Kết quả theo dõi bệnh nhân xạ trị sau phẫu thuật u tuyến tuyến yên

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> <br /> KẾT QUẢ THEO DÕI BỆNH NHÂN XẠ TRỊ SAU PHẪU THUẬT<br /> U TUYẾN TUYẾN YÊN<br /> Nguyễn Văn Đô*, Nguyễn Văn Khôi**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá sự kiểm soát u, kiểm soát sự tăng chế tiết hormone, tỷ lệ và thời gian gây nên suy giảm<br /> chức năng tuyến yên sau xạ trị.<br /> Đối tượng và phương pháp: Hồi cứu hồ sơ của 68 bệnh nhân u tuyến tuyến yên được phẫu thuật và xạ trị<br /> ngoài bằng máy gia tốc tuyến tính tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ năm 2003 đến 2007.<br /> Kết quả: Sau thời gian theo dõi 13 năm, tỷ lệ kiểm soát khối u đạt được là 94% đối với u tuyến yên không<br /> chế tiết và 100% cho u tuyến yên chế tiết. Tỷ lệ kiểm soát nội tiết 29 trong số 32 bệnh nhân (90,6%). Theo dõi nội<br /> tiết với 61 bệnh nhân, sau thời gian trung bình 9,43 năm (8,83-12,85 năm). 53 trong số 61 bệnh nhân (87%) cho<br /> thấy có bằng chứng rối loạn nội tiết của tuyến yên sau xạ trị. Trong đó, 51 bệnh nhân (84%) cần một liệu pháp<br /> điều trị hormone thay thế.<br /> Kết luận: Xạ trị sau phẫu thuật u tuyến tuyến yên có hiệu quả cao trong việc kiểm soát nội tiết và ngăn<br /> ngừa tái phát của u. Tuy nhiên, suy chức năng nội tiết là hậu quả thường thấy và cần phải có một chế độ theo dõi<br /> thích hợp để chẩn đoán sớm, từ đó có chế độ điều trị kịp thời.<br /> Từ khóa: Xạ trị, kiểm soát khối u, kiểm soát nội tiết, điều trị nội tiết thay thế.<br /> ABSTRACT<br /> THE RESULTS OF PATIENTS WITH PITUITARY ADENOMAS AFTER POSTOPERATIVE<br /> RADIATION THERAPY<br /> Nguyen Van Do, Nguyen Van Khoi<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 21 - No 2 - 2017: 28 - 33<br /> <br /> Purposes: Evaluation of tumor control, normalization of hormonal hypersecretion, including incidence and<br /> time course of pituitary dysfunction after radiotherapy of pituitary adenomas.<br /> Patients and Methods: In a retrospective study, the data of 68 patients with pituitary macroadenomas<br /> treated between 2003 to 2007 at Cho Ray Hospital. All patients had been treated with external-beam radiotherapy<br /> with a mean dose of 50.4 Gy (range 46–54 Gy).<br /> Results: After a follow-up of 13 years the local tumor control rate achieved was 94.0% for non-secreting<br /> adenomas and 100% for secreting adenomas, respectively. Normalization of endocrine hypersecretion was noted<br /> in 29 of 32 patients (90.9%). Detailed endocrinological follow-up data were analyzed in 61 patients. After a<br /> median follow-up of 9.43 years (range 8.83–12.85 years), in 53 of 61 patients (87%) a hypopituitarism was<br /> showed evidence of radiotherapy-induced pituitary disorders. 51 patients (84%) required a hormone replacement<br /> therapy.