Khóa luận tốt nghiệp: Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn nhiệt học phần "Thuyết động học phân tử của vật chất"

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:140

Thêm vào BST

Báo xấu

196
lượt xem 30
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của khóa luận tốt nghiệp: Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn nhiệt học phần "Thuyết động học phân tử của vật chất" là nhằm tìm hiểu phương pháp xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn nhiệt học phần "Thuyết động học phân tử của vật chất".

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp: Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn nhiệt học phần "Thuyết động học phân tử của vật chất"

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH  KHOA VẬT LÝ  KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài : GVHD : Thạc Sĩ Lương Hạnh Hoa SVTH : Đỗ Thành Nhân Khóa học : 2004 - 2008 TP.HCM, Tháng 5 - 2008
PHAÀN I : MÔÛ ÑAÀU 1/ Lyù do choïn ñeà taøi : Trong quaù trình daïy hoïc, truyeàn ñaït kieán thöùc vaø reøn luyeän kyõ naêng cho ngöôøi hoïc laø raát quan troïng. Beân caïnh ñoù thì kieåm tra vaø ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp cuûa ngöôøi hoïc tuy laø khaâu cuoái cuøng trong quaù trình daïy hoïc nhöng cuõng ñoùng vai troø quan troïng khoâng keùm. Vì coù kieåm tra vaø ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp thì ngöôøi daïy môùi nhaän thaáy ñöôïc tính hieäu quaû veà coâng vieäc cuûa mình trong quaù trình daïy hoïc. Coøn ngöôøi hoïc bieát ñöôïc mình caàn phaûi boå sung nhöõng kieán thöùc vaø kyõ naêng naøo trong chöông trình hoïc. Töø ñoù maø ngöôøi daïy môùi phaùt huy hay laø ñieàu chænh laïi phöông phaùp daïy cuûa mình nhaèm naâng cao chaát löôïng daïy hoïc hôn nöõa, coøn ngöôøi hoïc töï ñieàu chænh laïi phöông phaùp hoïc ñeå hoaøn thieän theâm kieán thöùc vaø kyõ naêng cho mình. Maët khaùc ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhieäm vuï ñaøo taïo vaø boài döôõng nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng cao cho ñaát nöôùc trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá hieän nay ñoøi hoûi nhaø tröôøng vaø ñoäi nguõ nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc giaûng daïy phaûi coù chuyeân moân, nghieäp vuï, naêng löïc vaø phaûi tieáp caän vôùi caùc phöông phaùp giaùo duïc tieân tieán treân theá giôùi. Muoán vaäy neàn giaùo duïc Vieät Nam caàn phaûi coù söï ñoåi môùi veà moïi maët, trong ñoù vieäc kieåm tra vaø ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp laø moät trong nhöõng muõi nhoïn cuûa söï ñoåi môùi. Tröôùc ñaây, trong daïy hoïc ngöôøi ta thöôøng duøng hình thöùc thi töï luaän ñeå kieåm tra vaø ñaùnh giaù, tuy nhieân hình thöùc thi naøy coøn nhieàu haïn cheá nhö : ngöôøi hoïc coù theå gian laän trong luùc laøm baøi, vieäc chaám ñieåm coøn phuï thuoäc vaøo yeáu toá chuû quan cuûa ngöôøi chaám, baøi kieåm tra khoâng bao quaùt heát noäi dung chöông trình daãn ñeán tình traïng hoïc tuû. Beân caïnh ñoù coù moät hình thöùc thi coù theå khaéc phuïc ñöôïc nhöõng maët haïn cheá cuûa hình thöùc thi töï luaän ñoù laø hình thöùc thi traéc nghieäm khaùch quan. Vôùi moät baøi thi nhieàu caâu hoûi thì hình thöùc thi traéc nghieäm vaø khaùch quan coù theå bao quaùt heát noäi dung cuûa chöông trình hoïc, töø moät ñeà thi goác coù theå taïo ra nhieàu ñeà thi khaùc maø chaát löôïng moãi ñeà vaãn thi nhö nhau, töø ñoù haïn cheá ñöôïc söï gian laän trong thi cöû, theâm vaøo ñoù coù theå chaám baøi thi raát nhanh maø laïi raát khaùch quan. Töø nhöõng öu ñieåm cuûa hình thöùc kieåm tra vaø ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp baèng traéc nghieäm khaùch quan cuøng vôùi xu höôùng cuûa giaùo duïc hieän nay thì hình thöùc thi traéc nghieäm khaùch quan ñaõ vaø ñang ñöôïc aùp duïng ôû moïi caáp hoïc. Trong caùc kyø thi tuyeån sinh Ñaïi hoïc vaø Cao ñaúng nhöõng naêm gaàn ñaây Boä Giaùo Duïc Vaø Ñaøo Taïo cuõng ñaõ söû duïng hình thöùc thi traéc nghieäm khaùch quan. Caùc tröôøng Ñaïi Hoïc trong caû nöôùc, cuõng nhö ôû tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm TP.HCM vaø Khoa Vaät Lyù cuûa em cuõng ñaõ aùp duïng hình thöùc thi traéc nghieäm khaùch quan naøy. Nhaän thaáy ñöôïc nhieàu öu ñieåm cuûa hình thöùc thi traéc nghieäm khaùch quan, vaø vôùi mong muoán ñöôïc giuùp cho caùc baïn sinh vieân trong khoa Vaät Lyù coù theâm taøi lieäu tham khaûo veà hình thöùc thi traéc nghieäm khaùch quan trong lónh vöïc Nhieät Hoïc neân em ñaõ quyeát ñònh choïn ñeà taøi nghieân cöuù laø : Xaây döïng heä thoáng caâu hoûi traéc nghieäm khaùch quan nhieàu löïa choïn Nhieät Hoïc phaàn “ Thuyeát Ñoäng 1
Hoïc Phaân Töû Cuûa Vaät Chaát ” cho sinh vieân Khoa Vaät Lyù tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm TP.HCM . 2/ Muïc ñích cuûa ñeà taøi : - Nghieân cöuù caùch thöùc soaïn thaûo vaø söû duïng phöông phaùp traéc nghieäm khaùch quan nhieàu löïa choïn. - ÖÙng duïng caùch thöùc soaïn thaûo caâu traéc nghieäm ñeå xaây döïng heä thoáng caâu hoûi traéc nghieäm nhieàu löïa choïn phaàn : “ Thuyeát ñoäng hoïc phaân töû cuûa vaät chaát ”. - Soaïn ra moät ñeà thi giöõa kyø cho sinh vieân Khoa Vaät Lyù laøm baøi, töø ñoù laáy soá lieäu phaân tích vaø ñaùnh giaù laïi heä thoáng caâu hoûi traéc nghieäm ñaõ soaïn. - Naâng cao khaû naêng soaïn thaûo caâu traéc nghieäm ñeå phuïc vuï hoaït ñoäng daïy hoïc sau naøy. 3/ Nhieäm vuï cuûa ñeà taøi : - Nghieân cöùu cô sôû lyù luaän cuûa hình thöùc ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp baèng traéc nghieäm khaùch quan nhieàu löïa choïn . - Phaân tích noäi dung kieán thöùc cuûa phaàn : “ Thuyeát ñoäng hoïc phaân töû cuûa vaät chaát ” - Xaây döïng heä thoáng caâu hoûi traéc nghieäm phaàn : “ Thuyeát ñoäng hoïc phaân töû cuûa vaät chaát ”. - Thöïc nghieäm sö phaïm cho sinh vieân naêm I Khoa Vaät Lyù. - Xöû lyù keát quaû ñeå ñaùnh giaù laïi chaát löôïng caâu hoûi traéc nghieäm töø ñoù söûa chöõa vaø hoaøn thieän laïi heä thoáng caâu hoûi. 4/ Ñoái töôïng cuûa ñeà taøi : Nghieân cöùu vieäc kieåm tra vaø ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp baèng hình thöùc thi traéc nghieäm khaùch quan nhieàu löïa choïn. 5/ Phaïm vi cuûa ñeà taøi : - Nghieân cöùu vieäc kieåm tra vaø ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp phaàn : “ Thuyeát ñoäng hoïc phaân töû cuûa vaät chaát ” baèng hình thöùc thi traéc nghieäm khaùch quan nhieàu löïa choïn. - Ñeà taøi ñöôïc tieán haønh thöïc nghieäm sö phaïm ñoái vôùi sinh vieân naêm I heä chính quy vaø heä cöû nhaân Khoa Vaät Lyù cuûa tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm TP.HCM. 6/ Phöông phaùp nghieân cöùu : - Veà maët lyù luaän : + Nghieân cöùu nhöõng taøi lieäu coù lieân quan ñeán hình thöùc kieåm tra vaø ñaùnh giaù baèng phöông phaùp traéc nghieäm khaùch quan . + Tham khaûo caùc taøi lieäu chuyeân moân lieân quan ñeán phaàn “ Thuyeát ñoäng hoïc phaân töû cuûa vaät chaát ” + Tham khaûo caùc saùch traéc nghieäm ñaõ soaïn saün cuûa caùc taùc giaû. - Veà maët thöïc nghieäm : 2
