Kết quả điều trị sỏi niệu quản thấp bằng kĩ thuật nội soi tán sỏi ngược dòng sử dụng xung hơi (lithoclast) từ 01/2010 đến 06/2012 tại Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ SỎI NIỆU QUẢN THẤP BẰNG KĨ THUẬT NỘI SOI<br /> TÁN SỎI NGƯỢC DÒNG SỬ DỤNG XUNG HƠI (LITHOCLAST)<br /> TỪ 01/2010 ĐẾN 06/2012 TẠI BỆNH VIỆN VIỆT TIÊP HẢI PHÒNG<br /> Lê Quang Hùng*, Nguyễn Công Bình*, Bùi Văn Chiến*, Nguyễn Mạnh Thắng*,<br /> Bùi Vân Tùng*, Phạm Thanh Hải*, Đỗ Minh Tùng*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề và mục đích: Đánh giá kết quả tán sỏi niệu quản đoạn thấp bằng nội soi ngược dòng tán sỏi<br /> sử dụng xung hơi.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu hồi cứu 98 bệnh nhân được tán sỏi niệu quản bằng<br /> xung hơi từ 01/2010 đến 06/2012.<br /> Kết quả: Thời gian nằm viện trung bình là 3± 5,1 ngày, các tai biến, biến chứng như sỏi chạy lên thận là<br /> 2,04 %, thủng niệu quản là 1,02%. 87,75% bệnh nhân được đặt Stent JJ. Tỉ lệ tán sỏi thành công là 93,88%,<br /> thất bại 6,12%.<br /> Kết luận: Nội soi ngược dòng tán sỏi bằng xung hơi là phương pháp hiệu quả, an toàn, rẻ tiền, có thể áp<br /> dụng rộng rãi tại các tuyến huyện, tỉnh.<br /> Từ khóa: Sỏi niệu quản, nội soi niệu quản ngược dòng.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EVALUATION THE RESULTS OF URETERAL CALCULI WERE TREATED BY LITHOCLAST<br /> Le Quang Hung, Nguyen Cong Binh, Bui Van Chien, Nguyen Manh Thang,<br /> Bui Van Tung, Pham Thanh Hai, Do Minh Tung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 3 - 2012: 527-531<br /> Introduction and Aims: To evaluate the results of calculi were treated by lithoclast.<br /> Patient and method: The retrospective study was performed on 98 patients who had ureteral calculi that<br /> were treated by pneumatic endoscopic lithotripsy from january 2010 to june 2012 at Viet Tiep Hospital.<br /> Results: Mean hospitalization time was 3± 5.1 days. The migration of stone into the kidney 2.04 %. Ureteral<br /> perforation 1.02%. JJ stents were places in 87.75%. The stones were completely removed in 92 patients (93.88%).<br /> The failure rate is 6.12 %.<br /> Conclusion: The pneumatic endoscopic lithotripsy is effective, safety and cheaply.<br /> Key words: Ureteral stone, URS.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Sỏi tiết niệu là bệnh lý khá phổ biến trong<br /> dân số. tỷ lệ mắc bệnh sỏi tiết niệu dao động từ 2<br /> - 20% dân số, thay đổi tuỳ theo từng vùng và<br /> hay tái phát. Sỏi niệu quản là bệnh lý thường<br /> gặp nhất ở hệ tiết nệu và người lớn tuổi, tuy<br /> nhiên có thể gặp ở trẻ em. Tỉ lệ mắc sỏi niệu<br /> quản chiếm 25-40 % trong tổng số bệnh sỏi<br /> Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng<br /> Tác giả liên lạc: ThS. Lê Quang Hùng<br /> <br /> niệu(12). Trong đó sỏi niệu quản 1/3 dưới chiếm<br /> 70- 75 % các bệnh sỏi niệu quản.<br /> Nội soi niệu quản được Hugh Hampton<br /> Young làm lần đầu tiên vào năm 1912(17). Đến<br /> năm 1977 nội soi niệu quản bằng ống soi cứng<br /> được Goodman thực hiện(2). 1989 đến 1993<br /> Huffman và Abdel-Razzak nghiên cứu và cải<br /> tiến đưa ra hệ thống máy soi với 1 hoặc 2 kênh<br /> làm việc được sử dụng cho đến nay(8).