ĐẠI HỌC HUẾ<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ<br />
KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN<br />
<br />
h<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
uế<br />
<br />
------<br />
<br />
cK<br />
<br />
in<br />
<br />
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br />
<br />
Tr<br />
<br />
ườ<br />
<br />
ng<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
họ<br />
<br />
HIỆU QUẢ KINH TẾ CỦA MÔ HÌNH CAO SU TIỂU ĐIỀN<br />
TẠI THỊ TRẤN NÔNG TRƯỜNG VIỆT TRUNG,<br />
HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH<br />
<br />
Sinh viên thực hiện<br />
Trần Nữ Trà Giang<br />
Lớp: K42B-KTNN<br />
<br />
Giảng viên hướng dẫn<br />
PGS.TS Bùi Dũng Thể<br />
<br />
Huế, 05/2012<br />
<br />
Để hoàn thành khóa luận này, tôi nhận được sự giúp đỡ tận tình và<br />
quý báu của quý Thầy, Cô Trường đại học kinh tế Huế, đặc biệt là Phó<br />
<br />
uế<br />
<br />
giáo sư, Tiến sĩ Bùi Dũng Thể. Đồng thời tôi cũng nhận được sự giúp đỡ<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
của tập thể cán bộ chính quyền địa phương tại Uỷ ban nhân dân Thị trấn<br />
Nông trường Việt Trung. Bên cạnh đó tôi còn nhận được sự động viên của<br />
gia đình và bạn bè.<br />
<br />
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới quý Thầy, Cô trường Đại học<br />
<br />
in<br />
<br />
hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.<br />
<br />
h<br />
<br />
Kinh Tế Huế đã trang bị cho tôi những kiến thức làm cơ sở để tôi<br />
<br />
cK<br />
<br />
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới PGS.TS Bùi Dũng Thể, người Thầy<br />
đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài nghiên<br />
cứu.<br />
<br />
họ<br />
<br />
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới tập thể cán bộ chính quyền tại Uỷ<br />
ban nhân dân Thị trấn Nông trường Việt Trung đã tạo mọi điều kiện<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình thực tập tại địa phương, chỉ dẫn<br />
động viên tôi hoàn thành báo cáo.<br />
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình, bạn bè đã luôn động<br />
<br />
ng<br />
<br />
viên, giúp đỡ tôi về mọi mặt.<br />
<br />
ườ<br />
<br />
Một lần nữa tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và mong muốn tiếp<br />
<br />
tục nhận được những ý kiến đóng góp để đề tài nghiên cứu được hoàn<br />
<br />
Tr<br />
<br />
thiện hơn.<br />
Huế, ngày 10 tháng 5 năm 2012<br />
Sinh viên thực hiện<br />
Trần Nữ Trà Giang<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ.................................................................................................1<br />
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU..................................................1<br />
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI ...............................................................2<br />
<br />
uế<br />
<br />
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU....................................................................................2<br />
4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .........................................................................................2<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..............................................................................2<br />
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU..........................................................................4<br />
CHƯƠNG I: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .............................4<br />
<br />
h<br />
<br />
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ...................................................................................................4<br />
<br />
in<br />
<br />
1.1.1. Khái niệm cao su tiểu điền và điều kiện hình thành mô hình cao su tiểu điền4<br />
1.1.1.1. Khái niệm...........................................................................................................4<br />
<br />
cK<br />
<br />
1.1.1.2. Điều kiện hình thành và phát triển mô hình cao su tiểu điền............................4<br />
1.1.2. Đặc điểm, vị trí, vai trò và ý nghĩa kinh tế của cây cao su...................................5<br />
<br />
họ<br />
<br />
1.1.2.1. Một số đặc điểm của cây cao su ........................................................................5<br />
1.1.2.1.1. Đặc điểm sinh học của cây cao su..................................................................5<br />
1.1.2.1.2. Đặc tính của mủ cao su ..................................................................................6<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
1.1.2.1.3. Các giai đoạn sinh trưởng của cây cao su .....................................................6<br />
1.1.2.2. Vai trò và ý nghĩa kinh tế của cây cao su..........................................................7<br />
1.1.3. Vai trò của mô hình cao su tiểu điền đối với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại<br />
<br />
ng<br />
<br />
hóa nông nghiệp, nông thôn ...........................................................................................8<br />
1.1.4. Những rủi ro thường gặp trong sản xuất kinh doanh cao su tiểu điền .................9<br />
<br />
ườ<br />
<br />
1.1.4.1. Rủi ro trong sản xuất .......................................................................................10<br />
1.1.4.2. Rủi ro về mặt thị trường ..................................................................................11<br />
<br />
Tr<br />
<br />
1.1.5. Khái niệm, ý nghĩa và bản chất của hiệu quả kinh tế .........................................12<br />
1.1.6. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế................................................................14<br />
1.1.6.1. Chỉ tiêu đánh giá kết quả.................................................................................14<br />
1.1.6.2. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả ..............................................................................15<br />
1.2. Cơ sở thực tiễn.......................................................................................................16<br />
<br />
1.2.1. Tình hình sản xuất cao su trên thế giới...............................................................16<br />
1.2.3. Hiện trạng cao su tiểu điền tại địa bàn nghiên cứu.............................................21<br />
1.2.3.1. Tình hình phát triển cây cao su trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.......................21<br />
1.2.3.2. Tình hình sản xuất cao su tại huyện Bố Trạch ................................................22<br />
