Khoá luận tốt nghiệp Quản trị nhân lực: Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức tại UBND Phường Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:67

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận trình bày ngắn gọn, có hệ thống và đầy đủ về thực trạng đội ngũ công chức làm việc tại UBND Phường Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng hiện nay, nhằm đề xuất một số giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức về nghiệp vụ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp. Khóa luận được đưa vào các cơ sở lý luận và văn bản quy phạm pháp luật nhằm làm rõ các vấn đề liên quan tới đội ngũ công chức để hỗ trợ cho tính khả thi và thực tế của việc nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khoá luận tốt nghiệp Quản trị nhân lực: Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức tại UBND Phường Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng

BỘ NỘI VỤ TRƢỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI KHOA QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC TẠI UBND PHƢỜNG CÁT DÀI, QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ HẢI PHÕNG Khóa luận tốt nghiệp ngành : QUẢN TRỊ NHÂN LỰC Cán bộ hƣớng dẫn : PGS.TS.TRẦN ĐÌNH THẢO Sinh viên thực hiện : VŨ THỊ HƢƠNG GIANG Mã sinh viên : 1805QTNA018 Khóa : 2018-2022 Lớp : 1805QTNA HÀ NỘI - 2022
HỘI ĐỒNG CHẤM KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP KHOA QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC XÁC NHẬN: Bài Khóa luận tốt nghiệp của sinh viên: Vũ Thị Hƣơng Giang Lớp: 1805QTNA Đã đƣợc chỉnh sửa theo ý kiến của Hội đồng chấm và đƣợc Hội đồng chấm khóa luận tốt nghiệp đồng ý thông qua cho nghiệm thu. Hà Nội, ngày tháng 05 năm 2022 GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN CHỦ TỊCH PGS.TS. Trần Đình Thảo TS. Hà Quang Ngọc
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành khóa luận “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức tại UBND Phường Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng”, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Ban giám hiệu và thầy cô giảng dạy tại trƣờng Đại học Nội vụ Hà Nội đã tạo điều kiện để em có đầy đủ kiến thức thực hiện đƣợc khóa luận tốt nghiệp một cách tốt nhất. Em xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Trần Đình Thảo là giảng viên hƣớng dẫn trực tiếp đã giúp đỡ, chỉ bảo tận tình trong thời gian thực hiện khóa luận. Do chƣa có nhiều kinh nghiệm, khóa luận còn nhiều thiếu sót, em rất mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp quý báu từ thầy cô. Cuối cùng, em xin kính chúc thầy cô có nhiều sức khỏe. Em xin chân thành cảm ơn. Hà Nội, ngày 17 tháng 04 năm 2022 Sinh viên Vũ Thị Hƣơng Giang
LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của cá nhân em đƣợc hƣớng dẫn bởi PGS.TS. Trần Đình Thảo. Các nội dung nghiên cứu trong khóa luận “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức tại UBND Phường Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng,” của em là trung thực và chƣa từng đƣợc công bố dƣới hình thức nào. Các dữ liệu, bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, kết luận đƣợc em tự thu thập từ các nguồn khác nhau đều đƣợc ghi rõ tại danh mục tài liệu tham khảo. Nếu có bất cứ sự gian lận nào, em xin chịu mọi trách nhiệm. Hà Nội, ngày 17 tháng 04 năm 2022 Sinh viên Vũ Thị Hƣơng Giang
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TT Từ viết tắt Nghĩa của từ viết tắt 1 CSPCCC Cảnh sát phòng cháy chữa cháy 2 CNH - HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 3 HĐND Hội đồng nhân dân 4 UBND Uỷ ban Nhân dân 5 UBMTTQ Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc
MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................... 2 3. Đối tƣợng và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................... 3 4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 3 5. Giả thuyết nghiên cứu ................................. Error! Bookmark not defined. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 4 7. Đóng góp của đề tài....................................................................................... 4 8. Cấu trúc của khóa luận .................................................................................. 5 CHƢƠNG 1. MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG CHỨC, CÔNG CHỨC CẤP XÃ VÀ ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ. .......................... 6 1.1. Một số khái niệm. ....................................................................................... 6 1.1.1. Khái niệm công chức và khái niệm công chức cấp xã. ........................... 6 1.1.2. Khái niệm chất lƣợng công chức cấp xã và chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã. ....................................................................................................... 7 1.2. Các tiêu chí đánh giá chất lƣợng công chức cấp xã ................................... 9 1.2.1. Trình độ của công chức cấp xã ............................................................... 9 1.2.2. Kỹ năng của công chức cấp xã.............................................................. 10 1.2.3. Thái độ làm việc của công chức............................................................ 11 1.3. Đặc điểm của công chức .......................................................................... 12 1.3.1. Về tính chất nhiệm vụ ........................................................................... 12 1.3.2. Về tuyển dụng và bổ nhiệm công chức ................................................. 13 1.3.3. Về thời gian tập sự và nơi làm việc ...................................................... 14 1.3.4. Về chế độ lao động và phúc lợi ............................................................. 14
1.3.5. Về hình thức kỉ luật, khen thƣởng......................................................... 15 1.4. Phân loại công chức ................................................................................. 18 1.4.1. Theo bằng cấp, học vấn ......................................................................... 18 1.4.2.Theo tổ chức làm việc ............................................................................ 19 1.4.3. Theo thứ bậc của cơ quan trong tổ chức bộ máy nhà nƣớc .................. 19 1.4.4. Theo ngành, ngạch, bậc......................................................................... 19 1.4.5. Theo vị trí công tác ............................................................................... 19 1.5. Quyền, quyền lợi và nghĩa vụ của của công chức ................................... 20 1.5.1. Quyền và quyền lợi của công chức ....................................................... 20 1.5.2. Nghĩa vụ của công chức ........................................................................ 21 1.6. Các yếu tố ảnh hƣởng tới chất lƣợng đội ngũ công chức. ....................... 22 1.7. Vai trò của việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức. ....................... 24 1.8. Các hoạt động nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức .......................... 25 1.8.1. Hoạt động quy hoạch, đào tạo và bồi dƣỡng công chức ....................... 25 1.8.2. Hoạt động tuyển dụng và sử dụng công chức ....................................... 27 1.8.3. Hoạt động kiểm tra, giám sát ................................................................ 28 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ............................................................................... 