 1: < 1% diện tích lá bị hại.<br /> Cấp 3: 1 đến 5% diện tích lá bị hại.<br /> Cấp 5: > 5 đến 25% diện tích lá bị hại.<br /> Cấp 7: > 25 đến 50% diện tích lá bị hại.<br /> Cấp 9: > 50% diện tích lá bị hại.<br /> Xử lý số liệu: Các số liệu định lượng khảo<br /> sát được tính trung bình bằng phầm mềm Excel,<br /> đánh giá khả năng kết hợp theo phương pháp<br /> của Ngô Hữu Tình và Nguyễn Đình Hiền [4],<br /> Trần Đình Long và cộng sự [5], thống kê theo<br /> chương trình MSTATC, sử dụng các phép thử F,<br /> LSD và Duncan.<br /> <br /> III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> 3.1. Nghiên cứu chọn tạo giống cà chua<br /> 3.1.1. Kết quả nghiên cứu chọn tạo giống cà<br /> chua tại Viện Cây ăn quả miền Nam<br /> Bộ sưu tập 67 mẫu giống cà chua được trồng<br /> khảo sát bao gồm 62 mẫu quả lớn, 5 mẫu cherry<br /> được lưu giữ tại Viện. Nhóm cà chua quả lớn<br /> được phân nhóm theo từng chỉ tiêu khảo sát và<br /> chọn được 15 mẫu làm bố mẹ lai tạo, thu được 38<br /> tổ hợp lai, khảo sát qua 2 vụ đã chọn được tổ hợp<br /> 41N nổi trội với các đặc điểm: cây cao, sinh<br /> trưởng khỏe, tỉ lệ nhiễm bệnh do virus mức trung<br /> bình, thịt quả dày, nhiều quả và năng suất cao. Tổ<br /> hợp này đang tiếp tục được khảo nghiệm ở các<br /> điều kiện khác nhau để có thể phát triển thành<br /> giống phục vụ sản xuất.<br /> Kết quả lai giữa 5 dòng cà chua cherry đã tạo<br /> ra 20 tổ hợp. Các tổ hợp này được trồng khảo sát<br /> đánh giá trong điều kiện nhà lưới che mưa tại Viện<br /> Cây ăn quả miền Nam và chọn được 8 tổ hợp tiếp<br /> tục khảo nghiệm cơ bản tại Viện và tại vùng trồng<br /> cà chua thương phẩm Lâm Đồng. Kết quả qua 3<br /> đợt khảo sát, tổ hợp lai B1xB5 đều cho sự ổn định<br /> về sức sinh trưởng khỏe mạnh, dạng hình sinh<br /> trưởng vô hạn, cây cao trung bình (130cm), tiềm<br /> năng năng suất cao, khối lượng quả từ 9 - 11 g, độ<br /> brix khá (5,9 - 6,5%), vị chua ngọt, quả dạng hình<br /> trụ là dạng đang được thị trường ưa chuộng<br /> (bảng 1). Đây là tổ hợp có triển vọng nhất được<br /> chọn để tiếp tục thực hiện việc khảo nghiệm sản<br /> xuất với tên gọi cà chua cherry lai Long Định.<br /> <br /> Bảng 1. Một số đặc điểm nông học các tổ hợp lai cà chua cherry vụ Thu Đông 2011<br /> TT<br /> <br /> Tên tổ hợp<br /> <br /> 1<br /> <br /> B1  B2<br /> <br /> Khối lượng<br /> quả (g)<br /> 11,1<br /> <br /> a<br /> <br /> a<br /> <br /> 5,9<br /> <br /> bcd<br /> <br /> TB<br /> <br /> 176,3<br /> <br /> 63,56<br /> <br /> 3,0<br /> <br /> abc<br /> <br /> 6,5<br /> <br /> abc<br /> <br /> Cứng<br /> <br /> Lê<br /> Trụ<br /> <br /> Năng suất<br /> thực tế<br /> (tấn/ha)<br /> 53,63<br /> <br /> 211,0<br /> <br /> 65,05<br /> <br /> 56,45<br /> <br /> Dày thịt<br /> quả (mm)<br /> 3,6<br /> <br /> Brix (%)<br /> <br /> Độ cứng<br /> quả<br /> <br /> Dạng<br /> quả<br /> <br /> Số<br /> quả/cây<br /> <br /> Năng suất<br /> lý thuyết<br /> (tấn/ha)<br /> <br /> 2<br /> <br /> B1  B5<br /> <br /> 9,1<br /> <br /> c<br /> <br /> 3<br /> <br /> B2  B3<br /> <br /> 8,6<br /> <br /> cd<br /> <br /> 3,4<br /> <br /> ab<br /> <br /> 5,9<br /> <br /> bcd<br /> <br /> Mềm<br /> <br /> Lê<br /> <br /> 191,3<br /> <br /> 58,54<br /> <br /> 49,32<br /> <br /> 4<br /> <br /> B3  B2<br /> <br /> 8,7<br /> <br /> cd<br /> <br /> 3,4<br /> <br /> ab<br /> <br /> 6,8<br /> <br /> ab<br /> <br /> Lê<br /> <br /> 165,7<br /> <br /> 48,61<br /> <br /> 41,84<br /> <br /> 5<br /> <br /> B4  B5<br /> <br /> 9,2<br /> <br /> bc<br /> <br /> 2,6<br /> <br /> c<br /> <br /> 5,3<br /> <br /> d<br /> <br /> Cứng<br /> Mềm<br /> <br /> 8,9<br /> <br /> c<br /> <br /> 2,7<br /> <br /> bc<br /> <br /> 7,2<br /> <br /> a<br /> <br /> b<br /> <br /> 3,6<br /> a<br /> 3,6<br /> ab<br /> 3,4<br /> 12,22<br /> *<br /> <br /> 6<br /> <br /> B5  B3<br /> <br /> B5  B4<br /> 8<br /> Red Baby<br /> 9<br /> TN84<br /> CV (%)<br /> Mức ý nghĩa<br /> 7<br /> <br /> 9,7<br /> c<br /> 8,8<br /> d<br /> 8,1<br /> 5,6<br /> *<br /> <br /> a<br /> <br /> cd<br /> <br /> 5,6<br /> a<br /> 7,0<br /> a d<br /> 6,3 12,1<br /> *<br /> <br /> TB<br /> Mềm<br /> Cứng<br /> Cứng<br /> <br /> Trụ<br /> <br /> 160,7<br /> <br /> 49,43<br /> <br /> 42,60<br /> <br /> Trụ<br /> <br /> 215,7<br /> <br /> 64,18<br /> <br /> 52,54<br /> <br /> Tròn<br /> Trụ<br /> Trụ<br /> <br /> 184,0<br /> 212,7<br /> 192,3<br /> 5,73<br /> ns<br /> <br /> 59,80<br /> 60,94<br /> 50,26<br /> 5,36<br /> ns<br /> <br /> 49,52<br /> 45,20<br /> 13,46<br /> <br /> 50,36<br /> <br /> Ghi chú: Trong cùng một cột các trị số có cùng mẫu tự không khác biệt nhau qua phép thử Duncan.<br /> <br /> Tại điểm khảo nghiệm sản xuất ở xã N’ thool<br /> Hạ, Đức Trọng, Lâm Đồng cho thấy so với đối<br /> 500<br /> <br /> chứng, giống Long Định phát triển tốt hơn, thân<br /> to, cây cao hơn, ít bị bệnh trên lá hơn, cho quả to<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> nông dân vùng trồng khảo nghiệm đánh giá cao<br /> và đề nghị mở rộng diện tích sản xuất thử.<br /> <br /> được thương lái đánh giá là đạt tiêu chuẩn xuất<br /> khẩu (> 9 g/quả), và năng suất đạt được cao hơn<br /> nhiều so với đối chứng (bảng 2). Giống được<br /> <br /> Bảng 2. Năng suất giống cà chua cherry Long Định khảo nghiệm sản xuất tại Lâm Đồng<br /> vụ Xuân Hè 2012<br /> Giống<br /> <br /> Số quả/cây<br /> <br /> Khối lượng quả (g)<br /> <br /> Năng suất cá thể (g)<br /> <br /> Năng suất tổng số<br /> (tấn/ha)<br /> <br /> Long Định<br /> <br /> 224<br /> <br /> 11,4<br /> <br /> 1.840<br /> <br /> 56,4<br /> <br /> TN84<br /> <br /> 187<br /> <br /> 6,5<br /> <br /> 1.130<br /> <br /> 36,6<br /> <br /> Kết quả đánh giá thực nghiệm trong 3 vụ trồng,<br /> Xuân Hè 2009, Thu Đông 2009 và Thu Đông 2010<br /> (bảng 3) cho thấy tổ hợp lai D33/D34 đều sinh<br /> trưởng phát triển tốt, có dạng hình sinh trưởng bán<br /> hữu hạn, ra quả và chín tập trung, thời gian sinh<br /> trưởng trung bình, khả năng chống chịu với một số<br /> bệnh hại khá, cho năng suất cao 59,8 - 65,1 tấn/ha ở<br /> vụ Thu Đông và 55,5 tấn/ha vụ Xuân Hè sớm, hình<br /> dạng, màu sắc quả đỏ đẹp, độ pH thấp (4,0), hàm<br /> lượng chất khô hòa tan cao (5,2 - 5,4), độ nhớt và<br /> một số chỉ tiêu như hàm lượng đường, vitamin C,<br /> chất khô cao. Tổ hợp này được chọn thử nghiệm<br /> sản xuất thử ở các địa phương với tên HPT10.<br /> <br /> 3.1.2. Kết quả nghiên cứu chọn tạo giống cà<br /> chua tại Viện Nghiên cứu Rau Quả<br /> Nguồn vật liệu khởi đầu sau khi đánh giá đã<br /> chọn lọc được 35 dòng/giống mang các đặc điểm<br /> phù hợp với yêu cầu của một giống cà chua chế<br /> biến. Các dòng/giống này được sử dụng trong<br /> nghiên cứu đánh giá khả năng kết hợp để phục vụ<br /> công tác chọn tạo giống cà chua ưu thế lai.<br /> Từ kết quả nghiên cứu các tổ hợp lai từ hệ<br /> thống lai diallel ở các thời vụ trồng khác nhau<br /> chúng tôi tiến hành lựa chọn các tổ hợp lai triển<br /> vọng theo các chỉ tiêu về năng suất, chất lượng quả.<br /> <br /> Bảng 3. Một số đặc điểm của các tổ hợp lai cà chua triển vọng ở vụ Thu Đông 2010<br /> TT<br /> <br /> Tên tổ hợp<br /> <br /> Tỉ lệ đậu<br /> quả (%)<br /> <br /> Số quả/cây<br /> <br /> Khối lượng quả<br /> (g)<br /> <br /> Năng suất cá thể<br /> (g)<br /> <br /> Năng suất<br /> thực thu<br /> (tấn/ha)<br /> <br /> Brix (%)<br /> <br /> 1<br /> <br /> D33/D19<br /> <br /> 59,3<br /> <br /> 21,9<br /> <br /> 80,3<br /> <br /> 1.998<br /> <br /> 54,1<br /> <br /> 5,2<br /> <br /> 2<br /> <br /> D33/D34<br /> <br /> 55,2<br /> <br /> 26,3<br /> <br /> 78,8<br /> <br /> 2.194<br /> <br /> 59,8<br /> <br /> 5,4<br /> <br /> 3<br /> <br /> D33/D13<br /> <br /> 56,3<br /> <br /> 23,4<br /> <br /> 71,8<br /> <br /> 2.078<br /> <br /> 54,7<br /> <br /> 5,3<br /> <br /> 4<br /> <br /> D34/D6<br /> <br /> 58,4<br /> <br /> 23,6<br /> <br /> 70,3<br /> <br /> 1.964<br /> <br /> 52,1<br /> <br /> 5,2<br /> <br /> 5<br /> <br /> D20/D19<br /> <br /> 53,7<br /> <br /> 17,7<br /> <br /> 81,1<br /> <br /> 1.664<br /> <br /> 45,0<br /> <br /> 4,9<br /> <br /> 6<br /> <br /> D13/D34<br /> <br /> 54,7<br /> <br /> 21,2<br /> <br /> 74,0<br /> <br /> 1.757<br /> <br /> 46,9<br /> <br /> 4,9<br /> <br /> 7<br /> <br /> TN005<br /> <br /> 60,1<br /> <br /> 28,5<br /> <br /> 64,6<br /> <br /> 1.927<br /> <br /> 52,1<br /> <br /> 5,1<br /> <br /> 8<br /> <br /> HS902<br /> <br /> 52,7<br /> <br /> 22,3<br /> <br /> 74,3<br /> <br /> 1.766<br /> <br /> 48,6<br /> <br /> 5,1<br /> <br /> còn có giá trị trong tiêu dùng quả tươi (bảng 4).