+ Toå chöùc thi traéc nghieäm vôùi heä thoáng caâu traéc nghieäm ñaõ soaïn saün cho sinh vieân naêm I heä chính quy vaø cöû nhaân Khoa Vaät Lyù cuûa tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm TP.HCM. + Xöû lyù soá lieäu baèng phöông phaùp thoáng keâ ñeå ñaùnh giaù laïi heä thoáng caâu hoûi traéc nghieäm. - Veà phöông tieän : + Tìm kieám taøi lieäu thoâng qua saùch giaùo trình vaø maïng Internet. + Caùc ñeà thi traéc nghieäm tröôùc ñaây. + Maùy vi tính vaø phaàn meàm soaïn ñeà traéc nghieäm. PHAÀN II : NOÄI DUNG 3
Chöông I : CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN CUÛA VIEÄC KIEÅM TRA VAØ ÑAÙNH GIAÙ KEÁT QUAÛ HOÏC TAÄP BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP TRAÉC NGHIEÄM KHAÙCH QUAN I/ Toång quan veà ño löôøng vaø ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp : 1/ Ño löôøng laø gì ? - Ño löôøng laø quaù trình thöïc hieän moät loái moâ taû ñeå xaùc ñònh möùc ñoä cuûa moät ñaëc ñieåm hay moät tieâu chí naøo ñoù, vaø möùc ñoä naøy ñöôïc bieåu dieãn baèng moät chæ soá cuûa thang ño. - Ño löôøng thaønh quaû hoïc taäp laø löôïng giaù möùc ñoä ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu cuoái cuøng hay tieâu chí trong moät khoaù hoïc, moät giai ñoaïn hoïc. Chuù yù : Trong baát kì söï ño löôøng naøo cuõng caàn coù thöôùc ño, trong ño löôøng thaønh quaû hoïc taäp thì ñieåm soá laø soá ño, tuy nhieân ñieåm soá khoâng phaûi laø moät thang ño vaät lyù vôùi nhöõng tæ leä nhaát ñònh. Moät hoïc sinh 9 ñieåm khoâng phaûi laø ngöôøi coù trình ñoä gaáp 3 laàn ngöôøi coù ñieåm 3, moät ngöôøi coù ñieåm 0 khoâng phaûi laø ngöôøi chaúng coù chuùt kieán thöùc naøo. 2/ Ñaùnh giaù laø gì ? - Ñaùnh giaù laø quaù trình hình thaønh nhöõng nhaän ñònh, phaùn ñoaùn veà keát quaû cuûa coâng vieäc, döïa vaøo söï phaân tích nhöõng thoâng tin thu ñöôïc, ñoái chieáu vôùi nhöõng muïc tieâu, tieâu chuaån ñaõ ñeà ra, nhaèm ñeà xuaát nhöõng quyeát ñònh thích hôïp ñeå naâng cao chaát löôïng coâng vieäc. - Ñaùnh giaù laø phöông tieän ñeå xaùc ñònh caùc muïc ñích vaø muïc tieâu cuûa moät coâng vieäc coù ñaït ñöôïc hay khoâng. - Ñaùnh giaù laø quaù trình thu thaäp, phaân tích, vaø giaûi thích thoâng tin moät caùch coù heä thoáng nhaèm xaùc ñònh möùc ñoä ñaït ñeán caùc muïc tieâu giaûng daïy veà phía hoïc sinh. - Caùc loaïi ñaùnh giaù : + Ñaùnh giaù khôûi söï : laø loái ñaùnh giaù lieân quan ñeán thaønh tích ban ñaàu, nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng naøo maø hoïc sinh ñang coù ñeå böôùc vaøo noäi dung giaûng môùi. + Ñaùnh giaù hình thaønh : ñöôïc duøng ñeå theo doõi söï tieán boä cuûa hoïc sinh trong quaù trình giaûng daïy, nhaèm giuùp giaùo vieân ñieàu chænh laïi hoaït ñoäng daïy. + Ñaùnh giaù chaån ñoaùn : lieân quan ñeán söï khoù khaên cuûa hoïc sinh trong quaù trình hoïc taäp maëc duø giaùo vieân ñaõ coá gaéng söûa chöõa baèng moïi caùch, luùc naøy ngöôøi giaùo vieân phaûi ñaùnh giaù chaån ñoaùn chi tieát hôn nöõa nhaèm phaùt hieän ra nguyeân nhaân vaø bieän phaùp söûa chöõa. + Ñaùnh giaù toång keát : thöôøng ñöôïc thöïc hieän vaøo cuoái thôøi kyø giaûng daïy moät khoaù hoïc. Ñaùnh giaù loaïi naøy nhaèm xaùc ñònh möùc ñoä ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu giaûng huaán cuûa hoïc sinh ñeán ñaâu, töø ñoù xem xeùt laïi hieäu quaû cuûa vieäc giaûng daïy. 3/ Traéc nghieäm laø gì ? Traéc nghieäm laø moät hoaït ñoäng ñeå ño löôøng naêng löïc cuûa caùc ñoái töôïng naøo ñoù nhaèm nhöõng muïc ñích xaùc ñònh. Trong giaùo duïc traéc nghieäm ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân ôû caùc kyø thi, kieåm tra ñeå ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp, giaûng daïy ñoái 4
vôùi moät phaàn cuûa moân hoïc, toaøn boä moân hoïc, ñoái vôùi caû moät caáp hoïc, hay laø tuyeån choïn nhöõng ngöôøi coù naêng löïc nhaát vaøo moät khoaù hoïc . a/ Caùc phöông phaùp traéc nghieäm : Caùc loaïi traéc nghieäm Quan saùt Vieát Vaán ñaùp Traéc nghieäm khaùch quan Traéc nghieäm töï luaän Ñuùng Gheù Ñieàn Nhieàu Tieåu Giaûi ñaùp vaán sai p ñoâi khuyeát löïa luaän ñeà ñaët ra - Quan saùt : + Giuùp xaùc ñònh nhöõng thaùi ñoä, nhöõng phaûn öùng voâ thöùc, nhöõng kyõ naêng thöïc haønh vaø moät soá kyõ naêng veà nhaän thöùc. Chaúng haïn caùch giaûi quyeát vaán ñeà trong moät tình huoáng naøo ñoù. + Quan saùt sö phaïm : Söû duïng trong tröôøng hôïp caàn ghi laïi nhöõng neùt ñoäc ñaùo veà tình caùch, thaùi ñoä, haønh vi, tình huoáng xaûy ra trong daïy hoïc. + Phöông phaùp naøy thöôøng khoâng coù tieâu chuaån ñoàng nhaát khi ñaùnh giaù, ñöôïc söû duïng chuû yeáu ñeå ñaùnh giaù hoïc nhoû tuoåi hoaëc coù höùng thuù ñaëc bieät. + Nhöôïc ñieåm : keát quaû ñaùnh giaù bò aûnh höôûng bôûi tính chuû quan cuûa ngöôøi chaám. - Vaán ñaùp : + Laø phöông phaùp kieåm tra ñaùnh giaù möùc ñoä thu nhaän kieán thöùc cuõng nhö khaû naêng tö duy cuûa hoïc sinh thoâng qua vieäc ñoái thoaïi tröïc tieáp giöõa giaùo vieân vaø ngöôøi hoïc. + Coù taùc duïng toát khi neâu leân caùc caâu hoûi phaùt sinh trong moät tình huoáng caàn kieåm tra. Traéc nghieäm vaán ñaùp thöôøng ñöôïc duøng khi töông taùc giöõa ngöôøi chaám vaø ngöôøi hoïc laø quan troïng . Chaúng haïn nhö nhaø tuyeån duïng caàn xaùc ñònh thaùi ñoä khi phoûng vaán ... + Nhöôïc ñieåm : aûnh höôûng bôûi tính chuû quan cuûa ngöôøi chaám, toán nhieàu thôøi gian vaø khoâng theå kieåm tra moät luùc heát taát caû noäi dung. - Vieát 5