30 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC TẠI UBND PHƢỜNG CÁT DÀI, QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ HẢI PHÕNG .......................................................................................................... 31 2.1. Giới thiệu chung về UBND Phƣờng Cát Dài........................................... 31 2.1.1. Khái quát về UBND Phƣờng Cát Dài ................................................... 31 2.1.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của UBND Phƣờng Cát Dài .............................. 31 2.1.3. Sơ đồ cơ cấu tổ chức ............................................................................. 32 2.2. Thực trạng chất lƣợng đội ngũ công chức tại UBND Phƣờng Cát Dài, Thành phố Hải Phòng...................................................................................... 35 2.2.1. Về số lƣợng công chức.......................................................................... 35 2.2.2. Về chất lƣợng công chức ...................................................................... 37
2.4. Đánh giá về chất lƣợng đội ngũ công chức tại UBND Phƣờng Cát Dài. 42 2.4.1. Về ƣu điểm của đội ngũ công chức ....................................................... 42 2.4.2. Về các nhƣợc điểm của đội ngũ công chức UBND Phƣờng Cát Dài. .. 43 2.4.3. Nguyên nhân của các ƣu, nhƣợc điểm trong đội ngũ công chức. ......... 45 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.................................................................................. 47 CHƢƠNG 3. ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC TẠI UBND PHƢỜNG CÁT DÀI, QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ HẢI PHÕNG. ......................................................... 48 3.1. Nâng cao chất lƣợng quy hoạch, đào tạo và bồi dƣỡng công chức ......... 48 3.2. Về công tác tuyển dụng công chức .......................................................... 49 3.3. Thực hiện chế độ chính sách phù hợp với công chức. ............................. 49 3.4. Chú trọng công tác đánh giá công chức ................................................... 50 3.5. Về công tác khen thƣởng, kỉ luật. ............................................................ 50 3.6. Tăng cƣờng giám sát, thanh tra, kiểm tra................................................. 51 3.7 Tăng cƣờng sự lãnh đạo của quận và thành phố đối với công tác nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã .............................................................. 52 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ............................................................................... 54 KẾT LUẬN .................................................................................................... 55 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 56
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, trong các bộ máy hành chính nhà nƣớc, cán bộ công chức, viên chức đƣợc yêu cầu rất cao về năng lực đáp ứng đƣợc yêu cầu công việc, phẩm chất đạo đức và kĩ năng chuyên môn cần đạt đƣợc. Đặc biệt trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, các quy trình làm việc trong bộ máy nhà nƣớc liên tục đƣợc đổi mới để đáp ứng đƣợc nhu cầu phát triển của đất nƣớc. Để đạt đƣợc điều đó, đòi hỏi các cán bộ, công chức, viên chức cũng phải đổi mới theo đặc biệt là về kỹ năng và trình độ chuyên môn phục vụ cho công việc. Do đó, nhu cầu chính đáng và cấp thiết là nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức để họ thực hiện các quy trình hiện đại trong giải quyết công việc thủ tục hành chính linh hoạt và chính xác. Qua đó, chất lƣợng của bộ máy nhà nƣớc cũng ngày một phát triển. Đặc biệt, cần quan tâm tới công tác nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã vì đây là lực lƣợng tiếp xúc với nhân dân gần nhất và trực tiếp nghe đƣợc những điều mà nhân dân yêu cầu, phản ánh và có nhiệm vụ giải quyết các vấn đề, thắc mắc về các