<br /> Giống này đã được chấp nhận tại các vùng sản<br /> xuất cà chua có truyền thống như Hải Phòng,<br /> Bắc Ninh.<br /> <br /> Kết quả khảo nghiệm sản xuất thử giống<br /> có triển vọng HPT10 cho thấy HPT10 có thể<br /> trồng rải vụ và cho năng suất cao, sản phẩm<br /> không những thích hợp cho chế biến cô đặc mà<br /> <br /> Bảng 4. Năng suất (tấn/ha) của giống cà chua HPT10 tại các điểm trồng và tháng trồng khác nhau<br /> Giống<br /> <br /> HTX Đoàn Xá - Kiến Thụy Hải Phòng<br /> <br /> HTX Cấp Tiến Tiên Lãng - Hải Phòng<br /> <br /> HTX Tân Chi - Tiên Du Bắc Ninh<br /> <br /> Phường Vạn An Bắc Ninh<br /> <br /> 10/2009<br /> <br /> 9/2010<br /> <br /> 11/2010<br /> <br /> 8/2009<br /> <br /> 9/2010<br /> <br /> 12/2009<br /> <br /> HPT10<br /> <br /> 58,78<br /> <br /> 53,57<br /> <br /> 43,55<br /> <br /> 44,23<br /> <br /> 58,32<br /> <br /> 40,53<br /> <br /> HS902<br /> <br /> 52,83<br /> <br /> 51,25<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> Savior<br /> <br /> 65,54<br /> <br /> 63,83<br /> <br /> 61,95<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> 54,68<br /> <br /> TN005<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> 43,25<br /> <br /> 50,64<br /> <br /> 37,87<br /> <br /> 501<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> ổn định qua 2 vụ được chọn khảo nghiệm các vụ<br /> tiếp theo.<br /> <br /> 3.2. Nghiên cứu chọn tạo giống dưa leo<br /> 3.2.1. Kết quả nghiên cứu chọn tạo giống dưa<br /> leo tại Viện Cây ăn quả miền Nam<br /> <br /> Qua khảo sát 2 vụ mưa và nắng, các tổ hợp<br /> lai đều phát triển tốt, không có hiện tượng héo rũ,<br /> không xuất hiện triệu chứng bệnh phấn trắng,<br /> bệnh do virus. Riêng bệnh đốm phấn xuất hiện ở<br /> cả 2 vụ trên tất cả các tổ hợp lai và đối chứng với<br /> mức độ nhẹ đến trung bình. Riêng tổ hợp TH31<br /> tạo ra từ cặp lai (dòng 12  dòng 77) có biểu hiện<br /> nổi trội hơn về năng suất và chất lượng quả, phân<br /> nhánh trung bình, hoa cái tập trung trên thân<br /> chính, cho thu hoạch quả sớm sau trồng, quả có<br /> vỏ màu xanh đậm, gai quả trắng, quả lớn trung<br /> bình, thon dài, thịt quả giòn thơm thích hợp cho<br /> ăn tươi và chế biến (bảng 5 và 6).<br /> <br /> Tập đoàn gồm 90 mẫu giống dưa leo lưu trữ<br /> tại Viện được trồng khảo sát vào vụ xuân 2009.