+ Luaän ñeà : ñaây laø baøi ño löôøng döôùi daïng nhöõng caâu hoûi baét buoäc ngöôøi hoïc traû lôøi theo daïng môû, ngöôøi hoïc phaûi töï trình baøy yù kieán trong moät baøi vieát daøi ñeå giaûi quyeát vaán ñeà maø caâu hoûi neâu ra. + Traéc nghieäm khaùch quan : laø phöông phaùp kieåm tra vaø ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp cuûa hoïc sinh baèng heä thoáng caâu hoûi traéc nghieäm khaùch quan, moãi caâu hoûi neâu ra moät vaán ñeà cuøng vôùi nhöõng thoâng tin caàn thieát sao cho ngöôøi hoïc chæ phaûi traû lôøi vaén taét cho töøng caâu. + Öu ñieåm cuûa phöông phaùp vieát laø coù theå kieåm tra nhieàu ngöôøi cuøng moät luùc vaø coù theå ño löôøng ñöôïc tö duy ôû möùc ñoä cao. b/ Lòch söû nghieân cöùu veà traéc nghieäm khaùch quan : - Phöông phaùp ño löôøng thaønh quaû hoïc taäp baèng phöông phaùp traéc nghieäm khaùch quan ñaàu tieân ñöôïc tieán haønh vaøo theá kæ XVII - XVIII taïi Chaâu AÂu. Sang theá kæ XIX ñaàu theá kæ XX phöông phaùp traéc nghieäm khaùch quan ñaõ ñöôïc chuù yù nhieàu hôn. - Naêm 1904 nhaø taâm lyù hoïc ngöôøi Phaùp Alfred Binet trong quaù trình nghieân cöùu treû em maéc beänh taâm thaàn, ñaõ nghieân cöùu moät soá baøi traéc nghieäm veà trí thoâng minh. Vì vaäy traéc nghieäm trí thoâng minh ñöôïc goïi laø traéc nghieäm Stanford-Binet. - Vaøo ñaàu theá kæ XX, E. Thorm Dike laø ngöôøi ñaàu tieân duøng phöông phaùp traéc nghieäm khaùch quan ñeå ño löôøng trình ñoä hoïc sinh trong moân ñaïi soá vaø sau ñoù laø moät soá moân khaùc. - ÔÛ Vieät Nam traéc nghieäm khaùch quan ñöôïc söû duïng muoän hôn. Naêm 1960 ñaõ coù moät soá taùc giaû söû duïng traéc nghieäm khaùch quan trong ngaønh hoïc taâm lyù. - Naêm 1969 taùc giaû Döông Thieäu Toáng ñaõ ñöa moät soá moân traéc nghieäm khaùch quan vaøo giaûng daïy taïi lôùp cao hoïc ôû tröôøng ñaïi hoïc Saøi Goøn. - Naêm 1974 ôû mieàn Nam ñaõ thi tuù taøi baèng phöông phaùp traéc nghieäm khaùch quan. - Thaùng 7 naêm 1996 phöông phaùp traéc nghieäm khaùch quan ñaõ ñöôïc thí ñieåm trong kì thi tuyeån sinh ñaïi hoïc taïi tröôøng Ñaïi Hoïc Ñaø Laït vaø ñaõ thaønh coâng. - Hieän nay hình thöùc thi traéc nghieäm ñaõ ñöôïc söû duïng roäng raõi taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc cuõng nhö phoå thoâng. 4/ Caùc loaïi traéc nghieäm : - Traéc nghieäm taâm lyù vaø traéc nghieäm giaùo duïc : + Traéc nghieäm taâm lyù laø caùc traéc nghieäm duøng ñeå ño phaåm chaát vaø khaû naêng taâm lyù cuûa con ngöôøi. Chaúng haïn nhö : traéc nghieäm trí tueä, traéc nghieäm nhaân caùch... + Traéc nghieäm giaùo duïc laø caùc traéc nghieäm lieân quan ñeán ño löôøng caùc thaønh quaû hoïc taäp caùc moân hoïc cuûa hoïc sinh. 6
- Traéc nghieäm chuaån möïc vaø traéc nghieäm tieâu chí : + Traéc nghieäm chuaån möïc laø traéc nghieäm ñöôïc soaïn ra nhaèm cung caáp moät soá ño löôøng thaønh tích maø ngöôøi ta coù theå giaûi thích ñöôïc caên cöù treân vò theá töông ñoái cuûa moät caù nhaân so vôùi moät nhoùm ngöôøi naøo ñoù ñaõ ñöôïc bieát . + Traéc nghieäm tieâu chí laø traéc nghieäm ñöôïc soaïn ra nhaèm cung caáp moät soá ño löôøng möùc ñoä thaønh thaïo maø ngöôøi ta coù theå giaûi thích ñöôïc caên cöù treân moät lónh vöïc caùc nhieäm vuï hoïc taäp ñaõ ñöôïc xaùc ñònh vaø ñöôïc giôùi haïn . - Traéc nghieäm do giaùo vieân soaïn thaûo vaø traéc nghieäm tieâu chuaån hoaù : + Traéc nghieäm do giaùo vieân soaïn thaûo : laø loaïi traéc nghieäm thaønh tích ñöôïc duøng ñeå ño löôøng tri thöùc hoaëc kyõ naêng cuûa hoïc sinh trong moät giai ñoaïn hoïc taäp veà moät moân hoïc hay moät lónh vöïc khoa hoïc cuï theå naøo ñoù. Nhöõng baøi traéc nghieäm naøy thöôøng ñöôïc giaùo vieân soaïn thaûo vaøo cuoái hoïc kyø hay khoùa hoïc naøo ñoù chöù khoâng coù saün. + Traéc nghieäm tieâu chuaån hoaù laø loaïi traéc nghieäm do caùc chuyeân gia veà traéc nghieäm soaïn thaûo, sau ñoù ñöôïc ñöa ñi thöû nghieäm vaø chænh söûa nhieàu laàn. Traéc nghieäm tieâu chuaån hoùa ñöôïc xem nhö laø chuaån möïc, neân noù coù tính tin caäy raát cao vaø ñöôïc phaân phoái treân thò tröôøng. Baûng so saùnh Traéc nghieäm tieâu chuaån hoùa Traéc nghieäm do giaùo vieân soaïn thaûo - Ñöôïc soaïn thaûo döïa treân noäi dung vaø - Ñöôïc soaïn thaûo döïa treân noäi dung vaø muïc tieâu cuûa moät quoác gia, vuøng roäng muïc tieâu cuûa moät lôùp hoïc . lôùn. - Ñeà caäp ñeán moät chuû ñeà hay moät kyõ - Ñeà caäp ñeán nhöõng phaàn roäng cuûa tri naêng chuyeân bieät naøo ñoù. thöùc - Ñöôïc soaïn thaûo bôûi moät giaùo vieân. - Ñöôïc soaïn thaûo bôûi caùc chuyeân gia - Duøng nhöõng caâu traéc nghieäm chöa traéc nghieäm. ñöôïc kieåm chöùng. - Söû duïng caâu traéc nghieäm ñaõ ñöôïc thöû - Coù ñoä tin caäy khoâng cao nghieäm. - Thöôøng ñöôïc giôùi haïn trong lôùp hoïc - Coù ñoä tin caäy cao hay moät tröôøng. - Cung caáp caùc chuaån möïc cho nhieàu nhoùm ngöôøi khaùc nhau. 5/ Cô sôû ñeå ñaùnh giaù baøi traéc nghieäm : a/ Tính tin caäy : - Laø moät khaùi nieäm cho bieát möùc ñoä oån ñònh, tính vöõng chaõi cuûa caùc keát quaû ño ñöôïc khi tieán haønh ño vaät theå ñoù nhieàu laàn. Ví duï : Khi caân moät goùi ñöôøng, laàn ñaàu tieân caân ñöôïc 105 gam, laàn hai caân ñöôïc 100gam, laàn thöù ba caân ñöôïc 95 gam , ta noùi caùi caân coù tính tin caäy. - Moät baøi traéc nghieäm ñöôïc xem laø ñaùng tin caäy khi noù cho ra nhöõng keát quaû coù tính caùch vöõng chaõi. Coù nghóa laø neáu laøm baøi traéc nghieäm aáy nhieàu laàn, moãi hoïc sinh vaãn giöõ ñöôïc thöù haïng töông ñoái cuûa mình trong nhoùm. 7
- Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán tính tin caäy : + Choïn maãu caùc caâu hoûi : moät baøi traéc nghieäm chæ coù khoaûng maáy chuïc caâu, trong khi ñoù coù haøng ngaøn caâu hoûi traéc nghieäm coù theå duøng ñeå khaûo saùt kieán thöùc ñoù. Do ñoù moät ñieåm soá duy nhaát döïa treân moät maãu caùc caâu traéc nghieäm khoâng phaûi laø hoaøn toaøn ñaùng tin caäy. + Yeáu toá may ruûi trong vieäc choïn ñaùp aùn : neáu hoïc sinh caøng coù nhieàu caâu phoûng ñoaùn may ruûi thì khi hoïc sinh ñoù laøm laïi baøi traéc nghieäm nhieàu laàn thì ñieåm soá coù theå khaùc nhau nhieàu, daãn ñeán baøi traéc nghieäm khoâng ñaùng tin caäy. + Ñoä khoù cuûa baøi traéc nghieäm : neáu baøi traéc nghieäm coù nhieàu caâu deã thì ñieåm soá taäp trung vaøo ñaàu muùt cao, hoaëc laø neáu baøi traéc nghieäm toaøn caâu khoù thì ñieåm soá taäp trung vaøo ñaàu muùt thaáp daãn ñeán giaùo vieân khoâng phaân bieät ñöôïc trình ñoä khaùc nhau cuûa hoïc sinh, do ñoù baøi traéc nghieäm khoâng coøn ñaùng tin caäy. - Nhöõng ñieàu caàn laøm ñeå gia taêng tính tin caäy : + Haïn cheá söû duïng caâu traéc nghieäm hai löïa choïn . + Vieát nhöõng lôøi chæ daãn sao cho thaät roõ raøng ñeå hoïc sinh khoûi nhaàm laãn + Chuaån bò tröôùc caùc baûng ñieåm, ghi roõ caâu ñuùng. + Neân tham khaûo caùc ñoàng nghieäp veà caùc caâu traéc nghieäm tröôùc khi cho kieåm tra b/ Tính giaù trò : - Tính giaù trò cuûa moät duïng cuï ño laø moät khaùi nieäm chæ ra raèng duïng cuï naøy coù khaû naêng ño ñuùng ñöôïc caùi caàn ño. Ví duï : Khi caân goùi ñöôøng 100 gam, neáu