thủ tục, chế độ, chính sách của ngƣời dân. Hoạt động nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã có vai trò vô cùng quan trọng. Không chỉ giúp cho tổ chức đƣợc nề nếp, ổn định và hoạt động hiệu quả mà còn góp phần giúp cho đất nƣớc phát triển và ngày càng hội nhập với toàn cầu. Bên cạnh đó, còn giúp cho công chức đƣợc thỏa mãn nhu cầu đƣợc học tập và phát triển bản thân, khiến cho công chức thêm tin tƣởng và trung thành với cơ quan, tổ chức. Khóa luận “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức tại UBND Phường Cát Dài, Quận Lê chân, Thành phố Hải Phòng” nhằm nghiên cứu về thực trạng chất lƣợng đội ngũ công chức làm việc tại UBND Phƣờng Cát Dài, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng. Qua đó, đánh giá về đội ngũ này và đề xuất 1
các giải pháp phù hợp để hoàn thiện đội ngũ công chức tại UBND Phƣờng Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Tại Việt Nam, hiện đã có các công trình nghiên cứu trình bày về vấn đề nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức. Điển hình nhƣ là: Trần Xuân Sầm (2003), Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. Tác giả đã nêu ra các vấn đề về xây dựng tiêu chuẩn cán bộ, Đảng viên thích hợp với các giai đoạn khác nhau của đát nƣớc. Bên cạnh đó, nêu ra các quan điểm, đƣờng lối, chính sách trong việc nâng cao chất lƣợng công tác cán bộ trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nguyễn Kim Duyện (2007), Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính tỉnh Hải Dương, Hải Dƣơng. Tác phẩm đặt ra các vấn đề trong đội ngũ công chức hành chính tại tỉnh Hải Dƣơng và đề xuất các giải pháp khắc phục. Khóa luận kế thừa những giải pháp nâng cao chất lƣợng phù hợp với đặc điểm của đội ngũ công chức tại UBND Phƣờng Cát Dài, Thành phố Hải Phòng. PGS.TS Nguyễn Trọng Điều (2007), Về chế độ công vụ Việt Nam, Nhà xuất bản chính trị. Tác giả đề cập các yếu tố công vụ, công chức và các cơ sở khoa học nhằm nâng cao chế độ công vụ ở nƣớc ta, đƣa ra các phân tích cụ thể theo hệ thống về chế độ công vụ và quá trình phát triển của chế độ này tại nƣớc ta. Tác giả nêu ra các mô hình công vụ của các nhà nƣớc đặc trƣng cho từng thể chế chính trị khác nhau. Đồng thời, giải thích và đƣa ra các phƣơng pháp hoàn thiện các mô hình đó trong bối cảnh xây dựng nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Nguyễn Thị Thảo (2014), Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã, huyện Yên Định, Tỉnh Thanh hóa. Công trình nghiên cứu về trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức của đội ngũ công chức cấp xã làm việc tại 2
Yên Định, Thanh Hóa. Tác giả đã phân tích thực trạng đội ngũ qua các số liệu thống kê và đánh giá về ƣu điểm, hạn chế của đội ngũ này. Qua đó, tác giả đề ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã tại huyện Yên Định, Tỉnh Thanh Hóa. Các tác giả đã trình bày đầy đủ, phân tích một cách có hệ thống về các vấn đề liên quan tới chất lƣợng cán bộ, công chức dƣới góc độ lý luận và áp dụng lý luận đó để phân tích tình hình thực tiễn. Việc nghiên cứu trực tiếp về vấn đề nâng cao chất lƣợng công chức UBND Phƣờng Cát Dài hiện vẫn chƣa đƣợc đƣa vào khai thác và nghiên cứu. Vì vậy, công trình nghiên cứu này có ý nghĩa lập luận và đƣa chúng vào thực tiễn, góp phần thúc đẩy nâng cao hiệu quả hoạt động của UBND Phƣờng Cát Dài nói riêng và thành phố Hải Phòng nói chung. 3. Đối tƣợng và nhiệm vụ nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Chất lƣợng đội ngũ công chức tại UBND Phƣờng Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng. Phạm vi nghiên cứu: Về không gian nghiên cứu: tại UBND Phƣờng Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng. Về thời gian nghiên cứu: Giai đoạn 2018 – 2020 và đƣa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện đội ngũ công chức trong thời gian tới. 4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Mục đích nghiên cứu Khóa luận trình bày ngắn gọn, có hệ thống và đầy đủ về thực trạng đội ngũ công chức làm việc tại UBND Phƣờng Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng hiện nay, nhằm đề xuất một số giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức về nghiệp vụ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp. Khóa luận đƣợc đƣa vào các cơ sở lý luận và văn bản quy phạm pháp 3