<br /> Kết quả đánh giá dựa trên kiểu hình kết hợp với<br /> kết quả đánh giá khả năng kết hợp chung bằng<br /> phương pháp lai thử với giống địa phương Phụng<br /> Tường đã chọn được 11 dòng bố mẹ, lai luân<br /> giao thu được 110 tổ hợp lai. Tất cả các tổ hợp lai<br /> này được trồng đánh giá vụ 1, chọn được 25 tổ<br /> hợp trồng đánh giá tiếp vụ 2 và 5 tổ hợp gồm<br /> TH4, TH23, TH31, TH41 và TH45 có dạng quả<br /> đẹp với năng suất, trọng lượng quả và số quả/cây<br /> <br /> Bảng 5. Một số đặc điểm quả và mức độ nhiễm bệnh đốm phấn của các tổ hợp lai dưa leo khảo sát<br /> vụ Hè và vụ Thu Đông 2010<br /> TT<br /> <br /> Tên tổ hợp<br /> <br /> 1<br /> <br /> TH4<br /> <br /> Chiều dài<br /> quả (cm)<br /> 15,1<br /> <br /> ef<br /> <br /> Đường kính<br /> quả (cm)<br /> <br /> Số nhánh/<br /> thân chính<br /> <br /> Độ dày cùi<br /> (cm)<br /> <br /> 3,7<br /> <br /> 0,92<br /> <br /> b<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> c<br /> <br /> Dài thân<br /> (cm)<br /> <br /> Cấp bệnh đốm phấn<br /> Hè<br /> <br /> Thu đông<br /> <br /> 241,0<br /> <br /> a<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> TH23<br /> <br /> 16,8<br /> <br /> b<br /> <br /> 3,8<br /> <br /> 1,06<br /> <br /> a<br /> <br /> 3,1<br /> <br /> b<br /> <br /> 196,3<br /> <br /> b<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3<br /> <br /> TH31<br /> <br /> 16,0<br /> <br /> bc<br /> <br /> 3,8<br /> <br /> 0,91<br /> <br /> b<br /> <br /> 2,3<br /> <br /> bc<br /> <br /> 216,7<br /> <br /> ab<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 4<br /> <br /> TH41<br /> <br /> 17,2<br /> <br /> a<br /> <br /> 3,7<br /> <br /> 0,94<br /> <br /> ab<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> bc<br /> <br /> 198,8<br /> <br /> b<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3,6<br /> <br /> 0,96<br /> <br /> ab<br /> <br /> 2,6<br /> <br /> bc<br /> <br /> 209,8<br /> <br /> b<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3,8<br /> <br /> 0,96<br /> <br /> ab<br /> <br /> -<br /> <br /> 3<br /> <br /> -<br /> <br /> 5<br /> <br /> TH45<br /> <br /> 15,7<br /> <br /> de<br /> <br /> 6<br /> <br /> 124<br /> <br /> 16,3<br /> <br /> cd<br /> f<br /> <br /> 3,8<br /> <br /> 0,92<br /> <br /> b<br /> <br /> ef<br /> <br /> 3,8<br /> <br /> 0,96<br /> <br /> ab<br /> <br /> 7<br /> <br /> 226<br /> <br /> 14,2<br /> <br /> 8<br /> <br /> 001<br /> <br /> 14,7<br /> <br /> 9<br /> <br /> Caesar 17<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> CV (%)<br /> <br /> 2,61<br /> <br /> Mức ý nghĩa<br /> <br /> *<br /> <br /> -<br /> <br /> 3<br /> <br /> -<br /> <br /> 4,0<br /> <br /> a<br /> <br /> 199,5<br /> <br /> b<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> -<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> c<br /> <br /> 217,3<br /> <br /> ab<br /> <br /> -<br /> <br /> 5<br /> <br /> 4,13<br /> <br /> 8,80<br /> <br /> 14,33<br /> <br /> 6,41<br /> <br /> ns<br /> <br /> *<br /> <br /> **<br /> <br /> **<br /> <br /> Ghi chú: Trong cùng một cột các trị số có cùng mẫu tự không khác biệt nhau qua phép thử Duncan.