<br /> <br /> *<br /> <br /> Chuyên Đề Thận Niệu<br /> <br /> Email: lequanghung.vthp@gmail.com<br /> <br /> 527<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> <br /> Ngày nay với những thành tựu vượt bậc<br /> trong các lĩnh vực: chẩn đoán hình ảnh, công<br /> nghệ và trang thiết bị nội soi, dụng cụ phá sỏi...<br /> một loạt các phương pháp điều trị sỏi thận<br /> không sang chấn (non-invasive) hoặc ít sang<br /> chấn (mini-invasive) đã ra đời và ngày càng<br /> hoàn thiện làm Xu hướng điều trị can thiệp sỏi<br /> niệu quản có sự thay đổi đáng kể.<br /> Từ những năm 80 chủ yếu là mổ mở thì<br /> ngày nay điều trị sỏi niệu quản chủ yếu bằng các<br /> phương pháp ít sang chấn bao gồm: Tán sỏi<br /> ngoài cơ thể (ESWL), lấy sỏi bằng phẫu thuật nội<br /> soi trong hoặc sau phúc mạc (transperitoneally<br /> or<br /> retroperitoneally<br /> laparoscopic<br /> pyelolithotomy), tán sỏi qua nội soi niệu quản<br /> ngược<br /> dòng<br /> (Retrograde<br /> transureteral<br /> nephrolithotripsy –URS), từ đó mổ lấy sỏi chiếm<br /> một vị trí nhỏ và ít được chỉ định trong can thiệp<br /> sỏi niệu quản.<br /> Cuối năm 2008 Bệnh viện Việt Tiệp Hải<br /> Phòng có đủ điều kiện triển khai kỹ thuật nội soi<br /> tán sỏi niệu quản ngược dòng bằng xung hơi,<br /> cho đến nay chúng tôi cũng đã đạt được những<br /> kết quả đáng kể. Để góp phần phục vụ người<br /> bệnh tốt hơn và có chỉ định chính xác mang lại<br /> hiệu quả cao trong điều trị, chúng tôi tiến hành<br /> đề tài: “Nghiên cứu kết quả điều trị giai đoạn<br /> sớm bệnh sỏi niệu quản đoạn thấp bằng kĩ thuật<br /> nội soi tán sỏi ngược dòng sử dụng xung hơi tại<br /> bệnh viện Việt Tiệp – Hải Phòng từ 01/2010 đến<br /> 6/2012” nhằm mục đích:<br /> Đánh giá kết quả điều trị bệnh sỏi niệu quản đoạn<br /> thấp bằng kỹ thuật nội soi tán sỏi ngược dòng sử<br /> dụng xung hơi.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Phương pháp nghiên cứu hồi cứu.<br /> -Tiêu chuẩn lựa chọn: tất cả những bệnh<br /> nhân có sỏi niệu quản được chỉ định tán sỏi<br /> ngược dòng, chức năng thận bên tán còn tốt,<br /> kích thước sỏi < 15 mm.<br /> -Tiêu chuẩn loại trừ: tất cả những bệnh nhân<br /> có biểu hiện nhiễm trùng niệu chưa được điều<br /> trị ổn định, rối loạn đông máu, hẹp niệu đạo,<br /> viêm bàng quang, u bàng quang, và các bệnh nội<br /> khoa ảnh hưởng đến quá trình gây mê và phẫu<br /> thuật.<br /> Tất cả các bệnh nhân trong nghiên cứu được<br /> làm đầy đủ các xét nghiệm: công thức máu, chức<br /> năng đông máu, xét nghiệm sinh hóa máu chức<br /> năng gan thận, xét nghiệm nước tiểu ….<br /> Các xét nghiêm chẩn đoán hình ảnh: siêu âm<br /> hệ tiết niệu, XQ hệ tiết niệu không chuẩn bị và<br /> UIV, CT scanner đa dãy ổ bụng…<br /> <br /> Đánh giá kết quả<br /> -Tốt: Tán vỡ được sỏi và lấy hết mảnh sỏi<br /> vụn.<br /> -Trung bình: Tán vỡ sỏi nhưng còn ít mảnh<br /> sỏi vụn, không có tai biến nặng phải can thiệp<br /> bằng phẫu thuật.<br /> -Xấu: Không tán vỡ được sỏi phải chuyển<br /> mổ mở, tổn thương niệu quản phải mổ mở để<br /> xử trí, sỏi lên thận.<br /> Theo dõi, phát hiện các tai biến và biến<br /> chứng trong và sau tán sỏi: thủng niệu quản,<br /> đứt niệu quản, lồng niệu quản, chảy máu, tổn<br /> thương niêm mạc niệu quản, nhiễm khuẩn<br /> niệu, sỏi lên thận, không hết sỏi.