<br /> Conclusions: Radiotherapy after pituitary surgery is highly effective in reducing hormonal hypersecretion<br /> and preventing recurrences of pituitary adenomas. However, pituitary insufficiencies are commonly observed after<br /> radiotherapy requiring a close follow-up to diagnosis of pituitary dysfunction and an early inception of hormone<br /> <br /> * **<br /> Khoa Hóa xạ trị Bệnh Viện Chợ Rẫy. Bệnh Viện Chợ Rẫy.<br /> Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Văn Đô ĐT: 0918198099 Email: docrhvn@yahoo.com<br /> <br /> <br /> 28 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> replacement therapy.<br /> Keywords: Radiotherapy, tumor control, Endocrine control, hormone replacement therapy.<br /> <br /> <br /> MỞ ĐẦU Bảng 1: Đặc điểm xâm lấn của u trước phẫu thuật (n<br /> = 68).<br /> U tuyến tuyến yên là các u có đặc điểm mô<br /> Mức độ xâm lấn của u Số bệnh nhân (%)<br /> bệnh học lành tính. U tuyến yên có thể gây chèn U nằm trong hố yên 3 (4,4)<br /> ép cấu trúc mô tuyến yên lành, khi u phát triển U xâm lấn sang bên 28 (41,2)<br /> lên trên gây chèn ép giao thoa thị, thần kinh thị U xâm lấn lên trên 12 (17,6)<br /> làm thu hẹp thị trường, giảm thị lực nhiều hoặc U xâm lấn lên trên, sang bên 18 (26,5)<br /> mù. Ngoài ra, u còn gây nên triệu chứng nhức U xâm lấn khác 7 (10,3)<br /> <br /> đầu và rối loạn chức năng thần kinh, nội tiết, đặc Bảng 2: Đặc điểm chức năng của u<br /> biệt là tăng chế tiết hormone. Phẫu thuật là mô Loại nội tiết Số bệnh nhân (%)<br /> thức điều trị được ưu tiên, phẫu thuật cho các u Không chế tiết 36 (53%)<br /> Prolactin 12 (17,6%)<br /> tuyến yên thường là vi phẫu hoặc phẫu thuật nội<br /> GH 11 (16,2%)<br /> soi lấy u qua đường xương bướm. Tuy nhiên, tỷ ACTH 4 (5,9%)<br /> lệ tái phát 5 năm sau phẫu thuật vào khoảng Tiết nhiều hơn 1 loại hormon 5 (7,3%)<br /> 20%, 10 năm khoảng 40%[8,17]. Xạ trị qui ước Tất cả các bệnh nhân đều đã được phẫu<br /> được xem là một phương thức điều trị tốt cho thuật trước xạ trị (51 bệnh nhân được mổ qua<br /> các u tuyến tuyến yên. Xạ trị bổ túc sau mổ có tỷ đường xương bướm, 10 bệnh nhân được mổ qua<br /> lệ kiểm soát u là khoảng 90% sau 10 năm[8,18]. đường mở sọ. 7 bệnh nhân được mổ hơn 2 lần<br /> Như vậy, để đánh giá đầy đủ về kết quả điều trị do u tái phát).<br /> đòi hỏi bệnh nhân phải được theo dõi lâu dài,<br /> mục đích nghiên cứu của chúng tôi là đánh giá<br /> Xạ trị qui ước<br /> tỷ lệ kiểm soát khối u, kiểm soát tăng chế tiết CT/ MRI mô phỏng được thực hiện cho tất cả<br /> hormone và tỷ lệ các tác dụng phụ liên quan đến các bệnh nhân trước khi bắt đầu điều trị xạ trị. 60<br /> xạ trị qui ước sau mổ cho các bệnh nhân u tuyến bệnh nhân (88%) có bằng chứng của khối u còn<br /> tuyến yên. Ngoài ra, chúng tôi còn đánh giá tỷ lệ sót lại, 8 bệnh nhân (12%) được điều trị mà<br /> mắc và thời gian xảy ra của tình trạng suy giảm không có bằng chứng rõ ràng của khối u còn lại<br /> chức năng nội tiết của tuyến yên sau xạ trị. nhưng có tăng tiết hormone kéo dài khi đó xạ trị<br /> hỗ trợ dựa trên thể tích khối u trước phẫu thuật.