boû leân caân thaáy 100gam thì caùi caân coù tính giaù trò, neáu caân nhieàu laàn thaáy 80gam thì caùi caân coù tính tin caäy chöù khoâng coù tính giaù trò. - Phaân loaïi tính giaù trò cuûa caùc caâu traéc nghieäm : + Giaù trò ñoàng thôøi : noùi leân moái lieân heä giöõa ñieåm soá cuûa baøi traéc nghieäm vôùi moät tieâu chí khaùc ñoàng thôøi, ñaõ coù saün maø baøi traéc nghieäm muoán ño löôøng. + Giaù trò tieân ñoaùn : noùi leân moái lieân heä giöõa ñieåm soá cuûa baøi traéc nghieäm vôùi moät tieâu chí khaùc caên cöù vaøo khaû naêng ôû thôøi ñieåm töông lai. + Giaù trò noäi dung : laø möùc ñoä bao truøm ñöôïc noäi dung moân hoïc, baøi hoïc . + Giaù trò khaùi nieäm taïo laäp : laø giaù trò lieân quan ñeán caùc loaïi hoïc taäp ñöôïc quy ñònh trong caùc muïc tieâu daïy vaø hoïc nhö : muïc tieâu bieát, thoâng hieåu, phaân tích ... + Giaù trò thöïc nghieäm : laø loaïi giaù trò noùi leân söï töông quan giöõa caùc ñieåm soá traéc nghieäm vôùi moät tieâu chí ( hay moät loaïi ño löôøng naøo khaùc) veà khaû naêng maø baøi traéc nghieäm muoán ño löôøng . + Giaù trò yeáu toá : laø söï töông quan giöõa baøi traéc nghieäm aáy vôùi yeáu toá chung cho caû moät nhoùm goàm nhieàu baøi traéc nghieäm. Chuù yù : Moät baøi traéc nghieäm coù theå coù tính tin caäy maø khoâng coù tính giaù trò Nhöng moät baøi traéc nghieäm khoâng coù tính tin caäy thì chaéc chaén khoâng coù tính giaù trò. 6/ So saùnh veà töï luaän vaø traéc nghieäm khaùch quan a/ Ñieåm gioáng nhau : 8
- Ñeàu coù theå ño löôøng haàu heát moïi thaønh quaû hoïc taäp quan troïng maø moät baøi khaûo saùt baèng phöông phaùp vieát coù theå khaûo saùt ñöôïc. - Ñeàu coù theå ñöôïc söû duïng ñeå khuyeán khích hoïc sinh hoïc taäp nhaèm ñaït ñeán caùc muïc tieâu : hieåu bieát caùc nguyeân lyù, toå chöùc vaø phoái hôïp caùc yù töôûng, öùng duïng kieán thöùc trong vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà. - Ñeàu ñoøi hoûi söï vaän duïng ít nhieàu phaùn ñoaùn chuû quan. - Gía trò cuûa caû hai loaïi traéc nghieäm vaø luaän ñeà tuyø thuoäc vaøo tính khaùch quan vaø tính tin caäy cuûa chuùng. b/ Ñieåm khaùc nhau Luaän ñeà Traéc nghieäm khaùch quan - Ñoøi hoûi ngöôøi hoïc phaûi töï soaïn caâu - Baét buoäc ngöôøi hoïc phaûi löïa ñaùp aùn traû lôøi vaø dieãn taû noù baèng ngoân ngöõ ñuùng nhaát trong moät soá caâu coù saün. cuûa chính mình. - Ít caâu hoûi, nhöng caâu hoûi mang tính - Goàm nhieàu caâu hoûi mang tính chaát chaát toång quaùt vôùi caâu traû lôøi daøi doøng. chuyeân bieät vôùi caâu traû lôøi ngaén. - Ngöôøi laøm baøi phaûi toán nhieàu thôøi - Ngöôøi laøm baøi phaûi toán nhieàu thôøi gian ñeå suy nghó vaø vieát. gian ñeå ñoïc vaø suy nghó. - Chaát löôïng cuûa baøi luaän ñeà phuï thuoäc - Chaát löôïng cuûa baøi traéc nghieäm phuï vaøo kyõ naêng cuûa ngöôøi chaám baøi. thuoäc vaøo kyõ naêng cuûa ngöôøi soaïn ñeà. - Deã soaïn ñeà töï luaän nhöng khoù chaám - Khoù soaïn ñeà traéc nghieäm nhöng deã baøi, khoù cho ñieåm chính xaùc. chaám baøi, deã cho ñieåm soá chính xaùc - Ngöôøi laøm baøi coù nhieàu boäc baïch caù hôn. tính cuûa mình trong caâu traû lôøi, ngöôøi - Ngöôøi soaïn ñeà ñöôïc töï do boäc loä kieán chaám baøi coù theå töï do cho ñieåm theo thöùc vaø kyõ naêng cuûa mình qua vieäc ñaët xu höôùng cuûa mình. caùc caâu hoûi, ngöôøi laøm baøi thì khoâng - Caùc muïc tieâu trong hoïc taäp khoâng theå ñöôïc töï do traû lôøi theo yù kieán rieâng cuûa hieän ñöôïc roõ raøng. mình. - Cho pheùp vaø ñoâi khi khuyeán khích söï - Caùc muïc tieâu trong hoïc taäp ñöôïc “löøa phænh”. Vì ngöôøi hoïc coù theå duøng ngöôøi giaùo vieân thaåm ñònh roõ raøng hôn. caùc töø ngöõ hoa myõ, caùc phaùt bieåu khoù - Cho pheùp vaø ñoâi khi khuyeán khích söï xaùc ñònh ñöôïc. phoûng ñoaùn. Vì nguôøi hoïc coù theå choïn - Söï phaân boá ñieåm soá cuûa moät baøi thi moät ñaùp aùn baát kyø maø khoâng bieát chaéc luaän ñeà coù theå ñöôïc kieåm soaùt moät laø ñuùng hay sai. phaàn lôùn do ngöôøi chaám. - Söï phaân boá ñieåm soá cuûa baøi traéc nghieäm phaàn lôùn hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo baøi traéc nghieäm ñoù. c/ Söû duïng luaän ñeà trong nhöõng tröôøng hôïp sau : - Khi nhoùm hoïc sinh döï thi hay kieåm tra khoâng quaù ñoâng, vaø ñeà thi chæ ñöôïc söû duïng moät laàn, khoâng duøng laïi nöõa. - Khi giaùo vieân coá gaéng ñeå khuyeán khích vaø khen thöôûng söï phaùt trieån kyõ naêng dieãn taû baèng vaên vieát cuûa hoïc sinh. 9
- Khi giaùo vieân muoán tìm hieåu theâm veà quaù trình tö duy vaø dieãn bieán tö töôûng cuûa hoïc sinh veà moät vaán ñeà naøo ñoù ngoaøi vieäc khaûo saùt keát quaû hoïc taäp. - Khi giaùo vieân tin töôûng vaøo khaû naêng pheâ phaùn vaø chaám baøi luaän ñeà moät caùch voâ tö vaø chính xaùc. - Khi khoâng coù nhieàu thôøi gian soaïn thaûo baøi kieåm tra nhöng laïi coù thôøi gian ñeå chaám baøi. d/ Söû duïng traéc nghieäm khaùch quan trong nhöõng tröôøng hôïp sau : - Khi ta caàn khaûo saùt keát quaû hoïc taäp cuûa moät soá ñoâng hoïc sinh, hay muoán söû duïng laïi baøi khaûo saùt aáy vaøo moät luùc khaùc. - Khi ta muoán coù nhöõng ñieåm soá ñaùng tin caäy, khoâng phuï thuoäc phaàn lôùn vaøo chuû quan cuûa ngöôøi chaám baøi. - Khi caùc yeáu toá coâng baèng, voâ tö, chính xaùc ñöôïc coi laø nhöõng yeáu toá quan troïng nhaát cuûa vieäc thi cöû. - Khi ta coù nhieàu caâu traéc nghieäm toát ñaõ ñöôïc döï tröõ saün ñeå coù theå löïa choïn vaø caáu truùc laïi moät baøi traéc nghieäm môùi. - Khi ta muoán chaám nhanh vaø coâng boá keát quaû sôùm. - Khi ta muoán ngaên ngöøa naïn hoïc tuû, hoïc veït, vaø gian laän trong thi cöû cuûa hoïc sinh. II/ Traéc nghieäm khaùch quan : 1/ Öu ñieåm : - Vôùi noäi dung baøi traéc nghieäm khoaûng 40-60 caâu, vaø moãi caâu laïi coù nhieàu phöông aùn löïa choïn do ñoù baøi traéc nghieäm coù theå kieåm tra ñöôïc nhieàu noäi dung cuûa moân hoïc. - Vôùi ñaùp aùn cuûa moãi baøi traéc nghieäm ñaõ coù saün, hoaëc laø ñuùng hoaëc laø sai do ñoù ñieåm soá cuûa baøi traéc nghieäm khoâng phuï thuoäc vaøo söï chuû quan cuûa ngöôøi chaám baøi. - Noäi dung kieán thöùc trong baøi kieåm tra traéc nghieäm töông ñoái roäng do ñoù ngöôøi hoïc khoù coù theå hoïc tuû. - Moãi caâu hoûi coù nhieàu löïa choïn, vaø coù theå taïo ra nhieàu ñeà thi baèng caùch traùo caâu hoûi do ñoù ngöôøi hoïc khoù coù theå gian laän trong thi cöû . - Coù theå kieåm tra nhieàu ngöôøi maø thôøi gian chaám baøi laïi nhanh choùng. - Ít toán coâng chaám baøi. 2/ Nhöôïc ñieåm : - Toán nhieàu coâng söùc ñeå soaïn ñeà traéc nghieäm. - Khoâng ñaùnh giaù ñöôïc khaû naêng dieãn ñaït, khaû naêng tö duy. - Hoïc sinh deã ñoaùn moø. III/ Caùc hình thöùc caâu traéc nghieäm khaùch quan Caùc caâu traéc nghieäm khaùch quan coù theå ñöôïc ñaët ra döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau. Hình thöùc naøo cuõng coù nhöõng öu khuyeát ñieåm rieâng, ngöôøi soaïn caâu traéc nghieäm phaûi naém roõ coâng duïng, cuõng nhö öu khuyeát ñieåm cuûa töøng loaïi ñeå soaïn ñöôïc baøi traéc nghieäm theo muïc ñích söû duïng cuûa mình. Döôùi ñaây laø caùc hình thöùc caâu traéc nghieäm thoâng duïng. 1/ Loaïi caâu traéc nghieäm Ñuùng - Sai : 10