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG -PHƯƠNGPHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Dụng cụ: Dùng máy nội soi niệu quản một<br /> kênh kích thước 9,5 Fr, Camera, nguồn sáng,<br /> dây dẫn (Guide wire), rọ cặp sỏi, kìm gắp sỏi,<br /> đầu tán gắn với bộ phận tạo xung hơi, Stent JJ.<br /> <br /> Đối tượng<br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> <br /> Gồm 98 trường hợp sỏi niệu quản 1/3 giữa<br /> và 1/3 dưới được chỉ định tán sỏi nội soi ngược<br /> dòng tại BV Việt Tiệp – HP từ 01/2010 đến<br /> 06/2012.<br /> <br /> Đặc điểm lâm sàng<br /> <br /> Phát hiện một số tai biến, biến chứng của kỹ<br /> thuật, cách phòng ngừa và xử trí tai biến.<br /> <br /> 528<br /> <br /> Bảng 1: Mức độ giãn thận trên siêu âm.<br /> Độ giãn Bình thường Độ 1 Độ 2<br /> Độ 3<br /> Tỉ lệ<br /> 24,73%<br /> 8,57 % 27,14 % 35,28%<br /> <br /> Độ 4<br /> 4,28%.<br /> <br /> Chuyên Đề Thận Niệu<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> Trên hình ảnh siêu âm mức độ ứ nước của<br /> thận chủ yếu là độ 2 (27,14%) và 3 (35,28%).<br /> Trong nghiên cứu chúng tôi thấy đa số bệnh<br /> nhân có tình trạng ứ nước tại thận do sỏi niệu<br /> quản gây nên (75,27%) tương đương với nghiên<br /> cứu của Châu Quý Thuận và Trần Ngọc Sinh<br /> 2005 mức độ ứ nước ở thận từ nhẹ đến nặng lần<br /> lượt là 2,32%; 30,23%; 37.23%; 16,25%; 13,97%(3).<br /> Bảng 2: Vị trí sỏi.<br /> Vị trí sỏi<br /> Sỏi 1/3 giữa<br /> Sỏi 1/3 dưới<br /> Tổng<br /> <br /> Số lượng<br /> 17<br /> 81<br /> 98<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> 17,34<br /> 82,66<br /> 100<br /> <br /> Mẫu nghiên cứu của chúng tôi có đa số sỏi<br /> niệu quản 1/3 dưới chiếm tỉ lệ 82,66% tương<br /> đương với nghiên cứu của Nguyễn Thành Đức<br /> và Đỗ Trung Nam về vị trí sỏi(2).<br /> <br /> Thời gian hậu phẫu<br /> Qua nghiên cứu chúng tôi thấy thời gian<br /> điều trị nhanh nhất là 1 ngày, lâu nhất là 10<br /> ngày. Trung bình là 3 ± 5,1 ngày. Thời gian nằm<br /> viện của chúng tôi tương đương với kết quả<br /> nghiên cứu của Châu Quý Thuận và Trần Ngọc<br /> sinh là 3,35(4).<br /> <br /> Tai biến và biến chứng<br /> Đặt nòng niệu quản sau tán sỏi (đặt stent JJ)<br /> để xử trí tổn thương niêm mạc niệu quản.<br /> Chúng tôi tiến hành đặt stent JJ sau tán sỏi<br /> cho 86 bệnh nhân chiếm tỉ lệ 87,75 % thấp hơn so<br /> với 92,5 % là số bệnh nhân đặt stent JJ sau tán sỏi<br /> trong nghiên cứu của Châu Quý Thuận và Trần<br /> Ngọc Sinh(5), tương đương với Nguyễn Thành<br /> Đức và Đỗ Trung Nam 85,7 %(17).<br /> Bảng 3: Biến chứng (n=98).<br /> Biến chứng<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> Nhiễm khuẩn niệu<br /> <br /> 16<br /> <br /> 16,33<br /> <br /> Không hết sỏi<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2,04<br /> <br /> Sỏi lên thận<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2,04<br /> <br /> Thủng niệu quản<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1,02<br /> <br /> Đứt niệu quản<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1,02<br /> <br /> Chảy máu<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2,04<br /> <br /> Tổn thương niêm mạc niệu quản<br /> <br /> 30<br /> <br /> 30,61<br /> <br /> Chuyên Đề Thận Niệu<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Biến chứng<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> Hẹp niệu quản sau tán<br /> <br /> 8<br /> <br /> 8,16<br /> <br /> Đứt JJ khi rút bỏ sau tán sỏi<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3,06<br /> <br /> Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy biến<br /> chứng tổn thương niêm mạc niệu quản chiếm tỉ<br /> lệ cao nhất (30,61 %) chủ yếu là ở mức độ nhẹ,<br /> nhiễm khuẩn niệu (16,33%), sỏi lên thận (5,1%),<br /> chảy máu (2,04%), các biến chứng tổn thương<br /> niệu quản nặng ít gặp (thủng niệu quản: 1,02 %,<br /> đứt niệu quản: 1,02%). Ngoài ra chúng tôi còn<br /> gặp tai biến đứt JJ (3 trường hợp chiếm 3,06%)<br /> khi tiến hành rút bỏ sau tán sỏi do chất lượng JJ<br /> không đảm bảo. Kết quả nghiên cứu của chúng<br /> tôi phù hợp với nghiên cứu của các tác giả khác.<br /> Đứt niệu quản 0.5 % Weinberg JJ, Ansong K,<br /> smith AD(17). Nguyên nhân thường do cố gắp<br /> mảnh sỏi quá lớn bằng rọ dormia (rọ lấy sỏi).<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi gặp 01 trường<br /> hợp chiếm tỉ lệ 1,02% trên bệnh nhân đã mổ lấy<br /> sỏi niệu quản, có niệu quản hẹp đoạn dài.<br /> Chúng tôi đã phải chuyển mổ mở để xử trí.<br /> Biến chứng thủng niệu quản có tỉ lệ thay đổi<br /> theo từng tác giả từ 2-17 % Trong nghiên cứu<br /> của chúng tôi có 1/98 trường hợp (1,02 %) thủng<br /> niệu quản phải mổ mở để xử trí.<br /> Lồng niệu quản sảy ra khi niệu quản có U<br /> hoặc polyp niệu quản tiên phát hoặc có hẹp<br /> niệu quản do can thiệp niệu quản từ trước.<br /> Chúng tôi không gặp trường hợp nào có tai<br /> biến lồng niệu quản.<br /> Chảy máu: do chấn thương niệu quản trong<br /> quá trình nội soi chiếm 0,5% theo Sosa RE,<br /> Bagley DH, Huffman JL(15). Chúng tôi gặp 2/98<br /> bệnh nhân (2,06 %) có biến chứng chảy máu chỉ<br /> ở mức độ nhẹ, hết đái máu sau 2 ngày.<br /> Nhiễm trùng niệu thứ phát sau sỏi chiếm 1,3<br /> % Sosa RE, Bagley DH, Huffman JL(15). Nghiên<br /> cứu của chúng tôi có 16/98 bệnh nhân (16,33 %)<br /> có biến chứng nhiễm khuẩn niệu (sốt kéo dài,cấy<br /> nước tiểu có vi khuẩn mọc) cao hơn nghiên cứu<br /> của các tác giả khác với sốt là 1,97% Dương Văn<br /> Trung, Nguyễn Văn Oai, Lê Ngọc Từ, Nguyễn<br /> <br /> 529<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bửu Triều(5); sốt 4,8% Vũ Lê Chuyên, Vũ Văn Ty,<br /> Nguyễn Minh Quang, Đỗ Anh Toàn (17).<br /> Tổn thương niêm mạc niệu quản gây chảy<br /> máu, hẹp niệu quản sau này là một biến chứng<br /> hay gặp, khắc phục bằng đặt stent JJ, Benamin<br /> JC, Donaldson PJ, Hill JT(1). Chúng tôi gặp 30/98<br /> bệnh nhân (30,61 %) bị tổn thương niêm mạc<br /> niệu quản niệu quản.<br /> Sỏi di chuyển có thể di chuyển lên đoạn niệu<br /> quản phía trên hoặc lên thận. Xử trí: chuyển mổ<br /> mở hoặc mổ nội soi sau phúc mạc.chúng tôi gặp<br /> 2 trường hợp sỏi di chuyển lên thận (2,04 %) còn<br /> cao so với nghiên cứu của Nguyễn Bửu Triều là<br /> 1,33 %(5). Do máy tán sỏi chỉ có một kênh làm<br /> việc nên việc cố định sỏi để tán nhất là trong<br /> những trường hợp niệu quản giãn sẽ gặp nhiều<br /> khó khăn.