<br /> ĐỐI TƯỢNG -NHỮNG PHƯƠNG PHÁP<br /> Xạ trị qui ước với máy xạ trị gia tốc tuyến tính,<br /> Đặc điểm bệnh nhân năng lượng cao, chúng tôi thiết kế với ba trường<br /> 68 bệnh nhân u tuyến tuyến yên xạ trị qui chiếu: hai trường bên và một trường chếch<br /> ước tại bệnh viện Chợ Rẫy từ năm 2003 đến trước. Tất cả các trường chiếu xạ đều được xạ trị<br /> năm 2007. mỗi ngày, liên tục 5 ngày/ tuần. Tổng liều trung<br /> bình 50,4 Gy (dao động từ 46 đến 54Gy) với<br /> Độ tuổi trung bình là 42,2 (23-77). Trong tất<br /> đường đồng liều được chọn là 95%, suất liều<br /> cả các bệnh nhân, mức độ xâm lấn của khối u<br /> hàng ngày từ 1,8-2 Gy. Tổng số ngày xạ trị từ 23<br /> trước phẫu thuật đã được xác định dựa trên CT<br /> đến 28 ngày. Chín trong số mười lăm bệnh nhân<br /> scan hoặc MRI. Tất cả các khối u được phân loại<br /> có u chế tiết Prolactin và bảy trong số mười ba<br /> là macroadenomas tuyến yên khi (>1 cm đường<br /> bệnh nhân có u chế tiết GH được điều trị kết hợp<br /> kính). Chi tiết về mức độ xâm lấn của khối u<br /> với thuốc kháng tiết.<br /> trước phẫu thuật nêu trong (Bảng 1) và đặc điểm<br /> về chức năng của u (Bảng 2).<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017 29<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> Theo dõi Một bệnh nhân tử vong do khối u tiến triển<br /> bệnh nhân được khám và theo dõi tại khoa tại chỗ, 2 bệnh nhân chết không rõ nguyên nhân.<br /> Ung bướu bệnh viện Chợ Rẫy bao gồm đánh giá Trong số bốn bệnh nhân còn lại, nguyên nhân tử<br /> tổng trạng, chụp CT/ MRI vùng sọ não hàng vong được xác định như sau: đột quỵ :1 bệnh<br /> năm, đánh giá đáp ứng của u dựa theo tiêu nhân; viêm phổi: 1 bệnh nhân; nhồi máu cơ tim:<br /> chuẩn RECIT. 2 bệnh nhân; viêm phúc mạc do thủng ruột: 1<br /> bệnh nhân. Trong số bệnh nhân có u tuyến yên<br /> Đánh giá nội tiết<br /> không chế tiết có 2 trường hợp bệnh tiến triển tại<br /> Khám nội tiết được thực hiện cho tất cả các thời điểm 5,9, và 6,8 năm (trung bình 6,35 năm)<br /> bệnh nhân. sau khi xạ trị. Cả hai bệnh nhân cần phẫu thuật<br /> Số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS lại. Một bệnh nhân tử vong 6,4 năm sau do khối<br /> 15.0. u tái phát và gây tăng áp lực nội sọ liên quan đến<br /> KẾT QUẢ khối u. Bệnh nhân còn lại được xạ phẫu thêm<br /> bằng dao Gamma. Trong số các bệnh nhân có u<br /> Tỷ lệ kiểm soát u và sống còn toàn bộ bảng 3<br /> chế tiết, không có bệnh nhân nào có dấu hiệu<br /> tiến triển của khối u.<br /> Bảng 3: Tỷ lệ kiểm soát khối u và tỷ lệ sống còn.<br /> Bệnh nhân (%) 5 năm theo dõi (%) 10 năm theo dõi (%)<br /> Sống còn toàn bộ 68 95,6 89,7<br /> Tỷ lệ sống còn<br /> Sống còn không bệnh 68 100 100<br /> Toàn bộ 68 100 97,1<br /> Tỷ lệ kiểm soát khối u U không chế tiết 36 100 94,4<br /> U chế tiết 32 100 100<br /> Bảng 4: Kiểm soát nội tiết ở bệnh nhân u chế tiết (n = 32).