luật nhằm làm rõ các vấn đề liên quan tới đội ngũ công chức để hỗ trợ cho tính khả thi và thực tế của việc nghiên cứu. 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Khóa luận tập trung giải quyết những nhiệm vụ nhƣ sau: - Phân tích cơ sở lý luận về các vấn đề liên quan tới công chức; - Khảo sát thực tế, phân tích thực trạng để làm rõ những ƣu điểm và hạn chế của đội ngũ công chức tại UBND Phƣờng Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng; - Chỉ ra đƣợc những nguyên nhân dẫn đến sự phù hợp hay chƣa phù hợp đó của đội ngũ công chức; - Đƣa ra những giải pháp, kiến nghị để nhằm hoàn thiện, giải quyết những mặt chƣa tốt và duy trì, phát huy những điểm mạnh của đội ngũ công chức tại UBND Phƣờng Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Để hoàn thành đƣợc khóa luận này trong quá trình nghiên cứu đã dung các phƣơng pháp nhƣ: - Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu: Các tài liệu từ nguồn internet đƣợc trích dẫn tại danh mục tài liệu tham khảo; - Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp: Phân tích, tổng hợp các dữ liệu từ tài liệu đƣợc cung cấp từ Phƣờng Cát Dài, lập thành các bảng 2.2; 2.3; 2.5; - Phƣơng pháp thống kê: Thống kê các dữ liệu và số liệu trong phần cơ sở lý luận, thực trạng và thống kê các giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức. 6. Đóng góp của khóa luận Khóa luận nghiên cứu các vấn đề thực tế đang diễn ra tại UBND Phƣờng Cát Dài, giúp đƣa ra góc nhìn khách quan và đánh giá hiệu quả của đội ngũ công chức đang làm việc tại UBND Phƣờng Cát Dài, Thành phố Hải Phòng. Đƣa ra các phép so sánh và số liệu cụ thể. Đƣa ra các giải pháp cụ thể 4
để nâng cao chất lƣợng công chức, tăng hiệu quả làm việc của họ, đem lại lợi ích cho nhân dân trong Phƣờng Cát Dài. 7. Cấu trúc của khóa luận Ngoài phần mở đầu và kết luận, khóa luận cấu trúc gồm có 3 chƣơng: Chƣơng 1: Một số cơ sở lý luận về công chức, công chức cấp xã và chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã. Chƣơng 2: Thực trạng chất lƣợng đội ngũ công chức tại UBND Phƣờng Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng. Chƣơng 3: Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức tại UBND Phƣờng Cát Dài, Quận Lê Chân, Thành phố Hải Phòng. 5
CHƢƠNG 1. MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG CHỨC, CÔNG CHỨC CẤP XÃ VÀ CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ. 1.1. Một số khái niệm. 1.1.1. Khái niệm công chức và khái niệm công chức cấp xã. * Khái niệm công chức Tại Việt Nam, khái niệm công chức đƣợc hình thành gắn liền với sự hình thành và phát triển ngày càng hoàn thiện của nền hành chính quốc gia. Sắc lệnh 76/SL ngày 20/5/1950 của Chủ tịch nƣớc Việt Nam dân chủ cộng hòa đã lần đầu tiên cho ra đời định nghĩa về công chức: “Những công dân Việt Nam đƣợc chính quyền nhân dân tuyển dụng, giao giữ một chức vụ thƣờng xuyên trong các cơ quan Chính phủ, trong hay ngoài nƣớc, đều là công chức, trừ một số trƣờng hợp riêng biệt do Chính phủ quy định". [21,1] Năm 2008, Quốc hội nƣớc Cộng hoà XHCN Việt Nam đã thông qua Luật Cán bộ, công chức số 22/2008/QH12 và đây đƣợc cho là bƣớc tiến quan trọng, mang tính cách mạng về cải cách chế độ công vụ, công chức, thể chế hoá quan điểm, đƣờng lối của Đảng, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Trong Điều 4, Khoản 2 Luật Cán bộ, công chức năm 2008, xác định: “ Công chức là công dân Việt Nam, đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh theo các vị trí việc làm thuộc cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ƣơng, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân nhƣng không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, thuộc biên chế và hƣởng lƣơng bằng ngân sách nhà nƣớc”. [8,1] Năm 2019, Quốc hội ban hành Luật số 52/2019/QH14 nhằm sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức số 22/2008/QH12 và Luật 6