<br /> <br /> Bảng 6. Năng suất và thành phần năng suất của các tổ hợp lai dưa leo khảo sát<br /> vụ Hè và vụ Thu Đông 2010<br /> TT<br /> <br /> Tên tổ hợp<br /> <br /> Khối lượng quả (g)<br /> <br /> TĐ<br /> <br /> Hè<br /> <br /> 126,2<br /> <br /> bc<br /> <br /> 134,3<br /> <br /> 3,6<br /> <br /> b<br /> <br /> 2,8<br /> <br /> 406,0<br /> <br /> ab<br /> <br /> 352,1<br /> <br /> 16,21<br /> <br /> 2<br /> <br /> TH23<br /> <br /> 119,3<br /> <br /> c<br /> <br /> 129,8<br /> <br /> 3,2<br /> <br /> b<br /> <br /> 2,9<br /> <br /> 394,6<br /> <br /> ab<br /> <br /> 373,8<br /> <br /> 119,1<br /> <br /> c<br /> <br /> 4,3<br /> <br /> a<br /> <br /> 506,5<br /> <br /> a<br /> <br /> 122,8<br /> <br /> Hè<br /> <br /> 3,5<br /> <br /> TĐ<br /> <br /> Năng suất/ha (tấn)<br /> <br /> TH4<br /> TH31<br /> <br /> TĐ<br /> <br /> Năng suất/cây (g)<br /> <br /> 1<br /> 3<br /> <br /> Hè<br /> <br /> Số quả/cây<br /> <br /> 454,5<br /> <br /> Hè<br /> <br /> TĐ<br /> ab<br /> <br /> 9,59<br /> <br /> 13,56<br /> <br /> b<br /> <br /> 10,92<br /> <br /> 19,85<br /> <br /> ab<br /> <br /> 12,57<br /> 13,23<br /> <br /> 4<br /> <br /> TH41<br /> <br /> 141,4<br /> <br /> a<br /> <br /> 113,0<br /> <br /> 3,2<br /> <br /> b<br /> <br /> 3,3<br /> <br /> 439,5<br /> <br /> ab<br /> <br /> 451,0<br /> <br /> 21,50<br /> <br /> a<br /> <br /> 5<br /> <br /> TH45<br /> <br /> 124,2<br /> <br /> bc<br /> <br /> 108,0<br /> <br /> 3,7<br /> <br /> ab<br /> <br /> 3,2<br /> <br /> 448,0<br /> <br /> ab<br /> <br /> 389,5<br /> <br /> 15,22<br /> <br /> ab<br /> <br /> 11,58<br /> <br /> 6<br /> <br /> 124<br /> <br /> 134,8<br /> <br /> ab<br /> <br /> -<br /> <br /> 3,3<br /> <br /> b<br /> <br /> -<br /> <br /> 422,3<br /> <br /> ab<br /> <br /> -<br /> <br /> 16,54<br /> <br /> ab<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> 3,2<br /> <br /> b<br /> <br /> -<br /> <br /> 327,1<br /> <br /> b<br /> <br /> -<br /> <br /> 17,53<br /> <br /> ab<br /> <br /> -<br /> <br /> 112,0<br /> <br /> 3,2<br /> <br /> b<br /> <br /> 3,0<br /> <br /> 341,7<br /> <br /> b<br /> <br /> 378,0<br /> <br /> 14,22<br /> <br /> b<br /> <br /> 11,91<br /> <br /> 7<br /> <br /> 226<br /> <br /> 104,1<br /> <br /> d<br /> <br /> 8<br /> <br /> 001<br /> <br /> 106,0<br /> <br /> d<br /> <br /> 9<br /> <br /> -<br /> <br /> 125,8<br /> <br /> -<br /> <br /> 2,8<br /> <br /> -<br /> <br /> 325,0<br /> <br /> -<br /> <br /> 9,92<br /> <br /> CV (%)<br /> <br /> Caesar 17<br /> <br /> 5,50<br /> <br /> 4,39<br /> <br /> 9,8<br /> <br /> 17,09<br /> <br /> 16,5<br /> <br /> 17,46<br /> <br /> 19,1<br /> <br /> 21.2<br /> <br /> Mức ý nghĩa<br /> <br /> *<br /> <br /> ns<br /> <br /> *<br /> <br /> ns<br /> <br /> *<br /> <br /> ns<br /> <br /> *<br /> <br /> ns<br /> <br /> Ghi chú: Trong cùng một cột các trị số có cùng mẫu tự không khác biệt nhau qua phép thử Duncan.