- Loaïi caâu traéc nghieäm naøy ñöôïc trình baøy döôùi daïng moät caâu phaùt bieåu vaø yeâu caàu ngöôøi laøm baøi phaûi choïn Ñuùng hoaëc Sai. Ví duï : Theo quan ñieåm vi moâ, nhieät ñoä laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho möùc ñoä noùng hay laïnh cuûa vaät .  Ñuùng  Sai a/ Öu ñieåm : + Raát deã daøng soaïn ñöôïc caâu traéc nghieäm loaïi naøy, vì ngöôøi soaïn ñeà khoâng caàn phaûi suy nghó nhieàu caâu phaùt bieåu khaùc ñeå ngöôøi laøm traéc nghieäm coù theå so saùnh vaø choïn löïa. Do ñoù soaïn caâu traéc nghieäm loaïi naøy toán ít thôøi gian. + Coù theå ñaët ñöôïc nhieàu caâu hoûi trong moät baøi traéc nghieäm vôùi thôøi gian laøm baøi nhaát ñònh. Nhö vaäy moät baøi traéc nghieäm coù nhieàu caâu seõ laøm taêng tính caäy cuûa baøi traéc nghieäm aáy neáu baøi traéc nghieäm ñöôïc soaïn thaûo ñuùng caùch. b/ Khuyeát ñieåm : + Loaïi caâu traéc nghieäm naøy chæ coù 2 phöông aùn traû lôøi neân coù ñoä may ruûi laø 50 phaàn traêm, ñoä may ruûi cao nhö vaäy deã khuyeán khích ngöôøi laøm baøi ñoaùn moø. + Caùc caâu traéc nghieäm loaïi naøy ñöôïc cho laø taàm thöôøng vì ngöôøi soaïn ñeà thöôøng laáy saün nhöõng caâu coù trong saùch. + Loaïi caâu traéc nghieäm naøy thöôøng ñöôïc trích saün trong saùch neân ngöôøi laøm baøi traéc nghieäm chæ caàn hoïc veït. Nhö vaäy laø chöa ñaùnh giaù ñöôïc khaû naêng hieåu thaáu ñaùo cuûa ngöôøi hoïc. + Nhöõng caâu phaùt bieåu loaïi naøy neáu duøng lôøi vaên khoâng chính xaùc, hay laø thieáu thoâng tin seõ gaây khoù khaên cho ngöôøi laøm traéc nghieäm. + Caâu phaùt bieåu loaïi naøy thöôøng khoâng coù caâu phaùt bieåu khaùc ñeå so saùnh, do ñoù noù coù theå ñuùng trong tröôøng hôïp naøy nhöng sai trong tröôøng hôïp khaùc. c/ Yeâu caàu khi soaïn caâu traéc nghieäm loaïi naøy : + Nhöõng caâu phaùt bieåu loaïi naøy phaûi döïa treân nhöõng kieán thöùc caên baûn, vaø phaûi chaéc chaén laø kieán thöùc ñoù laø ñuùng hay sai. Khoâng ñöôïc döïa treân caûm tính ñuùng hay sai cuûa ngöôøi soaïn caâu traéc nghieäm. + Choïn caâu phaùt bieåu naøo maø moät ngöôøi coù khaû naêng trung bình khoâng theå nhaän ra ngay laø ñuùng hay sai, maø phaûi coù chuùt suy nghó môùi coù theå nhaän ra. + Moãi caâu traéc nghieäm chæ neân dieãn ñaït moät yù, traùnh duøng nhöõng caâu phöùc taïp, bao goàm quaù nhieàu chi tieát. + Khoâng neân cheùp nguyeân vaên nhöõng caâu trích töø saùch, nhö vaäy deã khuyeán khích ngöôøi hoïc thuoäc baøi moät caùch maùy moùc. + Traùnh duøng nhöõng töø nhö “taát caû”, “khoâng bao giôø”, “khoâng theå naøo”, “luoân luoân” ... nhöõng töø naøy thöôøng dieãn ñaït moät phaùt bieåu sai. Cuõng nhö traùnh nhöõng töø “thöôøng thöôøng”, “ñoâi khi”, “ coù khi”...nhöõng töø naøy thöôøng dieãn ñaït moät phaùt bieåu ñuùng. 2/ Loaïi caâu traéc nghieäm ñoái chieáu caëp ñoâi - Caâu traéc nghieäm loaïi naøy cuõng laø moät daïng ñaëc bieät cuûa hình thöùc traéc nghieäm nhieàu löïa choïn. Loaïi caâu traéc nghieäm naøy goàm 3 phaàn : + Phaàn chæ daãn caùch traû lôøi 11
+ Phaàn goác ( coät 1 ) : goàm nhöõng töø, cuïm töø, caâu phaùt bieåu caàn ñöôïc laøm roõ hôn + Phaàn löïa choïn ( coät 2 ) : goàm nhöõng cuïm töø, caâu ñeå dieãn ñaït phuø hôïp nhaát vôùi phaàn goác. - Chaúng haïn beân traùi ( coät 1) laø caùc ñaïi löôïng vaät lyù, beân phaûi ( coät 2 ) laø caùc ñònh nghóa töông öùng vôùi caùc ñaïi löôïng ñoù. Ví duï : Haõy tìm ra caùc khaùi nieäm ôû coät beân phaûi töông öùng vôùi caùc ñaïi löôïng ôû coät beân traùi. 1. AÙp suaát cô hoïc A. Laø ñaïi löôïng vaät lyù ñaëc tröng cho möùc ñoä 2. AÙp suaát noäi taïi chuyeån ñoäng nhanh hay chaäm cuûa phaân töû. 3. AÙp suaát phuï B. Laø daïng aùp suaát ñöôïc gaây ra bôûi maët khum 4. AÙp suaát thuyû tónh cuûa chaát loûng trong oáng mao daãn. C. Laø ñaïi löôïng vaät lyù ñaëc tröng cho löïc taùc duïng cuûa caùc phaân töû khí leân 1 ñôn vò dieän tích cuûa bình chöùa. D. Laø ñaïi löôïng vaät lyù ñaëc tröng cho ñoä lôùn cuûa löïc taùc duïng vuoâng goùc leân 1 ñôn vò dieän tích. E. Laø daïng aùp suaát cuûa chaát loûng coù ñoä saâu naøo ñoù so vôùi maët thoaùng. F. Laø daïng aùp suaát ñöôïc gaây ra bôûi söï töông taùc giöõa caùc phaân töû khí thöïc. a/ Öu ñieåm : + Coù ñoä may ruûi raát thaáp, ngöôøi laøm baøi khoù coù theå ñoaùn moø ñöôïc. + Coù theå hoûi ngöôøi laøm baøi ñöôïc nhieàu vaán ñeà trong moät caâu hoûi, ñoøi hoûi ngöôøi laøm phaûi coù so saùnh, phaân tích tröôùc khi choïn ñaùp aùn. + Neáu soaïn ñuùng quy caùch, keát quaû baøi traéc nghieäm coù tính tin caäy vaø tính giaù trò cao. + Loaïi caâu hoûi naøy deã soaïn, deã duøng vaø phuø hôïp taâm lyù hoïc sinh. + Coù hieäu quaû trong vieäc ñaùnh giaù khaû naêng nhaän bieát caùc heä thöùc, hay laäp caùc moái töông quan. b/ Nhöôïc ñieåm : + Khoâng hieäu quaû cho vieäc kieåm tra ñaùnh giaù khaû naêng saép ñaët vaø vaän duïng cuûa hoïc sinh. + Hoïc sinh toán nhieàu thôøi gian ñeå ñoïc. + Ñoøi hoûi thôøi gian nhieàu ñeå soaïn caâu traéc nghieäm loaïi naøy. + Toán nhieàu thôøi gian chaám ñieåm cho caâu traéc nghieäm loaïi naøy hôn. c/ Yeâu caàu khi soaïn caâu traéc nghieäm loaïi naøy : + Phaûi ñaët soá löïa choïn ôû coät 2 nhieàu hôn soá caâu hoûi ôû phaàn goác. Vì khi ngöôøi laøm baøi traû lôøi ñöôïc gaàn heát ñaùp aùn chæ coøn moät hai caâu thì hoï coù theå hoï ñoaùn ñuùng ñöôïc caâu coøn laïi. + Khoâng neân soaïn caùc löïa choïn cuõng nhö caùc töø gôïi yù ôû caû 2 coät quaù daøi doøng, laøm cho ngöôøi laøm baøi maát nhieàu thôøi gian. 12