Viên chức số 58/2010/QH12. Trong đó, khoản 2 Điều 4 đƣợc sửa đổi bổ sung nhƣ sau: “Công chức là công dân Việt Nam, đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tƣơng ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ƣơng, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong các cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và trả lƣơng bằng ngân sách nhà nƣớc.”. [12,1] * Khái niệm công chức cấp xã Công chức cấp xã là công dân Việt Nam đƣợc tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc uỷ ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc. Công chức cấp xã gồm các chức danh nhƣ: + Trƣởng công an; + Chỉ huy trƣởng quân sự; + Văn phòng - thống kê; + Địa chính - xây dựng - đô thị và môi trƣờng đối với phƣờng, thị trấn, hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trƣờng đối với xã. + Tài chính - kế toán; + Tƣ pháp - hộ tịch; + Văn hoá - xã hội. [12,1] 1.1.2. Khái niệm chất lượng công chức cấp xã và chất lượng đội ngũ công chức cấp xã. Khái niệm chất lượng công chức cấp xã: Chất lƣợng công chức cấp xã là tập hợp các đặc tính phản ánh chất lƣợng cá nhân mỗi công chức cấp xã qua ba yếu tố chính là thể lực - trí lực - tâm lực với các yếu tố khác nhau nhƣ: 7
- Thể lực: Đƣợc biểu hiện ở các chỉ tiêu về sức khỏe trên phƣơng diện y tế nhƣ: chiều cao, cân nặng huyết áp, nồng độ cholesterol trong máu, chỉ số hormone do tuyến yên tiết ra, chỉ số BMI, trí nhớ tốt, hành động linh hoạt… - Trí lực: Trí lực đƣợc thể hiện qua trình độ, năng lực và kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ. Trình độ bao gồm trình độ chuyên môn, trình độ tin học ngoại ngữ và các trình độ khác thể hiện mức độ hiểu biết và khả năng đáp ứng công việc, hoàn thành nhiệm vụ của một công chức cấp xã. Năng lực gồm có năng lực tƣ duy và năng lực thực thi, thừa hành. Năng lực tƣ duy nhƣ: biết, hiểu, phân tích, tổng hợp, đánh giá, phản biện, sáng tạo. Năng lực thực thi, thừa hành theo các yêu cầu, chuẩn mực của các ngạch cán sự, chuyên viên, chuyên viên chính và chuyên viên cao cấp. Kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ là các kỹ năng nhƣ: giao tiếp, quản lý thời gian, phân tích công việc, phân chia công việc, hoạt động nhóm, xây dựng kế hoạch, chỉ đạo công việc… Bên cạnh đó, công chức là ngƣời đứng đầu tập thể phải trau rồi thêm năng lực, kỹ năng chỉ đạo, chỉ huy, giám sát, kiểm tra… - Tâm lực: Tâm lực biểu hiện chủ yếu qua thái độ, trách nhiệm trong quá trình thực hiện công việc. Cả hai khía cạnh này đều có điểm chung là trạng thái tâm lý của công chức có thể tích cực hoặc không tích cực đƣợc thể hiện ra ngoài qua các hành vi, cử chỉ cụ thể. Ngoài ra có các yếu tố tác động, quy định trạng thái tích cực hay không tích cực trong lời nói, việc làm, cử chỉ của công chức. Các yếu tố này chia thành hai nhóm là vật chất nhƣ: tiền lƣơng, tiền thƣởng, …và tinh thần nhƣ: sự công nhận, khích lệ, động viên, ... Trong công việc, công chức khi có thái độ tiêu cực vẫn phải hoàn thành công việc đƣợc giao, nếu thực hiện sai hoặc không đạt kết quả sẽ phải chịu trách nhiệm. Trong khi pháp luật của Chính phủ điều chỉnh các hành vi của công chức thì tâm lý sẽ điều chỉnh thái độ của công chức. [ 22,1] 8