<br /> <br /> 502<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> Tổ hợp TH31 được chọn khảo nghiệm sản<br /> xuất với tên gọi dưa leo F1 tại các tỉnh miền Nam<br /> gồm Tiền Giang, Bà Rịa Vũng Tàu, Trà Vinh,<br /> tổng diện tích khảo nghiệm là 2,0 ha. Kết quả<br /> khảo nghiệm cho thấy giống dưa leo F1 LĐ7 có<br /> thể đạt năng suất 38 tấn/ha, cao hơn đối chứng ở<br /> tất cả các điểm, ít nhiễm các loại bệnh hại (đốm<br /> phấn, phấn trắng, héo rũ, bệnh do virus), được<br /> nông dân tại các vùng này chấp nhận.<br /> 3.2.2. Kết quả nghiên cứu chọn tạo giống dưa<br /> leo tại Viện Rau quả<br /> Từ nguồn vật liệu ban đầu gồm 15 dòng dưa<br /> leo ăn tươi được lai với vật thử (tester) là dòng<br /> <br /> dưa leo YM15 thu được 15 tổ hợp lai. Thí<br /> nghiệm đánh giá khả năng kết hợp chung được<br /> thực hiện thông qua 15 tổ hợp lai này. Kết quả<br /> chọn được 4 dòng dưa leo có khả năng kết hợp<br /> cao và lai luân giao theo sơ đồ Griffing 3 thu<br /> được 12 tổ hợp lai.<br /> Sau khi đánh giá ưu thế lai thực và ưu thế lai<br /> chuẩn của các tổ hợp lai kết quả thu được 5 tổ<br /> hợp lai có ưu thế lai cao về yếu tố cấu thành năng<br /> suất và năng suất, được xem là tổ hợp lai có triển<br /> vọng và tiếp tục so sánh cùng với đối chứng để<br /> xác định tổ hợp ưu tú nhất.<br /> <br /> Bảng 7. Đặc điểm sinh trưởng phát triển của một số tổ hợp lai dưa leo triển vọng trong vụ xuân 2011<br /> TT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> <br /> Thu quả đầu<br /> NSG)<br /> <br /> Tên tổ hợp<br /> AT2/ AT4<br /> AT2/ AT7<br /> AT4/ AT2<br /> AT4/ AT7<br /> AT7/ AT4<br /> CV5<br /> CUC71<br /> <br /> 44,5<br /> 32,8<br /> 36,0<br /> 35,3<br /> 36,7<br /> 37,3<br /> 39,1<br /> <br /> TGST<br /> (ngày)<br /> 85<br /> 85<br /> 85<br /> 85<br /> 85<br /> 85<br /> 85<br /> <br /> Mức độ phân<br /> cành<br /> <br /> Chiều cao cây<br /> (cm)<br /> <br /> Sương mai<br /> (cấp)<br /> <br /> Phấn trắng<br /> (cấp)<br /> <br /> Mạnh<br /> Trung bình<br /> Trung bình<br /> Mạnh<br /> Mạnh<br /> Trung bình<br /> Trung bình<br /> <br /> 243,1<br /> 189,2<br /> 249,1<br /> 258,8<br /> 238,3<br /> 234,4<br /> 324,5<br /> <br /> 7<br /> 5<br /> 5<br /> 3<br /> 3<br /> 5<br /> 5<br /> <br /> 5<br /> 3<br /> 5<br /> 3<br /> 3<br /> 3<br /> 7<br /> <br /> Ghi chú: NSG: Ngày sau gieo; TGST: Thời gian sinh trưởng.