<br />
uế<br />
<br />
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sản xuất cây cao su ...................................................23<br />
1.3.1. Nhóm các nhân tố tự nhiên.................................................................................23<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
1.3.2. Nhóm nhân tố kinh tế - xã hội ............................................................................25<br />
1.4. Một số chính sách của Đảng và nhà nước về phát triển mô hình cao su tiểu<br />
điền ...............................................................................................................................27<br />
1.5. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................28<br />
<br />
in<br />
<br />
h<br />
<br />
1.5.1. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................28<br />
1.5.2. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................28<br />
<br />
cK<br />
<br />
1.5.2.1. Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử.......................................28<br />
1.5.2.2. Phương pháp điều tra phỏng vấn ....................................................................29<br />
1.5.2.3. Phương pháp thu thập số liệu..........................................................................29<br />
<br />
họ<br />
<br />
1.5.2.4. Phương pháp phân tích ...................................................................................29<br />
CHƯƠNG II: HIỆU QUẢ KINH TẾ CỦA MÔ HÌNH CAO SU TIỂU ĐIỀN...........31<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
TẠI THỊ TRẤN NÔNG TRƯỜNG VIỆT TRUNG ....................................................31<br />
2.1. TÌNH HÌNH CƠ BẢN CỦA ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU .....................................31<br />
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ..............................................................................................31<br />
<br />
ng<br />
<br />
2.1.1.1. Vị trí địa lý, địa hình........................................................................................31<br />
2.1.1.2. Tình hình đất đai, thổ nhưỡng .........................................................................31<br />
<br />
ườ<br />
<br />
2.1.1.3. Khí hậu, thủy văn.............................................................................................32<br />
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................................33<br />
<br />
Tr<br />
<br />
2.1.2.1. Tình hình kinh tế ..............................................................................................33<br />
2.1.2.2. Tình hình dân số, lao động ..............................................................................34<br />
2.1.2.3. Tình hình cơ sở hạ tầng ...................................................................................35<br />
2.1.2.4. Tình hình phát triển cây cao su trên địa bàn nghiên cứu theo các mô hình............36<br />
2.1.2.5. Hệ thống dịch vụ hỗ trợ cho mô hình cao su tiểu điền....................................37<br />
<br />
2.2. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT CAO SU TIỂU ĐIỀN TRÊN ĐỊA BÀN THỊ TRẤN<br />
NÔNG TRƯỜNG VIỆT TRUNG................................................................................38<br />
2.2.1. Tình hình sản xuất trên địa bàn thị trấn..............................................................38<br />
2.2.1.1. Bố trí sản xuất..................................................................................................38<br />
<br />
uế<br />
<br />
2.2.2. Tình hình phát triển cây cao su theo mô hình cao su tiểu điền tại các hộ gia đình<br />
điều tra ..........................................................................................................................39<br />
<br />
tế<br />
H<br />
<br />
2.2.2.1. Đặc trưng chủ yếu của các hộ gia đình được điều tra ....................................39<br />
2.2.2.2. Tình hình sử dụng đất trồng cao su của các hộ gia đình ................................40<br />
2.2.2.3. Tình hình sử dụng vốn của các hộ điều tra .....................................................41<br />
2.2.2.4. Tình hình lao động của các hộ điều tra...........................................................42<br />
<br />
in<br />
<br />
h<br />
<br />
2.2.3. Phân tích hiệu quả kinh tế của một ha cao su tiểu điền......................................44<br />
2.2.3.1. Chi phí đầu tư cho 1 ha cao su thời kì kiến thiết cơ bản.................................44<br />
<br />
cK<br />
<br />
2.2.3.2. Chi phí 1 ha cao su thời kì kinh doanh............................................................47<br />
2.2.3.3. Kết quả và hiệu quả của mô hình cao su tiểu điền trên địa bàn nghiên cứu ..51<br />
2.2.3.3.1. Kết quả sản xuất của các hộ trồng cao su tiểu điền (tính bình quân 1 ha)..51<br />
<br />
họ<br />
<br />
2.2.3.3.2. Hiệu quả kinh tế............................................................................................55<br />
2.2.3.3.2.1. Thông qua các chỉ tiêu: GO, IC, VA .........................................................55<br />
<br />
Đ<br />
ại<br />
<br />
2.2.3.3.2.2. Thông qua các chỉ tiêu dài hạn: NPV, IRR, B/C .......................................57<br />
2.2.3.3.3. Hiệu quả xã hội.............................................................................................61<br />
2.2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả và hiệu quả sản xuất cao su<br />
<br />
ng<br />
<br />
tiểu điền........................................................................................................................62<br />
2.2.4.1. Ảnh hưởng của quy mô đất đai đến kết quả và hiệu quả sản xuất cao su (tính<br />
<br />
ườ<br />
<br />
cho 1 ha) .......................................................................................................................62<br />
2.2.4.2. Ảnh hưởng của lao động đến kết quả và hiệu quả sản xuất cao su (tính<br />
<br />
Tr<br />
<br />
cho 1 ha) ......................................................................................................................65<br />
2.2.4.3. Ảnh hưởng của chi phí trung gian đến kết quả và hiệu quả sản xuất cao su<br />
(tính cho 1 ha)...............................................................................................................68<br />
2.2.4.4. Áp dụng hàm sản xuất để phân tích ảnh hưởng của các nhân tố đầu vào đến<br />
năng suất mủ của các hộ điều tra.................................................................................69<br />
<br />