<br /> Loại Bệnh Nồng độ hormon về bình thường Nồng độ hormon về bình thường Nồng độ hormon không trở<br /> hormon nhân không cần điều trị nội tiết cần điều trị nội tiết về bình thường<br /> Prolactin 15 6 7 2<br /> GH 13 6 6 1<br /> ACTH 4 4<br /> Bảng 5: Đặc điểm chức năng tuyến yên trước và điều trị.<br /> Số BN (%) Suy tuyến yên 1 phần (%) Suy tuyến yên toàn bộ (%) Cần điều trị nội tiết thay thế (%)<br /> Trước mổ 17 (28%) 16 (26%) 1 (1,6%) 4 (6%)<br /> Sau mổ 28 (46%) 26 (43%) 2 (3%) 20 (33%)<br /> Sau xạ trị 53 (57%) 18 (30%) 35 (57%) 52 (85%)<br /> <br /> Với u tuyến yên tăng chế tiết Tác dụng phụ liên quan đến xạ trị<br /> Có 29/ 32 bệnh nhân (90,6%) có nồng độ Suy chức năng tuyến yên do xạ trị gây ra ít<br /> hormon trở về mức bình thường (n = 32; GH, n = nhất với một loại nội tiết tố xảy ra ở 53 trong số<br /> 13; PL, n = 15; ACTH, n = 4). Sau xạ trị, thời gian 61 bệnh nhân (87%) Bảng 5.<br /> trung bình để nồng độ hormone trở về mức bình Có hai bệnh nhân (2,9%%) có bằng chứng<br /> thường và có điều trị bằng thuốc bổ sung là 3,75 biến chứng mạch máu với thời gian trung bình<br /> năm (95% CI,1,45-8,67 năm). Thời gian trung 4,8 năm sau xạ trị. Không có biến chứng gây ra<br /> bình để nồng độ hormon trở về mức bình hoại tử não cũng không có bệnh nhân nào xuất<br /> thường nếu không dùng thuốc bổ sung là 9,76 hiện khối u ác tính liên quan đến xạ trị. Bệnh lý<br /> năm với độ tin cậy 95%. ác tính không liên quan đến xạ trị được chẩn<br /> đoán: 5 năm bệnh nhân (7,4%), trong đó bao<br /> <br /> <br /> 30 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> gồm ung thư thận (n = 1), ung thư thanh quản (n liệt (n = 1) và ung thư đại tràng (n = 1).<br /> = 1), ung thư vòm hầu (n = 1), ung thư tuyến tiền<br /> Bảng 6: Thời gian từ xạ trị đến tiến triển suy tuyến yên..<br /> Thời gian phát triển suy tuyến yên Thời gian phát triển suy tuyến yên<br /> không có HRT (năm) có HRT (năm)<br /> Trục sinh dục 1,96 4,15<br /> Trục tuyến giáp 4,67 4,87<br /> Trục thượng thận 7,08 7,77<br /> HRT: điều trị thay thế hormone sung thuốc kháng tiết hormone sau xạ trị(1). Đáng<br /> BÀN LUẬN chú ý là thời gian để nồng độ hormon huyết<br /> thanh trở về mức bình thường ngắn hơn nếu<br /> Mục đích của nghiên cứu này là đánh giá bệnh nhân được điều trị bằng xạ phẫu(3).<br /> hiệu quả của xạ trị qui ước bổ sung sau phẫu<br /> Xạ trị cho u tuyến tuyến yên có giá trị trong<br /> thuật cho bệnh nhân u tuyến tuyến yên. Phân<br /> kiểm soát u và tình trạng tăng tiết hormone bệnh<br /> tích tỷ lệ kiểm soát u, tỷ lệ kiểm soát nội tiết tố,<br /> lý nhưng có thể có tiềm năng gây ra một số tác<br /> cũng như tỷ lệ và thời gian suy tuyến yên sau xạ<br /> dụng ngoại ý, bao gồm chấn thương hệ thống thị<br /> trị. Tất cả các bệnh nhân trong nghiên cứu này<br /> giác thị thần kinh và giao thoa thị (0,8-8%) mô<br /> được chẩn đoán macroadenomas tuyến yên,<br /> não xung quanh (1-2%), thay đổi cấu trúc mạch<br /> khoảng 98% trường hợp là u có xâm lấn và lan<br /> máu (2-19,3%), và nguy cơ phát triển khối u ác<br /> tràn ra xung quanh trước khi phẫu thuật cắt bỏ<br /> tính ở não (1,2 - 2%)(1,9,14,17,18).