<br /> <br /> Các kết quả thu được cho thấy tổ hợp lai<br /> AT7/AT4 có ưu thế lai về sinh trưởng, phát triển<br /> và khả năng cho năng suất cũng như mức độ<br /> <br /> nhiễm bệnh hại trên đồng ruộng (bảng 7 và 8)<br /> nên được chọn và đặt tên là giống dưa leo lai<br /> CV15 để phát triển tiếp.<br /> <br /> Bảng 8. Đặc điểm quả, năng suất và thành phần năng suất của các tổ hợp lai dưa leo triển vọng<br /> trong vụ Xuân 2011<br /> TT<br /> <br /> Tên tổ hợp<br /> <br /> Dài quả Đường kính<br /> (cm)<br /> quả (cm)<br /> <br /> Dày thịt quả<br /> (cm)<br /> <br /> Màu sắc quả<br /> <br /> Số<br /> quả/ cây<br /> <br /> Khối lượng<br /> quả (g)<br /> <br /> Năng suất<br /> (tấn/ha)<br /> <br /> 1<br /> <br /> AT2/ AT4<br /> <br /> 15,3<br /> <br /> 4,1<br /> <br /> 1,1<br /> <br /> Xanh<br /> <br /> 14,2<br /> <br /> 150,2<br /> <br /> 57,2<br /> <br /> f<br /> <br /> 2<br /> <br /> AT2/ AT7<br /> <br /> 16,5<br /> <br /> 4,2<br /> <br /> 1,8<br /> <br /> Xanh<br /> <br /> 14,6<br /> <br /> 159,5<br /> <br /> 62,5<br /> <br /> d<br /> <br /> 3<br /> <br /> AT4/ AT2<br /> <br /> 17,2<br /> <br /> 4,0<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> Xanh<br /> <br /> 12,8<br /> <br /> 189,5<br /> <br /> 65,1<br /> <br /> c<br /> <br /> 4<br /> <br /> AT4/ AT7<br /> <br /> 22,8<br /> <br /> 3,8<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> Trắng xanh<br /> <br /> 13,5<br /> <br /> 203,6<br /> <br /> 73,8<br /> <br /> b<br /> <br /> 5<br /> <br /> AT7/ AT4<br /> <br /> 21,9<br /> <br /> 3,9<br /> <br /> 1,8<br /> <br /> Xanh sáng<br /> <br /> 15,4<br /> <br /> 197,2<br /> <br /> 81,5<br /> <br /> a<br /> <br /> 6<br /> <br /> CV5<br /> <br /> 22,0<br /> <br /> 4,2<br /> <br /> 2,3<br /> <br /> Xanh trắng<br /> <br /> 12,6<br /> <br /> 175,7<br /> <br /> 59,4<br /> <br /> e<br /> <br /> 7<br /> <br /> CUC71<br /> <br /> 20,9<br /> <br /> 4,3<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> Xanh<br /> <br /> 11,9<br /> <br /> 162,7<br /> <br /> 52,0<br /> <br /> g<br /> <br /> CV (%)<br /> <br /> 7,58<br /> <br /> Mức ý nghĩa<br /> <br /> **<br /> <br /> Ghi chú: Trong cùng một cột các trị số có cùng mẫu tự không khác biệt nhau qua phép thử Duncan.<br /> <br /> Trong vụ đông năm 2011, chúng tôi tiến<br /> hành khảo nghiệm giống CV15 tại Kim Động<br /> tỉnh Hưng Yên. Kết quả cho thấy giống này cho<br /> <br /> năng suất cao hơn so với giống CV5 và giống<br /> CUC71, dạng quả và chất lượng quả phù hợp cho<br /> ăn tươi.<br /> <br /> Bảng 9. Kết quả khảo nghiệm sản xuất của giống dưa leo CV15 vụ Đông năm 2011 tại Hưng Yên<br /> Chỉ tiêu<br /> Năng suất thực thu (tấn/ha)<br /> <br /> CV15<br /> 42,0 - 45,0<br /> <br /> Giống<br /> CV5<br /> 30,0 - 35,0<br /> <br /> CUC71<br /> 30,0 - 40,0<br /> <br /> 503<br /> <br />