3/ Loaïi caâu ñieàn khuyeát - Laø nhöõng caâu phaùt bieåu, meänh ñeà, ñònh nghóa.... coøn chöøa laïi choã troáng ñeå ngöôøi laøm baøi coù theå ñieàn vaøo. Loaïi caâu naøy coù 2 daïng laø : + Goàm nhöõng caâu hoûi vôùi lôøi giaûi ñaùp ngaén Ví duï : Theo quan ñieåm vi moâ ñaïi löôïng vaät lyù ñaëc tröng cho möùc ñoä chuyeån ñoäng nhanh hay chaäm cuûa phaân töû laø ........................... + Goàm nhöõng caâu phaùt bieåu vôùi moät hay nhieàu choã ñeå troáng maø ngöôøi laøm baøi phaûi ñieàn vaøo baèng moät töø hay moät nhoùm töø ngaén. Ví duï : Trong quaù trình ñaúng nhieät cuûa moät löôïng khí thì ................ cuûa löôïng khí tæ leä nghòch vôùi...................... cuûa löôïng khí ñoù. a/ Öu ñieåm : + Caâu traû lôøi raát ngaén do ñoù tieâu chuaån ñuùng sai raát roõ reät. + Khi khoâng tìm ñöôïc soá moài nhöû caàn thieát cho caâu traéc nghieäm nhieàu löïa choïn thì coù theå duøng loaïi caâu naøy. Do ñoù raát deã ñeå soaïn caâu traéc nghieäm ñieàn khuyeát. + Hoïc sinh coù cô hoäi trình baøy nhöõng caâu traû lôøi khaùc thöôøng, phaùt huy oùc saùng kieán. + Hoïc sinh khoâng coù cô hoäi ñoaùn moø. b/ Khuyeát ñieåm : + Vieäc chaám ñieåm loaïi caâu naøy thöôøng khoù khaên vaø toán nhieàu thôøi gian + Nhieàu khi ngöôøi soaïn ñeà khoâng löôøng tröôùc heát nhöõng ñaùp aùn ñuùng coù theå ñieàn vaøo choã troáng. Ngöôøi laøm baøi coù theå traû lôøi nhieàu caùch khaùc nhau nhöng vaãn hôïp lyù. c/ Yeâu caàu khi soaïn caâu traéc nghieäm loaïi naøy : + Neân soaïn thaûo caùc phaàn ñeå troáng sao cho nhöõng töø ñieàn vaøo laø duy nhaát ñuùng, khoâng theå thay theá baèng caùc töø khaùc. 4/ Loaïi caâu traéc nghieäm coù nhieàu löïa choïn - Loaïi caâu traéc nghieäm naøy goàm coù 2 phaàn : phaàn goác vaø phaàn löïa choïn. Phaàn goác laø moät caâu hoûi hay moät caâu chöa hoaøn taát. Phaàn löïa choïn goàm moät soá caâu traû lôøi hay caâu boå sung yù coøn thieáu cuûa phaàn goác. - Phaàn goác phaûi ñöa ra yù muoán hoûi moät caùch roõ raøng, traùnh duøng töø ngöõ daøi doøng khieán ngöôøi laøm baøi khoâng bieát choïn ñaùp aùn naøo cho phuø hôïp. - Phaàn löïa choïn goàm 4 hoaëc 5 caâu traû lôøi, trong ñoù coù 1 caâu laø ñuùng nhaát, caùc caâu coøn laïi laøm moài nhöû cuõng phaûi haáp daãn, ñeå nhöõng ngöôøi chöa hoïc baøi hay hoïc chöa kyõ khoù phaùt hieän ñöôïc phöông aùn ñuùng. Ví duï : Moät löôïng khí giaõn ñaúng nhieät thì soá phaân töû khí trong moät ñôn vò theå tích cuûa löôïng khí ñoù seõ : A. giaûm tæ leä nghòch vôùi aùp suaát B. giaûm tæ leä thuaän vôùi aùp suaát C. taêng tæ leä nghòch vôùi aùp suaát D. taêng tæ leä thuaän vôùi aùp suaát  ÔÛ caâu traéc nghieäm naøy, ngöôøi hoïc phaûi bieát ñöôïc quaù trình ñaúng nhieät thì aùp suaát chaát khí tæ leä nghòch vôùi theå tích, trong quaù trình giaõn nôû thì theå tích chaát 13
khí taêng daãn ñeán aùp suaát giaûm, nhöng theå tích taêng thì cuõng daãn ñeán maät ñoä phaân töû giaûm do ñoù maät ñoä phaân töû seõ giaûm tæ leä thuaän vôùi aùp suaát, do ñoù neáu ngöôøi hoïc khoâng hoïc baøi hoaëc hoïc baøi khoâng kyõ thì cuõng khoù bieát ñöôïc löïa choïn naøo laø ñuùng. a/ Öu ñieåm : - Caâu hoûi traéc nghieäm loaïi naøy coù nhieàu hình thöùc löïa choïn hôn : phaàn goác coù theå laø caâu hoûi, caâu boû löûng, moät ñoà thò,... tuyø theo muïc tieâu ñaët ra maø ngöôøi soaïn traéc nghieäm coù theå choïn cho phuø hôïp. - Ñoä may ruûi thaáp hôn (25% ñoái vôùi caâu 4 löïa choïn,20% ñoái vôùi caâu 5 löïa choïn) - Neáu soaïn ñuùng quy caùch, keát quaû baøi traéc nghieäm coù tính tin caäy vaø tính giaù trò cao. - Coù theå khaûo saùt thaønh quaû hoïc taäp cuûa moät soá ñoâng hoïc sinh, chaám ñieåm nhanh, keát quaû chính xaùc. - Giaùo vieân coù theå duøng loaïi caâu hoûi naøy ñeå kieåm tra- ñaùnh giaù nhöõng muïc tieâu daïy hoïc khaùc nhau, chaúng haïn nhö : + Xaùc ñònh moái töông quan nhaân quaû. + Nhaän bieát caùc ñieàu sai laàm. + Gheùp caùc keát quaû hoaëc caùc ñieàu quan saùt ñöôïc vôùi nhau. + Ñònh nghóa caùc khaùi nieäm. + Tìm nguyeân nhaân cuûa caùc söï kieän. + Nhaän bieát ñieåm töông ñoàng giöõa hay khaùc bieät giöõa nhieàu vaät. + Xaùc ñònh nguyeân lyù hay yù nieäm toång quaùt töø nhöõng söï kieän. + Xaùc ñònh thöù töï hay caùch saép ñaët nhieàu vaät. + Xeùt ñoaùn vaán ñeà ñang ñöôïc tranh luaän döôùi nhieàu quan ñieåm. b/ Nhöôïc ñieåm : Ñeå soaïn ñöôïc baøi traéc nghieäm loaïi naøy coù tính tin caäy vaø giaù trò cao caàn ñoøi hoûi tuaân theo caùc böôùc soaïn traéc nghieäm, do ñoù toán nhieàu thôøi gian. Khoâng ño ñöôïc khaû naêng phaùn ñoaùn tinh vi, hay laø khaû naêng giaûi quyeát vaán ñeà kheùo leùo, saùng taïo cuûa hoïc sinh. c/ Yeâu caàu khi soaïn caâu traéc nghieäm loaïi naøy : + Caâu hoûi hay caâu boû löûng cuûa phaàn goác coù yù nghóa roõ raøng, saùng nghóa. + Phaàn daãn phaûi mang yù nghóa troïn veïn, phaàn traû lôøi phaûi ngaén goïn. + Neân coù 4 hay 5 löïa choïn cho moãi caâu hoûi. + Traùnh duøng hai töø “khoâng” lieân tieáp trong moät caâu hoûi. + Traùnh duøng caâu daãn daét mang tính phuû ñònh, neáu duøng thì phaûi chuù yù gaïch döôùi hoaëc toâ ñaäm töø “ khoâng” . + Khoâng neân duøng caùc caâu hoûi khoâng theå xaûy ra trong thöïc teá. + Phaûi ñaûm baûo sao cho caâu traû lôøi ñuùng laø caâu roõ raøng vaøø ñuùng nhaát . + Phaûi ñaûm baûo caùc caâu daãn vaø caùc caâu traû lôøi laø ñuùng caáu truùc ngöõ phaùp + Soaïn caùc caâu moài nhöû cuõng phaûi haáp daãn nhö ñaùp aùn ñuùng. + Khoâng neân duøng loaïi caâu traû lôøi “ Khoâng moät caâu naøo ñuùng caû” + Soaïn caùc phöông aùn traû lôøi coù ñoä daøi vaø vaên phong gioáng nhau. 14
+ Khoâng neân duøng moài nhöû ñeå gaøi baãy hoïc sinh, muïc ñích cuûa moài nhöû laø phaân loaïi hoïc sinh. + Coù boán böôùc phaûi laøm khi soaïn moài nhöû :  B1: Ra caùc caâu hoûi môû veà noäi dung döï ñònh traéc nghieäm ñeå hoïc sinh töï vieát caâu traû lôøi.  B2: Thu caùc baûn traû lôøi cuûa hoïc sinh, loaïi boû caâu traû lôøi ñuùng, giöõ laïi caâu traû lôøi sai.  B3: Thoáng keâ phaân loaïi caùc caâu traû lôøi sai vaø ghi laïi taàn soá xuaát hieän töøng loaïi caâu sai.  B4: Öu tieân choïn nhöõng caâu sai laøm moài nhöû. IV/ Quy trình soaïn thaûo moät baøi traéc nghieäm Thoâng thöôøng khi soaïn thaûo moät baøi traéc nghieäm thì ngöôøi soaïn traéc nghieäm phaûi bieát mình muoán kieåm tra noäi dung naøo cuûa moân hoïc ? Muïc tieâu cuûa baøi traéc nghieäm laø gì? Caàn phaûi khaûo saùt nhöõng gì ôû hoïc sinh ? Phaàn quan troïng cuûa moân hoïc caàn khaûo saùt laø phaàn naøo ? Soá caâu hoûi caàn khaûo saùt ? Hay laø phaûi soaïn caâu traéc nghieäm döôùi hình thöùc naøo laø phuø hôïp ? ..... Do ñoù vieäc soaïn thaûo caâu traéc nghieäm khoâng theå laø vieäc tuyø tieän ñöôïc. Ngöôøi soaïn thaûo caàn phaûi laøm theo quy trình hôïp lyù, neáu khoâng thì keát quaû baøi traéc nghieäm seõ khoâng ño löôøng ñöôïc caùi maø ngöôøi soaïn thaûo muoán, baøi traéc nghieäm seõ khoâng coù tính tin caäy vaø giaù trò. Döôùi ñaây laø moät soá vaán ñeà maø ngöôøi soaïn thaûo traéc nghieäm caàn phaûi laøm tröôùc khi vieát caâu traéc nghieäm. 