Khái niệm chất lượng đội ngũ công chức cấp xã: Chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã (tập thể công chức cấp xã) là đặc tính của một nhóm công chức dựa vào các yếu tố sau: - Về số lƣợng công chức: Gồm số lƣợng công chức trong mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị và tổng số công chức thuộc đội ngũ làm việc trong bộ máy nhà nƣớc theo các cấp. - Về cơ cấu công chức: Cơ cấu công chức cấp xã bao gồm các cơ cấu về độ tuổi, giới tính, bộ phận làm việc, trình độ đào tạo, thêm niên làm việc… - Về chất lƣợng cá nhân công chức: Chất lƣợng đội ngũ công chức còn đƣợc tập hợp từ chất lƣợng cá nhân mỗi ngƣời cùng mức độ ăn ý khi phối hợp với nhau để thực hiện nhiệm vụ trong các cơ quan thuộc bộ máy nhà nƣớc. Đánh giá về chất lƣợng đội ngũ công chức hay rộng hơn là đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cần xem xét trên cả ba phƣơng diện là số lƣợng, cơ cấu và chất lƣợng cá nhân và tập thể công chức. [22,1] 1.2. Các tiêu chí đánh giá chất lƣợng công chức cấp xã 1.2.1. Trình độ của công chức cấp xã Trình độ là yếu tố quan trọng đầu tiên để đánh giá công chức cấp xã, phản ánh trực tiếp mức độ đáp ứng công việc của họ và là căn cứ để thể hiện chất lƣợng của công chức cấp xã. Trình độ chuyên môn: Trình độ chuyên môn phản ánh các kiến thức chuyên môn đặc thù của một chuyên ngành, một lĩnh vực nhất định. Trình độ chuyên môn đƣợc tích lũy thông qua quá trình đào tạo chuyên sâu ở các trƣờng đào tạo thuộc hệ thống đào tạo quốc dân nhƣ: dạy nghề, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học. Trong quá trình đào tạo, các cơ sở đào tạo trang bị cho họ các kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp theo các chuyên ngàn, đƣợc thể hiện qua hệ thống chứng chỉ, bằng cấp chuyên môn. Trình độ ngoại ngữ, tin học: Ngoại ngữ, tin học là yếu tố quan trọng, phục vụ cho các hoạt động thực thi công vụ của công chức vào thời điểm Việt 9
Nam hội nhập toàn cầu. Việc đƣợc học thêm ngoại ngữ và tin học sẽ cung cấp thêm phƣơng tiện để công chức cấp xã khai thác, áp dụng, chuyển tải và thu nhận thông tin một cách hiệu quả, phong phú, góp phần phục vụ đắc lực cho các hoạt động thực thi công vụ, nâng cao chất lƣợng của đội ngũ công chức cấp xã đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. Trình độ lý luận chính trị: Là thƣớc đo mức độ nhận thức, tƣ duy, lý luận về những vấn đề cơ bản liên quan đến lĩnh vực chính trị, những kiến thức nhƣ: Chủ nghĩa Mác - Lê nin, Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh; chế độ xã hội chủ nghĩa. Giúp công chức thấm nhầm quan điểm, đƣờng lối của Đảng và Nhà nƣớc. Bên cạnh đó, trình độ lý luận chính trị giúp công chức có lập trƣờng, tƣ tƣởng vững vàng, đảm bảo thực hiện nhiệm vụ theo đúng định hƣớng chính trị của Đảng và Nhà nƣớc, mang chính sách của Nhà nƣớc vào thực tế cuộc sống đƣợc dễ dàng và hiệu quả. Do đó, để nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã nhất thiết phải nâng cao trình độ lý luận chính trị. Trình độ quản lý nhà nước: Là các kiến thức của công chức liên quan tới pháp luật; các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Nhà nƣớc; về đội ngũ cán bộ, công chức và thực hiện nhiệm vụ; về cải cách nền hành chính và nội dung quản lý nhà nƣớc về các lĩnh vực, các nghiệp vụ cơ bản của công chức. Qua đó, ngƣời công chức cấp xã hiểu sâu sắc, cụ thể hơn về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của mình. Đồng thời, cung cấp thêm những kỹ năng, phƣơng pháp, công cụ quản lý nhà nƣớc cần thiết trong các hoạt động công vụ. 1.2.2. Kỹ năng của công chức cấp xã Kỹ năng giao tiếp: Công chức cấp xã là ngƣời đại diện cho Nhà nƣớc, trực tiếp tiếp xúc với ngƣời dân, trực tiếp giải quyết, cung cấp các dịch vụ hành chính công cho nhân dân, tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động quần chúng. Vì vậy, kỹ năng giao tiếp trong công vụ rất cần thiết để đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ. Khi giao tiếp trong công việc, công chức cấp xã cần tuân thủ pháp luật, bảo đảm chính xác và khách quan, công khai, dân chủ, 10