<br /> Sỏi có thể chui ra khỏi niệu quản khi thủng<br /> hoặc đứt niệu quản vào khoang sau phúc mạc<br /> với tỉ lệ 0,5 – 2,3 % trong tổng số các trường<br /> hợp được nội soi tán sỏi niệu quản(16). Chúng<br /> tôi không gặp trường hợp nào sỏi chui ra khỏi<br /> niệu quản.<br /> Hoại tử niệu quản do tổn thương mất niêm<br /> mạc lớn hoặc do chấn thương niệu quản nặng và<br /> trên diện rộng(9). Nghiên cứu của chúng tôi chưa<br /> gặp trường hợp nào hoại tử niệu quản.<br /> Hẹp niệu quản chiếm 0- 35% thay đổi tùy<br /> theo các nghiên cứu do nội soi ngược dòng lấy<br /> sỏi ra hoặc do đặt stents tì đè lên niệu quản gây<br /> thiếu máu cuc bộ và gây hẹp(10). Nghiên cứu của<br /> chúng tôi có 8/98 bệnh nhân sau tán có hẹp niệu<br /> quản (8,16 %)<br /> Bảng 4: Kết quả điều trị.<br /> Kết quả<br /> Số lương<br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> Tốt<br /> 42<br /> 42,86<br /> <br /> Khá<br /> 50<br /> 51,02<br /> <br /> Thất bại<br /> 6<br /> 6,12<br /> <br /> Kết quả điều trị của chúng tôi có 93,88% tổng<br /> số bệnh nhân được tán hết sỏi, tương đương so<br /> với 95,4% Nguyễn Thành Đức, Đỗ Trung Nam<br /> & cs (17).<br /> <br /> 530<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Qua 98 bệnh nhân được tán sỏi nội soi bằng<br /> xung hơi tại BV Việt Tiệp từ 01/2010 – 6/2012<br /> chúng tôi rút ra các kết luận sau:<br /> Với sỏi niệu quản 1/3 dưới thì nội soi ngược<br /> dòng tán sỏi bằng xung hơi là phương pháp tối<br /> ưu. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi thì tỉ lệ<br /> thành công là 93,88%, tỉ lệ thất bại là 6,12%.<br /> Các tai biến đã gặp với tỉ lệ thấp: sỏi lên thận<br /> 2,04%, thủng niệu quản 1,02 %, hẹp niệu quản<br /> sau tán sỏi 8,16 %, chảy máu 2,04%.<br /> Biến chứng tổn thương niêm mạc niệu quản<br /> có tỉ lệ cao (30,61%) nhưng chỉ cần xử trí bằng<br /> cách đặt stent JJ niệu quản và rút sớm trong<br /> vòng một tuần.<br /> Biến chứng đứt niệu quản 1,02%, thủng niệu<br /> quản 1,02%, không gặp lồng niệu quản và chảy<br /> máu nặng.<br /> Qua kết quả nghiên cứu chúng tôi nhận thấy<br /> nội soi tán sỏi ngược dòng bằng xung hơi điều<br /> trị sỏi niệu quản đoạn 1/3 dưới là phương pháp<br /> điều trị có hiệu quả cao, an toàn, ít tai biến, tiết<br /> kiệm kinh phí, vì vậy có thể triển khai rộng rãi<br /> hơn ở các bệnh viện tuyến tỉnh.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> Benamin JC, Donaldson PJ, Hill JT .Ureteric perforation after<br /> ureteroscopy.Conservative management Urology 29: 623-624,<br /> 1987.<br /> Châu Quý Thuận, Trần Ngọc Sinh (2005). Kết quả tán sỏi niệu<br /> quản bằng xung hơi qua nội soi tại bệnh viện 175, Y Hoc TP. Hồ<br /> Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản của Số 4, 2Kết quả tán sỏi niệu quản<br /> nội soi bằng máy tán xung hơi tại bệnh viện Chợ Rẫy.. Y Học TP.<br /> Hồ Chí Minh, Tập 9, phụ bản của số 1, tr: 83-86.<br /> Châu Quý Thuận, Trần Ngọc Sinh (2005). Kết quả tán sỏi niệu<br /> quản nội soi bằng máy tán xung hơi tại bệnh viện Chợ Rẫy. Y<br /> Học TP. Hồ Chí Minh, Tập 9, phụ bản của số 1, tr: 83-86.<br /> Châu Quý Thuận, Trần Ngọc Sinh. (2005). Kết quả tán sỏi niệu<br /> quản nội soi bằng máy tán xung hơi tại bệnh viện Chợ Rẫy. Y<br /> Học TP. Hồ Chí Minh, Tập 9, phụ bản của số 1, tr: 83-86 .