1/ Xaùc ñònh muïc ñích cuûa baøi traéc nghieäm - Xaùc ñònh muïc tieâu cuûa töøng moân hoïc, töøng phaàn cuûa moân hoïc laø ñieàu raát quan troïng. Khi xaùc ñònh roõ muïc tieâu cuûa baøi traéc nghieäm chaúng haïn nhö : kyõ naêng, kieán thöùc maø hoïc sinh caàn ñaït ñöôïc ñeå sau ñoù chuùng ta xaây döïng baøi traéc nghieäm phuø hôïp ñeå ño löôøng xem hoïc sinh coù ñaït ñöôïc kieán thöùc hay kyõ naêng ñoù hay khoâng ? - Moät baøi traéc nghieäm coù theå coù nhieàu muïc ñích khaùc nhau nhöng baøi traéc nghieäm coù ích lôïi nhaát vaø hieäu quaû nhaát khi noù phuïc vuï cho moät muïc ñích chuyeân bieät naøo ñoù. - Neáu baøi kieåm tra laø baøi thi kieåm tra cuoái hoïc kyø nhaèm cho ñieåm vaø phaân loaïi hoïc sinh trong quaù trình hoïc taäp laâu daøi thì caàn soaïn thaûo baøi traéc nghieäm coù ñoä phaân taùn khaù roäng, nhö vaäy môùi coù theå phaùt hieän ñöôïc söï khaùc nhau giöõa caùc loaïi hoïc sinh. - Neáu baøi kieåm tra chæ laø baøi thi kieåm tra thoâng thöôøng ( 15phuùt chaúng haïn) chæ duøng ñeå kieåm tra moät phaàn nhoû cuûa moân hoïc thì phaûi soaïn thaûo baøi traéc nghieäm ñeå haàu heát hoïc sinh coù theå laøm baøi ñöôïc, neáu hoïc sinh ñaõ thöïc söï tieáp thu ñöôïc baøi hoïc. - Hoaëc laø neáu chuùng ta caàn moät baøi traéc nghieäm ñeå tìm ra kieán thöùc maø ngöôøi hoïc hay nhaàm laãn ñeå töø ñoù duøng phöông phaùp giaûng daïy khaùc cho phaàn kieán thöùc ñoù. Luùc naøy baøi traéc nghieäm cuûa chuùng ta caàn höôùng vaøo nhöõng phaàn maø hoïc sinh neáu khoâng hoïc kyõ seõ deã maéc sai laàm. 15
- Toùm laïi coù nhieàu muïc ñích khaùc nhau do ñoù ngöôøi soaïn ñeà traéc nghieäm phaûi bieát ñöôïc muïc ñích baøi traéc nghieäm cuûa mình töø ñoù maø soaïn noäi dung baøi traéc nghieäm cho phuø hôïp töø ñoù baøi traéc nghieäm môùi coù tính giaù trò. 2/ Phaân tích noäi dung moân hoïc vaø xaùc ñònh muïc tieâu hoïc taäp : 2.1/ Phaân tích noäi dung moân hoïc : - Phaân tích noäi dung moân hoïc chuû yeáu laø xem xeùt vaø phaân bieät 4 loaïi hoïc taäp. Bao goàm : nhöõng thoâng tin mang tính chaát söï kieän maø ngöôøi hoïc phaûi nhôù hay nhaän ra ; nhöõng khaùi nieäm vaø yù töôûng maø ngöôøi hoïc phaûi giaûi thích hay minh hoaï; nhöõng yù töôûng phöùc taïp caàn ñöôïc giaûi thích hay giaûi nghóa; nhöõng thoâng tin, yù töôûng vaø kyõ naêng caàn ñöôïc öùng duïng hay chuyeån dòch sang moät tình huoáng hay hoaøn caûnh môùi. - Chuù yù : Trong vieäc phaân tích noäi dung moät phaàn naøo ñoù cuûa moân hoïc ta coù theå ñaûo ngöôïc thöù töï caùc loaïi hoïc taäp noùi treân ñaây nhö sau : tìm ra nhöõng ñieàu khaùi quaùt, yù töôûng coát loõi cuûa moân hoïc tröôùc, noäi dung coøn laïi laø minh hoïa vaø giaûi nghóa cho yù töôûng coát loõi ñoù. - Nhö vaäy caùc böôùc phaân tích noäi dung moân hoïc laø :  Böôùc 1 : tìm ra nhöõng yù töôûng chính yeáu cuûa moân hoïc aáy.  Böôùc 2 : löïa choïn töø ngöõ , nhoùm töø, kyù hieäu maø ngöôøi hoïc phaûi giaûi nghóa ñöôïc. Tìm ra caùc khaùi nieäm quan troïng trong noäi dung moân hoïc ñeå ñem ra khaûo saùt.  Böôùc 3 : laø phaân loaïi hai haïng thoâng tin ñöôïc trình baøy trong moân hoïc : thöù nhaát laø nhöõng thoâng tin nhaèm muïc ñích giaûi nghóa hay minh hoïa, thöù hai laø nhöõng khaùi luaän quan troïng cuûa moân hoïc. Ngöôøi soaïn traéc nghieäm caàn phaûi bieát nhöõng thoâng tin naøo quan troïng maø hoïc sinh caàn phaûi nhôù.  Böôùc 4: laø löïa choïn nhöõng thoâng tin vaø yù töôûng ñoøi hoûi hoïc sinh phaûi coù khaû naêng öùng duïng nhöõng ñieàu ñaõ bieát ñeå giaûi quyeát vaán ñeà trong nhöõng tình huoáng môùi. Nhöõng thoâng tin loaïi naøy coù theå ñöôïc khaûo saùt baèng nhieàu caùch, chaúng haïn nhö ñoái chieáu, neâu ra nhöõng söï töông ñoàng vaø dò bieät, ñaët ra nhöõng baøi toaùn, nhöõng tình huoáng ñoøi hoûi hoïc sinh phaûi bieát öùng duïng nhöõng thoâng tin ñaõ bieát ñeå tìm ra caùch giaûi quyeát. 2.2/ Xaùc ñònh muïc tieâu hoïc taäp a/ Caùc loaïi muïc tieâu hoïc taäp - Muïc tieâu hoïc taäp toång quaùt : ñaây laø muïc tieâu ñöôïc ñöa ra khaù toång quaùt, noù bao goàm nhieàu muïc tieâu hoïc taäp chuyeân bieät. Nhöõng muïc tieâu naøy thöôøng bao truøm moät lónh vöïc hoaëc moät moân hoïc naøo ñoù. Chaúng haïn nhö : muïc tieâu hoïc taäp toång quaùt cuûa moân vaät lyù laø giuùp cho hoïc sinh giaûi thích ñöôïc caùc hieän töôïng vaät lyù trong ñôøi soáng. - Muïc tieâu hoïc taäp chuyeân bieät : ñoù laø nhöõng muïc tieâu cuï theå maø ngöôøi hoïc coù theå ñaït ñöôïc khi hoï ñaõ ñaït ñöôïc muïc tieâu hoïc taäp toång quaùt. Chaúng haïn nhö khi hoïc sinh ñaõ ñöôïc hoïc phaàn tónh ñieän thì hoïc sinh coù theå giaûi thích ñöôïc taïi -sao Thöôønigduødaønighaï coänpt thu -ng.Thöôøng xaùc ñònh trong khoaûng Muïcphaû tieâu hoï c taä toånloâ g iquaù ôû caù t c nhaø cao taàMuï c tieâu hoïc taäp chuyeân bieät - So saùnh muïc tieâu hoïc taäp toång quaùtthôø vaøi muï gian ngaéunhoïc taäp rieâng bieät : c tieâ 16
- Höôùng tôùi khaû naêng tö duy - Höôùng tôùi khaû naêng haønh ñoäng - Khoù ño löôøng - Deã ño löôøng - Khaùi quaùt veà noäi dung - Cuï theå veà noäi dung b/ Nhöõng thuaän lôïi khi xaùc ñònh muïc tieâu hoïc taäp - Giuùp cho ngöôøi soaïn traéc nghieäm bieát ñöôïc nhöõng muïc tieâu naøo quan troïng vaø khoâng quan troïng cuûa moân hoïc, hoaëc cuûa moät phaàn kieán thöùc naøo ñoù, töø ñoù giuùp ngöôøi soaïn phaân boá caâu traéc nghieäm cho phuø hôïp. - Taïo deã daøng cho vieäc kieåm tra vaø chaám ñieåm coâng baèng. - Muïc tieâu cho pheùp ngöôøi ñaùnh giaù xaùc ñònh hoaït ñoäng giaûng daïy vaø taøi lieäu hoïc taäp naøo coù hieäu quaû. - Cho thaáy roõ raøng söï ñoái chieáu keát quaû ñaøo taïo giöõa noäi dung giaùo vieân truyeàn ñaït vaø noäi dung hoïc sinh tieáp thu. - Khuyeán khích hoïc sinh hoaøn thieän nhöõng tri thöùc coøn thieáu, vì muoán ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu cao hôn thì phaûi bieát nhöõng kieán thöùc cô baûn tröôùc. c/ Ñaëc ñieåm cuûa muïc tieâu - Muïc tieâu caàn phaûi cuï theå, phaûi neâu ra keát quaû maø noù ñaït ñöôïc. - Muïc tieâu phaûi coù theå ño ñöôïc - Muïc tieâu caàn phaûi ñaït ñöôïc, traùnh neâu ra nhöõng muïc tieâu xa vôøi, mô hoà, khoâng theå ñaït ñöôïc. - Muïc tieâu caàn phaûi höôùng vaøo keát quaû. - Muïc tieâu caàn phaûi giôùi haïn thôøi gian. d/ Phaân loaïi muïc tieâu giaûng daïy - Coù nhieàu caùch phaân loaïi muïc tieâu, nhöng phoå bieán nhaát laø caùch phaân loaïi cuûa Benjamin S.Bloom. - Theo Benjamin S.Bloom ñöa ra vaøo naêm 1956 thì lónh vöïc tri thöùc ñöôïc chia laøm 6 phaïm truø chính laø :  Kieán thöùc ( Bieát )  Thoâng hieåu  AÙp duïng  Phaân tích  Toång hôïp  Ñaùnh giaù  Kieán thöùc ( Bieát ) : bao goàm nhöõng thoâng tin coù tính chaát chuyeân bieät maø moät ngöôøi hoïc coù theå nhôù hay nhaän ra khi ñöôïc ñöa ra moät caâu hoûi hay moät caâu traéc nghieäm loaïi ñieàn theá, ñuùng sai, nhieàu löïa choïn. Thí duï ngöôøi hoïc coù theå laëp laïi ñuùng ñònh luaät baûo toaøn ñoäng löôïng cho moät heä kín maø chöa caàn phaûi giaûi thích hay aùp duïng ñònh luaät ñoù. Ñaây laø möùc ñoä thaønh quaû thaáp nhaát trong lónh vöïc kieán thöùc, vì noù chæ ñoøi hoûi söï vaän duïng trí nhôù maø thoâi.  Thoâng hieåu : bao goàm caû kieán thöùc , nhöng ôû möùc ñoä cao hôn laø trí nhôù , noù coù lieân quan ñeán yù nghóa vaø caùc moái lieân heä cuûa nhöõng gì ngöôøi hoïc ñaõ bieát, ñaõ hoïc. Chaúng haïn khi moät ngöôøi hoïc laëp laïi ñuùng moät ñònh luaät vaät lyù, ngöôøi aáy 17