trách nhiệm, chuẩn mực đạo đức và hài hòa về lợi ích. Kỹ năng giao tiếp của công chức đƣợc thể hiện từ hành vi, thái độ của công chức khi tiếp xúc với ngƣời dân, cấp trên, đồng nghiệp. Kỹ năng tham mưu, đề xuất: Công chức cấp xã là ngƣời tham mƣu, giúp cơ quan tổ chức thực hiện các hoạt động, lãnh đạo, quản lý và điều hành công việc. Trong quá trình tham mƣu, đề xuất, công chức cấp xã cần phải đảm bảo đúng pháp luật, chế độ, chính sách của Nhà nƣớc. Để có kĩ năng tham mƣu, công chức phải học hỏi, cập nhật thƣờng xuyên các quy định của pháp luật có liên quan. Công chức cấp xã cần có kĩ năng phân tích, tổng hợp thông tin, chủ động trong phân tích, khảo sát nhằm đƣa ra các phƣơng án hỗ trợ cho cấp trên. Kỹ năng soạn thảo văn bản: Văn bản là phƣơng tiện chủ yếu, quan trọng để ghi lại, truyển tải các quyết định, thông tin quản lý và cụ thể hóa pháp luật. Kỹ năng soạn thảo văn bản là một trong những yêu cầu quan trọng, bắt buộc công chức phải có vì trong quá trình thực thi công vụ, công chức cấp xã thƣờng xuyên phải soạn thảo nhiều loại văn bản, khi soạn thảo các loại văn bản, họ phải nắm vững và tuân thủ các tiêu chí chung, đảm bảo yêu cầu về nội dung, bố cục và thể thức. Kỹ năng thu thập thông tin: Thông tin là yếu tố cần thiết, cơ bản đảm bảo cho việc giải quyết nhiệm vụ và thực hiện chức năng tham mƣu, đề xuất của công chức. Một công chức cấp xã trong thời đại bùng nổ thông tin cần phải có các kĩ năng thu thập các thông tin chính xác và đòi hỏi biết xử lý thông tin một cách chuyên nghiệp nhằm nắm bắt đầy đủ các thông tin cần thiết với độ tin cậy cao sao cho công tác thực thi đƣợc hiệu quả cao nhất. 1.2.3. Thái độ làm việc của công chức Thái độ với nhân dân: Đối với nhân dân, công chức cấp xã phải có thái độ tôn trọng, tận lực tận tận tâm bằng thái độ khách quan, công bằng, khiêm tốn. Tƣ vấn, giải quyết những thắc mắc chính đáng của ngƣời dân, lắng nghe 11
ý kiến của họ, tránh những biểu hiện vô cảm, quan liêu, cửa quyền, hách dịch và các hành vi gây nhiễu, gây phiền hà cho nhân dân. Thái độ với nhiệm vụ được giao: Công chức cần có thái độ nghiêm túc với nhiệm vụ đƣợc giao, có ý thức trách nhiệm, tự giác, hết mình với công việc, tuân thủ nguyên tắc, kỷ cƣơng, gƣơng mẫu trong thực hiện các chủ trƣơng của Đảng, chính sách của Nhà nƣớc. Chấp hành quy định tại đơn vị, cơ quan, tổ chức, chịu trách nhiệm với những việc mình đảm nhiệm. Có tinh thần khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao. Thái độ với cấp trên, đồng nghiệp: Công chức cấp xã cần tuân theo sự điều hành, phân công, chỉ đạo của cấp trên nhƣng vẫn thẳng thắn đóng góp ý kiến của mình. Chủ động ý kiến tham mƣu những nội dung liên quan đến nhiệm vụ đƣợc phân công. Đối với đồng nghiệp, công chức cấp xã phải có thái độ tích cực, phối hợp trong công việc trên tinh thần lắng nghe, xây dựng và tôn trọng đồng nghiệp. Phải cầu thị, chia sẻ, hỗ trợ nhau cùng tiến bộ. Trong giao tiếp, ứng xử cần có thái độ trung thực, hợp tác, đoàn kết nội bộ trong tổ chức. 1.3. Đặc điểm của công chức 1.3.1. Về tính chất nhiệm vụ Công chức là lực lƣợng công tác tại các tổ chức nhà nƣớc, tỏ chức chính trị xã hội mang tính chất thƣờng xuyên và chuyên môn nghiệp vụ rõ ràng, điều khiển hệ thống chính trị, có trách nhiệm quản lý và thực thi công vụ thƣờng xuyên theo quy định. Tính thƣờng xuyên đƣợc thể hiện ở việc tuyển dụng không bị giới hạn về mặt thời gian. Tính chuyên môn nghiệp vụ đƣợcphát hiện bằng việc công chức đƣợc xếp theo ngạch. Ngạch là tên gọi thể hiện thứ bậc về năng lực và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Ngạch công chức bao gồm: chuyên viên cao cấp và tƣơng đƣơng; chuyên viên chính và tƣơng đƣơng; chuyên viên và tƣơng đƣơng; cán sự và tƣơng đƣơng; nhân viên. [2,1] 12