<br /> khối u, và 88% trường hợp có u còn lại tại thời<br /> gian xạ trị. Việc kiểm soát khối u sau 10 năm Tác dụng phụ ngoại ý được đề cập nhiều<br /> theo dõi là 95,2% so sánh với kết quả của tác giả nhất là suy chức năng tuyến yên thứ phát. Suy<br /> Grabenbauer, McCord(9) và một số tác giả khác có tuyến yên do xạ trị là một quá trình diễn ra chậm<br /> tỷ lệ kiểm soát u từ 80% đến 88%(19). chạp, có thể liên quan một hoặc nhiều trục nội<br /> tiết của cơ thể(12). Khi thảo luận về vấn đề suy<br /> Bệnh nhân u tuyến yên không chế tiết<br /> tuyến yên suy do xạ trị, thì nên xem xét lại các<br /> hormone, tỷ lệ kiểm soát khối u là 94% so sánh<br /> trường hợp bệnh nhân có suy tuyến yên trước<br /> với tác giả Grabenbauer(4) và một số tác giả<br /> khi xạ trị hay không. Ở nghiên cứu của chúng<br /> khác(5) cho thấy tỷ lệ kiểm soát u thấp hơn 85%<br /> tôi, tỷ lệ suy tuyến yên trước khi xạ trị là 46%.<br /> sau 10 năm. Đối với các u tuyến tuyến yên chế<br /> tiết, nhiều nghiên cứu cho thấy kết quả kiểm soát Kết quả theo dõi lâu dài và thời gian xuất<br /> u rất tốt; một số tác giả khác thì cho rằng xạ trị có hiện của suy tuyến yên sau xạ trị, phân biệt sự<br /> tỷ lệ kiểm soát u thấp(5,16). Ngược lại, theo tác giả suy giảm chức năng nội tiết của các trục nội tiết<br /> Tsang và cộng sự, xạ trị có hiệu quả cao trong rất hạn chế, các kết quả về tần suất và trình tự<br /> việc kiểm soát khối u chế tiết(19). Kết quả này phù thời gian của sự ảnh hưởng lên các trục nội tiết<br /> hợp với nghiên cứu của chúng tôi. Tuy nhiên, số thì rất khác nhau giữa các nghiên cứu(7,13,18).<br /> lượng bệnh nhân U tuyến chế tiết trong lô Trong nghiên cứu này, chúng tôi ghi nhận<br /> nghiên cứu của chúng tôi khá thấp. trục somatotropic bị ảnh hưởng nhiều nhất, tiếp<br /> Xạ trị cũng được xem là có hiệu quả trong theo là chức năng tuyến sinh dục và các chức<br /> việc kiểm soát sự tăng tiết hormone bệnh lý. năng tuyến giáp, trong khi chức năng tuyến<br /> Trong nghiên cứu này, kiểm soát được sự tăng<br /> thượng thận ít bị ảnh hưởng nhất. Rối loạn chức<br /> tiết 29 trên 32 bệnh nhân (90,6%). Theo y văn,<br /> năng xạ trị liên quan đến ít nhất một trục nội tiết<br /> bệnh nhân chỉ xạ trị qui ước đơn thuần thì thời<br /> gian để cho nồng độ hormon huyết thanh trở về tố được ghi nhận ở 87% số bệnh nhân. Các trục<br /> mức bình thường là dài hơn trường hợp có bổ tuyến sinh dục là loại đầu tiên bị ảnh hưởng. Suy<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017 31<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> <br /> giảm chức năng tuyến giáp xảy ra sau thời gian các rối loạn chức năng tuyến yên và có liệu pháp<br /> trung bình 4,67 năm, suy giảm chức năng của thay thế hormone kịp thời.