<br /> Dương Văn Trung, Nguyễn Văn Oai, Lê Ngọc Từ, Nguyễn Bửu<br /> Triều. Một vài nhận xét qua 1014 bệnh nhân tán sỏi nội soi tại<br /> bệnh viện Bưu Điện. Y Học thực hành số 2 /2003, 26-28)<br /> Dương Văn Trung, Lê Ngọc Từ, Nguyễn Bửu Triều. Kết quả tán<br /> sỏi niệu quản nội soi ngược dòng cho 1519 bệnh nhân tại bệnh<br /> viện Bưu Điện Hà Nội. Y Học Thực Hành, 2004, 141:497-500<br /> Goodman TM. Ureteroscopy with pediatric cystoscope in dult.<br /> Urology 9:394, 1977) và Lyon et al (Lyon ES, Kyker js,<br /> Schoenberg HW .Transurethral ureteroscopy in Woman: A<br /> ready addition to the urological armamentarium. J Urol<br /> 119:35,1978.<br /> <br /> Chuyên Đề Thận Niệu<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> 8.<br /> <br /> Huffman JL. Experience the 8,5 French compact rigid<br /> ureteroscope. Semin Urol 7:3, 1989), Abdel-Razzak OM, Bagley<br /> DH. The 6.9 F semirigid ureteroscope in clinical use.urology<br /> 41:45 1993<br /> 9. Lytton B . complication of ureterocopy .Semin Urol 4:183-190,<br /> 1986)<br /> 10. Lytton B, Weiss RM, Green DF, complecation of ureteral<br /> endoscopy, Urol 137: 649-653, 1987.) .<br /> 11. Lytton B, Weiss RM, Green DF, complication of ureteral<br /> endoscopy, Urol 137: 649-653, 1987. Schultz A, Kristensen JK,<br /> Bilde T, Eldrup J. ureteroscopy: Results and complications .J<br /> Urol 137:865-866, 1987. Keatinh MA, Heney NM, young HH,<br /> Kew WS jr, O’leary MP, Dretler SP. Ureteroscopy: The initial<br /> experience Ujol 135: 689-694, 1986. Huffman JC. Ureteroscopic<br /> injuries to the upper urinary tract. Urol Clin North Am 16:249254, 1989. Kramolowsky EV. Ureteroral perforation during<br /> ureteroscopy: Treatment and management . J Urol 138:3638,1987.)<br /> 12. Ngô Gia Hy (1981). Niệu Học. Tập V- phẫu thuật niệu quản. Tr<br /> 56-57.<br /> <br /> Chuyên Đề Thận Niệu<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 13. Nguyễn Thành Đức (2008). Kết quả tán sỏi niệu quản bằng xung<br /> hơi qua nội soi tại bệnh viện 175. Y Học TP. Hồ Chí Minh. Tập<br /> 12. Phụ bản của số 4, 2008.<br /> 14. Park J, Siegel C, Moll M, Konnak j.Retrograde ureteral<br /> intussusception, J Uro 151: 997-998, 1994. Bernhard P, Reddy PK<br /> .retrograte ureteral intussusception: A rare complication. J<br /> Endourol: in press.<br /> 15. Sosa RE, Bagley DH, Huffman JL. Complication of<br /> ureteroscopy. In Huffman jl, Bagley DH, Lyon ES<br /> eds.ureteroscopy. Philadenphia: WB Saunders, 1988 pp 159-168<br /> 16. Stackl W, Marberger M (1986). Late complications of the<br /> management of ureteral calculi with the uretenorenoscope .J<br /> Urol 136: 386-389 .<br /> 17. Vũ Lê Chuyên và cs (2006). Nội soi ngược dòng tán sỏi bằng<br /> xung hơi sỏi niệu quản đoạn lưng: Kết quả từ 49 trường hợp sỏi<br /> niệu quản đoạn lưng được tán sỏi nội soi ngược dòng tại khoa<br /> niệu bệnh viện Bình Dân. Y Học Việt Nam, tập 319, 2/2006, 254-].<br /> 18. Weinberg JJ, Ansong K, smith AD .complication of<br /> ureteroroscopy in relation to experience: report of survey and<br /> author experience. J Urol 137: 384-385, 1987.<br /> 19. Young HH, Mc Kay RW. Congenital valvular obstruction of the<br /> prostatic urethra .surg Gynecol obstet 48:509, 1929.<br /> <br /> 531<br /> <br />