chöùng toû ñaõ bieát ñònh luaät ñoù, nhöng ñeå chöùng toû söï thoâng hieåu, ngöôøi hoïc phaûi giaûi thích ñöôïc yù nghóa cuûa nhöõng ñaïi löôïng, nhöõng moái lieân heä trong ñònh luaät. Söï thoâng hieåu bao goàm : söï hieåu bieát caùc khaùi nieäm ñôn giaûn vaø caùc yù töôûng phöùc taïp.  Baøi traéc nghieäm nhaèm ño löôøng söï thoâng hieåu caùc khaùi nieäm, hay yù nghóa ñôn giaûn phaûi ñöôïc dieãn taû baèng caùc ngoân ngöõ khaùc vôùi nhöõng gì vieát trong saùch vôû. Ngoaøi ra ngöôøi hoïc coù theå phaûi ñöa ra nhöõng yù kieán, thí duï ñeå minh hoïa theâm cho kieán thöùc ñoù nhaèm chöùng toû söï thoâng hieåu cuûa mình.  Söï thoâng hieåu caùc yù töôûng phöùc taïp bao goàm caùc nguyeân lyù , caùc moái lieân heä, nhöõng ñieàu khaùi quaùt hoaù, tröøu töôïng hoaù, muïc tieâu loaïi naøy ñoøi hoûi ngöôøi hoïc phaûi coù nhöõng suy luaän phöùc taïp ñeå tìm ra yù ñuùng. Thoâng thöôøng ñoøi hoûi ngöôøi hoïc phaûi giaûi thích, phaân bieät döõ kieän, löïa choïn thoâng tin caàn thieát, suy dieãn töø döõ kieän ñeå tìm ra keát quaû.  AÙp duïng : khaû naêng naøy ñoøi hoûi ngöôøi hoïc phaûi bieát vaän duïng kieán thöùc, söû duïng phöông phaùp, ñònh luaät hay yù töôûng ñeå giaûi quyeát vaán ñeà. Muïc tieâu loaïi naøy ñoøi hoûi ngöôøi hoïc phaûi bieát di chuyeån kieán thöùc quen thuoäc sang moät hoaøn caûnh môùi, vaø quyeát ñònh duøng nguyeân lyù, ñònh luaät naøo caàn aùp duïng ñeå giaûi quyeát vaán ñeà.  Phaân tích : laø khaû naêng chia thoâng tin ra thaønh caùc phaàn thoâng tin nhoû sao cho coù theå hieåu ñöôïc caáu truùc, toå chöùc cuûa noù, vaø thieát laäp moái quan heä phuï thuoäc laãn nhau giöõa chuùng. Yeâu caàu chæ ra ñöôïc boä phaän caáu thaønh, xaùc ñònh ñöôïc moái lieân heä giöõa caùc boä phaän, vaø hieåu ñöôïc nguyeân lyù, caáu truùc cuûa caùc boä phaän caáu thaønh. Ñaây laø möùc ñoä cao hôn vaän duïng vì noù ñoøi hoûi söï thaáu hieåu veà caû noäi dung laãn hình thaùi caáu truùc cuûa thoâng tin, söï vaät hieän töôïng.  Toång hôïp : Saép xeáp, thieát keá laïi thoâng tin, caùc boä phaän töø caùc nguoàn taøi lieäu khaùc nhau vaø treân cô sôû ñoù taïo laäp neân moät hình maãu môùi. Yeâu caàu taïo ra ñöôïc moät chuû ñeà môùi, moät vaán ñeà môùi, moät maïng löôùi caùc quan heä tröøu töôïng. Keát quaû hoïc taäp trong lónh vöïc naøy nhaán maïnh vaøo caùc haønh vi saùng taïo, ñaëc bieät laø trong vieäc hình thaønh caùc moâ hình hoaëc caáu truùc môùi.  Ñaùnh giaù : Nhaän xeùt, nhaän ñònh, xaùc ñònh ñöôïc moät giaù trò cuûa moät tö töôûng, moät phöông phaùp, moät noäi dung kieán thöùc. Ñaây laø böôùc tieán môùi trong vieäc lónh hoäi tri thöùc ñöôïc ñaëc tröng bôûi vieäc ñi saâu vaøo baûn chaát beân trong cuûa ñoái töôïng, söï vaät, hieän töôïng. Yeâu caàu xaùc ñònh ñöôïc caùc tieâu chí ñaùnh giaù vaø vaän duïng ñöôïc ñeå ñaùnh giaù. Ñaây laø möùc ñoä cao nhaát cuûa nhaän thöùc vì noù chöùa ñöïng caùc yeáu toá cuûa moïi möùc ñoä nhaän thöùc treân. Chuù yù : Thoâng thöôøng trong vieäc kieåm tra vaø ñaùnh giaù hoïc sinh ngöôøi ta chæ thöôøng söû duïng 3 muïc tieâu lôùn laø : Bieát, thoâng hieåu vaø aùp duïng . e/ Caùc ñoäng töø haønh ñoäng thöôøng duøng ñeå vieát caùc muïc tieâu nhaän thöùc : Kieán thöùc Ñònh nghóa moâ taû thuaät laïi vieát Nhaän bieát nhôù laïi goïi teân keå ra Löïa choïn tìm kieám tìm ra caùi phuø hôïp keå laïi Chæ roõ vò trí chæ ra phaùt bieåu toùm löôïc 18
Thoâng hieåu Giaûi thích caét nghóa so saùnh ñoái chieáu Chæ ra minh hoïa suy luaän ñaùnh giaù Cho ví duï chæ roõ phaân bieät toùm taét Trình baøy ñoïc AÙp duïng Söû duïng tính toaùn thieát keá vaän duïng Giaûi quyeát ghi laïi chöùng minh hoaøn thieän Döï ñoaùn tìm ra thay ñoåi laøm Öôùc tính saép xeáp traät töï ñieàu khieån Phaân tích Phaân tích phaân loaïi so saùnh tìm ra Phaân bieät phaân caùch ñoái chieáu laäp giaû thuyeát Laäp sô ñoà taùch baïch phaân chia choïn loïc Toång hôïp Taïo neân soaïn ñaët keá hoaïch keát luaän Keát hôïp ñeà xuaát giaûng giaûi toå chöùc Thöïc hieän laøm ra thieát keá keå laïi Ñaùnh giaù Choïn quyeát ñònh ñaùnh giaù so saùnh Thaûo luaän phaùn ñoaùn tranh luaän caân nhaéc Pheâ phaùn uûng hoä xaùc ñònh baûo veä 3/ Xaùc ñònh soá caâu hoûi trong baøi traéc nghieäm : - Soá caâu hoûi traéc nghieäm phaàn lôùn phuï thuoäc vaøo thôøi gian laøm baøi cuûa hoïc sinh. Neáu kieåm tra trong lôùp hoïc thöôøng laø kieåm tra 45 phuùt, neáu trong kì thi hoïc kì chaúng haïn coù theå laø 90 phuùt hoaëc 120 phuùt. Neáu thôøi gian caøng daøi thì soá caâu traéc nghieäm caøng nhieàu, ñieåm soá cuûa baøi traéc nghieäm caøng coù tinh caäy. - Trong moân hoïc coù raát nhieàu kieán thöùc, kyõ naêng caàn ñöôïc kieåm tra nhöng soá caâu traéc nghieäm trong baøi thi seõ coù haïn cheá neân ngöôøi soaïn ñeà laøm sao phaûi choïn soá caâu traéc nghieäm coù tính tieâu bieåu cho toaøn boä kieán thöùc ñoù. - Moãi caâu traéc nghieäm ñoøi hoûi quaù trình tö duy khaùc nhau, soá caâu traéc nghieäm moãi hoïc sinh laøm ñöôïc trong moät phuùt tuyø thuoäc vaøo loaïi caâu traéc nghieäm ñoù laø khoù hay deã. Moät hoïc sinh laøm nhanh nhaát coù theå laøm xong baøi traéc nghieäm chæ baèng nöûa thôøi gian cuûa hoïc sinh laøm chaäm nhaát. - Do ñoù phöông phaùp toát nhaát ñeå xaùc ñònh soá caâu traéc nghieäm hôïp lyù cho thôøi gian töông öùng laø döïa vaøo kinh nghieäm. - Neáu khoâng coù kinh nghieäm thì cöù bình quaân 1 phuùt cho loaïi caâu nhieàu löïa choïn vaø nöûa phuùt cho loaïi caâu ñuùng-sai. Chuù yù : + Thôøi gian laøm baøi traéc nghieäm toái ña laø 120 phuùt + Soá caâu traéc nghieäm neân laø moät soá chaün. 4/ Möùc ñoä khoù cuûa caùc caâu traéc nghieäm 19