<br /> trục thượng thận rõ ràng sau khoảng 7 năm, và TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> sự bổ sung glucocorticoid là cần thiết 7,7 năm 1. Becker G, Kocher M, Kortmann RD, et al (2002). Radiation<br /> therapy in the multimodal treatment approach of pituitary<br /> sau khi xạ trị. Các tài liệu gần đây cho thấy sự<br /> adenoma. Strahlenther Onkol 2002; 178:173–86.<br /> tầm quan trọng của việc đánh giá nội tiết chính 2. Colin P, Jovenin N, Delemer B, et al. (2005) Treatment of<br /> pituitary adenomas by fractionated stereotactic<br /> xác và theo dõi dài hạn. Không bổ sung hormone radiotherapy: a prospective study of 110 patients. Int J<br /> thay thế kịp thời có thể liên quan với tăng tỷ lệ tử Radiat Oncol Biol Phys 2005;62:333–41.<br /> 3. Gittoes NJ, Bates AS, Tse W, et al. (1998) Radiotherapy for<br /> vong(7).Vì vậy cần có một liệu pháp thay thế non-function pituitary tumours. Clin Endocrinol (Oxf)<br /> hormone thích hợp cho tình trạng suy giảm nội 1998;48:331–7.<br /> 4. Grabenbauer GG, Ernst-Stecken A, Schneider F, et al. (2006)<br /> tiết ở các bệnh nhân này. Radiosurgery of functioning pituitary adenomas:<br /> comparison of different treatment techniques including<br /> Các kỹ thuật xạ trị như xạ trị ba chiều, xạ trị dynamic and conformal arcs, shaped beams, and IMRT. Int J<br /> phù hợp hình dạng và kích thước u cải thiện Radiat Oncol Biol Phys 2006;66: (4 Suppl) S33–9.<br /> 5. Isobe K, Ohta M, Yasuda S, et al.(2000) Postoperative<br /> đáng kể sự phân bố liều(2,12). Xạ phẫu bằng máy radiation therapy for pituitary adenoma. J Neurooncol<br /> 2000;48:135–40.<br /> gia tốc dựa trên kỹ thuật cố định Stereotactic và<br /> 6. Laws ER, Sheehan JP, Sheehan JM, et al. (2004) Stereotactic<br /> cũng như xạ phẫu bằng dao Gamma đã được radiosurgery for pituitary adenomas: a review of the<br /> literature. J Neurooncol 2004;69:257–72.<br /> xem như là một lựa chọn điều trị, hiệu quả điều 7. Lindholm J, Nielsen EH, Bjerre P, et al. (2006)<br /> trị được đánh giá cao hơn(4,11,13,16). Hơn nữa các tác Hypopituitarism and mortality in pituitary adenoma. Clin<br /> Endocrinol (Oxf) 2006;65:51–8.<br /> dụng ngoại ý (ví dụ, suy tuyến yên) của kỹ thuật 8. Marcou Y, Plowman PN. (2000) Stereotactic radiosurgery for<br /> xạ phẫu dường như ít hơn các kỹ thuật xạ trị qui pituitary adenomas. Trends Endocrinol Metab 2000;11:132–7.<br /> 9. McCord MW, Buatti JM, Fennell EM, et al. (1997)<br /> ước mặc dù chưa được chứng minh, vì hầu hết Radiotherapy for pituitary adenoma: long-term outcome<br /> and sequelae. Int J Radiat Oncol Biol Phys 1997; 39:437–44.<br /> các dữ liệu theo dõi vẫn còn hạn chế(2,6,10,15).<br /> 10. Milker-Zabel S, Debus J, Thilmann C, et al. (2001)<br /> KẾT LUẬN Fractionated stereotactically guided radiotherapy and<br /> radiosurgery in the treatment of functional and<br /> nonfunctional adenomas of the pituitary gland. Int J Radiat<br /> Xạ trị sau phẫu thuật có hiệu quả cao trong<br /> Oncol Biol Phys 2001;50:1279–86.<br /> việc giảm tiết hormone bệnh lý và kiểm soát sự 11. Mingione V, Yen CP, Vance ML, et al. (2006) Gamma<br /> surgery in the treatment of nonsecretory pituitary<br /> tái phát của u tuyến tuyến yên sau phẫu thuật. macroadenoma. J Neurosurg 2006;104:876–83.<br /> Suy tuyến yên, một quá trình diễn tiến chậm có 12. Minniti G, Jaffrain-Rea ML, Osti M, et al. (2005) The long-<br /> term efficacy of conventional radiotherapy in patients with<br /> thể liên quan đến một hoặc nhiều trục nội tiết, là GH-secreting pituitary adenomas. Clin Endocrinol (Oxf)<br /> tác dụng phụ muộn và thường gặp nhất của xạ 2005;62:210–6.<br /> 13. Minniti G, Traish D, Ashley S, et al. (2006) Fractionated<br /> trị. Dựa trên kết quả theo dõi nội tiết, chúng tôi stereotactic conformal radiotherapy for secreting and<br /> nonsecreting pituitary adenomas. Clin Endocrinol (Oxf)<br /> thấy rằng tỷ lệ suy giảm chức năng tuyến yên<br /> 2006;64:542–8.<br /> chung của lô nghiên cứu các bệnh nhân xạ trị 14. Minniti G, Traish D, Ashley S, et al. (2005) Risk of second<br /> brain tumor after conservative surgery and radiotherapy for<br /> sau phẫu thuật u tuyến tuyến yên là 87%. Vì vậy, pituitary adenoma: update after an additional 10 years. J<br /> bệnh nhân sau xạ trị u tuyến tuyến yên nói Clin Endocrinol Metab 2005;90:800–4.<br /> 15. Paek SH, Downes MB, Bednarz G, et al. (2005) Integration of<br /> chung và những bệnh nhân xạ trị sau phẫu thuật surgery with fractionated stereotactic radiotherapy for<br /> u tuyến nói riêng cần được theo dõi chặt chẽ, lâu treatment of nonfunctioning pituitary macroadenomas. Int J<br /> Radiat Oncol Biol Phys 2005;61:795–808.<br /> dài tình trạng nội tiết để đảm bảo chẩn đoán sớm 16. Sheehan JP, Kondziolka D, Flickinger J, et al. (2005)<br /> Radiosurgery for nonfunctioning pituitary adenoma.<br /> Neurosurg Focus 2003;14:e9.<br /> <br /> <br /> <br /> 32 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 17. Trott KR, Kamprad F. (2006) Estimation of cancer risks from 19. Yildiz F, Zorlu F, Erbas T, et al.(1999) Radiotherapy in the<br /> radiotherapy of benign diseases. Strahlenther Onkol management of giant pituitary adenomas. Radiother Oncol<br /> 2006;182:431–6. 1999;52:233–7.<br /> 18. Tsang RW, Brierley JD, Panzarella T, et al. (1996) Role of<br /> radiation therapy in clinical hormonally-active pituitary<br /> Ngày nhận bài báo: 15/02/2017<br /> adenomas. Radiother Oncol 1996;41:45–53.<br /> Ngày phản biện đánh giá bài báo: 28/02/2017<br /> Ngày bài báo được đăng: 05/04/2017<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017 33<br />